5 yếu tố quyết định khả năng đọc của trẻ pptx

5 yếu tố quyết định khả năng đọc của trẻ
1. Khả năng tiếp nhận ngôn ngữ
Khi nhìn thấy sách báo, tài liệu hay bất kỳ dòng chữ nào thì chúng ta sẽ
"tự động" nhận biết, phân loại và lý giải ý nghĩa của chữ, từ, câu xuất hiện
trong dòng chữ đó. Đây chính là quá trình tiếp nhận ngôn ngữ. Nếu như
quá trình này gặp khó khăn thì cũng đồng nghĩa với việc khả năng nói, đọc
chữ và viết chữ của trẻ sẽ gặp trở ngại.
Quan sát xem trẻ có hiểu rõ nghĩa một số từ thông dụng hoặc hơi trừu
tượng, đồng thời so sánh với nhóm trẻ cùng lứa tuổi xem khi nói trẻ có
biểu hiện dùng từ ấu trĩ hoặc quá đơn giản hay không có thể giúp bạn
đánh giá khả năng tiếp nhận ngôn ngữ của bé nhà mình.
Có một cách khác là chú ý quan sát xem trẻ có tỏ ra chậm hiểu hoặc hiểu
sai ý một số câu đơn giản thông thường khi nói chuyện với người lớn
không, thời gian suy nghĩ để phán đoán ý nghĩa câu nói có kéo dài không?
Nếu có biểu hiện này thì rất có thể trẻ đang gặp phải vấn đề về thính lực,
nên đưa bé đến gặp các bác sỹ chuyên khoa để có biện pháp khắc phục
hiệu quả nhất.
2. Khả năng viết
Khả năng viết và đọc có tác động qua lại với nhau. Bởi khi viết chữ, não sẽ
ghi nhớ nhanh và lưu giữ "ấn tượng" về các ký tự đậm nét hơn. Khi trẻ tập
đọc, bộ nhớ của não sẽ nhận biết dễ dàng và nhanh chóng cung cấp
"thông tin" cho biết đó là chữ gì, từ nào, có ý nghĩa ra sao
Ngược lại, nếu chăm chỉ tập đọc, bé sẽ tránh được tình trạng hay quên
chữ, từ đó khắc phục tâm lý ngại viết là nguyên nhân sâu xa dẫn đến việc
không biết viết chữ.
Các chuyên gia giáo dục khuyên dù đọc và viết bổ sung, hỗ trợ cho nhau
nhưng không vì thế mà các bậc phụ huynh "ép" con phải luyện viết chữ và
tập đọc với khối lượng và thời gian như nhau mà nên lựa theo tâm lý của
trẻ. Bởi có những trẻ có tâm lý thích đọc hơn viết hoặc chỉ thích viết mà
không thích đọc.

3. Môi trường gia đình
Theo các chuyên gia, thông thường nếu bố mẹ có khả năng biểu đạt (nói,
đọc) tốt thì khả năng đọc của con cũng không tồi. Có thể thấy môi trường
gia đình có ảnh hưởng tương đối lớn đối với việc phát triển khả năng này
của trẻ.
Sự ảnh hưởng của yếu tố gia đình đối với khả năng đọc được phân thành
2 loại. Thứ nhất là ảnh hưởng tích cực khi trong gia đình thường xuyên có
sự giao lưu, trao đổi giữa bố - mẹ, bố mẹ - con cái tạo nên sự kích thích
phát triển ngôn ngữ. Từ đó hình thành trong tư duy trẻ thái độ coi trọng
ngôn ngữ - "nguyên liệu" nuôi dưỡng thói quen đọc sách của trẻ.
Thứ hai là kiểu gia đình ít có sự trao đổi, giao lưu bằng ngôn từ giữa trẻ
nhỏ và người lớn. Những người trong kiểu gia đình này thường trầm mặc,
ít nói và dùng câu từ đơn giản. Một cách tự nhiên, trẻ em sẽ không có
được sự kích thích ngôn ngữ, vốn từ vựng không phong phú, sử dụng câu
từ không linh hoạt. Các khảo sát thực tế cho thấy ở những gia đình này trẻ
thường "đầu tư" thời gian vào việc chơi game, lướt mạng, xem tivi nhiều
hơn là đọc sách.
4. Hứng thú đọc
Có không ít trẻ em tỏ ra ngán ngẩm và chán ghét các bài tập đọc trong
sách giáo khoa nhưng lại "mê mẩn" truyện tranh đến quên ăn quên ngủ.
Trong trường hợp này bố mẹ nên lưu ý rằng trẻ đang cần nuôi dưỡng khả
năng đọc chứ chưa phải là định hướng cho trẻ đọc cái gì.
Vì vậy, bố mẹ không nên ép buộc trẻ chỉ được đọc sách này truyện kia mà
nên khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ được đọc theo sở thích (miễn là
nội dung phù hợp lứa tuổi). Làm như vậy trẻ sẽ có hứng thú đọc nhiều hơn
và hình thành thói quen đọc sách, lâu dần sẽ mở rộng "phạm vi" đọc nhiều
thể loại phong phú hơn.
5. Môi trường giáo dục
Cũng giống như yếu tố gia đình ở trên, nếu trẻ được học tập trong môi
trường giáo dục tiến bộ, có phương pháp và nội dung giảng dạy phù hợp

thì thái độ và khả năng tiếp thu ngôn ngữ sẽ phát triển theo hướng tích
cực.
Cứ thử tưởng tượng một đứa trẻ mới học lớp 2 đã phải làm quen với các
khái niệm trừu tượng hoặc kiến thức vĩ mô trong các bài tập đọc về con
người cá nhân, xã hội cộng đồng, kiến trúc thượng tầng thì quả là đánh
đố trẻ.
Việc tiếp thu kiến thức vượt quá khả năng tư duy của lứa tuổi sẽ khiến trẻ
tự ti và dần dần mất dần hứng thú, thậm chí tỏ ra sợ hãi đối với bộ môn
tập đọc ở trường