Tài liệu thuyết trình môn Tâm lý học đại cương

Vd về đặc điểm bẩm sinh
( chiếu trên pp) Trong tập mới nhất của chương trình Siêu trí tuệ Việt Nam, thí sinh
nhỏ tuổi nhất là bé Thế Anh (7 tuổi). Bố của Thế Anh cho biết, cậu bé biết tự đọc
chữ vào khoảng 3 tuổi rưỡi và có thể làm thơ vài tháng sau đó. Hiện tại, Thế Anh
đang học lớp 2, nhưng trình độ giải tốn của cậu bé đã ngàng với các anh chị lớp 7.
Điểm đặc biệt là Thế Anh tự tìm hiểu tất cả những gì mà cậu bé muốn biết, khơng
ai có thể ép hoặc ngăn cản. “Đây không phải do luyện tập, mà do cấu tạo của bộ
não khác với người thường thì bé mới có thể làm được như vậy”, Vũ Cát Tường
nhận xét.

( Nói thêm thơng tin khi thuyết trình khơng chiếu chữ trên pp, người thuyết trình
tự học ) (Đến với “Siêu trí tuệ Việt Nam”, Thế Anh tham gia thử thách “Địa cầu
siêu khơng gian”. Theo đó, mỗi vị giám khảo sẽ lựa chọn bản đồ một quốc gia hoặc
vùng lãnh thổ bất kỳ trong số 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, được trình bày dưới
dạng thảm thực vật. Nhiệm vụ của người khiêu chiến là tương tác trên ứng dụng
quả địa cầu không gian, rồi xác định vị trí quốc gia hoặc vùng lãnh thổ tương ứng.
Chính xác 2/3 lần, thử thách thành cơng. “Sẽ có những đất nước mà chúng ta chưa
hề nghe tên luôn, chứ đừng nói đến việc biết được bản đồ của nước đó”, Trấn
Thành giới thiệu. Tuy nhiên Bố Thế Anh trải lòng, đối với anh, danh xưng “thần
đồng” được mọi người dành cho con trai không giúp cậu bé hạnh phúc. Anh tự
nhận, Thế Anh khơng được bình thường, cịn đưa bé đến gặp bác sĩ nhi khoa
chuyên về tâm lý để kiểm tra. Qua thăm khám, bác sĩ kết luận, Thế Anh thuộc dạng
phát triển sớm, nếu gia đình khơng giáo dục và định hướng đúng đắn sẽ dễ bị lệch
lạc.)


Vd về đặc điểm di truyền.
( Nói thêm thơng tin khi thuyết trình khơng chiếu chữ trên pp, người thuyết trình tự
học )Theo quan niệm của dân gian, mỗi người sinh ra đều thừa hưởng những tố
chất về thể chất cũng như nhân cách của cha mẹ, vì thế từ xa xưa các cụ đã có câu
“con nhà tơng khơng giống lông cũng giống cánh”, ta thường thấy ở những gia

đình có cha mẹ là người tài giỏi, con cái của họ cũng tài giỏi. Lý luận và thực tiễn
cho thấy mầm mống, tư chất, năng khiếu để phát triển thành năng lực, phẩm chất
của cá nhân về một lĩnh vực nào đó có trong con người từ khi mới sinh ra, mang
bản chất di truyền, kế thừa từ các thế hệ trước.
( chiếu trên pp) Như thiên tài Anxtanh, Anhxtanh có mẹ - bà Pauline Koch, đã tỏ ra
có óc thẩm mỹ ngồi bản tính cần cù, tế nhị, bà hay khơi hài và u thích âm nhạc
nên ngồi là một thiên tài về vật lý, toán học Anhxtanh cịn là một người rất có tài
vĩ cầm hay cha của Ga – li – lê là một nhà toán học và chúng ta đều biết sau này
ông cũng trở thành một nhà toán học, nhà vật lý học nổi tiếng.


( chiếu trên pp) Theo một nghiên cứu của Mỹ cách đây 2 thế kỷ có một nhà bác
học đã tài tên Jonathan Edwards – nhà thần học, triết học, nhà thuyết giáo nổi tiếng
trong đạo tin lành, người ta tính được con cháu của ơng hiện nay đã đến đời thứ 7,
8 trong số đó có 13 người là hiệu trưởng trường đại học, bác sĩ có hơn 60 người,
mục sư hàng trăm người, nhà văn hơn 80 người, phó tổng thống 1 người, thượng
hạ viện hơn 20 người… Có thể nói đây là một dịng họ cực kỳ danh giá.

( chiếu trên pp) Ngược lại, một người đàn ông nghiện rượu tên là Marks Juke, nay
con cháu ông cũng đến đời thứ 7, thứ 8 tuy nhiên số người nghèo khổ, thiếu ăn
hoen 300 người, phạm tội và tử hình 7 người, trộm cắp 63 người, tàn phế và nghiện
rượu hơn 400 người…


Mặc dù khẳng định vai trò to lớn của yếu tố sinh học đối với sự phát triển của cá
nhân nhưng khoa học cũng khẳng định: những đặc điếm sinh học chỉ tạo tiền đề
cho sự hình thành và phát triển nhân cách nới riêng và sự phát triển cá nhân nói
chung.
Vd về đặc điểm tự tạo
( chiếu trên pp) khoa học giáo dục phủ nhận quan điểm trong dân gian cho rằng

“cha mẹ sinh con, trời sinh tính”. Một phần còn là do sự giáo dục, các yếu tố bên
ngồi ảnh hưởng.
( Nói thêm thơng tin khi thuyết trình khơng chiếu chữ trên pp, người thuyết trình tự
học ) Tuy nhiên, nếu chúng ta đề cao quá vai trò của yếu tố di truyền, phủ nhận khả
năng biến đổi bản chất con người, hạ thấp vai trò của giáo dục đến sự hình thành
nhân cách là một sai lầm vì những đứa trẻ sinh ra mặc dù khơng được thừa hưởng
khả năng bẩm sinh nhưng nếu được giáo dục đúng cách ở mơi trường lành mạnh
thì đứa trẻ đó hồn tồn có thể thành đạt, ngược lại những đứa trẻ dinh ra trong gia
đình đã có truyền thống về năng khiếu, năng lực nhưng lại không được giáo dục
đúng cách thì tài năng cũng sẽ tự nhiên bị thui chột.


Vd mở rộng
( chiếu trên pp) Có thể lấy một ví dụ cụ thể về gia đình của NSND Trần Tiến –
NSND Lê Mai, họ là cặp vợ chồng “trai tài, gái sắc”, khơng chỉ có vậy, ba cơ con
gái của họ - NSND Lê Mai, NSND Lê Khanh, NSND Lê Vy, họ đều là những
người thành công trong sự nghiệp nghệ thuật.


( Cho hình ảnh người thuyết trình tự nói phần thông tin sau không chiếu chữ trên
pp) Trong y học, người ta biết áp dụng yếu tố bẩm sinh – di truyền vào việc nuôi
cấy thai nhi cho những cặp đơi có vợ vơ sinh hoặc chồng vơ sinh, vợ k có khả năng
sinh đẻ… Người ta cho ni cấy trong ống nghiệm với sự kết hợp của các cặp tinh
trùng – trứng mà không phải là của bố mẹ. Việc lựa chọn tinh trùng - trứng là của
các ông bố, bà mẹ muốn có con cái với nhiều sự chọn lựa khác nhau.

( người thuyết trình nói) Trong q trình giáo dục thế hệ trẻ, chúng ta cần quan tâm
đúng mức yếu tố di truyền – bẩm sinh, đó là những mầm mống, tư chất sinh học có
vai trị tiền đề phát triển một số phẩm chất, năng lực của nhân cách. Tất nhiên, nếu
chúng ta quá coi nhẹ hay tuyệt đối hóa thì cũng sẽ phạm phải sai lầm khi phân tích,

so sánh, đánh giá vị trí, vai trị, tác động của mơi trường, hồn cảnh và của giáo
dục đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách.


( người thuyết trình nói) Thực tế đã cho thấy rằng, ở nước ta hiện nay vẫn cịn khá
khó khăn, sự phân hóa giàu nghèo theo các vùng miền cịn lớn. Ở những vùng núi,
có rất nhiều trẻ em, ngay từ nhỏ sinh ra đã có những tư chất, năng khiếu bẩm sinh
về âm nhạc, hội họa, thể thao, toán học… nhưng do điều kiện, hoàn cảnh sống
những đứa trẻ đó khơng có đủ điều kiện, cơ hội để phát huy tài năng của mình, do
vậy những năng khiếu đó bị thui chột dần. Nếu những đứa trẻ đó được giáo dục từ
sớm, được sống trong môi trường thuận lợi, chắc chắn các em sẽ phát huy được tài
năng và trở thành những người tài giỏi. Do đó, Nhà nước cần phải có những biện
pháp, tạo điều kiện tốt nhất cũng như phải quan tâm hơn đến các em nhỏ ở những
vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn để giúp các em phát triển được năng khiếu của
mình, để trở thành những cơng dân có ích cho gia đình và xã hội.
KẾT LUẬN
( người thuyết trình nói) Có thể thấy rằng, nhân cách con người không tự nhiên
sinh ra mà nó được hình thành và phát triển trong suốt cuộc đời của mỗi người
trong đó các yếu tố giáo dục, hoạt động, giao tiếp giữ vai trò quyết định và tạo
thành những con đường cơ bản nhất, còn yếu tố bẩm sinh đóng vai trị là tiền đề
vật chất để hình thành nhân cách. Các yếu tố này phải được xây dựng theo một
hướng nhất định nhằm hình thành và phát triển nhân cách của mỗi người.