Xây dựng nền tảng cờ vua của bạn tập 1

LOi ngU'O'i bien djch
Nhung nam gfin day tnon co vua a nu&c ta da phat triSn m~nh
me ca vS phong tn1o l~n dinh cao. Cac dia phuang ddu tu cho
ca vua ngay cang nhiSu, gia dinh ph\1 huynh quan tam ung h9
giai tre toan qu6c hang nam x~p xi 1000 v~n d()ng vi en tham
gta.
Cac trung tam co no fQ a kh~p nai tren ca nu6c, nguoi hQC co
, nghien ctru co ngay cang dong. Tuy nhien hi~n nay tai li~u
hu~n luy~n, nghien CUu ca a nu6c ta r~t hiSm va khong ddng
b(), nh~n th~y b9 sach 9 quySn Build Up Your Chess, Boost
Your Chess, Chess Evolution cua D~i ki~n tu6ng Artur
Yusupov r~t c6 gia tri, trong cac quySn sach nay t~p hqp r~t
nhiSu chu dS khai cu()c, trung cu()c, tan cu()c, chiSn thu~t,
chiSn luqc va nhiSu chu dS khac duqc goi gQn trong 24 bai
giang cho m6i quySn sach tu dS dSn kho, ru dan gian dSn
phuc t~p ... Trong tung bai giang, a cu6i bai c6 phdn bai t~p
kiSm tra v&i thang diSm danh gia sv tiSp thu bai hQc. Cac b~n
hu~n luy~n vien co thS lQc l~i tung chu dS dS dua vao cac bai
giang cua minh. Toi da bien dich va lam l~i quySn sach kh6
AS nho gQn dS ti~n vi~c dem di hQc a cac trung tam co va
quysn sach khong qua ddy, toi da chia m6i quysn g6m 12 bai
giang phdn bai t~p cu6i se a nhfrng trang cu6i cua t~p 2, 4 va 6
Cac b~n hay lam vi~c th~t nghien1 tuc.Toi nghi v6i tinh thAn
bSn bi, lien t\lc, trinh d9 cua cac b~n ngay cang tang tiSn va se
thanh c6ng a cac giai d~u ..
H6 Van Huynh


LOi noi ttAu
Th~t thu vi khi Artur Yusupov Utm vi~c ldn thu hai v6i toi, ca
vS ca nhan va chuyen mon. Do d6 toi rdt vinh d-g khi viSt ICri

n6i ddu cho cu6n' sach m6i Build Up Your Chess cua Artur
Yusupov.
Cu6n sach m6i nay duqc viSt b~ng each rna r()ng va cai
tiSn cac bai hQc tr-gc tuySn ban ddu tir D~i hQc Chess Tigers.
La m9t thanh vien danh d-g cua Chess Tigers, toi rdt vui khi
nhin thdy S\f tiSp tl)c hqp ly nay du6i hinh thuc C\1 thS va dap
irng duqc ca hai thach thuc Ia sach giao khoa c6 gia tri ·va sach
g6i ddu giuang.
,
Vao nam 1994, toi da g~p Artur Yusupov trong tr~n ban
kSt vong lo~i lrng cu vien t~i Wijk aan Zee. Toi da c6 thS
vuqt 4,5-2,5, nhung toi nh~n ra r~ng Artur c6 tiSm nang rdt
Ian, ca vS kiSn thuc co vua lftn kinh nghi~m tr~n ddu.
Cach tiSp c~n c6 h~ th6ng va chuyen nghi~p cua Artur dS
phan tich cac van co Ia ySu t6 quySt dinh dS anh dy ldn thu hai
g~p toi t~i vong chung kSt giai vo dich thS gi6i a New York
nam 1995 va Lausanne nam 1998. S-g n~m vilng cac phuong
phap cua truong co vua N ga rdt c6 ich trong vi~c chudn hi cho
cac tr~n ddu, cling nhu trong su6t cac tr~n ddu. D6 Ia y tuang
cua ong r~ng toi se chai Trompovsky trong van cu6i a
Lausanne. Toi da thua 3-2, nhung da c6 thS sang b~ng tr~n
ddu 3-3 va do d6 bu9c phai play-off.

T oi vftn rdt biSt an tdt ca mQi thu rna Artur da lam cho toi.
Kinh nghi~m r()ng Ion cua Artur v6i tu each Ia m9t hudn
luy~n vien thuySt ph~1c ong cdn phai c6 hQc phi t6t hon cho
nhiing k)r thu nghi~p du. Vi~c so sanh trinh d9 v6i nhu cdu
cua sinh vien c6 le khong qua kh6, nhung ky cong chinh Ia
cdu t~o thong tin lam sao cho n6 tra nen c6 ich ngay l~p tire
2

d6i v6i nhung nguoi nghi~p du. Toi t\1' nhien hung thu vS S\f
da d~ng phong phu cua tili li~u trong lo~t biti nay, co ths giup
nguoi m6i chai tra thanh ky thu nghi~p du hang d~u.
Toi chuc An·ur Yusupov m9i vi~c t6t lanh v6i vi~c xu~t
ban cu6n sach d~u tien trong lo~t sach Build Up Your Chess
cua Artur Yusupov. Lam cho tac phclm nay c6 s~n b~ng tiSng
Anh c6 nghia la th~m chi nhiSu nguoi thich nghien cUu c6 thS
thuang thuc n6 d~y du.
Nha vo djch thS gi6i, Viswanathan Anand
Gi&i thi~u
Trong nhiSu nam lam nghS hu~n luy~n vien co vua; toi nh~n
th~y r~ng chi c6 m9t s6 cu6n sach th\fc S\1' phu hqp v6i cac ky
thu nghi~p du. M()t s6 sach hay xem xet cac khia c~nh rieng
bi~t cua van CO (trung CUQC ho~c tan CUQC, chiSn thu~t ho~c
each chai vi tri) rna khong c6 b~t ky chu y th\l'C S\f dSn d~ng
c~p chai cua nguoi d9c. DiSu nay mang l~i y tuang xay d\fng
m9t chuang trinh giang d~y nhb ID\lC dich C\1 thS m9t sue
m~ chai nh~t dinh nao d6. Cac chuang trinh giang d~y nhu
v~y' du6i hinh thuc ngtln gQn va c6 y dinh trq giup m9t each
c6 h~ th6ng cho hu~n luy~n vi en, chi ph6 biSn a N ga, nai
chung r~t ph& biSn. M9t thi d\1 r~t n6i tiSng va c6 gia tri la 1n()t
:in phcl1n cua Golenischev, diSu nay da gqi len 1n()t s6 khia
C(;lnh cua phuang phap lu~n cua toi.
Nam 2003, toi btlt d~u chuang trinh dao t~o 3 nam trong
h9c vi~n co vua cua toi. Ba nh6m duqc thiSt l~p dva theo sue
m~nh chai: theo Elo 1500, du6i Elo 1800 va du6i Elo 2100.
M6i giai do~n bao g6m 24 chu dS giang d~y va 24 bai ki~n1
tra, c()ng v6i m9t bai thi cu6i cling vao cu6i kh6a hQc.

Chuang trinh nay sau d6 duqc tiSp nh~n, a d~ng khac,
cua DC;li hQC Chess Tigers va v~n dang duqc Sll' dl)ng a do.
Nhfrng y kiSn tich cvc cua sinh vien khuySn khich t6i
lan1 l?i chuang trinh nay du6i d(;lng 111Qt lo?t cac cu6n sach.


Khi lam nhu v~y, toi da c6 thS sir d\lng nhiSu danh gia, chinh
sua va dS xudt ru hQc sinh cua toi. Trong khi toi thiSt kS l~i,
d~c bi~t Ia cac ghli thich trong cac ghii phap, phan hbi tu cac
sinh vien la rdt c6 gia tri.
Cu6n sach nay la t~p ddu tien trong m9t lo~t cac huang
dan dugc thiSt kS danh cho nhfrng ky thu dang xay dvng n8n
tang kiSn thuc ca vua cua hQ. Nguai dQc se nh~n dugc kiSn
thuc co ban cdn thiSt trong sau linh V\fC cua van ca - chiSn
thu~t, each chai vi tri, chiSn luge, tinh toan cac biSn thS, khai
CUQC va tan CUQC.
N guai dQC se huang lgi tir vi~c xay dvng phuang phap
trong cu6n sach nay' ngay ca m9t s6 tai li~u quen thu()c, vi n6
se thu http bdt kY khoang tr6ng co thS co trong kiSn thuc ca
vua cua minh va do d6 xay dvng co sa vfrng ch~c cho thanh
cong trong tuang lai. DS lam cho cu6n sach giai tri va da
d~ng, toi da tr9n Ian cac linh V\fC khac nhau, nhung b~n luon
c6 thS nhin thdy ru tieu dS dSn llnh V\fC bdt kY thu()c chuang
C\1 thS nao.
T~i thai diSm nay toi phai nhdn m~nh r~ng chi lam vi~c
v&i cu6n sach nay khong dam bao tang diSm danh gia CUa
b~n. N6 chi dan gian mang dSn cho b~n m9t co sa vfrng ch~c
cho m9t bu&c nhay VQt vS phia tru&c trong kha nang ca vua.
B~n cling nen chai trong cac giai ddu, phan tich cac van ca
cua minh, chai qua cac van ca c6 chu thich t6t cua ky thu

m~nh han va dQC sach vS CO vua (toi da dua ra m(}t s6 gQ'i y a
cu6i cu6n sach nay).
Toi cling da quan tam dSn m9t vdn dS khac kS tir khi toi
chuySn dSn Due: vai tro cua hudn luy~n vien vien trong giao
d\lc ca vua. d Due, c6 rdt it hudn luy~n vien du diSu ki~n.
Cling c6 y kiSn r()ng rai r~ng m9t k)r thu tai nang khong cdn
m9t hudn luy~n vien. Toi khong chia se y kiSn d6. Toi tin r~ng
nhiSu k)r thu tai nang c6 thS phat triSn xa han nua, nSu hQ
4


dugc h6 trg dimg thai di8m va n~u hQ khang d8 l(;li nhfrng
khoang tr6ng trong ki~n thuc co cua hQ.
Ca vua la m()t man th8 thao phuc t<;lp, n6 phai dugc
nghien cfru trong nhiSu nam. Th~t kh6 tuang tugng b~t k)r
man th8 thao nao khac rna khang c6 hu~n luy~n vi en. ( C6 lUQt
cau l?c h9 ctisn kinh ho~c cau l?c h9 bong da khang co hu~n
luy~n vien?) Tai li~u huang d~n nay danh cho nhiSu k)r thu
cua cau l?c b(), nhfrng nguai khang may khang c6 dugc sv h6
trg nao khi c6 g~ng luy~n t~p man th8 thao phuc t<;lp nay.
B&ng each nay n6 c6 dv dinh thay thS cho m()t hu~n luy~n
vien cho nhung ai khang c6 (va h6 trq cua hu~n luy~n vien),
nhung khang phai la m()t sv thay thS binh d~ng cho m()t hu~n
luy~n vien.
T ai tin r&ng nhiSu nguai yeu thich co vua, nhfrng huang
d~n vien tf>t lam vi~c v6i cac ky thu tre trong cac cau l(;lC b()
vua, se d<;lt dugc v6i lo(;lt sach nay (cling .nhu v6i chuang
trinh cua D?i hQc Chess Tigers) ho trq phuang phap quan
trQng va tai li~u dao t(;lO ch~t luqng cao cho biti hQC CO VUa CUa
hQ. HQc vien ch&c ch~n se huang lqi tir nhfrng lai giai thich b6

sung cua hu~n Iuy~n vien vatu thao Iu~n sai n6i vs cac chu cts
trong sach.
Lam th~ nao d~ lam vi~c v&i cu6n sach nay
D~u tien dQc ky cac bai hQc. B:r;,tn tuy~t oBi phiii di~n
qua t~t cii cac thi dl}l va tdt cii cac bi~n th~ h·en ban cO' vua.
D~u tien hay nghi vS moi vi tri hinh (it nh~t 5 phut) va c6
g&ng tl,l' thn giai phap. Trung binh, h?n c~n tu 1 dSn 2 gia cho
1noi bai hQc. Tuy nhien, khong c6 thai h<;1n; 1n()t s6 h9c vien
c6 th8 c~n nhiSu thai gian han cho cac bai h9c cv th8.
DiSu quan trQng la phai c6 m9t sv hi8u biSt t6t vS cht:1 dS.
Ph~n thtr hai cua bai hQC la cac bai t~p ki8n1 tra v6i 12 vi
tri. Cac ng6i sao g~n s6 a phia du&i ct:m n1oi bai t~p th8 hi9n
n1uc d<) kh6, d6ng thai, s6 diSn1 t6i da Ina b<;1n c6 thS c6 duqc
cho giai phap chinh xac v&i t~t ca cac bi~n th~ c~n thi~t (* = 1

ca


diSm). c6 g~ng giai quyst cac vi tri rna khong di cac quan!
NSu b~n khong thS giai quySt ngay l~p rue, b~n phai thu ldn
thu hai trong khoang 10 phut. Ldn nay b~n c6 thS di cac quan.
B~n phai tim kiSm nhfmg y tuerng m6i.
Tren tuy~t ttBi b~n khong tlrrqc trq gh'ip tir may tinh!
Thong thuemg b~n cling cAn 1 dSn 2 gia cho m6i bai
kiSm tra. c6 g~ng giai quySt tdt ca cac bai t~p. Hay xem xet
m6i vi tri nhu thS n6 xudt hi~n m9t trong nhfmg van co cua
b~n va tim kiSm S\l tiSp tl)C t6t nhdt c6 thS. B~n khong phai
Iuc nao cling phai chiSu hSt ho~c chiSn th~ng m9t each nhanh
chong. Doi khi du dS gqi y m9t nu6c di t6t. D~c bi~t Ia trong
nhfmg bai hQc vS khai cu9c, diSu quan trQng han Ia b~n phai

suy nghi vS vi tri, dua ra quySt dinh va sau d6 hay cdn th~n
giai quySt cac giai phap. DiSu nay se giup b~n hiSu r5 han vS
y tuong khai CUQC. Sai ldm Ia m9t phdn cua qua trinh hQC t~p!
'b.~
·" ra~t quan t rqng I'a gh·l·t~t?
D1eu
1 ~~ a ca cac
1en th~"
e can
thi~t. NSu b~n lam diSu nay, b~n se c6 thS so sanh giai phap
cua b~n v6i m9t trong nhfmg gi neu trong cu6n sach va b~n
cling c6 thS thdy b~n da hiSu r5 cac chu dS C\1 thS nhu thS nao.
NSu diSm s6 cua b~n qua thdp, chung toi khuyen b~n nen lam
l~i chuang nay. Chung toi ciing khuyen b~n nen xem xet
cac giai phap, bao gam tAt ca cac bi~n th~, tren ban cvua.
B~n se tim thdy m9t lai giai thich vS cac ky hi~u co vua
tieu chudn duqc su dl)ng trong cu6n sach nay 6 trang 4.
T~i thai diSm nay, toi mu6n bay to long biSt an d6i v6i
m9t s6 luqng 16n nhfmg nguai da h6 trq cong vi~c cua toi
b~ng nhiSu each khac nhau. Ddu tien Ia VQ' Nadja cua toi cho
vi~c thiSt kS cu6n sach dn ban tiSng Due va S\J giup do cua co
trong vi~c giai quySt cac giai phap, con gai toi Katja da hi~u
chinh tiSng Due cho hudn luy~n vien co vua Mark Dvoretsky,
v6i phuang phap hudn luy~n rna toi da hQc duqc rdt nhiSu,
Tiger Grey va Hans-Walter Schmitt, Mike Rosa dS sua chua
6


m<}t s6 sai Ifim, Reinhold tu Schwerin dS kiSm chtmg va cu6i

cling la Semen Oxman va Oleg Aizman, nguai da dua ra lai
khuyen co gia tri lien quan dSn vi~c thiSt kS cu6n sac h. T oi
cling mu6n cam an Augusto Caruso vida xay dvng thiSt kS
cua Nadja cho ~n ban tiSng Anh va Ian Adams dS dich cu6n
sac h.
GM Artur Yusupov


Lai nguai

bi~n

1

dich

Lai n6i ddu

2

Gi&i·thi~u

3

Muc h;tc

8

Chia kh6a sir d\Ulg cac ky hi~u

9

Chuang 1: Chu dS don chiSu hSt 1

10

Chuang 2: Chu dS don chiSu hSt 2

24

Chuang 3: Nguyen t~c co ban khai cu()c

41
62

Chuang 4:

Ca tan ch6t dan gian

Chuang 5: ChiSu doi.

77

Chuang 6: Gia tri cua cac quan

91

Chuang 7: Don rut tAn cong

106

Chuang 8:

T~p

trung cac quan

118

Chuang 10: ThS d6i m~t

134
144

Chuang 11 : Don ghim

159

Chuang 12: Tdn cong doi

173

Chuang 9: ChiSu hSt trong 2 nu&c

8


Chia khoa sir dl}ng cac ky
~ : Tr~ng hai t6t han

hi~u

i : Den hai t6t han
± : Tr~ng t6t han
+ : Den t6t han
+- : Tr~ng c6 uu thS quySt djnh
-+ : Den c6 uu thS quySt djnh
=:Can b~ng
! : v6i bu d~p
v6i phan don
00 : khong r5 rang
o: t6t han la
11: y djnh
0 : Nu6c di duy nh&t
0: zugzwang
X: diSm ySu
? : Nu6c di ySu
??: Sai l~m nghiem trQng
! : Nu6c di t6t
! ! : Nu6c di tuy~t vai
!? : N u6c di dang xetn xet
?! : Nu6c di nghi nga
+ : N u6c chiSu
# : ChiSu hSt


CHUONG1
N(}i dung:
- ChiSu hSt tren CQt rna.

- ChiSu hSt Anastasia
- C9ng Ivc H~u + TtrQ'llg
- C9ng Ivc H~u + Xe
- ChiSu hSt Boden
Chu d~ don chi~u h~t.
Trong bai h<;>c nay chung ta se nghien CUu chu dS don chiSu
hSt di8n hinh khac nhau. DiSu nay se cho b~n CO' h9i khai thac
bAt IcY trong thvc ts chai ca.
Chi~u b~t tren cot mer
Day la m9t chu dS rAt ~6i tiSng va quan tr<;>ng. N6 bao g6m
hai quan n~ng ( Xe + H~u ho~c hai Xe) ho~t d9ng tren CQt rna
ho~c hang ngang va bUQC vua d6i phuang vao Ctilnh ban ca. Vi
Vua khong c616i thoat va bi chiSu hSt a d6.
Hinh 1-1
Lasker - Meyer
Prag~~ Simultaneous

Trang di
Trilng tim thAy don chiSu hSt bitt bu9c
1J~d8+ ®g7 2J~1d7+ ®f6
Hay 2 ... ®h6 3J~h8#

3J:!f8+ ®es 4J3e8+ ®f4
10


Khi 4 ... ~f6 5J~e6#
5J3d4+ <i>g3 6J3e3# 1-0
Chu dS nay lien quan dSn ca vua hi~n d~i, c6 thS thcly m9t
trong nhfrng van ca cua toi.

Hinh 1-2
A.Yusupov- P.Schlosser
. ~~~9.~~Eg~J?2? .

Trang di
1J3e5
De dQa ~g5 va chiSu hSt trong vai nu6c. Ben dfiu hang, V&i
cac biSn sau:
a) 1 ... ~d7 2.~g5+ <i>h7 3JWg6+ (chiSn th~ng nhanh bai
3J~h5+ ~g8 4.~h8#) 3 ... <i>h8 4.~h5+
b) 1 ... ~f8 2.Wfg6+ <i>h8 3.~h5# chiSu hSt diSn hinh tren
c9t rna
c) 1 ... Wfc7 2.~g5+ i>h7 3.Wfg6+ (3.~h5+ i>g8 4.~h8#)
3 ... <i>h8 4J~h5+ 1Mfh7 5.~xh7#

Don chi~u h~t Anastasia
Day la m9t don ph6i hgp ngo~n 111\lC, trong d6 ben t~n c6ng
Slr dvng sue 111~nh t6ng hgp cua H~u, Xe va MEL

11


Hinh 1-3
J .. Gast- E.Bhend
Berne 1987

Dendi
1... ~e2+ Bon ph6i hqp ki€u mfiu, Ma chi€m o
quan trQng e2
2.®h1 Wfxh2+ Tr~ng ddu hang sau 3.<i>xh2 ~h4#

TiSp thea chung ta c6 m{>t vi dv hoi phuc t~p han, m{>t sv
thay d6i v8 chu d8 Anastasia
Hinh 1-4
Kamyshev-Sokolsky

.

1936

Dendi
1... ~e2+ 2.®h1 Wfxg4!! 3.hxg4
Tr~ng thua sau khi 3.f3 lDg3+ 4.<i>g1 lDxf1 5.~xf1
{5.<i>xf1 Wff4) 5 ... ~d4
12


3 .. J~h5+ 4.gxh5 E!h4#
Don chi~u h~t Arabian
Day la m<)t kiSu rAt cfi, trong d6 quan xe va Ma ph6i hqp
chiSu hSt
Hinh 1-5
T . Caser-A .. Yusupov
~~~''-'IJ.J..q;;., 1999
....

....

Dendi
1... E!x:f3 Hy sinh trao d6i nay chu~n hi cho vi~c chiSu rut.
Khong c6 gi dl;lt duqc bai 1 ... tt:Jxg 1 do 2. tt:Jxd2

~d4+ 3.~h1
hay 3.E!g2 tt:Jxf3+ 4.~h1 E!d1 + 5.E!g1 E!xg1#

3... ~x:f3

Tr~ng di
13


day chling ta c6 thS thdy don tieu biSu chiSu hSt A R~p.
Tr~ng khong thS phong thu cho cac m6i de dQa cua ~h2#.
Sau 4.~g2 don gian 4 ... ~d1+ 5.~g1 ~xg1#
Don chiSu hSt tuong tv xay ra trong van co cua nha vo dich
thS gi&i d~u tien.
Hinh 1-7
Reiner -W.Steinitz
Vienna 1860

d

4

Dendi

1...VMh4!!
Tr~ng khong thS phong thu sau nu6c hay nay
2.~g2 sau 2.~xh4 ~g1#; trong khi 2.i>g2 thua ~xg4+

3.i>xf3 Wfh3+ 4.i>e2 d3+ 5.i>d2 !xf2-+
2...VMxh2+ Hy sinh lam l~ch huang.

3J~xh2 gg1#

Don cqng l11c H~u - Tuqng
NSu H~u d~t aphia tru6c TUQ'llg tren duang cheo (vi d\1 nhu
b1-h7), cac quan phong thu d~c bi~t cAn th~n! Vi d\1 dan gicln
sau day minh hQa sue m~nh cua don nay

14


Hinh 1-8
J.Ros - T. Torbjernsson
Stockholm 1897

Dendi

1
Con Ma bi t&n cong va khong thS chC;ly vi bi chiSu hSt a
h2. Tuy nhien Tr~ng c6 chai
2.tllfd4 Wfh2# Cac quan bao v~ chdng l:;1i don ghim H~u va
Tuqng cling co thS duqc lo?i bo ho~c loi keo.

Hinh 1-9
M.Gerusel- G.Sosonko
' !?i:l4 ~'.l':l~~~~~~g . J977

Dendi
1 ... t2Jxdl4 D\l'a vao don CQng lvc H?u + Tuqng, dS dan gian
die qwin gianh th~ng lgi!
Chu d~ diSn ra trong biSn 2.~xd4 CLJd2! 3.®d 1

(NSu 3.4Jxd2 thi ®xh2#) .. 4Jxf3+ 4.ixf3 ®xh2#
15


2 .. )!lxc3 3J~xc3 gxe2 0-1
Don c()ng lvc H~u - Xe
Don c9ng h;rc H~u - Xe thi nguy hiSm khong it hon don
c9ng lgc H~u - TuQ11g

Hinh 1-10.
J.Cazenove - Hull
London 1818

Trang di
1.\M/h2 Den khong thS phong thu duqc nu6c
2.\M/h8# 1-0
Trong cac vi tri sau tr~ng thgc hi~n don tdn cong tieu chu§n

Hinh 1-11
A.Yusupov- J.Rubinetti
Toluca Interzonal Tournament 1982

Trang di

1.itxg7
16


1.~xg7+ ~xg7 2..ixg7 cling t6t
1... ~xg7 2.~xg7+ <i>xg7 3.~g1+ <i>h8 4JWg4

VaDen khong thS bao v~ o g7 va g8 Nhung khong 4.\Wh6
bai gl 4.. . ~f7
Don chi~u h~t Boden
H~u va hai Tuqng ph6i hqp t&n cong chiSu hSt ngoc;tn mvc,
thuang ch6ng lc;ti vi tri suy ySu cua Vua.

Hinh 1-12
Schnider .. S.Boden
London 1860

Dendi
1
Nu6c di nfiy it nh&t th~ng mC)t quan, nhung Tr~ng cho Den
mC)t don ph6i hqp ngoc;tn mvc
2 ..ixd5 \Mfxc3+!!
YSu t6 quan trQng nhit cua don chiSu hSt Boden la S\1 hqp tcic
cua hai Tuqng. Sau khi hy sinh quan H~u, con Tuqng thu hai
cling di vao CUQC tfin c6ng

3.bxc3 !a3#
MC)t vi dv khac, tu thai

hi~n

dc;ti.

17


Hinb 1-13

M.Cbalupnik- E.Solozbenkin
. 1989

TuQUg tr~ng tren duemg cheo f4-b8 la rdt nguy hiSm.
Tr~ng sir d\lng y tucrng cua Boden dS dua quan H~u vao
CUQC tdn cong.
1.'\Wa6!! '\Mfc5
Cach duy nhdt dS bao v~ Ch6t 1... bxa6?? 2.!xa6# se la xdu
va cling khong 1 ... ttJe5 2J~~xd8+ ~xd8 (2 ...Wfxd8 3.ttJxe5
bxa6 4.ixa6+ ~c7 5.ttJxf7+) t6t han do 3.Wfa5+
2Jt)a41 '\Mfe3+ 2 ...Wff2 d~n dSn don chiSu hSt Boden
3.Wfxc6+! bxc6 4.ia6#
3.!xe3 bxa6 4.!xa6+ ~b8 4 ... ~c7 5.if4+
5.~e5 ctlc7 6.~xf71
Va Den dAu hang sau 6 ...!xf7 7 .if4+ ttJe5 8.!xe5+ ~d6
(8 ...id6 9.~xd6 ~xd6 10.~d1) 9.~xd6 !xd6 10.!xg7 1-0

18


BAIT~P

Tr~ng di, Bai 1-3 *

Tr~ng di, Bai 1-6 *

19


Trang di, Bai 1-9

**

Tr~ng di, Bai 1-12

20

*


Ghii aap
Bai 1-1
M.Marco - Salter
Czernowitz 1929 ,Ex.1-1
Don chiiu hit Anastasia
1.~e7+

1J&xh7+? ~xh7 2J~h1 + ~g6! 3.lDe7+ ~f6 4.lDd5+=
1... ~h8 2.Wfxh7+!! @xh7 3J~~~h1# 1-0 (1 diSm)
Bai 1-2
E.Jackson - D.Baird
England -USA 1896,Ex.1-2

Don ct)ng hrc Hgu + Xe
1.:Sh8+!1 @xh8 2.Wfg8# 1-0 (1 diSm)
Bai 1-3
E.Canal - N-N
Simultaneous game 1934,Ex.1-3

Don chiiu hit Bader

1.'Wxc6+ bxc6 2 ..ia6# 1-0 (1 diSm)
Bai 1-4
K.Ojanen - M.Peretz
Siegen Olympiad 1970,Ex.1-4
Don chiJu hit Arabian
1.'Wxf8+!!Den thua, 1 ... ~xf8 2.:9:e8+ ~g7 3.:9:g8#
(1 diSm)

Bai 1-s
M.Sheres.hevsky - V.Kupreichik
Minsk 1976,Ex.l-5
Don c9ng hrc H(lu + Tu9ng
1... tLJ
!
Va Tr~ng xin thua, vi: 2.Wfxh3
ho~c
'\Wxh2#;]2 ... .ixh3 (1 di~n1)
21

2.gxh3


M.Gurevich - N.Short
Rotterdam 1990,Ex.1-6

Chiiu hit tren cot ma
1.'%Yxh6+ gxhS ( ho~c 1... i>g8 2.~xg7#)
2J!hxh6#
(1 diSm)
Bai 1-7

J.Blackburne- W.Steinitz
London 1883, Ex.l-7
Don c9ng ll!c H(iu + Xe
1.~f8+ '%Yxf8 2.\Mfxh7# 1-0
Bai 1-8
E.Lobron - S.Bouaziz
Hanover 1983, Ex.1-8
Chiiu hit tren c9t ma
1.'%Yxh6+ (1.~xh6+?! thi khong t6t do 1.. i>g8)
1...!xh6 (ho~c 1... i>g8 2.~xg7#)
2.~xh6# 1-0 (1 diSm)
Bai 1-9
J.Loewenthal- A.Anderssen
London 1981, Ex.1-9
Don chiiu hit Arabian
1.tlJg6+ hxg6 ( 1... i>g7 t6t nhung sau 2.ttJxf8+
(1 diSm)
2 ... i>xf8 3.ttJxh7+ tr~ng th~ng)
2.~h1+ va den ddu hang sau 2.... i>g7 3.~h7#
(1 diSm)
Bai 1-10
N.N - P .Morphi
New Orleans 1857,1-10
Don chiiu hit Anastasia
M9t trong nhfrng kh6 khan, trong d6 c6 cac biSn chiSu hSt
khac nhau.
22


1... l1Jg31! 2.'\Mfxd4 ( n~u 2.Wfxh7 ctJde2#)

2... l1Je2+ 3.<i>h1 '\Wxh2+!! Day la m~nh han bitt h~u. N~u
b~n chQn 3... Cbd4, b~n chi nh~n duqc 1 diSm. 4 4.<i>xh2
~h8+ 5.~h6 ~xh6+ 6.'\Wh4 ~xh4#
(2 diSm)

Bai 1-11

Gnauk- Born
Prague 1977 ,Ex.1-11
Don c(Jng hrc Hcju + Tut;Jng
1.l1Jxd51 exd5 2.~xe7 (2 diSm)
Tritng da lo~i bo cac quan phong thu quan trQng nhftt va Den
khong phong thu tdt chdng l~i cac mdi de dQa cua 'Wxh 7#
Sau 2 ... f5 tritng dan gian la c6 thS mftt tuqng tren d7 v&i m9t
vi tri thitng
Bai 1-12

I.Karlsson - Rogard
Sweden

1978,Ex.1~12

Don chiiu hit Bader
1.~xc6+ bxc6 2.ia6# (1 diSm)

Ghi Di~m

sa di~m tSi da Ht 16

- Tir 14 di~m trir len Xuit s~c.

- Tir 12 di~m d~n drr&i 14, TSt
- Tir 9 di~m, Trung binh
Niu b(ln it han 9 aidm b(ln nen t19C l(li chuang ndy m(Jt ldn
nii'a va lam l(li cac bai t(lp ma b(ln tlfi lam sai.

23


CHUONG2
Nqi dung:
- ChiSu hSt Legan
- ChiSu hSt Damiano
- ChiSu hSt Greco
- ChiSu hSt Lolli
- ChiSu hSt Blackburner
- ChiSu hSt Pillsbury
Bon chi~u h~t chii d~ 2
Trong bai hQc nfiy ~hung ta se hQc m9t s6 chu dS don chiSu
hSt qu~n trQng. Tru6c hSt chung ta hay xem m9t bAy a khai
CUQC CO.

Bon chi~u h~t Legan

1.e4 e5 2.~f3 ~c6 3.ic4 d6 4.~c3 ig4 5.h3 NSu

5.'Dxe5 a day la sai lfim bai gi 5 ... 'Dxe5 va Tr~ng ld m9t
quan. 5 ...ih5? T6t hon nen 5 ...ie6

Hinh 2-1

Tr~ng di

6.~xe51! Don ph6i hqp nBi tiSng nfiy lfin dfiu duqc phat hi~n
bai Legan va bay gia mang ten ong. Hy sinh chdt bai di m9t
quan dang hi ghim. M9t con m6i qua hdp ddn, m9t quan m~nh
nhdt tren ban co!
24


6 ... ixd1? T6t han nen 6 ... tUxeS 7 .Wfxh5 ttJxc4 8.Wfb5+
nhung Den mfit ch6t. Bay gia van ca kSt thuc dyp.
7.ixf7+ @e7 8.tlJd5#
M()t thi dv hiSm c6, sv ph6i hqp giua 3 quan nhy
Vi dv sau day d ghii Vo dich thS gi6i qua Thu. M()t minh h9a
khac nang d()ng hy sinh quan diSn hinh sau khi di m()t quan
dang hi ghim
Hinh 2-2

H.berliner .... rott
Canadian

Montreal 1956

Tr~ng di
1.t2Jxe5! ixd1 2.ib5+ c6 2 ... ttJd7 3. ixd7+Wfxd7 4.
ttJxd7 +3.dxc6 Den khong thS ch6ng h;ti m6i de d9a c7 va cxb
axb5 5.cxd8Wf+ E:xd8 6.ttJxd 1)
.. V!fc7 (3 ... a6
@dS 4 ... ltJd7 5.bxa8Wf
5.l2Jxf7#

Don chi~u h~t Damiano
Chu dS don chiSu h~t nay r~t quan trQng, kiSm soat 6 h 7 hay 6
( h2), thuang bai Ch6t g6 ho?c ( g3), bai quan Ma ho~c quan
Tuqng. Hy sinh n1()t quan Xe ho?c hai quan Xe dS tang sue
t~n c6ng. Chung ta hay hQC theo chu d~ vim co·.

25