Bộ đề phân tích các đoạn trích tiêu biểu môn ngữ văn 12 thi THPT gồm trên 900 trang, chi tiết

931 trang
BỘ ĐỀ PHÂN TÍCH/ CẢM NHẬN ĐOẠN THƠ, ĐOẠN VĂN
(BÁM SÁT ĐỀ MINH HỌA 2021)
Các đoạn trích đáng lưu ý :
1. Tây tiến ( đoạn 1-2-3) (2019 đã thi đề dự phòng, đoạn 3 )
2. Việt Bắc
Tám câu đầu ( đã thi đề dự phịng 2020)
Đoạn :Mình đi có nhớ những ngày…mái đình cây đa
Đoạn : ta với mình mình với ta…đều đều suối xa.
Đoạn bức tranh tứ bình : ta về mình có nhớ ta… thủy chung
Đoạn Việt Bắc ra quân: Những đường VB của ta…Đèo De núi hồng
2020 HS vùng dịch Cô vit ( Đà Nẵng ) thi đoạn : Nhớ khi giặc đến giặc lùng… đèo
De núi Hồng
( trừ 2 đoạn thơ cuối )
3. Đất nước
Năm2017đã thi đoạn “Đất là nơi anh đến trường…giỗ tổ”)
Năm 2020 đã thi: Em ơi em hãy nhìn rất xa… ca dao thần thoại
Đoạn : khi ta lớn lên đất nước đã có rồi…từ ngày đó
Đoạn : đất là nơi anh đến trường… nhớ ngày giỗ tổ
Đoạn : trong anh và em hôm nay…làm nên đất nước muôn đời
Đoạn : những người vợ nhớ chồng…đã hóa núi sơng ta
Đoạn : Em ơi em hãy nhìn rất xa… đất nước của ca dao thần thoại
4. Sóng ( đoạn nào cũng quan trọng)
5. Người lái đò sông Đà
Đoạn miêu tả con sông Đà hung bạo:
Hùng vĩ của sơng Đà khơng phải chỉ có thác đá….gậy đánh phèn
Còn xa lắm mới đến cái thác dưới…lúc ngừng chèo
Đoạn miêu tả con sông Đà thơ mộng trữ tình:
Con sơng Đà tn dài, tn dài… nối lại chiêm bao đứt quãng
Thuyền tôi trôi trên sông Đà…hết
Đoạn miêu tả cảnh vượt thác sông Đà qua 3 trùng vi thạch trận

6. Ai đã đặt tên cho dòng sông :( đoạn nào cũng quan trọng)
( Năm 2019 đã thi đoạn mở đầu->> chân núi Kim Phụng)
Đoạn sông Hương ở thượng nguồn : Trong những dịng sơng đẹp ở nước ta… Kim
Phụng
1


Sông Hương ở đồng bằng : Phải nhiều thế kỉ qua đi…bát ngát tiếng gà
Sông Hương khi chảy vào thành phố : Từ đây, như đã tìm đúng đường về…vấn
vương của một nỗi lịng
Sơng Hương khi rời khỏi kinh thành : rời khỏi kinh thành ….quê hương xứ sở
Vẻ đẹp của sơng Hương nhìn từ góc độ văn hóa, lịch sử
7. Vợ chồng A Phủ
Đoạn đầu : Ai ở xa về…
Đoạn miêu tả sự hồi sinh của Mị trong đêm tình mùa xn ( có thể chia thành nhiều
đề)
Đoạn Mị cắt dây trói cứu A phủ
8. Vợ nhặt ( 2016 đã thi tình huống truyện)
Lưu ý đoạn miêu tả sự thay đổi của Tràng trong buổi sáng hôm sau
Tâm trạng bà cụ Tứ : Bà lão cúi đầu nín lặng…nước mắt chảy xuống rịng rịng ( có
thể chia thành nhiều đề)
Đoạn : bữa cơm ngày đói trơng thật thảm hại…
9. Rừng xà nu:
Đoạn đầu miêu tả Rừng xà nu
Đoạn T nú bị giặc tra tấn
10.
Chiếc thuyền ngoài xa
( 2015 thi hình tượng người đàn bà hàng chài, năm 2018 thi vẻ đẹp chiếc thuyền
ngoài xa, liên hệ bài Hai đứa trẻ )
Hai phát hiệncủa nghệ sĩ Phùng

Người đàn bà ở tòa án huyện
Đoạn cuối : Tấm ảnh trong bộ lịch năm ấy
11.Hồn Trương Ba da hàng thịt
Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và xác Hàng thịt
Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và người thân
Đối thoại giữa Hồn Trương Ba và xác Đế Thích

2


BỘ ĐỀ TÂY TIẾN
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÔNG 2021
Bài thi: NGỮ VĂN
ĐỀ THI THỬ Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

I.ĐỌC HIỂU(3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
Một ước mơ phù hợp là yếu tố quan trọng góp phần làm nên một việc có ý nghĩa. Ước
mơ là hình ảnh của những điều nằm trong tâm trí ta, và nếu bạn là người có quyết tâm
thì bạn sẽ tìm cách đạt được nó. Những người làm nên nghiệp lớn trên thế giới đều là
những người biết mơ ước.
Ước mơ không bao giờ hình thành ở những người thờ ơ, lười biếng hay thiếu tham
vọng. Bạn hãy đặt ra những ước mơ nằm trong khả năng của mình và lên kế hoạch cụ thể
để từng bước hiện thực hóa chúng. Trong khi vạch ra kế hoạch cụ thể để đạt được thành
công, cả trong sự nghiệp lẫn cuộc sống thường ngày, bạn đừng bị lung lay hay nhụt chí
bởi những người xem bạn như là kẻ mơ mộng. Để đạt được thành cơng như mong muốn
trong một thế giới đang có nhiều thay đổi này, bạn phải học hỏi tinh thần của các bậc

tiền bối – những người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự phát triển của văn minh
nhân loại. Tinh thần ấy là dòng huyết mạch của sự phát triển và là cơ hội để bạn giải
phóng hết năng lực tiềm ẩn của mình. Hãy biết quên những ước mơ khơng thành của
ngày hơm qua. Thay vào đó, cần biến ước mơ của ngày mai thành những công việc cụ
thể, để một ngày không xa trong tương lai, chúng sẽ trở thành hiện thực.
Ước mơ không phải là cái sẵn có, cũng chẳng phải là cái khơng thể có. Ước mơ
chính là con đường chưa được định hình, là hình ảnh của những điều nằm trong tâm trí
bạn mà nếu có đủ quyết tâm, bạn hồn tồn có thể hiện thực hóa chúng.
Nếu bạn tin tưởng vào những ước mơ của mình thì hãy cố gắng thực hiện bằng tất
cả.
(Trích Khơng gì là khơng thể, George Matthew Adams)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên.
3


Câu 2. Theo tác giả, để đạt được thành công như mong muốn chúng ta cần phải làm gì?
Câu 3. Tác giả cho rằng: “Một ước mơ phù hợp là yếu tố quan trọng góp phần làm nên
một việc có ý nghĩa”. Anh/chị hiểu như thế nào là ước mơ phù hợp?
Câu 4. Thơng điệp nào trong đoạn trích trên có ý nghĩa nhất đối với anh/chị? Vì sao?
II.LÀM VĂN(7,0 điểm)
Câu 1.(2,0 điểm)
Từ đoạn trích trong phần Đọc – hiểu, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ)
trình bày suy nghĩ của anh /chị về vai trò của ước mơ trong sự thành công của mỗi
người.
Câu 2.(7,0 điểm)
“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc,
Qn xanh màu lá dữ oai hùm.
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.

Rải rác biên cương mồ viễn xứ,
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh,
Áo bào thay chiếu anh về đất,
Đề gồm:02 trang
Sơng Mã gầm lên khúc độc hành.
(Trích:Tây Tiến- Quang Dũng, Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam.)
Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến trong đoạn trích trên. Từ đó, nhận xét
tính chất bi tráng được thể hiện qua đoạn thơ.
---------------HẾT--------------

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG 2021
ĐỀ THI THỬ
ĐÁP ÁN-THANG ĐIỂM
Bài thi: NGỮ VĂN
(Đáp án-Thang điểm gồm có 03 trang)
Phầ
n
I

Câu

1

Nội dung
ĐỌC-HIỂU
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận
Theo tác giả, để đạt được thành công như mong muốn chúng
4

Điể
m
3,0
0,5


2

3

4
II

1

2

ta cần phải:
-Học hỏi tinh thần của các bậc tiền bối.
0,5
-Biết quên những ước mơ không thành của ngày hôm qua,
biến ước mơ của ngày mai thành những công việc cụ thể…
Thí sinh có thể trả lời :
-Ước mơ phù hợp là những ước mơ nằm trong khả năng, điều 1,0
kiện, năng lực của bản thân…
- Ước mơ phù hợp với các chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
Thí sinh trình bày ý kiến cá nhân về sự lựa chọn thơng điệp 1,0
của mình và có cách lí giải hợp lý,thuyết phục.
LÀM VĂN
7,0

Viết một đoạn văn về vai trò ước mơ trong sự thành công của
2,0
mỗi con người.
a.Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch,quy
0,25
nạp, tổng-phân-hợp, móc xích hoặc song hành.
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận
0,25
Vai trị của ước mơ trong sự thành cơng của mỗi con người.
c. Triển khai vấn đề cần nghị luận
1,0
Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp, để triển
khai vấn đề cần nghị luận theo nhiều cách khác nhau nhưng
cần phải làm rõ vai trò của ước mơ trong sự thành cơngcủa
mỗi con người.
Ước mơ đóng vai trị quan trọng trong sự thành cơng của mỗi
con người, nó là động lực để con người phấn đấu, nỗ lực, vượt
qua những khó khăn, thử thách để đi đến thành cơng, từ đó
đóng góp cho sự phát triển của xã hội.
d.Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách
diễn đạt mới mẻ.
Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến được thể hiện
trong đoạn trích
5

0,25

0,25
5,0


a.Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết 0,25
bài khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
Hình tượng người lính Tây Tiến được thể hiện qua đoạn trích
0,5
c.Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng
tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn
chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:
*Giới thiệu khái quát về tác giả Quang Dũng, bài thơ Tây Tiến 0,5
và đoạn trích
*Hình tượng người lính Tây Tiến được Quang Dũng thể hiện
1,5
qua đoạn trích.
- Ngoại hình:
+ “Khơng mọc tóc”, “qn xanh màu lá”: diện mạo độc đáo, lạ
thường đồng thời phản ánh được hiện thực tàn khốc nơi rừng
núi Tây Bắc
-Tâm hồn, tính cách:
+“Dữ oai hùm” tinh thần của họ cho thấy sự mạnh mẽ đối lập
với vẻ ngoài vàng vọt xanh xao do bệnh sốt rét rừng mang lại.
+“Mắt trừng” khí thế quyết tâm trong từng người lính.
- “Gửi mộng qua biên giới”: Quyết tâm giết giặc lập công.
- “Mơ dáng kiều thơm”: Giấc mơ hào hoa lãng mạn về quê
hương Hà Nội mà mỗi người lính mang theo, chính là động

lực giúp họ kiên cường hơn khi thực tế quá khắc nghiệt.
- Lí tưởng cao đẹp:
- Các từ Hán Việt “biên cương, viễn xứ, chiến trường, áo
bào...” làm cho khơng khí trở nên trang trọng và thiêng liêng
hơn.
- Bút pháp nói giảm nói tránh “anh về đất” mang ý nghĩa nhân
văn và rất hào hùng, không mang lại cảm giác bi lụy.
- Các anh hy sinh cả tuổi trẻ, cuộc đời mình cho đất
nước“chẳng tiếc đời xanh”
- “Sơng Mã gầm lên khúc độc hành” –nhân hóa hình ảnh con
6


sơng Mã lời tiễn biệt , để nói lên sự hi sinh cao cả của người
lính Tây Tiến.
Giải thích tính bi tráng được thể hiện qua đoạn thơ
“Bi”: Buồn, đau thương.
“Tráng”: Mạnh mẽ, hùng tráng.
Người lính Tây Tiến có sự hi sinh, mất mát nhưng không làm
giảm đi tinh thần mạnh mẽ,quyết tâm sẵn sàng hi sinh để bảo
vệ đất nước.

*Đánh giá
-Đoạn thơ khắc họa rõ nét chân dung người lính với ngoại
hình và tâm hồn bằng bút pháp lãng mạn, đậm chất bi tráng.
-Người chiến sĩ Tây Tiến đã để lại một ấn tượng sâu sắc cho
người đọc, tạo nên một tượng đài bất tử về anh bộ đội cụ Hồ
trong kháng chiến chống Pháp.
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt

e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận; có cách
diễn dạt mới mẻ.

ĐỀ THI THAM
KHẢO

1,0

0,5

0,25

0,5

KÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
NĂM 2021
Bài thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

SST 02
Tên tác phẩm: Tây Tiến (Quang Dũng)
Đơn vị thực hiện: THPT Nguyễn An Ninh
I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích:
7


“Đố kị nghĩa là bực tức, khó chịu trước những may mắn và thành công của người khác.
Trong khi người thành cơng ln nhìn thấy và học hỏi những đức tính tốt đẹp của người

khác thì kẻ thất bại lại khơng làm được điều đó.Họ khơng muốn nhắc đến thành cơng của
người khác, đồng thời ln tìm cách chê bai, hạ thấp họ.Họ để mặc cho lịng tỵ hiềm,
thói ganh tỵ, cảm giác tự ti gặm nhấm tâm trí ngày qua ngày.
Đố kị không những khiến con người cảm thấy mệt mỏi mà còn hạn chế sự phát triển của
mỗi người. Thói đố kị khiến chúng ta lãng phí thời gian và không thể tận dụng hết năng
lực để đạt được điều mình mong muốn.Ganh tị với sự thành cơng của người khác sẽ
khiến chúng ta đánh mất cơ hội thành cơng của chính mình.
Tạo hóa tạo ra con người trong sự khác biệt và bình đẳng. Bạn cần phải ý thức được
rằng, bạn là duy nhất và không bao giờ có người nào hồn tồn giống bạn, cả về diện
mạo lẫn tính cách. Vì thế, thay vì ganh tị với thành công và may mắn của người khác,
bạn hãy tập trung tồn bộ tâm trí vào những ước mơ, dự định, đồng thời cố gắng hoàn
thành chúng một cách triệt để. Hãy tự hào về sự khác biệt của bản thân bạn và vui mừng
trước sự may mắn, thành công của những người xung quanh. Niềm vui ấy sẽ chắp cánh
cho hạnh phúc của bạn và sớm muộn gì, bạn cũng sẽ đạt được thành cơng như họ”.
(Trích “Khơng gì là khơng thể” – George Matthew Adams – Thu Hằng dịch)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định thao tác lập luận chính được sử dụng trong đoạn trích ?
Câu 2. Căn cứ vào đoạn trích, hãy cho biết đâu là sự khác biệt giữa người thành công và
kẻ thất bại?
Câu 3. Anh / chị hiểu như thế nào về ý kiến: “Tạo hóa tạo ra con người trong sự khác
biệt và bình đẳng” ?
Câu 4. Anh / chị có đồng tình với quan điểm“Đố kị khơng những khiến con người cảm
thấy mệt mỏi mà còn hạn chế sự phát triển của mỗi người” khơng ? Vì sao ?
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh / chị hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ)
trình bày suy nghĩ của mình về việc làmthế nào để từ bỏ thói đố kị ?
Câu 2. (5,0 điểm)
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi.

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi,
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
8


Heo hút cồn mây,súng ngửi trời.
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống,
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
Anh bạn dãi dầu không bước nữa,
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.
Nhớ ơi Tây Tiến cơm lên khói,
Mai Châu mùa em thơm nếp xơi.
( Trích Tây tiến, Quang Dũng, Ngữ văn 12, tập 1, NXB GD 2020)
Cảm nhận về thiên nhiên Tây Bắc trong đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét về chất
nhạc, họa trong đoạn thơ.
GỢI Ý ĐÁP ÁN
Phần Câu
NỘI DUNG
Điểm
I
ĐỌC HIỂU
1
Thao tác lập luận chính được sử dụng trong đoạn
0.5
trích là: Bình luận
2
Sự khác biệt giữa người thành cơng và kẻ thất

0.5
bại:
Trong khi người thành cơng ln nhìn thấy và
học hỏi những đức tính tốt đẹp của người khác
thì kẻ thất bại lại khơng làm được điều đó. Họ
không muốn nhắc đến thành công của người
khác, đồng thời ln tìm cách chê bai, hạ thấp
họ. Họ để mặc cho lịng tỵ hiềm, thói ganh tỵ,
cảm giác tự ti gặm nhấm tâm trí
3
Ý kiến “Tạo hóa tạo ra con người trong sự khác
1.0
biệt và bình đẳng” có thể hiểu là:
- Sự khác biệt có nghĩa là: Mỗi con người đều
được sinh ra với diện mạo, tính cách và phẩm
chất khác nhau.
-bình đẳng có nghĩa là: Mỗi con người đều được
ban cho một hoặc những khả năng vượt trội hơn
người khác ở một lĩnh vực nào đó trong cuộc
sống.
9


4

II
1

Thí sinh được tự do bày tỏ quan điểm, miễn là có
lí giải phù hợp, gợi ý:

- Đồng tình
- Lí giải:
+ Đố kị khiến con người nảy sinh những cảm xúc
tiêu cực như giận giữ, thù ghét đối với người
khác; gây chán nản, thất vọng về bản thân; do đó,
dẫn đến sự mệt mỏi.
+ Đố kị khiến con người luôn bận tâm đến cuộc
sống của người khác, sự thành đạt của người
khác mà đánh mất thời gian, cơ hội để tập trung
cho sự nghiệp, cơng việc của bản thân mình.
LÀM VĂN
Viết đoạn văn về việc làmthế nào để từ bỏ thói
đố kị
a. Đảm bảo u cầu về hình thức đoạn văn:
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn
dịch, quy nạp, tổng- phân- hợp móc xích hoặc
song hành
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận:
Làmthế nào để từ bỏ thói đố kị
c. Triển khai vấn đề nghị luận
-Thí sinh có thể chọn các thao tác lập luận phù
hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều
cách nhưng phải làm rõvề việc làmthế nào để từ
bỏ thói đố kị
- Để từ bỏ được thói đố kị, trước hết chúng ta cần
phải nhận thức được rằng: mỗi con người khi
sinh ra đều được ban tặng cho những tố chất khác
nhau.
- Đố kị chỉ có hại cho bản thân chúng ta. Nó sẽ
dày vị tâm trí chúng ta, làm chúng ta chán nản,

mất động lực phấn đấu...
- Rèn luyện cho mình một thái độ, suy nghĩ tích
cực, học tập những ưu điểm, những thói quen tốt
10

1.0

7.0
2.0
0.25

0.25
1.0


2

từ người khác để hồn thiện chính mình.
d. Chính tả ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng việt.
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận có
cách diễn đạt mới mẻ
Cảm nhận về thiên nhiên Tây Bắc trong
đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét về chất nhạc,
họa trong bài thơ Tây Tiến
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận
Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai
được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận

Phân tích thiên nhiên Tây Bắc trong đoạn thơ
trên. Từ đó, nhận xét về chất nhạc, họa trong bài
thơ Tây Tiến
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận
điểm.
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng
cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp
chặt chẽ giữa lí lẽ dẫn chứng, đảm bảo các yêu
cầu sau:
* Giới thiệu khái quát về tác giả Quang Dũng,
tác phẩm Tây Tiến và đoạn thơ
* Cảm nhận về thiên nhiên Tây Bắc trong
đoạn thơ: Con đường hành quân gian khổ và
thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, hoang sơ
- Hai câu thơ đầu: Khái quát về nỗi nhớ
- Sáu câu thơ tiếp: Thiên nhiên Tây Bắc
+ Khí hậu khắc nghiệt
+ Địa hình hiểm trở
- Hai câu thơ 7-8: sự gian khổ, hy sinh của người
lính Tây Tiến
- Hai câu thơ 9-10: Thử thách thác ngàn, thú dữ
- Hai câu thơ cuối: Kỉ niệm đẹp, ấm tình quân
11

0.25
0.25

5.0

0.25

0.5

2.5

0.5
1.5


dân.
* Nghệ thuật
- Kết hợp giữa cảm hứng lãng mạn và bút pháp bi

0.5

tráng.
- Ngơn từ giàu hình ảnh, cảm xúc; nhiều từ chỉ
địa danh, từ hình tượng, từ Hán Việt cùng nhiều
thủ pháp nghệ thuật như nhân hóa, đối lập, điệp,
…
- Hình ảnh đặc sắc, đậm chất nhạc, chất họa.
* Nhận xét về chất nhạc, họa trong bài thơ Tây
Tiến:
Chất liệu của hội họa là đường nét, màu sắc, hình
khối…Chất liệu của âm nhạc là âm thanh, nhịp
điệu, tiết tấu…
Nghĩa là nhà thơ dùng màu sắc, đường nét, âm
thanh làm phương tiện diễn đạt tình cảm của
mình.
– Tây Tiến của QD có sự kết hợp hài hịa giữa

nhạc và họa:
Đoạn thơ sử dụng nhiều từ ngữ tạo hình, kết hợp
với nghệ thuật tương phản và những nét vẽ gân
guốc: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút, súng ngửi
trời, ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống…đã
vẽ được một bức tranh núi rừng Tây Bắc hiểm
trở, dữ dội
– Xen vào những nét vẽ gân guốc giàu tính tạo
hình là những nét vẽ mềm mại, gam màu lạnh
xoa dịu cả khổ thơ. Câu thơ sử dụng tồn thanh
bằng: Nhà ai Pha Lng mưa xa khơi
– Chất nhạc được tạo ra bởi những âm hưởng đặc
biệt, những thanh trắc tạo cảm giác trúc trắc, khó
đọc kết hợp với những thanh bằng làm nhịp thơ
trầm xuống tạo cảm giác thư thái, nhẹ nhàng.
12

1.0


d. Chính tả ngữ pháp tiếng việt
Đảm bảo đúng chính tả ngữ pháp tiếng việt
e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có
cách diển đạt mới mẻ
ĐỀ THI THAM
KHẢO

0.25
0.5

KÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
NĂM 2021
Bài thi: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề

Tên tác phẩm:Tây Tiến – Quang Dũng
Đơn vị thực hiện: THPT Thường Tân
I. ĐỌC – HIỂU (3,0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Hãy hướng sự quan tâm của bạn tới những việc bạn có thể làm thay vì nghi hoặc
khả năng của bản thân. Thực tế cho thấy, chúng ta sẽ chẳng đạt được bất cứ điều gì nếu
cứ ln miệng nói rằng mình khơng làm được.
Khi phải đối mặt với khó khăn, hãy tự nhủ rằng mọi rắc rối sẽ được giải quyết, từ đó
nỗ lực tìm giải pháp cho vấn đề. Đó chính là cách tạo ra sự khởi đầu tốt đẹp. Hãy nhớ
rằng thành công trong cuộc sống luôn đi kèm với những câu khẳng định như: “Tôi có
thể” hoặc “Tơi sẽ làm được”, và hành động bao giờ cũng tạo ra điều kì diệu. Đừng ngồi
đó chờ đợi mộng tưởng biến thành sự thật. Khi đã nỗ lực hết mình, dù có thất bại, bạn
cũng khơng phải tiếc nuối. Thất bại khiến bạn không chỉ rút ra bài học kinh nghiệm mà
còn hiểu được giá trị của thành công. Bạn thực sự thất bại khi chưa thử mọi cơ hội mà
bạn đang có. Khi thực sự muốn làm một điều gì đó, chắc chắn sẽ có cách để bạn làm
được.
(Quên hôm qua, sống cho ngày mai, Tian Dayton – NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí
Minh)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1.Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích? (0.5 điểm)
Câu 2: Theo tác giả, cách tạo ra sự khởi đầu tốt đẹp được nói đến trong đoạn trích là gì?
(0.5 điểm)
Câu 3: Theo anh/chị, tại sao thất bại giúp ra hiểu được giá trị của thành công? (1.0 điểm)
13

Câu 4: Anh chị có cho rằng việc suy nghĩ tơi có thể, tơi sẽ làm đồng nghĩa với sự tự cao
khơng;? Vì sao? (1.0 điểm)
Phần II. Làm văn (7.0 điểm)
Câu 1: (2.0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 từ) về
điều bản thân cần làm để tạo ra cơ hội trong cuộc sống.
Câu 2: (5.0 điểm)
“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc,
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.
Rải rác biên cương mồ viễn xứ,
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh,
Áo bào thay chiếu anh về đất,
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.”
Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng người lính Tây Tiến. Bình luận ngắn gọn về nét độc đáo của
hình tượng này.
(Trích Tây Tiến – Quang Dũng, Ngữ văn 12, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017, tr.
69-70)

HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần
I
1
2

3

Đáp án và biểu điểm

ĐỌC HIỂU ( 3.0 điểm)
- Phương thức biểu đạt chính là nghị luận
- Cách tạo ra sự khởi đầu tốt đẹp được nói đến trong
đoạn trích:
+ Tự trấn an và khích lệ bản thân, rằng mọi rắc rối sẽ có
thể được giải quyết.
+ Quan trọng nhất là nỗ lực để tìm giải pháp và bắt tay
vào giải quyết vấn đề.
Thất bại giúp ta hiểu được giá trị của thành cơng vì
nhiều lí do. Thí sinh có thể đưa ra sự lí giải của riêng
14

Điể
m
0.5
0.5

1.0


II
1

mình, có diễn giải hợp lí, thuyết phục. Có thể theo các
hướng sau:
- Đối với những người giàu nghị lực và cầu tiến, thất bại
giúp ta thấy được những bài học kinh nghiệm q báu,
từ đó nhìn lại phương pháp thực hiện, tiếp tục tổng kết

kinh nghiệm để thành công trong tương lai. Xét theo
một bình diện, thành cơng, chẳng qua là thất bại vẫn
khơng nản chí, kiên trì theo đuổi mục tiêu tới cùng,
chung cuộc đạt được thành tựu.
- Thất bại là một tình cảnh khơng hề dễ chịu, theo sau nó
là những cảm xúc tiêu cực: buồn rầu, chán nản, hoài
nghi vào bản thân….khi thất bại dường như mọi cánh
cửa đều tạm thời đóng lại trước mắt con người. Thành
cơng thì ngược lại, thường gắn với niềm vui, sự mãn
nguyện và tự hào. Bởi vậy thất bại giúp ta trân trọng
thành công, niềm hạnh phúc khi đạt được thành công và
hiểu được giá trị thật sự của thành cơng
4
Thí sinh có thể đồng tình hoặc khơng đồng tình với ý 1.0
kiến : tơi có thể, tơi sẽ làm được đồng nghĩa với tự cao.
- Đồng tình/ khơng đồng tình/ vừa đồng tình vừa khơng
đồng tình
- Lí giải hợp lý, thuyết phục.
LÀM VĂN (7,0 điểm)
7,0
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một
đoạn văn (khoảng 200 từ) về điều bản thân cần làm để tạo ra
cơ hội trong cuộc sống.
a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn (mở đoạn, phát triển 0.25
đoạn, kết đoạn).
đ
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách quy nạp, diễn
dịch, tổng – phân – hợp, móc xích, song hành.
b.Xác định đúng vấn đề nghị luận:điều bản thân cần làm để 0,5đ
tạo ra cơ hội trong cuộc sống.

c. Triển khai
Thí sinh có thể lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để
triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm
15


rõ điều bản thân cần làm để tạo ra, cơ hội trong cuộc
sống.của con người trong cuộc sống. Có thể triển khai theo
hướng:
Để đạt được thành công phải năng động, linh hoạt, chủ động
trong tư duy, học cách nắm bắt những nhu cầu xã hội,tìm tịi,
khái thác nghiên cứu những vấn đề mang tính thực tiễn, liên
quan đến mục đích, ước mơ, hồi bão mà bạn hướng đến.
d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo những quy tắc về chính tả, 0.5đ
dùng từ, đặt câu.
e. Sáng tạo: thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có
cách diễn đạt mới mẻ.

2

“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc,
……………………………………
Sơng Mã gầm lên khúc độc hành »
Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng người lính Tây Tiến. Bình luận
ngắn gọn về nét độc đáo của hình tượng này.
a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận:Mở bài nêu 0.25
được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái
quát được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề nghị luận:
0.5

+ Vẻ đẹp hình tượng người lính Tây Tiến.
+ Bình luận nét độc đáo của hình tượng này.
c. Triển khai vấn đề thành các luận điểm
3.5
Thí sinh có thể trình bày cảm nhận theo nhiều cách, nhưng
cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa
lí lẽ và dẫn chứng; cần đảm bảo những ý sau:
1.Giới thiệu khái quát về tác giả Quang Dũng, tác phẩm 0.5
« Tây Tiến » ? và đoạn thơ.
-Quang Dũng là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến
chống Pháp, là ghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh, soạn
nhạc nhưng được biết nhiều với tư cách là nhà thơ. Phong
cách thơ: phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa. Sáng
tác chính: Mây đầu ơ (thơ, 1968), Thơ văn Quang Dũng
(tuyển thơ văn, 1988).
16


-Tây Tiến được viết cuối năm 1948, ở Phù Lưu Chanh (Hà
Tây), khi ông đã chuyển sang đơn vị khác và nhớ về đơn vị
cũ. Lúc đầu bài thơ có tên là Nhớ Tây Tiến.In trong tập “Mây
đầu ô”
-Bài thơ bao trùm là nỗi nhớ của tác giả về thiên nhiên Tây
Bắc và hình ảnh người lính Tây Tiến trên chặng đường hành
quân. Trong đó nổi bật là đoạn thơ khắc họa thành cơng hình
ảnh người lính Tây Tiến với những vẻ đẹp độc đáo.
2. Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng người lính trong đoạn 2.0
thơ.
- Giới thiệu về đồn binh Tây Tiến
- Hai câu thơ đầu: khắc tạc vẻ đẹp bức chân dung người

lính Tây Tiến khi đặt giữa phơng nền thiên nhiên TB hiện
lên giữa bao khó khăn thiếu thốn, lại càng bi tráng, lãng
mạn và hào hoa:
“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá giữ oai hùm”
+ Vẻ đẹp bi tráng gợi lên từ ngoại hình ốm yếu, tiều tụy, đầu
trọc, da dẻ xanh xao “xanh màu lá”; kì dị “khơng mọc tóc” ;
“qn xanh màu lá” nguyên nhân do những ngày tháng hành
quân vất vả, thiếu thốn đó là dấu ấn trận sốt rét rừng. Hiện
thực gian khổ, khắc nghiệt.
+ Bên cạnh đó cái bi cịn có chất hào hùng, nghệ thuật đối lập
giữa vẻ ngồi và tâm hồn bên trong đó là tinh thần, khí chất
mạnh mẽ trong tư thế bên người lính “giữ oai hùm” làm chủ
rừng thiêng sông núi, chúa tể. Qua đó câu thơ mang âm
hưởng hào hùng, người lính tuy gian khổ, thiếu thốn nhưng
yêu đời, kiêu hùng.
-Hai câu thơ tiếp: dấu ấn lãng mạn của những chàng trai
Hà Nội mang tâm hồn hào hoa:
“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”
+ Hai chữ “mắt trừng” gợi nhiều liên tưởng “mắt trừng” là
ánh mắt mở to nhìn thẳng về phía kẻ thù với ý chí mạnh mẽ
thề sống chết với kẻ thù, ánh mắt căm hờn rực lửa.
17


+ Đôi mắt ấy “gửi mộng qua biên giới” – mộng giết giặc, lập
cơng, hịa bình, đơi mắt có tình, đôi mắt “mộng mơ” thao
thức nhớ về quê hương.
+ Và trong bóng Hà Nội nào có quên một dáng “kiều thơm”,

đó là bóng hình của những người bạn gái Hà thành thanh lịch
yêu kiều, diễm lệ, với ý nghĩa ấy ta thấy người lính Tây Tiến
khơng chỉ biết cầm súng cầm gươm theo tiếng gọi non sơng
mà cịn rất hào hoa, lãng mạn.
-Hai câu thơ tiếp theo vẻ đẹp lí tưởng của thời đại: “Quyết
tử cho tổ quốc quyết sinh”
“Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”
+ các từ Hán việt như “biên cương” “viễn xứ” gợi lên khơng
khí cổ kính, khơng gian xa xơi hẻo lánh heo hút hoang lạnh,
nhà thơ nhìn thẳng vào sự thật khốc liệt của chiến tranh, miêu
tả về cái chết không né tránh hiện thực.
+ câu thơ tiếp theo càng khẳng định dữ dội hơn nữa như một
lời thề sông núi:
“chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”
+ Bốn chữ “chẳng tiếc đời xanh” vang lên khảng khái chắc
nịch, gợi vẻ phong trần, mang vẻ đẹp thời đại “quyết tử cho
tổ quốc quyết sinh” . “chiến trường” nơi bom đạn khốc liệt là
cái chết dữ dội kề cận nguy nan, “đời xanh” là tuổi trẻ, cuộc
sống vào giai đoạn đẹp nhất, nhiều ước mơ, khát vọng lí
tưởng nhiệt huyết, thế nhưng ở đây ngưới lính lại “chẳng
tiếc” đời mình.
- Hai câu thơ cuối sự hi sinh bi tráng của ngưới lính:
“Áo bào thay chiếu anh về đất
Sơng Mã gầm lên khúc độc hành”
+ Cách nói “áo bào thay chiếu” là cách nói bi tráng hóa, tráng
lệ hóa sự hi sinh của người lính.
+ người con ưu tú anh dũng của dân tộc về với đất mẹ “anh
về đất” là cách nói giảm nói tránh đi cái chết làm câu thơ
khơng bi mà khơng lụy, ý thơ từ đó mang các anh về với thế

giới của vĩnh hằng.
18


+ con sông Mã chứng nhân lịch sử,bạn đồng hành của đồn
qn TT, cũng nhỏ dịng lệ cảm thương lay động cả đất trời,
đã gầm lên “khúc độc hành” khúc tráng ca bi hùng rực rỡ nét
sử thi “sông Mã gầm lên khúc độc hành” tiếng gầm ấy là
khúc nhạc bi tráng , khúc nhạc thiêng tiễn đưa người lính về
nơi an nghỉ cuối cùng.
-Đánh giá, nhận xét:sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật:
phép tương phản, đối lập gây ấn tượng mạnh, đối lập tương
phản giữa ngoại hình tiều tụy với tinh thần chiến đấu mạnh
mẽ ở bên trong sử dụng nhiều từ Hán Việt gợi sắc thái cổ
kính biện pháp nhân hóa, ẩn dụ…ngơn ngữ sử thi, lãng mạn
hào hùng, chất thơ mang dấu ấn của tri thức.
3. Bình luận ngắn gọn về vẻ đẹp độc đáo của hình tượng 1.0
này.
+ Xuất thân của đoàn quân TT: đa phần là thanh niên tri thức
trẻ tuổi Hà Nội.
+ Hoàn cảnh chiến đấu: khắc nghiệt, thiếu thốn nhưng họ lạc
quan, yêu đời, mang vẻ hào hùng đầy hào hoa của tuổi trẻ.
+ Hơn thế vẻ đẹp bi tráng thể hiện qua những khó khăn, gian
khổ mất mát bi thương cùng với tinh thần hiên ngang, bất
khuất, hào hùng của người lính TT.
+ Giong điệu, âm hưởng đoạn thơ mang màu sắc tráng lệ,
hào hùng.
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, 0,25
chuẩn ngữ pháp của câu, ngữ nghĩa của từ.
e. Sáng tạo: suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách 0.25

diễn đạt mới mẻ.
TỔNG ĐIỂM
10.0

19


ĐỀ PHÁT TRIỂN
TỪ ĐỀ MINH HỌA 2021
CHUẨN CẤU TRÚC
GV biên soạn Cô Châm

ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA NĂM 2021
Môn thi thành phần: Ngữ Văn
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát
đề

ĐỀ SỐ 34
I. Đọc hiểu (3 điểm)
Đọc đoạn trích:
Trong mỗi chú bé đều âm ỉ giấc mơ bay lên. Tơi cũng thế. Em chắc vẫn cịn ni
giấc mơ đó. Nhưng khi lớn lên, đơi khi những tầng mây thâm thấp thôi cũng khiến ta như
bị che khuất tầm nhìn. Tệ hơn, những tầng mây sũng nước thậm chí có thể che khuất cả
những giấc mơ, đè nén khát vọng của mỗi người. Một ngày mây mù có thể khiến ta yếu ớt
và bi lụy. Một chút thất bại cũng giống như mây mù kéo đến, có thể làm em rút vào tổ kén
bi quan. Ai đó nói rằng cách tốt nhất để hóa giải khó khăn là đi xuyên qua nó. Đi xuyên
qua mây mù bằng giấc mơ phi cơng giữ gìn từ thơ bé. Đi xun qua gian khó bằng lịng
lạc quan. Đi xun qua u mê bằng khao khát hướng đến trí tuệ, thơng sáng. Đi xuyên qua
thất bại bằng sự điềm đạm trưởng thành.
Vì triệu năm đã là như thế, cuộc đời có hơm nắng đẹp, có ngày mưa dầm, có tuần

mây đen như đè nặng, có khoảnh khắc u ám tối dạ, rỗng đầu, nhưng mặt trời vẫn mọc
mỗi sớm mai. Không phải ai cũng trở thành phi công lái Airbus hay Boeing đúng y như
giấc mơ tuổi nhỏ. Nhưng ai cũng có thể học cách giữ cho mình giấc mơ bay xuyên qua
những tầng mây, đón nắng rọi sáng tâm hồn khiến nụ cười luôn nở trên môi.
(Dẫn theo Hà Nhân, Bay xuyên những tầng mây, NXB Văn học. 2016, tr. 98)
Câu 1(NB). Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích.
20


Câu 2 (NB). Theo tác giả, làm thế nào để hóa giải những khó khăn trong cuộc sống?
Câu 3 (TH). Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp liệt kê trong câu: “Vì triệu năm đã
là như thế, cuộc đời có hơm nắng đẹp, có ngày mưa dầm, có tuần mây đen như đè nặng,
có khoảnh khắc u ám tối dạ, rỗng đầu, nhưng mặt trời vẫn mọc mỗi sớm mai”.
Câu 4 (VD). Anh/ chị có đồng ý với ý kiến: “Ai cũng có thể học cách giữ cho mình giấc
mơ bay xuyên qua những tầng mây, đón nắng rọi sáng tâm hồn khiến nụ cười luôn nở
trên môi”.
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ
trình bày suy nghĩ của mình về sức mạnh của giấc mơ trong đời sống hiện thực của con
người.
Câu 2. (5,0 điểm)
“Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc
Qn xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thêm
Rải rác biên cương, mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành”

(“Tây Tiến” – Quang Dũng, Ngữ văn 12, tập1, NXB Giáo dục, 2008)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó, rút ra nhận xét âm hưởng bi tráng
về hình tượng người lính trong thơ Quang Dũng.

HƯỚNG DẪN LÀM BÀI CHI TIẾT
Phần

Câu/
Ý

I
1
2

Nội dung

Điểm

Đọc hiểu
Phương thức biểu đạt chính: nghị luận.
Theo tác giả, để hóa giải những khó khăn là đi xuyên
qua nó. Đi xuyên qua mây mù bằng giấc mơ phi công

3.0
0,5
0,5

21

3

4

II
1

giữ gìn từ thơ bé. Đi xun qua gian khó bằng lòng lạc
quan. Đi xuyên qua u mê bằng khao khát hướng đến trí
tuệ, thơng sáng. Đi xun qua thất bại bằng sự điềm
đạm trưởng thành.
Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp liệt kê trong câu:
“Vì triệu năm đã là như thế, cuộc đời có hơm nắng
đẹp, có ngày mưa dầm, có tuần mây đen như đè nặng,
có khoảnh khắc u ám tối dạ, rỗng đầu, nhưng mặt trời
vẫn mọc mỗi sớm mai”.
- Nhấn mạnh trong cuộc đời của mỗi người có đầy đủ
các cung bậc cảm xúc vui khi thành công (hôm nắng
đẹp), buồn khi công việc không như ý (ngày mưa dầm,
mây đen đề nặng…). Nhưng dù thành cơng hay thất bại
thì bạn hãy ln lạc quan, hãy luôn tin rằng ngày mai
trời lại sáng.
- Đồng ý với câu nói: “Ai cũng có thể học cách giữ
cho mình giấc mơ bay xuyên qua những tầng mây, đón
nắng rọi sáng tâm hồn khiến nụ cười ln nở trên
mơi”.
- Vì: Mỗi người dù trong hồn cảnh khó khăn nào cũng
đều có thể vượt qua và hướng đến ước mơ, khát vọng
của mình mình bằng cách chấp nhận, đối diện với khó
khăn, thất bại; giữ vững tinh thần lạc quan, niềm tin

cuộc sống…
Làm văn
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, hãy
viết một đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ
của mình về sức mạnh của giấc mơ trong đời sống
hiện thực của con người.
a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ
Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách
diễn dịch, quy nạp, tổng -phân-hợp, song hành hoặc
móc xích.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận về
22

1,0

1,0

2,0

0,25

0,25


một vấn đề xã hội: ý nghĩa sự trải nghiệm trong cuộc
sống.
1. Giải thích
Ước mơ chính là những kế hoạch, những dự
định, hoài bão mà con người mong muốn bản
thân mình đạt được. Đó có thể là ước mơ gần,

cũng có thể là ước mơ xa hơn nhưng tất cả đều
hướng con người tới những hành động để đạt
được chúng.
2. Bàn luận
- Ước mơ chính là động lực thúc đẩy con
người hành động, vượt qua những khó khăn thử thách,
vượt qua những giới hạn của bản thân để từng bước,
từng bước hồn thành ước mơ đó. Ta có thể ví ước mơ
như ngọn hải đăng chiếu sáng, chỉ đường cho mỗi
người.
- Nếu cuộc sống con người thiếu đi những
ước mơ, hồi bão thì sẽ ra sao? Cuộc sống của con
người lúc đó sẽ chìm vào màn đêm u tối. Bản thân con
người thiếu đi ước mơ cũng sẽ như những con thuyền
đi đêm mà thiếu ngọn hải đăng dẫn đường. Mất
phương hướng, chênh vênh, chao đảo trước sóng gió
cuộc đời.
3. Bài học nhận thức và hành động
- Ước mơ là điều đáng có và đáng trân trọng.
- Tuy nhiên, mỗi người cần xác định cho mình những
ước mơ đúng đắn để khơng ngừng theo đuổi nó, để
ước mơ của mình giúp hồn thiện bản thân mình hơn,
giúp ích cho xã hội.
- Đừng biến ước mơ của mình thành ảo vọng, những
tham vọng mù quáng để rồi tự nhấn chím mình trong
những ảo mộng đó mãi khơng thể thoát ra. Đó khơng
phải là ước mơ chân chính.
d. Sáng tạo
23

1,0

0,25


2

Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc,
mới mẻ về vấn đề nghị luận.
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính
0,25
tả, dùng từ, đặt câu.
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó,
5,0
rút ra nhận xét âm hưởng bi tráng về hình tượng người
lính trong thơ Quang Dũng.
1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận về một đoạn thơ 0,25
(có ý phụ)
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài
nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết
bài kết luận được vấn đề.
2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận
0,25
Hình tượng người lính trong đoạn thơ và xét âm
hưởng bi tráng về hình tượng người lính trong thơ
Quang Dũng.
3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể
hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác
lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cụ
thể:

3.1.Mở bài
– Giới thiệu Quang Dũng và bài thơ Tây Tiến.
0,25
– Nêu vấn đề cần nghị luận
3.2.Thân bà
a. Khái quát về bài thơ, đoạn thơ trong bài thơ Tây
Tiến
0,25
- Về đoàn quân Tây Tiến, hoàn cảnh sáng tác, xuất
xứ,cảm hứng chung của bài thơ;
- Vị trí, nội dung đoạn thơ.
b. Cảm nhận nội dung, nghệ thuật đoạn thơ
b.1.Về nội dung
b.1.1.Diện mạo oai phong, dữ dội:(Hai câu
đầu)
“Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
2,0
Quân xanh màu lá dữ oai hùm”
24


- Quang Dũng khơng hề che giấu những gian
khổ, khó khăn, những căn bệnh hiểm nghèo và sự hi
sinh lớn lao của người lính. Chỉ có điều, tất cả những
điều đó, qua ngịi bút của ơng, khơng được miêu tả một
cách trần trụi mà qua một cái nhìn đậm màu sắc lãng
mạn.Những chặng đường hành quân trên dốc cao, vực
thẳm, cuộc sống thiếu thốn, những cơn sốt rét rừng đã
tàn phá hình hài của người lính, khiến họ trở thành
những anh “vệ trọc”. Nhưng họ vẫn giữ được dáng vẻ

oai phong, phảng phất nét anh hùng của người tráng sĩ
xa xưa. Cảm hứng lãng mạn, anh hùng đã giúp cho nhà
thơ phát hiện và khắc họa được vẻ đẹp kiêu dũng của
người lính, thể hiện ở sự vượt lên, xem thường mọi
khổ ải, thiếu thốn.
- Hai câu thơ có âm hưởng mạnh mẽ nhờ sử
dụng từ ngữ mạnh bạo, độc đáo. “Đoàn binh” có âm
vang và mạnh hơn chữ “đồn qn”. Cụm từ “khơng
mọc tóc” thì gợi ra nét ngang tàng, độc đáo. Câu thơ
“Quân xanh màu lá dữ oai hùm”càng tô đậm thêm vẻ
hiên ngang dữ dội. “Xanh màu lá” là nước da xanh
xao do sốt rét, thiếu thốn, gian khổ. Nhưng qua cảm
hứng anh hùng và bút pháp lãng mạn, thì màu xanh ấy
lại mang vẻ dữ dội của núi rừng chứ không hề gợi lên
vẻ tiều tụy, ốm yếu.
b.1.2. Tâm hồn hào hoa, lãng mạn(Hai câu tiếp)
- Người lính trong nỗi nhớ của Quang Dũng là
những người chiến sĩ trẻ, khơng chỉ dũng cảm mà cịn
là những người có tâm hồn lãng mạn.
“Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”
- Hai câu thơ diễn tả một cách tinh tế, chân thực
tâm lí của những chiến sĩ trẻ quê ở thủ đô. Một thoáng
kỉ niệm êm đềm về những người con gái quê hương
như tiếp sức cho họ trong cuộc chiến đấu gian nan.
- Những người lính Tây Tiến, qua ngịi bút của
25