Luận văn thạc sĩ VNU UEd quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung học phổ thông huyện an lão, thành phố hải phòng

Quản lý thiết bị dạy học ở các trường trung
học phổ thơng huyện An Lão, thành phố
Hải Phịng
Vũ Văn Đạt
Trường Đại học Giáo dục. Đại học Quốc gia Hà Nội
Luận văn ThS. Giáo dục học : 60 14 05
Người hướng dẫn : PGS. TS. Ngô Quang Sơn
Năm bảo vệ: 2013
119 tr .
Abstract. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng thiết
bị dạy học (TBDH) ở các trường trung học phổ thông (THPT). Tìm hiểu thực trạng
quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH ở các trường THPT huyện An Lão,
thành phố Hải Phòng. Nghiên cứu đề xuất một số biện pháp quản lý việc trang bị, bảo
quản và sử dụng TBDH ở các trường THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng.
Keywords.Quản lý giáo dục; Thiết bị dạy học; Trung học phổ thông

Content.
1. Lý do chọn đề tài
Cuộc cách mạng khoa học công nghệ diễn ra từ những năm 50 của thế kỷ XX,
cho đến nay được đánh dấu bởi một loạt các cuộc cách mạng kế tiếp nhau như cách
mạng công nghệ mới, cách mạng thông tin, cách mạng công nghệ sinh học... Đặc biệt
cuộc cách mạng trong lĩnh vực thông tin bao gồm các lĩnh vực tin học, truyền thông
đang tác động sâu sắc tới mọi mặt của đời sống xã hội chúng ta nói chung và q trình
giáo dục nói riêng. Cuộc cách mạng này đang tạo ra những khả năng to lớn của việc
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào quá trình dạy học, những ứng dụng
đã và đang làm thay đổi vị trí của thiết bị dạy học (TBDH). TBDH vừa là công cụ giúp
giáo viên chuyển tải thông tin, điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh, vừa là
nguồn tri thức đa dạng và phong phú.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

Hiện nay nước ta đã đặt ra mục tiêu đến năm 2020 về căn bản Việt Nam trở
thành một nước cơng nghiệp hóa và hiện đại hóa. Nhân tố quyết định thành công của
sự nghiệp này là những con người mới năng động, sáng tạo, có khả năng tự mình tiếp
thu kiến thức mới, giải quyết được mọi tình huống xảy ra. Để thực hiện nhiệm vụ này,
Đảng và Nhà nước ta đang thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo,
đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, tiến hành xây dựng triết lý giáo dục, đổi
mới một cách toàn diện từ mục tiêu, nội dung đến phương pháp dạy học.
Định hướng cơ bản của công cuộc đổi mới giáo dục đã được chỉ rõ trong các nghị
quyết của Trung ương Đảng về vấn đề giáo dục và đào tạo đó là: "Đổi mới mạnh mẽ
phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư
duy độc lập sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và
phương tiện dạy học vào quá trình dạy học".
Chương trình và SGK THPT được viết theo hướng tổ chức hoạt động nhận thức
tích cực cho học sinh, theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy và phương pháp học.
TBDH là một thành tố quan trọng quyết định sự thành cơng của việc đổi mới nội dung
chương trình SGK THPT.
Để đáp ứng yêu cầu đổi mới về nội dung chương trình, phương pháp dạy học
cần thiết phải có các thiết bị dạy học. Người ta nhận thấy các thiết bị dạy học có ý
nghĩa to lớn trong việc giúp cho giáo viên tổ chức các hoạt động học tập nhằm phát
huy tính tích cực, say mê học tập của học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả của việc
dạy học.
Thiết bị dạy học là một trong những điều kiện cần thiết để giáo viên thực hiện
được các nội dung giáo dục, giáo dưỡng và phát triển trí tuệ, khơi dậy tố chất thông
minh của học sinh.
Trong thời gian qua, quản lý việc trang bị, bảo quản, sử dụng TBDH ở các
trường THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng đã mang lại một số hiệu quả nhất

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

định. Nhìn chung các trường đều có TBDH đáp ứng việc dạy và học theo hướng phát
huy tính tích cực chủ động của người học; khắc phục lối dạy "chay", dạy thụ động một
chiều. Mặc dù việc đầu tư, bảo quản và sử dụng các TBDH ở một số trường THPT
cơng lập đã có hiệu quả. Tuy nhiên cơng tác quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng
các TBDH vẫn cịn hạn chế: có trường THPT cịn thiếu TBDH, chưa bảo quản và sử
dụng hiệu quả những TBDH đã có, tần suất sử dụng TBDH chưa cao thậm chí nhiều
trường hợp sử dụng chỉ mang tính hình thức, đối phó gây lãng phí, chưa có biện pháp
quản lý TBDH thích hợp, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới về nội dung chương
trình, phương pháp dạy học...
Việc tìm ra một số mặt hạn chế trong công tác quản lý và đề xuất những biện
pháp nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập từ đó nâng cao hiệu quả việc trang bị,
bảo quản và sử dụng TBDH góp phần cải thiện chất lượng dạy học của các trường
Trung học phổ thơng huyện An Lão, thành phố Hải Phịng hiện nay là một nhiệm vụ
cần thiết. Với những lý do đã phân tích ở trên, tác giả chọn nghiên cứu đề tài "Quản lý
thiết bị dạy học ở các trường Trung học phổ thơng huyện An Lão, thành phố Hải
Phịng".
2. Mục đích nghiên cứu
Qua nghiên cứu cơ sở lý luận, đánh giá thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở các
trường Trung học phổ thông huyện An Lão, thành phố Hải Phòng, tác giả đề xuất một
số biện pháp quản lý trong việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH ở các trường
THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH ở các trường Trung
học phổ thơng huyện An Lão, thành phố Hải Phịng.
3.2. Đối tượng nghiên cứu

LUAN VAN CHAT LUONG download : add

Một số biện pháp quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH các trường
THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phịng.
4. Giả thuyết khoa học
Hiện nay cơng tác quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH ở các
trường THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng đã đạt được những kết quả nhất
định, song vẫn còn nhiều bất cập.
Nếu chọn lựa, đề xuất nhằm áp dụng một số biện pháp quản lý việc trang bị,
bảo quản và sử dụng TBDH phù hợp với thực tế thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng
dạy học ở các trường THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH
ở các trường THPT.
Tìm hiểu thực trạng quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH ở các
trường THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng.
Nghiên cứu đề xuất một số biện pháp quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng
TBDH ở các trường THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng.
6. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
Do điều kiện về thời gian và khả năng có hạn, đề tài chỉ tập trung nghiên cứu và
khảo nghiệm một số biện pháp quản lý việc trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH ở các
trường THPT công lập trên địa bàn huyện An Lão, thành phố Hải Phòng (Trường
THPT An Lão, Trường THPT Quốc Tuấn, Trường THPT Trần Hưng Đạo).
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


Để có cơ sở cho việc đề xuất các biện pháp tăng cường công tác quản lý TBDH ở

các trường THPT huyện An Lão, thành phố Hải Phòng đề tài sử dụng một số phương
pháp nghiên cứu lý luận bao gồm: Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái qt hóa
những vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến đề tài nghiên cứu.
Tìm hiểu các khái niệm thuật ngữ có liên quan.
Nghiên cứu các văn bản, nghị quyết của Đảng, các văn bản của Nhà nước, Quốc hội,
của ngành giáo dục và đào tạo về công tác quản lý TBDH.
Nghiên cứu cơ sở lý luận về trang bị, bảo quản và sử dụng TBDH.
Các tài liệu khác có liên quan đến đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp quan sát.
Đề tài sử dụng phương pháp quan sát để thu thập những số liệu thực tế trong
môi trường tự nhiên, cụ thể là quan sát một số giờ học có sử dụng TBDH theo hướng
phát huy tính tích cực của người học và một số giờ học sử dụng TBDH theo phương
pháp dạy học truyền thống từ đó so sánh để rút ra những kết luận khoa học.
7.2.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
Để điều tra thực trạng việc quản lý sử dụng TBDH trong nhà trường THPT, đề
tài có một số mẫu phiếu hỏi dành cho các CBQL, giáo viên và học sinh thuộc các
trường THPT của huyện An Lão, thành phố Hải Phòng
Phiếu hỏi cũng được sử dụng để khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp
quản lý mà đề tài đưa ra sau khi nghiên cứu lý luận và thực trạng.
7.2.3. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
Bằng việc đưa ra phiếu hỏi một số cán bộ quản lý, giáo viên trực tiếp tham gia
quản lý TBDH có kiến thức và kinh nghiệm quản lý TBDH

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


7.2.4. Phương pháp phỏng vấn
Để hiểu sâu thêm những thông tin thu thập được từ các phiếu điều tra, tác giả
tiến hành phỏng vấn CBQL một số trường THPT của huyện An Lão và một số giáo

viên dạy giỏi, có kinh nghiệm trong sử dụng, bảo quản TBDH.
7.2.5. Phương pháp đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm
Bằng việc đưa ra kết quả nghiên cứu lý luận thực tiễn và lấy thực tiễn để kiểm
nghiệm lại kết quả nghiên cứu lý luận, phương pháp này được sử dụng nhằm đánh giá
tính hợp lý và khả thi của các biện pháp quản lý mà tác giả luận văn đề xuất.
7.3. Nhóm phương pháp hỗ trợ
Đề tài sử dụng phương pháp toán thống kê để xử lý kết quả nghiên cứu: sử dụng
các cơng thức tính số trung bình cộng,… để so sánh, đối chiếu các kết quả nghiên cứu
nhằm rút ra những kết luận khoa học cho đề tài.
8. Cấu trúc luận văn.
Luận văn dài 120 trang, có 18 bảng thống kê, 04 sơ đồ, 01 biểu đồ và 04 mẫu
phiếu.
Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục sẽ gồm 3 chương chủ yếu sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý thiết bị dạy học ở các trường Trung học phổ thông.
Chương 2: Thực trạng quản lý thiết bị dạy học ở các trường Trung học phổ thông
huyện An Lão, thành phố Hải Phòng.
Chương 3: Một số biện pháp quản lý thiết bị dạy học ở các trường Trung học phổ
thông huyện An Lão, thành phố Hải Phòng
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


1.

Đặng Quốc Bảo (1997), "Một số khái niệm về quản lý giáo dục. Trường Cán
bộ Quản lý giáo dục Trung ương 1", Phát triển giáo dục (1).

2.

Đặng Quốc Bảo (1999), Quản lý giáo dục - Quản lý nhà trường - Một số hướng
tiếp cận, Trường cán bộ Quản lý giáo dục Trung ương 1.

3.

Đặng Quốc Bảo (2002), Tổ chức và quản lý: Từ một cách tiếp cận, Tập bài
giảng.

4.

Đặng Quốc Bảo (2010), Những vấn đề cơ bản về lãnh đạo quản lý và sự vận dụng
vào điều hành nhà trường, Tập bài giảng.

5.

Nguyễn Văn Bình (1999), Khoa học tổ chức và quản lý - Một số vấn đề về lý
luận và thực tiễn, NXB Thống kê, Hà Nội.

6.

Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2004), Cơ sở khoa học quản lý, tập bài
giảng cho học viên cao học.

7.

Nguyễn Hữu Chí (1996), "Suy nghĩ về dạy học lấy học sinh làm trung tâm",
Nghiên cứu giáo dục, (12).

8.

Cơ sở khoa học quản lý (1997), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

9.

Nguyễn Tiến Dũng, Nguyễn Văn Tư (2000), "Về công tác tự làm thiết bị dạy
học", Nghiên cứu giáo dục, (6).

10. Nguyễn Tiến Dũng, Nguyễn Văn Tư (2002), "Một số ý kiến về công tác thiết bị
trường học. Thực trạng - Nguyên nhân - Giải pháp", Phát triển giáo dục, (8).
11. Trần Khánh Đức (2009), Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực trong thế kỷ
XXI, Nxb Giáo dục Việt Nam,Hà Nội,
12. A Faraxep (1994), Quản lý là gì? NXB Khoa học kĩ thuật Hà Nội.
13. Tô Xuân Giáp (1997), Phương tiện dạy học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
14. Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề giáo dục và khoa học giáo dục, Nxb
Giáo dục, Hà Nội.
15. Phạm Minh Hạc (1996), Mười năm đổi mới giáo dục, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
16. Nguyễn Trọng Hậu (2009), Đại cương khoa học QLGD, Tập bài giảng
17. Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh (2004), Giáo trình Khoa học quản
lý, Hà Nội

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


18. Đỗ Huân (2001), Sử dụng thiết bị nghe nhìn trong dạy và học, Nxb Đại học
quốc gia, Hà Nội.
19. D.I- rô-den-be (1969), Giới thiệu quyển I bộ Tư bản của Mác, Nhà xuất bản Sự
thật Hà Nội
20. Trần Kiểm (2002), Khoa học quản lý nhà trường phổ thông, Nhà in Trung tâm
thương mại, Hà Nội.

21. Trần Kiểm (2004), Khoa học quản lý giáo dục. Một số vấn đề lý luận và thực
tiễn, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
22. Trần Kiểm, Quản lý nhà trường, Tập bài giảng cho học viên cao học.
23. Trần Kiều, Nguyễn Lan Phương (1997), "Tích cực hóa hoạt động của học
sinh", Thơng tin Khoa học giáo dục, (62).
24. M.I. Kônđacốp (1984), Cơ sở lý luận của khoa học quản lý giáo dục, Trường
Cán bộ Quản lý giáo dục Trung ương 1, Hà Nội.
25. Nguyễn Văn Lê (1998), Khoa học quản lý nhà trường, Nxb Thành phố Hồ Chí
Minh.
26. Nguyễn Văn Lê (1985), Lý thuyết quản lý, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc
dân, Hà Nội.
27. V.I. Lênin (1997), Toàn tập, tập 25, Nxb Tiến bộ, Matxcơva.
28. Luật giáo dục (1998), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
29. Danh nhân Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Lao động.
30. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Thái Bình lần thứ XVII, XVIII, Tỉnh ủy Thái
Bình.
31. Hà Thế Ngữ - Đặng Vũ Hoạt (1998), Giáo dục học, tập 1, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
32. Cao Xuân Nguyên (1984), Một số phương tiện kỹ thuật dạy học, Nxb Giáo dục,
Hà Nội.
33. Hoàng Đức Nhuận. Cải tiến TBDH nhằm đổi mới phương pháp dạy học ở
trường phổ thông TTKHGD số 53.
34. Những cơ sở của lý luận dạy học, tập 1 (1995), Nxb Giáo dục, Hà Nội.
35. Những cơ sở của lý luận dạy học, tập 2, (1997), Nxb Giáo dục, Hà Nội.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add


36. Nguyễn Ngọc Quang, Những vấn đề cơ bản về lý luận Quản lý giáo dục,
Trường Cán bộ Quản lý giáo dục Trung ương 1.
37. Quản lý cho tương lai - Thập kỉ 90 và xa hơn nữa, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

38. Trần Dỗn Quới (2000), Vai trị của thiết bị giáo dục xét trên quan điểm triết
học duy vật lịch sử, TTKHGD (Số 81), (tr 25-28).
39. Vũ Trọng Rỹ (1997), Một số vấn đề lý luận về phương tiện dạy học, Tài liệu
dùng cho học viên cao học, Viện Khoa học Giáo dục, Hà Nội.
40. Ngô Quang Sơn (2005), Vai trò của thiết bị giáo dục và việc đánh giá hiệu quả
sử dụng thiết bị giáo dục trong q trình dạy học tích cực, Thơng tin quản lý
giáo dục số 3 năm 2005.
41. Ngô Quang Sơn (2005), Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng
thiết bị giáo dục, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông tại các TTGDTX
và Trung tâm học tập cộng đồng”, Đề tài khoa học cấp Bộ.
42. Từ điển tiếng Việt (1992), Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội
43. Trường Cán bộ Quản lý giáo dục Trung ương 2 (2002), Giáo trình Quản lý
giáo dục và đào tạo, Hà Nội.
44. Đỗ Hoàng Toàn (1995), Lý thuyết quản lý, NXB Đại học Kinh tế Quốc Dân,
Hà Nội.
45. Văn kiện Hội nghị lần thứ VI Ban chấp hành Trung ương khố IX, Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia Hà Nội 2002.
46. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI (2011), Đảng Cộng sản Việt
Nam NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

LUAN VAN CHAT LUONG download : add