Phân tích nhân vật Việt và Chiến trong tác phẩm Những đứa con trong gia đình

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Phân tích nhân vật Việt và Chiến trong tác phẩm "Những đứa con trong gia
đình" - Ngữ văn 12
Trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước, Nguyễn Thi là một trong những
cây bút tiêu biểu cho văn học Việt Nam. Tuy quê ở Nam Định nhưng ông lại
được mệnh danh là nhà văn của người nông dân Nam Bộ. Trong sáng tác của ơng
có những tác phẩm tiêu biểu: Trăng sáng, Đôi bạn, Những đứa con trong gia
đình…Nhưng tiêu biểu hơn cả là tác phẩm được viết ngay trong những ngày
chiến đấu ác liệt –“Những đứa con trong gia đình”. Qua tác phẩm, nhà văn cho ta
thấy được vẻ đẹp, phẩm chất của nhân vật Việt và Chiến: giàu lòng yêu nước,
căm thù giặc. Họ như đi lên từ tuổi thơ đau thương, mất mát mà đến với cuộc
chiến.
Không phải ngẫu nhiên mà tác giả lại đặt cho tác phẩm của mình là “Những đứa
con trong gia đình”. Nhan đề ấy gợi cho người đọc nhiều suy nghĩ: phải chăng
những đứa con trong gia đình là những người con được sinh ra, lớn lên trong một
gia đình có truyền thống cách mạng, đấu tranh kiên cường. Những đứa con ấy đã
sống, chiến đấu để xứng đáng với truyền thống ấy? “Những đứa con trong gia
đình” là sự khẳng định, ngợi ca mối liên hệ bền chặt, thiêng liêng giữa các thế hệ
trong gia đình.
Tác phẩm trước hết thành cơng ở nghệ thuật xây dựng tình huống truyện: Việt bị
thương và nằm lại chiến trường. Qua dòng hồi tưởng đứt nối của Việt, nhà văn đã
mở dần đối tượng miêu tả, đi sâu hơn vào thế giới nội tâm của nhân vật. Cách
diễn đạt này mang lại cho tác phẩm tính trữ tình đậm đà, tự nhiên, sống động.
Theo dòng hồi tưởng của Việt, chị Chiến- người chị mà Việt hết sức thương yêu
quí trọng- đã xuất hiện trước mắt người đọc với nét trẻ con và cả tính người lớn.
Chiến dẫu sao cũng chỉ là một cơ gái mới lớn, vẫn thích được khen, tranh cơng
bắt ếch với em. Rồi đến cái ngày hai chị em đăng kí đi bộ đội, Chiến đã tranh đi
với em-một lẽ vì thương em cịn nhỏ nhưng một lẽ Chiến vẫn còn trẻ con: “Tao
lớn tao mới đi, mày còn nhỏ, ở nhà phụ làm với chú Năm, qua năm hãy đi”, “Đề

nghị mấy anh xét lại cho. Nó là em tơi mà cái gì nó cũng giành”.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Nhưng ở phương diện khác Chiến lại tỏ ra là một cơ gái rất gan góc, đảm đang,
tháo vát. Và trong cảm nhận của em, Chiến giống mẹ đến lạ lùng. Chiến lo lắng
cho em từng chút, đi đâu Chiến cũng xem chừng em, yêu thương em. Đặc biệt
Chiến là một cô gái tháo vát, đảm đang: trước khi lên đường chiến đấu, Chiến đã
thu xếp việc nhà chu đáo: “thằng Út sang ở với chú Năm, chú ni. Cịn cái nhà
này ba má làm ra thì cho các anh ở xã mượn mở trường học”. Cả cái giường ván,
Chiến cũng cho xã mượn làm ghế để ngồi học. Cái nồi, cái lu, chén, dĩa…Chiến
đều gửi cho chú Năm. Nhà có năm cơng ruộng, Chiến giao lại cho chú Năm và
bà con trong xóm làm. Hai cơng mía thì nhờ chú Năm thu hoạch để giỗ má. Bàn
thờ ba má thì hai chị em cũng đem sang chú cho thằng Út trơng coi.
Một câu nói giản dị nhưng tâm hồn chiến dường như cũng sáng bừng với câu nói
ấy: “Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: Nếu giặc cịn thì tao
mất…”.Với câu nói ấy, ta có thể hiểu vì sau Chiến đã tham gia cuộc chiến và
chiến đấu dũng cảm đến như vậy.
Từ hình ảnh Chiến-một cơ gái dễ thương với một tính cách đa dạng đã cho ta
thấy vẻ đẹp của người dân Nam bộ: giàu ý chí, lịng căm thù giặc mà lại sâu sắc
nghĩa tình.
Cùng với nhân vật Chiến, nhà văn đã khắc họa thành công nhân vật Việt. Việt
đúng là một chàng trai mới lớn, hết sức hiếu động: thích bắt ếch, bắn chim, câu
cá…và rất vơ tư. Trong cái đêm trước ngày lên đường nhập ngũ khi nghe chị bàn
việc nhà, Việt “lăn ra ván cười khì khì”, chụp một con đom đóm trong lịng tay

rồi ngủ quên lúc nào không biết. Đến lúc đã thành một người lính, Việt vẫn mang
theo cái ná thun bên mình. Khi bị thương giữa chiến trường, thất lạc đồng đội
Việt không hề nao núng sợ hãi mà anh lại sợ ma. Việt thương chị mình theo một
cách cũng rất trẻ con là giấu chị như giấu của riêng vì sợ mất chị.
Tuy chỉ mới mười tám tuổi nhưng Việt lại chiến đấu rất gan dạ và dũng cảm, kiên
cường bởi lẽ dòng máu trong người Việt là dòng máu anh hùng, dịng máu của
“những người con trong gia đình” có truyền thống cách mạng. Ngay từ khi còn
rất nhỏ, Việt đã dám xơng vào thằng giặc đã giết cha mình. Khi chiến đấu Việt
lập chiến công là đã hạ được một xe bọc thép của giặc. Dù cận kề cái chết Việt
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

vẫn ln trong tư thế sẵn sàng chiến đấu: “đạn đã lên nịng, ngón tay cịn lại sẵn
sàng chiến đấu”.
Hình ảnh Việt mang vẻ đẹp của người thanh niên mới lớn. Tuy cịn đó những nét
trẻ con nhưng lại dạt dào tình cảm u nước.
Bằng ngịi bút sắc sảo của mình, Nguyễn Thi đã thành cơng trong việc khắc họa
tính cách nhân vật một cách tinh tế sâu sắc, ngôn ngữ mang đậm sắc thái Nam bộ
giàu chất tạo hình, góc cạnh.
Tóm lại, “Những đứa con trong gia đình” đã thành cơng trong việc khắc họa hình
tượng nhân vật Chiến và Việt- những thanh niên một thời hào hùng của dân tộc.
Thông qua hai nhân vật này nhà văn đã cho thấy chính sự gan góc, kiên cường đã
tạo nên sức mạnh dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến đấu chống quân xâm lược.
Bài làm 2
Trong nền văn học hiện đại Việt Nam, nếu giai đoạn trước các mạng các tác giả
chủ yếu tập trung vào đề tài phản ánh, tố cáo hiện thực xã hội, và thương cảm với

phận của người nơng dân cùng khổ và trí thức nghèo, thì sau khi cách mạng
tháng 8 thành cơng, đất nước bước sang trang sử mới, tiến vào thời kỳ vừa chiến
đấu bảo vệ vừa xây dựng kiến thiết đất nước. Đề tài của các tác đã có sự thay đổi
lớn, tập trung vào làm rõ vẻ đẹp của con người trong công cuộc kháng chiến
chống Mỹ và chống Pháp, theo khuynh hướng sử thi, chủ nghĩa anh hùng cách
mạng, với sự nổi lên của một số tác giả nổi tiếng trong đề tài “chiến tranh cách
mạng - lực lượng vũ trang” như Nguyễn Khoa Điềm, Nguyễn Trung Thành, Tố
Hữu, Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Khải,... Và tác giả Nguyễn Thi cũng là một
trong số đó, ơng và Nguyễn Trung Thành là hai người bạn thân, cùng tham gia
chiến đấu, sau khi tập kết ra Bắc thì cả hai cùng tình nguyện vào Nam để chiến
đấu, rồi chia tay nhau tại khu rừng xà nu phía Tây Thừa Thiên giáp Lào. Nguyễn
Trung Thành ở lại gắn bó với chiến trường Tây Nguyên và viết nên tác phẩm
Rừng xà nu kể về cuộc chiến đấu của những con người Tây Nguyên để làm sáng
tỏ chân lý: “Chúng nó đã cầm súng thì mình phải cầm giáo”, cịn Nguyễn Thi đi
tiếp vào phía Nam gắn bó với miền đất Nam Bộ và viết nên tác phẩm nổi tiếng

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Những đứa con trong gia đình, lý giải sức mạnh làm nên chiến thắng chính là sức
mạnh đến từ truyền thống. Câu chuyện bắt nguồn từ nhân vật Việt, một chàng trai
trẻ tuổi với những nét tính cách, phẩm chất đẹp đẽ, hội tụ đầy đủ các vẻ đẹp của
cộng đồng là hình mẫu lý tưởng của một người anh hùng cách mạng mang
khuynh hướng sử thi, lãng mạn cách mạng.
Nguyễn Thi có cách mở đầu truyện và giới thiệu nhân vật một cách độc đáo và
ấn tượng, từ đó khiến cho nhân vật trung tâm của tác phẩm đi vào lòng người đọc

trước hết là ở vẻ đẹp kiên cường, mạnh mẽ trong đấu tranh. Nhân vật Việt, xuất
hiện trong bối cảnh khá đặc biệt, đó là trong lần ra trận đầu tiên, anh đã lập được
chiến công lớn, hạ được một chiếc xe bọc thép và 6 tên Mỹ lẻ, tuy nhiên bản thân
Việt cũng bị thương rất nặng, hai mắt khơng nhìn thấy gì, lạc mất đồng đội, một
mình nằm lại giữa rừng cao su rộng lớn, không ăn không uống suốt mấy ngày.
Cơ thể kiệt sức đến nỗi không thể cử động được, chỉ duy nhất có một ngón tay
cịn hơi nhúc nhích được, Việt ngất đi rồi tỉnh lại nhiều lần, trong suốt q trình
đó những ký ức về gia đình, về mẹ, về chị, về ngày nhập ngũ cử trở đi trở lại
trong trí óc Việt. Từ đó tính cách và những vẻ đẹp của nhân vật được bộc lộ một
cách tự nhiên và khách quan khơng chỉ dưới góc nhìn của tác giả mà cịn ở góc
nhìn của chính nhân vật Việt.
Việt, cũng như gia đình Việt chính là tiêu biểu cho những con người Nam Bộ
trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Anh sinh ra trong một gia đình nơng dân
nghèo Nam Bộ có truyền thống đánh giặc lâu đời, phải gánh chịu nhiều đau
thương mất mát nhưng cũng rất hào hùng vẻ vang với nhiều chiến công. Từ nhỏ
Việt đã chịu cảnh mồ côi cha, phải đối diện với nỗi đau cha bị giặc Mĩ chặt đầu
một cách dã man, mẹ anh một người đàn bà kiên cường, đã phải nén giọt nước
mắt đau thương dẫn theo đàn con thơ đi đòi đầu chồng về để lo ma chay, an táng.
Đến khi Việt lớn thì lại phải chịu nỗi đau mất mẹ, khi mẹ Việt cũng theo gót
chồng tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ và chết vì bom đạn của kẻ thù.
Khơng chỉ vậy, trong suốt q trình trưởng thành Việt cũng lần lượt chứng kiến
những cái chết thương tâm của những người thân khác trong gia đình như ông
nội, thím Năm bởi sự tàn bạo của kẻ thù. Tuy nhiều đau thương, thế nhưng gia
đình Việt lại cũng có nhiều chiến cơng rạng rỡ với truyền thống đánh giặc cứu
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

nước lâu đời mà tất cả những chiến công ấy đều được chú Năm ghi lại trong cuốn
sổ của gia đình bằng nét chữ nguệch ngoạc, “cịng cịng” nhưng rất đỗi tự hào,
trân trọng. Chính từ những mất mát đau thương to lớn và truyền thống vẻ vang
bao đời của gia đình đã trở thành cơ sở để hình thành trong tâm hồn Việt lịng
căm thù giặc sâu sắc, ý niệm trả nợ nước, thù nhà mãnh liệt, lòng giác ngộ cách
mạng sớm, càng củng cố thêm lý tưởng sống và chiến đấu cho Tổ quốc cao đẹp
của nhân vật.
Việt chính là đại diện cho hàng triệu thanh niên Việt Nam thời kháng chiến chống
Mỹ cứu nước, ở anh hội tụ tất cả nhiều vẻ đẹp của một người anh hùng theo
khuynh hướng sử thi, lãng mạn cách mạng. Đầu tiên là vẻ đẹp của tấm lòng sâu
nặng, tha thiết dành cho gia đình, đặc biệt là cho mẹ và chị gái. Có lẽ vì mất cha
từ khi còn nhỏ tuổi, thế nên trong ký ức của Việt ln tràn ngập hình bóng của
mẹ, người phụ nữ kiên cường cùng lúc nắm giữ hai vai trò, vừa là cha vừa là mẹ
để nuôi lớn cả đàn con thơ, đồng thời cũng là một chiến sĩ cách mạng dũng cảm.
Trong khi bị thương nặng nằm giữa chiến trường, sự sống và cái chết chỉ cách
nhau một ranh giới vô cùng mỏng manh, Việt kiệt sức, ngất đi và hồi tỉnh nhiều
lần, giữa những lần ấy Việt luôn nhớ về má của mình, với nhiều mảnh ký ức sống
động dội về. Việt nhớ má với cái ngoại hình rắn chắc, khỏe mạnh đặc trưng của
một người phụ nữ Nam Bộ “đơi bắp chân trịn vo, sạm đỏ, lúc nào cũng lấm
bùn”, nhớ đến cái màu áo bà ba đã bạc phếch vì trải nhiều mưa nắng, nhớ đến
tiếng bước chân “bịch bịch” trong những đêm mẹ thức bưng từng thúng lúa từ
xuồng vào nhà. Việt cũng nhớ mãi ánh mắt kiên cường của một người đàn bà đã
từng vượt sông vượt suối khi đứng đối đáp với bọn giặc Pháp, nén đau thương để
đòi được đầu chồng về an táng. Việt cũng nhớ mãi đôi bàn tay thô ráp, to bản
nhưng đầy ấm áp, yêu thương khi má lùa chị em Việt ra sau lưng để che đạn giặc.
Má trong tâm trí Việt khơng chỉ kiên cường, mạnh mẽ mà còn là người đàn bà
tháo vát, đảm đang, một tay ni cả đàn con khơn lớn, “miệng thì cười nói nhưng
tay đã bơi xuồng ra giữa dịng”... Khơng chỉ vậy tình cảm sâu nặng của Việt đối
với má cịn thể hiện sâu sắc qua những mong ước, khao khát của Việt khi bị

thương nặng, nằm lại giữa chiến trường. Trong lúc đau đớn và kiệt quệ ấy, Việt
chỉ mong sao được gặp má, được quay trở về những ngày còn ở nhà, lúc “má
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

đang bơi xuồng, má sẽ ghé lại xoa đầu Việt, đánh thức Việt dậy, rồi lấy xong cơm
đi làm đồng để dưới xuồng lên cho Việt ăn,...”. Hoặc trong đêm trước ngày lên
đường nhập ngũ tình cảm dành cho má cũng thể hiện ở việc Việt nhìn đom đóm
lập lịe nhớ má và nghĩ rằng “hình như má cũng về đâu đây. Má biến theo ánh
đom đóm trên nóc nhà, hay đang ngồi dựa vào mấy thúng lúa mà ngồi quạt nón?
Đêm nay, dễ gì mà má vắng mặt…”. Rồi trong lúc ngẩn ngơ nghe chị Chiến thu
xếp công việc nhà, Việt chẳng mấy để tâm nghe câu được câu mất, thế nhưng cứ
thỉnh thoảng lại hỏi rằng có phải hồi đó má dặn vậy khơng. Hoặc nghe nhìn thấy
dáng điệu, cách nói năng của chị Việt ln suy tưởng về má, lòng cứ xuýt xoa
sao mà giống má thế, giống y hệt,... Tất cả những điều đó đều chứng minh rằng
Việt đã dành cho má của mình một tình cảm rất sâu nặng, rất gắn bó, mà như lời
Việt nói, chị em Việt đi đâu thì ba má đi theo đấy, Việt đã mang theo má trong
trái tim, ra chiến trường, không giây phút nào Việt thôi nghĩ về má, về gia đình.
Đối với chị Chiến, Việt khơng bộc lộ nhiều tình cảm trực tiếp, thế nhưng chị
Chiến cũng là người mà Việt dành những tình cảm u thương sâu sắc. Điều đó
được anh thể hiện thơng qua một số chi tiết khá đặc sắc. Khi còn ở nhà, trước
ngày lên đường nhập ngũ, trong lúc khiêng bàn thờ má sang nhà chú Năm gửi,
khi nghe thấy tiếng bước chân chị “bịch bịch” đằng sau, “Việt thấy thương chị lạ.
Lần đầu tiên Việt thấy lịng mình rõ thế”. Đây được xem là sự chuyển biến mới,
một bước tiến trưởng thành trong tâm hồn của Việt, trước lúc chia xa Việt đã
nhận thức được tình thương của mình dành cho chị gái, đồng thời cũng thấu hiểu

được những vất vả lo toan của chị sau khi má mất, chị phải là người gánh vác gia
đình, mang trên vai mối thù của cả gia đình. Đặc biệt chị Chiến có lẽ sẽ trở thành
một người phụ nữ thứ hai như má, kiên cường, mạnh mẽ, tháo vát đảm đang,
điều đó càng làm Việt thấy yêu thương chị nhiều hơn. Khi ra chiến trường, sống
và chiến đấu cùng anh em đồng đội, Việt chưa từng kể về chị Chiến, anh giấu chị
như giấu của, sợ chị bị những lời tán tỉnh, đùa tếu của anh em cướp đi mất. Đó là
một hành vi có phần ấu trĩ và trẻ con nhưng đó lại là biểu hiện chân thực, hồn
nhiên nhất cho tấm lòng thương yêu sâu sắc đối với chị gái của Việt.
Trên cơ sở những mất mát đau thương, truyền thống chống giặc ngoại xâm và
những tình cảm sâu sắc dành cho gia đình đã hình thành nên trong tâm hồn Việt
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

vẻ đẹp thứ hai đó chính là lịng căm thù giặc sâu sắc, lý tưởng sống và chiến đấu
để trả nợ nước thù nhà. Sau khi má chết, Việt càng quyết tâm đi bộ đội để trả thù
cho má, tranh giành với chị Chiến suất đi bộ đội trước, khi khơng cãi lý được với
chị thì lại đâm ra cãi cùn. Điều đó bộc lộ khao khát được ra chiến trường, trực
tiếp cầm súng diệt giặc để trả mối nợ nước thù nhà đang bốc cháy ngùn ngụt
trong lịng chàng trai trẻ. Đặc biệt ý chí trả thù, ra đi chiến đấu còn thể hiện rất
cảm động trong tâm tưởng của Việt khi anh cùng chị khiêng bàn thờ má sang nhà
chú Năm “chúng con đi đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nước nhà độc lập
con lại đưa má về”, rồi “mối thù thằng Mỹ thì có thể rờ thấy được, vì nó đang đè
nặng trên vai”. Mối thù sâu nặng, truyền thống đánh giặc bất khuất của gia đình
đã trở thành tiền đề, cơ sở và động lực cho tinh thần dũng cảm và kiên cường của
Việt ở trên chiến trường. Tuy còn nhỏ tuổi thế nhưng Việt đã có những bước tiến
lớn vượt xa trên dịng sơng truyền thống của gia đình, trong lần ra trận đầu tiên

Việt đã anh dũng, gan dạ lập được chiến cơng rất vẻ vang khi tự mình hạ được
một xe bọc thép và tiêu diệt 6 tên Mỹ lẻ. Nhưng sau đó Việt cũng bị thương rất
nặng, lạc mất đồng đội, trong lúc nằm lại giữa chiến trường, mắt khơng thể nhìn
thấy gì, cả người kiệt sức không thể động đậy thế nhưng Việt vẫn rất kiên cường
chiến đấu đấu dù chỉ còn một chút hơi sức cuối cùng, anh dùng một ngón tay cịn
có thể cử động đặt vào cò súng, đạn đã lên nòng chỉ cần nghe động là sẵn sàng
bắn với ý nghĩ “trên trời có mày dưới đất có mày ở giữa cánh rừng này chỉ có
mình tao, mày mà bắn được tao thì tao cũng bắn được mày. Mày chỉ giỏi giết gia
đình tao, cịn với tao thì mày chỉ là thằng chạy”. Khơng chỉ vậy ở Việt cịn là
quyết tâm sống cịn mạnh mẽ dù trong hồn cảnh ngặt nghèo nhất, anh khơng chỉ
ham chiến đấu mà cịn muốn tiếp tục sống và chiến đấu để trả thù, thế nên khi bị
lạc giữa chiến trường, mắt khơng nhìn thấy Việt đã dùng đôi tai nghe tiếng súng
để xác định phương hướng rồi cố bị lết về phía ấy để tìm sự giúp đỡ của đồng
đội. Bản lĩnh, sự kiên cường đến tận phút cuối, trân trọng từng phút của sinh
mạng ấy đã làm nên vẻ đẹp của một người anh hùng cách mạng, là vẻ đẹp lý
tưởng của cộng đồng, đại diện cho tầng lớp thanh niên chống Mỹ cứu nước lúc
bấy giờ.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Bên cạnh những vẻ đẹp chung, tiêu biểu đại diện cho vẻ đẹp của người anh hùng
thời đại, thì ở Việt cịn có những nét đẹp riêng của một thanh niên trẻ tuổi. Tuy đã
cầm súng chiến đấu, mang trong mình mối thù sâu nặng nhưng ở Việt vẫn có
những nét hồn nhiên tinh nghịch của các chàng trai cùng lứa tuổi đó là sự trẻ
trung, hồn nhiên, vơ tư, tinh nghịch. Khi cịn ở nhà thì Việt luôn tranh giành với

chị mọi thứ, kể cả việc đi bộ đội anh cũng tranh giành cho kì được, khi khơng cãi
lý được với chị thì Việt giở trị cãi cùn, cốt chỉ được đi trước chị. Khi vào bộ đội
thì Việt vẫn khơng qn được trị bắn chim u thích lúc cịn ở nhà thế nên hành
trang cậu cũng giắt theo cả chiếc ná thun. Sống cùng đồng đội, dẫu có thân thiết
Việt cũng chẳng bao giờ kể về chị gái, ln giấu chị như giấu của vì ngây thơ, sợ
rằng chị sẽ bị đồng đội cướp mất bằng những lời tán tỉnh, đùa tếu. Thậm chí, tính
trẻ con, ngây thơ của Việt còn bộc lộ ngay cả khi anh bị thương nặng nằm lại
chiến trường, Việt không sợ chết, nhưng tự bản thân anh lại tưởng tượng ra đủ
thứ ma quái đang rình rập, sợ ma đến mắt mình.
Việt trong Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi có nhiều nét tương
đồng với Tnú trong Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, cả hai đều được sinh
ra trong thời điểm cuộc kháng chiến chống Mỹ trở nên ác liệt nhất, đều sinh ra và
lớn lên trong môi trường với truyền thống đánh giặc bất khuất, chịu nhiều mất
mát đau thương, có những tình cảm sâu sắc với gia đình, q hương. Điều đó đã
trở thành tiền đề, cơ sở củng cố thêm cho lý tưởng sống và chiến đấu trả nợ, nước
thù nhà, bảo vệ quê hương đất nước của nhân vật. Khiến họ trở thành những tấm
gương sáng, hình mẫu anh hùng lý tưởng của thời đại, hội tụ đầy đủ các vẻ đẹp
của cộng đồng, mang đậm khuynh hướng sử thi, chất lãng mạn cách mạng, là
tượng đài trong nền văn học cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945-1975.
Bài làm 3
Chiến tranh gắn liền với đau thương, mất mát. Mặt trận Sài Gòn năm Tết Mậu
Thân 1968 xưa đó đã cướp đi sinh mệnh nhà văn – chiến sĩ tài năng của dân tộc –
Nguyễn Thi. Nguyễn Thi ra đi để lại bao nuối tiếc về một cuộc đời sống và cống
hiến hết mình cho nghệ thuật, cho độc lập quốc gia. “Những đứa con trong gia
đình” là một trong số ít tác phẩm nhà văn để lại cho đời. Tác phẩm xây dựng lên

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188

Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

chân dung hai nhân vật Việt và Chiến đại diện cho thế hệ người con Nam Bộ thời
kì kháng chiến chống Mĩ đau thương nhưng oanh liệt.
Nguyễn Thi – nhà văn của người nông dân Nam Bộ. Nguyễn Thi đã phản ánh
hiện thực cách mạng gian khổ và vẻ đẹp phẩm chất anh dũng, bất khuất của
người con Nam Bộ trong cùng một đoạn trích “Những đứa con trong gia đình”.
Hai nhân vật Việt và Chiến chính là “những đứa con” tiêu biểu cho cả một thế hệ
trong đại gia đình ấy.
Nhân vật Việt là nhân vật trung tâm cũng là chủ thể của câu chuyện. Nguyễn Thi
đặt nhân vật trong tình huống bị thương nằm tại chiến trường và mỗi khi tỉnh dậy
sau cơn mê sảng lại nhớ về những mảnh kí ức khác nhau. Nhờ đó, thế giới nội
tâm và diễn biến cảm xúc của nhân vật được bộc lộ phong phú và sâu sắc.
Hình tượng nhân vật Việt được tác giả thể hiện qua các nét vẽ của hành động,
ngôn ngữ và thế giới tâm hồn. Đầu tiên, qua những hành động tranh giành xâu
ếch, chiến cơng bắt giặc hay chuyện xung phong đi lính đã cho thấy Việt có nét
riêng của một cậu con trai mới lớn, trong sáng và ngây thơ. Bên cạnh đó, Việt
cũng là chàng trai trẻ dũng cảm, kiên cường. Việt đã gan góc ngay từ khi cịn là
thằng bé “đầu ba không lượm mà cứ nhè thằng chặt đầu mà đá”. Khi đi lính, bị
thương nằm tại chiến trường, song chưa khi nào Việt bng bỏ. Bị thương liệt
tồn thân nhưng riêng ngón tay trỏ của Việt vẫn áp lấy cò súng, sẵn sàng bắn bất
cứ tên địch nào xuất hiện. Việt cịn là người giàu tình cảm. Với ba má đã khuất,
với chú Năm, với chị Chiến, với đồng đội… Việt khắc ghi từng hình ảnh của họ
trong trí óc. Việt chính là đại diện thế hệ trẻ miền Nam lạc quan, tình nghĩa và bất
khuất.
Tới nhân vật chị Chiến, Nguyễn Thi đã để cho nhân vật xuất hiện từ hồi ức rời
rạc của Việt. Có thể thấy, ở Chiến có đầy đủ vẻ đẹp phẩm chất và tâm hồn của
người phụ nữ Nam Bộ, đó là đảm đang, trung hậu, anh hùng, bất khuất. Chiến
thừa hưởng từ người mẹ toàn bộ đặc điểm về thể chất và tâm hồn. Chiến gánh

vác gia đình, từ việc nhà việc nước tới việc tâm linh, Chiến đều làm tròn nghĩa
vụ. Chiến có cái nét chất phác từ bắp tay trịn sạm đỏ, thân hình chắc nịch và
bước chân “bình bịch” đậm chất Nam Bộ. Chiến có nét nữ tính, mơ mộng của
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

người con gái Việt. Chiến dũng cảm xung phong đánh Mĩ, ngang tàn và kiêu
dũng đậm chất nữ anh hùng Trần Thị Lý. Chiến được chú Năm khen “Giỏi”. Lời
khen của chú Năm chính là sự ghi nhận của thế hệ đàn anh với thế hệ trẻ hôm
nay.
Khắc họa hai nhân vật Việt và Chiến, Nguyễn Thi đã làm nổi bật nên thế hệ của
“những đứa con trong gia đình” Nam Bộ thời chống Mĩ cứu nước. Với tình
huống truyện độc đáo, ngơn ngữ đậm chất Nam Bộ và nghệ thuật miêu tả diễn
biến tâm lí nhân vật tài tình, tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” đã gặt hái
được nhiều thành công trong đặc sắc nghệ thuật. Tác phẩm chính là lời ngợi ca
vẻ đẹp tâm hồn và tính cách người Việt Nam vơ cùng giàu tình người, trong sáng,
trung hậu, kiên cường và sắt son với Tổ quốc. Tác phẩm cũng chính là “cuốn sổ
gia đình” lớn của dân tộc.
Bài làm 4
Nguyễn Thi là nhà văn được mệnh danh là “Nhà văn Nam Bộ”. Tên tuổi của ông
đã gắn liền với những tác phẩm tên tuổi như “Người mẹ cầm súng”, “Những đứa
con trong gia đình”… Nhân vật của Nguyễn Thi là những con người yêu nước
mãnh liệt, thủy chung đến cùng với Tổ quốc, căm thù ngùn ngụt bọn xâm lược và
tay sai của chúng, vơ cùng gan góc và có tinh thần chiến đấu rất cao – con người
dường như sinh ra để đánh giặc. Việt và Chiến trong tác phẩm “Những đứa con
trong gia đình” là những con người như thế.

Truyện “Những đứa con trong gia đình” được Nguyễn Thi viết năm 1966 khi ơng
đang cơng tác tại tạp chí Văn Nghệ quân giải phóng. Truyện kể về nhân vật Việt,
trong một trận chiến ác liệt tại một cánh rừng cao su. Việt bị thương nặng và lạc
mất đồng đội. Giữa những lần ngất đi tỉnh lại , dòng hồi ức đã đưa Việt về với
những kỷ niệm gia đình (ơng nội, ba má , chú Năm, chị Chiến,)… ba ngày sau
đó, đồng đội tìm được Việt và đưa về bệnh viện dã chiến. Sức khỏe Việt dần
được bình phục. Đội trưởng Tánh giục Việt viết thư kể cho chị Chiến về chiến
cơng của mình. Việt định viết nhưng nghĩ thành tích của mình chưa xứng đáng.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Ở hai chị em Việt và Chiến có những nét tính cách chung: Một là: Hai chị em
cùng sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống cách mạng. Ông Nội, chú
Năm, ba má Việt, chị Hai của Việt đều là những người cán bộ cách mạng trung
kiên. Gia đình của chị em Việt được ví như một dịng sơng mà Việt và Chiến là
khúc sơng sau của đại gia đình cách mạng ấy. Họ đều có tình cảm gia đình sâu
nặng. Việt nhiều lần ngất đi tỉnh lại nhưng mỗi lần tỉnh lại anh lại nhớ về gia
đình.
Hai là: chị em Việt có chung mối thù với bọn Mỹ – Ngụy. Bởi gia đình họ phải
chịu nhiều mất mát đau thương do bọn ác ôn gây ra . Ơng nội hi sinh trong chiến
đấu, ba Việt thì bị giặc chặt đầu, má Việt chết vì bom đạn của giặc. Tuy cịn nhỏ
tuổi, chí căm thù đã thơi thúc hai chị em cùng một ý nghĩ và có cùng nguyện
vọng: “được cầm súng đánh giặc để trả thù cho ba má”. Vì vậy, đêm ghi danh
tịng qn, cả hai đều giành nhau đi bộ đội. Sau khi được ghi tên tòng quân, tối
về, cả hai chị em đều chung nhau quyết tâm đánh giặc. Đều quyết tâm “Đi xa nhà

thì ráng học chúng bạn… thù ba má chưa trả” thì khơng được bỏ về. Chị Chiến
thì thề thốt dữ dội hơn “Nếu giặc cịn thì tao mất”. Ba là: Hai chị em Chiến – Việt
đều có những nét rất ngây thơ thậm chí có phần trẻ con: giành nhau bắt ếch nhiều
hay ít, giành nhau thành tích bắn tàu chiến của giặc và giành nhau ghi tên tòng
quân.
Chiến mang vóc dáng của má: “hai bắp tay trịn vo sạm đỏ màu cháy nắng… thân
người to và chắc nịch”. Đó là vẻ đẹp của con người sinh ra để gánh vác, để chống
chọi, để chịu đựng và để chiến thắng. Tuy vậy, chị cũng rất ư là nữ tính. Đi đánh
giặc còn mang theo lương gược, giữa mỗi trận đánh lại đem ra soi mình. Chiến
đặc biệt giống má ở cái đêm sắp xa nhà đi bộ đội: Chiến biết lo liệu, toan tính
việc nhà y hệt má. Chính Việt nhận ra chị “nói nghe in như má vậy”. Hình ảnh
người mẹ như bao bọc lấy Chiến, từ cái lối nằm với thằng út em trên giường ở
trong buồng nói với ra , đến lối hứ một cái “cóc” rồi trở mình. Đến nỗi chỉ trong
một khoảng thời gian ngắn ngủi trong đêm, Việt đã không dưới ba lần thấy chị
giống in má, có khác chỉ là ở chỗ chị “không bẻ tay rồi đập vào bắp vế than mỏi”
mà thôi.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Chính Chiến cũng thấy mình trong đêm ấy đang hòa vào trong mẹ: “Tao cũng đã
lựa ý nếu má cịn sống chắc má tính vậy, nên tao cũng tính vậy”. Mà đúng thật,
chị Chiến sắp đặt việc nhà đâu ra đó. Từ việc giao lại ruộng đất cho chi bộ, việc
gửi cái nhà cho lớp học, việc làm đám giỗ cho ba má, việc gửi bàn thờ ba má qua
nhà chú Năm… chị Chiến đều tính tốn, sắp đặt ổn thỏa. Đúng như lời chú Năm
nhận xét “Khôn! Việc nhà nó thu được gọn thì việc nước nó mở được rộng. Gọn

bề gia thế đặng bề nước non”.
Chiến hơn Việt chừng một tuổi nhưng Chiến người lớn hơn hẳn: Chiến có thể bỏ
ăn để đánh vần cuốn sổ gia đình suốt từ sáng đến xế chiều. Tính cách “người
lớn” ở Chiến còn thể hiện ở sự nhường nhịn. Tuy có lúc giành nhau với em tranh
cơng bắt ếch, bắn cháy tàu giặc, giành đi tòng quân… nhưng cuối cùng bao giờ
chị cũng nhường em hết trừ việc đi tịng qn (vì chị thương em, muốn giành sự
hi sinh về mình). Tóm lại, Chiến là cơ gái tiêu biểu cho người phụ nữ miền Nam
rắn rỏi, đảm đang, anh hùng. Chị cũng giống như những con người miền Nam
quả cảm: chị Sứ, chị Út Tịch, chị Trần Thị Lý…
Việt – người thanh niên với những phẩm chất hồn nhiên. Hồi cịn ở nhà, cái gì
Việt cũng giành với chị. Từ việc tranh giành với chị chuyện bắt ếch nhiều ít,
chuyện bắn cháy tàu giặc trên sông Định Thủy, chuyện giành nhau đi tòng
quân… Đến tuổi trưởng thành, đi đánh giặc nhưng lúc nào Việt cũng quàng cây
ná thun vào cổ. Khi bị thương nặng trong đêm tối, không sợ chết mà sợ bóng
đêm và sợ ma. Là con trai, lại là em quen được chiều chuộng nên mọi việc Việt
đều “ỷ lại cho chị”, phó mặc tất cả cho chị. Nghe chị bàn việc gia đình một cách
trang nghiêm, Việt vẫn vơ tư “lăn kềnh ra ván cười khì khì” và cứ ầm ừ cho qua,
vừa nghe vừa “chụp một con đom đóm úp trong lịng bàn tay rồi ngủ qn lúc
nào khơng biết”.
Việt có tình cảm với gia đình rất sâu sắc: Khi tỉnh dậy lần thứ nhất, Việt nhớ và
thương má “Ước gì bây giờ lại được gặp má… má sẽ ghé lại xoa đầu Việt, đánh
thức Việt dậy rồi lấy xoong cơm đi làm đồng để dưới xuồng lên cho Việt ăn”.
Việt thương chị Chiến, Việt nhớ lại cái đêm trước ngày đi tòng quân, nhớ từng lời
đối thoại, nhớ cả cái cảnh hai chị em khiêng bàn thờ má qua nhà chú Năm.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn

phí

Thương nhất là lúc “Nghe tiếng chân chị bịch bịch phía sau, Việt thấy thương chị
lạ”. Việt thương chú Năm, nhớ giọng hò “đục và tức như gà gáy” nhưng lại “cất
lên như một hiệu lệnh dưới ánh nắng chói chang… cuối cùng ngắt lại như một lời
thề dữ dội”.
Việt mang trong mình phẩm chất người anh hùng. Lúc còn nhỏ, Việt đã cùng chị
Chiến cùng địa phương quân bắn cháy tàu giặc trên sông Định Thủy được chú
Năm ghi chiến cơng vào cuốn sổ gia đình. Vào trận mạc, Việt chiến đấu dũng
cảm, diệt được xe bọc thép của giặc. Tuy bị thương nặng, hai mắt không nhìn
thấy gì, “hai tay, vai, đầu, chân đang đau điếng và rỏ máu”, người sắp lả đi vì đói
khát, Việt vẫn trong tư thế đường hoàng chững chạc của người chiến sĩ kiên
cường, sẵn sàng tiêu diệt giặc: “Tao sẽ chờ mày… Cả khu rừng này cịn có mình
tao. Mày có bắn tao thì tao cũng bắn được mày… Mày chỉ giỏi giết gia đình tao,
cịn đối với tao thì mày là thằng chạy”. Dù bị thương, dù tỉnh dù mê, dù kiệt sức
vẫn sẵn sàng chiến đấu. Tay việt chỉ cịn một ngón cử động được, lúc nào Việt
cũng bỏ vào cò súng sẵn sáng chiến đấu.
Việt mang trong mình vẻ đẹp của tuổi trẻ Việt Nam thời chống Mỹ: trẻ trung, gan
dạ, đáng yêu nhưng cũng rất mực anh hùng dũng cảm. Việt đã tiếp nối và làm
rạng rỡ truyền thống đánh giặc cứu nước của gia đình và đó cũng là truyền thống
tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Nguyễn Thi đã rất thành công trong việc xây dựng
hình tượng nhân vật anh hùng trong thời đại đánh Mỹ. Xây dựng tình huống
truyện độc đáo, chuyện được kể qua dòng hồi ức đứt nối chập chờn nhưng lại rất
chân thật, cảm động. Bút pháp sử thi hào hùng, ngôn ngữ trần thuật hấp dẫn đậm
sắc thái Nam Bộ…
Những đứa con trong gia đình đã rất thành cơng khi xây dựng hai nhân vật tuổi
trẻ anh hùng. Nhân vật Việt và Chiến là hai chị em có những phẩm chất giống
nhau nhưng đồng thời lại là hai gương mặt, hai cá tính khác nhau, mỗi người một
vẻ và tất cả đều đáng yêu, đáng mến. Nguyễn Thi đã xây dựng hai nhân vật này
thành những gương mặt tiêu biểu cho “Những đứa con trong gia đình” và thế hệ

trẻ miền Nam anh hùng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ gian khổ mà rất đỗi
hào hùng.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Bài làm 5
Với tác phẩm "Những đứa con trong gia đình", Nguyễn Thi đã tăng thêm vị thế
danh hiệu "nhà văn của người dân Nam Bộ". Phong cách nhân vật của ông luôn
là những người bộc trực, hồn nhiên, gan góc, sẵn sàng hi sinh vì sự nghiệp giải
phóng. Hai nhân vật Việt và Chiến là minh chứng hùng hồn cho phong cách ấy.
Chiến và Việt cùng sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng, có mối
thù sâu nặng với Mĩ – ngụy. Ơng nội và ba đều bị giặc giết hại. Má phải vất vả
ni mấy chị em, cuối cùng cũng chết vì bom đạn. Chiến và Việt đều là hai nhân
vật trung tâm của truyện ngắn góp phần thể hiện nội dung cũng như tư tưởng của
tác phẩm. Hai nhân vật này đều có những vẻ đẹp tiếp nối truyền thống gia đình
và đưa truyền thống ấy đi xa hơn.
Đầu tiên là nhân vật chị Chiến, chị Chiến trong tác phẩm là hiện thân vẻ đẹp của
má. Chị được thừa hưởng những vẻ đẹp của má. Chị mang dáng vóc của má: "hai
bắp tay tròn vo sạm đỏ màu cháy nắng, rồi dang cả thân người to và chắc nịch".
Không chỉ về ngoại hình, chị Chiến giống má nhất ở sự đảm đang tháo vát. Trước
đêm lên đường, Chiến lo liệu hết việc nhà. "Chị em mình đi thì thằng Út sang ở
với chú Năm, chú ni. Cịn cái nhà này ba má làm ra đó thì cho các anh ở xã
mượn mở trường học. Giường ván cũng cho xã mượn làm ghế học. Nồi lu, chén,
đĩa, cuốc, vá, đèn soi với nơm để gửi chú Năm. Chừng nào chị Hai ở dưới biển
về làm giỗ má, chị có muốn lấy gì thì chị chở về dưới. Cịn năm cơng ruộng hồi

trước mấy chú cấp cho ba má, giờ mình đi mình trao lại chi bộ đặng chia cho cô
bác khác mần. Hai cơng mía thì chừng nào tới mùa, nhờ chú Năm đốn, để dành
đó làm giỗ ba má. Đem bàn thờ sang gửi chú Năm". Chị Chiến lo liệu chu toàn
mọi việc đến chú Năm cịn khen: "Khơn! Việc nhà nó thu được gọn thì việc nước
nó mở được rộng, gọn bề gia thế, đặng bề nước non".
Chiến chu đáo giống hệt má. Đến Việt cũng thấy chị giống má: "Chà, chị Chiến
bữa nay nói in như má vậy! Cũng ở trong cái buồng mà nói vọng ra, cũng nằm
với thằng Út em, ở trên cái giường đó". Chị Chiến giống từ cách nằm, cựa mình,
thở dài ngay cả cách nói vọng từ buồng ra. Chính chị Chiến cũng cảm thấy mình
giống má: "Tao cũng lựa ý nếu má cịn sống chắc má tính vậy, nên tao cũng tính
Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

vậy". Nhưng khơng chỉ giống má, Chiến cịn có nét riêng biệt. Ở Chiến vẫn có
nét trẻ trung, thích làm duyên làm dáng. Trong túi Chiến lúc nào cũng có một cái
gương để soi. Chiến là cơ gái mới lớn, đang tuổi mơ mộng nên vẫn có những nét
trẻ con. Điểm khác biệt nhất của chị Chiến với má là được trực tiếp cầm súng
đánh giặc để trả thù nhà, thực hiện lời thề: "Đã là thân con gái, nếu giặc cịn thì
tao mất, vậy à?". Chị Chiến là tiêu biểu cho người yêu nước, những con người
sinh ra để cầm súng đánh giặc.
Nhân vật xuất hiện nhiều nhất trong tác phẩm là Việt. Nhà văn đã trao ngịi bút
để nhân vật Việt tự viết về mình. Việt là chàng trai có tâm hồn trong sáng, hồn
nhiên, yêu đời. Việt có nét riêng của con trai mới lớn, tính tình trẻ con ngây thơ
hiếu động. Việt hay giành phần hơn với chị từ việc đi bắt ếch, tòng qn, lập
chiến cơng giết giặc… Việt thích đi câu cá, bắn chim, khi đi bộ đội rồi, anh vẫn
mang chiếc ná thun trong áo. Đêm trước ngày lên đường, chị Chiến thu xếp toan

tính mọi việc thì Việt lại vơ tư lăn kềnh ra ván cười khì, vừa nghe vừa chụp con
đom đóm vào lịng bàn tay rồi ngủ qn lúc nào không biết. Cách thương chị của
Việt cũng rất trẻ con.
Mặc dù tin yêu anh em đồng đội nhưng lại giấu khơng cho ai biết mình có chị gái
là tiểu đội trưởng bộ đội nữ Bến Tre. Việt sợ mất chị trước lời tếu táo của anh em.
Khi bị lạc đồng đội, một mình nằm lại giữa chiến trường, không sợ giặc mà sợ
"con ma thụt đầu ngồi trên cây xồi mồ cơi, và thằng chỏng thụt lưỡi hai bên vàm
sông". Khi gặp được đồng đội, thằng út em vừa khóc vừa cười. Dù trẻ con nhưng
trên cương vị của người chiến sĩ, Việt dũng cảm kiên cường. Dòng máu trong con
người Việt là dòng máu gia truyền của những con người gan góc, khơng bao giờ
sợ trước bạo tàn. Việt đã chiến đấu dũng cảm lập chiến công dùng thủ pháo tiêu
diệt một xe tăng bọc thép của giặc. Khi bị trọng thương một mình giữa rừng,
"mắt sưng húp khơng nhìn thấy gì, tồn thân như rỉ máu" nhưng Việt vẫn trong tư
thế sẵn sàng chiến đấu. "Đạn đã lên nịng, ngón cái cịn lại vẫn sẵn sàng nổ
súng". Việt là đứa con kế tục truyền thống của gia đình đi tiếp con đường cách
mạng của ba má là con đường đi trả thù mà không sợ dài lâu nhưng Việt cịn tiến
xa hơn, lập nhiều chiến cơng.

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188


Thư viện Đề thi - Trắc nghiệm - Tài liệu học tập miễn
phí

Chiến và Việt đã kế tục và phát huy truyền thống của gia đình, mang truyền
thống ấy tiến xa hơn. Hai nhân vật, hai tính cách khác nhau nhưng vẫn có những
điểm chung thống nhất. Hai nhân vật, hai bức tượng đài lớn của tác phẩm và trở
thành hình mẫu của tuổi trẻ Việt Nam thời kỳ kháng chiến.
Mời các bạn cùng tham khảo thêm />

Trang chủ: | Email hỗ trợ: | Hotline: 024 2242
6188