Van Gogh và nguồn cảm ứng bất tận trong thời trang đương đại

VAN GOGH VÀ NGUỒN CẢM HỨNG BẤT TẬN
TRONG THỜI TRANG ĐƯƠNG ĐẠI
Trần Thị Xuân, Trần Quốc Thái, Đặng Thị Thủy Tiên
Vũ Phúc Tường Vy, Nguyễn Tuyết Sang
Khoa Kiến Trúc - Mỹ Thuật, Trường Đại học Cơng nghệ TP. Hồ Chí Minh
GVHD: ThS. Huỳnh Thị Kim Xuyến

TÓM TẮT
Vincent van Gogh là một họa sĩ có tài năng đặc biệt, ơng bị ảnh hưởng bởi các họa sĩ thuộc trường phái hậu ấn
tượng. Ông là một nghệ sĩ mang tính biểu tượng nhưng cuộc đời ông lại đầy bi kịch, Vincent van Gogh đã cố
gắng truyền đạt trạng thái tinh thần và cảm xúc của mình qua những bức họa của bản thân. Những bức tranh
vẽ của ông với những nét vẽ dày đặc, có thể nhìn thấy được trong một bảng màu sáng, sang trọng nhấn mạnh
nét cá nhân của Van Gogh mang đến sự sống trong bức vẽ. Phong cách manh tính chất riêng, phong cách gợi
cảm và xúc động đã tiếp tục ảnh hưởng đến các nghệ sĩ và phong trào trong suôt thế kỷ XX. Không chỉ nổi
tiếng trong lĩnh vực hội họa mà những kiệt tác của danh họa Vincent Van Gogh còn là nguồn cảm hứng bất tận
cho nhiều nhà mốt nổi tiếng như Dior, Yves Saint Laurent, Louis Vuitton, Jeremy Scott…đều lấy cảm hứng từ
những tác phẩm độc đáo và nổi tiếng của ông như Vase With Twelve Sunflowers, Irises, Starry Night, Jardin
Fleuris, Bouquet of Flowers in Vase… để làm nên những bộ sưu tập thời trang kết hợp với hội họa, từ những
bức tranh đơn thuần các nhà thiết kế đã thổi hồn vào đó trở nên sinh động và ấn tượng hơn.
Từ khóa: tĩnh vật, chân dung, phong cảnh.

I. Đôi nét về Vincent van Gogh
1.1 Cuộc đời của Van Gogh
Vincent Van Gogh (1850-1890) là một họa sĩ người Hà Lan có tài năng đặc biệt, được đánh giá là một trong
những nhân vật nổi tiếng và có ảnh hưởng nhất trong lịch sử nghệ thuật phương Tây. Là một trong những họa
sĩ tiêu biểu cho trường phái hậu ấn tượng (Post-Impresionsm). Ông đã sáng tạo hơn 2000 tác phẩm nghệ thuật,
bao gồm hơn 860 bức tranh sơn dầu, hầu hết đều được vẽ khoảng hai năm cuối đời. Tuy là một danh họa nổi
tiếng nhưng cuộc đời lại đầy sự cay đắng, trắc trở. Ông mặc chứng rối loạn tâm thần và hoang tưởng, bỏ bê sức
khỏe, không ăn uống điều độ và uống nhiều rượu. Ông đã dùng dao cạo cắt đi một phần tai trái của chính mình.
Chống chọi với căn bệnh trầm cảm kéo dài, Van Gogh đã dùng một khẩu súng lục ổ quay tự bắn vào ngực mình
để kết thúc một cuộc đời đau khổ và nghèo đói.

1135


1.2 Con đường đến với nghệ thuật của Vincent Van Gogh
Mặc dù khơng thích đào tạo chính quy nhưng ơng đã học nghệ thuật ở cả Brussels và Paris. Những nỗ lực đầu
tiên đối với nghệ thuật chưa chỉ ra tài năng sau này của ông. Ban đầu, ông chỉ là một kẻ vụng về và khi theo
học tại một học viện nghệ thuật, Van Gogh đã học lùi lại một năm vì nhận thấy mình khơng có khả năng vẽ.
Những bức tranh ban đầu của ông trông khá cơ bản và không cho thấy bất kỳ dấu hiệu nào về tính nghệ thuật
sau này của ơng. Tuy nhiên, anh ấy đã làm việc chăm chỉ và tìm cách cải thiện kỹ năng của mình. Tuy nhiên,
những khó khăn, trở ngại luôn đeo bám Van Gogh và trong suốt cuộc đời, ơng ln cảm thấy mình kém cỏi.
Trong một bức thư gửi cho em trai mình, ơng mơ tả những nỗ lực ban đầu của mình chỉ là “những nét vẽ thơ
sơ và nguệch ngoạc”.
Trong suốt cuộc đời của mình, ông chỉ bán được một bức tranh – thật trớ trêu vì bây giờ những tác phẩm tranh
nghệ thuật nguyên bản của Van Gogh là một trong những thể loại tranh đắt nhất thế giới. Chính trong hai năm
cuối đời này, Van Gogh đã đạt được năng suất cao nhất với tư cách là một họa sĩ. Ông đã phát triển một phong
cách vẽ tranh nhanh chóng và điêu luyện – không để lại thời gian cho việc suy ngẫm và suy nghĩ. Van Gogh
vẽ với những chuyển động nhanh của cọ và vẽ các hình dạng ngày càng tiên phong – báo trước nghệ thuật hiện
đại và phong cách trừu tượng của nó.

II Đặc trưng nghệ thuật của tranh Van Gogh
2.1 Phong cách nghệ thuật của Van Gogh
Phong cách hội họa của Van Gogh đã thật sự lột xác và phát triển rực rỡ từ năm 1886 trở đi, những dấu ấn nghệ
thuật mới lạ đầy tinh tế dần được bộc lộ qua nhiều tác phẩm. Phong cách của Van Gogh thời kì này là tổng hợp
của trường phái Ấn Tượng và nghệ thuật in khắc gỗ Ukiyo-e Nhật bản. Tuy nhiên, ông không áp dụng thuần
túy đặc điểm của bất kỳ trường phái nào mà học hỏi từ giá trị cốt lõi của chúng và phát triển thành phong cách
độc nhất cho riêng mình. Nếu phóng to những tác phẩm, người xem dễ dàng chìm đắm vào một thế giới huyền
ảo, phảng phất nỗi cô đơn với những đường cọ cuộn xốy tựa nhịp chảy vơ tận của không gian, thời gian.
Không phải ngẫu nhiên mà Vincent van Gogh lại được công chúng ca tụng đến vậy, ông đã vẽ bằng cả tâm hồn
nhạy bén và những xúc cảm dữ dội nhất, những bức tranh của danh họa là cả một miền không gian sống động

đến không ngờ.
2.2 Đề tài chính trong những bức tranh của Van Gogh
Van Gogh thường tập trung vào ba đề tài chính: Tĩnh vật, phong cảnh và con người, tất cả đều liên quan đến
miền đất canh tác của người nông dân, đời sống của họ những gian khổ của họ phải chịu đựng. Trong thời đầu.
Ông tập trung vào chủ đề tĩnh vật và người lao động nơng thơn. Cịn ở thời kỳ sau, chủ đề trong tranh dần
chuyển từ người lao động nông thôn sang những quán cà phê và đại lộ, những cảnh tượng thiên nhiên tuyệt đẹp

1136


và những họa phẩm tĩnh vật độc đáo. Ngoài ra, ơng cịn có niềm đam mê đặc biệt với tranh chân dung, đặc biệt
là chân dung tự họa.
2.3 Màu sắc nghệ thuật trong tranh của Van Gogh
Những tác phẩm của Ông là những tác phẩm tinh tế, mang đậm chất dấu ấn cá nhân và tranh của Ông khơng
bị chói buộc về mặt chất liệu, Ông đã vẽ trên tấm Canvas, giấy, vải với những phương tiện hội họa chủ yếu là
sơn dầu. Trong thời kỳ đầu, tác phẩm của danh họa mang màu sắc u tối, ảm đạm kết hợp với những đường nét
gồ ghề, nhân vật trong tranh thường là những người lao động nghèo khổ như nông dân hay thợ dệt. Với những
tác phẩm của Vincent van Gogh, ở đó ln có sự xuất hiện của hai gam màu xanh và vàng, đối chọi và hòa
quyện lẫn nhau. Từng bức tranh như được thổi hồn cảm xúc, mê hoặc người xem bằng hiệu ứng tương phản
độc đáo.
2.4 Những tác phẩm tiêu biểu trong suốt cuộc đời nghệ thuật của Van Gogh
Đêm Đầy Sao (1889): Bức tranh khắc họa khung cảnh bên ngồi phịng bệnh của Van Gogh của một bệnh viện
tâm thần ở miền Nam nước Pháp. Bức tranh được tái hiện vào ban ngày, qua trí nhớ của Ông trên giường bệnh.

Hình 1. Đêm đầy sao (1889)

Hoa Diên Vĩ (1889): Bức họa được vẽ khi Van Gogh được sống ở nhà thương điên tại Pháp vào năm cuối cùng
của cuộc đời. Ông gọi nó là “cột thu lơi cho bệnh tình của mình” bởi Ông thấy có thể ngăn cơn điên bằng cách
tiếp tục vẽ.

Hình 2. Hoa diên vĩ (1889)

Hoa Hướng Dương (1888-1889): Vào những ngày đầy nắng ở thành phố Arles Pháp, Ông đã có cảm hứng vẽ
bốn bức tranh trong vòng 6 ngày. Giữ cảm xúc và sự tỉnh táo bằng rượu và cà phê. Đến năm 1889, ông vẽ thêm
ba bức chép lại và tộng cộng Ông có chùm tranh Hoa Hướng Dương Van Gogh 7 bức.

1137


Hình 3. Hoa Hướng Dương (1888-1889)

Hoa Hạnh Nhân (1890): Vincent Van Gogh đã vẽ bức tranh ấy khi nghe tin vui rằng anh trai và vợ anh ấy
vừa sinh một bé trai và đặt tên đứa bé theo tên của Ông.

Hình 4. Hoa Hạnh Nhân (1890)

1.2 Van Gogh trong thời trang Ảnh hưởng của nghệ thuật trang Van Gogh trong thời trang
Không chỉ nổi tiếng trong lĩnh vực hội họa và nghệ thuật mà những tác phẩm của Van Gogh còn là nguồn cảm
hứng bất tận cho nhiều nhà thiết kế thả hồn vào những đứa con tinh thần của mình. Một số bộ sưu tập tiêu biểu
như: Maria Grazia Chiuri đã điểm xuyết chiếc váy với những bông hoa đầy đủ màu sắc như một sự tơn kính
đối với tác phẩm “Jardin Fleuris” của cố họa sĩ Van Gogh cho BST thời trang cao cấp đầu tiên của bà cho Dior
vào năm 2017.

Hình 6. Dior Spring/Summer 2017

Xuân Hè 2012 Rodarte đã lấy ý tưởng từ các tác phẩm nổi tiếng của Van Gogh như " Starry Night " và " Vase
With Twelve Sunflowers " để thể hiện lên những chiếc váy của mình.
1138

Hình 7. Rodarte Spring/Summer 2012

"

Irises " của Van Gogh trở nên sống động trong những chiếc váy Haute Couture Thu Đơng 2014 của

Maison Margiela.

Hình 8. Maison Margiela Haute Couture Fall 2014
Trong show diễn Xuân/Hè 2018 của Moschino, Jeremy Scott đã hiện thực hóa bức tranh "Bouquet of Flowers
in a Vase" của tay cọ lừng danh Hà Lan thông qua bộ cánh của mình.

Hình 9. Moschino Spring/Summer 2018

Versace Thu/Đơng 2013 tiếp cận tác phẩm “” của Van Gogh bằng lăng kính hình khối. Các hịa tiết hình học
của chiếc vất trừu tượng hơn phong cách của Van Gogh, nhưng cũng duy trì cách phối màu tương tự.

1139


Hình 10. Versace Fall Couture 2012

Những bức tranh của họa sĩ người Hà Lan sống động qua từng nếp vải, từng chiếc đầm, tà váy. Những bức
tranh tưởng chừng chỉ biết đứng yên với thời gian, qua các bàn tay của nhà thiết kế nó đã được sống lại và bước
đi trên sàn catwalk.

III Tổng Kết
Trong suốt cuộc đời làm họa sĩ, Van Gogh không mấy thành công, nhưng ngày nay những kiệt tác đầy tính
nghệ thuật đã thể hiện giá trị bất diệt khi được bán đấu giá hàng trăm triệu đô. Bên cạnh việc để lại dấu ấn trong
giới nghệ thuật, ngành công nghiệp thời trang cũng ghi nhận được sáng tạo của Van Gogh và là nguồn cảm

hứng bất tận cho những nhà mốt nổi tiếng trên thế giới như Dior, Louis Vuitton, Jeremy Scott…thỏa sức đưa
vào những bộ sưu tập thời trang đắt giá của mình. Qua đó có thể mang những giá trị, thơng điệp… có trong
những tác phẫm tranh của Van Gogh đến với mọi người cũng như thế giới một cách rộng rãi hơn tùy theo cách
cảm nhận và nhìn nhận của mỗi cá nhân.

Tài liệu tham khảo
[1] Vincent van Gogh: Danh họa kiệt xuất của trường phái Hậu ấn tượng
/>[2] Vincent Van Gogh – Tiểu Sử Cuộc Đời, Sự Nghiệp & Tác Phẩm Nổi Tiếng
/>[3] Vincent van Gogh: Nguồn cảm hứng bất tận cho thời trang hiện đại
/>
1140