Sách dành t ng h c sinh ph thông
16 Ph
ng pháp và k thu t gi i nhanh hóa h c
Các công th c gi i nhanh tr c nghi m hóa h c
2
M CL C
PH N I: 16 PH
NG PHÁP VÀ K THU T GI I NHANH BÀI T P TR C
NGHI M HÓA H C 3
! "
# #! $
$
&
3
-
%
' ((
) ! * +,
- ".
-/ 01
4 5 .
- 6 ! 9 :
=
9
$%
2
7
9
;
.
&9
>9 ! ! ?
!2 ?
!
"
!2 ?
!
("
-/ 01 !< @!
PH N II:
CH
CH
CH
88
<
."
(+
CÁC CÔNG TH C GI I NHANH TR C NGHI M HĨA H C 185
NG I: CÁC CƠNG TH C GI I NHANH TRONG HÓA H C 186
NG II: M T S BÀI T P THAM KH O 218
NG III: H
NG D N GI I BÀI T P 228
2
3
PH N I: 16 PH
NG PHÁP VÀ K THU T GI I NHANH
BÀI T P TR C NGHI M HÓA H C
3
4
1. N i dung ph
- Áp d ng
ng pháp
ng (BTKL): “ T ng kh i l
nh lu t b o toàn kh i l
ng b ng t ng kh i l
ng các ch t tham gia ph n
ng các ch t s n ph m”
i u này giúp ta gi i bài tốn hóa h c m t cách
n gi n, nhanh chóng
Xét ph n ng: A + B → C + D
Ta ln có: mA + mB = mC + mD (1)
* L u ý:
l
i u quan tr ng nh t khi áp d ng ph
ng ch t (kh i l
c bi t là kh i l
ng) tham gia ph n ng và t o thành (có chú ý
nh úng
n các ch t k t t a, bay h i,
ng dung d ch).
2. Các d ng bài toán th
ng g p
H qu 1: Bi t t ng kh i l
Ph
ng pháp này ó là vi c ph i xác
u ↔ kh i l
ng ch t ban
ng ch t s n ph m
ng pháp gi i: m( u) = m(sau) (không ph thu c hi u su t ph n ng)
H qu 2: Trong ph n ng có n ch t tham gia, n u bi t kh i l
dàng tính kh i l
ng c a (n – 1) ch t thì ta d
ng c a ch t cịn l i.
H qu 3: Bài toán: Kim lo i + axit → mu i + khí
mmu
- Bi t kh i l
l
i
= mkim lo
+ manion t
i
o mu i
ng anion t o mu i (tính qua s n ph m khí) → kh i
ng kim lo i, kh i l
ng mu i
- Bi t kh i l
- Kh i l
ng anion t o mu i → kh i l
ng mu i và kh i l
ng anion t o mu i th
ng
ng kim lo i
c tính theo s mol khí thốt ra:
• V i axit HCl và H2SO4 loãng
+ 2HCl → H2 nên 2Cl− ↔ H2
+ H2SO4 → H2 nên SO42− ↔ H2
• V i axit H2SO4
ph
c, nóng và HNO3: S d ng ph
ng pháp b o toàn electron ho c ph
ng pháp ion – electron (xem thêm
ng pháp b o toàn nguyên t )
H qu 3: Bài toán kh h n h p oxit kim lo i b i các ch t khí (H2, CO)
S
: Oxit kim lo i + (CO, H2) → r n + h n h p khí (CO2, H2O, H2, CO)
B n ch t là các ph n ng: CO + [O] → CO2
H2 + [O] → H2O
n[O] = n(CO2) = n(H2O) → mr
n
= m oxit - m[O]
4
5
3. ánh giá ph
Ph
ng pháp b o toàn kh i l
ng pháp b o toàn kh i l
h v kh i l
ng c a các ch t tr
ng.
ng cho phép gi i nhanh
c nhi u bài toán khi bi t quan
c và sau ph n ng.
c bi t, khi ch a bi t rõ ph n ng x y ra hồn tồn hay khơng hồn tồn thì vi c s
d ng ph
ng pháp này càng giúp
Ph
n gi n hóa bài tốn h n.
ng pháp b o tồn kh i l
4. Các b
c gi i.
-l ps
bi n
i các ch t tr
ng th
ng
c s d ng trong các bài toán nhi u ch t.
c và sau ph n ng.
- T! gi thi t c a bài tốn tìm
m
tr
=
c
m
sau
(khơng c n bi t ph n ng là hồn tồn hay
khơng hồn tồn)
- V n d ng
" l p h ph
ng " l p ph
nh lu t b o tồn kh i l
ng trình toán h c, k t h p d# ki n khác
ng trình tốn.
- Gi i h ph
ng trình.
THÍ D MINH H A
Ví d 1: Hồ tan hồn tồn 3,9 gam kali vào 36,2 gam n
A. 15,47%.
B. 13,97%.
c thu
c dung d ch có n ng
C. 14,0%
D. 4,04%.
Gi i:
2K + 2H2O
2KOH +
H2 ↑
0,1
0,10
0,05(mol)
mdung d ch = mK + m H 2O - m H 2
C%KOH =
= 3,9 + 36,2 - 0,05 × 2 = 40 gam
0,1× 56
× 100 % = 14%
40
áp án C
Ví d 2: i n phân dung d ch ch a h n h p CuSO4 và KCl v i i n c$c tr
u thoát ra
c hai i n c$c thì d!ng l i th y có 448 ml khí ( ktc) thốt ra
sau i n phân có th" hồ tan t i a 0,8 gam MgO. Kh i l
bao nhiêu gam (coi l
A. 2,7
n khi th y khí b t
anot. Dung d ch
ng dung d ch sau i n phân ã gi m
ng H2O bay h i là không áng k") ?
B. 1,03
C. 2,95.
D. 2,89.
Gi i:
CuSO4 + 2KCl → Cu ↓ + Cl2 ↑ + K2SO4
(1)
0,01 ← 0,01
Dung d ch sau i n phân hoà tan
c MgO
Là dung d ch axit, ch ng t% sau ph n
ng (1) CuSO4 d
2CuSO4 + 2H2O → 2Cu ↓ + O2 ↑ + H2SO4
(2)
0,02 ← 0,01 ← 0,02 (mol)
5
6
n Cl2+ n O 2 =
480
= 0,02 (mol)
22400
H2SO4 + MgO → MgSO4 + H2O
(3)
0,02 ← 0,02 (mol)
mdung
= mCu + m Cl 2 + m O 2 = 0,03 × 64 + 0,01x71 + 0,01x32 = 2,95 gam
d ch gi m
áp án C
Ví d 3: Cho 50 gam dung d ch BaCl2 20,8 % vào 100 gam dung d ch Na2CO3, l c b% k t t a
c dung d ch X. Ti p t c cho 50 gam dung d ch H2SO4 9,8% vào dung d ch X th y ra 0,448 lít
khí ( ktc). Bi t các ph n ng x y ra hoàn toàn. N ng
dung d ch thu
% c a dung d ch Na2CO3 và kh i l
ng
c sau cùng là:
A. 8,15% và 198,27 gam.
B. 7,42% và 189,27 gam.
C. 6,65% và 212,5 gam.
D. 7,42% và 286,72 gam.
Gi i:
n
= 0,05 mol; n
BaCl2
H2SO4
= 0,05 mol
BaCl2 + Na2CO3 → BaCO3 ↓ + 2NaCl
0,05
0,05
0,05
Dung d ch B + H2SO4 → khí
0,1
dung d ch B có Na2CO3 d
Na2CO3 + H2SO4 → Na2SO4 + CO2↑ + H2O
0,02
0,02
n Na CO ban
u = 0,05 + 0,02 = 0,07 mol
C%Na CO =
0,07 × 106
× 100% = 7,42%
100
2
3
2
3
LBTKL: mdd sau cùng = 50 + 100 + 50 - m ↓ - mCO2
= 50 + 100 + 50 - 0,05.197 - 0,02.44 = 189,27 gam
áp án B
Ví d 4: X là m t α - aminoaxit, phân t ch a m t nhóm -NH2 và m t nhóm -COOH. Cho 0,89
gam X ph n ng v!a
v i HCl thu
c 1,255 gam mu i. Công th c t o ra c a X là:
A. CH2 =C(NH2)-COOH.
B. H2N-CH=CH-COOH.
C. CH3-CH(NH2)-COOH.
D. H2N-CH2-CH2-COOH.
Gi i:
HOOC - R - NH2 + HCl → HOOC -R-NH3Cl
mHCl = m mu i - maminoaxit = 0,365 gam
mHCl = 0,01 (mol)
6
7
Maminoxit =
0,89
= 89
0,01
M t khác X là α -aminoaxit
áp án C
Ví d 5: Cho 15,6 gam h n h p hai ancol
h t v i 9,2 gam Na, thu
n ch c, k ti p nhau trong dãy
ng &ng tác d ng
c 24,5 gam ch t r n. Hai ancol ó là:
A. CH3OH và C2H5OH.
B. C2H5OH và C3H7OH.
C. C3H5OH và C4H7OH.
D. C3H7OH và C4H9OH.
Gi i:
2 ROH + 2Na → 2 RONa + H2
Theo
th
bài h n h p r
u tác d ng v i h t Na
ng nh m là: Na v!a
, do ó
ng gi i sai theo hai tình hu ng sau:
Tình hu ng sai 1: nNa=
áp án A
9,2
= 0,4
23
u=
u=
0,4
Mr
u=
ng pháp t'ng gi m kh i l
24,5 − 15,6
= 0,405
22
Áp d ng ph
nr
15,6
= 39
0,4
Sai.
Tình hu ng sai 2: Áp d ng ph
nr
H c sinh th
Mr
u
ng pháp b o toàn kh i l
m = mr
H2
u
=
ng:
15,6
= 38,52
0,405
áp án A
Sai
ng ta có:
+ mNa - mr n = 15,6 + 9,2 - 24,5 = 0,3 gam
nr u= 2n H = 0,3 (mol)
2
u=
Mr
15,6
= 52
0,3
áp án B
Ví d 6: Trùng h p 1,680 lít propilen ( ktc) v i hi u su t 70%, kh i l
A. 3,150 gam.
B. 2,205 gam.
ng polime thu
C. 4,550 gam.
c là:
D.1,850 gam.
Gi i:
LBTKL: mpropilen = mpolime =
70%
1,680
.42.
= 2,205 gam
22,4
100%
áp án B
Ví d 7: Xà phịng hố hồn tồn 17,24 gam ch t béo c n v!a
d ch sau ph n ng thu
c kh i l
A. 17,80 gam.
ng xà phịng là:
B.18,24 gam.
(Trích
0,06 mol NaOH, cô c n dung
C. 16,68 gam.
thi tuy n sinh vào các tr
ng
i h c, Cao
D.13,38 gam.
ng kh i B, 2008)
Gi i:
(RCOO)3C3H5 + 3NaOH → 3RCOONa + C3H5(OH)3
0,06
→
0,02 (mol)
7
8
Theo
nh lu t b o toàn kh i l
17,24 + 0,06.40= mxà phịng + 0,02.92
ng:
mxà phịng =17,80 gam
áp án: A
Ví d 8: Cho 3,60 gam axit cacboxylic no,
n ch c X tác d ng hoàn toàn v i 500ml dung d ch
g m KOH 0,12M và NaOH 0,12M. Cô c n dung d ch thu
c 8,28 gam h n h p ch t r n khan.
Công th c phân t c a X là:
A. C2H5COOH.
B. CH3COOH.
C. HCOOH.
D.
C3H7COOH.
(Trích
thi tuy n sinh vào các tr
ng
i h c, Cao
ng kh i B, 2008)
Gi i:
RCOOH + KOH → RCOOK + H2O
RCOOH + NaOH → RCOONa + H2O
nNaOH = nKOH = 0,5.0,12 = 0,06 mol
LBTKL: mX + mNaOH + mKOH = mr n + m
m
H2O
= 1,08 gam
n
H2O
nRCOOH = n H O= 0,06 mol
MX = R + 45 =
2
X: CH3COOH
H2O
= 0,06 mol
3,60
= 60
0,06
R = 15
áp án B
Ví d 9: Nung 14,2 gam h n h p 2 mu i cacbonat c a 2 kim lo i hố tr 2
c 7,6 gam ch t r n
và khí X. D(n tồn b l
ng mu i thu
ng khí X vào 100ml dung d ch KOH 1M thì kh i l
c
sau ph n ng là:
A. 15 gam
B. 10 gam
C. 6,9 gam
D. 5 gam
Gi i:
X là CO2
LBTKL: 14,2 = 7,6 + mX
Vì:
mX = 6,6 gam
m KOH
0,1
=
<1
n CO 2
0,15
mu i thu
nX = 0,15 mol
c là KHCO3
CO2 + KOH → KHCO3
0,1
0,1
0,1
m
= 0,1.100 = 10 gam
KHCO3
áp án B
Ví d 10: Nhi t phân hồn toàn M gam h n h p X g m CaCO3 và Na2CO3 thu
ch t r n và 2,24 lít khí
A. 6,25%
i u ki n tiêu chu n. Hàm l
B. 8,62%
c 11,6 gam
ng % c a CaCO3 trong X là:
C. 50,2%
D. 62,5%
8
9
Gi i:
o
t
CaCO3 →
CaO + CO2
nCaCO 3 = nCO = 0,1 (mol)
mCaCO 3 = 10 gam
2
Theo LBTKL: mX = mch t r n = mkhí = 11,6 + 0,1 × 44=16 gam
%CaCO3=
10
× 100% = 62,5%
16
áp án: D
Ví d 11: un 27,6 gam h n h p 3 ancol
n ch c v i H2SO4
140oC (H=100%)
c
c 22,2
gam h n h p các ete có s mol b)ng nhau. S mol m i ete trong h n h p là:
A. 0,3.
B. 0,1
C. 0,2
D.0,05
Gi i:
S ete thu
c là:
3(3 + 1)
=6
2
LBTKL: 27,6= 22,2 + m H 2 O
n ete = 6nete
n H 2O =
m H 2 O = 5,4 gam
nm
i ete
= 0,3: 6 = 0,5 mol
n H 2 O = 0,3 mol
áp án: D
Ví d 12:
t cháy hoàn toàn 0,025 mol ch t h#u c X c n 1,12 lít O2 ( ktc), d(n tồn b s n
ph m thu
c qua bình 1 $ng P2O5 khan và bình 2 $ng Ca(OH)2 d th y kh i l
ng bình 1
t'ng 0,9 gam, bình 2 t'ng 2,2 gam. Công th c phân t c a X là:
A. C2H4O.
B. C3H6O.
C. C3H6O2.
D. C2H4O2.
Gi i
mbình 2 t'ng = m CO 2 , mbình 1 t'ng = m H 2 O
LBTKL: mx + m O 2 = m CO 2 + m H 2 O ⇔ mx + 32.0,05 = 0,9 + 2,2
mx = 1,5 gam
Mx = 1,5:0,025=60
áp án: D
Ví d 13: Cho 20,2 gam h n h p 2 ancol tác d ng v!a
kh i l
ng mu i thu
v i K th y thốt ra 5,6 lít H2( ktc) và
c là:
A. 3,92 gam
B. 29,4 gam
C. 32,9 gam
D. 31,6 gam
Gi i:
R (OH)a + aK → R (OK)a +
x
xa
a
H2
2
0,5 ax
n H 2 = 0,5 ax = 0,25
LBTKL: 20,2 + 39.0,5 = mmu i + 2.0,25
mmu i = 39,2 gam
ax = 0,5 mol
áp án A
9
10
Ví d 14: Xà phịng hố ch t h#u c X
n ch c
4,8 gam Z c n 5,04 lít O2 ( ktc) thu
Nung mu i Y v i vôi tôi xút thu
cl
c 1 mu i Y và ancol Z.
ng CO2 sinh ra nhi u h n l
c khí T có t* kh i h i
t cháy hoàn toàn
ng n
c là 1,2 gam.
i v i H2 là 8. Công th c c u t o c a
X là:
A. C2H5COOCH3
B. CH3COOCH3
C. HCOOCH3.
D. CH3COOC2H5
Gi i:
X + NaOH → mu i Y + ancol Z
X: este
n ch c
o
t
RCOOR’ + NaOH →
RCOONa + R’OH
CaO/t0
RCOONa + NaOH
MRH = 8.2 =16
RH + Na2CO3
RH: CH4
RCOONa : CH3COONa
CxHyO(Z) + O2 → CO2 + H2O
LBTKL: 4,8 + 0,225.32 = m CO 2 + m H 2 O = 12
m CO 2 = m H 2 O + 1,2
m CO 2 = 6,6 gam, m H 2 O = 5,4 gam
mC = 12. n CO 2 =1,8 gam; mH = 2. n H 2O = 0,6 gam; mO = 2,4 gam
x: y: z =
1,8 0,6 2,4
:
:
= 0,15: 0,6: 0,15 = 1: 4: 1
12 1 16
Z: CH3OH
Ví d 15:
X : CH3COOCH3
áp án B
t cháy hoàn toàn 4,3 gam m t axit cacboxylic X
n ch c thu
c 4,48lít CO2
( ktc) và 2,7 gam H2O. S mol c a X là:
A. 0,01mol
B. 0,02 mol
C. 0,04 mol
D. 0,05 mol
Gi i:
Theo LBTKL: mX + m O 2 = m CO 2 + m H 2O
m O 2 = 2,7 + 0,2 × 44 – 4,3 = 10,3 gam
Áp d ng b o toàn nguyên t
nX + n O 2 = n CO 2 +
Ví d 16:
n H 2O
2
n O 2 = 0,225 (mol)
i v i oxi:
nX = n CO 2 +
nH O
2
2
- n O 2 = 0,05(mol)
áp án D
t cháy hoàn toàn x gam h n h p X g m propan, buten-2, axetilen thu
c 47,96
gam CO2 và 21,42 gam H2O. Giá tr X là:
A. 15,46.
B. 12,46.
C. 11,52.
D. 20,15.
10
11
Gi i:
n CO2 = 1,09 mol ; n H2O = 1,19 mol
x = mC + mH = 12. n CO 2 + 2.n H 2 o = 15,46 gam
Ví d 17:
áp án A
un nóng 5,14 gam h n h p khí X g m metan, hi ro và m t ankin v i xúc tác Ni, thu
c h n h p khí Y. Cho h n h p Y tác d ng v i dung d ch brom d thu
khí Z ( ktc) có t* kh i
i v i hi ro b)ng 8.
A. 0,82 gam.
t'ng kh i l
B. 1,62 gam
c 6,048 lít h n h p
ng dung d ch brom là:
C. 4,6 gam
D. 2,98 gam.
Gi i:
o
Ni, t
Br2
→ Y +
→Z
X
Nh n th y: mkhí tác d
ng v i dung d ch brom
mX = mY = mZ + mkh
mkh
il
ng bình brom t'ng
il
= mkh
il
ng bình brom t'ng
ng bình brom t'ng
= mX - mZ = 5,14 -
6,048
× 8 × 2 = 0,82 gam
22,4
áp án A
Ví d 18: Hồ tan hồn tồn 8,9 gam h n h p 2 kim lo i b)ng dung d ch HCl d
( ktc). Cô c n dung d ch thu
A. 23,1 gam
c sau ph n ng thì l
ng mu i khan thu
B. 46,2 gam
C. 70,4 gam
c 4,48 lít
c là:
D. 32,1 gam
Gi i:
Cách 1: G i công th c chung c a hai kim lo i M, hóa tr n
2M + 2nHCl → 2MCln + nH2
←
0,2 (mol)
0,4
Theo LBTKL: mkim lo i + mHCl = mmu i + m H 2
mmu i = 8,9 + 0,4 × 36,5 – 0,2 × 2 =23,1 gam
áp án A
Cách 2: mCl-mu i = nH+ = 2.n H 2 = 0,4 (mol)
mmu i = mkim lo i + mCl-(mu i) = 8,9 + 0,4 × 35,5 = 23,1 gam
áp án A
Ví d 19. Hoà tan hoàn toàn 15,9 gam h n h p g m 3 kim lo i Al, Mg và Cu b)ng dung d ch
HNO3 thu
d ch X thì l
c 6,72 lít khí NO (s n ph m kh duy nh t) và dung d ch X. Cô c n c n th n dung
ng mu i khan thu
A. 77,1 gam
c là bao nhiêu?
B. 71,7 gam
C. 17,7 gam
D. 53,1 gam
Gi i:
+5
+2
N + 3e → N (NO)
0,9 ← 0,3(mol)
11
12
n N O3 −
Vì s n ph m kh duy nh t là NO
(trong mu i)
=
n e nh
ng (ho c nh n)
= 0,9 mol
(Xem thêm ph ơng pháp b o toàn e)
mmu i = mcation kim lo i + mNO 3− (trong mu i) 15,9 + 0,9 × 62 = 71,7 gam
áp án B
BÀI T P T
LUY N
Câu 1 : Tr n 5,4 gam Al v i 6,0 gam Fe2O3 r i nung nóng " th$c hi n ph n ng nhi t nhôm.
Sau ph n ng ta thu
c h n h p r n có kh i l
A.11,40 gam.
ng là
B. 9,40 gam.
C. 22,40 gam.
Câu 2 : Trong bình kín ch a 0,5 mol CO và m gam Fe3O4.
un nóng bình cho t i khi ph n ng
x y ra hồn tồn, thì khí trong bình có t* kh i so v i khí CO ban
A. 16,8
B. 21,5
A. 1M.
D. 23,2
n c$c, sau m t th i gian máy kh i l
d ch gi m 12 gam. Dung d ch sau i n phân tác d ng v!a
m i c a dung d ch CuSO4 tr
u là 1,457. Giá tr c a m là.
C. 22,8
Câu 3: i n phân 100 ml dung d ch CuSO4 v i
D. 9,45 gam.
ng dung
v i 100ml dung d ch H2S 1M. N ng
c khi i n phân là
B. 1,5 M.
Câu 4 : Cho m t lu ng CO i qua ng s
sau khi k t thúc thí nghi m thu
C. 2M.
D. 2,5M.
$ng 0,04 mol h n h p A g m FeO và Fe2O3
t nóng
c ch t r n B g m 4 ch t n ng 4,784 gam. Khí i ra kh%i ng
s h p th vào dung d ch Ca(OH)2 d , thì thu
c 4,6 gam k t t a. Ph n tr'm kh i l
ng FeO
trong h n h p A là
A. 13,03%.
B. 31,03%.
Câu 5 : D(n khí CO t! t! qua ng s
thu
D. 68,97%.
$ng 14 gam CuO, Fe2O3, FeO nung nóng m t th i gian
c m gam ch t r n X. Tồn b khí thu
Ca(OH)2 d , k t t a thu
C. 68,03%.
c sau ph n ng
c d(n ch m qua dung d ch
c cho tác d ng v i dung d ch HCl d
c 2,8 lít khí ( ktc). Giá tr
c a m là
A. 6 gam.
B. 12 gam.
C. 8 gam.
D. 10 gam.
Câu 6 : Nung hoàn toàn 10,0 gam h n h p X g m CaCO3 và NaCl. K t thúc thí nghi m thu
7,8 gam ch t r n khan. Kh i l
A. 5,0 gam.
ng CaCO3 có trong X là
B. 6,0 gam.
C. 7,0 gam.
Câu 7 : Nung nóng 34,8 gam h n h p X g m MCO3 và NCO3
CO2 ( ktc). Nung Y cho
CO2 thu
c
n kh i l
ng không
i
D. 8,0 gam.
c m gam ch t r n Y và 4,48 lít
c h n h p r n Z và khí CO2 d(n tồn b
c qua dung d ch KOH d , ti p t c cho thêm CaCl2 d$ thì
c 10 gam k t t a. Hoà
12
13
tan hồn tồn Z trong V lít dung d ch HCl 0,4M v!a
l nl
c dung d ch T. Giá tr m gam và V lít
t là :
A. 26 và 1,5.
B. 21,6 và 1,5.
C. 26 và 0,6.
Câu 8 : Hoà tan 9,14 gam h p kim Cu, Mg, Al b)ng m t l
D. 21,6 và 0,6.
ng v!a
dung d ch HCl thu
c
7,84 lít khí X ( ktc), 2,54 gam ch t r n Y và dung d ch Z. L c b% ch t r n Y, cô c n c n th n
dung d ch Z thu
cl
ng mu i khan là
A. 31,45 gam.
B. 33,99 gam.
C. 19,025 gam.
D. 56,3 gam.
Câu 9 : Cho 11,0 gam h n h p X g m Al và Fe vào dung d ch HNO3 loãng d . thu
c dung
d ch Y (không ch a mu i amoni), h n h p khí Y g m 0,2 mol NO và 0,3 mol NO2. Cô c n dung
d ch Y thì l
ng mu i khan thu
A. 33,4 gam.
c là:
B. 66,8 gam.
C. 29,6 gam.
D. 60,6 gam.
Câu 10 : Hoà tan h t 7,8 gam h n h p Mg, Al trong dung d ch HCl d . Sau ph n ng th y kh i
l
ng dung d ch t'ng 7,0 gam so v i ban
A. 0,08 mol
u. S mol axit ã ph n ng là
B. 0,04 mol
C. 0,4 mol
D. 0,8 mol
Câu 11 : Cho x gam Fe hoà tan trong dung d ch HCl, sau khi cô c n dung d ch thu
c 2,465
gam ch t r n. N u cho x gam Fe và y gam Zn vào l
c 8,965
ng dung d ch HCl nh trên thu
gam ch t r n và 0,336 lít H2 ( ktc). Giá tr c a x, y l n l
A. 5,6 và 3,25
B. 0,56 và 6,5
t là:
C. 1,4 và 6,5.
D. 7,06 và 0,84
Câu 12 : Hoà tan hoàn toàn 11,4 gam h n h p X g m kim lo i M (hoá tr I) và kim lo i N (hoá
tr II) vào dung d ch ch a
ng th i H2SO4 và HNO3
c nóng thu
c 4,48 lít ( ktc) h n h p Y
g m NO2 và SO2 có t* kh i h i so v i hi ro là 28,625 và mu i khan có kh i l
A. 44,7 gam
B. 35,4 gam
C. 16,05 gam
ng là:
D. 28,05 gam.
Câu 13: L y 35,1 gam NaCl hồ tan vào 244,9 gam H2O. Sau ó i n phân dung d nh v i i n
c$c tr có màng ng'n cho t i khi catot thốt ra 1,5 gam khí thì d!ng l i. N ng
ch t tan có
trong dung d ch sau i n phân là:
A. 9,2%
B. 9,6%
Câu 14: un a gam 1 ancol X v i H2SO4
CuO d , nung nóng (H = l00%) th y kh i l
có t* kh i h i
A. 23
C. 10%
c
0
170 C
D. 10,2%.
c 1 olefin. Cho a gam X qua bình $ng
ng ch t r n gi m 0,4 gam và h n h p h i thu
c
i v i H2 là l5,5. Giá tr a gam là:
B. 12,5
C. 1,15
D. 16,5.
13
14
Câu 15 : D(n V lít ( ktc) h n h p X g m axetilen và H2 i qua ng s
c khi Y. D(n Y vào l
ng d dung d ch AgNO3/NH3
c 0,1 mol CO2 và 0,25 mol n
A. 11,2
Câu 16 :
ng t'ng lên
D. 8,96.
t cháy hoàn toàn h n h p Y, d(n s n ph m cháy thu
c, bình 2 $ng Ca(OH)2 d th y kh i l
cl nl
t qua
ng bình 1 t'ng 14,4 gam. Kh i
bình 2 là
A. 6,0 gam
B. 9,6 gam
C. 22,0 gam
D. 35,2 gam
t cháy h t m gam h n h p X g m etan, etilen, axetilen và buta ien-1,3 r i cho s n
ph m cháy h p th vào dung
n
C. 5,6
un nóng 7,6 gam h n h p X g m C2H2, C2H4 và H2 trong bình kín v i xúc tác Ni thu
bình 1 $ng H2SO4
Câu 17:
t cháy hồn tồn Z thu
c.
B. 13,44
c h n h p khí B.
l
c 12 gam k t t a. Khí ra kh%i dung
v i dung d ch ch a 16 gam Br2 và cịn l i khí Z.
d ch ph n ng v!a
$ng Ni nung nóng thu
nh n
c vơi d , thu
c 100 gam k t t a. Kh i l
ng dung d ch
c vôi sau ph n ng gi m 39,8 gam. Tr s c a m là:
A. 58,75 gam
Câu 18 :
B. 13,8 gam
C. 37,4 gam
D. 60,2 gam.
t cháy hoàn toàn m gam h n h p X g m C2H2, CH4, C3H6 và C4H10 thu
c 4,4 gam
CO2 và 2,52 gam H2O. m có giá tri là:
A. 1,48 gam
B. 2,48 gam
C. 14,8 gam
Câu 19: Th$c hi n ph n ng ete hoá hoàn toàn 11,8 gam h n h p hai r
h ,
ng &ng k ti p thu
c h n h p g m ba ete và l,98 gam n
D. 24,8 gam.
u no
n ch c, m ch
c. Công th c hai r
A. CH3OH, C2H5OH
B. C4H9OH, C5H11OH.
C. C2H5OH, C3H7OH
D. C3H7OH, C4H9OH.
Câu 20 : Cho 10,1 gam h n h p 2 ancol
v i 5,75 gam Na
n ch c, k ti p nhau trong dãy
u ó là:
ng &ng tác d ng h t
c 15,6 gam ch t r n. Hai ancol c n tìm là
A. C2H5OH và C3H7OH.
B. CH3OH và C2H5OH.
C. C3H7OH và C4H9OH.
D. C3H5OH và C4H9OH .
Câu 21: Hoà tan 25,2 gam tinh th" R(COOH)n.2H2O vào 17,25ml etanol (D = 0,8g/ml)
dung d ch X. L y 7,8 gam dung d nh X cho tác
2,464 lít khí H2 ( ktc). Kh i l
A. 12,64 gam
Câu 22 :
thu
ng h t v i Na v!a
thu
c
c ch t r n Y và
ng c a Y là:
B. 10,11 gam
t cháy hoàn toàn a gam 1 este
C. 12,86 gam
n ch c c a r
D. 10,22 gam.
u metylic c n 1,68 lít khí O2 ( ktc)
c 2,64 gam CO2; 1,26 gam H2O và 0,224 lít N2 ( ktc). Cơng th c c u t o thu g n c a este
là:
A. CH3COOCH2NH2
B. CH3CH(NH2)COOCH3
C. H2NCH2CH2COOCH3
D. H2NCH2COOCH3
14
15
Câu 23 : Cho 14,8 gam h n h p b n axit h#u c
thành 2,24 lít khí CO2 ( ktc). Kh i l
A. 15,9 gam
Câu 24 :
n ch c tác d ng v i l
ng mu i thu
B. 17,0 gam
ng v!a
Na2CO3 t o
c là:
C. 19,3 gam
t hoàn toàn 34 gam este X c n 50,4 lít O2 ( ktc) thu
D. 19,2 gam.
c n CO 2 : n H 2O = 2 .
un
nóng 1 mol X c n 2 mol NaOH. Công th c c u t o c a X là
A. CH3COOC6H5
B. C6H5COOCH3
C. C2H5COOC6H5
D. C6H5COOC2H5
Câu 25 : Xà phòng hố hồn tồn m gam lipit X b)ng 200 gam dung d ch NaOH 8%. Sau ph n
ng
c 9,2 gam glixerol và 94,6 gam ch t r n khan. Công th c c u t o c a X là
A. (C17H35COO)3C3H5
B. (C15H31COO)3C3H5
C. (C17H33COO)3C3H5
D. (C17H31COO)3C3H5
Câu 26 : un nóng 15 gam ch t béo trung tính v i 150ml dung d ch NaOH 1M. Ph i dành 50ml
dung d ch H2SO4 1M " trung hoà NaOH d . Kh i l
n)m c a axit béo) thu
B. 3238 kg.
C. 2946 kg.
" xà phịng hố hồn tồn 1 kg ch t béo (có l(n 1 l
axit b)ng 8,4 ph i dùng 450ml dung d ch NaOH 1M. Kh i l
A. 1001,6 kg.
B. 978,7 gam.
Câu 28 : Cho 15 gam h n h p 3 amin
1,2M thì thu
ng mu i
c t! 2 t n ch t béo trên là
A. 2062 kg
Câu 27 :
ng xà phòng (ch a 70% kh i l
D. 2266 kg.
ng nh% axit béo t$ do) có ch* s
ng xà phịng thu
C. 987,7 kg
c là
D. 1006,1 gam.
n ch c b c m t tác d ng v!a
v i dung d ch HCl
c 18,504 gam mu i. Th" tích ung d ch HCl ph i dùng là
A. 0,8 lít.
B. 0,08 lít.
C. 0,4 lít.
Câu 29 : Cho 0,01 mol amino axit X ph n ng v!a
D. 0,04 lít
v i 100ml dung d ch HCl 0,1M thu
c
1,695 gam mu i. M t khác 19,95 gam X tác d ng v i 350ml dung d ch NaOH 1M. Cô c n dung
d ch thu
c 28,55 gam ch t r n. Công th c c u t o c a X là
A. HOOCCH(NH2)CH2NH2
B. NH2(CH2)3COOH.
C. HOOCCH2CH(NH2)COOH.
D. HOOC(CH2)2CH(NH2)COOH.
1A
11C
21A
2D
12D
22D
3D
13B
23D
4A
14C
24A
5B
15A
25D
6A
16C
26C
ÁP ÁN
7A
17B
27D
8A
18A
28B
9B
19C
29C
10D
20B
15
16
I. PH
- Nguyên t c chung c a ph
NG PHÁP GI I
nh lu t b o toàn nguyên t (BTNT); “ Trong
ng pháp là d$a vào
các ph n ng hóa h c thông th
ng, các nguyên t luôn
c b o tồn”
i u này có ngh a là: “T ng s mol nguyên t c a m t nguyên t X b t k tr
c và sau ph n ng
là luôn b ng nhau”
- i"m m u ch t c a ph
tr
ng pháp là ph i xác
c và sau ph n ng, áp d ng
ph n t! ó
nh
c úng các h p ph n có ch a nguyên t X
LBT nguyên t v i X " rút ra m i quan h gi#a các h p
a ra k t lu n chính.
II. CÁC D NG BÀI T P TH !NG G"P
Ph
ng pháp b o tồn ngun t có th" áp d ng cho h u h t các d ng bài t p,
d ng bài h n h p nhi u ch t, x y ra nhi u bi n
i ph c t p. D
c bi t là các
i ây là m t s d ng bài t p i"n
hình.
D ng 1. T nhi u ch t ban
u t o thành m t s n ph m.
bài → s mol c a nguyên t X trong các ch t
T! d# ki n
u → t ng s mol trong s n ph m
t o thành → s mol s n ph m.
- H n h p kim lo i và oxit kim lo i → hy roxit kim lo i → oxit
- Al và Al2O3 + các oxit s t
n Al2 O3 (cu i) =
h n h p r n → hy roxit → Al2O3 + Fe2O3
n Al
+ n Al2 O3 (
2
D ng 2. T m t ch t ban
u)
; n Fe2 O3 (cu
i)
=
n Fe(
u)
2
u t o thành h n h p nhi u s n ph m
bài → t ng s mol ban
T! d# ki n
c n xác
t0
u, s mol c a các h p ph n ã cho → s mol c a ch t
nh.
- Axit có tính oxi hóa (HNO3, H2SO4
nX (axit) = nX (mu
i)
c, nóng)
Kim lo i
Mu i + khí
+ nX (khí) (X: N ho c S)
- Khí CO2 (ho c SO2) h p th vào dung d ch ki m:
CO2 → CO32− + HCO3−
SO2 → SO32− + HSO3−
n CO2 = n CO 2− + n HCO −
3
3
n SO2 = n SO 2− + n HSO −
3
3
16
17
- Tính l +ng tính c a Al(OH)3
Tr
ng h p 1
Tr
−
+
OH
→ Al(OH)3 + [Al(OH)4]−
Al3+
n Al3+ = n Al(OH)
3
−
ng h p 2
H
[Al(OH)4] −
→ Al(OH)3 + Al3+
+ n Al(OH)3
n Al(OH)
4
−
= n Al3+ + n Al(OH)3
0
t
- H n h p các oxit kim lo i + CO (H2)
→ h n h p ch t r n + CO2 (H2O)
Theo
nh lu t b o toàn nguyên t v i O:
* Khi H = 100%:
nO (oxit) = nO (r n) + nh
* Khi H < 100%:
nO (oxit) = nO (r n) +
- Bài tốn cracking ankan:
Ankan X
M c dù có nh#ng bi n
n h p khí sau
mh
tr
cracking
= nO (r n) + nh
- mh
n h p khí sau
c
n h p khí
h nh pY
i hóa h c x y ra trong q trình cracking, và Y th
Nh ng ta ch* quan tâm
c
16
t p (có th" có H2), do ph n ng cracking x y ra theo nhi u h
l
n h p khí tr
n s$ b o toàn nguyên t
ng là h n h p ph c
ng, v i hi u su t H < 100%.
i v i C, H t! ó d dàng xác
nh
c t ng
ng c a 2 nguyên t này.
Thông th
ng
bài cho s mol ankan X →
D ng 3. T nhi u ch t ban
Trong tr
n C(Y) =
n C(X)
n H(Y) =
n H(X)
u t o thành h n h p nhi u s n ph m
ng h p này không c n thi t ph i tìm chính xác s mol c a t!ng ch t, mà ch* quan tâm
n h th c:
n X(
u)
T c là ch* quan tâm
=
n X(cu i)
n t ng s mol c a nguyên t tr
c và sau ph n ng. N u bi t
n X(
n X(cu i) và ng c l i.
V i d ng này,
bài th
ng yêu c u thi t l p m t h th c d
i d ng t ng quát v s mol các ch t.
D ng 4. Bài toán i t cháy trong hóa h u cơ
Xét bài
t0 CO + H O + N
t cháy t ng quát: CxHyOzNt + O2 →
2
2
2
nC = n CO2
Theo LBT nguyên t :
nH = 2. n H 2O
n O(Cx H y Oz N t ) = 2. n CO2 + n H 2O - 2. n O2
nN = 2. n N2
17
u)
18
Ph
ng pháp b o toàn kh i l
ng nguyên t v i O
c s d ng r t ph bi n trong các bài tốn
hóa h#u c .
* Chú ý:
i v i tr
ng h p
c sau ph n ng là: n N2
# áp d ng t t ph
t cháy h p ch t h u cơ ch a Nitơ b ng khơng khí, l
(sau ph n ng)
= n N2
t! ó xác
nh
+ n N2
i#m sau:
ph n ng (s
h p
i c b n c a các nguyên t quan tâm.
ng cho (ho c qua d# ki n bài tốn s, tính
cl
(t! khơng khí)
ng trình ph n ng mà thay vào ó nên vi t s
th c, có chú ý h s ) bi"u di n các bi n
bài th
t cháy)
ng pháp BTNT, c$n chú ý m t s
* H n ch vi t ph
*
(t! ph n ng
ng nitơ thu
ng (mol, kh i l
c) s mol c a nguyên t quan tâm,
ng) c a các ch t.
III. CÁC VÍ D
Ví d 1: Hồ tan h n h p X g m 0,2 mol Fe và 0,1 mol Fe2O3 vào dung d ch HCl d
d ch D. Cho dung d ch D tác d ng v i NaOH d thu
trong khơng khí
n kh i l
ng không
A. 16,0.
i thu
c dung
c k t t a. L c k t t a, r a s ch em nung
c m gam ch t r n Y. Giá tri c a m là
B. 30,4.
C. 32,0.
D. 48,0.
Gi i:
Fe
Fe 2O 3
: X
S
FeCl 2
HCl
→
FeCl3
Ví d 2:
t
→
Y{Fe 2O 3
0
Fe(OH)3
}
áp án C
un nóng h n h p b t X g m 0,06 mol Al, 0,01 mol Fe3O4, 0,015 mol Fe2O3 và 0,02
mol FeO m t th i gian. H n h p Y thu
HCl d , thu
khơng khí
Fe(OH)2
n Fe
0,2
+ n Fe2O3 (X) =
+ 0,1 = 0,2 mol
2
2
Theo BTNT v i Fe: nFe2O3(Y) =
m = 0,2.160 = 32,0
NaOH
→
c sau ph n ng
c dung d ch Z. Thêm NH3 vào Z cho
n kh i l
ng khơng
A. 6,16.
i thu
c hồ tan hồn tồn vào dung d ch
n d , l c k t t a T, em nung ngoài
c m gam ch t r n. Giá tr c a m là
B. 6,40.
C. 7,78.
D. 9.46
Gi i:
Theo BTNT v i Al: n Al2O3 =
n Al
= 0,03 mol
2
18
19
Theo BTNT v i Fe:
n Fe 2O3 =
n Fe 3n Fe3O4 (X)
+
+ n Fe2O3 (X) = 0,04 mol
2
2
m = n Al2O3 + n Fe2O3 = 0,06.102 + 0,04.160 = 9,46
Ví d 3:
Fe2O3.
áp án D
c h n h p r n X g m FeO, Fe3O4 và
t cháy 9,8 gam b t Fe trong khơng khí thu
" hồ tan X c n dùng v!a h t 500ml dung d ch HNO3 1,6M, thu
ph m kh duy nh t, do
c V lít khí NO (s n
ktc). Giá tr c a V là
A. 6,16.
B. 10,08.
C. 11,76.
D. 14,0.
Gi i:
+ O t0
HNO3
2,
ph n ng : Fe
→ X +
→ Fe(NO3 )3 + NO ↑
S
Theo BNTN v i Fe: n Fe(NO3 )3 = nFe = 0,175mol
Theo BNTN v i N: nNO = n HNO3 – 3 n Fe(NO3 )3 = 0,5.1,6 – 3.0,175 = 0,275 mol
V = 0,275. 22,4 = 6,16
áp án A
Ví d 4: L y a mol NaOH h p th hoàn toàn 2,64 gam khí CO2, thu
X. Trong dung d ch X khơng còn NaOH và n ng
A. 0,06.
c úng 200ml dung d ch
c a ion CO 32− là 0,2M. a có giá tr là :
B. 0,08.
C. 0,10.
D. 0,12.
Gi i:
S
% ph n &ng :
CO2 + NaOH → Na2CO3 + NaHCO3
Theo BNTN v i C : n NaHCO3 = n CO2 − n Na 2CO3 =
2,64
− 0,2.0,2 = 0,02mol
44
Theo BNTN v i Na: a = 2 n Na 2CO 3 + n NaHCO 3 = 2. 0,04 + 0,02 = 0,1
áp án C
Ví d 5: Hoà tan hoàn toàn h n h p g m x mol FeS2 và y mol Cu2S vào axit HNO3 (v!a
), thu
c dung d ch X (ch* ch a hai mu i sunfat) và khí duy nh t NO. T* s x/y là
A. 6/5.
B. 2/1.
C. 1/2.
D. 5/6.
Gi i:
S ã chuy"n h t thành SO 24−
X ch* ch a 2 mu i sunfat, khí NO là duy nh t
S
bi n
i:
2FeS2 → Fe 2 (SO 4 )3 ; Cu 2S → 2CuSO 4
x
0,5x
Theo BTNT v i S: 2x + y = 3.0,5x + 2y
y
0,5x = y
2y
x/y = 2/1
áp án B
19
20
Ví d 6:
t cháy hồn tồn m gam h n h p X g m C3H8, C4H6, C5H10 và C6H6 thu
c 7,92
gam CO2 và 2,7 gam H2O, m có giá tr là
A. 2,82.
B. 2,67.
C. 2,46.
D. 2,31.
Gi i:
0
+ O2 ,t
ph n ng: X {C3H8 , C4H6 , C5H10 , C6H6}
→
S
CO 2
H 2O
Theo BTNT v i C và H: m = mc + mH =
7,92
2,7
x12 +
= 2,46
44
9
Ví d 7: Ti n hành cracking
cao 5,8 gam butan. Sau m t th i gian thu
nhi t
khí X g m CH4 , C2H6, C2H4, C3H6 và C4H10.
b s n ph m sinh ra qua bình $ng H2SO4
A. 9,0 gam.
áp án C
ch nh p
t cháy hồn tồn X trong khí oxi d , r i d(n tồn
c.
t'ng kh i l
B. 4,5 gam.
ng c a bình H2SO4
C. 18,0 gam.
c là
D. 13,5 gam.
Gi i:
% ph n &ng : C4H10 →
S
ng bình H2SO4
Kh i l
c t'ng lên là kh i l
Theo BTNT v i H: n H 2O =
thu
ng c a H2O b h p th
n H 10n C4H10
5,8
=
= 5.
= 0,5 mol
2
2
58
n H 2O = 0,5.18 = 9,0 gam
Ví d 8:
+
→ H2O
áp án A
t cháy hồn to n 0,1 mol an ehit
c 17,6 gam CO2, X là an ehit nào d
n ch c X c n dùng v!a
12,32 lít khí O2 ( ktc),
i ây?
A. CH=C-CH2-CHO.
B. CH3-CH2-CH2-CHO.
C. CH2=CH-CH2-CHO.
D. CH2=C=CH-CHO.
Gi i:
n O2 = 0,55 mol; n CO 2 = 0,4 mol
Nh n xét: X là an ehit
n ch c
nO(X) = nX = 0,1 mol
Theo LBT nguyên t v i O :
n H 2O = n O(H 2O) = nX + 2 n O2 - 2 n CO 2 = 0,1+2.0,55-2.0,4 = 0,4 mol
Nh n th y:
n H 2O = n CO2 = 0,4mol
n CO2 = 4n X
X là CH3 – CH2 – CH2 – CHO
áp án B
20
21
Ví d 9: X là m t ancol no, m ch h .
h in
t cháy hoàn toàn 0,05 mol X c n 5,6 gam oxi, thu
c
c và 6,6 gam CO2. Công th c c a X là
A. C2H4(OH)2
B. C3H7OH.
C. C3H6(OH)2
D. C3H5(OH)3
Gi i:
n O2 = 0,175mol; n CO 2 = 0,15mol
cháy: X + O2 → CO2 + H2O
S
Vì X là ancol no, m nh h
n H 2O = n X + n CO2 = 0,05+0,15 = 0,2 mol
Theo LBT nguyên t v i O :
nO(X) = 2n CO2 + n H 2O − 2n O2 = 2.0,15 + 0,2 – 2.0,175 = 0,15mol
Nh n th y
Ví d 10:
c
n CO2 = 3n X
n O(X) = 3n X
X là C3H5(OH)3
áp án D
t cháy hoàn toàn m gam m t amin
n ch c X b)ng l
ng khơng khí v!a
thu
1,76 gam CO2; 1,26 gam H2O và V lít N2 ( ktc). Gi thi t khơng khí ch* g m N2 Và O2
trong ó oxi chi m 20% v th" tích. Cơng th c phân t c a X và th" tích V l n l
t là
A. X là C2H5NH2 ; V = 6,72 1ít.
B. X là C3H7NH2 ; V = 6,944 1ít.
C. X là C3H7NH2 ; V = 6,72 1ít.
D. X là C2H5NH2 ; V = 6,944 1ít.
Gi i:
n CO 2 = 0,04 mol; n H 2O = 0,07 mol
Nh n th y:
S
n H 0,07.2 7
=
=
nC
0,04
2
X là C2H5NH2
cháy: 2C2H5NH2 + O2 → 4CO2 + 7H2O + N2
Theo LBT nguyên t v i N: n N 2 (t! ph n
Theo LBT nguyên t v i O:
CO
+
ng
n H 2O
2
t cháy)
=
n X 0,02
=
= 0,01mol
2
2
= 0,04 +
0,07
= 0,075mol
2
n N 2 (t! khơng khí) = 4n O2 = 4. 0,075 = 0,3 mol
n N2
(thu
c) =
n N 2 (t! ph n
V= 22,4.0,31 = 6,944 lít
ng
t cháy)
+ n N2
(t! khơng khí)=
0,01 + 0,3 = 0,31 mol
áp án D
21
22
IV. BÀI T P T
LUY N
Câu 1 : H n h p ch t r n X g m 0,1 mol Fe2O3 và 0,1 mol Fe3O4. Hoà tan hoàn toàn X b)ng
dung d ch HCl d , thu
c dung d ch Y. Cho NaOH d vào Y, thu
t a, r a s ch r i em nung trong khơng khí
kh i l
n kh i l
ng không
c k t t a Z. L c l y k t
i thì thu
c ch t r n có
ng là
A. 32,0 gam.
B. 16,0 gam.
Câu 2 : Cho 4,48 lít khí CO (
C. 39,2 gam.
D. 40,0 gam.
ktc) t! t! i qua ng s nung nóng $ng 8 gam m t oxit s t
khi ph n ng x y ra hồn tồn. Khí thu
c sau ph n ng có t* kh i so v i hi ro b)ng 20. Công
th c c a oxit s t và ph n tr'm th" tích c a khí CO2 trong h n h p khí sau ph n ng l n l
A. FeO; 75%.
B. Fe2O3; 75%.
C. Fe2O3; 65%.
Câu 3 : H n h p A g m etan, etilen, axetilen và buta ien-1,3.
Cho s n ph m cháy h p th vào dung d ch n
dung d ch n
n
c vôi d , thu
t là:
D. Fe3O4; 75%.
t cháy h t m gam h n h p A.
c 100 gam k t t a và kh i l
ng
c vôi sau ph n ng gi m 39,8 gam. Tr s c a m là
A. 13,8 gam.
B. 37,4 gam.
C. 58,75 gam.
D. 60,2 gam.
Câu 4 : Hoà tan hoàn toàn h n h p g m 0,12 mol FeS2 và a mol Cu2S vào axit HNO3 (v!a
thu
c dung d ch X (ch* ch a hai mu i sunfat) và khí duy nh t NO. Giá tr c a m là
A. 0,06.
Câu 5 :
B. 0,04.
C. 0,12.
D. 0,075.
t cháy hồn tồn m t th" tích khí thiên nhiên g m metan, etan, propan b)ng oxi khơng
khí (trong khơng khí, oxi chi m 20% th" tích), thu
n
),
c. Th" tích khơng khí (
ktc) nh% nh t c n dùng "
c 7,84 lít khí CO2 (
t cháy hồn tồn l
ktc) và 9,9 gam
ng khí thiên nhiên
trên là
A. 70,0 lít
B. 78,4 lít.
Câu 6 : D(n V lít (
nóng, thu
C. 84,0 lít.
D. 56,0 lít.
ktc) h n h p X g m axetilen và hi ro i qua ng s
c khí Y. D(n Y vào l
ng d AgNO3 (ho c Ag2O) trong dung d ch NH3 thu
12 gam k t t a. Khí i ra kh%i dung d ch ph n ng v!a
cháy hồn tồn khí Z thu
A. 5,6.
$ng b t niken nung
c 2,24 lít khí CO2 (
B. 13,44.
v i 16 gam brom và cịn l i khí Z.
ktc) và 4,5 gam n
c
t
c. Giá tr c a V b)ng
C. 11,2.
D. 8,96.
Câu 7: Hoà tan hoàn toàn 0,3 mol h n h p g m Al và Al4C3 vào dung d ch KOH (d ), thu
x mol h n h p khí và dung d ch X. S c khí CO2 (d ) vào dung d ch X, l
ng k t t a thu
c
c là
46,8 gam. Giá tr c a x là
A. 0,55.
B. 0,60.
C. 0,40.
D. 0,45.
22
23
Câu 8 : Hoà tan hoàn toàn m gam oxit FexOy b)ng dung d ch H2SO4
0,075 mol H2SO4, thu
c nóng v!a
, có ch a
c z gam mu i và thốt ra 168ml khí SO2 (s n ph m kh duy nh t, o
ktc). Oxit FexOy là
A. FeO.
B. Fe2O3
C. Fe3O4
D. FeO ho c Fe3O4
Câu 9: Hoà tan hoàn toàn h n h p g m 0,27 gam b t nhôm và 2,04 gam b t Al2O3 trong dung
c dung d ch X. Cho CO2 d tác d ng v i dung d ch X thu
d ch NaOH d thu
nung Y
u
nhi t
cao
t 100%. Kh i l
n kh i l
B. 2,31 gam.
c ch t r n Z. Bi t hi u su t các ph n ng
C. 3,06 gam.
D. 2,55 gam.
un nóng 7,6 gam h n h p A g m C2H2, C2H4 và H2 trong bình kín v i xúc tác Ni thu
c h n h p khí B.
bình 1 $ng H2SO4
l
i thu
ng c a Z là
A. 2,04 gam
Câu 10 :
ng không
c k t t a Y,
ng t'ng lên
t cháy hoàn toàn h n h p B, d(n s n ph m cháy thu
c, bình 2 $ng Ca(OH)2 d th y kh i l
B. 9,6 gam.
ng bình 1 t'ng 14,4 gam. Kh i
C. 35,2 gam.
t cháy hoàn toàn m gam h n h p hai ancol
V lít khí O2 ( ktc), thu
A. 17,92 lít.
Câu 12 :
t qua
bình 2 là
A. 6,0 gam
Câu 11 :
cl nl
n ch c cùng dãy
D. 22,0 gam.
ng &ng dùng v!a
c 10,08 lít CO2 ( ktc) và 12,6 gam H2O. Giá tr c a V là
B. 4,48 lít.
C. 15,12 lít.
t cháy m t h n h p hidrocacbon X thu
D. 25,76 lít.
c 2,24 lít CO2 ( ktc) và 2,7 gam H2O.
Th" tích O2 ã tham gia ph n ng cháy ( ktc) là
A. 2,80 lít
B. 3,92 lít.
C. 4,48 lít.
D. 5,60 lít.
Câu 13 : Dung d ch X g m Na2CO3, K2CO3, NaHCO3. Chia X thành hai ph n b)ng nhau :
- Ph n 1: tác d ng v i n
c vôi trong d
- Ph n 2: tác d ng v i dung d ch HCl d
A. 2,24.
c 20 gam k t t a.
c V lít khí CO2 ( ktc). Giá tr c a V là:
B. 4,48.
C. 6,72.
D. 3,36.
Câu 14 : Chia h n h p g m : C3H6, C2H4, C2H2 thành 2 ph n b)ng nhau:
-
t cháy ph n 1 thu
- Hi ro hoá ph n 2 r i
A. 2,24 lít.
c 2,24 lít khí CO2 ( ktc).
t cháy h t s n ph m thì th" tích CO2 ( ktc) thu
B. 1,12 lít.
c là:
C. 3,36 lít.
D. 4,48 lít.
ÁP ÁN
1D
2B
3A
4A
5A
6C
7B
8C
9D
10D
11C
12B
13B
14A
23
24
I. PH
NG PHÁP GI I
1. N i dung ph ơng pháp
- M i s$ bi n
i hóa h c (
t'ng ho c gi m kh i l
c mô t b)ng ph
ng trình ph n ng)
n s$
ng c a các ch t.
+ D$a vào s$ t'ng ho c gi m kh i l
ng khi chuy"n 1 mol ch t X thành 1 ho c nhi u mol
ch t Y (có th" qua các giai o n trung gian) ta d dàng tính
c s mol c a các ch t và ng
l i, t! s mol ho c quan h v s mol c a 1 các ch t mà ta s, bi t
l
u có liên quan
c
c s$ t'ng hay gi m kh i
ng c a các ch t X, Y.
+ M u ch t c a ph
ng pháp là: * Xác
(ch t X) v i ch t c n xác
mà ch* c n l p s
nh úng m i liên h t* l m i gi#a các ch t ã bi t
nh (ch t Y) (có th" khơng c n thi t ph i vi t ph
chuy"n hóa gi#a 2 ch t này, nh ng ph i d$a vào
ng trình ph n ng,
" xác
LBT nguyên t
nh t* l m i gi#a chúng).
* Xem xét khi chuy"n t! ch t X thành Y (ho c ng
thì kh i l
ng t'ng lên hay gi m i theo t* l ph n ng và theo
c l i)
cho.
* Sau cùng, d$a vào quy t c tam su t, l p ph
ng trình
tốn h c " gi i.
2. Các d ng bài toán th
ng g p
Bài toán 1: Bài toán kim lo i + axit (ho c h p ch t có nhóm OH linh
2M + 2nHX → 2MXn + nH2
(l)
2M + nH2SO4 → M2(SO4)n + nH2
(2)
2R(OH)n + 2nNa → 2R(ONa)n + nH2
T! (l), (2) ta th y: kh i l
(3)
ng kim lo i gi m vì ã tan vào dung d ch d
cơ c n dung d ch sau ph n ng thì kh i l
kim lo i ban
ng) → mu i + H2
ng ch t r n thu
i d ng ion, nh ng n u
c s, t'ng lên so v i kh i l
u, nguyên nhân là do có anion g c axit thêm vào.
T! (3) ta th y: khi chuy"n 1 m t Na vào trong mu i s, gi i phóng 0,5 mol H2 t
t'ng kh i l
ng ng v i s$
ng là ∆m↑ = MRO. Do ó, khi bi t s mol H2 và ∆m↑ => R.
Thí d : Cho m gam ancol
kh i l
ng
n ch c X vào bình $ng Na d , sau ph n ng có 0,1 mol H2 và
ng bình t'ng 6,2gam. Xác
nh CTPT c a X.
24
25
H
ng d n gi i
Theo (3), v i n = 1 : 1 mol Na → 1 mol R- ONa
→ 0,5 mol H2: ∆m↑ = MRO
RO = 31
0,1 mol H2: ∆m↑ = 6,2gam
R = 15 (CH3)
X là CH3OH
Bài toán 2: Bài toán nhi t luy n
Oxit (X) + CO (ho c H2) → r n (Y) + CO2 (ho c H2O)
Ta th y: dù không xác
nh
c Y g m nh#ng ch t gì nh ng ta ln có vì oxi b tách ra kh%i
oxit và thêm vào CO (ho c H2) t o CO2 ho c H2O
∆m↓ = mX - mY = mO
nO =
↓
= nCO = n CO 2 (ho c = n H2 = n H 2 )
16
Bài toán 3: Bài toán kim lo i + dung d ch mu i: nA + mBn+ → nAm+ + mB↓
Ta th y:
t'ng (gi m) kh i l
ng c a kim lo i chính là
gi m (t'ng) kh i l
ng c a
mu i (vì manion = const) .
* Chú ý: Coi nh tồn b kim lo i thốt ra là bám h t lên thanh kim lo i nhúng vào dung d ch
mu i.
Bài tốn 4: Bài tốn chuy"n hóa mu i này thành mu i khác.
Kh i l
ng mu i thu
c có th" t'ng ho c gi m, do s$ thay th anion g c axit này b)ng
anion g c axit khác, s$ thay th này luôn tuân theo quy t c hóa tr (n u hóa tr c a nguyên t kim
lo i không thay
i).
* T! 1 mol CaCO3 → CaCl2: ∆m↑ = 71 - 60 = 11
( c 1 mol CO32− hóa tr 2 ph i
c thay th b)ng 2 mol Cl− hóa tr 1)
* T! 1 mol CaBr2 → 2 mol AgBr: ∆m↑ = 2. 108 - 40 = 176
( c 1 mol Ca2+ hóa tr 2 ph i
c thay th b)ng 2 mol Ag+ hóa tr 1)
Bài toán 5: Bài toán chuy"n oxit thành mu i:
MxOy → MxCl2y (c 1 mol O-2
MxOy → Mx(SO4)y (c 1 mol O-2
c thay th b)ng 2 mol Cl−)
c thay th b)ng 1 mol SO42−)
* Chú ý: Các i u này ch* úng khi kim lo i khơng thay
i hóa tr .
Bài tốn 6: Bài tốn ph n ng este hóa:
RCOOH + HO – R’ ↔ RCOOR’ + H2O
25