Tiểu luận Kinh doanh quốc tế: Hoạt động đầu tư ra nước ngoài trong lĩnh vực viễn thông của Tập đoàn viễn thông quân đội Viettel

HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA KINH TẾ QUỐC TẾ
----------------------------------------------------------------------------

MÔN: KINH DOANH QUỐC TẾ

ĐỀ TÀI: HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ RA NƯỚC NGOÀI TRONG LĨNH
VỰC VIỄN THƠNG CỦA TẬP ĐỒN VIỄN THƠNG QN ĐỘI
VIETTEL

Giảng viên hướng dẫn: TS. Lâm Thanh Hà
ThS. Nguyễn Thị Minh Hiền
Sinh viên thực hiện

: Nguyễn Thị Linh

Mã sinh viên

: KT45A-018-1822

HÀ NỘI, 2021


MỤC LỤC


DANH SÁCH BẢNG, BIỂU ĐỒ
Tên bảng, biểu đồ
Bảng 1

Tổng vốn đăng ký ĐTRNN của từng dự án

Biểu đồ 1

Tổng vốn đăng ký ĐTRNN của DNNN lũy kế 31/12/2019

Biểu đồ 2

Tổng vốn ĐTRNN được thực hiện của DNNN lũy kế
31/12/2019

Biểu đồ 3

Tổng vốn ĐTRNN qua từng năm giai đoạn 2016-2020

Biểu đồ 4

Tổng vốn ĐTRNN tại các châu lục của Viettel

Biểu đồ 5

Cơ cấu dân số và GDP các thị trường của Viettel

Biểu đồ 6

Cơ cấu vốn đăng ký ĐTRNN theo hình thức đầu tư

Biểu đồ 7

Doanh thu, lợi nhuận gộp và tỷ suất lợi nhuận gộp từ các thị
trường nước ngoài của Viettel

3


DANH MỤC VIẾT TẮT
Kí hiệu
ĐTRNN

Đầu tư ra nước ngồi

DN

Doanh nghiệp

VN

Việt Nam

DNVN

Doanh nghiệp Việt Nam

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

DNNN

Doanh nghiệp nhà nước

4


LỜI MỞ ĐẦU
Xu hướng tồn cầu hóa và tự do hóa thương mại đang diễn ra với tốc độ
nhanh chóng. Các tập đồn trên thế giới ln có nhu cầu đầu tư ra nước ngoài
(ĐTRNN) để mở rộng thị trường và tìm kiếm lợi nhuận, đồng thời qua đó cũng
khẳng định vị thế thương hiệu, hình ảnh của cơng ty. Mặt khác, thị trường trong
nước ngày càng trở nên chật chội thì việc tìm kiếm thị trường nước ngồi là cần
thiết. Tập đồn Cơng nghiệp-Viễn thơng Qn đội Viettel được biết đến là một
trong những Tập đồn Viễn thơng mạnh tại Việt Nam (VN), với cách làm ăn
mạnh bạo của mình đã tạo ra thành cơng vượt bậc khơng chỉ tại thị trường di
động VN mà còn cả trên thị trường viễn thông quốc tế.
Xuất phát từ thực tế nổi trội và mang nhiều ý nghĩ như vậy không chỉ đối
với Tập đồn Cơng nghiệp-Viễn thơng Qn đội Viettel mà còn đối với nước
VN, em tiến hànhnghiên cứu đề tài: “ HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ RA NƯỚC NGOÀI
TRONG LĨNH VỰC VIỄN THƠNG CỦA TẬP ĐỒN VIỄN THƠNG QN ĐỘI
VIETTEL”

NỘI DUNG
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ ĐTRNN VÀ CHÍNH SÁCH
ĐTRNN CỦA VIỆT NAM
1.1. KHÁI NIỆM
1.1.1.Đầu

tư

Đầu tư theo nghĩa rộng là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để tiến hành
các hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư các kết quả nhất định trong
tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được các kết quả đó. Nguồn lực

có thể là tiền, là tài nguyên thiên nhiên, là sức lao động và trí tuệ. Các kết quả
đạt được có thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính, tài sản vật chất, tài sản trí
tuệ và nguồn lực.
Đầu tư theo nghĩa hẹp chỉ bao gồm những hoạt động sử dụng các nguồn
lực ở hiện tại nhằm đêm lại cho nền kinh tế - xã hội những kết quả trong tương
lai lớn hơn các nguồn lực đã sử dụng để đạt được các kết quả đó.
Như vậy có thể thấy rằng đầu tư là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài
chính, nguồn lực vật chất, nguồn lực lao động và trí tuệ để sản xuất kinh doanh
trong một thời gian tương đối dài nhằm thu về lợi nhuận và lợi ích kinh tế xã
hội.
1.1.2.Đầu

tư ra nước ngoài
5


Điều 3, khoản 2 trong Nghị định 83/2015/NĐ-CP của Chính phủ về QUY
ĐỊNH ĐẦU TƯ RA NƯỚC NGỒI có giải thích rõ: “ĐTRNN là việc nhà đầu
tư chuyển vốn; hoặc thanh tốn mua một phần hoặc tồn bộ cơ sở kinh doanh;
hoặc xác lập quyền sở hữu để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh ngoài lãnh
thổ VN; đồng thời trực tiếp tham gia quản lý hoạt động đầu tư đó.”1
1.2. CÁC HÌNH THỨC ĐTRNN

Các hình thức ĐTRNN ngày các phong phú, đa dạng. Các doanh nghiệp
Việt Nam (DNVN) có thể ĐTRNN thơng qua 5 hình thức2
1.2.1.Thành

lập tổ chức kinh tế theo quy định của nước tiếp nhận đầu tư

Tổ chức kinh tế bao gồm DN được thành lập hoạt động theo Luật DN

(DN tư nhân, công ty cổ phần, công ty TNHH, công ty hợp danh); Hợp tác xã,
Liên hiệp Hợp tác xã được thành lập theo Luật hợp tác xã; các tổ chức kinh tế
thành lập theo luật đầu tư.
Có rất nhiều DNVN đã ĐTRNN dưới hình thức này. Một ví dụ điển hình
có thể kể đến là việc tập đoàn Hoàng Quân đã chi 40 triệu USD thông qua công
ty con là Công ty TNHH Đầu tư Giáo dục Hoàng Quân - Mỹ để triển khai một
dự án nhà ở xã hội tại Mỹ. Dự án HQC Tacoma tọa lạc trên đường Tacoma Ave
S, thành phố Tacoma, tiểu bang Washington, Mỹ. Dự án được phát triển theo mơ
hình nhà ở cho th dài hạn, và là cơng trình nhà ở xã hội đầu tiên của VN được
đầu tư trên đất Mỹ.
1.2.2.Thực

hiện theo hợp đồng BCC (Business Cooperation Contract) ở
nước ngoài

Thực hiện theo hợp đồng BBC tức là nhà đầu tư VN sẽ ký kết hợp đồng
hợp tác kinh doanh với nhà đầu tư của nước tiếp nhận đầu tư, hình thức này
khơng cần thành lập tổ chức kinh tế trong nước tiếp nhận đầu tư. Cụ thể, đầu tư
theo Hợp đồng BCC là hình thức đầu tư tích hợp được nhiều tiềm năng và lợi
thế kinh doanh của nhiều nhà đầu tư trong một dự án đầu tư. Khi một nhà đầu tư
không đáp ứng đủ điều kiện để thực hiện dự án (như thiếu vốn, thiếu kinh
nghiệm quản lý, chưa nguồn nhân lực thực hiện dự án, …), nhà đầu tư sẽ tìm
đến phương án kêu gọi thêm một hoặc một số nhà đầu tư khác cùng thực hiện dự
án, cùng nhau chia sẻ lợi nhuận cũng như rủi ro (nếu có).
1 Nghị định 83/2015/NĐ-CP, Thư viện Pháp luật, />%20ngo%C3%A0i,ho%E1%BA%A1t%20%C4%91%E1%BB%99ng%20%C4%91%E1%BA%A7u%20t
%C6%B0%20%C4%91%C3%B3.

2 Luật Đầu tư 2020, Thư viện Pháp luật, />
6

1.2.3.Mua

lại một phần hoặc toàn bộ vốn điều lệ của tổ chức kinh tế ở nước
ngồi.

Ở hình thức này nhà đầu tư có quyền tham gia quản lý và thực hiện hoạt
động đầu tư kinh doanh tại nước ngồi.
Hình thức góp vốn của nhà đầu tư nước ngồi
•
•
•

Mua cổ phần phát hành lần đầu hoặc cổ phần phát hành thêm của cơng
ty cổ phần
Góp vốn vào cơng ty trách nhiệm hữu hạn, cơng ty hợp danh
Góp vốn vào tổ chức kinh tế khác

Hình thức mua cổ phần, phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngồi
•
•
•
•

Mua cổ phần của cơng ty cổ phần từ công ty hoặc cổ đông
Mua phần vốn góp của các thành viên cơng ty trách nhiệm hữu hạn để
trở thành thành viên của công ty trách nhiệm hữu hạn
Mua phần vốn góp của thành viên góp vốn trong công ty hợp danh để
trở thành thành viên góp vốn của cơng ty hợp danh
Mua phần vốn góp của thành viên tổ chức kinh tế khác

Điển hình cho hình thức đầu tư này có thể kể đến thương vụ mua lại toàn
bộ nhà máy Driftwood (Mỹ) vào năm 2013 của Vinamilk, sau 5 năm sở hữu,
doanh thu của Driftwood mang về cho Công ty cổ phần sữa VN (Vinamilk)
116,2 triệu USD trong năm 2018.
1.2.4.Mua,

bán chứng khoán, giấy tờ có giá khác hoặc đầu tư thơng qua các
quỹ đầu tư chứng khốn, các định chế tài chính trung gian khác ở
nước ngồi.

Loại hình thức này nhà đầu tư có thể dễ dàng đầu tư và rút vốn khi cần
thiết, lợi nhuận dựa trên việc gia tăng giá trị của cổ phiếu nhưng nhà đầu tư
khơng có quyền quản lý, điều hành trong cơng ty.
1.2.5.Các

hình thức đầu tư khác theo quy định của pháp luật nước tiếp
nhận đầu tư.

Dựa vào quy định pháp luật của mỗi quốc gia cũng như các thị trường
khác nhau mà nhà đầu tư VN có thể đầu tư theo một số hình thức khác.
Ví dụ, các nhà đầu tư VN được khuyến khích đầu tư sang Lào theo hình
thức PPP (Public - Private Partnership). Có nghĩa là đầu tư theo hình thức đối
tác cơng tư là hình thức đầu tư được thực hiện trên cơ sở hợp đồng giữa cơ quan
nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư, DN dự án để thực hiện, quản lý, vận
7


hành dự án kết cấu hạ tầng, cung cấp dịch vụ cơng.
1.3. CHÍNH SÁCH ĐTRNN CỦA VN

Thực hiện chính sách mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế, Chính phủ đã ban
hành nhiều chính sách thúc đẩy, hỗ trợ hoạt động ĐTRNN, cụ thể:
Nghị định số 83/2015/NĐ-CP quy định về ĐTRNN được Chính phủ đã
ban hành ngày 29/09/2015 để thay thế Nghị định số 78/2006/NĐ-CP ngày
9/8/2006 của Chính phủ. Từ đó DN trong nước đã được tạo điều kiện thuận lợi
hơn trong việc mở rộng phạm vi đầu tư, kinh doanh ở nước ngoài. Nghị định số
83/2015/NĐ-CP quy định rõ điều kiện để quyết định đầu tư, thẩm quyền, quy
trình, thủ tục quyết định đầu tư đối với các dự án ĐTRNN có sử dụng vốn nhà
nước thực hiện theo Luật Quản lý sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất,
kinh doanh tại DN và các quy định của pháp luật có liên quan. Sự thay đổi lớn
nhất trong trình tự, thủ tục cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký ĐTRNN
chính là việc bỏ thủ tục thẩm tra đối với các dự án ĐTRNN không thuộc lĩnh
vực ngân hàng, bảo hiểm, chứng khốn, báo chí, phát thanh, truyền hình, viễn
thơng có vốn đầu tư dưới 800 tỷ đồng. Theo đó, để được cấp Giấy chứng nhận
đăng ký ĐTRNN, các dự án này sẽ chỉ cần nộp hồ sơ đăng ký ĐTRNN tới cơ
quan quản lý, mà không phải trải qua quá trình thẩm tra như trước đây. Quy định
này được xem là thơng thống, đơn giản, minh bạch hơn rất nhiều và tạo thuận
lợi cho nhà đầu tư trong việc đăng ký ĐTRNN. Bên cạnh việc xây dựng khung
pháp lý rõ ràng, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích các hoạt
động đầu tư của DN, Nghị định số 83/2015/NĐ-CP cũng tăng cường giám sát
các hoạt động đầu tư này chặt chẽ hơn, đặc biệt là đối với các dự án ĐTRNN có
sử dụng vốn đầu tư của Nhà nước hoặc các dự án có quy mô lớn, sử dụng nhiều
ngoại tệ.
Thứ hai, ngày 17/10/2018 Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Thông tư
số 03/2018/TT-BKHĐT hướng dẫn và ban hành mẫu văn bản thực hiện thủ tục
ĐTRNN (“Thông tư 03”). Thông tư 03 có hiệu lực kể từ ngày 01/12/2018 và
thay thế Thơng tư 09/2015/TT-BKHĐT ngày 23/10/2015 của Bộ Kế hoạch và
Đầu tư ban hành mẫu văn bản thực hiện thủ tục ĐTRNN (“Thông tư 09”). Một
số điểm mới của Thông tư 03 so với Thông tư 09:

i.

ii.

Mẫu bản đề nghị cấp/điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký ĐTRNN
được đơn giản hóa, lược bỏ các nội dung giải trình khơng cần thiết đối
với tính chất đăng ký của hồ sơ, tuy nhiên bổ sung nội dung kê khai
về hình thức ĐTRNN để đảm bảo xác định đúng các hình ĐTRNN
theo quy định của Luật.
Các mẫu báo cáo tình hình thực hiện dự án hàng quý và năm được bổ
sung hướng dẫn về thời hạn gửi, thời gian lấy số liệu, nơi gửi.
8


iii.

iv.
v.

Bổ sung mẫu báo cáo tình hình hoạt động của dự án tại nước ngoài
hàng năm (bằng lời) theo quy định tại điểm c khoản điều 72 Luật Đầu
tư 2014 mà hiện chưa có hướng dẫn.
Hướng dẫn cụ thể về việc nộp tài liệu về cam kết thu xếp ngoại tệ.
Một số mẫu văn bản khác được điều chỉnh lại từ ngữ để rõ ràng hơn.

Từ đó, việc thay đổi và bổ sung các mẫu văn bản báo cáo góp phần chuẩn
hóa thủ tục pháp lý cho hoạt động ĐTRNN, vừa tạo mơi trường thơng thống,
vừa giúp cơ quan quản lý nhà nước tăng cường hiệu lực quản lý với các dự án
ngoài lãnh thổ VN.

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ĐTRNN CỦA TẬP ĐỒN CƠNG
NGHIỆP - VIỄN THƠNG QN ĐỘI VIETTEL
II.1.

Q TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA VIETTEL

Tập đồn Cơng nghiệp - Viễn thông Quân đội là DN kinh tế quốc phòng
với 100% vốn nhà nước, do nhà nước chịu trách nhiệm kế thừa các quyền, nghĩa
vụ, pháp lý và lợi ích hợp pháp của Tổng cơng ty Viễn thơng Qn đội. Tập
đồn Cơng nghiệp - Viễn thơng Qn đội do Bộ Quốc Phòng thực hiện quyền sở
hữu và là một DN quân đội kinh doanh trong lĩnh vực bưu chính viễn thơng và
cơng nghệ thơng tin. Q trình hình thành của công ty được thể hiện qua các giai
đoạn sau:
Ngày 01/06/1989, căn cứ vào nghị định số 58/HĐBT của hội đồng Bộ
trưởng, Tổng công ty Điện tử thiết bị thông tin được quyết định thành lập và trực
thuộc Bộ Tư Lệnh thơng tin liên lạc, Bộ Quốc Phịng.
Ngày 21/03/1991, căn cứ vào quyết định số 11093/QĐ-BQP, Bộ Quốc
Phòng quyết định thành lập Công ty điện tử thiết bị thông tin và tổng hợp ở phía
nam trên cơ sở Cơng ty Điện tử Hỗn hợp II là một trong ba đơn vị được thành
lập theo quyết định 189/QĐ-BQP ngày20/06/1989, quy định cơ cấu nhiệm vụ
quyền hạn của Tổng công ty Thiết bị thông tin.
Ngày 27/07/1993, theo quyết định số 336/QĐ-BQP của Bộ Quốc Phòng
(do thứ trưởng Thượng tướng Nguyễn Trọng Xuyên ký), thành lập lại DNNN:
Tổng công ty Điện tử thiết bị thông tin với tên giao dịch là SIGELCO.
Ngày 13/06/1995, Chính phủ ra thơng báo số 3179 cho phép thành lập
Công ty Điện tử Viễn thông Quân đội. Căn cứ vào thông báo này 14/07/1995
Công ty thiết bị điện tử viễn thông đổi tên thành Công ty Điện tử Viễn thơng
Qn đội Viettel.
Ngày 28/10/2003, Bộ trưởng Bộ Quốc Phịng ra quyết định số
9

262/2003/QĐ-BQP, quyết định đổi tên thành Công ty Viễn thông Quân đội
Viettel với tên giao dịch VIETTEL.
Ngày 27/04/2004, Bộ Trưởng Bộ Quốc Phịng ra quyết định điều chuyển
Cơng ty Viễn thông Quân đội từ Bộ Tư Lệnh thông tin về trực thuộc Bộ Quốc
Phịng với tên là Cơng ty Viễn thông Quân đội Viettel.
Ngày 06/04/2005: Tổng công ty Viễn thông Quân đội chính thức được
thành lập theo quyết định số 45/2005/QĐ-BQP, tên giao dịch quốc tế là
VIETTEL CORPORATION viết tắt là Viettel.
Ngày 14/12/2009, theo quyết định số 2079 QĐ-ttg, Tổng cơng ty Viễn
thơng Qn đội chính thức trở thành Tập đồn Cơng nghiệp - Viễn thơng Qn
đội (VIETTEL) với vốn điều lệ là 50.000 tỷ đồng.
Do có sức sáng tạo khơng ngừng nên Viettel ngày càng làm hài lịng và
tiếp tục chinh phục khách hàng bằng sự tự tin với một tinh thần lớn đó là tinh
thần của những người lính để xây dựng, quảng bá làm cho tên tuổi Viettel ngày
càng trở nên gần gũi, thân thuộc với mọi tổ chức, mọi các nhân trong đời sống
xã hội.
II.2.

TÌNH HÌNH ĐTRNN CỦA VIETTEL

II.2.1.

Tổng vốn đầu tư cho các dự án ĐTRNN giai đoạn 2016-2020

Năm 2006, Viettel quyết định mở rộng kinh doanh ra nước ngoài, tiên
phong là dự án dịch vụ viễn thông Metfone tại Campuchia. Đến nay, Viettel và
đơn vị thành viên Viettel Global (đơn vị phụ trách lĩnh vực ĐTRNN của Viettel)
đã đầu tư 10 dự án mạng viễn thông tại các quốc gia Campuchia, Lào, Haiti,

Mozambique, Đông Timor, Cameron, Peru, Burundi, Tanzania, Myanmar.
Theo “Báo cáo về tình hình đầu tư ở nước ngồi”3 cuả Cục Đầu tư nước
ngồi - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tình hình ĐTRNN của Tập đồn Cơng nghiệp –
Viễn Thơng Qn đội Viettel tính đến hết năm 2019 như sau:
Luỹ kế đến hết ngày 31/12/2019, tổng số vốn đăng ký ĐTRNN cho 13 dự
án của Viettel là 2,99 tỷ USD, chiếm 25% tổng số vốn đăng ký ĐTRNN của các
DNNN (12,2 tỷ USD).

Cũng theo báo cáo này, tính đến hết ngày 31/12/2019, tổng vốn ĐTRNN
được thực hiện của các DNNN là 6,161 tỷ USD, trong đó, tổng vốn ĐTRNN
3 Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, />
10

Biểu đồ 1: Tổng vốn đăng ký ĐTRNN của DNNN lũy kế 31/12/2019 Nguồn: Cục Đầu tư nước ngoài


thực hiện của Viettel đứng thứ 2 với 1,79 tỷ USD, chiếm tới 29%.

Như vậy, dựa vào báo cáo năm 2019 của Cục Đầu tư nước ngoài, tổng
vốn đăng ký của Viettel là 2,99 tỷ USD, trong đó vốn thực hiện lũy kế đạt
khoảng 1,79 tỷ USD, bằng gần 60% vốn đăng ký. Từ đây, có thể dễ dàng nhận
thấy rằng, tình hình triển khai đầu tư cho các dự án ĐTRNN của Viettel là khá
nhanh với tỷ trọng khá lớn. Nguyên nhân là do tốc độ giải ngân nhanh của các
ngân hàng. Sở dĩ tốc độ giải ngân có thể nhanh được như vậy là sự cải thiện
trong hiệu quả làm việc của cả Viettel và ngân hàng. Viettel cũng đã xác định
đơn giá, định mức xây dựng cho các công việc đặc thù, chuyên ngành sát với
thực tế để xác định tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng và quản lý chi phí, đồng
thời cũng rất hiệu quả trong việc hoàn thành hồ sơ thủ tục do ngân hàng yêu cầu.
Việc Chính phủ và Ngân hàng trung ương đã ban hành hàng loạt các thông tư,
nghị định, Biểu đồ 2: Tổng vốn ĐTRNN được thực hiện của DNNN lũy kế 31/12/2019 ví dụ như

Nguồn: Cục Đầu tư nước ngồi
Thơng tư
số
03/2018/TTBKHĐT ngày 17/10/2018 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư để hướng dẫn và ban
hành mẫu văn bản thực hiện thủ tục ĐTRNN, góp phần chuẩn hóa thủ tục pháp
lý cho hoạt động ĐTRNN giúp Viettel dễ dàng và rút ngắn thời gian thực hiện
thủ tục vay vốn hơn. Bên cạnh đó, các ngân hàng đẩy nhanh tốc độ thẩm định và
phê duyệt các khoản vay, từ đó giúp các khoản giải ngân được thực hiện nhanh
chóng hơn.
Theo số liệu trong Báo cáo tài chính riêng4từ năm 2016 đến năm 2020
của Tổng Công ty cổ phần Đầu tư quốc tế Viettel (Viettel Global), tổng số vốn
dành cho các dự án ĐTRNN bao gồm vốn đăng ký mới và vốn tăng thêm của
các dự án từ những năm trước (đơn vị: triệu USD) được ghi lại cụ thể qua từng
năm như sau:

Nhìn vào biểu đồ ta có thể nhận thấy rõ rằng nhìn chung tổng vốn cho các
hoạt động ĐTRNN giai đoạn 2016-2020 có xu hướng tăng qua từng năm. Nếu
như năm 2016, tổng số vốn đăng ký cho các dự án mới và vốn tăng thêm cho các
dự án trước đó là 168,8 triệu USD thì tới năm 2020, số vốn này đạt tới 280,5
triệu USD, tức là tăng 111,7 triệu USD tương đương với hơn 66% so với năm
2016. Có rất nhiều nguyên nhân khiến cho tổng vốn đầu tư này tăng qua từng
4 Báo cáo tài chính riêng giai đoạn 2016-2020 của Tổng Cơng ty cổ phần Đầu tư quốc tế Viettel (Viettel Global),
/>
11
Biểu đồ 3: Tổng vốn ĐTRNN qua từng năm giai đoạn 2016-2020
Nguồn: Tổng Công ty cổ phần Đầu tư quốc tế Viettel


năm, cụ thể:
Nguyên nhân thứ nhất là do việc hàng loạt các nghị định hướng dẫn về

các hình thức, quy định khi thực hiện các hoạt động ĐTRNN; các thông tư tạo
điều kiện thuận lợi cho việc tiến hành các thủ tục ĐTRNN đã được ban hành
như: Nghị định số 83/2015/NĐ-CP của Chính Phủ đưa ra hướng dẫn về chuyển
vốn ĐTRNN, xác định địa điểm thực hiện dự án, thực hiện chế độ báo cáo…;
Thông tư số 09/2015/BKHĐT-TT do Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành để đưa ra
mẫu văn bản thực hiện thủ tục ĐTRNN. Bên cạnh đó cịn có các thơng tư hỗ trợ
của Ngân hàng nhà nước VN như Thông tư số 12/2016/TT-NHNN để hướng dẫn
về quản lý ngoại hối đối với hoạt động ĐTRNN. Việc ban hành hàng loạt các
hướng dẫn cụ thể cho hoạt động ĐTRNN như vậy khiến cho việc mở rộng phạm
vi đầu tư, kinh doanh ở nước ngoài của Viettel đã trở nên thuận lợi hơn.
Nguyên nhân thứ hai là do những thay đổi trong chính sách tiếp nhận đầu
tư nước ngoài của các quốc gia khác cũng tạo điều kiện thuận lợi việc ĐTRNN
của Viettel. Chính phủ các nước đều ban hành chính sách khuyến khích, kêu gọi
đầu tư nước ngồi tại một số nền kinh tế (ví dụ LB Nga) rất đơn giản. Quan hệ
giữa VN với một số nền kinh tế (Lào, LB Nga, Campuchia, …) là những quan
hệ kinh tế và chính trị đặc biệt nên nhận được sự ủng hộ của Chính phủ hai bên
đối với quan hệ hợp tác đầu tư giữa DN hai phía nên Viettel khơng ngừng đầu tư
để có thể mở rộng quy mô phát triển, thị trường ở các thị trường này.
Nguyên nhân thứ ba cũng là nguyên nhân chính khiến tổng vốn ĐTRNN
của Viettel tăng là do từ năm 2016 Viettel bắt đầu thực hiện đầu tư sang
Myanmar để xây dựng công ty viễn thông Mytel. Thị trường Myanmar được
đánh giá là thị trường lớn nhất và có tiềm năng tăng trưởng cao nhất trong số 10
thị trường nước ngoài của Viettel5. Do vậy, trong giai đoạn này, vốn ĐTRNN
của Viettel chủ yếu là sang thị trường Myanmar để triển khai thực hiện và duy
trì hoạt động của dự án Mytel.
II.2.2.

Tình hình ĐTRNN theo địa bàn đầu tư

Tính đến hết năm 2020, Viettel đã có giấy phép, đã đầu tư hạ tầng mạng

lưới viễn thông và kinh doanh, cung cấp dịch vụ tới gần 100 triệu khách hàng tại
10 quốc gia nước ngoài trải dài từ Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ. ĐTRNN
được cấp giấy phép phân theo đối tác đầu tư chủ yếu (Luỹ kế các dự án cịn hiệu
lực đến ngày 31/12/2020) cụ thể như sau:
Nhìn vào biểu đồ ta có thể thấy rằng, Viettel hiện đang thực hiện ĐTRNN
nhiều nhất là tại Châu Phi với 4 dự án ở 4 quốc gia và tổng số vốn đăng ký của 4
dự án này là gần 1,35 tỷ USD, chiếm 45% tổng vốn đăng kí ĐTRNN của Viettel.
Châu Á đứng thứ 2 với 4 dự án tại 4 quốc gia Đông Nam Á và tổng vốn đăng ký
5 Viettel business solutions, />
12


là gần 1,26 tỷ USD. Châu Mỹ là nơi nhận được ít đầu tư từ Viettel nhất khi mới
chỉ có 2 dự án ở 2 quốc gia với tổng vốn đăng ký là gần 376 triệu USD (số vốn
đầu tư cho Châu Phi gấp hơn 3,5 lần Châu Mỹ). Sở dĩ, Châu Phi là nơi nhận
được nhiều vốn đầu tư từ Viettel nhất bởi cả 4 dự án của Viettel đều ở những
quốc gia nghèo, cơ sở hạ tầng còn chưa phát triển. Do vậy, Viettel cần phải bỏ
một số vốn khá lớn để tiến hành xây dựng cơ sở hạ tầng viễn thông trước khi
tiến hành kinh doanh ở những quốc gia này. Theo số liệu của Ngân hàng Thế
giới (World Bank)6, tính đến hết năm 2019, cơ cấu dân số và GDP của 10 quốc
gia Viettel đầu tư được ghi lại như sau:

Nhìn vào biểu đồ trên, ta có thể thấy rằng tính đến hết năm 2020, Viettel
đã đầu tư vào 10 dự án ở 10 quốc gia khác nhau. Các quốc gia Viettel đang đầu
tư đa phần là những quốc
Biểu đồ 4: Tổng vốn ĐTRNN tại các châu lục của Viettel- Nguồn: Báo
gia nghèo, GDP/đầu
cáo thường niên năm 2020 của Viettel Global
người còn khá thấp, cơ
sở hạ tầng cịn chưa phát triển hay có những bất ổn về an ninh-chính trị. Do vậy,

có thể nhận xét rằng, thị trường của Viettel phần lớn là những quốc gia cịn lạc
hậu về cơng nghệ thơng tin, đối thủ cạnh tranh ít.
Tuy nhiên, trong số tất cả các thị trường nước ngoài mà Tập đoàn Viettel
từng đầu tư, Peru là quốc gia duy nhất có mật độ điện thoại di động đạt trên
100% khi Viettel tiến hành đầu tư. Thêm nữa, đây cũng là thị trường duy nhất
đến nay
Biểu đồ 5: Cơ cấu dân số và GDP các thị trường của Viettel - Nguồn: World Bank
của
Viettel
có trình độ phát triển kinh tế cao hơn VN. Thu nhập bình quân đầu người của
Peru gấp 3 lần VN. Thế nhưng, dù trình độ phát triển kinh tế cao hơn VN, mật
độ điện thoại di động đã vượt ngưỡng 100% khi Viettel đến, nhưng vùng phủ
sóng 3G vẫn chỉ tập trung ở thành phố lớn. Tại các vùng nơng thơn, 3G vẫn
“trắng sóng” và ở môt số vùng núi cao, rừng núi hiểm trở thậm chí chưa có sóng
di động 2G (như khu vực rừng rậm Amazon). Tận dụng cơ hội như vậy, Viettel
đã tiến hành đầu tư và đạt được hiệu quả ở thị trường này.
Dựa vào Báo cáo thường niên năm 20197 của Tổng Công ty cổ phần Đầu
tư quốc tế Viettel (Viettel Global), ta có tổng vốn đăng ký ĐTRNN (theo giấy
phép được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp) ở từng quốc gia cụ thể như sau:

6 Ngân hàng Thế giới, https://datatopics. worldbank.org/world-development-indicators/
7 Báo cáo thường niên 2019,
/>
13


Tổng
vốn đăng
ký đầu
tư (Triệu

USD)

Tổng vốn
đăng ký
đầu tư
(Triệu
USD)

Tổng vốn
đăng ký
đầu tư
(Triệu
USD)

CHÂU Á

1266,37

CHÂU PHI

1347,82

CHÂU MỸ

375,8

Myanmar
(Mytel)

800

Mozambiqu
e (Movitel)

493,7

Peru (Bitel)

275,8

Lào
(Unitel)

300

Tanzania
(Halotel)

355,2

Haiti
(Natcom)

100

Campuchi
a
(Metfone)

151,45

Cameroon
(Nextel)

328,92

Đông
Timor
(Telemor)

14,92

Burundi
(Lumitel)

170

Bảng 1: Tổng vốn đăng ký ĐTRNN của từng dự án - Nguồn: Báo cáo thường niên năm 2019 của Viettel Global

Tính đến nay, tổng vốn đăng kí ĐTRNN cho 10 dự án của Viettel là 2,99
tỷ USD, trong đó, vốn đăng ký đầu tư ở thị trường Mynamar với
dự án Mytel là lớn nhất với 800 triệu USD. Nguyên nhân là
Myanmar được xem là một thị trường viễn thông hấp dẫn khi
mà tại thời điểm Myanmar mở cửa cho ngành viễn thông (trước
năm 2014, thị trường viễn thông Myanmar, bao gồm cả các
mạng điện thoại di động và điện thoại cố định do công ty nhà
nước Bưu chính Viễn thơng Myanmar độc quyền), GDP tăng
trưởng bình quân của nước này là 7-8%, với hơn 51 triệu dân.
Thế nhưng tổng số thuê bao điện thoại di động ở Myanmar đạt
6,5 triệu, chiếm 10,7% tổng dân số và 13,1% dân số trong độ

tuổi sử dụng điện thoại di động (từ 12 đến 70 tuổi)- mức thấp
nhất trong khu vực Đông Nam Á8. Thị trường đầy tiềm năng
tăng trưởng cịn rất lớn, vì vậy Viettel sẵn sàng đầu tư một
khoản vốn lớn nhất trừ trước đến nay để khai thác tiềm năng
của thị trường này. Nếu nếu thành cơng thì sẽ mang lại lợi
8 AASC, />
14


nhuận rất lớn cho Viettel giúp Tập đoàn này gia tăng giá trị vốn
hóa lên gấp nhiều lần.
Đứng thứ hai là thị trường Mozambique với vốn đăng ký
đầu tư là 493,7 triệu USD, trong khi đó thị trường Đơng Timor là
thấp nhất khi chỉ có 14,92 triệu USD. Nguyên nhân là do Đơng
Timor là một quốc gia có số dân và diện tích rất nhỏ, vì vậy
Viettel khơng cần tốn quá nhiều vốn đầu tư ban đầu cho việc
xây dựng cơ sở hạ tầng viễn thông và các hoạt động kinh doanh
tại quốc gia này.
Như vậy, có thể nói thị trường Mozambique là thị trường
chiến lược của Viettel ở Châu Phi, và thị trường Myanmar là thị
trường chiến lược ở Châu Á trong thời gian tới, Peru là thị trường
chiến lược ở Châu Mỹ với 275,8 triệu USD vốn đăng ký đầu tư.
Viettel thông qua các thị trường này, tạo bàn đạp để phát triển
các thị trường khác trong cùng một châu lục.
II.2.3.

Tình hình ĐTRNN theo hình thức đầu tư

Tính đến hết năm 2020, Viettel thực hiện ĐTRNN ở 10 quốc gia khác
nhau theo hai hình thức chính 9: 1-Thành lập cơng ty con; 2-Liên doanh với các

DN nước ngồi. Tình hình đầu tư theo từng hình thức cụ thể như sau:

Nhìn vào biểu đồ trên, ta có thể thấy tới 63,2% tổng vốn đăng kí đầu tư
của Viettel, tương ứng với gần 1,89 tỷ USD là dành cho 8 công ty con, bao gồm
Metfone (Campuchia), Telemor (Đông Timor), Halotel (Tanzania), Nextel
(Cameroon), Movitel (Mozambique), Lumitel (Burundi), Bitel (Peru), Natcom
Haiti). 38,8 % còn lại tương ứng với 1,01 tỷ USD được đầu tư vào các cơng ty
liên doanh, đó là: Unitel (Lào) và Mytel (Myanmar).

CHƯƠNG III: ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG ĐTRNN CỦA
VIETTEL
3.1. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Biểu đồ 6: Cơ cấu vốn đăng ký ĐTRNN theo hình thức đầu tư

Dựa theo Báo cáo tài chính riêng và Báo cáo thường niên từ năm 2016
đến 2020 của Viettel Global, ta có kết quả kinh doanh tại thị trường quốc tế của
9 CafeF, />
15


Viettel giai đoạn này như sau:

Nhìn chung, doanh thu tại các thị trường nước ngồi của Viettel có sự
biến đổi liên tục, không ổn định qua từng năm. Năm 2017 chứng kiến mức
doanh thu cao nhất của Viettel kể từ khi tiến hành ĐTRNN, đạt 19,034 tỷ VNĐ,
cao hơn 3,808 tỷ USD tăng trưởng 25% so với năm 2016. Nguyên nhân có được
sự tăng trưởng doanh thu ĐTRNN của Viettel trong năm 2017 là nhờ cung cấp
4G tại 7/10 thị trường nước ngoài, tăng trưởng 20% cho doanh thu trung bình
trên từng khách hàng. Bên cạnh đó, hoạt động đưa các giải pháp viễn thông, ứng
dụng công nghệ thông tin cho các DN lớn, chính phủ các nước cũng mang lại

tăng trưởng doanh thu cho Viettel ở thị trường quốc tế.
Về lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận gộp tại các thị trường nước ngoài của
Biểu đồ 7: Doanh thu, lợi nhuận gộp và tỷ suất lợi nhuận gộp từ các thị trường nước ngồi của Viettel
Nguồn: Viettel Global

Viettel nhìn chung đều có xu hướng tăng qua từng năm. Điều này chứng minh
rằng, đến thời điểm hiện tại hoạt động kinh doanh của Viettel đang diễn ra càng
hiệu quả và các khoản chi phí lúc này đang được kiểm định chặt chẽ.
Đặc biệt, trong năm 2020, dưới tác động của COVID-19 trên tồn cầu
cùng tình trạng bão hịa của các dịch vụ viễn thông truyền thống, thế nhưng
Viettel vẫn ghi nhận mức doanh thu 18,900 tỷ VNĐ ở thị trường quốc tế, gần
bằng doanh thu kỉ lục năm 2017. Đồng thời lợi nhuận trước thuế của Viettel
cũng đạt tới 1,100 tỷ VNĐ, cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Theo báo cáo tài
chính năm, về cơ cấu doanh thu, thị trường Đơng Nam Á đóng góp chủ đạo với
hơn 9.100 tỷ VNĐ, tiếp đến là châu Phi với 6.500 tỷ VNĐ và Mỹ Latin đạt
3,200 tỷ VNĐ. Mỹ Latin với duy nhất mạng Natcom tại Haiti được xem là một
trong những điểm sáng năm 2020 khi doanh thu tăng trưởng tới 47% còn lợi
nhuận cũng tăng 53% từ 369 tỷ lên 566 tỷ VNĐ10.
3.2. HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA HẠN CHẾ
3.2.1.

Hạn chế của Viettel khi tiến hành ĐTRNN

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực nhất định, mơi trường đầu tư
nước ngồi tuy rộng lớn và giàu tiềm năng song Viettel khi ĐTRNN cũng tồn tại
không ít những hạn chế.
Thứ nhất, thị trường hẹp. Đa phần những thị trường mà Viettel đầu tư vẫn
10 Báo Đầu tư Chứng khoán, />
16

chủ yếu tập trung ở những nước có nền kinh tế kém phát triển hơn như Lào,
Campuchia, hay ở các địa bàn xa xôi, thông tin liên lạc, đi lại khó khăn như
Châu Phi, Nam Mỹ. Đây đều khơng phải những quốc gia đơng dân và giàu có,
do vậy quy mô thị trường không nhiều. Mặt khác ở thị trường phát triển hơn là
Peru thì tại thời điểm Viettel đầu tư, viễn thông nước này đã bị thống trị bởi 2
tập đoàn thuộc nửa trên của Top 10 thế giới. Vì vậy thị trường của Viettel ở quốc
gia này cũng không lớn.
Thứ hai, công tác đào tạo nguồn nhân lực còn kém. Nhân lực là vấn đề
then chốt với mọi công ty. chiến lược của Viettel là đào tạo con người để nắm
vững công nghệ, kỹ thuật mang đi đầu tư, kiến thức kinh doanh, để nhân viên
chủ chốt của Viettel đảm nhiệm 10% lao động trí tuệ cịn lại 90% sẽ được đào
tạo theo quy trình hóa dành cho người lao động đơn giản và thuê ngoài. Chiến
lược là vậy nhưng công tác đào tạo lại ở Viettel sẽ tốn rất nhiều thời gian để đào
tạo trong,nước rồi mới cử sang nước ngoài làm việc. Một số cán bộ cơng nhân
viên nước ngồi cịn chưa thực sự tin vào triết lý, văn hóa kinh doanh của cơng
ty.
Thứ ba, lợi thế cạnh tranh khơng cao. Ví dụ, năm 2013, Viettel từng tham
gia cuộc đấu thầu giành quyền khai thác mạng viễn thông tại Myanmar nhưng
đã không thành công trước 2 nhà mạng đến từ Na Uy và Qatar.
3.2.2.

Những nguyên nhân cơ bản

Nếu đem so sánh việc đầu tư của các DN Viễn thơng nước ngồi vào VN
và việc ĐTRNN của Viettel trên mọi phương diện cho thấy việc thực hiện
ĐTRNN của Viettel cịn rất nhiều hạn chế gây khó khăn cho việc thực hiện
ĐTRNN của Viettel. Nguyên nhân cụ thể là:
Thứ nhất, hạn chế về nguồn vốn. Việc ĐTRNN đòi hỏi chi phí rất cao từ
việc đầu tư, trả lương cho nhân viên, bên cạnh đó cịn phát sinh nhiều khoản chi

phí khác như tìm luật sư, th báo cáo kiểm tốn... Chưa kể việc đầu tư thường
khơng đem đến lợi nhuận ngay mà cần một khoảng thời gian nếu dự án vận hành
hiệu quả mới có thể sinh lời, với nhiều dự án, thời gian này thậm chí có thể kéo
dài 5-10 năm. Viettel hiện nay được đánh giá là một trong những DNVN có vốn
điều lệ lớn, tiềm lực tài chính mạnh. Tuy nhiên, so sánh với những cơng ty viễn
thơng ở các quốc gia khác, có lịch sử phát triển lâu hơn, tiềm lực tài chính mạnh
hơn cũng như khả năng huy động vốn linh hoạt hơn thì nguồn vốn chính là hạn
chế lớn nhất của Viettel trong q trình xâm nhập viễn thơng ở các quốc gia
khác, nhất là những thị trường có tiềm năng phát triển lớn hoặc có khả năng đem
lại lợi nhuận cao.
Thứ hai, chất lượng chưa cao của đội ngũ cán bộ lòng cốt người Việt.
Theo đánh giá tổng kết của bộ phận quản trị cấp cao, đội ngũ cán bộ kỹ thuật và
17


kinh doanh người Việt đi, ngoại ngữ, năng lực và kinh nghiệm quản lí cịn nhiều
hạn chế. Một số cán bộ VN đảm nhiệm cương vị là cán bộ chủ trì cấp phịng
ban, chi nhánh mà chưa hiểu văn hóa bản địa, điều hành chưa thực sự hiệu quả.
Thứ ba, sự thiếu đồng bộ và đầy đủ của hành lang pháp lý cho đầu tư
nước ngoài. Việc nghiên cứu các văn bản pháp lý liên quan đến hoạt động đầu tư
của Viettel còn nhiều hạn chế, chưa lường trước được những vấn đề phát sinh
trong quá trình thẩm định, cấp phép và những vấn đề liên quan đến hoạt động
kinh doanh tại các quốc gia khác. Ví dụ như: Khi Viettel bắt đầu vào thị trường
Campuchia họ xin cấp giấy phép dịch vụ VoIP vì tại thời điểm đó chỉ có duy
nhất 1 nhà mạng cung cấp dịch vụ này nhưng nhà mạng này lại là một liên
doanh của BBCVT Campuchia nên họ đã bảo hộ cho nhà mạng này gây ra
khơng ít khó khăn cho Viettel. Viettel chính thức đặt vấn đề từ tháng 2/2006 đến
tháng 5/2006 mới thống nhất được nguyên tắc và đến tháng 7/2006 mới được ký
những phụ lục cần thiết để kinh doanh.

CHƯƠNG IV: GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY ĐTRNN TRONG LĨNH
VỰC VIỄN THÔNG CỦA VIETTEL
4.1. CƠ HỘI ĐẦU TƯ VIỄN THÔNG QUỐC TẾ CỦA VIETTEL

Thứ nhất, thị trường còn khá rộng lớn. Trên thế giới, có khoảng 60 quốc
gia với tổng dân số khoảng 2 tỷ người có mật độ điện thoại dưới 40%. Đây đều
là những thị trường tiềm năng để đầu tư. Đồng thời, có rất nhiều quốc gia có dân
số đơng, thu hập GDP/đầu người thuộc mức trung bình-cao, thế nhưng những
cơng ty viễn thông hàng đầu thế giới mới chỉ chiễm giữ được một phần thị
trường, ví dụ như Philippines, do đó cơ hội để Viettel xâm nhập vào những thị
trường này là vẫn còn khá lớn.
Thứ hai, cạnh tranh chưa cao. Hiện nay số lượng công ty tham gia thị
trường đầu tư viễn thông quốc tế mới chỉ khoảng hơn 30 cơng ty, trong đó số
cơng ty lớn là khoảng 15. Số lượng đối thủ cịn khá ít, trong khi thị trường còn
rất nhiều, do vậy khi thực hiện ĐTRNN, Viettel sẽ không gặp phải sự cạnh tranh
quá quyết liệt và có nhiều cơ hội xâm nhập thị trường hơn.
Thứ ba, cơ hội lựa chọn địa điểm đầu tư thích hợp, từ đó nâng cao hiệu
quả sử dụng vốn. Hiện nay VN đã và đang có mối quan hệ kinh tế với rất nhiều
quốc gia trên thế giới. Trong bối cảnh xu hướng tự do hóa đầu tư đang diễn ra
mạnh mẽ, quá trình hội nhập quốc tế đang được đẩy nhanh, VN đã khí kết rất
nhiều hiệp định song phương, đa phương với những quốc gia này sẽ hỗ trợ them
cho hoạt động ĐTRNN. Do vậy, Viettel sẽ có nhiều cơ hội lựa chọn những quốc
gia có thị trường tiềm năng cũng như nhận được những ưu đãi, thuận lợi từ các
hiệp định kinh tế giữa quốc gia này và VN để tiến hành đầu tư dễ dàng và hiệu
18


quả hơn.
Thứ tư, thương hiệu VN và Viettel. Viễn thông là ngành liên quan đến an
ninh quốc gia nên các nước đều muốn chọn những đối tác tin cậy về chính trị.

Hiện nay, VN đang có quan hệ ngoại giao-chính trị với 189 quốc gia và vùng
lãnh thổ trên thế giới, đồng thời rất có uy tín chính trị tại các nước Châu Á, Châu
Phi và Trung Mỹ. Lợi thế của Viettel là đầu tư vào những nước có quan hệ chính
trị tốt với VN.
4.2. THÁCH THỨC KHI ĐTRNN CỦA VIETTEL

Thứ nhất, chênh lệch về trình độ, kỹ năng, sức cạnh tranh của Viettel. Bắt
đầu thực hiện ĐTRNN vào năm 2006, tính đến nay, Viettel mới có gần 15 năm
kinh nghiệm đầu tư, do vậy khả năng dự báo thị trường, năng lực quản lý, năng
lực tài chính vẫn cịn nhiều hạn chế. Đặc biệt, viễn thông là một lĩnh vực liên
quan đến scác ản phẩm khoa học-công nghệ, do vậy nó làm nảy sinh các vấn đề
tranh chấp mới liên quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa
lý, kiểu dáng công nghiệp
Thứ hai, VN chưa có chính sách quốc gia về ĐTRNN. Phần lớn các văn
bản pháp luật liên quan đến ĐTRNNcủa VN đều là những thơng tư, nghị định do
Chính phủ và các Bộ, Ngành có liên quan ban hành chứ chưa có một chính sách
hướng dẫn cụ thể. Do vậy, Viettel sẽ gặp những khó khăn trong việc thực hiện
các thủ túc pháp lí cũng như giải quyết những vấn đề pahst sinh trong q trình
thực hiện đâu tư.
Thứ ba, viễn thơng là một lĩnh vực nhạy cảm về chính trị, do vậy khi
ĐTRNN sẽ có rủi ro rất lớn về chính trị.
Thứ tư, rào cản về pháp lý, văn hóa. Pháp luật của mỗi quốc gia đều có
những sự khác biệt nhất định bởi vậy khi các hành động có liên quan đến pháp
luật của nhiều quốc gia khác nhau và dưới sự điều chỉnh của các nước thì xảy ra
rất nhiều vấn đề. Bất đồng về ngôn ngữ và văn hóa trong q trình làm việc của
cán bộ, nhân viên cũng như người lao động ở nước sở tại cũng gây ra nhiều khó
khăn. Sự khác biệt lớn này sẽ làm cho các nhân viên cũng như những người lao
động trực tiếp tại nước sở tại khó mà có thể hòa thuận và làm việc, hỗ trợ nhau
tốt nhất trong cơng việc được, từ đó sẽ làm giảm năng suất lao động và chất
lượng của công việc.

4.3. GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY ĐTRNN CỦA VIETTEL

Về phía Viettel
4.3.1.1. Tấn cơng mạnh các thị trường tiềm năng
4.3.1.

Vào giai đoạn hiện nay, khi thế giới đã tiến những bước rất xa từ trước khi
19


VN tham gia thị trường viễn thông quốc tế, việc một tập đồn của VN tìm kiếm
các cơ hội cịn sót lại trên bản đồ viễn thơng quốc tế là một việc làm vơ cùng
khó khăn. Để có thể đuổi kịp các đối thủ mạnh hơn và có nhiều kinh nghiệm
hơn, việc rất quan trọng là phải quyết liệt hơn đối thủ nhiều lần tại những thị
trường tiềm năng còn sót lại. Trước hết, phải tăng cường nghiên cứu và tìm hiểu
nhu cầu của khách hàng tại các thị trường tiềm năng. Công việc đầu tiên mà
Viettel cần làm là đẩy mạnh cơng tác nghiên cứu thị trường, tìm hiểu nhu cầu
của khách hàng đối với từng loại sản phẩm để công ty tập trung đầu tư sản xuất
loại sản phẩm thỏa mãn nhu cầu của khách hàng, đồng thời không ngừng đem
đến cho khách hàng những sản phẩm mới lạ và đầy tiện ích, hợp túi tiền với
từng khách hàng khác nhau. Ngồi ra, cơng ty cần phải nghiên cứu các hoạt
động, hành vi của đối thủ canh tranh để có thể xây dựng chiến lược và tiến hành
hoạt động đầu tư hạ tầng phù hợp nhất mang lại hiệu quả cao nhất mà khơng gây
lãng phí cho Viettel.
Một điều hiển nhiên hiện nay là các nước mà Viettel đầu tư vào đều là
những nước nghèo, những nước đang phát triển, chính vì thế mà Viettel cần tập
trung nghiên cứu thị trường thật kỹ tránh trường hợp mất tiền của, công sức đi
đầu tư mà không mang lại hiệu quả cao. Ngoài ra, khi đã đầu tư cần nghiên cứu
xem tại thị trường tiềm năng đó đâu là khách hàng tiềm năng mà Viettel muốn
hướng tới để khai thác tốt khu vực này. Khi khai thác tốt mới mang lại được hiệu

quả cao. Viettel muốn mở rộng hơn việc ĐTRNN thì trước hơn cần phải có
phương pháp nghiên cứu thị trường ổn thỏa, thỏa mãn được những nhu cầu mà
Viettel có khả năng làm được để đầu tư chứ không phải cứ đầu tư tràn lan nước
nào cũng đầu tư như thế việc mang lại hiệu quả sẽ không cao mà tốn rất nhiều
chi phí đầu tư. Trong thời gian qua Viettel đã làm tốt cơng việc là tìm kiếm được
5 thị trường tiềm năng nhưng muốn mở rộng ra xa hơn cho nhiều người biết đến
thì cần phải có cơng tác nghiên cứu thị trường tốt mới mang lại hiệu quả.
Song song với đó, cần phải tập trung vào hệ thống mạng lưới viễn thông.
Dù hệ thống mạng lưới viễn thông của Viettel được đầu tư rất tốt điển hình là tại
thị trường Campuchia đều đứng đầu về cơ sở hạ tầng mạng lưới tuy nhiên việc
đầu tư nào cũng có nhiều khó khăn trở ngại nhất là khi cơ sở ngày càng hiện đại
hơn nên Viettel cũng cần tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng mạng lưới sao cho hiệu
quả nhất. Như tại các trung tâm kỹ thuật ở các chi nhánh mà Viettel đã đầu tư,
hàng tháng cần có kế hoạch và tổ chức bảo quản, bảo dưỡng, bảo trì các trạm
BTS, các Node truyền dẫn, tổng đài DISLAM…để nâng cao chất lượng của
mạng lưới. Ngoài ra, cần mở rộng hơn các mạng lưới cơ sở hạ tầng và vùng phủ
sóng bằng cách tăng các trạm BTS cho tương xứng với sự phát triển của nhà
mạng Viettel, đảm bảo chất lượng cuộc gọi ngày càng được nâng cao. Cần phải
liên tục theo dõi xu hướng biến động cơng nghệ của thế giới để có hướng đi
thích hợp tránh lạc hậu về cơng nghệ mang đi đầu tư.
20


4.3.1.2. Nâng

cao năng lực tài chính

Muốn nâng cao năng lực tài chính của mình thì Viettel cần thực hiện
những việc sau:
Cần phải duy trì quan điểm phát triển nhanh nhưng hiệu quả, dẫn đầu về

hạ tầng mạng lưới tại các nước đầu tư, đưa ra các chính sách hợp lý để khai thác
hết được hiệu quả của hạ tầng mạng lưới, các chính sách khuyến khích…phù
hợp với các mục tiêu của Tập đoàn.
Bên cạnh việc mang vốn đi đầu tư thì Viettel cũng cần phải chú trọng đến
việc kiểm sốt chi phí chặt chẽ. Cần phải thành lập một bộ phận quản lý chi phí
cho cơng ty và các cơng ty con, bộ phận này có chức năng phân tích, tổng hợp,
đánh giá chi tiết các chi phí cũng như các hoạt động tài chính của cơng ty để đưa
ra các mặt mạnh cũng như thiếu xót của cơng ty để có những biện pháp khắc
phục. Ngồi ra, cần thực hiện các biện pháp cắt giảm bớt các chi phí một cách
triệt để để mang lại lợi nhuận cho công ty. Việc tiết kiệm chi phí là rất quan
trong đối với các DN nhất là các DN đi ĐTRNN vì khi họ tiết kiệm được chi phí
sẽ giảm bớt một phần phát sinh mà mang lại được lợi nhuận nhiều nhất cho công
ty. Viettel đầu tư tại nhiều nước mà mỗi nước lại có các chi phí phát sinh khác
nhau làm cho rất tốn vì vậy nếu tiết kiệm được một phần nào đó thì càng tốt.
Mặt khác, Viettel cần đảm bảo tài sản mang đi đầu tư phải được sử dụng
đúng mục đích và khơng bị thất thốt, lãng phí. Việc đảm bảo số tài sản mang đi
đầu tư là rất quan trọng vì khi có được số tài sản đó hiệu quả thì việc đầu tư mới
mang lại lợi nhuận, nếu như đang đầu tư mà lại thiếu thốn tài sản, bị thất thốt sẽ
làm cho cơng việc đầu tư khơng hiệu quả mà cịn mang tổn thất cho cơng ty mất
thêm khoản chi phí đầu tư khơng hiệu quả. Vì vậy Viettel cần ban hành định
mức cho số ngày tối đa tại sản mua về phải đưa vào sử dụng tránh việc mua tài
sản về để kho mà khơng mang đi đầu tư gây ra lãng phí. Cần phải kiểm kê định
kỳ những tài sản mang đi đầu tư cho các nước mà Viettel đang và sẽ đầu tư. Đây
là những công việc mà Viettel trong nước đang làm và mang lại hiệu quả cao
nên có thể áp dụng cơng việc đó cho Viettel ở nước ngồi để nhằm đỡ mất chi
phí một cách vơ ích, khơng hiệu quả cho việc đầu tư.
4.3.1.3. Chăm

lo phát triển mạnh nguồn nhân lực

Viettel cần phải tuyển dụng các chuyên gia nước ngồi để có thể kết hợp
đào tạo, chuyển giao hiểu biết về công nghệ và luân chuyển các cán bộ có năng
lực đến các dự án có nhu cầu cần thiết. Bên cạnh đó, khi tuyển chọn cần đề ra
các tiêu chuẩn cụ thể để lựa chọn cán bộ cử đi các dự án nước ngoài, các cán bộ
này cần phải có đủ trình độ, chun mơn, ngoại ngữ, kinh nghiệm và ý thức
trách nhiệm cao. Về lâu dài, cần đẩy mạnh các hoạt động đào tạo để phát triển
đội ngũ có đủ năng lực, trình độ ngồi ngữ và tâm huyết để đi ra các thị trường
21


nước ngồi. Các hình thức đào tạo có thể là ngắn hạn, dài hạn, đào tạo trong
nước, đào tạo nước ngồi…có định hướng chỉ đạo cán bộ tham gia các dự án
vừa làm, vừa học hỏi kinh nghiệm, trình độ của cán bộ đối tác. Tăng cường kiểm
tra, giám sát, nâng cao chất lượng các khóa đào tạo, phát huy triệt để những
nguồn chi cho đào tạo.
Để có một nguồn lao động ổn định, chất lượng cao, đặc biệt là các cán bộ
giỏi trong nước cũng như các cán bộ là người nước tiếp nhận đầu tư, có kinh
nghiệm trong hoạt động đầu tư Viettel cần đưa ra những chính sách thu hút đãi
ngộ nhân tài; các chính sách về lương, thưởng, đãi ngộ cần đảm bảo tiêu chí:
minh bạch, cơng bằng và có sức hấp dẫn, cạnh tranh nhằm phục vụ sự phát triển
của cơng ty.
Về phía nhà nước
4.3.2.1. Có chiến lược hỗ trợ DN đầu tư ra nước ngoài
4.3.2.

Thứ nhất, hỗ trợ nguồn vốn đầu tư:
Nhà nước cần hỗ trợ thêm nguồn vốn đầu tư cho các dự án về viễn thơng
thực hiện ở nước ngồi mà có tác động tới sự phát triển kinh tế, mối quan hệ hữu
nghị của nước ta, những dự án này có thể sẽ được vay vốn của nhà nước thông
qua các ngân hàng với mức vay tối thiểu là 30% tổng số vốn đầu vào dự án với

lãi suất ưu đãi.
Thứ hai, chính sách ưu đãi về thuế:
Cần miễn hồn tồn các loại thuế, kể cả thuế chuyển lợi nhuận về nước
trong 5 năm kể từ khi dự án đi vào hoạt động. Tăng cường ký kết các hiệp định
tránh đánh thuế 2 lần với các nước, để đảm bảo các nhà ĐTRNN không bị nộp
thuế trùng.
4.3.2.2. Đẩy

mạnh việc cung cấp thơng tin hữu ích đến DN

Cơ quan quản lý nhà nước mà Bộ Kế hoạch Đầu tư chủ trì sẽ phối hợp với
các Bộ, ngành liên quan thu thập thông tin nhanh nhất về các chính sách thu hút
đầu tư của các nước này, các dự án đang kêu gọi đầu tư…để phổ biến cho các
DN trong nước biết được từ đó xây dựng các phương án đầu tư phù hợp. Cần
thúc đẩy tìm hiểu nhanh về tiềm năng và cơ hội của một số ngành, lĩnh vực mà
DNVN đang có ý định đầu tư vào. Ngồi ra, cần tìm hiểu thêm hoạt động sản
xuất kinh doanh của DN nước bạn hoạt động trong lĩnh vực đó nhằm đánh giá
được ưu thế của DN trong nước để hoạt động sẽ đạt hiệu quả cao hơn. Cần công
bố thông tin về các dự án mà chính phủ nước ta và chính phủ nước bạn đã kí kết
để các DN có thể biết đến các dự án
4.3.2.3. Đẩy

mạnh chất lượng công tác quản lý và phát triển chiến lược:
22


Xây dựng chiến lược phát triển ĐTRNN: Bộ Kế hoạch và Đầu tư thay mặt
Chính phủ xây dựng Chiến lược ĐTRNN chung của quốc gia, nội dung của
chiến lược phải đề cập đến các vấn đề như: mục tiêu và định hướng phát triển
ĐTRNN của VN theo kế hoạch 5 năm và cụ thể hóa từng năm; ngành, lĩnh vực

khuyến khích ĐTRNN; thị trường đầu tư trọng điểm; những chính sách khuyến
khích của Nhà nước trong hỗ trợ ĐTRNN.
Tăng cường biện pháp chế tài về thực hiện chế độ báo cáo thống kê định
kỳ của các DN để có cơ sở đánh giá tình hình thực hiện các dự án ĐTRNN.
Xây dựng chính sách, pháp luật ĐTRNN phù hợp với thơng lệ quốc tế. Sự
ổn định của chính sách, pháp luật và vận hành cơ chế có hiệu quả ln là tiền đề
hết sức cần thiết cho sự phát triển của DN.

KẾT LUẬN
Với xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới của VN,
trong bối cảnh tồn cầu hóa hiện nay với mơi trường cạnh tranh ngày càng trở
nên khốc liệt và thị trường viễn thơng trong nước đang ở tình trạng bão hịa thì
việc lựa chọn đầu tư ra nước ngoài để mở rộng thị trường là một con đường
đúng đắn và hợp lý. Tập đoàn Viettel đã thực sự tiên phong và gặt hái nhiều
thành công trong lĩnh vực đầu tư ra nước ngồi. Tuy cịn nhiều khó khăn, hạn
chế trong cơng cuộc mở rộng thị trường đầu tư tại các thị trường quốc tế nhưng
Viettel ln từng bước khắc phục các khó khăn, ln năng động trong cơng việc
tìm kiếm các cơ hội mới, thận trọng trong công tác đánh giá nhằm phát triển mở
rộng thị trường đầu tư, từng bước ghi tên mình trong ngành viễn thơng trên thế
giới.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

AASC, truy xuất từ:
/>23


Báo cáo tài chính riêng giai đoạn 2016-2020 của Tổng Công ty cổ
phần Đầu tư quốc tế Viettel (Viettel Global), truy xuất từ:

/>3. Báo cáo thường niên 2019, truy xuât từ:
/>uongnien_2019.pdf
4. CafeF, truy xuất từ:
/>5. Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, truy xuất từ:
/>6. Đăng Khơi (02/02/2021), Báo Đầu tư Chứng khốn, truy xuất từ:
/>7. Lê Thị Diễm Quỳnh (09/10/2015), Nghị định về đầu tư ra nước ngồi,
Cổng thơng tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Truy xuất từ:
/>fbclid=IwAR1JSZmJ_XjhSSMSxT_qW9IWCTJdw1z2x8fqOOukuOts
hNo9gMEyfE25E1A
8. Luật Đầu tư 2020, Thư viện Pháp luật, truy xuất từ:
/>9. Nghị định 83/2015 NĐ-CP quy định về đầu tư ra nước ngoài, thư viện
pháp luật, 25/9/2015. Truy xuất từ :
/>10. Nghị định quy định về đầu tư ra nước ngoài, Thư viện pháp luật,
7/6/2020 . Truy xuất từ :
/>2.

11.

Ngân hàng Thế giới, truy xuất từ:
https://datatopics. worldbank.org/world-development-indicators/

12.

Viettel business solutions, truy xuất từ:
/>
24