tin hoc dai cuong 4254

TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP I
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MM
*************************

Các Tác giả: Đỗ Thị mơ (Chủ biên)
TS. Dơng Xuân Thành, Ths. Nguyễn Thị Thuỷ, Ths. Ngô Tuấn Anh

GIO TRèNH

TIN HỌC ðẠI CƯƠNG
DÙNG CHO KHỐI A

Hà Nội - 2006


MỤC LỤC
Phần I: ðại cương về Tin học....................................................................................
Chương I: Giới thiệu chung ......................................................................................
1. Thông tin và tin học............................................................................................
1.1 Khái niệm thơng tin...........................................................................................
1.2 Khái niệm tin học ..............................................................................................
2. Hệ đếm trong máy vi tính ...................................................................................

3
3
3
3
3
3

2.1 Hệ 10 ................................................................................................................ 3

2.2 Hệ 2 .................................................................................................................. 4
2.3 Hệ 16 ................................................................................................................ 4
2.4 Biểu diễn số trong máy tính và các đơn vị thơng tin........................................... 5
2.5 Chuyển ñổi giữa các hệ ñếm.............................................................................. 6
2.6 Các phép toán trong hệ 2 ................................................................................... 8
3. Tệp và thư mục................................................................................................. 10
3.1 Tệp.................................................................................................................. 10
3.2 Thư mục.......................................................................................................... 10
4. Mã hoá .............................................................................................................. 11
4.1 Khái niệm mã hoá ........................................................................................... 11
4.2 Mã ASCII........................................................................................................ 12
5. ðại số logic ...................................................................................................... 12
5.1 Khái niệm mệnh ñề Logic, biến Logic, hàm Logic........................................... 12
5.2 Các toán tử Logic cơ bản ................................................................................. 13
Bài tập -Câu hỏi ôn tập........................................................................................... 15
Chương II: Cấu trúc máy vi tính ............................................................................ 16
1. Chức năng và sơ đồ cấu trúc của máy vi tính ...................................................... 16
1.1 Chức năng của máy vi tính .............................................................................. 16
1.2 Sơ đồ cấu trúc máy vi tính ............................................................................... 16
2. Các bộ phận cơ bản của máy vi tính .................................................................. 17
2.1 Bộ xử lý trung tâm........................................................................................... 17
2.2 Bộ nhớ ............................................................................................................ 18
2.3 Thiết bị ngoại vi .............................................................................................. 18
3. Tổ chức một phịng máy tính và cách bảo quản .................................................. 21
3.1 Tổ chức một phòng máy .................................................................................. 21
3.2 Bảo quản đĩa từ, màn hình, bàn phím............................................................... 21
Bài tập - Câu hỏi ôn tập......................................................................................... 22

2

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Giáo trình Tin học đại cương --------------------------------------------- 2


Chương III: Hệ ñiều hành ......................................................................................
1. Khái niệm hệ ñiều hành .....................................................................................
1.1 Khái niệm hệ ñiều hành ...................................................................................
1.2 Phân loại hệ điều hành.....................................................................................
1.3 Một số hệ điều hành thơng dụng ......................................................................
2. Hệ ñiều hành Microsoft windows 98/2000........................................................
2.1 Khới ñộng máy và các thành phần cơ bản........................................................
2.2 Tạo, thay ñổi các biểu tượng hoặc mục chọn cho một nội dung .......................
2.3 Sử dụng hộp thoại CONTROL PANEL ...........................................................
2.4 Sử dụng chương trình Windows Explorer ........................................................

23
23
23
23
23
25
25
28
29
35

Bài tập - Câu hỏi ơn tập......................................................................................... 39
Chương IV: Hệ soạn thảo văn bản Microsoft Word ............................................... 40
1. Giới thiệu chương trình MS-Word ..................................................................... 40
1.1 Giới thiệu chung.............................................................................................. 40
1.2 Cách sử dụng chuột ......................................................................................... 40

1.3 Khởi ñộng và ra khỏi Word ............................................................................. 41
1.4 Mô tả các thành phần trong màn hình Word .................................................... 42
2. Các phím gõ tắt (Shortcut-Key) .......................................................................... 47
2.1 Các phím gõ tắt bắt đầu bằng phím ALT ......................................................... 47
2.2 Các phím gõ tắt bắt ñầu bằng phím CTRL ....................................................... 47
2.3 Các phím gõ tắt bắt đầu bằng phím SHIFT ...................................................... 47
3. Các thao tác ñịnh dạng ....................................................................................... 48
3.1 Phương pháp tiếng Việt ................................................................................... 48
3.2 ðịnh dạng kí tự................................................................................................ 49
3.3 ðịnh dạng đoạn văn bản .................................................................................. 51
3.4 ðịnh dạng trang giấy ....................................................................................... 51
4. Kẻ bảng biểu ...................................................................................................... 47
4.1 Chèn bảng biểu và văn bản .............................................................................. 52
4.2 Một số thao tác sửa chữa bảng biểu ................................................................. 54
4.3 ðánh số thứ tự trong một cột ........................................................................... 55
4.4 Tạo bảng băng bút chì ..................................................................................... 56
5. Các thao tác thường gặp ..................................................................................... 56
5.1 Viết chữ cái ñầu tiên......................................................................................... 56
5. 2 Chia trang hoặc ñoạn văn bản thành nhiều cột ................................................. 56
5. 3 Thuật ngữ viết tắt ........................................................................................... 57
5. 4 Tạo ñoạn văn bản mẫu..................................................................................... 58
5. 5 Viết số mũ và chỉ số ........................................................................................ 59
3

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Giáo trình Tin học đại cương --------------------------------------------- 3


5. 6 Chèn vào văn bản một kí tự đặc biệt ................................................................ 59
6. Tự động hố q trình soạn thảo......................................................................... 59
6.1 Tạo dòng TAB. ................................................................................................ 59

6.2. Tạo các Style................................................................................................... 60
6.3 Tạo Macro........................................................................................................ 62
7. ðồ hoạ ............................................................................................................... 65
7.1 Các thao tác vẽ cơ bản ...................................................................................... 65
7.2 Chữ nghệ thuật ................................................................................................. 68
8. Trộn tài liệu tạo thành văn bản mới .................................................................... 71
8.1 Tạo mẫu giấy mời............................................................................................. 71
8.2 Tạo danh sách .................................................................................................. 71
9. Các thao tác hỗ trợ.............................................................................................. 72
9.1 Khôi phục các thanh công cụ ............................................................................ 72
9.2 Hiện hoặc dấu các thanh công cụ...................................................................... 73
9.3 Thêm bớt chức năng trên thanh công cụ............................................................ 74
9.4 Bảo mật văn bản............................................................................................... 75
Bài tập - Câu hỏi ôn tập......................................................................................... 78
Chương V: Internet và cách sử dụng Internet ........................................................ 83
1. Giới thiệu chung................................................................................................. 83
1.1 Mạng máy tính ................................................................................................ 83
1.2 Nhà cung cấp dịch vụ Internet ......................................................................... 84
1.3 Kết nối Internet ................................................................................................ 85
2. Sử dụng trình duyệt Internet Explorer (IE).......................................................... 86
2.1 Khới ñộng Internet Explorer ............................................................................. 86
2.2 Ra khỏi Internet Explorer ................................................................................. 86
2.3 Tìm kiếm thơng tin ........................................................................................... 86
2 4 Cách lưu trữ các ñịa chỉ và cách tổ chức lại các ñịa chỉ. .................................... 87
2.5 Một số tuỳ chọn Internet Explorer .................................................................... 87
2.6 Lưu trang Web vào máy tính ............................................................................ 88
2.7 Lưu ảnh............................................................................................................ 88
2.8 In trang Web .................................................................................................... 88
3. Thư ñiện tử (E-mail)........................................................................................... 89
3.1 Giới thiệu Email ............................................................................................... 89

3.2 Các mơ hình hoạt động của dịch vụ Email ........................................................ 90
3.3 Tạo hịm thư miễn phí với Yahoo ..................................................................... 90
3.4 Gửi và nhận thư với Yahoo............................................................................... 90
3.5 Gửi nhận thư bằng Outlook Express ................................................................. 92
4

Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Giáo trình Tin học đại cương --------------------------------------------- 4


3.6 Download và một số ñịa chỉ Internet................................................................. 94
Bài tập - Câu hỏi ôn tập ......................................................................................... 95
Chương VI: Giải thuật ............................................................................................. 96
1. Khái niệm giải thuật ........................................................................................... 96
2. Các yêu cầu với giải thuật................................................................................... 97
3. Các cách diễn tả giải thuật .................................................................................. 97
4. Thiết kế giải thuật............................................................................................... 99
5. Giải thuật sắp xếp..............................................................................................100
6. Giải thuật tìm kiếm............................................................................................101
7.Giải thuật đệ quy ...............................................................................................102
Bài tập chương VI. ...............................................................................................105

Phần II: Ngơn ngữ lập trình Turbo Pascal .............................................................106
Chương I: Cấu trúc của chương trình Pascal.........................................................106
1. Giới thiệu về ngơn ngữ lập trình ........................................................................106
2. u cầu phần mềm và cách khởi ñộng...............................................................107
3. Những quy ñịnh về cách viết biểu thức và chương trình ....................................108
4. Cấu trúc chung của một chương trình Pascal .....................................................109
Câu hỏi ơn tập chương I .......................................................................................109
Chương II: Các kiểu dữ liệu cơ sở và cách khai báo ........................................111
1. Khái niệm dữ liệu, kiểu dữ liệu ..........................................................................111

2. Các kiểu dữ liệu ñơn giản ..................................................................................111
3. Cách khai báo....................................................................................................115
4. Biểu thức và câu lệnh ........................................................................................117
Bài tập chương II ..................................................................................................117
Chương III:.Các thủ tục vào ra dữ liệu và các cấu trúc ñiều khiển .......................118
1. Phép gán ...........................................................................................................118
2. Các thủ tục Vào-Ra dữ liệu................................................................................118
3. Các câu lênh ñiều kiện.......................................................................................123
4. Các lệnh lặp ......................................................................................................126
Bài tập chương III .................................................................................................134
Chương IV: Kiểu dữ liệu có cấu trúc: kiểu mảng, kiểu xâu kí tự, kiểu tập hợp 135
1. Kiểu mảng.........................................................................................................135
2. Kiểu xâu kí tự....................................................................................................142
5

Trường ðại học Nơng nghiệp 1 - Giáo trình Tin học ñại cương --------------------------------------------- 5


if n = 'r' then begin nosound; delay(10); sound(587); end;
if n = 'm' then begin nosound; delay(10); sound(659); end;
if n = 'f' then begin nosound; delay(10); sound(698); end;
if n = 's' then begin nosound; delay(10); sound(784); end;
if n = 'l' then begin nosound; delay(10); sound(880); end;
if n = 'x' then begin nosound; delay(10); sound(988); end;
if n = 'z' then begin nosound; delay(3); sound(1050); end;
if n = 'w' then begin nosound; delay(3); sound(1190); end;
if n = 't' then begin nosound; delay(3); sound(1300); end;
if n = 'p' then nosound;
until upcase(n) ='E';
nosound;

end.

Bài tập chương VII
1. Viết chương trình vẽ n hình vng lồng nhau.
2. Viết chương trình vẽ bàn cờ hình vng có 64 ô ( mỗi chiều là 8), xen kẽ cứ một ơ đỏ rồi
đến 1 ơ trắng.
3. Viết chương trình vẽ đị thị hình Cosin trong lương giác.

189

Trường ðại học Nơng nghiệp 1 - Giáo trình Tin học đại cương --------------------------------------------- 189


Tài liệu tham khảo

1. Bùi Thế Tâm. Windows 2000, Word 2000, Excel 2000, Powerpoint 2000. Nhà xuất bản
Giao thông vận tải , năm 2003.
2. Bùi Thế Tâm. Turbo Pascal 7.0. Nhà xuất bản thống kê, năm 1996
3. Charles rubin. Microsoft Word (bản dịch). Nhà xuất bản trẻ, năm 1999.
4. ðỗ Xuân Lôi. Cấu trúc dữ liệu và Giải thuật. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật,
năm 1998.
5. ðỗ Xuân Thụ - Hồ Khánh Lâm. Kĩ thuật vi xử lý và máy vi tính. Nhà xuất bản giáo dục,
năm 2000.
6. Kain Richard. Advance Computer architecturre: A system Design Approach. Prentice
Hall USa, 1996
7. Hồng Hồng. Giáo trình tin học văn phịng. Nhà xuất bản Giao thông vận tải, năm 2002.
8.

Hayes John. Computer Architecturre and Orgnizassion. McGaw Hill USA. 1998

9. Nguyễn Nam Trung. Cấu trúc máy tính và thiết bị ngoại vi. Nhà xuất bản Khoa học và
kỹ thuật, năm 2003.
10. Nguyễn Xuân Phong - Trương Lê Ngọc Thường. Tin học ñại cương. Nhà xuất bản
Thanh niên, năm 2002.
11. Nguyễn Xuân Huy. Thuật toán . Nhà xuất bản Thống kê, năm 1988
12. Xuân Thành. Internet, Explorer 6.0. Nhà xuất bản Thống kê, năm 2002.

190

Trường ðại học Nơng nghiệp 1 - Giáo trình Tin học ñại cương --------------------------------------------- 190