Khoa học tự nhiên 9 bài 42 cacbonhidrat

Khoa học tự nhiên 9 bài 42: Cacbonhidrat
Soạn Khoa học tự nhiên lớp 9 bài 42

Bài 42: Cacbonhidrat
Khoa học tự nhiên 9 bài 42: Cacbonhidrat được VnDoc sưu tầm và đăng tải. Tài liệu giúp các bạn trả lời các câu hỏi
nằm trong SGK môn Khoa học tự nhiên lớp 9. Hy vọng sẽ giúp ích cho các bạn rút ngắn thời gian soạn bài.Mời các
bạn tham khảo chuẩn bị tốt cho bài giảng sắp tới của mình
Khoa học tự nhiên 9 bài 38: Rượu etylic
Khoa học tự nhiên 9 bài 39: Axit axetic
Khoa học tự nhiên 9 bài 40: Mối liên hệ giữa etylen, rượu etylic và axit axetic
Khoa học tự nhiên 9 bài 41: Chất béo

A. Hoạt động khởi động
Cacbonhidrat là các hợp chất hữu cơ thiên nhiên có cơng thức chung
. Một số cacbonhidrat quan trọng: glucozo,
saccarozo, tinh bột và xenlulozo. Theo em, trong tự nhiên glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo có nhiều trong các loại lương
thực, thực phẩm nào? Chúng có tính chất và ứng dụng gì?

Trả lời:
Theo em, trong tự nhiên, cacbonhidrat có trong các thực phẩm sau: mía, rau củ, thịt, gạo, ...

B. Hoạt động hình thành kiến thức
I. Cơng thức phân tử - Trạng thái tự nhiên
Đọc thông tin trong bảng sau và trả lời câu hỏi

Thông tin: sgk trang 54
Câu hỏi: Hãy so sánh về CTPT và trạng thái tự nhiên của glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo.
Trả lời:
Bảng thông tin trong sách giáo khoa đã chỉ ra rất rõ các chất glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo. Các em đọc bảng rồi ghi
nhớ.

II. Tính chất vật lí
Quan sát trạng thái và màu sắc của các mẫu vật glucozo, saccarozo, tinh bột và xenlulozo.
Thực hiện các thí nghiệm sau: sgk trang 54

Câu hỏi: Hãy điền các từ hoặc cụm từ thích hợp (về trạng thái, màu sắc, mùi vị, tính tan trong nước) vào chỗ trống.
Glucozo là chất kết tinh ..(1)..., vị ngọt, ...(2)... trong nước.
Saccarozo là chất ...(3)... không màu, vị ngọt, ...(4)... trong nước, đặt biệt ...(5)... trong nước nóng.
Tinh bột là ...(6)..., màu trắng, ...(7)... trong nước ở nhiệt độ thường, nhưng ...(8)... trong nước nóng tạo ra dung dịch keo gọi
là hồ tinh bột.
Xenlulozo là...(9)..., màu trắng ...(10)... trong nước ngay cả khi đun nóng.

Trả lời:
(1) khơng màu
(2) dễ tan
(3) kết tinh
(4) dễ tan
(5) tan nhiều


(6) chất rắn
(7) không tan
(8) tan được
(9) chất rắn
(10) không tan

III. Tính chất hóa học
1. Tiến hành các thí nghiệm và ghi kết quả theo bảng sau
TT

Tên thí

nghiệm

Hiện
tượng

Cách tiến hành
Nhỏ vài giọt dung dịch
vào ống nghiệm đựng dung dịch amoniac, lắc nhẹ. Thêm tiếp 3 - 5
giọt dung dịch glucozo, sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.

1

2

Phản ứng Cho khoảng 2 ml dung dịch saccarozo vào ống nghiệm đựng dung dịch
trong amoniac. Đun
tráng
nóng nhẹ.
gương
Cho dung dịch saccarozo vào ống nghiệm, thêm vài giọt dung dịch
, đun nóng 2 - 3 phút. Thêm
dung dịch NaOH để trung hòa. Cho dung dịch vừa thu được vào dung dịch
trong amoniac,
sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.
Tác dụng Nhỏ 2 - 3 giọt iot vào ống nghiệm đựng hồ tinh bột.
của tinh
bột với iot Đun nóng ống nghiệm, sau đó để nguội.

Trả lời:
TT

1

2

Tên thí
nghiệm

Phản
ứng
tráng
gương

Cách tiến hành

Hiện tượng

Nhỏ vài giọt dung dịch
vào ống nghiệm đựng dung dịch amoniac, lắc nhẹ.
Thêm tiếp 3 - 5 giọt dung dịch glucozo, sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.

Có kết tủa màu trắng
bạc

Cho khoảng 2 ml dung dịch saccarozo vào ống nghiệm đựng dung dịch
amoniac. Đun nóng nhẹ.

Khơng có hiện tượng

trong

Cho dung dịch saccarozo vào ống nghiệm, thêm vài giọt dung dịch
, đun nóng 2
Có kết tủa màu trắng
- 3 phút. Thêm dung dịch NaOH để trung hòa. Cho dung dịch vừa thu được vào dung
bạc
dịch
trong amoniac, sau đó đặt ống nghiệm vào cốc nước nóng.

Nhỏ 2 - 3 giọt iot vào ống nghiệm đựng hồ tinh bột.
Tác dụng
của tinh
bột với Đun nóng ống nghiệm, sau đó để nguội.
iot

Xuất hiện màu xanh
Khi đun nóng màu
xanh biến mất, để
nguội, màu xanh xuất
hiện

2. Phản ứng lên men rượu
sgk trang 55

3. Phản ứng thủy phân
a) Thủy phân saccarozo
sgk trang 55

b) Thủy phân tinh bột và xenlulozo
sgk trang 55

Câu hỏi: Điền các cụm từ: "tráng gương", "lên men rượu", "thủy phân", "tác dụng với iot" vào chỗ trống thích hợp
Các phản ứng quan trọng của glucozo là: Phản ứng ...(1)... (oxi hóa glucozo), phản ứng ...(2).... Saccarozo khơng có phản ứng ...
(3)..., bị ...(4)... khi đun nóng với dung dịch axit tạo ra glucozo và fructozo. Tinh bột và xenlulozo bị ...(5)... trong dung dịch axit tạo
ra glucozo. Tinh bột ...(6)... tạo ra màu xanh đặc trưng.


Trả lời
(1) tráng gương
(2) lên men rượu
(3) tráng gương
(4) thủy phân
(5) thủy phân
(6) tác dụng với iot

IV. Ứng dụng
Xem các hình trong sách giáo khoa, điền các từ xenlulozo, saccarozo, tinh bột và glucozo vào hình ảnh tương ứng với ứng dụng
của từng chất.

Trả lời:
Hình 42.1: glucozo
Hình 42.4: saccaorozo
Hình 42.3: Xenlulozo

C. Hoạt động luyện tập
Câu 1: Trang 56 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Hãy nêu ít nhất 4 điểm chung của các chất sau: tinh bột, xenlulozo, chất béo và saccarozo.
Bài làm:
Bốn điểm chung giữa các chất là:
Rất cấn thiết cho cơ thể người và động vật

Đều chứa các nguyên tố: C, H, O
Đều tham gia phản ứng thủy phân
Đều tham gia phản ứng đốt cháy

Câu 2: Trang 57 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Chọn phát biểu đúng khi nói về độ tan trong nước của cacbonhidrat.
A. Tinh bột, xenlulozo, saccarozo và glucozo đều tan tốt trong nước.
B. Saccarozo và glucozo đều tan tốt trong nước cịn tinh bột và xelulozo khơng tan trong nước ngay cả khi đun nóng.
C. Saccaoro và glucozo đều tan tốt trong nước, tinh bột tan một phần trong nước khi đun nóng cịn xenlulozo khơng tan trong
nước.
D. Chỉ có glucozo tan tốt trong nước, còn saccarozo, tinh bột và xenlulozo khơng tan trong nước ngay cả khi đun nóng.

Bài làm:
Đáp án: C

Câu 3: Trang 57 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Từ tinh bột, các chất vô cơ và điều kiện khác, hãy viết phương trình hóa học để tạo ra etyl axetat.

Bài làm:

Câu 4: Trang 57 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Phân biệt các dung dịch sau bằng phương pháp hóa học.
a) Tinh bội, glucozo và saccarozo


b) Glucozo, saccarozo và axit axetic.
c) Glucozo, axit axetic, rượu etylic

Bài làm:
a)

Thuốc thử

Tinh bột

Glucozo

saccarozo

iot

Dung dịch chuyển sang màu
xanh

Khơng có hiện tượng

Khơng có hiện
tượng

Khơng có hiện tượng

Xảy ra phản ứng tráng gương, có kết tủa
trắng

khơng có hiện
tượng

dung dịch
amoniac

trong

b)
Thuốc thử

Glucozo

Saccarozo

Axit axetic

Quỳ tím

Khơng có hiện tượng

Khơng có hiện tượng

Đổi màu sang màu đỏ

Phản ứng tráng gương

Kết tủa trắng

Khơng có hiện tượng

Khơng có hiện tượng

c)
Thuốc thử

Glucozo

axit axetic

rượu etylic

Quỳ tím

Khơng có hiện tượng

Quỳ tím đổi sang màu đó

Khơng có hiện tượng

Phản ứng tráng gương

Kết tủa trắng

Khơng có hiện tượng

Khơng có hiện tượng

Câu 5: Trang 57 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Cho m gam tinh bột lên men thành rượu etylic với hiệu suất 81%. Toàn bộ lượng
sinh ra được hấp thụ hoàn toàn vào dung
dịch
, thu được 550 gam kết tủa và dung dịch X. Đun kĩ dung dịch X thu thêm được 100 gam kết tủa. Giá trị của m là
A. 750
B. 650
C. 810
D. 550

Bài làm:

Vậy, dung dịch X là:
Số mol

trong phản ứng (1) là:

Số mol

trong phản ứng (2) là:

Vậy, tổng số mol

tạo thành từ phản ứng lên men rượu là:

Theo PTHH:

Đáp số: A

Câu 6: Trang 57 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Trong một nhà máy sản xuất rượu, người ta dùng một loại nguyên liệu chứa 50% xenlulozo để sản xuất rượu etylic. Biết hiệu
suất là 70%. Để sản xuất 1 tấn rượu etylic thì khối lượng mùn cưa cần dùng là


A. 6000 kg
B. 5031 kg
C. 500 kg
D. 5051 kg

Bài làm:
PTHH:
Khối lượng xenlulozo cần dùng là:
Khối lượng mùn cưa chứa 50% xenlulozo là:
Đáp số: D

D. Hoạt động vận dụng
Câu 1: Trang 58 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Hãy kể tên một số loại quả chính có chứa glucozo
Bài làm:
Một số loại quả chín có chứa glucozo là: Nho, chuối, cam, mít, ổi, ...

Câu 2: Trang 58 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Trong các loại lương thực, thực phẩm sau: dầu ăn, trứng, khoai lang, kẹo. Theo em, loại nào có chứa nhiều nhất chất bột, chất
đường, chất béo, chất đạm/ protein?
Bài làm:
Thực phẩm chứa nhiều chất bột nhất là: Gạo/ Khoai lang
Thực phẩm chứa nhiều chất đường nhất là: Đường/ Kẹo
Thực phẩm chứa nhiều chất béo nhất là: Dầu lạc
Thực phẩm chứa nhiều chất đạm/protein nhất là: Trứng

Câu 3: Trang 58 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Tinh bột được tạo ra trong cây xanh theo phương trình hóa học sau:

Để tạo thành 8,1 tấn tinh bột, cây xanh đã hấp thụ bao nhiêu tấn khí
ở điều kiện tiêu chuẩn.

Bài làm:

Theo PTHH:

Câu 4: Trang 58 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Khi pha nước giải khát có nước đá, người ta có thể làm như sau:
Cách 1: Cho nước đá vào trước, cho đường vào, khuấy đều.
Cách 2: Cho đường vào nước, khuấy tan, cho nước đá vào.
Em chọn cách làm đúng và giải thích?

Bài làm:
Cách làm đúng: Cách 2

và giải phóng bao nhiêu tấn khí

. Thể tích các khí đo


Giải thích: Vì đường dễ tan trong nước hơn là tan trong nước đá, do đó, để có vị ngọt đậm hơn, ta nên cho đường vào nước
khuấy tan trước rồi mới cho đá vào.

Câu 5: Trang 58 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Giải thích tại sao khi đoạn mía để lâu ngày trong khơng khí, ở đầu đoạn mía thường có mùi rượu etylic.
Bài làm:
Trong mía có chứa nhiều đường glucozo, ở đầu đoạn mía để lâu trong khơng khí glucozo bị oxi hóa tạo thành ancol etylic:

E. Hoạt động tìm tịi mở rộng
Em hãy tìm hiểu về tác dụng của cây xanh với môi trường.
Bài làm:
Tác dụng của cây xanh với mơi trường:
Hấp thụ khí

thải khí

, giảm lượng

trong khơng khí, chống ơ nhiễm khơng khí.

Điều hồ khơng khí.
Chắn gió, chắn bão, giảm tiếng ồn và tăng chất lượng khơng khí.
Giảm tải cho hệ thống thốt nước mưa đô thị.
Các thảm cây xanh làm tăng chất lượng nước các thủy vực do hấp thụ chất ô nhiễm từ nước chảy tràn bề mặt, làm giảm
lượng nước tập trung vào nguồn nước mặt và tăng trữ lượng nước ngầm.
Làm giảm xói mịn các khu vực ao, suối, sơng hồ,...

Giải bài 42: Cacbonhidrat - Sách hướng dẫn học Khoa học Tự nhiên 9 tập 2 trang 53. Sách này nằm trong bộ VNEN của
chương trình mới. Trên đây VnDoc sẽ hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi trong bài học. Cách làm chi tiết, dễ hiểu, Hi
vọng các bạn học sinh nắm tốt kiến thức bài học. Chúc các bạn học tốt
............................................
Như vậy VnDoc đã giới thiệu các bạn tài liệu Khoa học tự nhiên 9 bài 42: Cacbonhidrat. Các bạn học sinh cịn có thể tham khảo
các đề thi học kì 1 lớp 9, đề thi học kì 2 lớp 9 các mơn Tốn, Văn, Anh, Lý, Địa, Sinh mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với
đề thi lớp 9 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn ôn thi tốt