Cảm nhận về truyện ngắn tôi đi học của thanh tịnh

CẢM NHẬN VỀ T RUYỆN NGẮN TÔI ĐI H ỌC CỦA TH ANH T ỊNH
Thanh Tịnh được biết đến l à cây bút truy ện ngắn nhẹ nhàng, tinh t ế mà
sâu sắc. Những câu văn của ông đậm ch ất trữ tình, d ạt dào th ứ tình cảm
trong s áng, đ ằm th ắm. Tôi đi học là truyện ng ắn gi àu ch ất t rữ tình củ a nhà
văn Thanh Tịnh. Truyện không đi vào nh ững bi ến cố, những xung đ ột xã h ội
gay g ắt mà đó l à nh ững cung b ậc cảm xúc khác nhau c ủ a nhân v ật tôi trong
ngày đ ầu ti ên đ ến t rường. C âu chuy ện vì thế m ặc dù nh ẹ nhàng nhưng vẫn vô
cùng s âu l ắng, i n nh ững dấu ấn đậm nét trong lòng ngư ời đọc.

Câu chuyện đượ c b ắt đầu bằng không gian th ấm đ ẫm chất t hu, không gian c ủa
tiếng tr ống khai gi ảng, của nh ững ngày c ắp sách đến trườ ng: “hàng năm c ứ vào
cuối thu, lá ngoài đư ờng rụng nhi ều và trên khơng có nh ững đám mây bàng
bạc, lịng tơi l ại náo nức những kỉ niệm mơn man của buổi t ựu trường”. Từ
những ngày củ a hi ện tại, nhân v ật tôi nôn nao nh ớ về quá kh ứ, nhớ về ngày đầu
tiên đ ến trường của mình. S ự thay đổi cả về t âm tr ạng và nh ận thức của nhân
vật tôi di ễn ra theo t ừng chặng, phù hợp với cách đọc và t ư duy c ủa các b ạn
nhỏ, nhưng v ẫn khiến người lớn thấy xúc động vì được sống l ại những cảm
giác về ngày đầu tiên đến t rường của mì nh.


Tác giả gợi nh ắc t âm trạng, cảm gi ác của “tôi ” t rên con đư ờ ng cùng m ẹ tới
trường. Đó l à bu ổi s ớm mùa thu “m ột bu ổi mai đ ầy sương thu và gi ó l ạnh”. Tơi
cùng m ẹ n ắm tay đi trên con đư ờng quen thu ộc. Cảnh vật xung quanh v ẫn th ế,
không thay đ ổi . Nhưng nhân v ật tôi trong nh ững cảm giác b ồ i hồi, nôn nao, h ồi
hộp củ a l ần đầu ti ên đi h ọc m à th ấy nh ững cảnh v ật ấy từ quen thành l ạ, t ừ gần
gũi thành m ới mẻ.

Đó là nh ững cảm nhận chân th ực, tinh tế của một tâm h ồn trong sáng trẻ
thơ. Một đứa trẻ lớp 1 nhưng l ại có cảm giác ch ững chạc, đứng đắn “Trong

chiếc áo vải dù đen dài tôi c ảm thấy mình trang tr ọng và đ ứng đắn”.Đi họ c,
đó là lí do khi ến nhân vật tơi t rưởng thành, trở nên nghiêm t úc hơn. M ột cậu bé
6 tuổi, lần đầu tiên đến trường m ang t âm tr ạng náo nức, nhì n m ọi vật m ọi cảnh
mọi người xung quanh b ằng ánh mắt của cậu bé vừa mang chút gì đó nghiêm
túc, chững ch ạc vừa chút gì đó ngây ngơ
Chú bé cảm thấy mình trang tr ọng và đ ứng đắn khi được m ặc chiếc áo v ải dù
đen dài, cầm t rong t ay hai quy ển vở mới . Chú thêm c ảnh m ấy cậu học trò bằng
tuổi mình áo qu ần tươm t ất, nhí nhảnh gọ i tên nhau hay t rao sách v ở cho nhau
xem. Chỉ cần hai quy ển vở mới , dù t ay ghì th ật chặt mà chú vẫn cảm th ấy nặng,
rồi một quyển vở Xệch ra và chên h đ ầu chúi xuống đất. Nhìn thấy m ấy cậu ơm
sách vở nhi ều l ại cịn kèm cả bút thướ c nữa, chú ngây thơ nghĩ ch ắc chỉ người
thạo mới cầm nổi bút thước. Ý nghĩ, tâm lý ấy củ a nhân v ật t ôi đã thống qua
trí nhớ của mình mộ t cách nh ẹ nhàng như m ột làn mây lướt ngang t rên ng ọn
núi.
Khi đứng trước sân t rường cảm giác “chơ vơ” l ại dấy lên. R ồi khi đượ c th ầy
thống đốc gọi t ên nhân v ật tôi gi ật mình, lúng túng, qu ả tim như ng ừng đ ập. Và
đáng yêu nhất chính là lúc c ậu bé b ất giác ịa khóc lên n ức nở khi sắp ph ải chi a
tay mẹ để vào lớp họ c. Cậu bé đượ c bướ c vào một t hế giới mớ i, rời xa th ế giới
quen thuộc có m ẹ ở bên chăm sóc, đùm b ọc.
Chú bé cũng như nh ững học trò khác b ỡ ngỡ đứng nép bên ngư ời thân, con
chim đứng bên bờ tổ , nhìn quãng t r ời rộng muốn bay, nhưng cịn ng ập ngừng, e
sợ. Hình ảnh so sánh đ ặc sắc quá! Tâm t r ạng v ừa khao khát h ọc hành, ước mơ
bay tới những chân t rời xa. Chân trời ướ c mơ và hy v ọng đã hiện v ề trong t âm
tưởng của tu ổi thơ t rong bu ổi t ựu trường.
Và đỉnh điểm của sự hỗn lo ạn trong cậu l à khi nghe ông đốc t rường Mĩ Lý g ọi
tên từng đứa một, dư ờng như l úc ấy cậu đã c ảm th ấy như tim mình ng ừng đập,
nặng t rịch từng mớ hỗn độn. Nỗi lo âu, t h ấp thỏm ấy khiến cho tâm t r ạng cậu
nặng t rĩu, bồn chồi, sợ những thứ xa l ạ khiến cho cậu vỡ òa khi ph ải chi a tay
mẹ vào lớp họ c, đôi chân c ậu chẳng muốn bước tiếp, đứa tr ẻ còn e dè cu ộc
sống trường lớp mới mẻ, chênh vênh, l ạc lõng gi ữa bi ển ngườ i xa l ạ khi ến cậu

đã vỡ òa t rong gi ây phút đ ầy nghẹn ngào ấy. Nhưng rồi chuy ện gì đ ến s ẽ đến
và con người không ngo ại t rừ b ất kì một ai đều ph ải tr ải qua để trưởng thành,
và cuối cùng cậu bé cũng bư ớc vào giờ học đ ầu tiên c ủa mình.
Dịng hồi tư ởng của tác gi ả nhớ lại ti ếng tr ống đầu ti ên. Ti ếng trống “vang
rộn lịng tơi”. Ti ếng trống mạnh mẽ, tiếng trống của đầu tiên, của tâm
hồn. Sau tiếng trố ng là l ời phát bi ểu của ông Tổng Đố c. Ấn t ượng của “tôi ” về
ông tổng đ ốc l à một người cẩn th ận, yêu thương con t r ẻ. C hính cái tình c ảm, s ự
chăm s óc chu đáo c ủ a ơng m à cho t a th ấy sự quan tr ọng của n ền gi áo dụ c, đ ồng
thời cũng là t rách nhi ệm củ a người d ạy tr ẻ và trách nhi ệm học tập của t rẻ.
Nhà văn Thanh T ịnh đã di ễn tả dòng c ả m nghĩ này b ằng tâm hồn rung động
thiết tha, một ngòi bút giàu ch ất thơ, m ột bố cục thống nhất , với các cung b ậc
tâm trạng, nhân vật, các s ự vi ệc, chi ti ết , các hình ảnh và những biện pháp tu
từ chặt chẽ, hài hòa, t ập trung vào ch ủ đề của tác phẩm.“Tơi đi h ọc” l à dịng
hồi tưởng của Thanh Tịnh về ký ức ngày xưa khi cùng m ẹ đến trường. Đ ến bây
giờ vẫn vậy, vẫn mộ t cảm xúc bồi hồi ch ờ đợi khi mùa thu v ừa đ ến.