Bài giảng Tiền tệ, ngân hàng và thị trường tài chính 1 - Chương 9: Tài chính doanh nghiệp

BỘ MƠN TÀI CHÍNH – TIỀN TỆ

CHƯƠNG 9

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

FINANCE - MONETARY DEPARTMENT

CHAPTER 9

CORPORATE FINANCE

239


CHUẨN ĐẦU RA
1.

Giải thích tài chính doanh nghiệp, quản lý tài chính và các quyết định tài chính

2.

Phân biệt được các hình thức tổ chức kinh doanh khác nhau

3.

Giải thích mục tiêu của quản trị tài chính

4.

Giải thích vấn đề đại diện và kiểm sốt doanh nghiệp

5.

Giải thích mối liên hệ giữa thị trường tài chính và doanh nghiệp

LEARNING OUTCOMES
1. Be able to explain what is corporate finance, financial manager
and financial decisions
2. Be able to distinguish the different form of business organizations
3. Be able to explain the goal of financial management
4. Be able to explain the agency problem and control of the
corporation
5. Be able to explain the link between financial market and the
corporation

240


PART

01

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VÀ
NGƯỜI QUẢN LÝ TÀI CHÍNH

Tưởng tượng rằng bạn bắt đầu kinh doanh riêng
Nên đầu tư dài hạn vào đâu? Tham gia vào hoạt động kinh doanh nào? Cần những
loại cơng trình, máy móc và thiết bị nào?
2. Tìm nguồn nguồn tài chính dài hạn để tài trợ cho khoản đầu tư ở đâu? Kêu gọi them
các chủ sở hữu hay đi vay?

3. Quản lý các hoạt động tài chính hàng ngày như thu tiền khách hàng và trả tiền cho
nhà cung cấp như thế nào?
Tài chính doanh nghiệp, nói rộng ra, là nghiên cứu cách trả lời ba câu hỏi này.
Trong một tập đoàn lớn, người quản lý tài chính sẽ chịu trách nhiệm trả lời ba câu hỏi
này.
Chức năng quản lý tài chính gắn với một nhân viên hàng đầu của cơng ty, như phó chủ
tịch tài chính hoặc giám đốc tài chính (chief financial officer - CFO).
1.

PART

01

CORPORATE FINANCE AND
FINANCIAL MANAGER

Imagine that you were to start your own business.
1. What long-term investments should you take on? That is, what alines of
business will you be in and what sorts of buildings, machinery, and
equipment will you need?
2. Where will you get the long-term financing to pay for your investment? Will
you bring in other owners or will you borrow the money?
3. How will you manage your everyday financial activities such as collecting
from customers and paying suppliers?
Corporate nance, broadly speaking, is the study of ways to answer these
three questions.
In a large corporation, the financial manager would be in charge of
answering the three questions.
The financial management function is usually associated with a top officer of
the firm, such as a vice president of finance or some other chief financial

officer (CFO).

241


PART

01

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VÀ
NGƯỜI QUẢN LÝ TÀI CHÍNH

Hình: Một ví dụ Sơ đồ tổ chức đơn giản
hóa làm rõ các hoạt động tài chính của
doanh nghiệp lớn

Phó chủ tịch tài chính điều
phối các hoạt động của thủ
quỹ và kiểm sốt viên.
Bộ phận văn phịng xử lý chi
phí và kế tốn tài chính, thanh
tốn thuế và quản lý hệ thống
thơng tin quản lý.
Bộ phận kho quỹ có trách
nhiệm quản lý tiền mặt và tín
dụng của cơng ty, kế hoạch tài
chính và chi phí vốn

PART

01

Board of directors

Chairman of the
board and chief
executive officer
(CEO)
President and chief
operations officer
(COO)
Vice president
marketing

Vice president
production

Vice president
finance (CFO)

Treasurer

Controller

Cash
manager

Credit
manager

Capital
expenditures

Financial
planning

Cost
accounting
manager

Tax
manager
Financial
accounting
manager

Data
processing
manager

CORPORATE FINANCE AND
FINANCIAL MANAGER

Figure: A Sample Simplified

Board of directors

Organizational Chart that highlights
the finance activity in a large firm.

The vice president of finance
coordinates the activities of the
treasurer and the controller.
The controller’s office handles
Vice
cost and financial accounting,
president
tax payments, and
marketing
management information
systems.
Treasurer
The treasurer’s office is
responsible for managing
Cash
manager
the firm’s cash and credit,
its financial planning, and its
Capital
capital expenditures.
expenditures

242

Chairman of the
board and chief
executive officer
(CEO)
President and chief
operations officer

(COO)
Vice
president
production

Vice
president
nance (CFO)

Controller
Credit
manager

Tax
manager

Financial
planning

Financial
accounting
manager

Cost
accounting
manager
Data
processing
manager

PART

01

CÁC QUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊ
TÀI CHÍNH

Hoạch định ngân sách vốn
Quá trình lập kế hoạch và quản trị đầu tư dài hạn cuả doanh nghiệp
Trong hoạch định ngân sách vốn, nhà quản lý tài chính cố gắng xác định các cơ hội đầu tư có
giá trị hơn cho cơng ty so với chi phí phải bỏ ra
Các cơ hội đầu tư thường được xem xét phụ thuộc một phần vào tính chất của hoạt động kinh
doanh của công ty.
Đánh giá quy mơ, thời gian và rủi ro của dịng tiền trong tương lai là điều quan trọng của
hoạch định ngân sách vốn.

Cấu trúc vốn
Sự kết hợp giữa nợ và vốn cổ phần được duy trì bởi doanh nghiệp
Người quản lý tài chính đối mặt với hai vấn đề: .
- Cơng ty nên vay bao nhiêu? Đó là, sự kết hợp của nợ và vốn chủ sở hữu nào là tốt nhất? Sự kết
hợp được chọn sẽ ảnh hưởng đến cả rủi ro và giá trị của công ty.
- Đâu là các nguồn vốn ít tốn kém chi phí nhất cho cơng ty?
Ngoài việc quyết định kết hợp nguồn tài trợ, người quản lý tài chính phải quyết định chính xác
cách thức và nơi để huy động vốn.

PART

01

FINANCIAL MANAGEMENT
DECISIONS

Capital Budgeting
The process of planning and managing a firm’s long-term investments
In capital budgeting, the financial manager tries to identify investment
opportunities that are worth more to the firm than they cost to acquire.
The types of investment opportunities that would typically be considered depend in
part on the nature of the firm’s business.
Evaluating the size, timing, and risk of future cash flows is the essence of capital
budgeting.

Capital Structure
The mixture of debt and equity maintained by a firm.
The nancial manager has two concerns in this area.
First, how much should the rm borrow? That is, what mixture of debt and equity is
best? The mixture chosen will a ect both the risk and the value of the rm.
Second, what are the least expensive sources of funds for the rm?
In addition to deciding on the nancing mix, the nancial manager has to decide
exactly how and where to raise the money.

243


PART

01

CÁC QUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊ
TÀI CHÍNH

Vốn lưu động đề cập đến Tài sản ngắn hạn.
Quản lý vốn lưu động của công ty là một hoạt động hàng ngày để
đảm bảo rằng cơng ty có đủ nguồn lực để tiếp tục hoạt động và tránh
sự gián đoạn tốn kém.
Điều này liên quan đến một số hoạt động về nhận và chi tiêu tiền mặt
của DN.
Các vấn đề phát sinh trong việc quản lý vốn lưu động của công ty:
1. Nên giữ tiền mặt và hàng tồn kho bao nhiêu ?
2. Có nên bán chịu? Điều khoản như thế nào? Áp dụng cho khách hàng
nào?
3. Làm thế nào để có được nguồn tài chính ngắn hạn cần thiết? Mua
chịu, hay vay ngắn hạn và trả tiền mặt? Nếu vay ngắn hạn thì vay ở đâu
và làm thế nào?

PART

01

FINANCIAL MANAGEMENT
DECISIONS

Working capital
A firm’s short-term assets and liabilities.
The term working capital refers to a firm’s short-term assets.
Managing the firm’s working capital is a day-to-day activity that
ensures that the firm has sufficient resources to continue its operations
and avoid costly interruptions.
This involves a number of activities related to the rm’s receipt and
disbursement of cash.

Small sample of the issues that arise in managing a firm’s working
capital
(1)How much cash and inventory should we keep on hand?
(2)Should we sell on credit? If so, what terms will we offer, and to
whom will we extend them?
(3) How will we obtain any needed short-term financing? Will we
purchase on credit or will we borrow in the short term and pay cash?
If we borrow in the short term, how and where should we do it?

244


PART

02

BA HÌNH THỨC TỔ CHỨC KHÁC NHAU CỦA DOANH
NGHIỆP THEO QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT

Doanh nghiệp tư nhân
Một doanh nghiệp thuộc sở hữu của một cá nhân duy nhất.
Đây là loại hình kinh doanh bắt đầu đơn giản nhất và là hình thức tổ
chức ít có quy định nhất.
Chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân nắm giữ hết lợi nhuận
Chịu trách nhiệm không giới hạn đối với nợ
Không phân biệt thu nhập cá nhân với thu nhập doanh nghiệp, vì vậy
tất cả thu nhập từ hoạt động kinh doanh bị đánh thuế là thu nhập cá
nhân.
Tuổi thọ của DNTN giới hạn trong vòng đời của chủ sở hữu, và số

lượng vốn chủ sở hữu tăng lên giới hạn trong tài sản cá nhân của chủ
sở hữu.
Quyền sở hữu DNTN khó chuyển nhượng do nó địi hỏi phải bán tồn
bộ doanh nghiệp cho một chủ sở hữu mới.

PART

01

THREE DIFFERENT LEGAL FORMS OF
BUSINESS ORGANIZATION

Sole proprietorship
A business owned by a single individual.
• This is the simplest type of business to start and is the least regulated form
of organization.
• The owner of a sole proprietorship keeps all the profits.
• The owner has unlimited liability for business debts.

• There is no distinction between personal and business income, so all
business income is taxed as personal income.

• The life of a sole proprietorship is limited to the owner’s life span, and the
amount of equity that can be raised is limited to the amount of the
proprietor’s personal wealth.
• Ownership of a sole proprietorship may be difficult to transfer because
• This transfer requires the sale of the entire business to a new owner.

245

HÌNH THỨC TỔ CHỨC
DOANH NGHIỆP

PART

02

Hợp danh

Một doanh nghiệp
được hình thành
bởi hai hoặc nhiều
cá nhân hoặc tổ
chức.

PART

02

Trong hình thức hợp danh chung (general
partnership), tất cả các thành viên chia sẻ lợi
nhuận hoặc thua lỗ, và tất cả đều có trách nhiệm
vơ hạn đối với tất cả các khoản nợ.
Trong hình thức hợp danh hữu hạn (limited
partnership), có một hoặc nhiều đối tác chung
(general partner) sẽ điều hành doanh nghiệp và
có trách nhiệm vơ hạn, nhưng có một hay nhiều
đối tác hạn chế (limited partner) không tham gia
kinh doanh. Trách nhiệm đối với nợ của đối tác

hạn chế giới hạn trong phạm vi số vốn góp của
họ trong cơng ty hợp danh

FORMS OF BUSINESS
ORGANIZATION
Three different legal forms of business organization

Partnership
A business
formed by two or
more individuals
or entities.

In a general partnership, all the partners share in gains
or losses, and all have unlimited liability for all
partnership debts, not just some particular share.
In a limited partnership, one or more general partners
will run the business and have unlimited liability, but
there will be one or more limited partners who will not
actively participate in the business. A limited partner’s
liability for business debts is limited to the amount
that partner contributes to the partnership

246


HÌNH THỨC TỔ CHỨC
DOANH NGHIỆP

PART

02

Cơng ty cổ phần
(Corporation)
Một doanh nghiệp
được thành lập như
một thực thể pháp lý
riêng biệt bao gồm
một hoặc nhiều cá
nhân hoặc tổ chức.

PART

02

Công ty cổ phần là hình thức tổ chức kinh doanh quan trọng nhất
(xét theo uy mô)
CTCP là một “người hợp pháp”, tách biệt và khác biệt với chủ sở
hữu và có quyền, nghĩa vụ và đặc quyền của một người thực sự
CTCP có thể đi vay và có tài sản riêng, có thể đi kiện và bị kiện,
và có thể ký kết hợp đồng. CTCP có thể là một đối tác chung
hoặc một đối tác hạn chế trong cơng ty hợp danh và có thể sở
hữu cổ phiếu của CTCP khác.
Thành lập CTCP bao gồm đưa ra các điều lệ và nội quy. Điều lệ
của cơng ty phải có các điều về tên CTCP, vịng đời dự định (có
thể mãi mãi), mục tiêu kinh doanh, số lượng cổ phiếu phát
hành. Nội quy là các quy tắc mơ tả cách tập đồn điều chỉnh sự
tồn tại của nó.

FORMS OF BUSINESS
ORGANIZATION

The corporation is the most important form (in terms of
size) of business organization.
A corporation is a legal “person” separate and distinct
from its owners and it has many of the rights, duties, and
privileges of an actual person.
Corporation
A business created Corporations can borrow money and own property, can
as a distinct legal sue and be sued, and can enter into contracts. A
entity composed of corporation can even be a general partner or a limited
partner in a partnership, and a corporation can own
one or more
stock in another corporation.
individuals or
Forming a corporation involves preparing articles of
entities.
incorporation (or a charter) and a set of bylaws. The
articles of incorporation must contain a number of things,
including the corporation’s name, its intended life (which
can be forever), its business purpose, and the number of
shares that can be issued. The bylaws are rules
describing how the corporation regulates its existence.

247


HÌNH THỨC TỔ CHỨC
DOANH NGHIỆP

PART

02

THUẬN LỢI CỦA CƠNG TY CỔ PHẦN
Trong CTCP lớn, các cổ đông và các nhà quản lý thường là các nhóm riêng biệt. Các
cổ đơng bầu ra ban giám đốc, sau đó chọn ra giám đốc. Các nhà quản lý được giao
nhiệm vụ điều hành hoạt động của cơng ty vì lợi ích cho các cổ đơng. Về ngun tắc,
các cổ đơng kiểm sốt CTCP vì chính họ bầu ra giám đốc.
Do sự tách biệt giữa quyền sở hữu và quản lý, hình thức cơng ty có một số lợi thế.
Quyền sở hữu (đại diện bằng cổ phần) có thể dễ dàng chuyển nhượng và do đó, vịng
đời cơng ty khơng bị giới hạn. Cơng ty vay tiền bằng tên riêng của mình. Do đó, các cổ
đơng có trách nhiệm hữu hạn đối với các khoản nợ của cơng ty. Phần lớn có thể bị
mất đi là phần đầu tư của họ.
Việc chuyển quyền sở hữu khá dễ dàng, trách nhiệm hữu hạn đối với các khoản nợ và
vịng đời khơng giới hạn là các lý do khiến hình thức CTCP có tính vượt trội để gia
tăng tiền mặt. Nếu một công ty cần vốn cổ phần mới, nó có thể bán cổ phiếu mới và
thu hút các nhà đầu tư mới.

PART

02

FORMS OF BUSINESS
ORGANIZATION

CORPORATION ADVANTAGES
In a large corporation, the stockholders and the managers are usually
separate groups. The stockholders elect the board of directors, who then

select the managers. Managers are charged with running the corporation’s
affairs in the stockholders’ interests. In principle, stockholders control the
corporation because they elect the directors.
As a result of the separation of ownership and management, the corporate
form has several advantages. Ownership (represented by shares of stock)
can be readily transferred, and the life of the corporation is therefore not
limited. The corporation borrows money in its own name. As a result, the
stockholders in a corporation have limited liability for corporate debts.
The most they can lose is what they have invested.
The relative ease of transferring ownership, the limited liability for business
debts, and the unlimited life of the business are why the corporate form is
superior for raising cash. If a corporation needs new equity, for example, it
can sell new shares of stock and attract new investors.

248


HÌNH THỨC TỔ CHỨC
DOANH NGHIỆP

PART

02

THUẬN LỢI CỦA CƠNG TY CỔ PHẦN

Số lượng chủ sở hữu có thể rất lớn; các CTCP lớn có hàng ngàn hoặc thậm chí hàng
triệu cổ đơng. Quyền sở hữu có thể thay đổi liên tục nhưng tính liên tục của hoạt động
kinh doanh khơng bị ảnh hưởng
Apple là một ví dụ.

Apple là cơng ty tiên phong kinh doanh máy tính cá nhân. Khi nhu cầu về
các sản phẩm của họ bùng nổ, Apple đã phải chuyển đổi sang hình thức tổ
chức CTCP để huy động vốn cần thiết để tài trợ cho tăng trưởng và phát
triển sản phẩm mới.
Vào năm 2008, General Electric Corporation có khoảng 4 triệu cổ đông và
khoảng 10 tỷ cổ phiếu đang lưu hành.

PART

02

FORMS OF BUSINESS
ORGANIZATION
CORPORATION ADVANTAGES

The number of owners can be huge; larger corporations have many
thousands or even millions of stockholders. In such cases, ownership can
change continuously without affecting the continuity of the business.

Apple is an example.
Apple was a pioneer in the personal computer business. As
demand for its products exploded, Apple had to convert to the
corporate form of organization to raise the capital needed to fund
growth and new product development.

In 2008, General Electric Corporation had about 4 million
stockholders and about 10 billion shares outstanding.

249

HÌNH THỨC TỔ CHỨC
DOANH NGHIỆP

PART

02

BẤT LỢI CỦA
CƠNG TY CỔ
PHẦN

CTCP
(CORPORATION)
VỚI CÁC TÊN GỌI
KHÁC...

PART

02

Lợi nhuận bị đánh thuế hai lần (Double taxation): ở cấp độ công ty
khi công ty kiếm được và một lần nữa ở cấp độ cá nhân khi lợi
nhuận được trả cho các cổ đông.
Do công ty là một pháp nhân, nó phải nộp thuế.
Hơn nữa, tiền trả cho các cổ đông dưới dạng cổ tức bị đánh thuế
một lần nữa dưới dạng thu nhập thuộc về các cổ đơng.
Hình thức tổ chức của cơng ty có nhiều biến thể trên thế giới.
Joint stock companies
Public limited companies

Limited liability companies

FORMS OF BUSINESS
ORGANIZATION
Double taxation: Corporate profits are taxed twice: at the

CORPORATION corporate level when they are earned and again at the
DISADVANTAGES personal level when they are paid out.
Because a corporation is a legal person, it must pay taxes.
Moreover, money paid out to stockholders in the form of
dividends is taxed again as income to those stockholders.
A
CORPORATION
BY ANOTHER
NAME . . .

The corporate form of organization has many variations
around the world.

Joint stock companies
Public limited companies
Limited liability companies

250


Giữa các quốc gia, các luật lệ và quy định có sự khác nhau, nhưng các
đặc điểm cơ bản về sở hữu công cộng và trách nhiệm hữu hạn khá tương đồng.
Công ty

Xuất xứ

Theo ngôn ngữ gốc

Phiên dịch

Bayerishche Motorenwerke
(BMW) AG

Germany

Aktiengesellschaft

Corporation

Dornier GmBH

Germany

Rolls-Royce PLC
Shell UK Ltd.
Unilever NV

United Kingdom

Beschraenkter Haftung
Public limited company
Gesellschaft mit
Linited

United Kingdom
Netherlands

Flat SpA

Italy

Volvo AB

Sweden

Peugeot SA

France

Naamioze vennootschap
Societa per Azioni
Aktiebolag
Societe Anonyme

Limited liability company
Public limited company
Corporation
Joint stock company
Joint stock company
Joint stock company
Joint stock company

The exact laws and regulations differ from country to country, of
course, but the essential features of public ownership and limited

liability remain.
Company

Country of Origin

In Original Language

Translated

Bayerishche Motorenwerke
(BMW) AG

Germany

Aktiengesellschaft

Corporation

Dornier GmBH

Germany

Rolls-Royce PLC
Shell UK Ltd.
Unilever NV

United Kingdom

Beschraenkter Haftung
Public limited company

Gesellschaft mit
Linited

United Kingdom
Netherlands

Flat SpA

Italy

Volvo AB

Sweden

Peugeot SA

France

Naamioze vennootschap
Societa per Azioni
Aktiebolag
Societe Anonyme

251

Limited liability company
Public limited company
Corporation
Joint stock company
Joint stock company

Joint stock company
Joint stock company


PART

03

MỤC TIÊU QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH

MỤC TIÊU

•
•
•
•
•
•
•

Tồn tại.
Tránh gặp khó khăn tài chính và phá sản.
Đánh bại các đối thủ cạnh tranh.
Tối đa hóa doanh số hoặc thị phần.
Tối thiểu hóa chi phí.
Tối đa hóa lợi nhuận.
Duy trì tăng trưởng thu nhập ổn định.

Các mục tiêu này là khác nhau, nhưng có thể phân làm 2 nhóm.
- Các mục tiêu liên quan đến lợi nhuận. Các mục tiêu về bán hàng, thị phần và kiểm sốt

chi phí đều là các cách thức khác nhau để tìm kiếm và tăng lợi nhuận
- Các mục tiêu về tránh bị phá sản, ổn định và an toàn, liên quan đến các cách thức khác
nhau nhằm kiểm soát rủi ro.
Hai loại mục tiêu này có phần mâu thuẫn.
Việc theo đuổi lợi nhuận thường có mối quan hệ với rủi ro, do đó việc đạt được đồng thời
cả hai mục tiêu an toàn và lợi nhuận là không thể thực sự xảy ra.
Câu hỏi: Mục tiêu hàm chức cả hai yếu tố trên là gì?

PART

03

THE GOAL OF FINANCIAL
MANAGEMENT

• Survive.
• Avoid financial distress and bankruptcy.
• Beat the competition.
POSSIBLE GOALS
• Maximize sales or market share.
• Minimize costs.
• Maximize profits.
• Maintain steady earnings growth.
Each of these possibilities presents problems as a goal for the financial manager.
These goals are all di erent, but they tend to fall into two classes.
The rst of these relates to pro tability. The goals involving sales, market share,
and cost control all relate, at least potentially, to di erent ways of earning or
increasing pro ts.
The goals in the second group, involving bankruptcy avoidance, stability, and
safety, relate in some way to controlling risk.

These two types of goals are somewhat contradictory.
The pursuit of pro t normally involves some element of risk, so it isn’t really
possible to maximize both safety and pro t.

Question: What is a goal that encompasses both factors?

252


PART

03

MỤC TIÊU QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH

Theo của các cổ đơng, mục tiêu của QUẢN TRỊ TÀI CHÍNH: tối đa hóa giá trị
hiện tại của mỗi cổ phần.
Mục tiêu tối đa hóa giá trị của cổ phiếu sẽ tránh được các vấn đề liên quan đến các
mục tiêu khác nhau được liệt kê trước đó.
Vì mục tiêu của quản trị tài chính là tối đa hóa giá trị của cổ phiếu, chúng ta cần học
cách xác định các khoản đầu tư và các dàn xếp tài chính có tác động tích cực đến giá
trị cổ phiếu. Trên thực tế, chúng ta có thể định nghĩa tài chính doanh nghiệp là việc
nghiên cứu về mối quan hệ giữa các quyết định kinh doanh và giá trị của cổ phiếu
trong doanh nghiệp.
MỤC TIÊU TỔNG QT HƠN
Mục tiêu thích hợp khi cơng ty khơng có cổ phiếu giao dịch là gì?
Tối đa hóa giá trị thị trường của vốn chủ sở hữu

PART

03

THE GOAL OF FINANCIAL
MANAGEMENT

From the stockholders’ point of view, THE GOAL OF FINANCIAL
MANAGEMENT: to maximize the current value per share of the existing
stock.
The goal of maximizing the value of the stock avoids the problems associated
with the di erent goals listed earlier.
Because the goal of financial management is to maximize the value of the
stock, we need to learn how to identify investments and financing
arrangements that favorably impact the value of the stock. In fact, we could
have defined corporate finance as the study of the relationship between
business decisions and the value of the stock in the business.
A MORE GENERAL GOAL

What is the appropriate goal when the firm has no traded stock?
Maximize the market value of the existing owners’ equity.

253


PART

04

VẤN ĐỀ ĐẠI DIỆN VÀ KIỂM SỐT
CƠNG TY CỔ PHẦN

Vấn đề đại diện: Khả năng xảy ra xung đột lợi ích giữa cổ đông và người quản lý của
công ty.
Thuật ngữ chi phí đại diện đề cập đến chi phí bởi xung đột lợi ích giữa các cổ đơng và
quản lý.
Những chi phí này có thể là gián tiếp hoặc trực tiếp.
Chi phí đại diện gián tiếp là cơ hội bị mất đi.
Chi phí đại diện trực tiếp có hai hình thức.
- Các khoản chi mang lại lợi ích cho quản lý nhưng tốn kém đối với các cổ đông (mua
máy bay công ty sang và không cần thiết)
- Chi phí phát sinh từ nhu cầu giám sát các hoạt động quản lý (Trả tiền cho kiểm tốn
viên bên ngồi để đánh giá tính chính xác thơng tin trên báo cáo tài chính).

PART

04

THE AGENCY PROBLEM AND
CONTROL OF THE CORPORATION

Agency problem: The possibility of conflict of interest between the
stockholders and management of a firm.

The term agency costs refers to the costs of the conflict of interest between
stockholders and management.
These costs can be indirect or direct.
An indirect agency cost is a lost opportunity .
Direct agency costs come in two forms.
The first type is a corporate expenditure that benefits management but costs
the stockholders (the purchase of a luxurious and unneeded corporate jet)
The second type of direct agency cost is an expense that arises from the

need to monitor management actions (Paying outside auditors to assess the
accuracy of financial statement information).

254


PART

04

VẤN ĐỀ ĐẠI DIỆN VÀ KIỂM SỐT
CƠNG TY CỔ PHẦN
Một ví dụ về chi phí đại lý

Cơng ty đang xem xét một khoản đầu tư mới.
Đầu tư mới dự kiến có tác động tích cực đến giá trị cổ phiếu, nhưng nó cũng khá
rủi ro.
Các chủ sở hữu của cơng ty sẽ muốn đầu tư (vì giá trị cổ phiếu sẽ tăng), nhưng
người quản lý khơng muốn vì có khả năng mọi thứ sẽ trở nên xấu đi và bị mất việc.
Nếu ban quản lý không thực hiện đầu tư, các cổ đơng có thể mất cơ hội đáng giá

PART

04

THE AGENCY PROBLEM AND
CONTROL OF THE CORPORATION
One example of an agency cost

The firm is considering a new investment.

The new investment is expected to favorably impact the share value, but
it is also a relatively risky venture.
The owners of the firm will wish to take the investment (because the
stock value will rise), but management may not because there is the
possibility that things will turn out badly and management jobs will be
lost.
If management does not take the investment, then the stockholders may
lose a valuable opportunity

255


PART

CÁC NHÀ QUẢN LÝ CĨ HÀNH ĐỘNG
VÌ LỢI ÍCH CỦA CỔ ĐƠNG?

04

Việc nhà quản lý có hành động vì lợi ích tốt nhất của các cổ đông phụ
thuộc vào hai yếu tố.
- Làm thế nào gắn chặt mục tiêu quản trị phù hợp với mục tiêu cổ
đơng?
Câu hỏi này, ít nhất là một phần, liên quan đến cách các nhà quản lý
được đãi ngộ
- Người quản lý có thể bị thay thế nếu họ không theo đuổi mục tiêu
của cổ đơng?
Vấn đề này liên quan đến kiểm sốt cơng ty.
Bù đắp quản lý

PART

Kiểm sốt cơng ty

DO MANAGERS ACT IN THE
STOCKHOLDERS’ INTERESTS?

04

Managers will act in the best interests of stockholders depends on two

factors.

First, how closely are management goals aligned with stockholder

goals?

This question relates, at least in part, to the way managers are

compensated

Second, can managers be replaced if they do not pursue stockholder
goals?
This issue relates to control of the firm.
Managerial
Compensation

Control of the Firm

256

PART

04

CÁC NHÀ QUẢN LÝ CĨ HÀNH ĐỘNG
VÌ LỢI ÍCH CỦA CỔ ĐƠNG?

Chế đợ đãi ngợ

Nhà quản lý có động lực kinh tế đáng kể để làm tăng giá trị
cổ phiếu vì hai lý do.
• Chế độ đãi ngộ (managerial compensation)
• Triển vọng nghề nghiệp

V dụ:
Năm 2007, Google tuyên bố phát hành
quyền chọn cổ phiếu mới cho tất cả
16.000 nhân viên của mình, cung cấp
cho lực lượng lao động quyền lợi đáng
kể trong giá cổ phiếu và gắn lợi ích của
nhân viên và cổ đông

PART

04

V dụ:
Giám đốc điều hành được trả lương cao nhất

năm 2007 là Lawrence Ellison, CEO của
Oracle. Anh kiếm được khoảng 193 triệu đô
la.
Trong giai đoạn 2003-2007, CEO Steve Jobs
của Apple là người điều hành được trả lương
cao nhất, kiếm được khoảng 661 triệu đô la

DO MANAGERS ACT IN THE
STOCKHOLDERS’ INTERESTS?

Managers will act in the best interests of stockholders depends on two factors.
First, how closely are management goals aligned with stockholder goals?
This question relates, at least in part, to the way managers are compensated
Second, can managers be replaced if they do not pursue stockholder goals?
This issue relates to control of the rm.
Management will frequently have a signi cant
economic incentive to increase share value for two
Managerial
Compensation reasons.
• Managerial compensation
• Job prospects

For example:

In 2007, Google announced that it was
issuing new stock options to all of its
16,000 employees, thereby giving its
workforce a significant stake in its
stock price and better aligning
employee and shareholder interests.

For example:

The best-paid executive in 2007 was
Lawrence Ellison, the CEO of Oracle.
He made about $193 million.
Over the period 2003–2007, Apple CEO
Steve Jobs was the highest-paid
executive, earning about $661 million

257


PART

04

CÁC NHÀ QUẢN LÝ CĨ HÀNH ĐỘNG
VÌ LỢI ÍCH CỦA CỔ ĐƠNG?

Kiểm sốt cơng ty

Kiểm sốt cơng ty suy cho cùng thuộc về các cổ đông. Họ
bầu ra ban giám đốc, những người lần lượt được thuê và bị
sa thải.

Steven Jobs tại Apple.
Mặc dù ông là người sáng lập của tập đoàn và chịu trách nhiệm phần lớn cho các sản
phẩm thành công nhất, đã đến lúc các cổ đông, thông qua bầu giám đốc, quyết định
rằng Apple sẽ tốt hơn nếu khơng có ơng, vì vậy ơng đã ra đi. Tất nhiên, sau đó ơng đã

phục hồi và giúp Apple với sản phẩm mới tuyệt vời như iPod và iPhone.

PART

04

Control of
the Firm

DO MANAGERS ACT IN THE
STOCKHOLDERS’ INTERESTS?
Control of the firm ultimately rests with stockholders.
They elect the board of directors, who in turn hire and fire
managers.

Steven Jobs at Apple.
Even though he was a founder of the corporation and was largely
responsible for its most successful products, there came a time when
shareholders, through their elected directors, decided that Apple would be
better off without him, so out he went. Of course, he was later rehired and
helped turn Apple around with great new products such as the iPod and
iPhone.

258


PART

04

CÁC NHÀ QUẢN LÝ CĨ HÀNH ĐỘNG
VÌ LỢI ÍCH CỦA CỔ ĐƠNG?
Kiểm sốt cơng ty

Cuộc chiến ủy nhiệm (proxy fight)
Một cơ chế quan trọng mà các cổ đơng
khơng hài lịng có thể hành động để thay thế
quản lý hiện có.
Họ có quyền bỏ phiếu cho người khác.
Hewlett tại HP
Đầu năm 2002, đề xuất hợp nhất giữa Hewlett-Packard
(HP) và Compaq đã kích hoạt một trong những cuộc tranh
cãi gay gắt nhất và cuộc chiến ủy nhiệm đắt đắt đỏ trong
lịch sử, với mức giá ước tính hơn 100 triệu đơ la. Một
nhóm cổ đơng, bao gồm Walter B. Hewlett (thành viên hội
đồng quản trị và là người thừa kế của người đồng sáng lập
HP), đã phản đối việc sáp nhập và đưa ra một cuộc chiến
ủy nhiệm để kiểm soát HP. Một nhóm khác, dẫn đầu bởi
Giám đốc điều hành HP Carly Fiorina, đã hỗ trợ cho việc
sáp nhập. Trong một cuộc bỏ phiếu rất gần, bà Fiorina đã
thắng thế, việc sáp nhập đã được thông qua và ông Hewlett
đã từ chức khỏi hội đồng quản trị

PART

04

Tiếp quản
Việc tránh nhận sự tiếp quản của một
công ty khác mang lại cho ban lãnh đạo

một động lực khác để hành động vì lợi ích
của các cổ đông.
Yahoo vs Microsoft
Vào mùa xuân năm 2008, cổng thông tin Web
Yahoo! đã chiến đấu với giá thầu mua lại không
mong muốn 42 tỷ đô la từ gã khổng lồ phần mềm
Microsoft. Ban quản lý của Yahoo cho rằng giá thầu
đã đánh giá thấp công ty, mặc dù nó cao hơn 62% so
với giá cổ phiếu hiện tại. Trong nỗ lực ngăn chặn nỗ
lực tiếp quản của Microsoft, Yahoo! đã ký một thỏa
thuận quảng cáo với đối thủ cơng cụ tìm kiếm
Internet của Google và nó bắt đầu thảo luận với các
công ty khác như AOL về khả năng sáp nhập.

DO MANAGERS ACT IN THE
STOCKHOLDERS’ INTERESTS?
Control of the Firm

A proxy ght
An important mechanism by which
unhappy stockholders can act to
replace existing management.
The authority to vote someone else’s
stock.
Hewlett at HP
In early 2002, the proposed merger between
Hewlett-Packard (HP) and Compaq triggered one
of the most widely followed, bitterly contested, and
expensive proxy fights in history, with an estimated
price tag of well over $100 million. One group of

shareholders, which included Walter B. Hewlett (a
board member and heir to a cofounder of HP),
opposed the merger and launched a proxy fight for
control of HP. Another group, led by HP CEO Carly
Fiorina, supported the merger. In a very close vote,
Ms. Fiorina prevailed, the merger went through, and
Mr. Hewlett resigned from the board.

259

Takeover
Avoiding a takeover by another firm
gives management another incentive
to act in the stockholders’ interests.

Yahoo vs Microsoft
In the spring of 2008, Web portal Yahoo! was
battling a $42 billion unsolicited takeover bid
from software giant Microsoft. Yahoo!’s
management argued that the bid significantly
undervalued the company, even though it was
62 percent higher than the then current stock
price. In an effort to thwart Microsoft’s
takeover attempt, Yahoo! entered into an
advertising agreement with Internet search
engine rival Google, and it began discussions
with other companies such as AOL about a
possible merger.

PART

THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ
CƠNG TY CỔ PHẦN

05

Dịng tiền giữa doanh nghiệp và thị trường tài chính
Ưu điểm chính của CTCP là quyền sở hữu có thể được chuyển nhượng nhanh chóng và

dễ dàng hơn so với các hình thức DN khác và tiền có thể được huy động dễ dàng hơn. Cả
hai lợi thế này đều được tăng cường đáng kể bởi sự tồn tại của thị trường tài chính và thị
trường tài chính đóng vai trị cực kỳ quan trọng đối với tài chính doanh nghiệp.

PART

05

FINANCIAL MARKETS AND
THE CORPORATION

Cash Flows between the Firm and the Financial Markets
The primary advantages of the corporate form of organization are that
ownership can be transferred more quickly and easily than with other forms

and that money can be raised more readily. Both of these advantages are
significantly enhanced by the existence of financial markets, and financial

markets play an extremely important role in corporate finance.

260


PART

05

THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ
CƠNG TY CỔ PHẦN
Tổng giá trị của công ty
cho các nhà đầu tư trên
thị trường tài chính

Tổng giá trị tài
sản của cơng ty
B. DN đầu tư
vào tài sản
TSLĐ
TSCĐ

Thị trường tài
chính

A. DN phát hành chứng khốn

Nợ ngắn hạn
Nợ dài hạn
Vốn cổ phần

E. Dòng tiền tăng cường

C. Dòng tiền từ tài sản
của cơng ty

F. Cổ tức và thanh
tốn nợ

v

D. Chính quyền
Các bên liên quan
khác

A. DN phát hành chứng khoán
B. DN đầu tư vào tài sản.
C. Hoạt động của cơng ty tạo ra dịng tiền.
D.
Tiền mặt được trả cho chính phủ dưới dạng thuế.
Các bên liên quan khác có thể nhận được tiền mặt

PART

05

E.
F.

Dòng tiền tái đầu tư được đưa trở lại vào
công ty.
Tiền mặt được sử dụng để trả cho các nhà

đầu tư dưới dạng tiền lãi và cổ tức.

FINANCIAL MARKETS AND
THE CORPORATION
Total value of the
rm to investors in
the nancial markets

Total value of
firm’s assets
B. Film
invests in
assets
Current
assets
Fixed assets

Financial
markets

A. Firm issues securities

E. Reinversted cash flows

C. Cash ow from
rm’s assets

v

F. Dividends and

debt payments

Short-term debt
Long-term debt
Equity shares

D. Govermment
Other stakeholders
A. Firm issues securities.
B. Film invests in assets.
C. Firm’s operations generate cash ow.
D. Cash is paid to government as taxes.
Other stakeholders may receive cash.

261

E.
F.

Reinvested cash ows are plowed
back into rm.
Cash is paid out to investors in the
form of interest and dividends.


PART

ÔN TẬP CÁC KHÁI NIỆM VÀ
CÁC CÂU HỎI TƯ DUY PHẢN BIỆN

05

• Quy trình ra quyết định quản trị tài chính [LO1] Ba quyết định quản trị tài chính là
gì? Đối với mỗi quyết định, hãy đưa ra một ví dụ về giao dịch kinh doanh có liên
quan.
• DNTN và cơng ty hợp danh [LO2] Bốn nhược điểm chính là gì? Các thuận lợi so
với loại hình CTCP?
• CTCP [LO2] Nhược điểm chính là gì? Nêu ít nhất hai lợi thế của nó?

PART

05

CONCEPTS REVIEW AND
CRITICAL THINKING QUESTIONS

• The Financial Management Decision Process [LO1] What are the three
types of nancial management decisions? For each type of decision, give
an example of a business transaction that would be relevant.
• Sole Proprietorships and Partnerships [LO2] What are the four primary
disadvantages of the sole proprietorship and partnership forms of business
organization? What benefits are there to these types of business
organization as opposed to the corporate form?

• Corporations [LO2] What is the primary disadvantage of the corporate
form of organization? Name at least two advantages of corporate
organization.

262

PART

05

ÔN TẬP CÁC KHÁI NIỆM VÀ
CÁC CÂU HỎI TƯ DUY PHẢN BIỆN

• Loại hình CTCP [LO2] Trong CTCP lớn, hai nhóm riêng biệt báo cáo
cho giám đốc tài chính là ai? Nhóm nào là trung tâm của tài chính

doanh nghiệp?
• Mục tiêu của quản trị tài chính [LO3] Mục tiêu nào luôn thúc đẩy
động cơ của người nhà quản lý tài chính DN?
• Vấn đề đại điện [LO4] Ai là người sở hữu CTCP? Mơ tả quy trình mà
các chủ sở hữu kiểm soát việc quản lý DN. Lý do chính của sự tồn tại

mối quan hệ đại diện trong CTCP là gì? Trong bối cảnh như vậy, các
vấn đề có thể phát sinh?

PART

05

CONCEPTS REVIEW AND
CRITICAL THINKING QUESTIONS

• Corporate Finance Organization [ LO2] In a large corporation, what are
the two distinct groups that report to the chief financial officer? Which
group is the focus of corporate finance?

• Goal of Financial Management [LO3] What goal should always motivate
the actions of a rm’s nancial manager?
• Agency Problems [LO4] Who owns a corporation? Describe the process
whereby the owners control the fi rm’s management. What is the main
reason that an agency relationship exists in the corporate form of
organization? In this context, what kinds of problems can arise?

263