Đề án tốt nghiệp CCLLCT phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh ninh bình giai đoạn 2017 – 2020

1

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BCT:

Bộ Công thương

QLTT:

Quản lý thị trường

UBND:

Ủy ban nhân dân

QPPL:

Quy phạm pháp luật

VSATTP:

Vệ sinh an toàn thực phẩm


2

MỤC LỤC


3

Phần 1. MỞ ĐẦU
1.1. LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ ÁN.
Sau hơn 30 năm đất nước thực hiện đường lối đổi mới, Việt Nam đã đạt
được những thành tựu to lớn trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, đây
là một giai đoạn lịch sử quan trọng có ý nghĩa trọng đại trong sự nghiệp phát
triển đất nước, đánh dấu sự trưởng thành về mọi mọi của Đảng, Nhà nước và
nhân dân, là quá trình cải biến sâu sắc, toàn diện triệt để, là sự nghiệp cách
mạng to lớn của tồn Đảng, tồn dân vì mục tiêu “dân giầu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh”.
Hơn 30 năm qua, trong lĩnh vực kinh tế Việt Nam luôn giữ được tốc độ
tăng trưởng ấn tượng (giai đoạn 1986 – 1991: 4,4%/năm; 1991 – 1996:
8,2%/năm; 1996 – 2000: 7,6%/năm; 2001 – 2005: 7,34%/năm; 2006 – 2010:
6,32%/năm; 2011 – 2015: 5,9%/năm); Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng
hiện đại, giảm ở khu vực nông nghiệp, tăng ở khu vực công nghiệp và dịch
vụ; Cơ cấu thành phần kinh tế chuyển dịch theo hướng phát huy tiềm năng
của các thành phần kinh tế và đan xen nhiều hình thức sở hữu; Cơ cấu lao
động chuyển đổi tích cực gắn liền với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế;
Cơ cấu hàng hóa xuất khẩu có cải thiện đáng kể, kim ngạch xuất khẩu thường
xuyên tăng với tốc độ hai con số…
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, nước ta cũng gặp nhiều khó
khăn, thách thức, đặc biệt là những tác động của mặt trái nền kinh tế thị
trường. Sản xuất hàng hóa phát triển đã tạo ra khối lượng hàng hóa khổng lồ
đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người tiêu dùng, tuy nhiên song cùng với đó thì
cũng xuất hiện tình trạng làm hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ. Sự tham
gia sâu rộng vào các tổ chức quốc tế đã thúc đẩy xuất nhập khẩu, thì đi cùng
với đó là nạn bn lậu, gian lận thương mại. Những năm gần đây, tình trạng
bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ngày càng diễn biến phức tạp với
những thủ đoạn tinh vi hơn, hoạt động có tổ chức và mặt hàng cũng đa dạng
hơn, đặc biệt có những mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính

mạng của người tiêu dùng cũng đã bị làm giả. Hoạt động buôn lậu, gian lận
thương mại và hàng giả đã làm “méo mó” nền kinh tế, ảnh hưởng trực tiếp


4

đến việc hoạch định chính sách của Đảng và Nhà nước, gây thất thu một
khoản lớn cho ngân sách nhà nước, gây tổn hại đến sức khỏe và tính mạng
của người tiêu dùng.
Ninh Bình là một tỉnh thuộc đồng bằng Bắc Bộ, có diện tích tự nhiên
1.390,3 km2 và được chia thành 08 đơn vị hành chính, gồm: thành phố Ninh
Bình, thành phố Tam Điệp và 06 huyện là Hoa Lư, Nho Quan, Gia Viễn, Yên
Khánh, Kim Sơn và Yên Mơ, khơng có biên giới, cửa khẩu. Ninh Bình cách
Thủ đơ Hà Nội hơn 90 km về phía Nam, nằm trên tuyến giao thơng huyết
mạch Bắc-Nam (có Quốc lộ 1A và đường sắt xun Việt). Tồn tỉnh có 1.478
km đường bộ trong đó, có 06 tuyến Quốc lộ là: Quốc lộ 1, Quốc lộ 10, Quốc
lộ 12B, Quốc lộ 38, Quốc lộ 21B và Quốc lộ 45 với tổng chiều dài 159,3 km;
19 đường tỉnh lộ với chiều dài 263 km; đường sắt Bắc-Nam chạy qua tỉnh dài
19 km với 04 ga; đường thủy có 18 tuyến sơng với tổng chiều dài ~300 km,
có 03 cảng chính do trung ương quản lý là cảng Ninh Bình, cảng Ninh Phúc
và cảng K3 (thuộc Nhà máy nhiệt điện Ninh Bình), Kim Sơn đã được nâng
cấp. Tồn tỉnh có 01 kho xăng dầu 3.500m3, 160 cửa hàng bán lẻ xăng dầu; 04
trạm triết nạp LPG vào chai, 510 cửa hàng bán lẻ LPG; 07 thương nhân bán
buôn sản phẩm rượu, 397 thương nhân bán lẻ sản phẩm rượu; 05 thương nhân
bán buôn sản phẩm thuốc lá, 483 thương nhân bán lẻ sản phẩm thuốc lá; 109
chợ; 02 Trung tâm thương mại; 08 siêu thị đang hoạt động.
Là một tỉnh ở đồng bằng Bắc bộ, có hệ thống giao thơng đường thủy,
đường bộ, đường sắt thuận lợi, đồng thời lại là cửa ngõ phía Nam của Thủ đơ
Hà Nội, Ninh Bình có điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội song
cũng là điều kiện để các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả

phát triển. Thời gian qua, Ninh Bình đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp
khả thi nhằm ngăn ngừa, hạn chế tình trạng bn lậu, gian lận thương mại và
hàng giả trên địa bàn, tuy nhiên tình trạng này vẫn diễn biến vơ cùng phức
tạp, gây hậu quả lớn cho Nhà nước, các doanh nghiệp và người tiêu dùng
chân chính.
Xuất phát từ những lý do trên, học viên lựa chọn vấn đề “Phịng,
chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh
Bình giai đoạn 2017 – 2020” làm Đề án Cao cấp lý luận chính trị.


5

1.2. MỤC TIÊU CỦA ĐỀ ÁN.
1.2.1. Mục tiêu tổng quát.
Nâng cao hiệu quả cơng tác phịng chống bn lậu, gian lận thương mại
và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2017 – 2020. bảo đảm chế
tài đủ mức răn đe để tổ chức, cá nhân kinh doanh và người dân tự giác chấp
hành pháp luật, không tham gia hoặc tiếp tay cho các hành vi buôn lậu, sản
xuất kinh doanh hàng giả và gian lận thương mại.
1.2.2. Các mục tiêu cụ thể.
Nghiên cứu đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các văn bản
quy phạm pháp luật (QPPL), chế độ chính sách có liên quan nhằm nâng cao
hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả
Kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính kết hợp tun truyền pháp luật góp
phần đấy lùi tội phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Tăng tỷ
lệ phát hiện, bắt giữ số vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Phấn đấu đạt ít nhất 80% số doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể trên
địa bàn được tuyên tuyền về cơng tác phịng, chống bn lậu, gian lận thương
mại và hàng giả.
Phấn đấu ít nhất 90% doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn

thực hiện ký cam kết không tham gia, không tiếp tay cho buôn lậu, sản xuất,
kinh doanh hàng giả và gian lận thương mại.
Phấn đấu đạt trên 90% chợ, siêu thị và trung tâm thương mại trên địa bàn
không bày bán công khai hàng hóa nhập lậu, hàng giả và hàng kém chất lượng.
100% cơng chức làm cơng tác kiểm tra, kiểm sốt thị trường được
thường xuyên đào tạo, cập nhật kiến thức về phịng, chống bn lậu, sản xuất,
kinh doanh hàng giả và gian lận thương mại.
100% công chức được giao nhiệm vụ kiểm tra, thanh tra chuyên ngành
biết ứng dụng công nghệ thơng tin trong cơng tác kiểm tra, kiểm sốt thị trường.
1.3. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ ÁN.
- Phân tích căn cứ khoa học, lý luận; chính trị, pháp lý; thực tiễn của đề án
- Đánh giá thực trạng cơng tác phịng, chống buôn lậu, gian lận thương
mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh Bình trong những năm qua.


6

- Đề xuất các giải pháp và đưa ra phương án cụ thể về nguồn lực, kế
hoạch để nâng cao hiệu quả cơng tác phịng, chống bn lậu, gian lận thương
mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2017 – 2020.
1.4. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ ÁN.
1.4.1. Phạm vi đối tượng: Phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại và
hàng giả của lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Ninh Bình.
1.4.2. Khơng gian: Trên địa bàn các huyện, thành phố thuộc tỉnh Ninh Bình.
1.4.3. Thời gian: Giai đoạn từ năm 2017 – 2020.


7

Phần 2. NỘI DUNG

2.1. CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN
2.1.1. Căn cứ khoa học, lý luận
Gian lận thương mại là hành vi dối trá, mánh khóe, lừa lọc trong lĩnh
vực thương mại thông qua hoạt động mua, bán, kinh doanh, xuất nhập khẩu
hàng hố, dịch vụ nhằm mục đích thu lợi bất chính. Mục đích của hành vi gian
lận thương mại là nhằm thu lợi bất chính do thực hiện trót lọt hành vi lừa đảo,
dối trá. Chủ thể tham gia hành vi gian lận thương mại bao gồm: người mua,
người bán, hoặc cả người mua và người bán thông qua đối tượng là hàng hóa.
Gian lận thương mại thực chất đó là trong hoạt động xuất nhập khẩu
có phép tắc, công khai đến cơ quan Hải quan để làm thủ tục (khai báo, kiểm
tra, nộp thuế) và công khai, hợp pháp đưa hàng hóa qua cửa khẩu, nhưng lợi
dụng những kẽ hở để khai báo gian dối như về mẫu mã,về số lượng, về chất
lượng...nhằm đạt được kết quả cuối cùng là gian lận về mức thuế phải nộp.
Hành vi này có khi chỉ là thủ đoạn riêng của chủ hàng khi có sự tiếp tay của
một số nhân viên Hải quan biến chất.
Buôn lậu là hành vi lén lút đưa hàng hóa xuất nhập khẩu qua biên giới
trốn tránh hoặc chống lại sự kiểm tra, kiểm soát của Hải quan bằng cách
không đi qua cửa khẩu, hoặc tuy có đi qua cửa khẩu nhưng dùng thủ đoạn bí
mật bất hợp pháp như trà trộn hàng lậu trong các hàng hóa khác có làm thủ
tục, cấu tạo chỗ bí mật để giấu hàng lậu...để che dấu hàng hóa, trốn tránh,
chống lại sự kiểm tra của Hải quan, nhằm đạt được lợi ích cuối cùng là thu
được lợi nhuận thặng dư siêu ngạch. Hành vi bn lậu có khi chỉ có giá trị
nhỏ, nhưng hầu hết phải do những tổ chức bất hợp pháp có đường dây bất hợp
pháp qua biên giới, có khi xuyên quốc gia thực hiện.
Khoản 8 Điều 2 Nghị định số 185/2013/NĐ-CP quy định “Hàng giả”
gồm: Hàng hóa khơng có giá trị sử dụng, cơng dụng; có giá trị sử dụng, cơng
dụng khơng đúng với nguồn gốc bản chất tự nhiên, tên gọi của hàng hóa; có
giá trị sử dụng, cơng dụng khơng đúng với giá trị sử dụng, công dụng đã công
bố hoặc đăng ký; Hàng hóa có hàm lượng định chất chính hoặc tổng các chất

8

dinh dưỡng hoặc đặc tính kỹ thuật cơ bản khác chỉ đạt mức từ 70% trở xuống
so với tiêu chuẩn chất lượng hoặc quy chuẩn kỹ thuật đã đăng ký, cơng bố áp
dụng hoặc ghi trên nhãn, bao bì hàng hóa; Thuốc phịng bệnh, chữa bệnh cho
người, vật ni khơng có dược chất; có dược chất nhưng khơng đúng với hàm
lượng đã đăng ký; không đủ loại dược chất đã đăng ký; có dược chất khác với
dược chất ghi trên nhãn, bao bì hàng hóa; Thuốc bảo vệ thực vật khơng có
hoạt chất; hàm lượng hoạt chất chỉ đạt từ 70% trở xuống so với tiêu chuẩn
chất lượng, quy chuẩn kỹ thuật đã đăng ký, công bố áp dụng; không đủ loại
hoạt chất đã đăng ký; có hoạt chất khác với hoạt chất ghi trên nhãn, bao bì
hàng hóa; Hàng hóa có nhãn hàng hóa, bao bì hàng hóa giả mạo tên thương
nhân, địa chỉ của thương nhân khác; giả mạo tên thương mại hoặc tên thương
phẩm hàng hóa; giả mạo mã số đăng ký lưu hành, mã vạch hoặc giả mạo bao
bì hàng hóa của thương nhân khác; Hàng hóa có nhãn hàng hóa, bao bì hàng
hóa ghi chỉ dẫn giả mạo về nguồn gốc hàng hóa, nơi sản xuất, đóng gói, lắp
ráp hàng hóa; Hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ quy định tại Điều 213 Luật
Sở hữu trí tuệ năm 2005; Tem, nhãn, bao bì giả.
Ở Việt Nam hiện nay chưa có một văn bản QPPL nào chung quy định
cụ thể về gian lận thương mại, tuy nhiên ở mỗi lĩnh vực khác nhau các nhà
làm chính sách đã cố gắng quy định các hành vi về gian lận thương mại.
Chẳng hạn, trong lĩnh vực tài chính,Thơng tư số 93/2010/TT-BTC ngày 28
tháng 6 năm 2010 của Bộ Tài chính quy định có 54 hành vi buôn lậu, gian lận
thương mại trong lĩnh vực hải quan, 20 hành vi gian lận thương mại trong lĩnh
vực thuế, phí và lệ phí, 20 hành vi gian lận thương mại trong lĩnh vực giá, 34
hành vi gian lận thương mại trong lĩnh vực kế toán, 55 hành vi gian lận
thương mại trong lĩnh vực bảo hiểm, 05 hành vi gian lận thương mại trong
việc in, phát hành, sử dụng, quản lý hoá đơn. Trong lĩnh vực thương mại Nghị
định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15/11/2013 của Chính phủ quy định thế nào là

hàng hóa nhập lậu, hàng giả.
2.1.2. Căn cứ chính trị, pháp lý


9

Chỉ thị số 48-CT/TW ngày 22/10/2010 của Bộ Chính trị khóa X về tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cơng tác phịng, chống tội phạm trong
tình hình mới.
Kết luận số 05-KL/TW ngày 15/7/2016 của Ban Bí thư về việc tiếp tục
đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW của Bộ Chính trị khóa X về tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cơng tác phịng, chống tội phạm trong
tình hình mới.
Luật Bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, Quốc Hội nước cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam, ngày 17/11/2010.
Luật Thương mại, Quốc Hội nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam,
ngày 14/6/2005.
Quyết định số 199/QĐ-TTg ngày 14/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt Chương trình thực hiện Kết luận số 05-KL/TW ngày 15/7/2016 của
Ban bí thư về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW của Bộ
Chính trị khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phịng,
chống tội phạm trong tình hình mới.
Quyết định số 623/QĐ-TTg ngày 14/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ
về việc phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống tội phạm giai đoạn 2016
– 2025 và định hướng đến năm 2030.
Quyết định số 389/QĐ-TTg ngày 19/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ
về việc thành lập Ban chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại
và hàng giả.
Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ về
tăng cường cơng tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá.

Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 09/5/2016 của Thủ tướng Chính phủ về
tăng cường trách nhiệm quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm.
Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 06/9/2015 của Chính phủ về đấu tranh
chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới.
Chỉ thị số 14/CT-BCT ngày 04/9/2012 của Bộ Công thương về việc thực
hiện một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động của công chức QLTT.
Thông tư số 13/2014/TT-BCT ngày 14/5/2014 của Bộ Công thương
quy định về hoạt động công vụ của công chức QLTT.


10

Quyết định số 1059/QĐ-BCT ngày 28/3/2017 của Bộ Công thương phê
duyệt Đề án Phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại các
địa bàn, lĩnh vực trọng điểm đến năm 2020.
Quyết định số 156/QĐ-UBND ngày 18/11/2011 của UBND tỉnh Ninh
Bình về việc phê duyệt Quy chế làm việc của Ban chỉ đạo chống buôn lậu,
hàng giả và gian lận thương mại của tỉnh Ninh Bình.
2.1.3. Căn cứ thực tiễn
Ninh Bình tuy khơng có biên giới, cửa khẩu xong lại có tuyến đường
Quốc lộ 1A, đường sắt Bắc Nam chạy qua, có cửa biển Kim Sơn và hệ thống
sơng ngịi tương đối thuận tiện cho giao thơng đường thuỷ do vậy tình trạng
gian lan thương mại vẫn diễn ra thường xun, đã có lúc rất phức tạp. Ninh
Bình vừa là địa bàn tiêu thụ vừa là địa bàn trung chuyển giữa các tỉnh phía Bắc
với các tỉnh phía Nam. Các đối tượng vận chuyển, mua bán hàng nhập lậu,
hàng cấm thường là ngoài tỉnh. Hoạt động của các đối tượng bn lậu ngày
càng tinh vi, có tổ chức, thực hiện với nhiều phương thức, thủ đoạn khó phát
hiện hơn trước như: tình trạng xé lẻ hàng hóa và thuê nhiều loại phương tiện
khác nhau để vận chuyển, khai man địa chỉ khi vận chuyển hàng cấm, hàng
nhập lậu hoặc lưu thông trên thị trường những loại thực phẩm có chỉ tiêu vi

sinh vật gây bệnh vượt mức cho phép, nhất là sữa, nước uống đóng chai, nước
chấm,... gây tác hại không nhỏ đến sức khỏe người dân, môi sinh, môi trường.
Những mặt hàng buôn lậu chủ yếu là thuốc tân dược, mỹ phẩm, vải, đường,
quần áo may sẵn, gỗ, thuốc lá, điện thoại di động, đồ chơi trẻ em, rượu, bia và
các loại nước giải khát, hàng điện máy gia dụng, điện lạnh, thực phẩm.
Bên cạnh đó, những hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng
kém chất lượng vẫn tiếp tục diễn ra, chưa được đẩy lùi và đang có chiều
hướng diễn biến phức tạp, gia tăng với các thủ đoạn ngày càng tinh vi. Các
đối tượng còn tỏ rõ sự xảo quyệt khi lợi dụng cả kẽ hở của pháp luật như chưa
có quy định mức giới hạn về chất lượng sản phẩm hàng hóa bao nhiêu là hàng
giả chất lượng (trừ phân bón và thức ăn chăn ni là có quy định). Quy mơ
sản xuất, hàng giả, hàng kém chất lượng được các đối tượng mở rộng, không


11

chỉ được sản xuất trong nước mà còn được sản xuất ở nước ngoài đưa vào thị
trường Việt Nam tiêu thụ. Phần lớn hàng giả, hàng kém chất lượng được đưa
về các xã vùng ven biển huyện Kim Sơn, các xã miền núi của huyện Nho
Quan ... để tiêu thụ nhằm trốn tránh sự kiểm tra, kiểm soát của lực lượng
chức năng. Các loại hàng giả, hàng kém chất lượng xuất hiện trên địa bàn tỉnh
trong thời gian qua chủ yếu là hàng tiêu dùng (xà bông, dầu gội, nước xả
vải...), phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, dược
phẩm, mỹ phẩm và một số mặt hàng lương thực, thực phẩm công nghiệp...
Nhiều trường hợp lợi dụng hàng liên doanh, lợi dụng các thương hiệu nổi
tiếng, vỏ là hàng thật nhưng ruột là hàng giả, kém chất lượng, bị thay thế bằng
linh kiện rẻ tiền... Điển hình như hiện nay trên thị trường tỉnh Ninh Bình đang
xuất hiện hành vi núp dưới vỏ bọc đại lý của thương hiệu Công ty may Việt
Tiến, nhãn hiệu Everon với hình thức xả hàng, giảm giá 30%, thậm chí 50%
để kinh doanh .... Nhưng thực tế đó là hành vi gian lận thương mại, đánh lừa

người tiêu dùng, đó là các sản phẩm bị làm nhái, làm giả mang nhãn hiệu rất
khó phát hiện. Cụ thể các cửa hàng, đại lý của thương hiệu may Việt Tiến đã
cố tình để lẫn các sản phẩm Việt Tiến với các sản phẩm may mặc khác có dấu
hiệu gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, đánh vào tâm lý thích rẻ để lừa dối
người tiêu dùng. Một trong những thủ đoạn được sử dụng khá nhiều là thay
đổi bao bì, nhãn mác, xuất xứ của hàng hóa. Hàng hóa có nguồn gốc từ nước
ngoài giả mạo xuất xứ Việt Nam, giả mạo những thương hiệu nổi tiếng của
Việt Nam để lừa dối người tiêu dùng, gây bất ổn thị trường, ảnh hưởng tiêu
cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước,
xâm hại nghiêm trọng đến quyền lợi của người tiêu dùng.
Hoạt động buôn lâu, gian lận thương mại và hàng giả ngày một diễn
biến phức tạp với thủ đoạn tinh vi hơn, cách thức thực hiện táo bạo, liều lĩnh
hơn, đặc biệt trong một số lĩnh vực như bán hàng đa cấp, bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng và một số mặt hàng như thuốc lá điếu nhập lậu, rượu nhập
lậu, phân bón, thuốc tân dược, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm.
Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật vẫn cịn những hạn chế, hình
thức đơn điệu; nhận thức của các doanh nghiệp, nhân dân và cả các cán bộ


12

thực thi pháp luật chưa đầy đủ về tác hại của buôn lậu, gian lận thương mại và
hàng giả.
Thực tiễn trên địi hỏi phải có các giải pháp nâng cao hiệu quả cơng tác
phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh
Ninh Bình.
2.2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA ĐỀ ÁN
2.2.1. Thực trạng công tác phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại
và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh Bình
2.2.1.1. Những kết quả đã đạt được trong cơng tác phịng, chống bn lậu,

gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh Bình
Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) là tổ chức trực thuộc Sở Công
thương, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Giám đốc Sở Công thương quản
lý nhà nước về công tác quản lý thị trường, bao đảm lưu thông hàng hóa theo
pháp luật; tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát thị trường, đấu
tranh chống các vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại, công nghiệp
và các lĩnh vực khác được pháp luật quy định và Chủ tịch Ủy ban nhân dân
(UBND) tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương giao trên địa bàn cấp tỉnh;
thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành theo quy định của pháp luật.
Ngoài ban lãnh đạo, Chi cục được tổ chức gồm 3 phòng (phòng Nghiệp vụ,
phòng Pháp chế và phòng Tổ chức hành chính) và 10 đội (bao gồm 8 đội địa
bàn ở các huyện, thành phố; đội Cơ động và Đội chống buôn lậu và hàng giả).
Tổng số công chức, lao động toàn Chi cục hiện nay là 82 người.
Lực lượng QLTT tỉnh đã bám sát chỉ đạo của BCT, UBND tỉnh triển
khai quyết liệt và thực hiện tốt công tác đấu tranh, chống buôn lậu, gian lận
thương mại và hàng giả với nội dung kiểm tra khá toàn diện trên nhiều lĩnh
vực, đối tượng kiểm tra được mở rộng, đi sâu thanh tra, kiểm tra các mặt
hàng, lĩnh vực, dịch vụ thiết yếu phục vụ đời sống nhân dân, các mặt hàng có
liên quan trực tiếp đến sức khoẻ con người, vật nuôi, cây trồng. Chủ động,
phát huy tinh thần trách nhiệm tăng cường sự phối hợp với các lực lượng
chức năng trong tỉnh trong công tác đấu tranh chống sản xuất, buôn bán hàng
giả, hàng cấm, hàng nhập lậu và các hành vi kinh doanh trái phép khác trong
đó điển hình là sự phối hợp giữa lực lượng QLTT và lực lượng cảnh sát kinh


13

tế, cảnh sát giao thông công an tỉnh hoặc sự phối hợp giữa lực lượng quản lý
thị trường với với cơ quan thuế, tài chính, y tế...Đã phát huy được sức mạnh
tổng hợp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước trong

từng lĩnh vực cụ thể. Mặt khác thường xuyên theo dõi, nắm chắc đối tượng,
các cơ sở kinh doanh, theo dõi sát diễn biến về cung cầu, giá cả hàng hóa trên
thị trường, qua đó góp phần ổn định thị trường, ổn định sản xuất và tiêu dùng
trong năm qua trên địa bàn tỉnh Ninh Bình khơng có những diễn biến phức
tạp, nổi cộm phát sinh.
Công tác tuyên truyền được tiến hành động bộ, dưới nhiều hình thức đa
dạng, thiết thực, phù hợp với điều kiện thực tế và tình hình thị trường, phù
hợp với từng nhóm đối tượng được tuyên truyền, đã nhận được sự hưởng ứng
và quan tâm của các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh, bước đầu tạo chuyển
biến trong nhận thức của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người tiêu
dùng trong việc chấp hành các quy định của pháp luật, hưởng ứng không mua
hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và không tiếp tay cho bn lậu,
gian lận thương mại và hàng giả. Qua đó, đã có những tác động tích cực đến
các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ
thương mại trên địa bàn tỉnh do đó tình trạng vận chuyển, kinh doanh hàng
lậu, hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không đảm bảo vệ sinh
an toàn thực phẩm (VSATTP) trên thị trường trong tỉnh đã được hạn chế.
Khơng có hiện tượng đầu cơ, găm hàng, tăng ép giá xuất hiện trên thị trường.
Công tác đảm bảo an ninh trật tự, VSATTP luôn được duy trì. Trên địa bàn
khơng xảy ra hiện tượng mất an toàn về an ninh trật tự, ngộ độc thực phẩm.
Cán bộ, cơng chức tồn Chi cục đã nhận thức sâu sắc tầm quan trọng và
sự cần thiết của việc tiếp tục đẩy mạnh học tập "Rèn tác phong chính quy,
luyện ứng xử văn hóa" gắn với việc "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng,
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ
chính trị, cơng tác trong tình hình mới. Từng cán bộ, cơng chức tự giác học
tập để nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, tự giác rèn tính chun
nghiệp, rèn luyện phẩm chất đạo đức và rèn ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm.
Cán bộ, công chức Chi cục đã ý thức rõ tinh thần, trách nhiệm, vai trò của

14

người công chức trong thực thi công vụ nỗ lực, cố gắng trong cơng tác kiểm
tra, kiểm sốt thị trường, đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật trong
hoạt động thương mại góp phần thực hiện các chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, bình ổn
thị trường.
Thời gian qua, lực lượng QLTT đã thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ và
quyền hạn của mình. Chi cục QLTT đã tích cực tham mưu cho cấp có thẩm
quyền về công tác quản lý thị trường; tổ chức thực hiện hoạt động kiểm tra,
kiểm soát thị trường và xử lý vi phạm pháp luật theo thẩm quyền; tuyên
truyền, phổ biến chính sách pháp luật thương mại, cơng nghiệp liên quan đến
cơng tác kiểm tra, kiểm sốt thị trường trên địa bàn tỉnh; quản lý tổ chức và
xây dựng lực lượng QLTT tỉnh; giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định;
thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành…Trong đó đã đạt được một số kết
quả cụ thể như:
+ Công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật: Chi cục
đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền phổ biến pháp luật dưới nhiều hình
thức đa dạng phong phú như tổ chức hội nghị, ký cam kết, xây dựng chuyên
đề, phóng sự trên Báo, Đài phát thanh và truyền hình địa phương.
Năm 2014, đã tổ chức 03 Hội nghị tuyên truyền, phổ biến các quy định
của pháp luật về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đối với 4
mặt hàng rượu, thuốc lá, mũ bảo hiểm, phân bón và ký cam kết khơng kinh
doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng cấm và gian lận thương mại; tổ chức các
Hội nghị phổ biến, hướng dẫn các quy định của pháp luật đối với các cơ sở
sản xuất, kinh doanh rượu và các cơ sở kinh doanh mặt hàng gas trên địa bàn
tỉnh; đăng, phát tin bài hướng dẫn, khuyến cáo người tiêu dùng phân biệt hàng
thật, hàng giả, hàng kém chất lượng, đặc biệt là trong dịp tết Nguyên đán
Giáp Ngọ 2014, “Tháng hành động vì chất lượng vệ sinh an tồn thực phẩm”,
Tết Trung thu và các đợt tiêu hủy tang vật vi phạm hành chính là hàng giả,

hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng in sao lậu, hàng không đảm bảo VSATTP....
Năm 2015, đăng, phát 12 lượt về cách nhận biết phân biệt hàng thật
hàng giả đối với 6 mặt hàng (Mì chính Ajinomoto, mũ bảo hiểm, rượu Chivas
do nước ngoài sản xuất, gas, áo sơ mi nhãn hiệu Việt Tiến, máy tính Casio)


15

đưa tin 5 vụ việc kiểm tra điển hình về vận chuyển, kinh doanh hàng cấm,
hàng nhập lậu, hàng giả và 2 đợt tiêu hủy hàng cấm, hàng giả, hàng nhập lậu,
hàng không đảm bảo VSATTP..., tổ chức cho 421 cơ sở kinh doanh ký cam kết
không kinh doanh, không tiếp tay cho buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá
điếu nhập lậu.
Năm 2016, hướng dẫn người tiêu dùng cách nhận biết, phân biệt hàng
thật, hàng giả, hàng đảm bảo chất lượng, VSATTP (đối với các mặt hàng như:
mỳ chính Ajinomoto, mũ bảo hiểm, rượu nhập khẩu,…) với 15 lượt phát trên
Truyền hình. Đưa tin các vụ việc kiểm tra điển hình của lực lượng QLTT và 5
đợt tiêu hủy hàng cấm, hàng giả, hàng nhập lậu với 25 lượt, tổ chức cho 1.425
cơ sở sản xuất kinh doanh ký cam kết khơng kinh doanh hàng hóa nhập lậu,
khơng sản xuất, tàng trữ, buôn bán hàng cấm, hàng phạm sở hữu trí tuệ,
khơng đảm bảo VSATTP.
+ Cơng tác kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm:
Năm 2014, đã kiểm tra 2.316 vụ việc, xử phạt 824 vụ vi phạm, tổng số
tiền trực tiếp thu phạt là 3.512.480.000 đồng (trong đó: phạt hành chính bằng
tiền: 2.260.800.000 đồng, hàng hóa tịch thu ước tính 1.172.100.000 đồng,
hàng hóa tiêu hủy tại chỗ ước tính: 79.580.000 đồng).
Năm 2015, đã kiểm tra 2.286 vụ, xử 1.109 vụ, tổng số tiền thu phạt
4.793.988.000 đồng (phạt tiền 2.559.045.000 đồng, giá trị hàng tịch thu để
bán đấu giá 1.530.532.000 đồng, giá trị hàng hóa tịch thu để tiêu hủy
1.530.532.000 đồng). Trong đó mặt hàng dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm

chức năng kiểm tra và xử lý 424 vụ, phạt tiền 550,67 triệu đồng, tịch thu tiêu
hủy 588,454 triệu đồng; VSATTP kiểm tra 396 vụ, xử lý 185 vụ, phạt tiền
401,92 triệu đồng; tịch thu và tiêu hủy: 6.778 kg nội tạng và sản phẩm động
vật không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo, chuyển giao lực lực công an
3 vụ việc vận chuyển động vật quý hiếm như cá thể rùa đầu to (34 cá thể), 16
cá thể tê tê java (54,5kg), 20 con rắn hổ chúa (36kg), 1 cá thể baba gai (3kg),
rượu nhập lậu; mặt hàng thuốc lá nhập lậu kiểm tra và xử lý 28 đối tượng vi
phạm về kinh doanh, vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu (chủ yếu vận chuyển
trên khâu lưu thông), phạt tiền 218,7 triệu đồng; tịch thu 4.771 bao thuốc lá
nhập lậu các loại.


16

Năm 2016, Chi cục đã kiểm tra: 2.809 vụ; xử lý 1.325 vụ với 1.392
hành vi vi phạm. Tổng số tiền thu phạt 7.877,2 triệu đồng (phạt tiền 2.776
triệu đồng, giá trị hàng hóa tịch thu bán đấu giá 3.259,6 triệu đồng, giá trị
hàng hóa tịch thu tiêu hủy 1.841,6 triệu đồng). Trong đó, lĩnh vực chống bn
lậu và kinh doanh hàng hóa nhập lậu, hàng cấm đã phát hiện và xử lý 316 vụ
vận chuyển, buôn bán hàng cấm, hàng nhập lậu, phạt tiền 558,7 triệu đồng;
giá trị hàng tịch thu 3.974,2 triệu đồng (Riêng mặt hàng tuốc lá nhập lậu phát
hiện và xử lý 22 đối tượng vận chuyển, kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu,
phạt tiền 35 triệu đồng; tịch thu 1.449 bao thuốc lá nhập lậu các loại); lĩnh
vực chống sản xuất, buôn bán hàng giả, vi phạm SHTT đã phát hiện và xử lý
59 vụ, phạt tiền 151,5 triệu đồng, giá trị hàng hóa tịch thu 334,9 triệu đồng;
lĩnh vực chống gian lận thương mại và vận chuyển, bn bán hàng hóa khơng
đảm bảo VSATTP đã phát hiện và xử lý 754 vụ, phạt tiền 1.439,7 triệu đồng.
2.2.1.2. Những khó khăn, tồn tại trong cơng tác phịng, chống bn lậu,
gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh Bình
Cơ chế chính sách vẫn còn nhiều bất cập, chưa kịp thời được sửa đổi,

bổ sung cho phù hợp với yêu cầu và thực tế phát sinh.
Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho cơng tác kiểm tra, kiểm
sốt cịn nhiều thiếu thốn nên đã gặp phải những khó khăn nhất định như:
kinh phí cho việc tiêu hủy thực phẩm giả, kém chất lượng còn thấp, nhất là
đối với việc xử lý tiêu hủy hàng hóa là sản phẩm có nguồn gốc động, thực vật
tươi sống, sơ chế có nguy cơ cao về dịch bệnh, an toàn thực phẩm...
Cơ sở giám định chất lượng được nhà nước cơng nhận có đủ điều kiện
giám định quá ít, thời gian giám định kéo dài không đáp ứng yêu cầu giám
định. Do vậy, công tác đấu tranh chống kinh doanh hàng giả, hàng kém chất
lượng có những hạn chế nhất định.
Thực tế trên thị trường hiện nay việc sản xuất, kinh doanh các mặt hàng
rau, củ, quả còn nhiều bất cập, han chế như: phần lớn các mặt hàng này đều
được sản xuất, kinh doanh theo hình thức hộ gia đình, hộ kinh doanh cá thể
nhỏ lẻ, do đó rất khó quản lý. Các loại rau, củ, quả đang được bày bán tại các
chợ hiện nay hầu hết không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo VSATTP,
tồn dư thuốc bảo vệ thực vật...


17

Công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đối
với một số mặt hàng trọng điểm địi hỏi phải có chun mơn sâu, nhưng do sự
phối hợp giữa các đơn vị, các lực lượng chức năng, các doanh nghiệp còn một
số hạn chế nhất định, công tác điều tra, trinh sát, khảo sát địa bàn, nắm bắt tình
hình thị trường, xác định đối tượng vi phạm của một số lực lượng chức năng
còn hạn chế dẫn đến kết quả trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận
thương mại và hàng giả chưa cao nhất là đối với một số mặt hàng trọng điểm
như: thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, dược phẩm.
Phương thức, thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại
và sản xuất buôn bán hàng giả ngày càng tinh vi gây nhiều khó khăn cho lực

lượng kiểm tra, kiểm soát. Chẳng hạn, hiện nay trên thị trường xảy ra tình
trạng các cơ sở kinh doanh hàng nhập khẩu khi bán hàng ghi giá trên hóa đơn
rất thấp so với giá bán thực tế nhằm gian lận, trốn thuế và hợp thực hóa hàng
nhập lậu. Việc ghi hóa đơn VAT chỉ nhằm đối phó với cơ quan chức năng khi
kiểm tra, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn thu ngân sách nhà nước
đồng thời gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong công tác chống
buôn lậu và gian lận thương mại.
Công tác phối hợp giữa các hiệp hội sản xuất, phân phối hàng hóa với cơ
quan quản lý nhà nước trong việc đấu tranh chống hàng giả, bảo vệ thương hiệu
chưa được thường xuyên gây khó khăn cho cơng tác kiểm tra và xử lý vi phạm.
Một bộ phận người dân vì lợi ích trước mắt và do tâm lý thích mua
hàng với giá rẻ đã trực tiếp thực hiện hành vi hoặc tiếp tay cho các đối tượng
vận chuyển hàng lậu, hàng cấm, hàng giả và gian lận thương mại ảnh hưởng
không nhỏ đến quyền lợi người tiêu dùng và công tác kiểm tra, kiểm sốt.
Cơng tác tun truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, công
chức, viên chức, người lao động đã được quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt. Tuy
nhiên vẫn cịn một tỷ lệ nhỏ cán bộ, cơng chức, viên chức chưa có nhận thức
đầy đủ về việc “Rèn tác phong Chính quy, luyện ứng xử văn hóa” gắn với việc
"Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
2.2.2. Nội dung cụ thể của Đề án cần thực hiện


18

2.2.2.1. Nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành pháp luật của cộng
đồng doanh nghiệp và nhân dân trong việc phịng, chống bn lậu, gian
lận thương mại và hàng giả
- Tổ chức các Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật khi có các văn
bản quy phạm pháp luật mới cho từng đối tượng cụ thể, phù hợp.
- Tổ chức ký cam kết không tiếp tay, không tham gia sản xuất, kinh

doanh vận chuyển hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng.
- Xây dựng các chuyên mục, chuyên đề, các bài viết, phóng sự tuyên
truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng như Báo, Đài phát thanh và
truyền hình.
- Thơng qua cơng tác kiểm tra, kiểm sốt thị trường kết hợp tuyên truyền,
phổ biến, giáo dục pháp luật cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể.
2.2.2.2. Rèn luyện phẩm chất đạo đức, đào tạo, bồi
dưỡng năng lực thực thi công vụ cho đội ngũ cán bộ,
công chức, người lao động trong lực lượng QLTT
- Tổ chức các Hội nghị, các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, trình độ
chun mơn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức, người lao động trong
lực lượng QLTT.
- Tổ chức các đợt kiểm tra, sát hạch trình độ chuyên môn nghiệp vụ gắn
với việc đánh giá xếp loại cán bộ công chức hàng năm.
- Thực hiện việc kiểm tra nội bộ đối với các Đội QLTT theo đúng quy
định tại Quyết định số 20/2008/QĐ-BCT ngày 31/7/2008 của BCT.
- Thực hiện luân chuyển, điều động cán bộ, công chức, người lao động
trong lực lượng QLTT theo đúng quy định.
2.2.2.3. Trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị và phương tiện phục vụ cho
cơng tác kiểm tra, kiểm sốt thị trường; hỗ trợ kinh phí cải thiện đời sống
của cán bộ, công chức, người lao động trong lực lượng QLTT.
- Xây dựng trụ sở, kho bãi lưu chứa hàng hóa tạm giữ, tịch thu.Trang bị
thêm các thiết bị phục vụ cho cơng tác kiểm tra, kiểm sốt thị trường.


19

- Hỗ trợ kinh phí làm thêm giờ, kịp thời khen thưởng cho các tập thể, cá
nhân có thành tích xuất sắc trong cơng tác đấu tranh phịng chống bn lậu,
gian lận thương mại và hàng giả.

2.2.2.4. Điều tra, khảo sát xây dựng cơ sở dữ liệu về các cơ sở hoạt động
sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Áp dụng công nghệ thông tin trong
công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường.
- Điều tra, khảo sát lập Sổ bộ theo từng địa bàn, từng mặt hàng kinh doanh.
- Xây dựng bản đồ hệ thống phân phối trực tuyến.
2.2.3. Các giải pháp nâng cao hiệu quả cơng tác phịng, chống buôn lậu,
gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.
2.2.3.1. Đẩy mạnh cơng tác phổ biến, giáo dục pháp luật về phịng, chống
bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Phịng chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là một cơng tác
địi hỏi phải có sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp
và nhân dân, trong đó ý thức tự giác chấp hành pháp luật của cộng đồng
doanh nghiệp và nhân dân giữ vai trò quyết định. Do vậy, việc giáo dục nâng
cao ý thức tiêu dùng, trang bị kỹ năng sống cho nhân dân là một việc làm cần
thiết và phải tiến hành thường xuyên, liên tục để mỗi người thấy hết được tầm
quan trọng của cơng tác phịng chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng
giả, tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng.
Để trang bị tri thức pháp luật nâng cao ý thức thực hiện pháp luật của
nhân dân cần phải sử dụng tổng hợp nhiều hình thức và phương pháp khác
nhau nhằm lơi cuốn nhân dân tham gia tích cực vào xây dựng, bảo vệ và tuân
thủ pháp luật. Thông qua việc tham gia tích cực, trực tiếp của nhân dân như
thảo luận, lấy ý kiến, góp ý của quần chúng nhân dân sẽ giúp nâng cao tính
tích cực của công dân trong công việc của nhà nước, thực hiện quyền làm chủ
của nhân dân. Bồi dưỡng ý thức trách nhiệm cho mỗi người dân, tự giác, tích
cực tham gia phòng, chống gian lận thương mại, phát huy tinh thần u nước
và giữ gìn bản sắc văn hố của dân tộc trong sản xuất và tiêu dùng “Sống và
làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng
Việt Nam”, “dùng hàng nội địa là yêu nước”.... Thường xuyên bảo vệ và bồi

20

dưỡng những chuẩn mực về đạo đức, lối sống truyền thống tốt đẹp của dân
tộc Việt Nam, phát huy sức mạnh của công luận trong việc giải quyết các vấn
đề ích nước, lợi dân, tôn vinh doanh nghiệp làm ăn chân chính, đề cao lối
sống tín nghĩa, cao thượng.... Cơng tác phổ biến, giáo dục pháp luật về phịng,
chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là một công việc phải được
tiến hành thương xuyên, liên tục, làm cho pháp luật về phịng, chống bn
lậu, gian lận thương mại và hàng giả được mọi tổ chức, cá nhân hiểu đúng và
thực hiện nghiêm chỉnh, thống nhất. Để thực hiện tốt giải pháp về tuyên
truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, cần phải:
+ Xác định rõ phổ biến, giáo dục pháp luật là một bộ phận của công tác
giáo dục chính trị, tư tưởng, là nhiệm vụ của tồn bộ hệ thống chính trị dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Công tác giáo dục, phổ biến pháp
luật được thực hiện tốt sẽ góp phần tạo nên những chuyển biến căn bản về ý
thức tôn trọng pháp luật, kỹ năng sống trong nhân dân, trong cán bộ, cơng
chức nhà nước.
+ Tăng cường đổi mới các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật. Chú
trọng chất lượng và hiệu quả của hội nghị, hội thảo, lớp tập huấn về phịng
chống gian lận thương mại. Đẩy mạnh cơng tác tuyên truyền cho toàn thể
nhân dân hiểu được tác hại của gian lận thương mại đối với nền kinh tế và tác
động tiêu cực của nó đối với sự phát triển của xã hội, chính trị, đạo đức, văn
hố cũng như đối với quyền lợi chính đáng của nhân dân, những phương thức,
thủ đoạn mà bọn gian lận sử dụng để rủ rê, lôi kéo nhân dân tiếp tay cho
chúng. Các hoạt động này, để khơng mang tính phong trào, tính hình thức,
tăng tính hiệu quả và thiết thực, cần phải được tổ chức riêng cho từng đối
tượng cụ thể. Coi trọng chất lượng, phù hợp với chủ trương cải cách hành
chính, giảm bớt hội họp.
Khai thác có hiệu quả các công cụ và phương tiện thông tin đại chúng
trong việc phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống buôn lậu, gian lận

thương mại và hàng giả. Để các văn bản pháp luật mới ban hành được phổ
biến sâu rộng tới nhân dân, cần mở rộng phạm vi phát hành của Cơng báo
Chính phủ, khơng chỉ giới hạn trong hệ thống các cơ quan quản lý nhà nước
mà còn phải cung cấp đầy đủ cho các tổ chức, cá nhân có yêu cầu. Việc tiếp


21

cận với các văn bản quy phạm pháp luật mới thông qua Công báo, báo in
hàng ngày, mạng Internet phải trở thành một kỷ luật công vụ và một nhu cầu
tác nghiệp hàng ngày của cán bộ, công chức trong hệ thống các cơ quan quản
lý nhà nước nói chung, cơ quan quản lý nhà nước về phòng, chống gian lận
thương mại nói riêng. Thường xuyên nâng cấp và cập nhật tin tức về phịng,
chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên website của Ban chỉ đạo
389 Trung ương. Để các quy định của pháp luật về phòng, chống gian lận
thương mại thực sự đi vào cuộc sống, được người dân hiểu rõ và thực hiện
nghiêm chỉnh, hệ thống này không chỉ dừng lại ở việc giới thiệu chung về các
văn bản pháp luật về phòng, chống gian lận thương mại, mà cần tăng số trang,
thời lượng phát sóng và xây dựng các chương trình, chun mục giải thích
pháp luật, hướng dẫn pháp luật, bình luận pháp luật đối với từng quy phạm
pháp luật về phòng, chống gian lận thương mại với sự tham gia của các nhà
nghiên cứu luật pháp, các giảng viên luật, các cán bộ quản lý lĩnh vực phịng,
chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Đối với các cơ quan nhà nước, nâng cao ý thức pháp luật cho cán bộ là
một yêu cầu cấp bách vì trong giải quyết các vụ việc cụ thể phần lớn phụ
thuộc vào nhận thức chủ quan của người được giao quyền thay mặt các cơ
quan quản lý giải quyết. Buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thường đi
kèm với tham nhũng, bọn gian thương và tham nhũng hiện nay đang câu kết
với nhau tạo thành đường dây lớn, làm ăn phi pháp, hoạt động tinh vi, do vậy
phải kết hợp phòng, chống gian lận thương mại với phòng, chống tham

nhũng. Hơn nữa phải giác ngộ lòng tin đối với pháp luật của cán bộ trong q
trình áp dụng pháp luật đó là tình cảm, cơng bằng, trách nhiệm, khơng khoan
nhượng với những hành vi gian lận thương mại. Hình thành thói quen xử sự
tích cực theo các quy định của pháp luật, không bị ngoại cảnh chi phối, gắn
với việc tiếp tục thực hiện tốt, có hiệu quả cuộc vận động “Đẩy mạnh học tập
và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Từ thực tiễn gian
lận thương mại, có kiến nghị bổ sung, hồn thiện các qui định của pháp luật
về phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.


22

Thường xuyên tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm công tác tuyên
truyền, giáo dục pháp luật về đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận
thương mại và hàng giả, từ đó rút ra những thiếu sót để xây dựng kế hoạch,
nội dung, hình thức phổ biến, tuyên truyền, giáo dục ý thức pháp luật cho phù
hợp với từng đối tượng, từng thời điểm. Ngoài ra cần tuyên truyền lối sống
lành mạnh, phát huy tinh thần tự hào dân tộc, tạo dư luận xã hội rộng rãi lên
án những hiện tượng tiêu cực trong xã hội cũng như lối sống vị kỷ, tham lam,
chạy theo đồng tiền.
Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về phịng, chống bn
lậu, gian lận thương mại và hàng giả góp phần nâng cao trách nhiệm của các
tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong cơng tác phịng, chống bn lậu, gian
lận thương mại và hàng giả.
Môi trường kinh doanh là tập hợp các điều kiện, các yếu tố tác động để
hoạt động kinh doanh. Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đều chịu ảnh
hưởng của các yếu tố của môi trường kinh doanh ở mức độ nhiều hay ít. Một
doanh nghiệp khơng thể đứng vững lâu dài trong môi trường kinh doanh
không ổn định, không thuận lợi. Hơn nữa hoạt động của doanh nghiệp ngày
nay được xem xét, đánh giá dưới cái nhìn của người tiêu dùng. Bảo vệ quyền

lợi của người tiêu dùng cũng là bảo vệ những doanh nghiệp làm ăn chân
chính. Uy tín, hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp chịu tác động,
ảnh hưởng rất lớn từ đánh giá của người tiêu dùng. Doanh nghiệp khơng nên
vì lợi ích vật chất trước mắt mà trực tiếp hoặc gián tiếp thực hiện các hành vi
gian lận thương mại. Doanh nghiệp cần phải góp phần tích cực vào việc hình
thành mơi trường kinh doanh lành mạnh mà trong đó có việc coi cơng tác
phịng, chống gian lận thương mại là cơng việc của chính mình. Muốn vậy
các doanh nghiệp cần phải tích cực hưn nữa tham gia vào các hoạt động đấu
tranh phòng chống gian lận thương mại.
Với tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, mỗi doanh
nghiệp, doanh nhân, nhà sản xuất kinh doanh cần phát huy bản lĩnh trí tuệ
Việt Nam. Đầu tư đổi mới tư duy và công nghệ phục vụ sản xuất, kinh
doanh; ứng dụng thành tựu khoa học - công nghệ, kinh nghiệm quản lý tiên


23

tiến vào sản xuất, không ngừng nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của sản
phẩm hàng hoá, dịch vụ trên thị trường. Điều tra, khảo sát nắm chắc thị hiếu
tiêu dùng và nhu cầu sản phẩm, hàng hoá của doanh nghiệp trên thị trường.
Thiết lập hệ thống phân phối đưa hàng hoá, dịch vụ đến với người tiêu dùng
và thực hiện các cam kết của doanh nghiệp đối với người tiêu dùng (hàng
hoá bảo đảm mẫu mã hấp dẫn, tác dụng tốt và đảm bảo an toàn, bền vững đối
với người tiêu dùng, dịch vụ sau bán hàng...).
Không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hoá, dịch
vụ. Đẩy mạnh xây dựng và quảng bá thương hiệu hàng hố để tạo lịng tin
ngày càng vững chắc của người tiêu dùng. Có kế hoạch, giải pháp đưa sản
phẩm thương hiệu của doanh nghiệp cạnh tranh với thị trường trong nước và
thế giới.
2.2.3.2. Nâng cao năng lực thực thi công vụ và phẩm chất đạo đức cho đội

ngũ cán bộ, công chức. Đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, phương tiện
làm việc và chính sách chế độ cho đội ngũ cán bộ, cơng chức làm cơng tác
phịng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Xác định nhân tố con người có ý nghĩa quyết định trong mọi lĩnh vực
cơng tác, do đó cần đẩy mạnh việc nâng cao năng lực thực thi công vụ và
phẩm chất đạo đức cho đội ngũ cán bộ, công chức làm cơng tác, phịng chống
bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Kết quả thực hiện pháp luật về
phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chủ yếu phụ thuộc
vào năng lực chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, trách nhiệm và phẩm chất
đạo đức của những người làm cơng tác phịng, chống gian lận thương mại.
Chính vì vậy việc xây dựng đội ngũ cán bộ, cơng chức làm cơng tác phịng,
chống gian lận thương mại giỏi về chun mơn, kỹ năng thành thạo, tận tuỵ,
nhiệt tình với cơng việc, có phẩm chất đạo đức tốt là những yếu tố quan trọng
để đảm bảo thực hiện pháp luật về phịng, chống gian lận thương mại có hiệu
quả cao. Trong thời gian tới, cần quan tâm giải quyết thỏa đáng các chế độ,
chính sách cho cán bộ, cơng chức trực tiếp làm công tác đấu tranh chống buôn
lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Các cơ quan có chức năng phịng, chống
bn lậu cần tăng cường cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ,


24

công chức. Tăng cường quản lý nội bộ và xử lý thật nghiêm các vi phạm để
răn đe giáo dục.
Xây dựng kế hoạch thường xuyên đào tạo, đào tạo lại cán bộ, kể cả việc
đưa đi đào tạo ở nước ngoài để kịp thời cập nhật những kiến thức, kỹ năng
kiểm tra, xử lý vi phạm; hội nhập với các nước trong khu vực; tăng cường kỷ
cương, kỷ luật, ngăn chặn và loại trừ tham nhũng, tiêu cực, bảo kê cho các
hành vi gian lận thương mại. Cần thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng
nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác

phòng, chống gian lận thương mại. Xây dựng và thực hiện tốt cơng tác quy
hoạch, kế hoạch, chương trình đào tạo, bồi dưỡng ngắn hạn, dài hạn cho đội
ngũ này. Đồng thời đẩy mạnh cơng tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ
để họ có phảm chất đạo đức trong sáng, bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh
thơng nghiệp vụ, trung thực khi thực thi nhiệm vụ. Tiếp tục triển khai có hiệu
quả cuộc vận động “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh” trong đội ngũ cán bộ, cơng chức làm cơng tác phịng,
chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ở tỉnh Ninh Bình.
Cơng tác phịng, chống gian lận thương mại ở tỉnh Ninh Bình phải
được thực hiện trong một hành lang pháp lý đầy đủ, chặt chẽ, thống nhất, có
sự trợ giúp bởi việc ứng dụng cơng nghệ hiện đại để đạt hiệu quả cao. Trong
đó việc đầu tư trang thiết bị phương tiện kỹ thuật hiện đại phục vụ cho cơng
tác phịng, chống gian lận thương mại cần được coi trọng, đây là điều kiện
góp phần ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại ngày càng diễn biến tinh
vi, phức tạp.
2.2.3.3. Đẩy mạnh hoạt động kiểm tra và xử lý nghiêm minh, kịp thời các vi
phạm trong việc thực hiện pháp luật về phòng, chống buôn lậu, gian lận
thương mại và hàng giả.
Đây là biện pháp nhằm bảo đảm cho pháp luật được thực hiện nghiêm
minh. Khi phát hiện các hành vi gian lận thương mại thì nhất định phải áp
dụng những chế tài thích đáng, đồng thời cũng xử lý nghiêm đối với những kẻ
tiếp tay cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Trong hoạt động của
lực lượng quản lý thị trường tỉnh Ninh Bình thì việc kiểm tra đối với việc thực


25

hiện pháp luật về phịng chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có ý
nghĩa vơ cùng quan trọng nhằm phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm
pháp luật, phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về phịng, chống bn lậu,

gian lận thương mại và hàng giả và xử lý chủ thể vi phạm pháp luật đó theo
quy định của pháp luật, đồng thời phát hiện những khiếm khuyết trong quá
trình thực hiện pháp luật về phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại và
hàng giả. Kiểm tra là hoạt động cần phải được tiến hành thường xuyên, liên
tục để các cơ quan quản lý nhà nước làm cơng tác phịng, chống bn lậu,
gian lận thương mại và hàng giả đề xuất các kiến nghị hoàn thiện những quy
định pháp luật trong lĩnh vực này.
2.3. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ ÁN
2.3.1. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề án
2.3.1.1. Những thuận lợi
Nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của BCT, Tỉnh ủy, HĐND,
UBND tỉnh trong cơng tác phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại và
hàng giả; Sự quan tâm, tạo điều kiện hỗ trợ về kinh phí hoạt động thường
xuyên, kinh phí mua sắm trang thiết bị, phương tiện phục vụ cho cơng tác
kiểm tra, kiểm sốt phịng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
Tổ chức bộ máy của Chi cục QLTT cơ bản được hoàn thiện, lực lượng
QLTT đã được bố trí đến cấp huyện, cán bộ QLTT được phân, giao nhiệm vụ
quản lý địa bàn đến từng xã.
Nhận được sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của các ngành như Công an,
Hải Quan, Thuế ... và UBND các huyện, thành phố trong công tác kiểm tra,
kiểm sốt phịng, chống bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.
2.3.1.2. Những khó khăn
Thủ đoạn bn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ngày càng tinh vi,
phức tạp, đặc biệt trong việc buôn lậu một số mặt hàng cấm thì đối tượng cịn
có những hành vi chống đối quyết liệt có khi ảnh hưởng đến sức khỏe và tính
mạng của cán bộ, cơng chức, người lao động trong lực lượng QLTT.