AKLDNKAFAMDBFKAJFHAK2 22 3 1 23 2

2.2. Khái qt về cơng nghiệp hố, hiện đại hố ở Việt Nam
2.2.1. Quan niệm về cơng nghiệp hố, hiện đại hố
Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa được quan niệm là q trình chuyển đổi căn bản,
tồn diện các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế – xã hội, từ sử
dụng sức lao động thủ cơng là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động với
công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến hiện đại; dựa trên sự phát triển của công
nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ nhằm tạo ra năng suất lao động cao.
Cơng nghiệp hóa có lịch sử phát triển khoảng ba trăm năm, bắt đầu từ nước Anh
vàocuối thế kỉ XVIII, sau đó lan sang các nước ở Tây Âu, Bắc Mỹ… và ngày nay ở các
nước đang phát triển. Nguồn vốn để cơng nghiệp hóa của các nước tư bản cổ điển chủ
yếu do bóc lột lao động làm thuê, làm phá sản những người sản xuất nhỏ trong nông
nghiệp, đồng thời gắn liền với việc xâm chiếm và cướp bóc thuộc địa. Q trình này đã
dẫn đến mâu thuẫn gay gắt giữa tư bản và lao động, làm bùng nổ những cuộc đấu tranh
của giai cấp công nhân chống lại nhà tư bản ở các nước tư bản lúc bấy giờ, tạo tiền đề
cho sự ra đời của chủ nghĩa Mác – vũ khí lí luận của giai cấp cơng nhân chống lại Chủ
nghĩa tư bản.
Ngày 30 tháng 7 năm 1994, Hội nghị lần thứ VII Ban Chấp hành Trung ương
khóa VII đã ra Nghị quyết số 07-NQ/HNTW về phát triển công nghiệp, công nghệ đến
năm 2000 theo hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng giai cấp cơng
nhân trong giai đoạn mới, trong đó chỉ rõ: “Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa là q trình
chuyển đổi căn bản, tồn diện các hoạt động sản xuất, khinh doanh, dịch vụ và quản lí
kinh tế xã hội, từ sử dụng sức lao động thủ cơng là chính sang sử dụng một cách phổ biến
sức lao động với công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến hiện đại, dựa trên sự
phát triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học – công nghệ, tạo ra năng suất lao động xã
hội cao.”1
2.2.2. Tính tất yếu khách quan của thực hiện cơng nghiệp hố, hiện đại hố ở nước ta
Thực hiện cơng nghiệp hố, hiện đại hoá ở nước ta là tất yếu bởi vì 4 nguyên nhân chủ
yếu sau:
2.2.2.1 Quy luật phổ biến của sự phát triển
Cơng nghiệp hố. Hiệm đại hố được coi như một quy luật phổ biến của sự phát triển , điều đó
được thực hiện qua :Sự phát trển của lực lượng sản suất và sự phát triển của xã hội

+Sự phát triển của lực lượng sản suất
-Cơ khí hố nền sản xuất xã hội: Q trình Cơng nghiêp hoá , hiện đại hoá đã chuyển dịch
nền kinh tế nước ta từ nông nghiệp sang công nghiệp , từ sản xuất thủ cơng sang sản xuất cơ
khí dựa vào sự tiến bộ của khoa học, công nghệ
-Áp dụng thành tựu của khoa học cơng nghệ:Cơng nghiệp hố ,Hiện đại hố đất nước và q
trình tồn cầu hố là cơ hội để Việt Nam , một nước đang phát triển có hội tiếp cận và chuyển
giao khoa học cơng nghệ ở trình độ tiên tiến
-Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực:Nguồn nhân lực chất lượng là chìa khố cho q trình
cơng nghiệp hố hiện đại hố đất nước , đây chình là tiền đề thúc đẩy cơng cuộc xây dựng một
1 Tìm hiểu quan điểm “Đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hoá trên nền tảng của tiến bộ Nghị quyết số 07NQ/HNTW Hội nghị lần thứ 7 BCHTW Đảng (khố VII) về phát triển cơng nghiệp, cơng nghệ đến năm 2000 theo
hướng cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và xây dựng giai cấp công nhân trong giai đoạn mới,30/7/1994


nguồn nhân lực chất lượng cao , đã qua đào tạo , tay nghề cao , giàu sức sáng tạo và nắm vũng
công nghệ.
-Chuyển dịch cơ cấu lao dộng :Công nghiệp hố , hiện đại hố thúc đẩy q trình chuyển dịch
cơ cấu lao động , từ lao động chân tay sang lao động tri thức
+Sự phát triển xã hội
Công nghiệp hố , hiện đại hố khơng chỉ khiến nền kinh tế phát triển mà trên hết đó là sự phát
triển của xã hội ở mọi mặt:
-Chất lượng cuộc sống được nâng cao :Cơng nghiệp , hiện đại hố thúc đẩy kinh tế phát triển ,
tạo việc làm ổn định , tăng thu nhập cho công nhân, đồng thời người dân có cơ hội hưởng các
phúc lợi xã hội , tiếp cận các dịch vụ y tế , giáo dục
-Ổn định chính trị xã hội :Cơng nghiệp hố hiện đại hố , cơng nghệ kĩ thuật phát triển củng cố
cho nền quốc phịng nước nhà , góp phần ổn định trật tự an ninh, bảo vệ chủ quyền đất nước.
2.2.2.2 Do yêu cầu xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội
Cơ sở vật chất – kỹ thuật là hệ thống các yếu tố vật chất của lực lượng sản xuất xã hội phù hợp
với trình độ kỹ thuật cơng nghiệp thích ứng của nó mà lực lượng lao động xã hội sử dụng để
sản xuất ra của cải vật chất. Đối với các nước đang phát triển, việc xây dựng cơ sở vật chất kỹ
thuật cho nền sản xuất lớn hiện đại là một trong những nhiệm vụ kinh tế to lớn và là một yêu

cầu khách quan.
Cơ sở vật chất kỹ thuật của một nền sản xuất lớn đòi hỏi phải dựa trên trình độ kỹ thuật cơng
nghệ ngày càng hiện đại và khơng ngừng hồn thiện.
2.2.2.3 Do u cầu rút ngắn khoảng cách tụt hậu về mọi mặt giữa Việt Nam và thế giới
Việt Nam la một nước đang phát triển. Thực hiện rút ngắn khoảng cách tụt hậu giữa nước ta và
các nước trên thế giới là một yêu cầu mang tính tất yếu bởi vì:
-Phát triển kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa: Tiến hành cơng nghiệp hóa gắn liền với hiện
đại hóa đất nước là con đường cần thiết và duy nhất để phát triển kinh tế trong thời kỳ quá độ
xã hội chủ nghĩa.
-Nâng cao sức mạnh, vị thế quốc gia: Cơng nghiệp hóa hiện đại hóa là cơ hội để Việt Nam hội
nhập quốc tế, nâng cao vị thế, tiếp thu khoa học – kỹ thuật, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo.
2.2.2.4 Do yêu cầu tạo ra năng suất lao động xã hội cao
-Sự phát triển lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất: Công nghiệp hóa hiện đại hóa phát triển
mạnh mẽ lực lượng sản xuất. Lực lượng sản xuất thủ công được thay thế bằng đội ngũ lao
động sử dụng máy móc, trang thiết bị tiên tiến. Bên cạnh đó Cơng nghiệp cơng nghiệp hóa
hiện đại hóa góp phần hồn thiện quan hệ sản xuất phù hợp với yêu cầu của thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội. Hoàn thiện quan hệ sản xuất tiến tới củng cố và nâng cao vị thế của quan hệ
sản xuất xã hội chủ nghĩa trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân gắn với yếu tố tri thức.Tiến hành
tái sắp xếp nền kinh tế quốc dân, chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế, phát huy vai trò của
kinh tế Nhà nước, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến tới đảm bảo cơng bằng xã
hội.
-Tính tất yếu của cơng nghiệp hóa trong nâng cao năng suất lao động xã hội: Công nghiệp hoá
hiện đại hoá đất nước đảm bảo quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ và tính chất lực lượng
sản xuất và đồng thời phát huy tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội.
2.3. Đánh giá thực trạng việc xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong sự nghiệp
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay


2.3.1. Những mặt đạt được trong việc nâng cao trình độ cho giai cấp công nhân Việt
Nam trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Thứ nhất là: Trình độ học vấn của cơng nhân ngày một tăng cao , phân bố lực lượng lao
động theo trình độ học vấn thì nhóm có trình độ cao tăng mạnh , và giảm mạnh ở các
nhóm có trình độ thấp cụ thể là chỉ tính đến năm 2019 lực lượng lao động đã tốt nghiệp
đã tốt tốt nghiệp trở lên tăng 13.5% so với năm 2009 (năm 2009 là 25.6%, năm 2019 là
39.1%), đối với nhóm trung học cơ sở khơng có sự thay đổi đáng kể nhưng giảm mạnh ở
3 nhóm thấp hơn (nhóm chưa bao giờ đi học giảm 1,7%, chưa tốt nghiệp tiểu học giảm
5.7%, tốt nhiệp tiểu học giảm 6.1%).2
Thứ hai là:Trình độ chun mơn kĩ thuật ngày càng được nâng cao cụ thể là năm 2019
tính trên tồn đất nước ta có 19.2% người lao động có trình độ chun mơn kĩ thuật tăng
5.9% so với năm 2009 (2009 nước ta chỉ có 13.3% cơng nhân , người lao động có trình
độ chun mơn kĩ thuật ) và đặc biệt trong số công nhân, người lao động có trình độ
chun mơn kĩ thuật có q nửa là người có trình độ đại học trở lên. Điều này là nhờ vào
sự đóng góp nền giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng đã không ngừng cải
tiến phát triển nâng cao chất lượng đào tạo .3
Thứ ba là : Việc đào tạo người công nhân ngày càng được chú trọng
Để có thể nâng cao được trình độ học vấn , trình độ chun mơn kĩ thuật hay kể cả trình
độ chun mơn tay nghề thứ cần thiết nhất đó là một nền giáo dục chất lượng , hiểu được
điều đó trong hơn mười năm qua đảng và nhà nước đã rất chú trọng đến nền giáo dục
không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy và đặc biệt là cho xây dựng nên nhiều ngôi
trường nghề, trường cao đẳng đào tạo nghề .Một số trường đào tạo nghề nổi bật có thể kể
tới như Cao đẳng nghề Bách Khoa Hà Nội , Trung Cấp nghề tổng hợp Hà Nội .... Không
chỉ dừng lại ở việc đào tạo những ngành nghề truyền thống như làm gốm,nghề mộc,...
hay những nghề quen thuộc như sửa chữa xe gắn máy, ô tô ... mà nay các trường đào tạo
nghề cịn đào tạo cả những nghề cơng nghệ cao như cơ điện tử, công nghệ thông tin...
Điều này tạo nên sự đa dạng cho sự lựa chọn của người lao động đồng thời góp phần đào
tạo nên lực lượng nhân công chất lượng cao cho xã hội.
Thứ tư là : Người công nhân ngày càng nhận thức rõ về tầm quan trọng của việc tự giác
nâng cao trình độ , cải thiện tác phong làm việc. Cụ thể là trong những năm qua số lượng
công nhân , người lao động đăng ký vào các lớp kỹ năng như ngoại ngữ , tin học văn
phòng,....ngày một nhiều .

Thứ năm là :Kỹ năng mềm của người công nhân ngày một được quan tâm
Kỹ năng mền không phải là khả năng thiên bẩm mà ai sinh ai cũng có được , xã hội càng
phát triển kỹ năng mền càng trở nên quan trọng, đây được coi là chìa khố cho việc phát
triển chất lượng của người công nhân, cải thiện tác phong làm việc, trình độ chun

2 Thu Hương.( 3/11/2020),Trình độ chun mơn kỹ thuật của lực lượng lao động Việt Nam nhìn từ kết quả tổng điều
tra dân số và nhà ở 2019.
3 Thu Hương.( 3/11/2020),Trình độ chun mơn kỹ thuật của lực lượng lao động Việt Nam nhìn từ kết quả tổng điều
tra dân số và nhà ở 2019.


môn ,hiểu được điều này một số doanh doanh nghiệp , cơng ty , nhà máy xí nghiệp hiện
nay đã tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng mềm cho người cơng nhân ...

Tài liệu tham khảo
Thu Hương. ( 3/11/2020),Trình độ chuyên môn kỹ thuật của lực lượng lao động Việt Nam
nhìn từ kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở 2019. Truy cập từ
/>Nguyễn Lê Hà Phương.(22/12/2021) Phân Tích Tính Tất Yếu Của Cơng Nghiệp Hóa,
Hiện Đại Hóa Ở Việt Nam. Truy cập từ />Trần Quang Trung. (07/12/2020) Phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất
lượng; nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp,
tác phong cơng nghiệp, kỷ luật lao động thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần
thứ tư. Truy cập từ />