giai giao duc cong dan 6 bai 6 tu nhan thuc ban than

Bài 6: Tự nhận thức bản thân
Khởi động
Câu hỏi trang 26 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
Em hãy viết lời giới thiệu những điều hài lòng, chưa hài lòng về bản thân và chia sẻ với
bạn bên cạnh?
Trả lời:
Những điều hài lịng, chưa hài lịng về bản thân mình như sau:
- Những điều hài lòng:
+ Học bài và làm bài tập đầy đủ.
+ Luôn đi học đầy đủ và đúng giờ.
+ Biết làm những công việc nhà vừa sức của mình như: giúp bố mẹ giặt quần áo, nấu
cơm, rửa bát chén, dọn nhà cửa…
+…
- Những điều chưa hài lòng:
+ Kết quả học tập chưa cao.
+ Chưa mạnh dạn phát biểu trong xây dựng bài.
+ Còn mãi chơi, thời gian xem tivi nhiều.
+….
Khám phá
1. Thế nào là tự nhận thức bản thân?
Câu hỏi trang 26 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
Em hãy đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi
“ CON GÀ” ĐẠI BÀNG
Ngày xưa, bên sườn núi có một tổ chim đại bàng, với quả trứng lớn. Bổng xảy ra trận
động đất khiến quả trứng đại bàng lăn xuống núi và rơi vào chỗ gà mẹ đang ấp. Gà mẹ ấp
luôn cả quả trứng lớn ấy. Ổ trứng gà mẹ ấp ủ đã nở ra một đàn gà và một chú đại bàng
đáng yêu. Gà mẹ yêu thương và nuôi dạy đại bàng như con của mình. Đại bàng u gia
đình và ngơi nhà đang sống, nhưng tâm hồn nó vẫn khao khát một điều gì đó cao xa hơn.
Cho đến một ngày, nó nhìn thấy những chú chim có hình dáng giống mình đang sải cánh
bay cao trên bầu trời.
Đại bàng kêu lên:

- Ôi! Ước gì tơi có thể bay như những chú chim đó.
Đàn gà cười ầm lên:
- Anh không thể bay với những con chim đó được. Anh là một con gà và gà khơng biết
bay cao.
Đại bàng tiếp tục ngước nhìn gia đình thật sự của nó, mơ ước có thể bay cao cùng
họ. Mỗi lần đại bàng nói ra mơ ước của mình, bầy gà lại bảo đó là điều khơng thể xảy ra.


Cuối cùng đại bàng đã tin rằng là thật. Rồi đại bàng không mơ ước nữa và tiếp tục sống
như một con gà.
a) Vì sao “con gà” đại bàng khơng thực hiện được mong ước có thể bay như những chú
đại bàng?
Trả lời:
“Con gà” đại bàng không thực hiện được mong ước có thể bay như những chú đại bàng
khác vì: Mặc dù ban đầu đã có ước muốn bay cao như đại bàng. Tuy nhiên nó ln nghĩ
nó là gà chứ khơng phải là lồi chim nên khơng thể bay, khơng nhận thức được khả năng
của bản thân mình.
b) Qua câu chuyện em rút ra bài học gì cho bản thân?
Trả lời:
- Qua câu chuyện em rút ra bài học cho bản thân:
+ Phải biết nhận thức được điểm mạnh và điểm yếu của bản thân bản thân mình để phát
huy điểm mạnh, đồng thời khắc phục điểm yếu.
+ Nếu chúng ta có mơ ước tốt đẹp, thì hãy theo đuổi ước mơ đó. Bằng cách hãy ln cố
gắng học hỏi thay đổi và hoàn thiện bản thân…
Câu hỏi trang 27 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
Cùng chia sẻ thế nào là tự nhận thức bản thân
Trong một cuộc tranh luận “ Thế nào là người biết tự nhận thức bản thân ”, lớp Ngân có 3
ý kiến sau:

a) Em đồng tình với ý kiến nào? Vì sao?

Trả lời:
- Em đồng ý với ý kiến:
+ Tự nhận thức bản thân là tự nhìn nhận, đánh giá về khả năng, thái độ, hành vi, việc làm,
điểm mạnh và điểm yếu … của bản thân; và ý kiến tự nhận thức bản thân là ln hiểu rõ
mình và tự tin tin với điểm mạnh của mình.
+ Vì khi ta tự nhìn nhận, đánh giá về khả năng, thái độ, hành vi, việc làm, điểm mạnh và
điểm yếu … của bản thân thì lúc đó ta mới phát huy được điểm mạnh, và cố gắng khắc
phục những điểm yếu của mình, để chúng ta ngày càng hoàn thiện hơn.


- Em không đồng ý với ý kiến:
+ Tự nhận thức bản thân là nhận ra những điểm tốt, chưa tốt của bản thân, so sánh với
người khác và điều chỉnh bản thân mình giống người khác.
+ Vì chúng ta biết mỗi người là cá thể khác nhau, người có điểm mạnh này, người khác lại
có điểm mạnh khác và ngược lại… nên chúng ta không thể bắt trước để điều chỉnh bản
thân mình giống người khác.
b) Theo em, tự nhận thứ bản thân là gì?
Trả lời:
- Tự nhận thức bản thân là tự nhìn nhận, đánh giá đúng về bản thân mình (về khả năng,
thái độ, hành vi, việc làm, điểm mạnh và điểm yếu … )
2. Ý nghĩa của tự nhận thứ bản thân
Câu hỏi trang 27 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
Trong cuộc trao đổi và thảo luận về ý nghĩa của tự nhận thức bản thân, các bạn học sinh
lớp 6A đã tổng hợp các ý kiến về ý nghĩa của tự nhận thức bản thân như sau:
Khi biết đã tự nhận thức bản thân, bạn sẽ:
- Ý kiến 1: Có cái nhìn trung thực về ưu điểm, nhược điểm của mình.
- Ý kiến 2: Xác định những việc cần làm để hoàn thiện bản thân.
- Ý kiến 3: Dễ đồng cảm chia sẻ với người khác.
- Ý kiến 4: Có những việc làm và cách ứng xử phù hợp với mọi người xung quanh.
Em đồng ý/ khơng đồng ý với ý kiến nào? Vì sao?

Trả lời:
- Em đồng ý với ý kiến cả 4 ý kiến đó vì:
+ Có cái nhìn trung thực về ưu điểm, nhược điểm của mình thì chúng ta sẽ nhận ra được
điểm mạnh và điểm yếu của bản thân.
+ Xác định những việc cần làm để hoàn thiện bản thân thì chúng ta sẽ biết rõ mong
muốn, những khả năng, khó khăn thử thách để đặt ra miệu tiêu, ra quyết định phù hợp…
+ Dễ đồng cảm chia sẻ với người khác vì khi ta biết mỗi người có điểm mạnh điểm yếu
khác khau nên nếu ai đó dù có gắng hêt sức nhưng cơng việc vẫn khơng đạt hiều quả cao
thì ta cũng dễ đồng cảm, có cách ứng xử phù hợp…
+ Có những việc làm và cách ứng xử phù hợp với mọi người xung quanh vì biết rõ mong
muốn của bản thân, giúp giao tiếp và ứng xử phù hợp với người khác.
3. Cách nhận thức bản thân
Câu hỏi trang 27 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
Em hãy đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi
1. Với thầy cô và bạn bè, Hoa là một học sinh
tiêu biểu của lớp. Thầy cô và các bạn u q
Hoa vì bạn học giỏi, thân thiện và khiêm tốn.
Mỗi ngày, Hoa dành thời gian để ghi nhật kí.
Hoa cũng thường xuyên trao đổi với người thân,
thầy cô, bạn bè về bản thân, về cuộc sống và lắng
nghe ý kiến của mọi người để điều chỉnh bản


a) Hoa đã tự nhận thức bản thân bằng cách nào?
Trả lời:
- Hoa đã tự nhận thức bản thân bằng cách: Hoa luôn khiêm tốn và tự học hỏi để khắc
phục những điểm chưa hài lòng về bản thân như
+ Ghi nhật kí hằng ngày.
+ Thường xuyên trao đổi với mọi người xung quanh, lắng nghe ý kiến mọi người để điều
chỉnh bản thân.

+ Tham gia các hoạt động để khám phá bản thân.
b) Em còn biết thêm những cách nào để tự nhận thức bản thân? Hãy chia sẻ cùng với
bạn?
Trả lời:
- Cách để tự nhận thức bản thân:
+ Ghi lại những cảm xúc và hành vi khi đối diện với những khó khăn,…
+ Liệt kê những điểm mạnh điểm yếu của mình để phát huy được điểm mạnh, và cố gắng
khắc phục những điểm yếu của mình, để chúng ta ngày càng hồn thiện hơn
+ Tích cực tham gia các hoạt động của trường, lớp và địa phương…
+ Thân thiện, cởi mở, biết lắng nghe người khác góp ý kiến cho mình
+…
2. Bình rất thần tượng ca sĩ nổi tiếng và tìm mọi cách để thay đổi bản thân cho giống
với ca sĩ đó từ sở thích, tính cách, trang phục, đầu tóc đến cử chỉ, điệu bộ. Thậm chí,
Bình cịn ghét cả nhữnng người mà ca sĩ đó ghét dù Bình chưa một lần gặp họ.
a) Em có nhận xét gì về hành động, việc làm của Bình?
Trả lời:
- Em có nhận về hành động, việc làm của Bình: Bình nên sống thực với bản thân, khơng
nên tuyệt đối hóa thần tượng.


b) Em có đồng tình với hành động, việc làm đó khơng? Vì sao?
- Em khơng đồng tình với hành động, việc làm đó. Vì Bình đã khơng là mình nữa khi mãi
thay đổi theo thần tương của mình.
Luyện tập
Câu hỏi trang 28 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
Xác định những hiểu biết về bản thân bằng cách sau:
Bước 1: Tự viết lời giới thiệu về bản thân (ưu điểm, hạn chế, tính cách, sở thích…)
Bước 2: Nhờ bạn bè hoặc người thân viết về ưu điểm, hạn chế, tính cách, sở thích…của
em trên nửa trang giấy.
Bước 3: So sánh thông tin của em và người khác viết về em và hồn thành việc mơ tả về

bản thân (với các nội dung về ngoại hình, tính cách, sở thích, điểm mạnh, điểm cần cố
gắng).
Bước 4: Liệt kê những ưu điểm, hạn chế và đề xuất các biện pháp phát huy ưu điểm, khắc
phục những hạn chế của bản thân
Trả lời:
Bước 1: Em có thể tự viết lời giới thiệu về bản thân qua bảng sau:
Thông tin cá nhân
Mô tả
Ngoại hình
Cao 1,6m; thân hình cân đối, tóc dài….
Tính cách
Hiền lành, hịa đồng với mọi người,…
Sở thích
Thích cắm hoa, vẻ tranh, đi du lịch…
Điểm mạnh
Có năng khiếu về hội họa,…
Thói quen
Dạy muộn, lười tập thể dục,…
Điểm cần cố gắng
Cần cố gắng hơn trong học tập,…
- Bước 2: Nhờ bạn bè hoặc người thân viết về ưu điểm, hạn chế, tính cách, sở thích…của
em trên nửa trang giấy
- Bước 3: So sánh thông tin của em và người khác viết về em và hồn thành việc mơ tả về
bản thân (với các nội dung về ngoại hình, tính cách, sở thích, điểm mạnh, điểm cần cố
gắng).
- Bước 4: Liệt kê những ưu điểm, hạn chế và đề xuất các biện pháp phát huy ưu điểm,
khắc phục những hạn chế của bản thân qua bản sau:
Ưu điểm/ hạn chế
Biện pháp phát huy ưu điểm, khắc phục
những hạn chế

Ưu điểm: Về ngoại hình cân đối, tính cách Tham gia tích cực các hoạt động của
hòa đồng dễ mến, vẻ đẹp,…
trường, của lớp, tham gia lớp năng khiếu
về hội họa…


Hạn chế: Có một vài thói quen xấu như:
dậy muộn, lười tập thể dục,…

Dạy sớm hơn, chăm tâp thể dục hơn,….

2. Quan sát bức tranh dưới đây và trả lời câu hỏi
Câu hỏi trang 29 sgk Giáo dục công dân lớp 6:

a) Em hãy nhận xét việc làm cuả các nhân vật trong bức tranh và cho biết hậu quả của
nhữngviệc đó?
Trả lời:
Nhận xét việc làm các nhân vật trong các bức tranh và cho biết hậu quả những việc làm
đó:
Hình 1. Khơng nên vì:
+ Để người khác nói khơng đúng về mình mà khơng giải thích cho họ biết thì mọi người
sẽ có cái nhìn sai về mình.
+ Hậu quả là nếu việc làm này kéo dài khiến Huy trở nên nhu nhược, yếu đuối và tự ti.
Hình 2. Khơng nên vì:
+ Lan khơng hỏi bài cơ giáo Lan sẽ không hiểu bài, không dám bày tỏ ý kiên của mình
trước tập thể
+ Hậu quả là nếu việc làm này kéo dài khiến Lan trở nên mặc cảm, tự ti và hạn chế trong
giao tiếp, không phát triển được ngơn ngữ, tư duy phản biện…
Hình 3. Khơng nên vì:
+Việc Vy học đàn là theo ý của bố mẹ, khieend Vy cảm thấy mệt mỏi, hiệu quả học tập

không cao
+ Hậu quả là nếu việc làm này kéo dài khiến Vy mệt mỏi, không phát huy được những
điểm mạnh của bản thân và khơng có được cuộc sống đúng mong muốn của mình.


b) Em có lời khun gì đối với các nhân vật trong mỗi bức tranh để giúp họ vượt qua
chính mình?
Trả lời:
- Em có lời khun đối với các nhân vật trong mỗi bức tranh để giúp họ vượt qua chính
mình là:
+ Khơng nên chấp nhận hoặc thực hiên các việc làm hành động theo mong muốn của
người khác, không dám nói, dám hỏi điều mình mong muốn, băn khoăn.
+ Nên chia sẻ với bố mẹ người thân về mong muốn của mình và nhờ bố mẹ người thân tư
vấn, hỗ trợ cách thực hiện mong muốn đó.
+….
3. Những tình huống nào dưới đây cho thấy các bạn chưa biết cách tự nhận thức bản
thân? Vì sao?
Câu hỏi trang 29 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
1. Minh rất được muốn hát trước lớp nhưng lại sợ các bạn chê là hát không hay nên
Minh chưa dám thực hiện mong muốn của mình.

Trả lời:
- Tình huống 1. Minh chưa biết cách tự nhận thức bản thân mình vì rất mn hát nhưng
lại ngại sợ các bạn chê cười.
2. Sau mỗi lần cô giáo trả bài kiểm tra, Quang thường dành thời gian so sánh, đối chiếu
với bài của các bạn được điểm cao để tìm ra những điểm chưa đúng, chưa hay và nhờ
các bạn giải thích những điều mà Quang chưa hiểu.
Trả lời:
- Tình huống 2. Quang đã biết cách tự nhận thức bản thân mình vì sau mỗi lần cô giáo trả
bài kiểm tra, bạn đối chiếu với bài của các bạn được điểm cao để tìm ra những điểm chưa

đúng, chưa hay và nhờ các bạn giải thích những điều mà Quang chưa hiểu.
3. Mỗi khi nhận được lời nhận xét của các bạn trong lớp về những điều cần phải cố
gắng, Loan thường tỏ ra khó chịu và không quan tâm đến nhưng điều các bạn góp ý
Trả lời:
- Tình huống 3. Loan chưa biết cách tự nhận thức bản thân vì Loan khơng muốn người
khác nhận xét khơng tốt về mình.


Vận dụng
Câu hỏi trang 29 sgk Giáo dục công dân lớp 6:
1. Mỗi ngày hãy dành 15 phút để suy nghĩ về những trải nghiệm của bản thân, bao gồm
những điều mong muốn, những điều làm tốt, những điều chưa làm tốt… và ghi vào nhật
kí. Sau mỗi tháng, em hãy xem lại nhật kí để biết bản thân thay đổi như thế nào.
Trả lời:
- Mỗi ngày hãy dành 15 phút để suy nghĩ về những trải nghiệm của bản thân ví dụ như:
Ngày 1 tháng 3 năm 2021
Hơm nay, mình và em được bố mẹ cho đi siêu thị chơi.
+ Mình muốn được: chơi nhiều trị như vào vườn cổ tích, ném bóng,…nhưng bố mẹ lại cho
mình chơi có một trị, lúc đó mình hơi buồn chút…
+ Mình làm những điều làm tốt đó là: mình đã cùng em chơi rất vui, khi em ngã bố mẹ
chưa kịp vào mình đã giúp em dậy và dỗ em khơng khóc nữa,….
+ Những điều mình chưa làm tốt là: đã muộn, bố mẹ muốn cả nhà về để ăn tối nhưng mình
cứ địi bố mẹ cho ăn kem, trong khi bố mẹ khơng muốn vì biết mình dễ bị đau họng…. hậu
quả là về mình và em bị ho…
+….
Sau mỗi tháng, xem lại nhật kí để biết bản thân thay đổi:
+ Mình đã ngoan hơn, biết nghe lời bố mẹ,….
+ Chăm học hơn,
+…
2. Em hãy tham gia các hoạt động tập thể và ghi lại những trải nghiệm, đặc điểm và khả

năng mới mà em khám phá được ở bản thân mình.
Trả lời:
- Em tham gia các hoạt động tập thể như:
+ Cắm trại cùng cả lớp vào ngày kỉ niệm thành lập Đoàn.
+ Tham gia văn nghệ của lớp.
+ Tham gia viết báo tường
+…
- Khi tham gia các hoạt động tập thể đó em đã được trải nghiệm cùng các bạn, đồng thời
em cũng khám phá được khả năng mới của bản thân mình như:
+ Khi thăm gia các hoạt động tập thể đó em cảm thấy rất vui, thấy mình ngồi khả năng
hát ra mình cịn có khả năng đóng kịch,….