TIỂU LUẬN: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP VỀ CÔNG TÁC
QUAN LIÊU –THAM Ơ – LÃNG PHÍ TẠI ĐỊA PHƯƠNG
PHẦN A:
MỞ ĐẦU
Trong đời sống xã hội hiện nay vấn đề quan
liêu, tham ô, lãng phí một tệ nạn gây nhức nhối
và nó gắn liền với nhiều tệ nạn khác như buôn
lậu ...
Quan liêu, tham ô là lợi dụng quyền hành để
nhũng nhiễu nhân dân , ăn hối lộ tiền ,của
nhân dân và ăn cắp tài sản của nhà nước
.Hầu hết các đối tượng tham ô đều ở vị trí nắm
giữ cơ sở vật chất nhà nước ,người có chức vụ
quyền hạn cụ thể là cán bộ, nhân viên cơ quan
nhà nước .
Các tổ chức xã hội dựa vào chức quyền
của mình để làm việc phi pháp .Từ nhiều năm
qua Đảng và nhà nước ta đã đặc biệt quan tâm
đến vấn đề này , nhiều nghị quyết ,chỉ thị ,
quyết định được ban hành nhằm vận động chấn
chỉnh làm trong sạch và nâng cao sức chiến đấu
của các tổ chức Đảng . Đồng thời xác định
những nguy cơ đang tác động lớn đến công cuộc
xây dựng chủ nghóa xã hội ở Việt Nam mà biểu
hiện của nó đang diễn ra hằng ngày , hằng giờ
đó là bệnh quan liêu, tham ô , lãng phí .
Thực tế trong những năm qua công tác đấu
tranh chống quan liêu,tham ô , lãng phí đã đạt
được những kết qủa nhất định. Các vụ vi phạm
ngày càng được phát hiện nhiều hơn, thu hồi
một phần tài sản không nhỏ của nhà nước và
nhân dân, xử lý nghiêm minh những vi phạm
đúng với hậu qủa ,tội trạng mà các đối tượng
đã gây ra .Mặt khác tác động lớn đến sự nhận
thức của các cấp ủy , chính quyền , đảng viên
ngày một khá hơn .
1
Tuy nhiên cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham
ô , lãng phí còn nhiều hạn chế , tình hình ngăn
chặn phát hiện và xử lý nhiều nơi còn chưa
phản ánh đúng thực tế .Tham ô ngày càng tinh
vi dưới nhiều hình thức ,có tổ chức và được bao
che thậm chí nhiều lúc gây khó khăn không nhỏ
trong công tác điều tra xử ly,ù nhiều vụ phát
hiện sau nhưng hậu qủa thì lại cao hơn vụ trước.
Tệ quan liêu , tham ô đã gây hậu qủa lớn đến
công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ,làm
suy yếu hệ thống chính trị, làm tha hóa biến
chất một bộ phận không nhỏ cán bộ , đảng
viên và là một nguy cơ thách thức cho một xã
hội và quốc gia trên con đường phát triển .
Do đó việc chống quan liêu , tham ô , lãng phí
phải dược thực hiện một cách kiên quyết ,triệt
để trong toàn bộ máy ở tất cả các cấp ,các
ngành từ trung ương đến địa phương cơ sở và xem
đây là vấn đề nóng bỏng , bức bách nhất hiện
nay .
2
PHẦN B:
NỘI DUNG
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN :
Bác Hồ đã chỉ rõ: Bệnh quan liêu hết sức
nguy hiểm. Những người và những cơ quan nào
mắc phải bệnh này thì “có mắt mà không thấy
suốt, có tai mà không nghe thấu, có chế độ
mà không giữ đúng, có kỷ luật mà không nắm
vững”(1). Nguy hiểm hơn, bệnh quan liêu đã ấp
ủ, dung túng, che chở cho nạn tham ô, lãng phí.
Có nạn tham ô, lãng phí là vì có bệnh quan liêu.
Nơi nào bệnh quan liêu càng nặng thì nơi ấy càng
nhiều lãng phí, tham ô. Bệnh quan liêu không
phải đơn thuần là sai lầm về tác phong, phương
pháp công tác mà chính là một căn bệnh nguy
hiểm, tác động đến lập trường tư tưởng, đạo
đức cách mạng, ảnh hưởng trực tiếp đến tồn
vong của Đảng và Nhà nước… Nó làm “biến
dạng” các tổ chức đảng và cơ quan nhà nước
dẫn đến cửa quyền, coi thường quần chúng, làm
khó cho họ... Do tác hại to lớn mà Bác Hồ đã
lên án tham ô, lãng phí và bệnh quan liêu là kẻ
thù của nhân dân, là “giặc ở trong lòng”, “giặc
nội xâm”, là tội ác.
Bác chỉ rõ: Những cán bộ và cơ quan mắc
bệnh quan liêu thường không đi sâu, đi sát phong
trào, không nắm được tình hình cụ thể của đơn vị,
địa phương mình, không gần gũi học hỏi quần
chúng… Họ ngại đi xuống cơ sở để hiểu đúng
thực tế. Bác bảo: Biểu hiện bệnh quan liêu rất
nhiều, nhưng bộc lộ rõ nhất là xa rời quần
chúng và xa rời thực tế. Bác chỉ rõ một số
nguyên nhân cơ bản dẫn đến bệnh quan liêu: Do
cái tâm người cán bộ, đảng viên, công chức
nhà nước không trong sáng, động cơ vào Đảng
không rõ ràng, giác ngộ Đảng thấp, quan điểm
quần chúng lệch lạc…
3
Nghị quyết Trung ương 9 (khóa IX) đã nhấn
mạnh: “Bức xúc nhất hiện nay là tình trạng quan
liêu, tham nhũng, lãng phí, suy thoái về tư tưởng,
chính trị và phẩm chất đạo đức, lối sống của
một bộ phận cán bộ, đảng viên…”. Mới đây,
Kết luận số 04/TƯ của Ban chỉ đạo TƯ 6 (2) đã
nêu: Trong 2 năm qua, cuộc vận động xây dựng,
chỉnh đốn Đảng, đấu tranh chống tham nhũng,
lãng phí đã tạo ra những chuyển biến tích cực,
nhưng vẫn chưa đạt yêu cầu, chưa tạo được những
chuyển biến cơ bản, chưa chặn đứng và đẩy lùi
được tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Trong thực
tế hiện tượng quan liêu, tham nhũng, lãng phí đã,
đang diễn ra hết sức phức tạp.
Theo ông Trần Bạch Đằng thì “ quan liêu là sản
phẩm của một cơ chế lấy đẳng cấp làm
chuẩn , lấy quyền lực làm phương châm hành xử
, lấy hư danh làm xúc cảm . Người ta thường đổ
cho chế độ phong kiến vỗ béo bệnh quan liêu .
Quả vua chúa đã gây ra tai nạn này nhưng không
phải chỉ có vua chúa , chế độ tư sản cũng quan
liêu không kém . Ngay ở những nước mà vua
chúa, tư bản cuốn gói đi từ lâu , bệnh quan liêu
vẫn ở lại . Không chỉ “muôn tâu bệ hạ ” , “
khép nép kính trình ông chủ ” mà ngay gọi nhau
bằng đồng chí ở nơi này nơi khác với “ báo cáo
với anh ” vẫn chứa vi trùng quan liêu . Có quan
liêu thời bao cấp và có luôn quan liêu thời kinh
tế thị trường . Những thủ tục , những lề lối nào
phê duyệt, nào thông qua , nào xét đơn , nào
duyệt dự án này , dự án kia v...v... như một số sơ
đồ của mọi hành trình quan liêu . Đôi khi quan
liêu không đồng nghóa với tham nhũng , song một
cái hấp hàm , một cái quắc mắt , trịch thượng
trị giá không kém hơn một vụ ăn hội lộ . Đồng
bào ta tham phiền khi có việc đến cửa công .
Những cán bộ trẽ tiếp dân lạnh hơn “ gió mùa
4
đông bắc ” . Những người ấy không cần biết
những nhu cầu bức xúc của dân còn nói gì đến
nổi khổ của dân . Guồng máy của Đảng và
Nhà nước tắc nghẽn từ những nhân vật : người
gác cổng , người thư kí riêng của thủ trưởng .”
(2)
Tệ quan liêu biểu hiện ra bằng những mệnh
lệnh , hách dịch , cửa quyền , ức hiếp , và đàn
áp quần chúng , độc đoán chuyên nghề , đặc
quyền , đặc lợi ; sợ dân chủ và công khai .Ngoài
ra quan liêu còn phô trương , hình thức , thích tăng
quan tiến chức , thích địa vị , thích chức vụ , muốn
một bộ máy tổ chức cồng kềnh nhiều tầng
nấc , nhiều biên chế, nhưng là một bộ máy
không có hiệu lực, một bộ máy ăn bám.
Quan liêu vô trách nhiệm , bảo thủ , trì trệ , sợ
trách nhiệm và lẫn tránh những vấn đề do thực
tiễn đặt ra. Như chúng ta đã biết Quốc hội là cơ
quan quyền lực cao nhất mà còn phải phát biểu
rằng các bộ trưởng cần nghiêm túc hơn trong
vấn đề chất vấn , bộ trưởng đi công tác đúng
lúc chất vấn thế này như đi du ngoạn . Bộ trưởng
khác thì nhận kiến nghị của nhân dân mấy
tháng sau mới trả lời , khi trả lời thì sai nặng nề
(3) . Ấy chính vì quan liêu vô trách nhiệm mà các
bộ trưởng lẩn tránh những vấn đề do Quốc hội
chất vấn , vậy là đi ngược lại dân chủ , xem
thường kiến nghị của nhân dân .
Chính Thủ Tướng Phan Văn Khải trong kì họp
Quốc Hội cuối năm 1999 có nêu vấn đề chính
sách đúng đắn của Chính phủ đôi khi bị méo
mó biến dạng qua những tầng lớp qua liêu Và
cũng chính vì quan liêu mà niềm tin của nhân
dân vào Đảng suy giảm .“... hình ảnh “Đảng là
đạo đức ” đang có sự suy giảm trong lòng nhân
5
dân , do một bộ phận cán bộ , đảng viên mắc
vào quan liêu, tham nhũng . Họ là số ít nhưng họ
lại ở trong số những người có chức , có quyền
nên tác hại không nhỏ .”(4) Đó cũng là trăn
trở day dứt đối với một bộ phận trong nội bộ
Đảng và Chính quyền hư hỏng , thoái hoá làm
ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và nhà nước .
Bệnh quan liêu trong bộ máy hành chính đã gây
trắc trở về thông tin giữa người lãnh đạo với cơ
sở , với dân vẫn còn tồn tại trong bộ máy của
Đảng và nhà nước ta hiện nay .(5)
Chúng ta thấy tệ quan liêu tai hại biết chừng nào
, phải tìm ra những biện pháp để chống chủ
nghóa quan liêu .Vấn đề cơ bản nhất , quyết định
nhất là thực hiện chế độ dân chủ xã hội chủ
nghóa ; hoàn thiện các hình thức dân chủ đại
diện .
Thí dụ Quốc hội phải là cơ quan quyền lực cao
nhất đúng nghóa do dân bầu ra và có quyền bãi
nhiệm những thành viên trong Chính phủ làm
việc kém năng lực . Thu hút nhân dân lao động
vào việc tham gia quản lý nhà nước , quản lý
kinh tế , phát triển những hình thức dân chu,û
nhân dân trực tiếp quản lý .
Kế đến là vấn đề cải cách bộ máy tổ
chức nhà nước , cơ cấu tổ chức và cơ chế quản
lý của nhà nước ; định rõ chức năng lãnh đạo
của Đảng và quản lý của nhà nước ; định rõ
chức năng lãnh đạo của Đảng và quản lý của
nhà nước . Tinh giảm bộ máy nhà nước cho gọn
nhe bớt cồng kềnh .
Chúng ta thấy hai vấn đề trên , thực hiện
chế độ dân chủ xã hội chủ nghóa và cải cách
bộ máy tổ chức là hai phạm trù độc lập nhưng
gắn bó mật thiết với nhau .
6
Theo chủ tịch Trần Đức Lương thì cải cách
hành chính phải được tập trung vào ba tuyến chủ
yếu : một là phải thực hiện cho bằng được
quyền dân chủ của nhân dân , nhất là dân
chủ cơ sở . Gắn các phong trào thi đua yêu nước
với thực hiện quyền dân chủ là để xoá quan
liêu , khắc phục sự xa cách giữa hệ thống chính
quyền , công chức Nhà nước với nhân dân .
Chúng ta đã có quy chế , đã có nhiều kinh
nghiệm quý báu , cần được triển khai một cách
sâu rộng . Hai là phải tập trung chống tham
nhũng , chống tiêu cực , chống sự sách nhiễu
của cán bộ , công chức đối với dân .
Tất cả những Nghị quyết trung ương 6 lần 2,
pháp lệnh chống tham nhũng , pháp lệnh thực
hành tiết kiệm chống lãng phí cần được tổ chức
thực hiện một cách có hiệu qủa ba là phải tiếp
tục hoàn thiện hệ thống chính sách ,hoàn thiện
hệ thống luật pháp , như quốc hội chúng ta đang
làm, khắc phục cho được những bất hợp lý ,
tránh sự chồng chéo và hướng dẫn thi hành cho
sát với cơ sơ,û sát với người dân, để mọi công
dân ,mọi tổ chức trong xã hội ta đều am hiểu
pháp luật , chủ động chấp hành pháp luật . Đó
là những điều rất cơ bản trong qúa trình thúc
đẩy cải cách hành chính ở nước ta .
Ngoài ra , để cải cách nền hành chánh vừa
cồng kềnh , nặng nề vừa kém hiệu qủa này
chúng ta phải xem xét thêm ba mặt : một là hệ
thống tổ chức ,hai là chế độ trách nhiệm và ba
là cơ chế vận hành của tổ chức này .Chỉ xem
xét và giải quyết riêng vấn đề bộ máy cồng
kềnh không thì chưa đủ ,còn chế độ trách nhiệm
là yếu tố rất quan trọng, vì hiện nay nhiều chủ
trương chính sách thực hiện không tốt nhưng trách
nhiệm không rõ .Vì vậy chúng ta vừa phải giải
quyết hệ thống tổ chức bộ máy ,làm sao cho
nó bớt chồng chéo ,bớt xa cách với dân , vừa
7
phải tăng cường và xác định rõ ràng chế độ
trách nhiệm của mỗi cán bộ,công chức .Về cơ
chế vận hành ,hiện nay không phải chỉ có cấp
trên quan liêu mà tệ quan liêu ,xa cách dân
cũng khá nặng nề ở nhiều cơ sở ,nên phải
tiến hành cải cách , đổi mới từ cấp cơ sở trở
đi .(6)
8
II/ THỰC TRẠNG :
Hiện nay trong Đảng, trong đội ngũ cán bộ
đương giữ các trọng trách lãnh đạo và quản lý
còn có một bộ phận không thực hiện như lời
Bác Hồ dạy "Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô
tư", còn tệ tham nhũng, lợi dụng chức quyền để
làm giàu bất chính. Hậu quả là làm giảm niềm
tin của nhân dân đối với Đảng, bản chất và
sức chiến đấu của Đảng bị tổn thương, nội bộ
Đảng mất đoàn kết, nhất là giữa những đảng
viên chân chính, trung thực với đảng viên cơ hội,
làm giàu bất chính; giữa đảng viên có chức có
quyền không trong sạch với những đảng viên
thường, đảng viên đã nghỉ hưu. Vì vậy, chống
tham nhũng không chỉ là nhiệm vụ vừa thường
xuyên, vừa bức xúc còn là việc làm cụ thể,
thiết thực để bảo vệ Đảng, bảo vệ sự đoàn
kết thống nhất trong Đảng.
Từ khi nước ta thực hiện nền kinh tế thị
trường định hướng XHCN, mở cửa, hội nhập kinh
tế quốc tế, cùng với những thành tựu to lớn đã
đạt được thì tham nhũng cũng diễn biến phức tạp.
Trong đó, tập trung nhiều ở lónh vực đầu tư xây
dựng cơ bản, quản lý sử dụng đất, quản lý
doanh nghiệp nhà nước, thu, chi ngân sách nhà
nước và sử dụng tài sản công... ở lónh vực đầu
tư xây dựng cơ bản, tình trạng “chạy”, “xin” dự án,
gian lận trong đấu thầu, mua bán thầu, chỉ định
thầu, mua đi bán lại quyền thi công, khai khống
vật tư, thiết bị, khối lượng đào, đắp, dùng vật
liệu kém chất lượng, bớt xén vật tư, nguyên
liệu so với thiết kế... xảy ra ở nhiều dự án. Theo
kết quả điều tra của nhiều đoàn thanh tra thì tỉ
lệ thất thoát trong xây dựng cơ bản thường lên
tới trên 10%, cá biệt có công trình đến 30 - 40%
tổng giá trị công trình. Mỗi năm, Nhà nước đầu
9
tư cho xây dựng cơ bản lên tới hàng trăm nghìn
tỉ đồng thì số tiền tham nhũng là bao nhiêu?
Trong lónh vực quản lý sử dụng đất, tham nhũng
xảy ra khi giao, cấp, chuyển đổi mục đích sử dụng,
sai thẩm quyền, sai quy hoạch. Đất là tài sản lớn
của quốc gia, nhưng ở nhiều địa phương, cơ quan,
đơn vị coi đất như “vô chủ”, để những cán bộ
có chức, quyền lấn chiếm, cấp không, bán rẻ
cho nhau hoặc bán cho người khác với giá thấp
để nhận hối lộ... Trong khu vực doanh nghiệp nhà
nước, tham nhũng xảy ra khi ký kết các hợp
đồng kinh tế, đấu thầu các dự án, mua, bán
thiết bị máy, nguyên, vật liệu hoặc trong đánh
giá tài sản doanh nghiệp khi cổ phần hoá, khi
cán bộ ngân hàng móc nối với các doanh
nghiệp cho vay sai nguyên tắc, sai quy trình với
những khoản vốn lớn, khi phân phối hạn ngạch
xuất khẩu, kiểm tra hàng hoá xuất nhập khẩu,
hoàn thuế giá trị gia tăng... Trong khu vực sử
dụng ngân sách nhà nước, sử dụng tài sản
công, tham nhũng xảy ra khi xây dựng, sửa chữa
trụ sở làm việc, mua sắm, sử dụng ô tô, trang
thiết bị phục vụ công tác, tổ chức lễ kỷ niệm,
hội nghị v.v... Ngoài ra, tham nhũng còn xuất hiện
ở cả những lónh vực nhạy cảm như thực hiện
chính sách xã hội. Đã có không ít vụ, việc cán
bộ, công chức nhận hối lộ để làm hồ sơ thương
binh giả hoặc chiếm đoạt tiền của chương trình
xoá đói, giảm nghèo, tiền cứu trợ, ủng hộ
đồng bào bão lụt. Thậm chí, hoạt động của cơ
quan bảo vệ luật pháp cũng xuất hiện hối lộ,
tống tiền... trong các khâu điều tra, truy tố, xét
xử. Tham nhũng đang trở thành vấn đề xã hội
bức xúc, giặc nội xâm nguy hiểm cần được loại
trừ khỏi xã hội ta.
Ngày xưa vào thời phong kiến ,tệ quan liêu tham
nhũng đè nặng trên đầu người dân ,nhưng cũng
có những vi vua có lòng thương dân đôi khi cải
10
trang thành dân thường để tìm hiểu dân tình
.Chuyện kể rằng vua Lê Thánh Tông rất thích vi
hành để được tai nghe mắt thấy mọi chuyện vui ,
buồn sướng khổ của dân,ngõ hầu điều chỉnh
chủ trương ,chính sách làm cho quốc thái dân an .
(7)
Ấy là ngày xưa thông tin liên lạc còn kém
,vua phải tự vi hành để tìm hiểu trực tiếp dân
tình, để bớt xa cách dân .Nếu cứ võng lọng
,tiền hô hậu ủng thì chẳng bao giờ biết được
nổi khổ của dân .Và cũng cái thời phong kiến
ấy ,người dân bị điều oan ức có thể gióng
trống kêu oan ở sân chầu nhà vua. Trong khi đó
thời đại chúng ta hiện nay là thời đại dân chu,û
thông tin liên lạc hiện đại ,không cần cải trang vi
hành mà vẫn biết được những gì xảy ra khắp
đất nước .Thế nhưng cũng vẫn có những người
dân bị ức hiếp như ở tỉnh Thái Bình ,như ở tỉnh
Kiên Giang một ông nông dân theo đuổi kiện
cáo 15 năm để đòi đất bị chiếm ...
Hay xung quang vụ án của ơng cựu bí thư tỉnh Đồng Nai chúng ta đây.
T.Ư Đảng quyết định khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Trần Đình
Thành, ngun Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, do hàng loạt vi phạm, trong đó
có việc nhận hối lộ từ cựu Chủ tịch Công ty AIC Nguyễn Thị Thanh
Nhàn.
Theo Văn phòng T.Ư Đảng, ngày 30.12, tại trụ sở T.Ư Đảng, T.Ư
Đảng khoá XIII đã họp phiên bất thường để xem xét và cho ý kiến về
công tác cán bộ.
Tại hội nghị, T.Ư Đảng đã quyết định thi hành kỷ luật khai trừ ra
khỏi Đảng đối với ơng Trần Đình Thành, nguyên Ủy viên T.Ư Đảng,
nguyên Bí thư Tỉnh uỷ, nguyên Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai.
Trước đó, ngày 16.12, tại phiên họp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư do
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì, Bộ Chính trị khẳng định ơng
Trần Đình Thành đã suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống,
nhận hối lộ; vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong
thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao.
11
Ông Thành cũng vi phạm quy định về những điều đảng viên không
được làm và trách nhiệm nêu gương, gây hậu quả rất nghiêm trọng, khó
khắc phục, làm thất thốt rất lớn tài sản của Nhà nước, gây bức xúc
trong dư luận, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng bộ, chính quyền địa
phương.
Bộ Chính trị quyết định báo cáo T.Ư Đảng xem xét, thi hành kỷ
luật đối với ông Trần Đình Thành.
Ơng Trần Đình Thành sinh năm 1955, là Ủy viên T.Ư Đảng các
khóa X, XI; Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai từ 2004 tới 2015. Từ ngày
19.10.2022, ông Thành cùng với ông Đinh Quốc Thái, cựu Chủ tịch
UBND tỉnh Đồng Nai, bị Bộ Cơng an bắt giam vì tội nhận hối lộ trong
vụ án xảy ra tại Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, Công ty Cổ phần Tiến bộ
Quốc tế (Công ty AIC) và các đơn vị liên quan. Hiện TAND TP.Hà
Nội đang mở phiên sơ thẩm xét xử ơng Trần Đình Thành và các đồng
phạm.
Theo cáo trạng, lợi dụng chức vụ Bí thư Tỉnh ủy, ơng Trần Đình
Thành đã tác động, chỉ đạo để Cơng ty AIC trúng 16 gói thầu tại Bệnh
viện đa khoa Đồng Nai dù Công ty AIC không đủ năng lực. Đổi lại, ông
Trần Đình Thành nhận hối lộ với tổng giá trị 14,5 tỉ đồng từ bà Nguyễn
Thị Thanh Nhàn, cựu Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty AIC.
Theo báo tuổi trẻ đăng ngày 24/9/2022. Trong 10 năm, các cơ quan
chức năng của Đồng Nai tiếp nhận, thụ lý, giải quyết 510 nguồn tin theo
thẩm quyền, ra quyết định khởi tố 236 vụ với gần 480 bị can.
Ngày 24-9, Đoàn kiểm tra số 1 của Ban Chỉ đạo Trung ương về
phòng, chống tham nhũng, tiêu cực do ơng Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ
Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương,
làm Trưởng đồn đã làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai để
thông báo kết quả kiểm tra công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện
việc phát hiện, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
các vụ việc có dấu hiệu tội phạm về tham nhũng, kinh tế, tiêu cực (gọi
chung là nguồn tin về tội phạm) tại tỉnh Đồng Nai.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương cơng bố dự
thảo báo cáo kết quả kiểm tra phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tại các
đơn vị trên địa bàn Đồng Nai. Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai cho rằng
việc kiểm tra của đoàn trung ương giúp tỉnh tháo gỡ nhiều vướng mắc, là
dịp để địa phương soi lại mình, thấy được những khuyết điểm, hạn chế để
khắc phục.
12
Theo đại diện Đoàn kiểm tra số 1, những năm gần đây, Ban Thường
vụ Tỉnh ủy Đồng Nai đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo trong cơng tác phịng,
chống tham nhũng, tiêu cực. Chỉ đạo xử lý một số vụ án kinh tế, tham
nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, được dư luận quan tâm, nhất là các vụ án,
vụ việc được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu
cực theo dõi, chỉ đạo.
Trong 10 năm, các cơ quan chức năng của Đồng Nai phát hiện,
chuyển giao hơn 30.940 nguồn tin về tội phạm các loại, trong đó có 512
nguồn tin về tội phạm tham nhũng, kinh tế, tiêu cực. Cơ quan điều tra đã
tiếp nhận, thụ lý, giải quyết 510 nguồn tin theo thẩm quyền, ra quyết định
khởi tố 236 vụ với gần 480 bị can.
Tuy nhiên, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên địa bàn
Đồng Nai vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm như: một số cấp
ủy, tổ chức đảng cơ sở thiếu quan tâm đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ
chức thực hiện việc phát hiện, tiếp nhận, chuyển giao, giải quyết nguồn tin
tội phạm về tham nhũng, kinh tế, tiêu cực; có nơi cịn thiếu trách nhiệm,
để xảy ra vi phạm. Viện kiểm sát còn nhiều khuyết điểm, thậm chí vi
phạm. Cơng tác tự phát hiện trong nội bộ cơ quan, đơn vị để xử lý tham
nhũng, tiêu cực còn hạn chế.
Việc phối hợp giữa cơ quan điều tra với viện kiểm sát hai cấp và cơ
quan kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, thuế, hải quan, quản lý thị trường
trong các vụ việc có dấu hiệu tội phạm có lúc chưa đồng bộ, kịp thời.
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Trưởng Ban Nội chính Trung ương
Phan Đình Trạc yêu cầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai tập trung lãnh
đạo, chỉ đạo nhằm khắc phục những hạn chế, khuyết điểm. Đặc biệt là cần
tăng cường kiểm tra để phát hiện sớm những vụ việc tham nhũng, tiêu
cực; khi phát hiện vụ việc có dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực thì phải lập
tức xác minh, làm rõ, khơng để sai phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn.
Tỉnh cần tiếp tục quan tâm, xử lý dứt điểm các vụ án, vụ việc tham
nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, được dư luận quan tâm, nhất là
các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống
tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.
13
Thực trạng hiện nay của đơn vị xã,phường tư
cách cán bộ và nạn quan liêu sách nhiễu của
một số cán bộ chủ chốt,gây không ít sự bất
bình trong dân chúng . Ví dụ như quy định của cơ
quan giờ làm việc trong ngày bắt đầu từ 7 giờ
sáng, nhưng thực sự khi người dân có công việc
đến liên hệ thì 8 giờ hoặc có khi gần 9 giờ mà
cán bộ tiếp dân vẫn chưa đến cơ quan .Nên khi
người dân trình được giấy tờ thì nhiều khi chủ
tịch ,phó chủ tịch đã đi vắng gây không ít khó
khăn cho họ khi phải sắp xếp thời gian cho lần
liên hệ sau vì họ là những người công nhân trực
tiếp khai thác tại các vườn cây.Hay vẫn còn đó
những nguyên tắt cứng nhắc đáng lý ra phải
được thay đổi cho phù hợp theo từng hoàn cảnh
nhưng các cán bộ vẫn cố tình làm khó dân .Đó
là một chuyện có thật tại địa phương xảy ra vào
đêmngày 7/1/2006 có 2 thanh niên đến báo chính
quyền xã,kẻ gian vừa lấy trộm xe tẩu thoát
,nhưng trực ban trả lời anh nên về báo với công
an thôn .Điều này có đúng không khi mà chính
quyền xã có đầy đủ phương tiện liên lạc với
các xã lân cận phối hợp truy bắt đối tượng hơn
là công an thôn .
Bản thân là Hiệu trưởng của một
trường,đóng trên địa bàn xã nên hằng qúy
thường có báo cáo cho chính quyền địa phương.
Khi nộp báo cáo được bộ phận có trách nhiệm
tiếp nhận ký vào sổ công văn đi của nhà
trường, nhưng sau đó lại làm thất lạc và cho rằng
nhà trường không thực hiện và đòi phát văn
bản khiển trách. Thiết nghỉ đây là việc làm
hết sức vô trách nhiệm của cán bộ xã chứ
đâu phải của nhà trường, và may là cơ quan
nên có sổ công văn làm chứng từ để giải
trình, chứ nếu là dân thì hậu qủa mà họ phải
gánh chịu không thể lường hết được .
14
Với thực trang trên nguyên nhân của quan liêu
,tham nhũng có nhiều, song chỉ xin nêu một số
nguyên nhân chủ yếu sau:
* Một là, ở nước ta mới thực hiện nền kinh tế
thị trường định hướng XHCN, cơ chế quản lý kinh
tế - xã hội chưa hoàn thiện, còn không ít sơ hở.
Cơ chế “xin - cho” các chương trình, dự án, nguồn
vốn đầu tư, vốn tín dụng ưu đãi, vốn ODA... còn
tồn tại ở không ít nơi. Cơ chế quản lý đầu tư
xây dựng cơ bản, quản lý đất, vốn, tài sản nhà
nước, tài sản doanh nghiệp, hoạt động xuất,
nhập khẩu chưa chặt chẽ. Chức năng, nhiệm vụ
của không ít cơ quan chồng chéo hoặc chưa rõ
ràng. Quyền hạn, trách nhiệm của tập thể và
cá nhân, nhất là người đứng đầu ở không ít nơi
chưa được xác định rõ. Việc thực hiện chế độ,
chính sách thiếu công khai, minh bạch. Hoạt động
thu, chi tài chính, tuyển dụng, đề bạt, bổ nhiệm
cán bộ chưa nghiêm. Việc thực hiện Quy chế dân
chủ ở cơ sở trong các cơ quan, đơn vị chưa tốt.
Nhiều thủ tục hành chính phiền hà chậm được
xoá bỏ.
* Hai là, một bộ phận không nhỏ cán bộ,
đảng viên, công chức, viên chức suy thoái về
phẩm chất đạo đức, sa ngã trước sự cám dỗ
vật chất, lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình
để trục lợi hoặc để gia đình, người thân làm trái
pháp luật. Nhiều cấp uỷ đảng, chính quyền và
người đứng đầu các cơ quan chưa kiên quyết đấu
tranh chống tham nhũng, chống sự suy thoái về
đạo đức trong một bộ phận cán bộ, đảng viên
thuộc cấp mình quản lý. ở không ít nơi chưa tập
trung cao cho công tác xây dựng, chỉnh đốn
Đảng. Nhiều tổ chức đảng và đảng viên trong
tự phê bình và phê bình nể nang, né tránh nên
15
rất ít nơi tìm ra được tham nhũng, tiêu cực từ trong
sinh hoạt chi bộ.
* Ba là, ban cán sự đảng hoặc cấp ủy trong các
cơ quan bảo vệ pháp luật (công an, kiểm sát,
toà án, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán) chưa quan
tâm đúng mức đến lãnh đạo hoàn thiện cơ cấu
tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, quy
chế của đơn vị và ngành mình; chưa tăng cường
đúng mức cán bộ có bản lónh vững vàng,
phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm
cao vào các vị trí chủ chốt của đơn vị, ngành.
Một số không ít vụ việc tham nhũng được dư
luận, báo chí phát hiện chậm được xem xét, kết
luận hoặc xử lý không triệt để, chưa tạo được
sự đồng tình cao của nhân dân, chưa bảo đảm
được sự công minh của pháp luật. Một số cán
bộ trong ngành vi phạm về phẩm chất đạo đức,
lối sống chưa được xem xét, xử lý kỷ luật
nghiêm.
* Bốn là, công tác tuyên truyền, giáo dục về
cuộc đấu tranh chống tham nhũng chưa được các
cấp ủy chỉ đạo thường xuyên, chưa huy động
được sức mạnh của toàn xã hội tố giác các
hành vi tham nhũng, chưa tạo được dư luận xã hội
phê phán, lên án mạnh mẽ những cán bộ có
chức, có quyền tham nhũng. Việc biểu dương
người tốt, việc tốt, người có công trong cuộc
đấu tranh chống tham nhũng làm chưa tốt.
16
III/ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ :
A/ Giải pháp :
* Việc đấu tranh ngăn chặn tệ tham nhũng, tiêu
cực, lãng phí phải được tiến hành thường xuyên,
liên tục.
Thực tế cho thấy, tệ quan liêu ,tham nhũng,
lãng phí là hiện tượng xã hội, là mặt trái trong
hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính
trị, ở nơi nào và vào thời điểm nào, các tổ
chức trong hệ thống chính trị, nhất là tổ chức
đảng lơi lỏng, chủ quan, không tiến hành các
biện pháp đấu tranh chống tiêu cực, sai trái thì
nơi đó sẽ xuất hiện tệ quan liêu ,tham nhũng,
lãng phí. Bài học "xây" và "chống", phát triển
nhân tố mới và loại bỏ điều lỗi thời phải được
tiến hành đồng bộ và thường xuyên. Nội dung
cụ thể của việc chống tệ quan liêu ,tham nhũng,
lãng phí đã được chỉ rõ trong các văn bản pháp
luật của Nhà nước, Điều lệ Đảng, Quy định
"những điều đảng viên không được làm" của Bộ
Chính trị. Tuỳ theo thực tế tình hình, cấp uỷ có
thẩm quyền ban hành những quy định cụ thể để
điều chỉnh một loại hành vi cụ thể (chẳng hạn,
Ban Thường vụ Tỉnh uỷ Đồng Tháp có Chỉ thị
số 01 ngày 16-2-2001 về việc tiếp tục nâng cao
phẩm chất, đạo đức, lối sống trong cán bộ,
đảng viên theo Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2),
trong đó chấn chỉnh việc cán bộ, đảng viên
tiếp khách ở các nhà hàng, cửa hàng ăn
uống).
17
* Chỉ đạo việc tổ chức tự phê bình và phê bình
chặt chẽ, nghiêm túc, thực chất và biết chọn
trọng điểm, trọng tâm.
Cấp uỷ cấp trên phải chỉ đạo cấp ủy, tổ
chức đảng cấp dưới tiến hành tự phê bình và
phê bình nghiêm túc. Tổ chức trong sạch, đảng
viên dám nói thẳng, nói đúng thì tự phê và
phê bình có chất lượng. ở những nơi có vấn đề
nổi cộm, ban thường vụ cấp uỷ phải thảo luận
để gợi ý nội dung kiểm điểm và thường trực
cấp uỷ hoặc ủy viên ban thường vụ cấp uỷ phụ
trách trực tiếp tham dự để tham gia đóng góp ý
kiến. Nếu người tự phê bình chưa tự giác nói rõ
bản chất khuyết điểm của mình thì tập thể
thường trực cấp uỷ phải nêu vấn đề để tập
thể xem xét. Vấn đề cốt lõi trong tự phê bình và
phê bình là phải phát huy được tính tự giác của
các chủ thể tự phê bình và phê bình, xem việc
tự phê bình và phê bình là vì đảng bộ trong sạch,
vững mạnh, vì sự tiến bộ của mỗi người, là
giúp đỡ lẫn nhau trên tình thương yêu đồng chí.
Qua tự phê bình và phê bình, các hành vi sai trái
phải được phân tích, xử lý nghiêm minh, không
bao che, nể nang nhưng có lý, có tình và phải
công tâm. Việc xử lý đúng mực sẽ nâng cao ý
thức tự giác trong Đảng.
* Lãnh đạo chủ chốt của cấp uỷ và người đứng
đầu từng cơ quan phải nêu gương.
Các quy định của Đảng, Nhà nước về chống
quan liêu ,tham nhũng, lãng phí có tác dụng răn
đe, cảnh báo nên nó cần phải được tổ chức
học tập thường xuyên bằng nhiều hình thức khác
nhau. Những tấm gương tốt, mẫu mực có sức
thuyết phục, cảm hoá dẫn dắt lớn. Thực tế
cuộc sống càng khẳng định thêm lời dạy của
Bác Hồ: "Một tấm gương sống còn có giá trị
18
hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền"(1). Ở
những địa phương, đơn vị mà người đứng đầu
thanh liêm, chính trực thì ở đó hiếm có hiện
tượng tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Người lãnh
đạo mà nói đi đôi với làm, không lãng phí thì
cán bộ cấp dưới không dám chi xài phung phí. Do
đó, việc chọn người có đức, tài làm cán bộ
lãnh đạo, quản lý địa phương, đơn vị là vấn đề
có ý nghóa quyết định về nhiều mặt, trong đó
có việc ngăn chặn tệ tham nhũng, tiêu cực,
lãng phí.
* Phát huy dân chủ, nghiên cứu và khai thác
các kênh thông tin và duy trì chế độ kiểm tra,
thanh tra.
Một thực tế đáng lo ngại là phần lớn các
đơn vị và cá nhân bị phát hiện có tham nhũng,
tiêu cực, lãng phí đều tự đánh giá là trong sạch,
vững mạnh và có trường hợp còn được đề nghị
khen thưởng cao! ở những đơn vị này, tập thể
lãnh đạo, kể cả tập thể chi bộ không còn tính
chiến đấu. Do đó, việc phát huy dân chủ và
kiểm tra việc thi hành Quy chế dân chủ là rất
quan trọng. Các cơ quan lãnh đạo, tham mưu phải
hết sức chú ý nghiên cứu, khai thác, phân tích
các kênh thông tin, khi nhận được thông tin đáng
tin cậy phải làm rõ và đồng thời duy trì chế độ
kiểm tra theo đúng quy định.
Tiến hành cuộc đấu tranh chống tham nhũng,
tiêu cực, lãng phí phải thường xuyên, liên tục và
lâu dài với nhiều biện pháp tổng hợp. Cuộc
vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng nếu được
tiến hành thường xuyên, sẽ góp phần ngăn
chặn tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong nội bộ
cơ quan đảng, nhà nước và ngoài xã hội.
B / Kiến nghị :
* Các cấp ủy Đảng cần bám sát các dự luật
chống quan liêu, tham nhũng mà quốc hội vừa
19
mới ban hành để xây dựng nghị quyết, quản lý
cơ sở tốt hơn .
* Các cơ quan bảo vệ pháp luật cần thường
xuyên phối hợp, sớm kết luận, đưa ra truy tố
những vụ án tham nhũng đã phát hiện mà
quần chúng quan tâm.Việc xét xử phải đúng
người, đúng tội,đúng pháp luật.Những người
bao che hoặc biết người không tốt mà vẫn đề
bạt dẫn đến sai trái cũng phải được xử lý .
* Cần nghiên cứu chế độ tiền lương để thu
hút nhân tài vào bộ máy nhà nước. Tạo sự
yên tâm cho đội ngũ cán bộ công chức trong
cuộc sống bằng chính thu nhập chính đáng của
mình .
*Những trường hợp cán bộ giàu lên đột biến so
với thu nhập hợp pháp của mình hoặc có dấu
hiệu tham nhũng cần đặt dấu hỏi, kiểm tra,kê
khai tài sản .
* Thường xuyên kiểm tra, giám sát đối với
những ngành dễ có khả năng tham nhũng,
chẳng hạn như hải quan, ngân hàng .Mặt khác
phải thực sự khơi dậy phong trào quần chúng
( trước hết trong cán bộ hưu trí, cựu chiến binh,
ngưởi lao động tốt ) để mọi người hiến kế,vạch
mặt những con sâu quan liêu, tham ô, lãng phí
đưa cán bộ tốt xuống cơ sở tiếp xúc cử tri để
dân dám phản ánh những điều dân biết được .
* Cán bộ lãnh đạo xuống cơ sở nên đến với
dân, xóa bỏ cách thức đưa đón ngoại giao hình
thức,như có xe công an dẫn đường vì nếu như
vậy dân khó gần cán bộ, bệnh quan liêu càng
nặng.
20
PHẦN C:
KẾT LUẬN
Khi Đảng đã xác định quan liêu ,tham nhũng,
lãng phí là một nguy cơ, trở thành "quốc nạn" thì
phải coi nhiệm vụ chống tham nhũng như chống
dịch, bất luận người đó là ai, giữ chức vụ gì
nếu đã dính đến tham nhũng thì phải xử lý,
không được “nhẹ trên, nặng dưới". Thời gian qua,
các vụ tham nhũng của cán bộ, đảng viên được
phanh phui và được xử lý nghiêm là nhờ có sự
phát hiện của quần chúng nhân dân, nhờ cơ
quan công an điều tra, kết luận và sự tham gia tích
cực của công luận.
Vì vậy, muốn chống tham nhũng cùng với
việc phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ
quan chức năng, của công luận, cần sớm thực
hiện cơ chế dân được quyền giám sát cán bộ,
đảng viên. Dân là người biết rõ nhất kẻ tham
nhũng, chỉ cần tổ chức đảng và chính quyền
các cấp thực sự chịu nghe tiếng nói của dân,
chỉ đạo kiểm tra, xác minh, kết luận rõ ràng, xử
lí nghiêm minh đơn thư có liên quan đến cán bộ,
đảng viên thì nhất định chúng ta sẽ chống quan
liêu, tham nhũng, lãng phí có hiệu quả. Trước
mắt giúp cho công tác lựa chọn nhân sự phục vụ
đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội X của
Đảng, không để cán bộ dính đến tham nhũng, cơ
hội, suy thoái về đạo đức, lối sống lọt vào cấp
ủy đảng các cấp. Đó chính là việc làm có ý
nghóa để bảo vệ Đảng thực sự trong sạch, vững
mạnh, xứng đáng là một đảng cầm quyền, lãnh
đạo sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc Việt Nam XHCN giàu, đẹp.
21
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Hồ Chí Minh tuyển tập,tập 1 /1980 trang 506 – 517
2. Hồ Chí Minh toàn tập ,NXBCTQG ,H.2002 tập 6
trang 490
3. Trần Bạch Đằng ,tạp chí văn nghệ số 5,6,7 /
2000 trang 14
4. Trích lời thủ tướng Phan Văn Khải trong kỳ họp
quốc hội cuối năm 1999 .
5. Trích lời chủ tịch nước Trần Đức Lương trong kỳ
họp quốc hội
6. PGS.TS Nguyễn Văn Thạo phó văn phòng trung
ương Đảng
7. Nghị quyết TW 6 lần 2
8. Báo thanh niên
9. Báo tuổi trẻ
22
MỤC LỤC:
STT
1
2
PHẦN
PHẦN A
PHẦN B
3
PHẦN C
NỘI DUNG
TRANG
MỞ ĐẦU
1
I./ CƠ SỞ LÝ LUẬN
3
II./ THỰC TRẠNG
8
III./ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN 15
NGHỊ
KẾT LUẬN
18
23