khoa hoc tu nhien 9 bai 15 nhiem sac the

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Khoa học tự nhiên 9 Bài 15: Nhiễm sắc thể
A. Hoạt động khởi động
Quan sát vùng bắt màu trong mỗi tế bào trên một tiêu bản hiển vi ở hình 15.1
và trả lời câu hỏi:
- Vùng bắt màu thuộc bào quan nào của tế bào?
- Sự bắt màu ở các tế bào khác nhau có khác nhau khơng?
- Cấu trúc bắt màu có thể phân biệt riêng rẽ ở các tế bào nào? Các cấu trúc đó
khơng phân biệt được riêng rẽ ở các tế bào nào?

Bài làm:
- Vùng bắt màu thuộc nhân của tế bào
- Sự bắt màu của các tế bào là khác nhau
- Với những tế bào bình thường hoặc đang sinh trưởng thì cấu trúc bắt màu
không phân biệt riêng rẽ
- Với những tế bào đang sinh sản (phân chia tế bào) thì cấu trúc bắt màu phân
biệt riêng rẽ
B. Hoạt động hình thành kiến thức
I. Nhiễm sắc thể
1. Hình thái NST
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Hãy quan sát hình 15.2 và trả lời câu hỏi:
- NST ở kì giữa của quá trình nguyên phân có đặc điểm gì?
- Vị trí nào trên NST xác định hình thái NST? có các dạng hình thái nào?
Bài làm:
- Ở kì giữa đạt kích thước lớn nhất giúp nhìn thấy NST rõ nhất. Tại đây. mỗi

NST gồm 2 cromatit (nhiễm sắc tử chị em) đính với nhau ở tâm động
- Tâm động là nơi xác định hình thái NST
- NST có các dạng hình thái: hình que, hình chữ V, hình chấm, ....
2. Cấu trúc NST
- Từ thơng tin có trong hình 15.3, hãy mơ tả các mức độ xoắn và cho biết thành
phần hóa học của NST là gì?

- Quan sát hình 15.4 và cho biết, sự khác nhau giữa NST đơn và NST kép là gì?
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Bài làm:
- NST gồm 1 phân tử ADN và các protein histon
- sự khác nhau giữa NST đơn và kép:
+ NST đơn: gồm 1 ADN xoắn quanh các protein histon, có 1 tâm động
+ NST kép gồm 2 ADN xoắn quanh các protein histon, có 1 tâm động
II. Bộ NST
Đọc bảng 15.1, nêu nhận xét về bộ NST của các lồi sinh vật.
Lồi

2n

n

Lồi

2n

n

Người

46

23

Đậu Hà Lan

14

7

Tinh tinh

48

24

Ngơ

20

10

Gà

78

39

Lúa nước

24

12

Ruồi giấm

8

4

cải bắp

18

9

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Hãy quan sát hình 15.5 và cho biết, ở tế bào sinh dưỡng (xoma) và tế bào sinh
dục (giao tử), bộ NST khác nhau như thế nào (về số lượng và thành phần
NST)?

- Quan sát hình 15.6 và cho biết, cặp NST tương đồng là gì? Bộ NST lưỡng bội

được hình thành như thế nào? Hai NST trong mỗi cặp NST tương đồng có đặc
điểm gì?

Bài làm:
- Bảng 15.1: Mỗi lồi có bộ NST khác nhau, 2n đặc trưng cho loài
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Hình 15.5:
+ tế bào sinh dưỡng chứa bộ NST lưỡng bội (các NST tồn tại thành từng cặp
tương đồng - 2n NST)
+ tế bào sinh dục (giao tử): chứa bộ NST đơ bội (n NST)
- Hình 15.6:
+ NST tương đồng là 2 NST giống nhau về hình dạng và kích thước
+ bộ NST lưỡng bội được hình thành khi có sự kết hợp của bộ đơn bội trong 2
giao tử đực và giao tử cái.
+ trong mỗi cặp NST tương đồng: q chiếc có nguồn gốc từ bố, 1 chiếc có
nguồn gốc từ mẹ
III. Chức năng của NST
- Những đặc điểm nào đảm bảo cho bộ NST của lồi duy trì được tính đặc
trưng từ đời này qua đời khác?
- Những hoạt động nào của NST và của sinh vật đảm bảo cho các đặc điểm đó
của NST?
Bài làm:
- các cá thể trong cùng một lồi có bộ NST giống nhau về hình dạng, kích
thước và số lượng các NST
- Hoạt động đảm bảo tính ổn định của bộ NST:
mỗi NST chứa 1 ADN có khả năng sao chép => NST nhân đơi trong q trình

phân bào => duy trì nguyên vẹn qua các tế bào
C. Hoạt động luyện tập
1. Hãy hoàn thành bảng sau: điền số lượng NST trong bộ NST lưỡng bội hoặc
đơn bội của lồi vào ơ tương ứng cịn trống.
Sinh vật

n

Ruồi giấm

4

Đậu

2n

Sinh vật

n

Cá vàng
14

Chó

2n
94

39

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Lúa mì

14

Cây bao báp

Tinh tinh
22

Người

24
46

Bài làm:
Sinh vật

n

2n

Sinh vật

n

2n

Ruồi giấm

4

8

Cá vàng

47

94

Đậu

7

14

Chó

39

78

Lúa mì

14

28

Tinh tinh

24

48

Cây bao báp 11

22

Người

23

46

2. Hãy điền các từ: cromatit, tâm động, đầu mút, cánh ngắn, cánh dài vào các ơ
ở vị trí phù hợp trong hình 15.7

Bài làm:
theo thứ tự từ trên xuống dưới:
1. đầu mút
2. cánh ngắn
3. tâm động
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

4. cánh dài
5. đầu mút
6. cromatit
3. Hãy điền các từ: các cromatit chị em, các cromatit không chị em, cặp NST
tương đồng, các NST không tương đồng tương ứng với các chữ cái phù hợp với
các ô trong hình 15.8

Bài làm:
A. các cromatit chị em
D. các cromatit khơng chị em
C. cặp NST tương đồng
B. các NST không tương đồng
D. Hoạt động vận dụng
Cấu trúc xoắn của NST do sự liên kết giữa ADN và protein histon có vai trị gì
đối với tế bào?
Bài làm:
- giúp lưu trữ thơng tin di truyền của tế bào
- giúp thay đổi hình dạng của NST đảm bảo cho quá trình sinh trưởng và phân
chia tế bào
E. Hoạt động tìm tịi mở rộng
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Sưu tầm và báo cáo kết quả sưu tầm các tài liệu liên quan đến NST và tính di
truyền, biến dị của người, của các sinh vật khác.

Xem tiếp tài liệu tại: />

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí