QUỐC GIA TRONG LUẬT QUỐC TẾ Công pháp quốc tế

QUỐC GIA TRONG LUẬT
QUỐC TẾ


I. KHÁI NIỆM QUỐC GIA
Các yếu tố cấu thành quốc gia
- Lãnh thổ xác định
- Dân cư ổn định
- Chính phủ
- Khả năng tham gia vào mối quan hệ
với các chủ thể khác của luật quốc tế
(Điều 1, Công ước Montevideo 1933)
1.


2.Quyền năng chủ thể của quốc
gia
Khái niệm: Quyền năng chủ thể của
LQT là khả năng pháp lý đặc biệt của
những chủ thể mang quyền và nghĩa
vụ pháp lý quốc tế.
Mỗi chủ thể đều có quyền năng riêng
biệt gồm năng lực pháp lý quốc tế và
năng lực hành vi quốc tế


Năng lực pháp lý quốc tế
Là khả năng của chủ thể được thực
hiện các quyền và nghĩa vụ chủ thể
khi tham gia vào các quan hệ pháp lý
quốc tế

 Năng lực hành vi quốc tế là khả năng
chủ thể được thừa nhận bằng chính
hành vi pháp lý độc lập của mình, tự
tạo cho bản thân quyền chủ thể và
nghĩa vụ pháp lý tương ứng.



Nội dung của năng lực chủ
thể
Được biểu hiện trong tổng thể các
quyền và nghĩa vụ được quy định bởi
các quy phạm pháp luật quốc tế


Các quyền và nghĩa vụ cơ bản
của quốc gia

-

-

-

-

Các quyền cơ bản
Quyền bình đẳng về chủ quyền và quyền lợi
trong quan hệ quốc tế
Quyền được tự vệ cá thể hoặc tập thể trong

trường hợp bị xâm lược hoặc bị tấn cơng bằng vũ
trang
Quyền được tồn tại trong hịa bình
Quyền bất khả xâm phạm về lãnh thổ biên giới
Quyền được tham gia xây dựng pháp luật quốc
tế
Quyền được tự do thiết lập và thực hiện quan hệ
với các chủ thể khác của luật quốc tê
Quyền được trở thành thành viên của các tổ chức
quốc tế phổ cập


Các nghĩa vụ cơ bản








Tôn trọng độc lập, chủ quyền của các quốc
gia khác
Tôn trọng sự bất khả xâm phạm lãnh thổ,
biên giới của quốc gia khác
Không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ
lực trong quan hệ quốc tế
Không can thiệp vào công việc nội bộ của
quốc gia khác
Hợp tác hữu nghị với các quốc gia khác

nhằm duy trì hịa bình và an ninh quốc tế
Tận tâm thực hiện các cam kết quốc tế
Nghĩa vụ giải quyết tranh chấp quốc tế
bằng phương pháp hịa bình.


Văn bản quy định







Công ước Montevideo ngày 26//12/1933
Hiến chương Liên Hợp Quốc 24/10/1945
Tuyên ngôn về các quyền và nghĩa vụ
quốc tế cơ bản của quốc gia tại kỳ họp
thứ IV của Đại hội đồng LHQ
Tuyên bố năm 1970 về các nguyên tắc
cơ bản của luật quốc tế
Công ước về quyền và nghĩa vụ cơ bản
của quốc gia trong sinh hoạt quốc tế
được thông qua tại kỳ họp lần thứ XXXIII
của Đại hội đồng LHQ năm 1978


Quốc gia là chủ thể cơ bản, chủ
yếu của luật quốc tế
Quốc gia là chủ thể xuất hiện đầu tiên

của luật quốc tế
 Quốc gia là chủ thể đầu tiên xây dựng
nên quy phạm pháp luật quốc tế
 Quốc gia là chủ thể duy nhất có khả
năng tạo ra các chủ thể khác trong
luật quốc tế
 Quốc gia là chủ thể cơ bản và chủ yếu
thực hiện và áp dụng các biện pháp
cưỡng chế thi hành luật quốc tế



II. Vấn đề công nhận trong
luật quốc tế
Khái niệm:
Công nhận trong luật quốc tế là hành
vi chính trị pháp lý, dựa trên ý chí
độc lập của quốc gia cơng nhận
nhằm thể hiện thái độ của mình đối
với đường lối, chính sách, chế độ
chính trị, kinh tế, xã hội của bên
được cơng nhận và xác lập những
quan hệ quốc tế bình thường với
bên được công nhận


Thể loại công nhận
Công nhận quốc gia mới: là công
nhận chủ thể mới trong luật quốc tế
 Cơng nhận chính phủ mới: Là công

nhận người đại diện mới của quốc gia
trong quan hệ quốc tế.
 Thể loại công nhận khác: Công nhận
dân tộc đang đấu tranh giành độc lập,
công nhận chính phủ lưu vong, cơng
nhận các bên tham chiến và các bên
khởi nghĩa



Cơng nhận chính phủ mới (chính
phủ de facto)
Đủ năng lực để duy trì và thể hiện
quyền lực quốc gia trong một thời gian
dài.
 Được đông đảo quần chúng nhân dân
ủng hộ.
 Có khả năng kiểm sốt tồn bộ hoặc
phần lớn lãnh thổ quốc gia một cách
độc lập
 Tự quản lý mọi công việc của đất
nước.



Hình thức cơng nhận
Cơng nhận DE-JURE: Cơng nhận
chính thức, đầy đủ, tồn diện
 Cơng nhận DE-FACTO: cơng nhận
chính thức nhưng khơng đầy đủ, tồn

diện như cơng nhận De jure
 Cơng nhận AD-HOC: là hình thức
cơng nhận đặc biệt chỉ phát sinh trong
một phạm vi nhất định nhằm tiến hành
một số cơng việc cụ thể khơng mang
tính chính thức



Phương pháp công nhận
Minh thị: Công nhận được thể hiện rõ
ràng,minh bạch thông qua các hành vi
cụ thể
 Mặc thị: Cơng nhận kín đáo, khơng
thể hiện một cách rõ ràng minh bạch
bằng các hành vi và hoạt động nào.



Hệ quả pháp lý của sự công
nhận
◦ Khẳng định quy chế pháp lý của bên
được công nhận
◦ Tạo điều kiện cho bên được cơng
nhận tham gia một cách tích cực vào
quan hệ quốc tế
◦ Mở đường cho việc thiết lập các quan
hệ nhiều mặt giữa bên công nhận và
bên được công nhận

III. Vấn đề kế thừa quốc gia trong
quan hệ quốc tế
Khái niệm
Sự kế thừa của quốc gia là thuật ngữ dùng
để chỉ sự thay thế của một quốc gia này
cho một quốc gia khác trong việc gánh chịu
trách nhiệm về quan hệ quốc tế đối với một
lãnh thổ nào đó.


Cơ sở làm phát sinh quan hệ kế thừa
của quốc gia








Có cuộc CMXH ở những nước khơng phải là
thuộc địa dẫn đến thay đổi hình thái xã hội
làm xuất hiện quốc gia mới trên trường
quốc tế (CM tháng 10/1917)
Có cuộc CMXH ở những nước vốn là thuộc
địa làm xuất hiện quốc gia mới trên trường
quốc tế (Việt Nam Nam 1945);
Do hợp nhất quốc gia;
Do sự phân chia quốc gia thành hai hay

nhiều quốc gia mới;
Do có sự chuyển nhượng, sáp nhập, trao
đổi một phần lãnh thổ của quốc gia này
cho một quốc gia khác;


Các thức giải quyết vấn đề kế
thừa
Kế thừa quyền sở hữu đối với tài
sản
 Kế thừa quy chế thành viên tại
các tổ chức quốc tế và nghĩa vụ
thành viên điều ước quốc tế
