Phong_cach_Ho_Chi_Minh

MÔN NGỮ VĂN LỚP 9
Năm học 2021-2022



Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người

“Sáng ra bờ suối tối vào hang,

Cháo bẹ rau măng đã sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,
Cuộc đời Cách mạng thật là sang.”
(Tức cảnh Pác Pó)


Mùa xuân là tết trồng cây,
Làm cho đất nước càng ngày càng xuân.


Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người
- Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1989- 2/9/1969)
- Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh tại làng Sen, xã
Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
Cha là cụ Nguyễn Sinh Sắc. Mẹ là cụ Hoàng
Thị Loan.
- Năm 1911, Người ra đi tìm đường cứu nước
từ Bến cảng Nhà Rồng.
- Tháng 2/1941 Người trở về nước, lãnh đạo
CM.
- Ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình,
Người đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh

ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
- Năm 1990, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh
Chủ tịch Hồ Chí Minh, UNESCO đã ghi nhận
và suy tơn Người là “Anh hùng Giải phóng
dân tộc Việt Nam, nhà văn hóa lớn”.


VĂN BẢN:
PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH


I.Đọc – Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
-Lê Anh Trà (1927- 1999)
-Quê quán: xã Phổ Minh, huyện Đức
Phổ, tỉnh Quảng Ngãi.
- Là nhà quân sự, một nhà văn và là
một nhà văn hóa.
2. Tác phẩm:
*Xuất xứ:
“Phong cách Hồ Chí Minh” được rút
trong bài “Phong cách Hồ Chí Minh,
cái vĩ đại gắn với cái cao cả”,in trong
cuốn sách “Hồ Chí Minh và văn hóa
Việt Nam”do Viện Văn hóa xuất bản
năm 1990
Phong cách Hồ Chí Minh

LÊ ANH TRÀ
( 1927 – 1999)

7


*Kiểu văn bản:
Nhật dụng.
*Thể loại:
Nghị luận.
*Phương thức biểu đạt:
Nghị luận kết hợp với thuyết minh ,tự sự, biểu cảm
*Chủ đề:
Sự hội nhập với thế giới và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

*Bố cục: 3 đoạn
-Phần 1: Từ đầu – “ rất hiện đại”
-> Sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
-Phần 2: Tiếp theo – “ hạ tắm ao”
-> Vẻ đẹp cụ thể trong phong cách HCM.
-Phần 3: Còn lại:
-> Khẳng định ý nghĩa trong phong cách HCM.
Phong cách Hồ Chí Minh

8


*Luận điểm chính:
Phong cách HCM là sự kết hợp hài hịa giữa tính dân tộc và tính
nhân loại, truyền thống, hiện đại, giữa cái vĩ đại và giản dị.
*Cách lập luận:
- Lập luận thứ nhất: “ Nhưng điều kì lạ là tất cả …rất hiện đại”:
đây là cách lập luận quan trọng nhất làm sáng tỏ luận điểm chính.

- Lập luận thứ hai: Trong phần cuối tác giả đã khiến cho bài viết
thêm sâu sắc bằng cách kết nối giữa quá khứ với hiện tại. Từ “ nếp
sống giản dị và thanh đạm” của Bác Hồ, tác giả liên hệ đến
Nguyễn Trãi, đến Ng Bỉnh Khiêm- các vị “ hiền triết” của non sống
đất Việt
*Dẫn chứng:
- Ngôi nhà sàn: đơn sơ
- Trang phục giản dị: áo trấn thủ, quần áo bà ba nâu và đặc biệt đôi
dép lốp đã đi vào huyền thoại.
- Việc ăn uống đạm bạc
Phong cách Hồ Chí Minh

9


II. Đọc – tìm hiểu văn bản:
1/ Sự tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.
a.Hồn cảnh tiếp thu:
Từ thực tiễn.
b. Cách tiếp thu:
- Nắm vững phương tiện giao tiếp là ngơn ngữ: Nói và viết thạo nhiều
thứ tiếng.
- Qua công việc lao động mà học hỏi: làm nhiều nghề,đến đâu cũng học
hỏi.

-Hồn cảnh nào cũng học hỏi: văn hóa và nghệ thuật-> đạt đến
mức uyên thâm.
-Tiếp thu một cách có chọn lọc tinh hoa văn hóa của nước ngồi:
+ Không chịu ảnh hưởng một cách thụ động.
+Với chủ nghĩa tư bản:Tiếp thu cái đẹp cái hay nhưng cũng phê

phán điều tiêu cực
+ Tiếp thu những ảnh hưởng quốc tế dựa trên nền tảng văn hóa
dân tộc, vẫn giữ cái gốc của văn hóa dân tộc.


NT: Cách gợi mở, dẫn dắt vấn đề của tác giả rất tự nhiên và hiệu
quả để lí giải sự thống nhất giữa dân tộc và nhân loại.
-> Hồ Chí Minh là người thông minh, cần cù, yêu lao động.
-> Hồ Chí Minh tiếp thu văn hóa nhân loại dựa trên nền tảng văn
hố dân tộc hình thành một nhân cách, một lối sống rất VN, rất
phương Đông nhưng đồng thời cũng rất mới, rất hiện đại
=> Phong cách HCM: vừa hội nhập được với Thế giới lại vừa
giữ gìn được bản sắc văn hóa dân tộc.

Phong cách Hồ Chí Minh

11


Phong cách Hồ Chí Minh

12


2. Nét đẹp trong lối sống của Hồ Chí Minh:
- Nơi ở, nơi làm việc: Chiếc nhà sàn nhỏ độc đáo ở Hà Nội với những đồ
đạc mộc mạc, đơn sơ ;vừa là nơi tiếp khách, vừa là nơi làm việc, đồng thời
cũng là nơi ngủ.
- Trang phục, tư trang ít ỏi: chiếc va li con với vài bộ quần áo, vài vật kỉ
niệm gắn với cuộc đời: Bộ quần áo bà ba, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp,

đồng hồ báo thức, radio (nghe tin tức).....
->Trang phục giản dị, quen thuộc.
- Việc ăn uống- món ăn dân tộc : Cá kho, rau luộc, dưa, cà muối, cháo
hoa...
->đạm bạc, biểu hiện của đời sống thanh cao
 Chưa có vị nguyên thủ quốc gia nào có cách sống giống như Bác.
=>Lối sống của một vị Chủ tịch nước nhưng rất giản dị, thanh cao, khơng xa hoa
lãng phí. Đây là lối sống có văn hóa, trở thành một quan điểm thẩm mĩ: Cái đẹp là sự
giản dị, tự nhiên.

13


3, Đánh gía về lối sống của Bác
- Đây khơng phải là lối sống khắc khổ của những con người tự vui
nghèo khó.
- Đây cũng khơng phải là cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác
đời, hơn đời.
-Đây là cách sống có văn hóa, thể hiện một quan niệm thẩm mỹ:
Cái đẹp gắn liền với sự giản dị, tự nhiên.
Viết về cách sống của Bác, tác giả liên tưởng đến các vị hiền triết
ngày xưa:
+ Nguyễn Trãi: Bậc thầy khai quốc công thần, ở ẩn.
+ Nguyễn Bỉnh Khiêm: Làm quan, ở ẩn.
-> Lối sống thanh cao giản dị
 

Phong cách Hồ Chí Minh

14

Nhà sàn đơn sơ


trang phục giản dị

16


Thức ăn đạm bạc

Phong cách Hồ Chí Minh

17


3, Đánh gía về lối sống của Bác
- Đây khơng phải là lối sống khắc khổ của những con người tự vui
nghèo khó.
- Đây cũng khơng phải là cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác
đời, hơn đời.
-Đây là cách sống có văn hóa, thể hiện một quan niệm thẩm mỹ:
Cái đẹp gắn liền với sự giản dị, tự nhiên.
Viết về cách sống của Bác, tác giả liên tưởng đến các vị hiền triết
ngày xưa:
+ Nguyễn Trãi: Bậc thầy khai quốc công thần, ở ẩn.
+ Nguyễn Bỉnh Khiêm: Làm quan, ở ẩn.
-> Lối sống thanh cao giản dị
 

Phong cách Hồ Chí Minh

18


III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
-Kết hợp giữa kể và bình luận. Đan xen những lời kể là những lời bình
luận rất tự nhiên: "Có thể nói ít vị lãnh tụ nào lại am hiểu về các dân
tộc và nhân dân thế giới, văn hóa thế giới sâu sắc như Chủ tịch Hồ Chí
Minh"...
-Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu.
- Ngơn ngữ: giản dị, quen thuộc, dễ hiểủ trong sáng
-Đan xen thơ của các vị hiền triết, cách sử dụng từ Hán Việt gợi cho
người đọc thấy sự gần gũi giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh với các vị hiền
triết của dân tộc.
- Vận dụng một cách tài tình lói nói so sánh và các biện pháp nghệ
thuật đối lập: Vĩ nhân mà hết sức giản dị, gần gũi, am hiểu mọi nền
văn hóa nhân loại, hiện đại mà hết sức dân tộc, hết sức Việt Nam...


III. Tổng kết:
2. Nội dung:
- PCHCM là sự giản dị trong lối sống, sinh hoạt hằng ngày, là cách di
dưỡng tinh thần để từ đó thể hiện một quan niệm thẩm mĩ cao đẹp.
-Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh là sự kết hợp hài hòa giữa truyền
thống và hiện đại, giữa văn hóa dân tộc với tinh hoa văn hóa nhân loại,
giữa thanh cao và giản dị(lối sống).
-Vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh là tinh thần học hỏi hội nhập với thế

giới với giữ gìn bản sắc dân tc.
3. í ngha:
- Vẻ đẹp trong phong cách sống và làm việc của Bác là
vẻ đẹp vốn có, tự nhiên, gần gũi, không xa lạ với mọi ng
ời, chúng ta đều có thể học tập: Coi trọng giá trị tinh
thần, không lệ thuộc vào vật chất, không coi cuộc sống
là hởng thụ. Cuộc sống hài hòa giữa con ngời và thiªn


TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Vấn đề chủ yếu nêu trong văn bản Phong cách Hồ
Chí Minh là gì?
A. Tinh thần chiến đấu dũng cảm của Chủ tịch Hồ Chí
Minh.
B
B. Phong cách làm việc và nếp sống của Hồ Chí minh.
C. Tình cảm của người dân Việt Nam đối với Chủ tịch Hồ
Chí Minh.
D. Trí tuệ tuyệt vời của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Câu 2: Ý nào đúng nhất điểm cốt lõi trong phong cách Hồ Chí
Minh?
A.
A Biết kết hợp hài hồ bản sắc văn hoá dân tộc và tinh hoa văn
hoá nhân loại.
B. Đời sống vật chất giản dị kết hợp với đời sống tinh thần phong
phú.
C. Có sự kế thừa vẻ đẹp trong cách sống của các vị hiền triết
xưa
D. Am hiểu nhiều về các dân tộc và nhân dân trên thế giới.
Phong cách Hồ Chí Minh

21


3. Để làm nổi bật lối sống giản dị của Hồ Chí minh, tác giả đã sử dụng
phương thức lập luận nào?

AA. Chứng minh B. Giải thích

C. Bình luận

C. Phân tích

4. Trong bài viết , tác giả cho rằng: “ Nếp sống giản dị và thanh đạm của
Bác Hồ” là “ một quan niệm thẩm mĩ về cuộc sống”, theo em, cụm từ
“ quan niệm thẩm mĩ” là gì?
A. Quan niệm về cái đẹp
C. Quan niệm về đạo đức
A
.

B. Quan niệm về cuộc sống

D. Quan niệm về nghề nghiệp

5. Trong bài viết, để làm nổi bật vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh, tác
giả khơng sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?
A. Kết hợp giữa kể, bình luận, chứng minh
B
B. Sử dụng phép đối lập

C. Sử dụng phép nói quá
D. So sánh và sử dụng nhiều từ Hán Việt
Phong cách Hồ Chí Minh

22


6. Nếu viết : “ Trong cuộc đời đầy truân chuyên, vất vả trên hành trình đi tìm
đường cứu nước của mình” thì câu văn mắc lỗi gì ?
A. Thiếu chủ ngữ
B. Thiéu vi ngữ.
C. Thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ.
C
D. Thiếu trạng ngữ.
- Đề luyện tập:
Đề 1:
Phát biểu những suy nghĩ của em về điều vĩ đại nhất ở con người và lối sống của Chủ tịch Hồ
Chí Minh.
Đề 2:
Nhà thơ Tố Hữu viết:
Bác Hồ đó, chiếc áo nâu giản dị
Màu quê hương bền bỉ đậm đà
Ta bên Người, Người toả sáng trong ta
Ta bỗng lớn ở bên Người một chút.
( Sáng tháng năm)
Dựa vào văn bản Phong cách HCM đã học để phân tích và làm sáng tỏ ý thơ trên.
Đề 3.
Bác Hồ có lối sống rất giản dị. Bằng các tác phẩm văn thơ của Người và văn thơ viết về Người
hãy làm sáng tỏ nhận xét trên.
Đề 4:

Cho câu chủ đề sau: Bác Hồ có lối sống rất giản dị. Hãy viết tiếp 10 câu
văn phát triển ý của câu chủ đề trên
Phong cách Hồ Chí Minh
23


ĐỌC THÊM
Sáng tháng năm
Bàn tay con nắm tay cha
Bàn tay Bác ấm vào da vào lịng.
Bác ngồi đó, lớn mênh mơng
Trời xanh biển rộng ruộng đồng nước
non...

• Bác Hồ đó, là lịng ta n tĩnh
Ơi người cha đơi mắt mẹ hiền sao!
Giọng của Người, không phải sấm trên cao
Thấm từng tiếng, ấm vào lòng mong ước
Con nghe Bác, tưởng nghe lời non nước
Tiếng ngày xưa và cả tiếng mai sau...
Bác Hồ đó, chiếc áo nâu giản dị

Bác Hồ, cha của chúng con
Hồn của muôn hồn
Cho con được ôm hôn má Bác
Cho con hơn mái đầu tóc bạc

Màu q hương bền bỉ đậm đà
Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta
Ta bỗng lớn ở bên Người một chút...

Bác Hồ đó, ung dung châm lửa hút
Trán mênh mông, thanh thản một vùng trời.
Khơng gì vui bằng mắt Bác Hồ cười

Hơn chịm râu mát rượi hồ bình!Phong cách Hồ Chí Minh

24


25