Tóm tắt: Phát triển đội ngũ Giảng sư ở các trường Trung cấp Phật học hiện nay theo hướng chuẩn hóa.

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

PHẠM VĂN DŨNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG SƯ
Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP PHẬT HỌC HIỆN NAY
THEO HƯỚNG CHUẨN HÓA

Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9. 14 01 14

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2022


Cơng trình được hồn thành tại:
Học viện Khoa học xã hội
Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thị Tình

Phản biện 1: GS.TS. Nguyễn Thị Hoàng Yến

Phản biện 2: GS.TS. Trần Quốc Thành

Phản biện 3: PGS.TS. Phạm Văn Thuần

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện,

tại: Học viện Khoa học xã hội, 477 Nguyễn Trãi, Thanh Xn, Hà Nội Vào hồi
giờ

ngày

tháng

năm 2022

Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Thư viện Học viện Khoa học Xã hội


DANH MỤC CÁC BÀI BÁO, CƠNG TRÌNH ĐÃ ĐƯỢC CƠNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1. Phạm Văn Dũng (2021), Một số vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ
giảng sư các trường trung cấp phật học theo hướng chuẩn hóa, Tạp chí
thiết bị giáo dục, Số 253 Kỳ 2 – 11/2021, ISSN: 1859 – 0810
2. Phạm Văn Dũng (2021), Phát triển đội ngũ giảng sư các trường
trung cấp phật học theo hướng chuẩn hóa, Tạp chí giáo dục xã hội,
Số tháng 12/2021, ISSN: 1859 – 3917
3. Phạm Văn Dũng (2022), Thực trạng phát triển đội ngũ giảng sư ở
các trường trung cấp phật học hiện nay theo hướng chuẩn hóa, tạp
chí giáo dục, Tập 22 số 7 kỳ 1 tháng 4/2022, ISSN: 2354 - 0753


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Với hàng ngàn năm phát triển ở Việt Nam, Phật giáo là một trong 6 tơn
giáo lớn với số lượng tín đồ đơng đảo. Theo báo cáo năm 2020 của Ban tơn

giáo Chính Phủ cho thấy, hiện cả nước ta có 15.157.873 phật tử, cao nhất trong
số các tôn giáo ở Việt Nam hiện nay, chưa kể đến hơn một nửa dân số chịu ảnh
hưởng của Phật giáo ở nhiều mức độ khác nhau.
Để duy trì sự phát triển nhanh chóng về số lượng và chất lượng của
Phật giáo tại nước ta, sự nghiệp giáo dục đào tạo Tăng Ni có đủ đức, đủ tài là
công tác Phật sự được Giáo hội Phật giáo Việt Nam coi trọng. Giáo dục là
nhiệm vụ hàng đầu của tăng ni, phật tử từ xưa đến nay, vì trí tuệ khơng tự nhiên
mà có, khơng tự nhiên mà sinh ra; trí tuệ phải thơng qua giáo dục. Hơn nữa, đội
ngũ tăng ni sinh chính là những người truyền bá giáo lý và đạo đức Phật giáo
đến với quần chúng nhân dân, giúp người dân sống tốt đời, đẹp đạo. Khi dân trí
càng cao, hiểu biết về Phật pháp của dân chúng càng sâu hơn thì đội ngũ tăng
ni sinh địi hỏi khơng chỉ hiểu kinh sách mà cịn phải thơng thạo và thực hành
theo kinh sách.
Nhằm đáp ứng nhu cầu giáo dục đội ngũ tăng ni sinh, ngay sau khi tổ
chức thành công hội nghị thống nhất Phật giáo trong cả nước vào ngày
07/1/1981, lãnh đạo Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã đề nghị Đảng
và Nhà nước cho phép mở hệ thống trường đào tạo Phật học nhằm nâng cao
dân trí, đào tạo nguồn lực và bồi dưỡng Tăng tài phụng sự cho Đạo pháp và
Dân tộc. Cho đến nay, hệ thống giáo dục của Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã
được xây dựng và kiện tồn theo hướng chính quy, đầy đủ và khoa học. Cũng
theo báo cáo của Ban tơn giáo Chính Phủ, tính đến tháng 2 năm 2021 Việt Nam
có 34 trường Trung cấp Phật học. Trường Trung cấp Phật học các tỉnh trực
thuộc Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Uỷ ban nhân dân các tỉnh,
có nhiệm vụ đào tạo đội ngũ Tăng Ni sinh cung cấp nguồn nhân lực cho các
ban trị sự, các ban đại diện Phật giáo cấp huyện, thị xã và thành phố, các nhà
chùa trên địa bàn các tỉnh trong cả nước.
Chất lượng đào tạo các trường Trung cấp Phật học phụ thuộc vào
nhiều yếu tố, trong đó đội ngũ giảng sư – đội ngũ nhà giáo của các trường Phật
học– là yếu tố quyết định đến chất lượng đào tạo. Để phát triển được đội ngũ
giảng sư tại các trường Phật giáo phải xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo,

1


bồi dưỡng đội ngũ giảng sư; thực hiện chuẩn hóa đội ngũ giảng sư cả về hiểu
biết chuyên môn, uyên thâm kinh điển và thuần thục nghiệp vụ sư phạm; đổi
mới mục tiêu, nội dung, phương pháp đào tạo, có chế độ ưu đãi đối với đội ngũ
giảng sư; khuyến khích học tập nâng cao trình độ. Đây là những yêu cầu đặt ra
đối với công tác quản lý phát triển đội ngũ giảng viên nói chung cũng như cơng
tác quản lý phát triển đội ngũ giảng sư tại các cơ sở đào tạo trong hệ thống giáo
dục Phật giáo ở Việt Nam nói riêng.
Phát triển đội ngũ Giảng sư đáp ứng yêu cầu của bậc đào tạo Trung
cấp Phật học là một vấn đề cấp bách thuộc phạm vi quản lý của Ban Giám Hiệu
nhà trường, trực tiếp là Hiệu trưởng các trường Trung cấp Phật học. Trong
những năm qua, công tác phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật
học đã được chú trọng và đạt được những kết quả nhất định, song vẫn còn
nhiều bất cập, hạn chế: vừa thiếu về số lượng, không đồng bộ về cơ cấu, hạn
chế về năng lực sư phạm, giảng sư có trình độ cao cịn thiếu và yếu...việc tuyển
dụng, sử dụng đội ngũ giảng sư còn chưa hiệu quả, chưa có chế tài phù hợp để
quản lý đội ngũ giảng sư; việc kiểm tra, đánh giá đội ngũ giảng sư chưa được
chú trọng, sức ép đối với giảng sư phải tự đào tạo, tự bồi dưỡng không cao, chế
độ, chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ giảng sư cịn hạn chế....
Mặc dù đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về vấn đề quản lý và phát
triển đội ngũ giáo viên, của các trường phổ thông, đội ngũ giảng viên các
trường trung cấp, cao đẳng và đại học nói chung song chưa có cơng trình nào đi
sâu nghiên cứu về phát triển đội ngũ Giảng sư ở các trường Trung cấp Phật
học. Để tìm ra giải pháp quản lý và phát triển đội ngũ Giảng sư ở các trường
Trung cấp Phật học nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo của các nhà trường, đáp
ứng yêu cầu của Đảng và Nhà nước trong hiện tại và tương lai, chúng tôi lựa
chọn đề tài: “Phát triển đội ngũ Giảng sư ở các trường Trung cấp Phật học

hiện nay theo hướng chuẩn hóa”.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về phát triển đội ngũ Giảng sư ở các
trường Trung cấp Phật học hiện nay theo hướng chuẩn hóa, để từ đó phân tích
thực trạng phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường Trung cấp Phật học và đề
xuất các giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường Trung cấp Phật học
đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, góp phần

2


nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường và đáp ứng nhu cầu đào tạo đội
ngũ Tăng ni sinh của Giáo hội Phật giáo Việt Nam
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
1) Tổng quan các cơng trình nghiên cứu có liên quan đến phát triển đội
ngũ giảng sư
2) Xây dựng cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ Giảng sư ở các trường
Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa.
3) Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giảng ở
trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa.
4) Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư ở trường trung cấp phật
học theo hướng chuẩn hóa, khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các giải
pháp đã đề xuất và tiến hành thử nghiệm một giải pháp trong thực tiễn.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Phát triển đội ngũ giảng sư các trường Trung cấp Phật học theo hướng
chuẩn hóa.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
3.2.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu

Tại các trường Phật giáo các cấp hiện nay tồn tại hai nhóm giảng
viên/giảng sư tham gia vào hoạt động đào tạo: 1) Đội ngũ hịa thượng, thượng
tọa, đại đức đóng vai trị giảng viên cơ hữu và 2) Đội ngũ giáo sư, tiến sĩ, giảng
viên từ các trường đại học, học viện, viện, trung tâm nghiên cứu đóng vai trị
giảng viên thỉnh giảng. Trong nghiên cứu này, giảng sư được quan niệm là
giảng viên giảng dạy tại các cơ sở đào tạo Phật giáo các cấp. Giảng sư nhất
thiết phải là người của giáo hội. Bởi vậy, khi bàn về các vấn đề của giảng sư,
ngoài việc bàn về đặc thù của giảng sư ở một số nội dung cơ bản, thì giảng sư
và đội ngũ giảng sư cũng được đề cập đến có nhiều khía cạnh như giảng viên
và đội ngũ giảng viên nói chung
Luận án nghiên cứu phát triển đội ngũ Giảng sư ở các trường Trung
cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa chủ yếu dựa trên lý thuyết phát triển nguồn
nhân lực của Leonard Nadler và tiếp cận chuẩn hóa để nghiên cứu lý luận và
thực tiễn phát triển đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng
chuẩn hóa, đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường
Trung cấp Phật học đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng, đồng bộ về

3


cơ cấu, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường và đáp ứng nhu
cầu đào tạo đội ngũ Tăng ni sinh của Giáo hội Phật giáo Việt Nam .
3.2.2. Giới hạn về khách thể và địa bàn khảo sát
Luận án lựa chọn nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ Giảng sư ở
trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa ở các cán bộ quản lý, giảng
sư và tăng ni sinh của 9 trường Trung cấp Phật học trên cả nước, bao gồm:
Trường Trung cấp Phật học Hà Nội, Trường Trung cấp Phật học Nam Định,
Trường Trung cấp Phật học Hải Dương, Trường Trung cấp Phật học Đà Nẵng,
Trường Trung cấp Phật học Thừa Thiên Huế, Trường Trung cấp Phật học
Quảng Nam, Trường Trung cấp Phật học TP Hồ Chí Minh, Trường Trung cấp

Phật học Vĩnh Long, Trường Trung cấp Phật học Đồng Nai.
Cán bộ quản lý bao gồm: Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, trưởng và phó
các Ban Giáo vụ, Ban Bảo trợ học đường, Ban cố vấn.
3.2.3. Giới hạn về thời gian nghiên cứu
Các số liệu thứ cấp được lấy từ những năm 2010 đến năm 2016, số liệu
khảo sát từ năm 2016 đến năm 2021.
3.2.4. Giới hạn về chủ thể quản lý
Đề tài Phát triển đội ngũ giảng sư ở trường trung cấp phật học hiện nay
theo hướng chuẩn hóa được thực hiện bởi đa chủ thể, trong đó chủ thể chính là
Ban Giám hiệu các trường Trung cấp Phật học.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp luận nghiên cứu
Nghiên cứu sẽ được thực hiện trên cơ sở xem xét và vận dụng một số
phương pháp tiếp cận cơ bản sau:
- Tiếp cận hệ thống: yêu cầu xem xét các đối tượng một cách toàn diện,
trong các mối liên hệ, trong trạng thái vận động và phát triển, trong hoàn cảnh
cụ thể để tìm ra quy luật vận động của đối tượng nghiên cứu. Trong đề tài luận
án, vận dụng quan điểm tiếp cận hệ thống để thấy được phát triển đội ngũ giảng
sư ở trường Trung cấp Phật học thuộc tổng thể phát triển đội ngũ giảng sư. Phát
triển đội ngũ giảng sư tại các trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa
khơng chỉ cần sự quản lý trực tiếp của lãnh đạo các trường Trung cấp Phật học
mà còn cần chủ trương, định hướng phát triển nguồn nhân lực của Giáo hội
Phật giáo Việt Nam, sự tham gia của hệ thống đào tạo Phật giáo và hệ thống
đào tạo chính quy.

4


- Tiếp cận quản lý nguồn nhân lực: Để nghiên cứu phát triển đội ngũ, đề
tài sử dụng tiếp cận quản lý nguồn nhân lực. Quá trình phát triển đội ngũ giảng

sư tại các trường Trung cấp Phật học tuân theo các khâu của quản lý nguồn
nhân lực, gồm: quy hoạch, tuyển dụng, bồi dưỡng đội ngũ, xây dựng và thực
hiện các chế độ chính sách, tạo mơi trường cơng tác phù hợp, kiểm tra đánh giá
công tác phát triển đội ngũ giảng sư tại các trường Trung cấp Phật học.
- Tiếp cận chuẩn hóa: Tương đồng với xu hướng chuẩn hóa ở đội ngũ
giáo viên, giảng viên, đội ngũ giảng sư muốn phát triển mạnh về chất lượng
cũng cần đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa. Chuẩn hóa, chuyên nghiệp hóa đội ngũ
giảng viên là một địi hỏi tất yếu trong phát triển đội ngũ giảng viên ở bình diện
vĩ mô và vi mô. Luận án sử dụng chuẩn năng lực đội ngũ giảng sư để xác định
mức độ đáp ứng các yêu cầu cơ bản về năng lực của đội ngũ giảng sư ở trường
Trung cấp Phật học, xác định các giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư ở các
trường Trung cấp Phật học.
- Tiếp cận chức năng quản lý: Tiếp cận chức năng quản lý trong
nghiên cứu này là việc xem xét và ứng dụng các chức năng cơ bản của
quản lý mà chủ thể quản lý các cấp trong các trường Trung cấp Phật học
phải triển khai các hoạt động và nội dung phát triển đội ngũ Giảng sư ở
trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa trên cơ sở phương diện cơ
sở lý luận, cơ sở thực tiễn và đặc biệt trong triển khai các giải pháp phát
triển đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa sẽ
đề xuất trong luận án này nhằm đạt mục đích của đề tài và mục tiêu phát
triển đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa
hiện nay.
- Tiếp cận thực tiễn: Tiếp cận thực tiễn trong nghiên cứu đề tài luận án
này nhằm tìm ra mối quan hệ biện chứng giữa yêu cầu nâng cao chất lượng
giáo dục Tăng ni sinh ở các trường Trung cấp Phật học với yêu cầu phát triển
đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa hiện nay.
Nói cách khác, đây là tiếp cận các nhu cầu của xã hội và Giáo hội Phật giáo
hiện nay đối với nguồn nhân lực tăng ni sinh. Mặt khác, tiếp cận này được sử
dụng để xác định thực trạng đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học và
thực trạng phát triển đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng

chuẩn hóa hiện nay. Cùng với đó, tiếp cận thực tiễn cịn nhằm nhận biết được
kinh nghiệm của Việt nam và một số nước trong khu vực và trên thế giới về

5


phát triển nguồn nhân lực nói chung và phát triển đội ngũ Giảng sư ở trường
Trung cấp Phật học nói riêng để có bài học cho phát triển đội ngũ Giảng sư ở
trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa hiện nay.
- Tiếp cận năng lực: Tiếp cận năng lực trong luận án này là việc dựa
trên chức năng, vai trò của Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học để hình thành
khung năng lực nghề nghiệp của đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học
đáp ứng yêu cầu đào tạo đội ngũ Tăng ni sinh và góp phần nâng cao chất lượng
đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học. Hơn nữa, tiếp cận này còn
khẳng định việc phát triển đội ngũ Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo
hướng chuẩn hóa khơng chỉ quan tâm đến việc đủ về số lượng, đồng bộ về cơ
cấu mà cần phải phát triển về chất lượng (phẩm chất, năng lực) của đội ngũ
Giảng sư ở trường Trung cấp Phật học hiện nay
- Tiếp cận Phật giáo: Giáo dục Phật giáo rất giàu nhân bản, nhân quả
luôn luôn nhắm đến mục tiêu đào tạo con người hướng thiện, có niềm tin chân
chính, đem đến lợi lạc cho bản thân, gia đình và xã hội, cùng cộng đồng chung
tay xây dựng nền hịa bình, thịnh vượng. Giáo dục Phật giáo có thành cơng hay
khơng chính là dựa vào đội ngũ tăng, ni phải ra sức học tập, rèn luyện, trau dồi
“giới – định – tuệ” để trở thành một vị tu sĩ có phẩm chất, đạo hạnh chân chính
thì mới đem lại niềm hạnh phúc, an lạc cho mình và cho xã hội. Cách tiếp cận
này nhấn mạnh vai trò của đội ngũ giảng sư trong các trường Trung cấp Phật
học hiện nay.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
4.2.1. Phương pháp nghiên cứu văn bản tài liệu
4.2.2. Phương pháp quan sát

4.2.3. Phương pháp phỏng vấn sâu
4.2.4. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
4.2.5. Phương pháp chuyên gia
4.2.6. Phương pháp thống kê toán học
4.2.7. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
4.2.8. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
4.2.9. Phương pháp thử nghiệm
Các phương pháp này được trình bày cụ thể ở chương 2 của luận án.

6


4.3. Giả thuyết khoa học
Hiện nay, do nhiều nguyên nhân khác nhau mà đội ngũ giảng sư ở các
trường Trung cấp Phật học đang thiếu về số lượng, hạn chế về chất lượng,
không đồng bộ về cơ cấu, thiếu động lực hoạt động; chưa đáp ứng được so với
yêu cầu dạy học và yêu cầu về các tiêu chuẩn của giảng sư hiện nay. Nếu đề
xuất và sử dụng đồng bộ các giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường
Trung cấp Phật học tác động đến hệ thống thành tố cấu trúc của đội ngũ giảng
sư theo hướng chuẩn hố, thì đội ngũ giảng sư ở các trường Trung cấp Phật học
sẽ đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, góp phần
nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường và đáp ứng nhu cầu đào tạo đội
ngũ Tăng ni sinh của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
5.1. Về lý luận
Dựa trên cách tiếp cận nguồn nhân lực và chức năng quản lý, luận án
đã xây dựng được cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường trung cấp
Phật học theo hướng chuẩn hóa (xác định được các khái niệm cơ bản, các phẩm chất
và năng lực của giảng sư, nội dung phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường trung cấp
Phật học trên cơ sở đặc thù của hoạt động đào tạo tại các trường Phật học). Đây là

vấn đề lý luận có tính mới, cịn ít được nghiên cứu ở Việt Nam.
5.2. Về thực tiễn
Luận án đánh giá được thực trạng phẩm chất và năng lực của đội ngũ
giảng sư tại 9 trường trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa, đánh giá được
thực trạng phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường trung cấp Phật học theo
hướng chuẩn hóa, chỉ ra được những mặt mạnh và hạn chế của thực trạng này.
Luận án đề xuất được 6 giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường
trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa. Đây là những giải pháp phản ánh
tính đặc thù của phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường trung cấp Phật học
theo hướng chuẩn hóa. Kết quả nghiên cứu thực tiễn này có tính mới, phản ánh
sự đặc thù trong phát triển đội ngũ giảng sư ở nước ta hiện nay
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
6.1. Ý nghĩa lý luận
Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần bổ sung và làm phong phú
thêm cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên nói chung và phát triển đội

7


ngũ giảng sư tại các trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa nói
riêng.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận án là tài liệu tham khảo đối với lãnh đạo, các phòng ban và các
khoa của các trường trung cấp Phật học về phát triển đội ngũ giảng sư tại các
trường Trung cấp Phật học trong giai đoạn hiện nay theo hướng chuẩn hóa. Đặc
biệt là đánh giá các mặt hạn chế và các giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư tại
các trường Trung cấp Phật học sẽ là một trong những cơ sở quan trọng cho các
trường trung cấp Phật học trong phát triển đội ngũ giảng sư tại các trường
Trung cấp Phật học trong giai đoạn hiện nay theo hướng chuẩn hóa.
7. Kết cấu của luận án

Ngồi phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục, nội dung Luận án được trình bày trong 04 chương:
Chương 1. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu có liên quan đến phát
triển đội ngũ giảng sư
Chương 2. Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung
cấp Phật học hiện nay theo hướng chuẩn hóa
Chương 3. Kết quả nghiên cứu thực tiễn về phát triển đội ngũ giảng sư
ở các trường Trung cấp Phật học hiện nay theo hướng chuẩn hóa
Chương 4. Giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư ở các trường Trung
cấp Phật học hiện nay theo hướng chuẩn hóa.
Chương 1
T NG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN C U CÓ LIÊN QUAN
ĐẾN PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG SƯ
1.1. Nh ng cơng trình nghiên cứu về đội ng giáo viên, giảng viên, giảng sư
1.1.1. Nh ng c ng tr nh nghiên cứu về đội ngũ giáo viên giảng viên
Đội ngũ giáo viên, giảng viên nói chung là thành tố căn cốt làm nên
thành cơng của hệ thống giáo dục. Chính vì vậy, các nghiên cứu về đội ngũ
giáo viên, giảng viên nói chung thu hút sự quan tâm của giới chuyên môn với
nhiều chủ đề đa dạng và tiếp cận đa chiều. Nhìn chung, khi đề cập đến phát
triển đội ngũ giáo viên, giảng viên ngoài sự thống nhất về nội dung các nhiệm
vụ với quản lí phát triển nguồn nhân lực, các nghiên cứu đều dành sự quan tâm
đặc biệt đến chất lượng đội ngũ, với việc phát triển của các phương tiện công

8


nghệ dạy học hiện đại, nội dung kiến thức các ngành khoa học ngày càng
phong phú… dẫn đến yêu cầu cấp thiết phải đổi mới nội dung, phương pháp
giáo dục, vai trò của đội ngũ.
1.1.2. Nh ng c ng tr nh nghiên cứu về đội ngũ giảng sư

1.2. Nh ng cơng trình nghiên cứu về phát triển đội ng giáo viên, giảng
viên, giảng sư
1.2.1. Nh ng nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên giảng viên
1.3. Đánh giá chung
Phát triển đội ngũ giảng giáo viên, giảng viên với tư cách là nguồn
nhân lực chất lượng cao là vấn đề cấp thiết, thu hút sự nghiên cứu của nhiều tổ
chức. Nhiều nhà khoa học trong và ngồi nước đã có những thành tựu quan
trọng về nội dung nghiên cứu này. Tuy nhiên, các cơng trình đó chỉ mang tính
tổng quan hoặc mới chỉ nghiên cứu chuyên sâu vào từng lĩnh vực nhất định của
vấn đề hoặc gắn liền với các cơ sở giáo dục ở các vùng miền nhất định.
Phát triển đội ngũ giảng sư tại các cơ sở đào tạo Phật giáo có được đề
cập, nhưng chỉ mang tính gợi ý bằng các bài viết, điểm qua tình hình và đề xuất
đơn lẻ qua các Hội thảo chuyên đề, chưa có nghiên cứu chun sâu điển hình.
Đặc biệt, chưa có nghiên cứu nào về quản lý phát triển đội ngũ giảng sư ở các
trường Trung cấp Phật học. Đó là nội dung chính mà luận án tiếp tục nghiên
cứu để làm sáng tỏ. Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ là cơ sở khoa học phục
vụ trực tiếp cho quản lý phát triển đội ngũ giảng sư nhằm nâng cao chất lượng
dạy học ở các trường Trung cấp Phật học Việt Nam.
Các nghiên cứu trên cũng gợi ý cho luận án nghiên cứu về phát triển
đội ngũ giảng sư tại các trường trung cấp Phật học theo hướng tiếp cận nguồn
nhân lực, tiếp cận năng lực đội ngũ giảng sư.
Chương 2
C SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG SƯ
Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP PHẬT HỌC HIỆN NAY
THEO HƯỚNG CHUẨN HÓA
2.1. Đội ng giảng sư ở trường trung cấp Phật học
2.1.1. Đội ngũ giảng sư
2.1.1.1. hái niệm giảng s

9

Giảng s là giảng viên thuộc giáo hội Phật giáo Việt Nam, giảng dạy
tại các cơ sở giáo dục của Giáo hội từ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng đến Học
viện Phật giáo.
2.1.1.2. hái niệm đội ng
2.1.1.3. hái niệm đội ng giảng s
Đội ngũ giảng sư ở các trường Trung cấp Phật học là lực lượng tham
gia trực tiếp vào quá trình dạy học, giáo dục ở các trường Trung cấp Phật học.
Họ làm việc có kế hoạch và gắn bó với nhau thơng qua lợi ích về vật chất và
tinh thần trong khuôn khổ quy định của pháp luật, thể chế xã hội. Các thành
viên được liên kết với nhau trên cơ sở thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ, chức năng
của hoạt động đào tạo ở Trường Trung cấp Phật học.
Để tạo thành đội ngũ trước hết phải có một số lượng giảng sư nhất định.
Việc xác định số lượng giảng sư cần thiết phải xuất phát từ nhiệm vụ dạy học, việc
tổ chức lao động sư phạm của mỗi trường và các quy định của cấp trên. Tuy nhiên
để đội ngũ giảng sư có chất lượng cao phải có một cơ cấu hợp lý, bao gồm cơ cấu
về chuyên ngành, thâm niên giảng dạy, trình độ học vấn.
2.1.2. Trường trung cấp Phật học
2.1.3. Một số vấn đề cơ bản về đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học
2.1.3.1. hái niệm
Dựa trên khái niệm đội ngũ giảng sư và trường Trung cấp Phật học,
luận án định nghĩa khái niệm đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học
như sau:
Đội ng giảng s ở tr ờng Trung cấp Phật học là tập hợp những
ng ời thực hiện hoạt động giảng dạy, giáo dục tại các tr ờng Trung cấp Phật
học, đ ợc tổ chức thành một lực l ợng cùng chung một nhiệm vụ là thực hiện
các mục tiêu giáo dục đã đề ra cho các tr ờng Trung cấp Phật học.
2.1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của đội ng giảng s ở tr ờng Trung cấp Phật học
2.1.3.3. Tiêu chuẩn chức danh giảng s của đội ng giảng s ở tr ờng Trung

cấp Phật học
a) Tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp
Đội ngũ giảng sư các trường Trung cấp Phật học có một số phẩm chất cơ
bản sau:
* Phẩm chất ch nh trị
b) Tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ
* Năng lực chuyên môn
* Năng lực dạy học
* Năng lực phát triển và thực hiện ch ơng trình đào tạo

10


* Năng lực phát triển nghề nghiệp
2.2. Tiếp cận chuẩn và chuẩn hóa
2.2.1. Chuẩn
2.2.2. Chuẩn hóa
2.3.1. hái niệm
2.3.1.1. hái niệm phát triển
2.3.1.2. hái niệm phát triển đội ng giảng s ở tr ờng Trung cấp Phật học
Tóm lại, vận dụng những quan điểm của các nghiên cứu đi trước về
phát triển đội ngũ giáo viên, có thể thấy phát triển đội ngũ giảng sư ở trường
Trung cấp Phật học là phát triển nguồn nhân lực sư phạm trong nhà trường, là
quá trình làm cho đội ngũ giảng sư từng bước được biến đổi, hoàn thiện hơn
nhằm đáp ứng tốt nhất yêu cầu ngày càng cao của chức trách, nhiệm vụ của bản
thân giảng sư cũng như của nhà trường. Có thể xác định khái niệm phát triển
đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học như sau:
Phát triển đội ng giảng s ở tr ờng Trung cấp Phật học là quá trình
quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo bồi d ỡng, tạo môi tr ờng làm việc,
và đánh giá đội ng giảng s ở các tr ờng Trung cấp Phật học, giúp cho đội

ng giảng s lớn mạnh về số l ợng, chất l ợng, cơ cấu hợp lý, có trình độ
chun mơn, nghiệp vụ cao để hồn thành nhiệm vụ giảng dạy đã đề ra.
2.3.1.3. hái niệm phát triển đội ng giảng s ở tr ờng Trung cấp Phật học
theo h ớng chuẩn hóa
Từ khái niệm chuẩn hóa, có thể thấy chuẩn hóa trong phát triển đội
ngũ là quá trình làm cho đội ngũ đáp ứng được các chuẩn đã ban hành. Trên cơ
sở đó, có thể định nghĩa phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật
học theo hướng chuẩn hóa như sau:
Phát triển đội ng giảng s ở tr ờng Trung cấp Phật học theo h ớng
chuẩn hóa là q trình quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo bồi d ỡng, tạo
môi tr ờng làm việc, và đánh giá đội ng giảng s ở các tr ờng Trung cấp
Phật học, giúp cho đội ng giảng s lớn mạnh về số l ợng, chất l ợng, cơ cấu
hợp lý, có trình độ chun mơn, nghiệp vụ cao để hồn thành nhiệm vụ giảng
dạy đã đề ra, đáp ứng các chuẩn chung của giáo viên, c ng nh chuẩn riêng
của giảng s , nhằm nâng cao chất l ợng giáo dục tại các tr ờng Trung cấp
Phật học.

11


Tiểu kết chương 2
Trong chương 2, luận án đã xây dựng cơ sở lý luận về phát triển đội
ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa.
Đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học là tập hợp những người
thực hiện hoạt động giảng dạy, giáo dục tại các trường Trung cấp Phật học,
được tổ chức thành một lực lượng cùng chung một nhiệm vụ là thực hiện các
mục tiêu giáo dục đã đề ra cho các trường Trung cấp Phật học.
Phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học là quá trình
quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng, tạo môi trường làm việc,
và đánh giá đội ngũ giảng sư ở các trường Trung cấp Phật học, giúp cho đội

ngũ giảng sư lớn mạnh về số lượng, chất lượng, cơ cấu hợp lý, có trình độ
chun mơn, nghiệp vụ cao để hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy đã đề ra.
Phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng
chuẩn hóa là q trình quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng, tạo
môi trường làm việc, và đánh giá đội ngũ giảng sư ở các trường Trung cấp Phật
học, giúp cho đội ngũ giảng sư lớn mạnh về số lượng, chất lượng, cơ cấu hợp
lý, có trình độ chun mơn, nghiệp vụ cao để hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy
đã đề ra, đáp ứng các chuẩn chung của giáo viên, cũng như chuẩn riêng của
giảng sư, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường Trung cấp Phật
học.
Nội dung phát triển đội ngũ giảng sư ở trường trung cấp phật học theo
hướng chuẩn hóa bao gồm:
- Quy hoạch đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
- Tuyển dụng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
- Tuyển dụng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
- Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
- Đánh giá đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
- Thực hiện chế độ, chính sách, tạo động lực phát triển đội ngũ giảng
sư theo hướng chuẩn hóa

12


Chương 3
KẾT QUẢ NGHIÊN C U TH C TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIẢNG SƯ Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG CẤP PHẬT HỌC HIỆN NAY
THEO HƯỚNG CHUẨN HOÁ
3.1. Tổ chức và phương pháp nghiên cứu
3.1.1. Tổ chức nghiên cứu
3.1.1.1. hách thể khảo sát và địa bàn nghiên cứu

a. hách thể khảo sát
Tổng số đối tượng được khảo sát là 965 người, trong đó:
- Khách thể tham gia khảo sát thực trạng là 610 người, được phân bố
đồng đều ở các địa bàn nghiên cứu. Cụ thể bao gồm: 360 Tăng ni sinh, 204
giảng sư, 46 cán bộ quản lý các trường Trung cấp Phật học.
- Khách thể tham gia phỏng vấn sâu là 25, gồm 15 giảng sư và 10 cán
bộ quản lý các trường Trung cấp Phật học.
- Khách thể tham gia khảo nghiệm các biện pháp là 180 người.
- Khách thể tham gia thực nghiệm là 150 người.
b. Địa bàn nghiên cứu
Tác giả đã tiến hành khảo sát thực trạng đội ngũ giảng sư và phát triển
đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa tại 9 trường Trung cấp Phật học trực
thuộc ba miền bắc – trung - nam. Trong đó, chúng tơi chọn ngẫu nhiên 3 trường
Trung cấp Phật học thuộc các tỉnh miền Bắc, 3 trường Trung cấp Phật học
thuộc các tỉnh miền Trung, 3 trường Trung cấp Phật học thuộc các tỉnh miền
Nam.
3.2.2. Thực trạng cơ cấu đội ngũ giảng sư các trường trung cấp Phật học
Số liệu thống kê cơ cấu đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học
được thể hiện ở bảng 3.1.
Bảng 3.2. Cơ cấu đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học
được khảo sát

Số
lượng
Tỉ lệ
(%)

Trình độ chun mơn

Năm cơng tác

ĐH,
CĐ
183

Thạc
sĩ
61

Tiến
sĩ
17

>5
năm
86

<5
năm
175

Trình độ
quản lý nhà
nước
Đã
Chưa
có
có
21
240

70,1

23,4

6,5

32,9

67,1

8,0

13

92,0

Trình độ ngoại
ng
Đã có

Chưa có

257

4

98,5

1,5

Đội ngũ giảng sư tại các trường Trung cấp Phật học đã đảm bảo cơ cấu
các môn về số lượng, chất lượng. Số lượng giảng sư trình độ thạc sĩ, tiến sĩ
chiếm gần 30%, cịn lại là giảng sư có trình độ cao đẳng, đại học. Tuy nhiên,
trong số giảng sư có trình độ sau đại học thì chủ yếu là giảng sư được mời từ
Học viện Phật giáo Việt Nam các miền. Điều này cho thấy đội ngũ giảng sư cơ
hữu của các trường Trung cấp Phật học còn nhiều bất cập về một số mặt như
kiến thức chưa vững vàng, nghiệp vụ sư phạm cịn yếu, mơ phạm và thân giáo
chưa thực sự phát huy được thế mạnh.
Số lượng giảng sư công tác tại các trường Trung cấp Phật giáo hầu hết
thuộc cơ cấu chuyên môn, lại mang tính mời giảng, lưu chuyển kiêm nhiệm
nhiều cơng tác Phật sự như: trụ trì các chùa hoặc kiêm nhiệm cơng tác quản lý của
các ban, ngành, viện trực thuộc Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt
Nam hoặc các ban trị sự Tỉnh hội Phật giáo. Do đó, cơng việc giảng dạy chỉ diễn ra
trên các giảng đường của nhà trường. Điều đó ảnh hưởng rất lớn đến chuyên môn
và chất lượng đào tạo, không đề cao được vai trị của thân giáo.
Trong số giảng sư cơng tác tại các trường Trung cấp Phật học, có
67,1% giảng sư có thâm niên dưới 5 năm. Nói cách khác, tỉ lệ giảng sư trẻ ở
các trường Trung cấp Phật học là rất cao. Kết quả này cho thấy những thuận lợi
về lâu dài cho các trường Trung cấp Phật học trong công tác phát triển đội ngũ
giảng sư. Tuy nhiên, sự thiếu hụt các giảng sư có tuổi đời, tuổi nghề, có thâm
niên và kinh nghiệm đào tạo khiến các trường Trung cấp Phật học gặp nhiều
khó khăn trong công tác xây dựng và triển khai các nội dung đào tạo.
3.2.3. Thực trạng chất lượng đội ngũ giảng sư các trường trung cấp Phật
học
3.2.3.1. Tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp của đội ng giảng s
3.3. Thực trạng phát triển đội ng giảng sư các trường Trung cấp Phật học
theo hướng chuẩn hóa
3.3.1. Thực trạng quy hoạch đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa

Kết quả khảo sát thực trạng qui hoạch đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp
Phật học được phản ánh qua bảng số liệu sau:

14


9
TT
Nội dung

1

2

3

4

5

6

Phân tích
hiện trạng
đội ngũ
giảng sư
Dự báo nhu
cầu nguồn
lực đội ngũ
giảng sư

Xây dựng
kế hoạch
phát triển
đội ngũ
giảng sư
Phổ biến kế
hoạch đến
toàn thể đội
ngũ giảng
sư nhà
trường
Tổ chức
thực hiện
kế hoạch
Đánh giá
thực hiện
kế hoạch
Trung
bình

Tốt

Mức độ đánh giá
Số lượng (%)
Khá
Trung Yếu
bình

ấp P ậ ọ
ĐTB ĐLC

Kém

23
(9,2)

52
(20,8)

74
(29,6)

90
(36,0)

11
(4,4)

2,94

0,89

13
(5,2)

43
(17,2)

66
(26,4)

94
(37,6)

34
(13,6)

2,63

0,98

21
(8,4)

50
(20,0)

68
(27,2)

79
(31,6)

32
(12,8)

2,80

0, 98

19

(7,6)

44
(17,6)

64
(25,6)

89
(35,6)

34
(13,6)

2,70

0,55

21
(8,4)

48
(19,2)

68
(27,2)

83
(33,2)

30
(12,0)

2,79

0,45

19
(7,6)

43
(17,2)

59
(23,6)

93
(37,2)

36
(14,4)

2,67

0,57

2,75

0,69

15


Kết quả khảo sát cho thấy, công tác quy hoạch đội ngũ giảng sư tại các
trường Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa được thực hiện ở mức trung
bình với ĐTB chung = 2,75, ĐLC = 0,69. Điểm trung bình của các tiêu chí
được đánh giá khá tương đồng, dao động từ 2,63 đến 2,94.
3.3.2. Thực trạng tuyển dụng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
3.3.3. Thực trạng sử dụng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
3.3.4. Thực trạng đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
3.3.5. Thực trạng đánh giá đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa
3.4. Thực trạng mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến phát triển đội ng
giảng sư các trường trung cấp Phật học
3.4.1. nh hưởng c a các yếu tố khách quan
3.4.2. nh hưởng c a các yếu tố ch quan
Kết quả bảng 3.17 cho thấy các yếu tố chủ quan cũng được đánh giá có
ảnh hưởng khá nhiều đến cơng tác phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung
cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa. Trong đó, các yếu tố nổi bật, ảnh hưởng
nhiều bao gồm: “Ý thức nâng cao trình độ chuyên môn của giảng sư”: (ĐTB =
4,47, xếp thứ 1); yếu tố “Động cơ phát triển của các giảng sư” (ĐTB = 4,44,
xếp thứ 2) và yếu tố “Tinh thần trách nhiệm của giảng sư” (ĐTB = 4,44, xếp
thứ 2). “Hiện nay tại tr ờng, do các giảng s kiêm nhiệm quá bận nhiều việc
Phật sự. Nếu một giảng s vắng, bận…lập tức ảnh h ởng ngay đến thời khoá
biểu các lớp học và chất l ợng đào tạo bị ảnh h ởng rõ rệt” (Hòa thượng
T.P.T hiệu trưởng)
3.5. Đánh giá chung thực trạng phát triển đội ng giảng sư các trường
trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa
3.5.1. Điểm mạnh
- Trình độ, năng lực của đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học
được đánh giá ở mức trung bình và dần dần được nâng cao, cơ bản đáp ứng

được nhu cầu giảng dạy tại các trường Trung cấp Phật học.
- Các trường Trung cấp Phật học đã thực hiện công tác quy hoạch đội
ngũ giảng sư và tuyển dụng đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học ở
mức trung bình, trong đó nổi trội là cơng tác sử dụng đội ngũ giảng sư theo
hướng chuẩn hóa.
- Các trường Trung cấp Phật học cũng đã ban hành một số chính sách
thu hút, đãi ngộ đội ngũ giảng sư như: quan tâm cải thiện điều kiện làm việc,

16


điều kiện sinh hoạt cho giảng sư, tạo được bầu khơng khí sư phạm trong tập
thể, đồn kết trong nhà trường…
- Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ
giảng sư. Các trường Trung cấp Phật học đã có nhiều cố gắng, xây dựng kế
hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng sư, cử nhiều giảng sư đi tham dự các
lớp đào tạo, bồi dưỡng nhằm tiêu chuẩn hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ
giảng sư.
* Nguyên nhân c a điểm mạnh
- Các trường Trung cấp Phật học hiện nay có sẵn nguồn nhân lực có
trình độ học thuật khá cao, có vốn kiến thức rộng. Giảng sư đều có bằng cấp từ
cử nhân trở lên về cả Phật học và Thế tục. Đặc biệt, với việc nhiều trường Đại
học Phật giáo trong những năm qua đã tạo nguồn nhân lực lớn mạnh cho các
trường Phật học nói chung và các trường Trung cấp Phật học nói riêng. Nếu
biết tận dụng và khai thác đội ngũ này sẽ tạo nguồn nhân lực chất lượng cao
cho các trường Trung cấp Phật học.
- Do đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học có trình độ khá cao
nên chất lượng giảng dạy của đội ngũ này khá tốt. Giảng sư thông tuệ về Phật
học, tu dưỡng đạo hạnh là tấm gương sáng để tăng ni sinh noi theo. Với các
môn ngoại điển, các trường Trung cấp Phật học cũng mời đội ngũ giáo sư, phó

giáo sư, giảng viên uy tín của các trường đại học lân cận, từ đó nâng cao chất
lượng giảng dạy chương trình Trung cấp Phật học.
- Cơ sở vật chất được các trường Trung cấp Phật học đầu tư và kêu gọi
các mạnh thường quân, thiện nam tín nữ quyên góp, nhờ đó mà tạo ra cơ sở vật
chất tốt phục vụ công tác giảng dạy của giảng sư.
3.5.2. Hạn chế
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc phát triển đội ngũ giảng sư ở
trường Trung cấp Phật học vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần phải khắc phục.
Điều này được thể hiện ở các mặt sau:
Năng lực của đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học được
khảo sát ở nước ta hiện nay cho thấy năng lực của giảng sư mới ở mức trung
bình. Một số năng lực hạn chế nhất là: năng lực chuyên môn được giảng sư tự
đánh giá đều nằm ở mức trung bình; năng lực dạy học của đội ngũ giảng sư;
năng lực phát triển và thực hiện chương trình đào tạo của đội ngũ giảng sư ở
trường Trung cấp Phật học được đánh giá ở mức độ trung bình, cịn hạn chế.

17


Về phát triển đội ngũ giảng sư của các trường trung cấp Phật học: công
tác quy hoạch đội ngũ giảng sư tại các trường Trung cấp Phật học theo hướng
chuẩn hóa được thực hiện ở mức trung bình. Việc xây dựng chuẩn tuyển dụng
giảng sư lại được đánh giá chỉ ở mức trung bình yếu. Việc thực hiện nội dung
đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa được đánh giá ở
mức trung bình. Việc đánh giá đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa được
thực hiện ở mức yếu. Việc thực hiện các chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ
giảng sư được đánh giá chung ở mức trung bình.
Hầu hết các trường Trung cấp Phật học đã có quy định về chức trách,
nhiệm vụ của giảng sư nhưng mới chỉ dừng lại ở các văn bản quy định các tiêu
chuẩn chung, cịn mang tính chung chung, chưa xây dựng được khung năng lực

cụ thể của đội ngũ giảng sư. Chính vì vậy, việc kiểm tra, đánh giá giảng sư
không được chú trọng, sức ép đối với giảng sư phải tự đào tạo, bồi dưỡng
không cao, việc sàng lọc giảng sư thiếu cơ sở. Công tác quy hoạch đội ngũ
giảng sư hiện nay chưa được xây dựng thống nhất, chưa tường minh tiêu chuẩn
năng lực nghề nghiệp gắn với nhiệm vụ chức danh giảng sư. Việc tuyển dụng
giảng sư theo qui trình hành chính cịn mang tính nhất thời, ít có sự phân cấp
xuống các khoa, bộ môn, chưa theo yêu cầu mô tả nhiệm vụ của khung năng
lực, chưa đánh giá được năng lực của các ứng viên.
Việc bố trí, sử dụng giảng sư ở một số trường Trung cấp Phật học còn
chưa thật sự phù hợp, một số giảng sư chưa được bố trí đúng năng lực, thiếu đội
ngũ giảng sư có trình độ cao. Đây cũng là vấn đề các trường cần quan tâm.
Việc đánh giá giảng sư thực hiện chưa có hiệu quả, chưa đánh giá theo
năng lực của giảng sư, kết quả đánh giá giảng sư vẫn cịn mang tính hình thức,
chưa làm căn cứ để giảng sư điều chỉnh chính bản thân mình, chưa thực sự là động
lực để thúc đẩy giảng sư phấn đấu, trưởng thành, chưa làm căn cứ để khen thưởng,
kỷ luật, sàng lọc và thực thi chính sách phát triển đội ngũ giảng sư.
Việc đào tạo, bồi dưỡng phát triển ĐNGS cịn mang tính hình thức, số
lượng đại trà theo chuyên đề, chưa thực sự tập trung phát triển năng lực của đội
ngũ giảng sư. Phần lớn các trường chưa có kế hoạch đào tạo dài hạn, thiếu chủ
động và chưa tận dụng thời cơ.
* Nguyên nhân c a hạn chế
Các trường Trung cấp Phật học hiện chưa có đội ngũ nhân lực quản lý
giáo dục chuyên nghiệp, được đào tạo bài bản về quản lý giáo dục và quản lý

18


nhà nước. Vì vậy mà việc quản lý giữa các cấp còn thiếu thống nhất. Một bộ
phận đội ngũ cán bộ quản lý thiếu kinh nghiệm lập kế hoạch, thiếu trình độ xây
dựng chương trình đào tạo.

Bản thân các chư tăng trong ban giám hiệu các trường Trung cấp Phật
học thường là các vị có nhiều trọng trách, kiêm nhiệm q nhiều cơng vị, hầu
như đảm trách nhiều vị trí quản lý đồng thời. Do vậy, đơi lúc cịn chưa quan
tâm đến công tác phát triển đội ngũ giảng sư, ít phổ biến kế hoạch đến toàn thể
đội ngũ giảng sư trong nhà trường. Một số cán bộ quản lý còn thiên vị, tư tâm,
gia trưởng, chủ quan, làm cản trở đến công tác phát triển đội ngũ giảng sư theo
hướng chuẩn hóa.
Cần có thêm nhiều giảng sư tha thiết với sự nghiệp giáo dục, khơng ngại
vất vả, có tinh thần trách nhiệm và động cơ tự phấn đấu nâng cao trình độ.
Hoạt động của các trường Trung cấp Phật học chủ yếu dựa vào các
nguồn hỗ trợ từ Giáo hội Phật giáo Việt Nam và từ sự quyên góp của các nhà
hảo tâm, doanh nghiệp trên địa bàn trường, nên cịn thiếu kinh phí cho hoạt
động xây đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng sư.
Giảng sư nhiều khi ở các địa phương khác nhau, khoảng cách địa lý xa
nên khó có thời gian hội họp, bàn luận chun mơn. Do đó việc tự học của
giảng sư cũng mới chỉ dừng ở tự học cá nhân mà chưa hình thành các nhóm
trao đổi hội thuật, từ đó phát triển chuyên môn của giảng sư.
Chương 4
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG SƯ Ở CÁC TRƯỜNG
TRUNG CẤP PHẬT HỌC HIỆN NAY THEO HƯỚNG CHUẨN HÓA
4.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp
4.2. Các giải pháp phát triển đội ng giảng sư các trường trung cấp Phật
học theo hướng chuẩn hóa
4.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp
Sau khi đề xuất các giải pháp, chúng tôi đã tiến hành khảo nghiệm tính
cần thiêt và tính khả thi của các giải pháp được đề xuất. Quá trình khảo nghiệm
được thực hiện như sau:
4.3.1. Mục tiêu c a khảo nghiệm
Khảo nghiệm nhằm: 1) Đánh giá mức độ cần thiết của các giải pháp
được đề xuất đối với phát triển đội ngũ giảng sư ở trường trung cấp Phật học

19


theo hướng chuẩn hóa. 2) Đánh giá mức độ khả thi của các giải pháp được đề
xuất đối với phát triển đội ngũ giảng sư ở trường trung cấp Phật học theo
hướng chuẩn hóa
4.3.2. hách thể và địa điểm khảo nghiệm
a. Khách thể khảo nghiệm gồm 180 người, mỗi trường 30 người.
Trong đó: Cán bộ quản lý nhà trường; lãnh đạo các phòng ban, các
khoa: 5 người; giảng sư: 10 người; tăng ni sinh: 15 người.
4.3.3. Phương pháp khảo nghiệm
Phiếu khảo sát được trình bày trong phụ lục
a. ức độ đánh giá t nh c n thiết của các giải pháp gồm: Mức 1: Không cần
thiết; Mức độ 2: t cần thiết; Mức độ 3: Cần thiết bình thường; Mức độ 4: Cần
thiết khá nhiều; Mức độ 5: Rất cần thiết
b. ức độ đánh giá t nh khả thi của các giải pháp gồm: Mức 1: Không khả thi;
Mức độ 2: t khả thi; Mức độ 3: Khả thi bình thường; Mức độ 4: Khả thi khá
nhiều; Mức độ 5: Rất khả thi
4.3.4. ết quả khảo nghiệm
Từ kết quả nghiên cứu lý luận và thực trạng về phát triển đội ngũ giảng sư của
các trường trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa luận án đề xuất 6 giải
pháp phát triển đội ngũ giảng sư của các trường trung cấp Phật học theo hướng
chuẩn hóa. Đó là:
Giải pháp 1: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức,
trách nhiệm cho các chủ thể trong phát triển đội ngũ giảng sư ở trường trung
cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa
Giải pháp 2: Xây dựng quy hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ giảng
sư ở trường trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa phù hợp với đổi mới tổ
chức của Giáo hội Phật giáo Việt Nam

Giải pháp 3: Tổ chức tuyển chọn, bố trí, sử dụng có hiệu quả đội ngũ
giảng sư ở trường trung cấp Phật học theo đúng vị trí việc làm
Giải pháp 4: Chỉ đạo đổi mới đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng sư ở
trường trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa
Giải pháp 5: Tiếp tục hồn thiện chế độ, chính sách, xây dựng môi
trường thuận lợi cho phát triển đội ngũ giảng sư ở trường trung cấp Phật học
theo hướng chuẩn hóa

20


Giải pháp 6: Tổ chức đánh giá, xếp loại đội ngũ giảng sư ở trường
trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa
Các giải pháp được đề xuất có mối liên hệ biện chứng với nhau. Chúng
bổ sung cho nhau, tác động qua lại lẫn nhau, làm tiền đề cho nhau trong phát
triển đội ngũ giảng sư ở các trường trung cấp Phật học.
Kết quả khảo nghiệm cho thấy các giải pháp được đề xuất có tính cần thiết
và tính khả thi ở mức cao. Điều này cho thấy các giải pháp được luận án đề
xuất là cần thiết và phù hợp với các trường trung cập Phật học trong phát triển
đội ngũ giảng sư của nhà trường theo hướng chuẩn hóa.
Luận án đã chọn giải pháp 4 để thử nghiệm, tập trung vào chỉ đạo bồi
dưỡng nâng cao năng lực dạy học của giảng sư. Kết quả sau thử nghiệm về
năng lực dạy học của các giảng sư tại 3 trường trung cấp Phật học được đánh
giá ở mức khá so với mức trung bình trước thử nghiệm. Điều này có nghĩa là
sau thử nghiệm, năng lực dạy học của các giảng sư đã đáp ứng khá tốt các yêu
cầu của hoạt động dạy học tại các trường trung cấp Phật học đã được khảo sát.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGH
1. Kết luận
- Về kết quả nghiên cứu lý luận
Phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo hướng

chuẩn hóa là q trình quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo bồi dưỡng, tạo
môi trường làm việc, và đánh giá đội ngũ giảng sư ở các trường Trung cấp Phật
học, giúp cho đội ngũ giảng sư lớn mạnh về số lượng, chất lượng, cơ cấu hợp
lý, có trình độ chun mơn, nghiệp vụ cao để hồn thành nhiệm vụ giảng dạy
đã đề ra, đáp ứng các chuẩn chung của giáo viên, cũng như chuẩn riêng của
giảng sư, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường Trung cấp Phật
học.
Nội dung phát triển đội ngũ giảng sư các trường Trung cấp Phật học theo
hướng chuẩn hóa gồm: Quy hoạch đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa; Tuyển
dụng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa; Sử dụng đội ngũ giảng sư theo
hướng chuẩn hóa; Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa;
Đánh giá đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa; Thực hiện chế độ, chính sách,
tạo động lực phát triển đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa.
- Về kết quả nghiên cứu thực tiễn

21


Kết quả khảo sát cho thấy các phẩm chất của đội ngũ giảng sư ở
trường Trung cấp Phật học ở mức khá. Trong 3 phẩm chất được nghiên cứu,
phẩm chất đạo đức của giảng sư ở mức cao nhất, tiếp đến là phẩm chất chuyên
môn. Trong các biểu hiện của phẩm chất của đội ngũ giảng sư được nghiên
cứu, một số biểu hiện phẩm chất ở mức tốt như: “Tận tụy, có tinh thần trách
nhiệm trong cơng việc”; “Ý thức tiếp thu tinh hoa văn hóa Phật giáo, phát huy
tiềm năng dân tộc”.
Năng lực của đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học ở mức
trung bình. Trong đó, năng lực của giảng sư được đánh giá cao nhất ở năng lực
chuyên môn trong lĩnh vực giảng dạy và năng lực phát triển nghề nghiệp, tuy
nhiên các năng lực này cũng chỉ ở mức trung bình. Năng lực của đội ngũ giảng
sư nhìn chung cịn nhiều hạn chế, chưa đảm bảo việc xây dựng kế hoạch dạy

học, chưa vận dụng được hết các phương pháp dạy học mới hiện nay và sử
dụng các phương tiện dạy học, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin để
phục vụ cho công việc giảng dạy. Năng lực được đánh giá thấp nhất là năng lực
phát triển và thực hiện chương trình đào tạo.
Thực trạng phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp Phật học theo
hướng chuẩn hóa cho thấy việc phát triển đội ngũ giảng sư ở trường Trung cấp
Phật học theo hướng chuẩn hóa mới được thực hiện ở mức trung bình. Trong
đó nội dung nội dung “Đánh giá đội ngũ giảng sư theo hướng chuẩn hóa” chỉ
được đánh giá ở mức yếu. Thực trạng này cho thấy cán bộ quản lý các trường
Trung cấp Phật học đã bước đầu quan tâm đến công tác phát triển đội ngũ
giảng sư theo hướng chuẩn hóa, nhưng hiệu quả thực hiện công tác này chưa
cao.
Kết quả khảo sát cũng cho thấy các yếu tố khách quan và chủ quan được
khảo sát đều có ảnh hưởng nhiều đến phát triển đội ngũ giảng sư ở trường
Trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa. Trong đó, xếp thứ nhất là yếu tố
“Sự quan tâm của Giáo hội Phật giáo Việt Nam”, mức rất ảnh hưởng.
Từ kết quả nghiên cứu lý luận và thực trạng về phát triển đội ngũ giảng
sư của các trường trung cấp Phật học theo hướng chuẩn hóa luận án đề xuất 6
giải pháp phát triển đội ngũ giảng sư của các trường trung cấp Phật học theo
hướng chuẩn hóa. Mỗi giải pháp được trình bày về mục đích, nội dung, cách
thức và điều kiện thực hiện giải pháp.

22