Luận văn thạc sĩ USSH những vấn đề phát triển nổi bật của ai cập và khả năng hợp tác với việt nam đến năm 2020

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------------------------------

Đ NG TH TH NH

NH NG V N Đ

H T TRI N N I
Ủ

VÀ

H NĂNG H

T

I

T

I
VỚI VI T N

Đ N NĂ

LUẬN VĂN THẠC SỸ
Chuyên ngành: Quan hệ quốc tế

Hà Nội - 2014

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------------------------------

Đ NG TH TH NH

NH NG V N Đ

H T TRI N N I
Ủ

VÀ

H NĂNG H

T

I

T

I
VỚI VI T N

Đ N NĂ

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Quan hệ quốc tế

Mã số: 60 31 40

Người hướng dẫn khoa học:
P S TS

i Nhật Quang

Hà Nội – 2014

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CH

VI T TẮT.......................................................................2

DANH MỤC B NG BI U .......................................................................................3
HƯƠNG 1: NHÂN TỐ T
ĐỘNG TỚI TÌNH HÌNH PHÁT TRI N CỦA
AI C P .......................................................................................................................9
1.1.Vị trí địa chính trị vô cùng quan trọng trên thế giới của Ai Cập ......................9
1.2.Thể chế chính trị bất cập của Ai Cập ..............................................................11
1.3.Biến động Mùa xuân Arab tại Ai Cập ............................................................14
HƯƠNG : NH NG V N Đ PHÁT TRI N N I B T CỦA AI C P........21
2.1.Tổn thất kinh tế và các vấn đề phát triển kinh tế ............................................21
2.2.Vấn đề tái lập ổn định chính trị tại Ai Cập .....................................................33
2.2.1. Nguy cơ nổi lên của các phong trào Hồi giáo ......................................33
2.2.2. Vấn đề đảm bảo tính thế tục của hệ thống chính trị .............................35
2.2.3. Lực lượng quân đội nắm quyền và nắm vai trị ổn định tình hình chính trị ....36

2.3.Chính sách ngoại giao và quan hệ quốc tế chủ yếu của Ai Cập .....................38
2.3.1. Chính sách ngoại giao của Ai Cập hiện nay ........................................38
2.3.2. Quan hệ quốc tế chủ yếu của Ai Cập ....................................................40
2 4 Đánh giá về các vấn đề phát triển của Ai Cập ................................................64
2.4.1. Về chính trị............................................................................................64
2.4.2. Kinh tế- xã hội.......................................................................................66
2.4.3. Quan hệ quốc tế ....................................................................................69
HƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUAN H VÀ KH NĂNG H P TÁC GI A
VI T NAM- AI C
Đ N NĂ
.................................................................71
3.1.Thực trạng quan hệ giữa Việt Nam và Ai Cập ...............................................71
3.1.1. Quan hệ chính trị, ngoại giao giữa Việt Nam và Ai Cập .....................71
3.1.2. Hoạt động hợp tác kinh tế thương mại v đ u tư giữa hai nước .........74
3.2.Nhận định về quan hệ Việt Nam và Ai Cập ...................................................82
3.3.Triển vọng về quan hệ giữa Việt Nam và Ai Cập đến năm 2020 ...................85
K T LU N: ............................................................................................................. 90

1

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC CÁC CH

EU

VI T TẮT

European Union

Liên minh châu Âu

GCC

Gulf Cooperation Council
ội đồng ợp t c V ng vịnh

IEA

International Energy Agency
ơ quan n ng lượng Quốc tế

IMF

International Monetary Fund
Q y tiền tệ Quốc tế

MB

Muslism Brotherhood
Tổ chức Anh Em Hồi Gíao

MENA

Middle East and North Africa
hu vực Trung

SCAF

ắc Phi

Supreme Council of the Armed Forces
ội đồng tối cao

UEAs

ng v

c lực lượng V trang

The United Arab Emirates
c Ti u vương quốc ra thống nhất

UfM

The Union for the Mediterranean
i n minh ịa Trung ải

WB

World Bank
Ngân hàng Thế giới

2

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


DANH MỤC B NG BI U
Bảng

Bảng 2.1. Thương mại hàng hoá Hoa Kỳ - Ai Cập (triệu USD).
Bảng 2.2: Hợp t c đ u tư oa ỳ - Ai Cập (tỷ USD).
ảng .
đến hết

th ng đ u n m
ảng .

đoạn

ột số h ng h a uất h u giữa Việt Nam v

đến

ng n US

i ập t n m

.

ột số sản ph m nhập h u ch nh của Việt Nam t
th ng đ u n m

ng n US

i ập giai

.

Biểu đồ

Bi u đồ 2.1: Số lượng khách du lịch đến Ai Cập v lượng khách Ai Cập đi du
lịch nước ngòai t n m

5 đến n m

.

Bi u đồ 2.2: Doanh thu ngoại tệ t du lịch của Ai Cập t n m

5 đến

2011.
Bi u đồ . . Trao đổi thương mại hàng hóa EU – Ai Cập.
Bi u đồ 2.4. FDI của EU 27 vào Ai Cập qua c c n m.
Bi u đồ 2.5: Tổng FDI của EU 27 vào Ai Cập cộng dồn qua c c n m.
Bi u đồ 2.6: Tỷ trọng thương mại của Hoa Kỳ với Ai Cập và các quốc gia
Trung

ng – Bắc Phi

EN

n m

%.

Biều đồ 2.7: Viện trợ kinh tế và quân sự của Hoa Kỳ cho Ai Cập.

3

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của luận văn
Ai Cập à quốc gia c vị trí địa
Đ ng- một điểm n ng về

v c ng quan trọng tại hu vực Trung

u m và t n giáo thu h t sự quan t m của cả thế giới

Là một quốc gia Trung Đ ng h n nữa ại à một quốc gia mang vai tr
quốc gia Trung Đ ng hác trong nhiều thời

ịch s

ẫn

t các

i ập c vị thế v c ng đ c

iệt và quan trọng h ng những đối với các quốc gia Trung Đ ng mà c n đối với
những trung t m quyền lực hàng đ u của thế giới như Hoa K , Liên minh Châu Âu,
Trung Quốc, Nga,.

ng với h u hết các nước thuộc hu vực Trung Đ ng

i ập

nhanh chóng bị lơi kéo vào các diễn biến mới của quá trình phát triển toàn c u à
điểm n ng của các vấn đề nổi cộm hiện nay như vấn đề

um

t n giáo

ạo oạn

chính trị Đối với Việt Nam, Ai Cập đang trở nên ngày càng quan trọng được coi
như một trong những hướng chiến ược mới trong tiến trình đa phư ng hố đa ạng
hoá quan hệ quốc tế nhất à hi quan hệ giữa hai quốc gia đ c trên 50 năm x y
ựng và phát triển. Trên thực tế, Chính phủ Việt Nam đ thấy được t m quan trọng
của Ai Cập và đang nỗ lực th c đẩy quan hệ hợp tác với đất nước này vì những
o chủ yếu sau:
 Ai Cập à quốc gia c a ng nếu Việt Nam muốn tiến vào thị trường ch u
Phi và Trung Đ ng vì i ập à quốc gia c vị thế và s c ảnh hưởng rất ớn tại hu
vực này H n nữa Việt Nam và

i ập c ng đ c quan hệ ngoại giao n a thế

song nhìn chung chưa được phát triển một cách x ng với tiềm ực của hai ên
 Nếu hai thác tốt quan hệ với đất nước i ập thì ợi ích mang ại cho Việt
Nam tại quốc gia này và các quốc gia hác tại Trung Đ ng à rất ớn Ngồi ra các
ài học r t ra t q trình phát triển của

i ập c

nghĩa rất quan trọng để Việt

Nam học h i trong quá trình phát triển kinh tế- xã hội của mình
Hành động cụ thể và thiết thực nhất của Việt Nam là việc Thủ tướng Chính
phủ đ

quyết định phê duyệt “Đề án th c đẩy quan hệ Việt Nam – Trung Đ ng

giai đoạn 2008 – 2015” vào ngày 09/09/2008. Trên thực tế, quan hệ Việt Nam –Ai

4

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Cập đ được mở ra trên nhiều ĩnh vực và ước đ u đem ại nhiều kết quả khả quan
trong các ĩnh vực hợp tác kinh tế thư ng mại đ u tư hợp tác ao động... M c dù
vậy, quan hệ với Trung Đ ng vẫn còn nhiều hạn chế do phía Việt Nam chưa c
được đánh giá sâu s c và toàn diện về đất nước này đ c biệt là về những diễn biến
mới nhất tại Trung Đ ng trong thời gian v a qua và triển vọng xu hướng các sự
kiện đang và sẽ diễn ra cho đến năm 2020
Vấn đề đ t ra à nếu muốn hợp tác với i ập trong hoàn cảnh hiện nay c n
phải hiểu s u s c về các vấn đề phát triển nổi ật của đất nước i ập nhất à trong
tình hình đ y iến động của

i

ập hiện tại Việt Nam c những c sở thế mạnh

nào để tăng cường hợp tác với đất nước Kim tự tháp Trong tiến trình đ
g p phải những thuận ợi và h

hăn gì và triển vọng nào cho quan hệ hợp tác

giữa hai ên trong những năm đ u thế
Đ

Việt Nam

21

à những vấn đề ớn và cấp thiết c n c sự nghiên c u đ y đủ t các khía

cạnh, các cấp độ khác nhau. Xuất phát t thực tế và sự c n thiết phải làm rõ một số
nội ung đang đ t ra nói trên, t cách tiếp cận của khoa học quan hệ quốc tế, tác giả
đ
ủ

ựa chọn chủ đề nghiên c u của luận văn: “N
ậ v

ả năn

vớ V

N

n vấn đ

đến nă

ển n

ậ

”

2. Tình hình nghiên cứu
Tại Việt Nam, chưa c một cơng trình nào nghiên c u tổng quát về Ai Cập,
lại càng không có cơng trình nào nghiên c u và đưa ra những đánh giá về triển vọng
hợp tác giữa Việt Nam và i ập đến năm 2020
Tác phẩm “ hâu Phi v Trung

ng n m

8 Những vấn đề và sự kiện

nổi bật”, o P S TS Đỗ Đ c Định & Nguyễn Thanh Hiền chủ biên nêu ra những
ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thối kinh tế toàn c u tới Châu
Phi và Trung Đ ng vào năm 2008 và hệ lụy của nó tới mọi m t đời sống xã hội tại
các quốc gia thuộc Châu Phi và Trung Đ ng

i ập chỉ được nh c tới s

ược như

là một trong những quốc gia tại h u Phi và Trung Đ ng chịu ảnh hưởng t cuộc
suy thối kinh tế tồn c u.

5

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Trong tác phẩm “Trung

ng- những vấn đề v

u hướng kinh tế, chính trị

trong bối cảnh quốc tế mới” o P S TS Đỗ Đ c Định chủ biên, Ai Cập c ng chỉ
được nh c tới rất s

ược trong tổng thể tình hình chính trị và kinh tế của Trung

Đ ng những vấn đề và xu hướng lớn đang iễn ra tại Trung Đ ng và những giải
pháp chủ yếu th c đẩy quan hệ hợp tác Việt Nam- Trung Đ ng hiện nay.
Cuốn sách “Một số vấn đề kinh tế, chính trị nổi bật của Trung
hướng đến n m

” o P S TS

ng v

u

i Nhật Quang chủ biên nêu ra thực trạng kinh

tế, chính trị của khu vực Trung Đ ng và những vấn đề phát triển nổi bật như

u

m , tôn giáo, quan hệ quốc tế của các nước lớn với khu vực Trung Đ ng và xu
hướng phát triển đến năm 2020 Trong đ

i

ập c ng chỉ là một ph n nội dung

h ng đáng ể trong cuốn sách và chưa được nghiên c u sâu s c.
Ngồi ra, ở Việt Nam, cịn có một số bài báo nêu ra khá chi tiết về chính trị,
kinh tế, t n giáo hay văn h a của Ai Cập, được đăng tải chủ yếu trên Tạp chí
nghiên c u

h u Phi và Trung Đ ng

nhận về Ai Cập và khu vực Trung

thể kể đến như ài áo “Một vài nhìn
ng” của PGS.TS Bùi Nhật Quang (đăng tải

trên số 1 (77) tháng 1/2012); “Khủng hoảng chính trị tại Ai Cập: Nguyên nhân, tác
động của cuộc khủng hoảng và thách thức tr n con đường chuy n giao quyền lực”
của tác giả Tr n

nh Đ c (đăng tải trên số 08 (72) tháng 8/2011); “Quan hệ Việt

Nam- Ai Cập trong lĩnh vực chính trị- ngoại giao v v n hóa” của PGS, TS Nguyễn
Thanh Hiền (đăng tải trên số 2 (78) tháng 2/2012); “Kinh tế Ai Cập hậu

u ara ”

của PGS.TS Bùi Nhật Quang (đăng tải trên số 06 (70) tháng 6/2011); “Thay đổi
hiến pháp và pháp luật tại Ai Cập trong giai đoạn chuy n giao quyền lực” nguồn
của Đại s quán Ai Cập tại Hà Nội; “Quan hệ Việt Nam- Ai Cập trong giai đoạn
phát tri n mới” của TS Tr n Thị Lan Hư ng (đăng tải trên số 10(74) tháng 10/2011;
và một số bài báo về Ai Cập được đăng tải trên các trang mạng thông tin của Việt
Nam.
Trên thế giới có nhiều luồng quan điểm khác nhau về những vấn đề tại Ai
Cập song chưa c tài iệu nào nghiên c u sâu s c về vấn đề phát triển tại Ai Cập t
g c độ một chủ thể khách quan, không can dự vào các tiến trình của Ai Cập.

6

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


M c dù Ai Cập đ được quan tâm và nghiên c u khá sâu s c ở một số ĩnh
vực song xem xét đánh giá một cách toàn diện, tổng thể về những vấn đề phát triển
nổi bật của Ai Cập vẫn cịn thiếu v ng các cơng trình nghiên c u một cách toàn
diện. Trong bối cảnh mới của quốc tế và khu vực đ và đang c nhiều biến đổi khá
bất ngờ, rất c n có các nghiên c u cập nhật về các vấn đề của Ai Cập. Vì thế, việc
đi s u tìm hiểu phân tích nội dung này là hết s c c n thiết không chỉ về lý luận mà
c nc

nghĩa thực tế, nhất à đối với quan hệ Việt Nam và trong thời k mới.
3. Mụ đí

v n

m vụ nghiên cứu

Trên c sở nghiên c u s u rộng các vấn đề phát triển nổi ật của i ập về
chính trị, kinh tế, quan hệ quốc tế trước năm 2014 và thực trạng quan hệ giữa Việt
Nam và Ai Cập hiện nay, uận văn đưa ra cái nhìn về hả năng hợp tác giữa hai
quốc gia đến năm 2020
4. Đ

n v

v n

n ứu

Trước hết, c n khẳng định rằng, việc nghiên c u “những vấn đề phát triển
nổi bật”của Ai Cập là những diễn biến quan trọng về chính trị, kinh tế, quan hệ
quốc tế của Ai Cập.
Trong uận văn này tác giả xin chỉ nghiên c u những vấn đề nổi ật nhất
tại Ai Cập trước tháng 10/2014: vấn đề kinh tế của Ai Cập đ c biệt à vấn đề phát
triển u ịch; vấn đề chính trị của Ai Cập; quan hệ quốc tế của i ập với a đối tác
quan trọng nhất à M
Song song với đ

U Trung Đ ng
à thực tế quan hệ giữa Việt Nam và i ập t năm 1963

đến năm 2011 và triển vọng về mối quan hệ này tới năm 2020
5.

n

n

n ứu

Luận văn áp ụng các phư ng pháp nghiên c u truyền thống như ph n tích
tổng hợp thống ê so sánh

ác tư iệu và ữ iệu s

ụng cho uận văn à những

ấn phẩm đ được c ng ố các văn ản hợp tác và các th ng tin trên những trang tin
mạng đáng tin của các tổ ch c quốc tế và trong nước Ngoài ra tác giả c ng tiếp
x c và trao đổi với một số chuyên gia Việt Nam về các vấn đề nghiên c u để tìm
hiểu th ng tin

7

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


6.

ến đ n

ớ ủ

uận văn

 Đưa ra cái nhìn tổng thể về thực trạng các vấn đề phát triển nổi bật của Ai Cập.

 Phân tích thực trạng quan hệ giữa Việt Nam- Ai Cập, và cố g ng làm rõ các
định hướng và giải pháp phát triển quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Ai Cập đến
năm 2020
7.

ụ

ủ

uận văn

hư ng 1: Nh n tố tác động tới tình hình phát triển của Ai Cập.
hư ng 2: Những vấn đề phát triển nổi bật của Ai Cập.
hư ng 3: Thực trạng quan hệ và khả năng hợp tác giữa Việt Nam và Ai
Cập đến năm 2020.

8

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


HƯƠNG 1: NHÂN TỐ T

ĐỘNG TỚI TÌNH HÌNH

PHÁT TRI N CỦA AI C P
Ai Cập là một đất nước thuộc khu vực Trung Đ ng với 90% dân số thuộc
đạo Hồi, chủ yếu à

ng Sunni Đ y à một đất nước có nguồn d u m và hí đốt

dồi dào, có vị trí địa chiến ược và địa kinh tế vô cùng quan trọng trong khu vực
Trung Đ ng và trên thế giới. Về đ c điểm chính trị, Ai Cập đi theo chế độ quân chủ
với ph n lớn

nh đạo c m quyền trong một thời gian ài

nh đạo theo đường lối

chuyên chế, bảo thủ, khiến b c xúc trong nhân dân ngày càng dâng cao Đ y c ng
à đất nước nằm trong khu vực tranh giành ảnh hưởng, quyền lực c ng như iểm
soát d u l a của các nước lớn.
Những nhân tố này chính à nguyên nh n tác động tới tình hình phát triển của
Ai Cập hiện nay.
1.1.

Vị

í địa chính trị vơ cùng quan trọng trên thế giới của Ai Cập

Ai Cập sở hữu vị trí địa chính trị vơ cùng quan trọng tại khu vực Trung Đ ng
và trên thế giới, vì sở hữu một c u nối lục địa (eo đất Suez) giữa châu Phi và châu
Á, và một c u nối đường thủy ( ênh đào Suez) giữa biển Địa Trung Hải và Ấn Độ
Dư ng th ng qua iển Đ . Đ y được coi là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá của
Ai Cập.
Dài 163 m

ênh đào Suez (được xây dựng t cuối thế kỉ XVIII) chạy t

phía B c tới phía Nam đi ngang qua eo Suez tại phía Đ ng

c Ai Cập, nối liền

thành phố cảng Port Said trên bờ Địa Trung Hải và thành phố cảng Suez trên bờ Biển
Đ Kênh đào Suez c vai tr rất quan trọng, góp ph n rút ng n tuyến đường biển cho
những con tàu ưới 150.000 tấn đi t Đại T y Dư ng qua Địa Trung Hải đến Biển
Đ rồi qua Ấn Độ Dư ng hay ngược lại. Nói cách khác, nó cung cấp một lối đi t t
cho những con tàu đi qua cảng châu Âu-châu M đến những cảng phía Nam châu Á,
cảng phía Đ ng ch u Phi và ch u Đại Dư ng Nhờ Kênh đào Suez con đường biển
t London (Anh) tới Mumbai (Ấn Độ) đ r t ng n được g n 12.000 km.

9

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Kênh đào Suez à huyết mạch sống còn của tuyến ưu th ng hàng h a t
Đ ng sang T y đ c biệt là vai trò quan trọng trong việc vận chuyển d u m t
Trung Đ ng đến các nền kinh tế phát triển H n thế nữa Kênh đào Suez c n c vai
trò chiến ược về m t an ninh trong khu vực Trung Đ ng. Trong bối cảnh khu vực
Trung Đ ng u n đ y biến động, Ai Cập được M xem như “h n đá tảng” trong
chính sách Trung Đ ng của mình.
Ngồi ênh đào Suez tài nguyên đáng ể nhất của Ai Cập là d u m và khí
đốt. Ai Cập à nước sản xuất d u m lớn nhất ở châu Phi mà không thuộc OPEC, và
là quốc gia sản xuất khí ga lớn th hai tại Châu Phi, sau Algeria. Ai Cập c ng sở
hữu đường ống dẫn d u nối biển Địa Trung Hải- Suez điểm chốt truân chuyển quan
trọng cho các sản phẩm khí ga hóa h ng và d u m t châu Phi và vịnh Persian tới
các nước ch u Âu và các nước thuộc v ng Địa Trung Hải.
Ngồi vị trí địa lý thì vị trí vơ cùng quan trọng của Ai Cập trên bản đồ Hồi
giáo, và những mâu thuẫn nội tại mà Hồi giáo sinh ra tại Ai Cập c ng à một nhân

tố tác động quan trọng và chi phối h u hết tình hình chính trị tại Ai Cập hiện nay.
ng như các quốc gia Arab khác, Ai Cập c ng tồn tại 4 dòng Hồi giáo khác nhau,
trong đ

ao gồm cả phái Hồi giáo cực đoan rất hiếu chiến. Nếu nhìn lại, Hồi giáo

cực đoan t

uđ c

iên hệ với các tổ ch c khủng bố. Tại các nước Trung Đ ng

nói chung và Ai Cập n i riêng

huynh hướng cực đoan phát triển mạnh do có

những mâu thuẫn về tư tưởng Hồi giáo. Sở ĩ huynh hướng cực đoan c đất phát
triển một ph n là do tình hình kinh tế-xã hội có nhiều h

hăn Tại Ai Cập, tình

trạng nghèo khổ, nạn thất nghiệp, khoảng cách về của cải và thu nhập ngày càng
lớn, tội ác có tổ ch c, nạn buôn lậu ma t y và tham nh ng tràn an Đ chính à
mảnh đất thuận lợi nu i ưỡng sự bất mãn trong nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi
cho lực ượng cực đoan ích động dân chúng gây mất ổn định xã hội.
Chính vì nằm ở một vị trí địa chính trị vơ cùng quan trọng trên thế giới, đ ng
một vai trò tối quan trọng trên thị trường năng ượng quốc tế nhờ sở hữu ênh đào
Suez, lại nằm trong vị trí trung tâm trên bản đồ Hồi giáo với những mâu thuẫn dai
dẳng về tôn giáo, Ai Cập ln là một điểm nóng về chiến tranh tơn giáo và chính trị

10

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


trên thế giới và đ c ng à nguyên nh n quan trọng gây nên tình hình bất ổn chính
trị hiện nay của Ai Cập.
1.2.

Thể chế chính trị bất cập của Ai Cập

Nguyên nhân sâu xa của những bất ổn hiện nay tại Ai Cập đ chính à
những bất cập về thể chế chính trị và kinh tế tồn tại

u năm tại Ai Cập Đ y được

xác định là nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng tới những vấn đề phát triển của Ai
Cập hiện tại.
Nhân tố thứ nhất v cơ ản nhất là th chế chính trị độc tài, chuyên chế bất
chấp những thay đổi nhanh chóng của thời đại tồn c u hóa và nền kinh tế tri thức.
Ph n lớn các quốc gia tại B c Phi và Trung Đ ng c chế độ chính trị được
thiết lập t cách đ y trên ưới 30 năm và t đ đến nay h u như h ng c thay đổi
gì đáng ể Nhà nước Ai Cập là một điển hình của chế độ chính trị độc tài này do
lực ượng qu n đội n m quyền. Tuy chính sách ngoại giao của họ có sự khác biệt
qua các thời k , song chế độ chính trị thì vẫn được giữ nguyên. Hiện hữu ở Ai Cập
là những một thể chế dân chủ g n như ị quên lãng, khơng có tự o tín ngưỡng,
khơng có tự do ngơn luận

h ng c

ình đẳng giới và c ng h ng c tự do b u c .

Tuy chính phủ đ tiến hành thực hiện một số cải cách nhưng những cải cách
đ

h ng căn ản và h ng đồng bộ, chủ yếu nhằm bảo về lợi ích của t ng lớp c m

quyền h n à quyền lợi ích của dân chúng. Chính những điều này đ tạo ra một
ngọn l a phản kháng âm ỉ cháy rất lâu trong dân chúng.
Những điều kiện dân chủ nhằm xây dựng một xã hội tự do tôn giáo, tự do
kinh tế…ở Ai Cập c ng như các quốc gia ở B c Phi và Trung Đ ng đều đạt thấp so
với m t bằng chung của thế giới. Theo Bảng xếp hạng tồn c u về dân chủ và tham
nh ng tính đến tháng 11/2010 của các quốc gia có biến động về chính trị xã hội của
Worlaudit.org, Ai Cập chỉ đ ng th 91 trên thế giới về tự do dân chủ.
Một nguyên nhân nữa là sự thiếu đồng bộ giữa cải cách kinh tế và cải cách
chính trị. Ở Ai Cập, một số cải cách kinh tế theo hướng thị trường tự o đ được
triển khai, nhờ đ một t ng lớp những người giàu c đ hình thành họ đ i h i phải
có tiếng nói chính trị tư ng x ng nhưng sự đè nén

ìm h m về chính trị đ

h ng

11

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


đáp ng được những nhu c u của họ, vì thế họ ủng hộ những cuộc đấu tranh đ i
thay đổi hệ thống chính trị cho phù hợp với những thay đổi về kinh tế.

T những bất cập trên, những hệ lụy đ i nghèo và thất nghiệp trong xã hội
ngày một gia tăng nhen nh m ên àn s ng cách mạng trong nhân dân nghèo khổ.
Một nguyên nhân góp ph n gia tăng àn s ng chống đối chế độ chính là nạn
tham nh ng Thực vậy độc tài ở Ai Cập ln trong tình trạng đáng áo động

hính

quyền u n iểm sốt c chọn ọc mọi th ng tin Với chính thể độc t n và uy nhất
này sự giải trình với một c quan chuyên trách cao h n càng à điều hiếm g p. Vì
vậy độc tài càng cao thì tham nh ng càng c điều kiện để gia tăng và h

iểm soát.

Số tiền tham nh ng hàng năm tại Ai Cập đ ên tới g n 10 t USD. Nạn tham
nh ng xuất hiện mọi n i trên tất cả các ĩnh vực t kinh tế đến chính trị, t giáo dục
đến y tế. Theo báo cáo của Tổ ch c minh bạch quốc tế (TI) năm 2009

hỉ số tham

nh ng của Ai Cập à 2 8/10 điểm, xếp hạng th 115 trong số 180 quốc gia, t c là Ai
Cập là một trong những nước có t lệ tham nh ng cao nhất Trong 4 năm qua

i

Cập liên tục bị đánh rớt hạng về chỉ số tham nh ng (IP ) đồng nghĩa với việc quốc
gia này mất đi c hội tăng thu nhập bình quân và khả năng thu h t nguồn vốn đ u tư
trực tiếp nước ngoài.
Nhân tố thứ hai là nền kinh tế thiếu minh bạch, công bằng và dân chủ, d n
đến tỷ lệ thất nghiệp v ngh o đ i gia t ng nhanh ch ng.
Xét về inh tế những quốc gia trong hu vực Trung Đ ng n i chung và

i

Cập n i riêng h ng phải à những nước nghèo mà à những quốc gia đang phát
triển với

DP há cao thậm chí

i ập c n ọt vào nh m “Tám sư t

h u Phi”

Trong các năm 2003- 2007, kinh tế Ai Cập tốc độ tăng trưởng há ấn tượng đ c
iệt vào năm 2007
Song

DP i ập đạt m c tăng trưởng 7 1

với m c tăng trưởng ấn tượng đ và thời gian qua

i ập c những

thay đổi nhất định trong việc cải cách nền kinh tế nhưng m c tăng trưởng inh tế
của i ập vẫn h ng đủ để giải quyết các vấn đề inh tế xã hội
đ

ụ thể h n ở đ y

iễn ra sự phân cực giàu nghèo không thể chấp nhận được; điều kiện sống tồi tệ

của người dân; tình trạng quan iêu tham nh ng gia đình trị; sự hình thành và mâu

12

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


thuẫn giữa các nhóm lợi ích trước hết là lợi ích chính trị giữa nhóm trung thành với
tổng thống và nh m th n phư ng T y à những nguyên nhân bên trong dẫn đến
cuộc khủng hoảng khó có thể kiểm soát.
Thị trường ao động tại i ập trong hai thập niên v a qua u n c vấn đề và
những vấn đề này ngày càng tồi tệ qua các năm Theo tổng hợp t
(www.ilo.org), dưới thời Mu ara

t

ệ thất nghiệp đ giảm nhưng t

viên tốt nghiệp h ng c việc àm ại c xu hướng tăng (t 9 7
14 4

ILO
ệ sinh

năm 1988 ên

năm 2006) H n thế nữa h u hết các c ng việc được tạo ra trong giai đoạn

này đều thuộc hu vực inh tế h ng chính th c trong đ

ư ng c ng nh n rất thấp

hợp đồng ao động và các quyền ợi hợp pháp h ng được đảm ảo
ị đẩy vào tình trạng đ i nghèo u n rình rập họ

uộc hủng hoảng inh tế toàn

c u năm 2008 ại àm cho tình hình trở nên ph c tạp t
niên tại i ập u n ở m c 18- 23

hiến nguy c

ệ thất nghiệp của thanh

con số thất nghiệp tồi tệ nhất trên toàn c u

ng với thất nghiệp những hệ ụy t cuộc hủng hoảng tài chính 2008 mang
ại à sự nghèo đ i ngày một gia tăng Theo thống ê của W

50

ư ng thực của

hu vực Trung Đ ng n i chung và i ập n i riêng c được à nhờ nhập hẩu thậm
chí nhiều nước thuộc
ng với đ

g n như phải nhập hẩu hoàn toàn ư ng thực
hệ thống ph c ợi của

i ập c ng hủng hoảng M c chi tiêu

c ng mà chính phủ ành cho hu vực này ngày càng ít hiến chất ượng của ch ng
giảm s t r rệt

ụ thể ng n sách mà chính phủ giành cho giáo ục giảm t 19 5

năm 2002 xuống 11 5

năm 2006 t 5 2

xuống 4 0

trong c cấu

DP Tư ng

tự

chi tiêu cho y tế trong chi tiêu c ng đ tăng t 1 2

giai đoạn 2001- 2002 ên

36

trong giai đoạn 2008- 2009 m c chi tiêu này vẫn thấp h n nhiều so với chi

tiêu y tế của các quốc gia c thu nhập tư ng đư ng
Người

n thiếu việc àm nghèo hổ đ i ém; nhà nước chỉ đưa ra được

những chính sách an sinh x hội

ảo hiểm và trợ cấp thất nghiệp ở m c thấp ho c

g n như h ng c

nh n

hiến cho t m

nđ

h ng ổn định ại càng trở nên mất

niềm tin vào tư ng ai chế độ g p ph n tạo nên àn s ng phẫn nộ chống đối trong
nhân dân.

13

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


1.3.

Biến động Mùa xuân Arab t i Ai Cập

Mùa xuân Arab là một làn sóng cách mạng và biểu tình xảy ra trong thế giới
Arab t m a xu n năm 2011

hởi đ u t Tusinia, Ai Cập sau đ

an rộng sang các

nước Trung Đ ng- B c Phi khác. Các cuộc biểu tình phản đối h u như à các cuộc
đình c ng

iểu tình, và các cách th c khác.

Đến nay, những biến động về chính trị là hậu quả t cuộc nổi dậy Mùa xuân
Arab tại đất nước Ai Cập vẫn đang tiếp diễn và ường như vẫn chưa c hồi kết.
Những biến động này là tổng hòa của nhiều ngun nhân bên trong và bên ngồi, và
có ảnh hưởng sâu s c tới không chỉ Ai Cập mà còn tới các nước trong hu vực
Trung Đ ng vốn đ c rất nhiều điểm nóng.
Diễn biến Mùa xuân Arab t i Ai Cập
Ngày 25/01/2011, một cuộc biểu tình lớn đ nổ ra ở trung tâm thủ đ
đ i Tổng thống Hosni Mubarak phải t ch c ngay lập t c

airo

uộc iểu tình an rộng

và iễn ra h p i ập.
Sáng 29/01/2011, ông Mubarak sa thải Nội các, tuyên bố sẽ thành lập một
chính phủ mới để th c đẩy cải cách trong bối cảnh làn sóng biểu tình đường phố
tiếp tục leo thang kêu gọi ông t ch c sau 30 năm c m quyền. Tuy nhiên, ông
Mubarak tuyên bố quyết không t ch c trong khi các cuộc đụng độ giữa người biểu
tình và cảnh sát tại Ai Cập đ
bị thư ng

hiến ít nhất 20 người thiệt mạng và h n 1 000 người

ất chấp lệnh giới nghiêm ban hành tối ngày 28/01/2011 của chính phủ

người biểu tình Ai Cập tiếp tục đốt phá các tịa nhà tại Cairo, hàng chục nghìn
người vẫn tụ tập trên các đường phố ở thủ đ

airo thành phố Alexandria và Suez -

“t m chấn” của các cuộc biểu tình. Các lực ượng an ninh Ai Cập đ

n lựu đạn

cay và đạn c đ u bọc cao su vào người biểu tình nhiều xe cảnh sát trang bị vòi
rồng đậu dọc theo các đường chính ở airo n i người biểu tình dự kiến tụ tập.
Ngày 01/02/2011 tổng thống Mu ara tuyên ố sẽ không tái tranh c nhiệm
k tiếp theo vào tháng 09/2011 Ngày 05/02/2011 các c quan truyền th ng i ập
đưa tin các thành viên cao cấp của Đảng Dân chủ Quốc gia của Mu ara đ t ch c

14

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


nh đạo đảng trong đ c cả ng Mu ara

Tuy nhiên sau đ

ại có thơng tin ơng

Mubarak vẫn sẽ giữ ch c tổng thống, ít nhất là cho tới cuộc b u c Tổng thống tới.
Đến ngày 11/02/2011
Mubarak chính th c t

ưới s c ép quá mạnh mẽ của

n ch ng

ng

ch c và chuyển giao quyền lực cho SCAF. Mohamed

Hussein Tantawi, Chủ tịch tối cao của S

F đ trở thành người đ ng đ u nhà nước

tạm thời.
Ngay sau đ
Quốc hội giải thể

ngày 13/02/2011 S

F đ đình chỉ Hiến pháp và giải thể

quan điều tra an ninh quốc gia (SSI) giải thể Đảng

quốc gia (NDP)- Đảng c m quyền uy nhất ở

n chủ

i ập t năm 1978 và chuyển giao

toàn ộ tài sản cho nhà nước truy tố ng Mu ara c ng gia đình và các ộ trưởng
ưới thời của ng
Một cuộc trưng c u hiến pháp được tổ ch c vào ngày 19/03/2011 Đến ngày
28/11/2011, Ai Cập đ tổ ch c b u c quốc hội l n đ u tiên t sau khi chế độ của
ông Mubarak bị lật đổ. Và Mohamed Morsi- đại diện của tổ ch c Anh Em Hồi Gíao
(Muslim Brotherhood- M ) đ được đ ng đảo c tri b u làm tổng thống vào ngày
24/06/2012 S

F đ ra một tuyên bố hiến pháp bảo ưu mọi quyền lập pháp cho

qu n đội (đ y à nguyên nh n cho những cuộc chiến pháp lý làm tê liệt chính phủ
Ai Cập trong năm 2013)
Ngày 30/06/2012 Morsi được tuyên thệ nhậm ch c tổng thống của nước
Cộng hịa Ai Cập- một đất nước khơng có quốc hội và hiến pháp. Sự thiếu v ng một
khuôn khổ pháp lý rõ ràng này là tiền đề cho sự sụp đổ của đất nước trong thời gian
ng n sau này. Sự mâu thuẫn về quyền lợi ngày càng gia tăng giữa các đảng phái,
cộng đồng Hồi giáo qu n đội tư pháp và những nhóm nổi dậy tại Ai Cập, tình
hình chính trị bất ổn tiếp tục leo thang.
Ngày 12/08/2012, trong sự th a hiệp giữa tổ ch c MB với phía qu n đội,
tổng thống Morsi ra lệnh dành quyền quyết định các vấn đề an ninh quốc gia và
ngân sách quốc ph ng cho phía qu n đội.
Ngày 22/11/2012 Morsi đưa ra một tuyên bố loại b mọi sự giám sát tư pháp
đối với các quyết định của mình Người Ai Cập cho rằng động thái này à độc tài và

15

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

bảo thủ khi ông Morsi tập hợp mọi quyền lực vào trong tay mình, hàng chục ngàn
người đ xuống đường biểu tình.
Ngày 30/11/2012, căng thẳng ngày càng leo thang khi ông Morsi cho soạn
thảo bản hiến pháp mới. Ngày 01/12/2012, ông Morsi tuyên bố sẽ tổ ch c một cuộc
trưng c u hiến pháp mới sẽ diễn ra vào ngày 15/12/2012.
Ngày 08/12/2012, ông Morsi buộc phải thu hồi tuyên bố về hiến pháp của
mình khi áp lực của các cuộc biểu tình t phía các đảng đối lập và nhóm cách mạng
lên cao, song ông vẫn giữ vững việc sẽ tổ ch c buổi trưng c u dân ý về hiến pháp.
Vì vậy, các cuộc đụng độ giữa các nhóm Hồi giáo cực đoan ủng hộ ông Morsi và
các phe phái đối thủ xảy ra ngày càng nhiều.
Ngày 15/12/2012, các c tri đ th ng qua hiến pháp trong bối cảnh c tri đi
b u thấp nhưng các phe phái hác ở Ai Cập t chối công nhận kết quả, buộc tội
ng Morsi đang th u t m quyền lực và đang đưa đất nước Ai Cập đi vào con đường
của chế độ Hồi giáo độc tài. Một cuộc đấu tranh giữa tổ ch c M và các đảng phái,
phong trào khác tại Ai Cập lại bùng lên trong một xã hội bị phân cực sâu s c.
Ngày 25/01/2013, buổi k niệm tr n 2 năm ngày tổng thống Mubarak bị lật
đổ trở thành cuộc biểu tình chống lại tổng thống Mohammed Morsi. M t trận c u
quốc, lực ượng thế tục, và liên minh cánh tả yêu c u có một cuộc hội đàm với ơng
Morsi về các vấn đề của nội các và việc s a đổi bản hiến pháp đang g y tranh c i
Ngày 28/02/2013 phe đối lập ông Morsi tuyên bố sẽ không tham gia vào
cuộc b u c dự kiến diễn ra trong tháng Tư với lý do cuộc b u c này đề nghị ủng
hộ các đảng Hồi giáo Trong giai đoạn này, sự mâu thuẫn giữa tổ ch c MB của ông
Morsi và các ên đối lập đ

h ng thể dung hòa, sẵn sàng nổ ra cuộc chiến bất k

lúc nào.
Cuối tháng 04/2013, một nhóm hoạt động chống chính phủ ra m t bản kiến

nghị kêu gọi ông Morsi t ch c với chiến dịch được gọi là Tomaroud, kêu gọi đ ng
đảo dân chúng biểu tình vào ngày 30/06 với lập luận: ng Morsi đ

h ng c n hợp

pháp hi h ng điều hành nền kinh tế điều hành chính phủ một các độc tài, và có
xu hướng Hồi giáo hóa xã hội Ai Cập. Xã hội Ai Cập lúc này phân cực sâu s c giữa

16

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


một bên ủng hộ ơng Morsi, và bên cịn lại là các nhóm qu n chúng, các nhóm cách
mạng sau cuộc nổi dậy năm 2011 M t trận c u quốc, nhóm dân tộc thiểu số của Ai
Cập, những người trung thành với ông Mubarak và những người Ai Cập không tán
thành việc ông Morsi trở thành tổng thống. Trong tình trạng đ

nền kinh tế của Ai

Cập tiếp tục đi xuống không phanh, dự trữ ngân sách nhà nước giảm mạnh, hoạt
động của nền kinh tế phụ thuộc vào nguồn hỗ trợ tài chính t các nước Arab vùng
vịnh, lạm phát tăng cao ượng khách du lịch đến Ai Cập giảm mạnh.
Ngày 24/06/2013, Bộ trưởng Quốc phòng kiêm Tổng Tư ệnh các lực ượng
v trang i ập, Tướng Abdel Fattah El Sisi đ tuyên ố cảnh báo cả hai phe chính
trị của qu n đội sẽ khơng cho phép Ai Cập r i vào một “đường h m đen tối của
cuộc xung đột” Nh n

n đang tr ng chờ vào lực ượng qu n đội Trong hi đ

ực

ượng của ông Morsi cảnh báo có thể sẽ c đảo chính diễn ra.
Ngày 30/06/2013, làn sóng biểu tình trên tồn đất nước Ai Cập bùng nổ đ i
ông Morsi t ch c Qu n đội Ai Cập ra tối hậu thư cho ng Morsi 48 giờ để giải
quyết cuộc khủng hoảng chính trị, nếu h ng phía qu n đội sẽ tự đề xuất lộ trình
cho tư ng ai đất nước. Tuy nhiên, những người ủng hộ ông Morsi và tổ ch c MB
đều bác b yêu c u của phe đối lập, cho rằng Tổng thống c n có thêm thời gian để
s a chữa những yếu kém mà họ gán cho ng như thiếu năng ực điều hành kinh tế
và giải quyết vấn đề an ninh.
Trưa ngày 03/07/2013

hi hạn chót của tối hậu thư đ hết nhưng ng Morsi

h ng đáp ng yêu c u của phía qu n đội qu n đội đ đảo chính nhanh gọn lật đổ
vị tổng thống dân c đ u tiên của Ai Cập đình chỉ hiến pháp, n m quyền chính trị,
và cam kết sẽ tổ ch c các cuộc b u c sớm.
Ngày 04/07/2013, ơng Adli Mahmud Mansour, chánh án Tịa án hiến pháp
Ai Cập đ chính th c tuyên thệ nhậm ch c, trở thành Tổng thống lâm thời của
nước này sau khi Tổng thống Morsi bị qu n đội buộc phải ra đi
Phe Hồi giáo ủng hộ ông Morsi, vị tổng thống đ

ị phế truất, kịch liệt phản

đối việc thành lập Chính phủ lâm thời và các quyết định bổ nhiệm các thành viên

17

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

của Chính phủ Phe này đ phát động một làn sóng biểu tình r m rộ trong phạm vi
cả nước đ c biệt là tại thủ đ Cairo và các thành phố lớn.
Trước tình hình đ

ngày14/08/2013

phép lực ượng qu n đội và cảnh sát

ng v

hính phủ lâm thời Ai Cập đ cho
ực để giải tán cuộc bạo loạn của

những người Hồi giáo thuộc tổ ch c M đ i h i phục ch c vụ tổng thống Ai Cập
cho ng Mohame Morsi Đ y à sự kiện đẫm máu nhất tại nước này suốt nhiều
năm qua Theo th ng áo của Bộ Y tế Ai Cập, riêng trong ngày này, ít nhất có 525
người bị thiệt mạng và khoảng 3 717 người bị thư ng
ra c n cao h n rất nhiều: ít nhất 2 000 người đ

on số mà tổ ch c M đưa

ị chết và h n 10 000 người bị

thư ng
Sau các vụ trấn áp đẫm máu của qu n đội và cảnh sát ngày 14/08/2013
đối với người biểu, tình hình Ai Cập diễn biến theo chiều hướng cực k nguy hiểm.
Các cuộc biểu tình của phe MB ngày càng đ ng h n và ạo lực h n Tình trạng
khẩn cấp đ được ban bố, các biện pháp c ng r n của lực ượng an ninh c ng đ
được cảnh áo nhưng phe này đ

ất chấp tất cả, tiếp tục tấn công các trụ sở của

chính quyền các đồn cảnh sát, và các mục tiêu cơng cộng khác. Tuy tình hình Ai
Cập diễn ra hết s c căng thẳng nhưng hính phủ lâm thời Ai Cập vẫn t rõ quyết
tâm tuyên chiến với các lực ượng mà họ gọi à “ hủng bố”
Ngày 17/08/2013

ng Sherif Shaw y người phát ngơn của Chính phủ

cho biết Thủ tướng Hazem El - e awi đ chính th c đề nghị giải thể phong trào
MB và yêu c u Bộ Các vấn đề xã hội xem xét khuôn khổ pháp lý của việc giải thể
này.
Ngày 18/08/2013, Chính phủ lâm thời Ai Cập ra thông báo nêu rõ, cuộc
chiến chống khủng bố sẽ tiếp tục. Ông Sharaf Al - Din, Bộ trưởng Bộ Thông tin Ai
Cập với tư cách người phát ngơn của Chính phủ tun bố, chính phủ sẽ tiếp tục
cuộc chiến chống khủng bố với tất cả quyết tâm và s c mạnh của mình. Chính phủ
c ng cam ết thực hiện kế hoạch lộ trình chuyển giao quyền lực, xây dựng Hiến
pháp mới, tổ ch c các cuộc b u c Quốc hội và Tổng thống, tuân thủ các nội dung
đ được các lực ượng chính trị đưa ra ngày 03/07 v a qua nhằm xây dựng một Nhà

18

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


nước thực sự dân chủ. Phía chính phủ lâm thời c ng để ng khả năng cho ực ượng
đối lập có thể tham gia vào đời sống chính trị của đất nước và kêu gọi tổ ch c MB
h y thay đổi quan điểm và gia nhập tiến trình chính trị của Ai Cập.
Trong khi số người chết vì đụng độ đang gia tăng tổng thống lâm thời

Mansour đ thành ập một ủy ban (U

an 50 ( h ng c người Hồi giáo) để tiến

hành s a đổi Hiến pháp năm 2012 hiện đang ị đình trệ

ng ngày này cựu tổng

thống Morsi và 14 thành viên trong tổ ch c MB phải tham dự phiên tòa xét x với
cáo buộc “ ẻ sát nh n và ích động các hoạt động giết người”
Trong tiến trình chuyển đổi dân sự ở Ai Cập, ngày 30/11/2013, Ủy ban
Hiến pháp thông qua bản dự thảo Hiến pháp đ được đề xuất s a đổi.
Ngày 14/12/2013, Tổng thống Mansour thông báo sẽ tổ ch c cuộc trưng
c u dân ý về Hiến pháp vào ngày 14 và 15/01/2014. Dư uận tại Ai Cập chia thành
hai luồng ý kiến trái ngược khi phản ng về dự thảo Hiến pháp mới. Theo lịch trình
chuyển giao chính trị do chính phủ lâm thời vạch ra, sau cuộc trưng c u ý dân, Ai
Cập sẽ tiếp tục tiến hành b u c quốc hội và tổng thống vào khoảng tháng 4/2014.
Theo kết quả kiểm phiếu chính th c được Ủy ban B u c Trung ư ng

i

Cập (SEC) công bố vào cuối giờ chiều ngày 18/01/2014, t lệ ủng hộ đối với bản
hiến pháp mới trong cuộc trưng c u

n được tổ ch c vào ngày 14-15/1 v a qua

lên tới g n 20 triệu người, chiếm t lệ 98,1%.
T tháng 1 đến tháng 2/2014, tổng thống Mansour cùng chính phủ đ
thực hiện hàng loạt những động thái dọn đường cho cuộc b u c Tổng thống được
dự định diễn ra vào tháng 4/2014. Quan trọng nhất, là vào ngày 27/02, Tổng thống

lâm thời Ai Cập

y Mansour đ cải tổ SCAF nhằm trao cho qu n đội nhiều quyền

độc lập h n với chính quyền dân sự. S c lệnh được an hành ngày 27/02 quy định
SCAF sẽ do Bộ trưởng Quốc phịng làm chủ tịch thay vì Tổng thống như trước đ y
Đ y à

n đ u tiên trong lịch s Ai Cập, Tổng thống đồng thời là Tổng tư ệnh các

lực ượng v trang theo quy định của Hiến pháp, khơng n m giữ vị trí đ ng đ u hội
đồng quyền lực này Trong hi đ

phe M và những lực ượng ủng hộ ông Morsi

vẫn tiếp tục phát động những cuộc biểu tình ài ngày Đáp trả lại phe đối lập này,

19

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


ngày 25/03, tịa án Ai Cập đ tun t hình ít nhất 528 người ủng hộ phong trào MB
oc

iên quan đến các vụ bạo loạn ở miền Nam nước này hồi năm ngối Theo áo

chí Ai Cập đ y à số ượng án t hình lớn nhất được tuyên trong một phiên xét x
trong lịch s hiện đại nước này

hưa c

ị cáo nào bị giam giữ và họ có quyền

kháng án.
Ngày 08/06/2014, trong k b u c tổng thống Ai Cập, ông Abdel Fattah El
Sisi đ tr ng c với 96,9% số phiếu. Tổng thống mới sẽ có nhiệm vụ tổ ch c cuộc
b u c Quốc hội nhằm hoàn tất lộ trình chuyển tiếp chính trị đồng thời khơi phục
an ninh và nền kinh tế đang hủng hoảng tr m trọng.
uộc iểu tình nổi ậy ngày 25/01/2011 tại
ngày tổng thống

i

i ập và iễn iến éo ài đến

ập t ch c vào ngày 11/02/2011 được nhiều phư ng tiện

th ng tin đại ch ng trong đ đi đ u à h ng tin
tính chất ạo động của n

gọi à “ ách mạng Tr ng” ởi

Thứ nhất cuộc nổi ậy iễn ra h ng

t đ u t sự giác

ngộ chung mà iễn ra một cách tự phát và h ng c tổ ch c Thứ hai
ràng nhất mà nh n

ết quả r

n i ập đạt được sau cuộc nổi ậy mới chỉ đ n thu n à sự ra

đi của tổng thống Mu ara

hiện nay quyền ực vẫn nằm trong tay qu n đội nền

n chủ thực sự cho tất cả nh n

n i ập vẫn đang à điều mong đợi tuy các cuộc

u c đang iễn ra
Những tổn thất về chính trị- xã hội- kinh tế mà Mùa xuân Arab gây ra là
vô cùng sâu s c, và tồn tại cho đến nay, sẽ được àm r trong chư ng 2 Đ y c ng à
những tiền đề của những vấn đề phát triển nổi bật tại Ai Cập trong giai đoạn hiện
nay.

20

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


HƯƠNG
NH NG V N Đ PHÁT TRI N N I B T CỦA AI C P
Trước hết, c n khẳng định rằng “nh ng vấn đ phát triển n i bật”của Ai
Cập là những diễn biến quan trọng về chính trị, kinh tế, quan hệ quốc tế của Ai Cập,
chi phối sự phát triển của Ai Cập trong giai đoạn hiện nay.
Trong uận văn này những vấn đề phát triển nổi bật của Ai Cập gồm các
vấn đề nổi bật diễn ra vào những năm đ u thế k XXI đến trước tháng 10/2014: vấn

đề kinh tế của Ai Cập đ c biệt à vấn đề phát triển u ịch; vấn đề chính trị của Ai
Cập; quan hệ quốc tế của i ập với a đối tác quan trọng nhất à M

U Trung

Đ ng Đ y đều là những vấn đề nổi bật nhất hiện nay tại Ai Cập, nhất là sau biến
động M a xu n ra

c tác động toàn diện, sâu s c tới cuộc sống của nhân dân Ai

Cập, tới tình hình an ninh của Ai Cập và khu vực Trung Đ ng
2.1. T n thất kinh tế và các vấn đ phát triển kinh tế
M a xu n ra đ tác động sâu s c tới tồn bộ đời sống chính trị, kinh tế, xã
hội của Ai Cập. Những tổn thất mà Mùa xuân Arab gây ra cho nền kinh thế Ai Cập
vô cùng to lớn.
Theo một áo cáo của Ng n hàng re it
chính trị tại

grico e (Pháp) cuộc hủng hoảng

i ập àm đất nước này thiệt hại 310 triệu USD mỗi ngày o các nhà

máy phải đ ng c a và hách u ịch hủy chuyến tổng thiệt hại inh tế mang tính
an t a đến giữa năm 2011 ên tới h n 12 t USD
cho iết xuất hẩu trong tháng 01/2011 của

ộ trưởng

ng thư ng

i

ập

i ập giảm 6

o ệnh giới nghiêm

và việc vận chuyển hàng h a của quốc gia này g p nhiều h

hăn Kinh tế Ai Cập

được ự áo tăng trưởng 5 3
thực tế à 2 2

( o

trong năm tài chính 2011-2012 tuy nhiên con số

ộ trưởng Bộ kế hoạch và Hợp tác Quốc tế

shraf

- ra y

c ng ố)
Du ịch- ngành c ng nghiệp h ng h i chiếm vị trí quan trọng trong c cấu
kinh tế của

i ập (đ ng g p 6

trong

DP của

i

ập đem ại oanh thủ 13 t

USD trong năm 2010) c ng ị ảnh hưởng n ng nề t cuộc hủng hoảng H n một

21

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


triệu u hách đ rời
với đ

i

ập h n 80

ượng đ t chuyến u ịch đ

ị hủy

ng

200 triệu người àm việc tại hu vực này đ ng trước nguy c mất việc àm

iao th ng đường s t đ c iệt à tuyến đường giao th ng huyết mạch ài 1000 m
ọc theo s ng Ni e nối airo với swan ị phong t a o c ng nh n đường s t tuyên
ố tổng đình c ng c ng g y ra các thiệt hại h ng nh cho quốc gia này Nh n c ng
tại các hu c ng nghiệp ớn ng ng àm việc nh n viên hải quan thu phí tàu è qua
ênh đao Suez (ước tính 50 tàu/ ngày và 3 t USD/ năm) c ng đình c ng
Một hậu quả hác à sự o ngại của các nhà đ u tư nước ngoài ngày càng
tăng nhất à đối với quốc gia phụ thuộc nhiều vào nguồn ngoại tệ như

i ập Khi

chính phủ c t internet trong 5 ngày ạo động c ng việc inh oanh của rất nhiều
c ng ty ị gián đoạn đ c iệt à các c ng ty nước ngoài Nhiều c ng ty nước ngồi
đ tạm ng ng hoạt động tại
Vì thế sẽ rất h

i ập r t toàn ộ ho c một ph n nh n viên về nước

hăn cho i ập để ấy ại niềm tin của các nhà đ u tư và những

c ng ty ự định inh oanh tại i ập sẽ rất cẩn trọng hi đưa ra quyết định Thêm
vào đ

rất nhiều người giàu c tại i ập chuyển tiền ra h i đất nước để ảo tồn

tài chính của họ h ng ị phong t a hi ng Mu ara rời nhiệm
ất ổn chính trị tại

i

ập c ng hiến nợ quốc gia tăng thêm hoảng 3 t

USD Theo Tổ ch c Kiểm toán Trung ư ng
trong nước của

i

i

ập tổng nợ nước ngồi và nợ

ập tính đến hết qu I/2011 đ tăng đến m c 1080 t

( hoảng 181 t USD) tư ng đư ng 89 5

DP của i ập năm 2010

Một mối o ngại đáng ể à an ninh ư ng thực của
trọng hi

i

P

i

ập ị đe ọa tr m

ập phải nhập hẩu ư ng thực Hiện nay đất nước này chủ yếu phải

nhập hẩu ư ng thực th ng qua hải cảng

exan ria cuộc hủng hoảng này sẽ à

c hội tốt cho các ph n t quá hích phong t a hải cảng phá hoại đường vận
chuyển ho c đốt ho gạo Nếu chính quyền

m thời và qu n đội h ng thể iểm

soát được hu vực này thì tình trạng hỗn oạn tại

i

ập sẽ ngày càng tr m trọng

Nhiều nhà ph n tích c n cảnh áo đến một nạn đ i nối tiếp sự sụp đổ inh tế c thể
xảy ra trên iện rộng tại quốc gia này

22

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Hiện h n 1/4

n số Ai Cập đang sống ưới ngưỡng nghèo đ i với m c thu

nhập 2 USD/ngày đồng thời 1/4 dân số khác sống cách ngưỡng này không xa.
Trong hi đ

t lệ thất nghiệp chung hiện ở m c 13 4

Điều đáng n i à 70

người thất nghiệp trong độ tuổi ao động sung s c t 15-29 và h n 80

người thất

nghiệp c trình độ học vấn cao.
Du lịch Ai Cập
Trong nền kinh tế Ai Cập thì Du lịch là ngành quan trọng nhất và nổi bật
nhất Khi đề cập đến những tổn thất trong nền kinh tế mà biến động Mùa xuân Arab
mang tới, không thể không nh c tới tổn thất trong ngành du lịch như à một vấn đề
nổi bật nhất.
Giới thiệu chung về ngành du lịch của Ai Cập
Ai Cập là một quốc gia có rất nhiều lợi thế trong việc phát triển ngành du lịch.
Yếu t lịch sử: Như đ nêu ở trên, Ai Cập là một nước cộng hòa nằm ở phía
b c ch u Phi Trung Đ ng và t y nam ch u Á

i

ập có thể coi là nền văn minh

sớm nhất thế giới thường g n với khái niệm “Văn minh

i ập cổ đại” hay “Nền

văn minh s ng Ni e” Đ c biệt, các di sản kiến tr c đồ sộ và đạt đến một trình độ
vư n ên t m k quan của thế giới như: các im tự tháp, các kiệt tác về hội họa,
điêu h c và nghệ thuật ướp xác… à những s c hút mạnh mẽ để đất nước Ai Cập

thu hút khách du lịch.
Yếu t dân

: Ai Cập à nước đ ng

n th hai ở Châu Phi, với khoảng 87

triệu người. H u hết dân số tập trung dọc theo hai bờ s ng Ni e đ ng nhất tại
Alexandria, Cairo và Châu thổ sông Nile, và vùng g n Kênh đào Suez

n 90%

dân số theo Đạo Hồi và đa số còn lại theo Thiên chúa giáo (nhiều nhất là giáo phái
Coptic Chính thống).
Dân Ai Cập s dụng nhiều loại ngôn ngữ t hệ ngôn ngữ Afro-Asiatic trong
suốt lịch s của họ b t đ u t Ai Cập Cổ cho tới Ai Cập Arab hiện đại. Hiện tại,
ngoài tiếng Arab thì Tiếng Anh và Pháp là ngơn ngữ th hai, vì thế người dân Ai
Cập có thể giao tiếp khá thành thạo với khách du lịch.

23

LUAN VAN CHAT LUONG download : add