Kiến trúc phục hưng Italia potx

23.04.10
1
KIẾN TRÚC PHỤC HƯNG TẠI ITALIAKIẾN TRÚC PHỤC HƯNG TẠI ITALIA
ẢNH HƯỞNG XÃ HỘI VÀ TỰ NHIÊNẢNH HƯỞNG XÃ HỘI VÀ TỰ NHIÊN
Lòch sử và xã hộiLòch sử và xã hội : : Italia Italia có có những hoàn cảnh những hoàn cảnh đặc biệtđặc biệt, ,
thuận thuận lợi lợi cho cho phong trào Văn hóa Phục Hưng phong trào Văn hóa Phục Hưng phát triển phát triển
sớm sớm nhất ở Châu nhất ở Châu Âu Âu ::
̇̇ Là quê hương của nghệ thuật HiLà quê hương của nghệ thuật Hi La cổ La cổ đại.đại.
̇̇ Là nơi mà chế độ phong kiến chưa bao giờ vững vàngLà nơi mà chế độ phong kiến chưa bao giờ vững vàng
̇̇ Các thành phố che chở cho các nghệ só sáng tác.Các thành phố che chở cho các nghệ só sáng tác.
̇̇ Phát minh máy in Phát minh máy in →→ truyền bá tư tưởng dễ dàng.truyền bá tư tưởng dễ dàng.
̇̇ Là nơi xuất hiện nhiều nhân tài, nghệ só toàn năng (các Là nơi xuất hiện nhiều nhân tài, nghệ só toàn năng (các
vò khổng lồ về khoa học, nghệ thuật) : vò khổng lồ về khoa học, nghệ thuật) : Leonardo Da Leonardo Da
Vinci, Michelangelo, Raphaelo, Alberti, Brunelleschi, Vinci, Michelangelo, Raphaelo, Alberti, Brunelleschi,
Palladio, San Galo, Michelozzo, Bramante, Bernini, Palladio, San Galo, Michelozzo, Bramante, Bernini,
trước khi sáng tác nghệ thuật đã nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi sáng tác nghệ thuật đã nghiên cứu kỹ lưỡng
khoa học (giải phẫu nhân thể, phép phối cảnh, ).khoa học (giải phẫu nhân thể, phép phối cảnh, ).
Đòa chất Đòa chất && Vật Vật liệu xây dựngliệu xây dựng ::
Italia Italia có có nhiều mỏ nhiều mỏ đá.đá.
Vật Vật liệu xây dựng tốt :liệu xây dựng tốt :
̇̇ Hầm mỏ đá tốt Hầm mỏ đá tốt ởở
Tivoli (RomaTivoli (Roma), ),
Firenzé (Florence Firenzé (Florence
AnhAnh, Pháp)., Pháp).
̇̇ Đất sét làm gạch Đất sét làm gạch ởở
Torino, Torino, Milano,Milano,
VenetiaVenetia
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
MICHELANGELO MICHELANGELO
BOUNAROTIBOUNAROTI
NGHỆ SĨ TOÀN NĂNG

CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN & & ĐẶC ĐẶC ĐIỂM ĐIỂM KIẾN KIẾN TRÚCTRÚC
Phong trào kiến trúc Phục hưng Italia Phong trào kiến trúc Phục hưng Italia bắt bắt đầu đầu bằng việc bằng việc
Kts. Kts. Filipo Filipo Brunelleschi Brunelleschi thiết kế thiết kế , xây , xây dựng mái vòmdựng mái vòm
Nhà Nhà thờ Firenzé thờ Firenzé vào năm vào năm 1445 1445 –– 14671467 với sự trợ giúp với sự trợ giúp
của của GhibertiGhiberti
Kiến trúc Phục hưng Kiến trúc Phục hưng Italia Italia chia chia 3 3 giai đoạn :giai đoạn :
Giai đoạn I Giai đoạn I : : FirenzéFirenzé + Thượng + Thượng Italia Italia dẫn đầu (TK. XV).dẫn đầu (TK. XV).
Giai đoạn II Giai đoạn II : : RomaRoma + + VenetiaVenetia dẫn đầu (3/4 TK.XVI)dẫn đầu (3/4 TK.XVI)
Giai đoạn IIIGiai đoạn III : : Phong Phong cách cách BaroccoBarocco, , sau ngã sang sau ngã sang
RoccocoRoccoco
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Khí hậuKhí hậu : : Khí hậu 3 vùng Khí hậu 3 vùng bao bao gồm gồm FirenzeFirenze (miền Bắc), (miền Bắc),
VenetiaVenetia (miền Bắc gần biển) (miền Bắc gần biển) và và RomaRoma (miền Trung Italia).(miền Trung Italia).
FirenzéFirenzé
::Vùng Vùng ToscanaToscana, ấm nóng, trời trong, ít tuyết, ít, ấm nóng, trời trong, ít tuyết, ít
mưa. mưa. Đặc điểm kiến trúcĐặc điểm kiến trúc :: cửa sổ không cửa sổ không rộngrộng, có sân, có sân
trong (trong (cortile) cortile) có hàng có hàng cột, cột, mái đua (mái đua (cornichecorniche), mái nhà ít ), mái nhà ít
dốc.dốc.
RomaRoma
:: nóng hơn, nóng hơn, nhiều nắngnhiều nắng. .
Đặc điểm kiến trúcĐặc điểm kiến trúc :: cửa nhỏ, tường dày, đường phố hẹp, cửa nhỏ, tường dày, đường phố hẹp,
có nhiều bóng đổ che lối đi.có nhiều bóng đổ che lối đi.
VeneziaVenezia :: lạnh lạnh hơn, hơn, hè không hè không nóng, nóng, có có gió biển.gió biển.
Đặc Đặc điểm kiến trúcđiểm kiến trúc :: nhà nhà có có sân sân thượng, vườn thượng, vườn hoa hoa
((belvedere)belvedere), bao lơn hóng mát , bao lơn hóng mát ở ở phần cao phần cao nhấtnhất
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
23.04.10
2
THÀNH PHỐ FIRENZÉ (FLORENCE THÀNH PHỐ FIRENZÉ (FLORENCE AnhAnh, Pháp), Pháp)
Phong trào kiến trúc Phục Phong trào kiến trúc Phục

hưng Italia bắt đầu khi hưng Italia bắt đầu khi Filipo Filipo
Brunelleschi Brunelleschi thiết kế thiết kế , xây , xây
dựng mái vòm dựng mái vòm nhà thờ nhà thờ
FirenzeFirenzé ù (1445 (1445 –– 1467) với sự 1467) với sự
trợ giúp của trợ giúp của Ghiberti.Ghiberti.
BRUNELLESC HI
NHÀ THỜ NHÀ THỜ FIRENZÉ FIRENZÉ (1445 (1445 –– 1467)1467)
NHÀ THỜ FIRENZÉ (1445 NHÀ THỜ FIRENZÉ (1445 –– 1467)1467)
GIAIĐOẠN GIAIĐOẠN II : : ((TK XV TK XV XVI)XVI)
Firenzé và Thượng Firenzé và Thượng ÝÝ
Đặc điểm kiến trúc Đặc điểm kiến trúc ::
Chủ yếu ở các lâu Chủ yếu ở các lâu đàiđài
((PalazzoPalazzo) của gia đình) của gia đình
quyền quyền quý xây dựngquý xây dựng
rất nhiều. rất nhiều.
Bố cục mặt đứng đơn giản.Bố cục mặt đứng đơn giản.
BossaseBossase
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Đặc điểm kiến trúc Đặc điểm kiến trúc ::
̇̇ Gờ Gờ nhô nhô trên trên đỉnh tường (đỉnh tường (CornicheCorniche))–– học theo Hihọc theo Hi La.La.
̇̇ Dùng các đường phân vò ngang chia rõ tầng.Dùng các đường phân vò ngang chia rõ tầng.
̇̇ Dùng các Dùng các thứcthức
tạo nhòp điệutạo nhòp điệu
(mỗi tầng (mỗi tầng 1 thức).1 thức).
̇̇ Dùng đá đẽo cóDùng đá đẽo có
mặt mặt lồi, nhámlồi, nhám
ốp tường.ốp tường.
(tầng 1 đá (tầng 1 đá lớn,lớn,
tầng 2, 3 nhỏ hơn,tầng 2, 3 nhỏ hơn,
cho cảm cho cảm giácgiác

vững chắc). Kiểuvững chắc). Kiểu
đá mặt đá mặt lồi lồi gọi gọi là là
BossaseBossase
23.04.10
3
Cửa sổ tầng trệt Cửa sổ tầng trệt nhỏ, có nhỏ, có song sắt; các tầng song sắt; các tầng
trên có trên có cửa sổ đôi dưới cuốn 2 tâm gọi cửa sổ đôi dưới cuốn 2 tâm gọi làlà
GeminiGemini. . Venezia Venezia có cửa có cửa TabertTabert NacheNache ((tam tam
giác trên đầu cửa).giác trên đầu cửa).
Các thức cột theo các tầng khác Các thức cột theo các tầng khác nhau. nhau. Firenze Firenze
dùng bổ trụ dùng bổ trụ PilastrePilastre tiết tiết diện vuôngdiện vuông; ; VenetiaVenetia
dùng bổ trụ dùng bổ trụ tiết diện tròn. Cả tiết diện tròn. Cả 2 2 loại đều âm loại đều âm
tường tường ½ hoặc ¼ tiết diện ½ hoặc ¼ tiết diện cột.cột.
(Lưu ý : Venetia cuối TK.15 chòu nhiều ảnh (Lưu ý : Venetia cuối TK.15 chòu nhiều ảnh
hưởng của hưởng của FirenzeFirenze). ). Cột Cột ở Firenze ở Firenze nằm trên nằm trên
băng ngangbăng ngang. . Cột Cột ở Venetia ở Venetia nằm trên đế cột nằm trên đế cột
PiedestalPiedestal hayhay StylobateStylobate. . VenetiaVenetia có có thức 2thức 2
cột cột giữa giữa trang trang trí hình tròn trí hình tròn MedaillonMedaillon
Các kiến trúc sư nổi tiếng Các kiến trúc sư nổi tiếng
::
BrunelleschiBrunelleschi, , MichelozzoMichelozzo, , AlbertiAlberti, …, …
CỬA SỔ GEMINI
CỬA SỔ TABERNACHE
CÔNG TRÌNH TIÊU CÔNG TRÌNH TIÊU BIỂUBIỂU
1. CÁC PALAZZO 1. CÁC PALAZZO (LÂU ĐÀI)(LÂU ĐÀI) Ở FIRENZÛ FIRENZE
Palazzo Strozzi Palazzo Strozzi (1489 (1489 1539) 1539) KTS SangalloKTS Sangallo
KTSKTS
SangalloSangallo
Mặt tiền bố cục đối xứngMặt tiền bố cục đối xứng, ,
các tầng phân các tầng phân vò vò băng băng

ngangngang,, ốp đá mặt lồi, thôốp đá mặt lồi, thô. .
Tầng trệt có cửa chính lớn, Tầng trệt có cửa chính lớn,
cửa sổ vuông nhỏ có song cửa sổ vuông nhỏ có song
sắtsắt (vì (vì an ninh kém). Các an ninh kém). Các
tầng trên dùng tầng trên dùng cửa sổ đôi cửa sổ đôi
kiểu Geminikiểu Gemini, phía trên cùng , phía trên cùng
có có mái mái đua “Corniche” đua “Corniche” khá khá
lớn.lớn.
Palazzo Strozzi Palazzo Strozzi ((1489 1489 1539)1539) KTS SangalloKTS Sangallo
Palazzo Strozzi Palazzo Strozzi ((1489 1489 1539)1539) KTS SangalloKTS Sangallo
PALAZZO PITTI, FIRENZE (1458)
Palazzo PittiPalazzo Pitti
(1458)(1458)
Kts. Kts. Fillipo Fillipo
BrunelleschiBrunelleschi
Có cánh Có cánh nhà ởnhà ở
hai bên, mặt hai bên, mặt
tiền ốp đá thôtiền ốp đá thô
kiểu cầu dẫn kiểu cầu dẫn
nước La nước La MãMã. .
Phía sau có Phía sau có
vườn hoa vườn hoa
BobinoBobino, , do do
Kts.Kts.BartolomeBartolome
o o AmmannatiAmmannati
thêm vào.thêm vào.
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
23.04.10
4
PALAZZO PITTIPALAZZO PITTI,

FIRENZE (1458)
Là Là công trình công trình Phục Phục hưng hưng
đầu tiên dùng đầu tiên dùng bổ trụbổ trụ ở ở
mặt tiền, làm mẫu cho mặt tiền, làm mẫu cho
các tác phẩm sau.các tác phẩm sau.
PALLAZO RUCELLAI
(1446 -51)
Kts. LEON BATISTA ALBERTI
PALAZZO
RICARDI,
FIRENZE
(1440 (1440 –– 1460)1460)
Kts. Kts. Michellozo di BartholomeoMichellozo di Bartholomeo thiết kế cho dòng họ thiết kế cho dòng họ
MedicisMedicis đang trò vì đang trò vì FirenzeFirenze
Kts. Kts. Michellozo di Michellozo di
BartholomeoBartholomeo
Đá mặt tiền ốp Đá mặt tiền ốp theo lối theo lối
tầng trệt đá to, thô, ở tầng trệt đá to, thô, ở
phía trên đá gia công phía trên đá gia công
kykỹ, nhỏ hơn.õ, nhỏ hơn.
Mặt tiền có Mặt tiền có các băng các băng
ngang bằng đấtngang bằng đất
PALAZZO RICARDI
Đặc điểm chung các lâu đài Đặc điểm chung các lâu đài ::
̇̇ Nơi ở các gia đình quyền quý Nơi ở các gia đình quyền quý (Medicis (Medicis trò vì Firenze)trò vì Firenze)
̇̇ Mất tính phòng thủ của lâu thành lãnh chúa Trung cổ, Mất tính phòng thủ của lâu thành lãnh chúa Trung cổ,
gần gũi con người.gần gũi con người.
̇̇ Mặt đứng đơn giản.Mặt đứng đơn giản.
̇̇ Mặt bằng chiếm trọn lô đất, giữa có sân trong (cortile), Mặt bằng chiếm trọn lô đất, giữa có sân trong (cortile),
cầu thang tại góc. Tiếp khách ở lầu một (tầng hai).cầu thang tại góc. Tiếp khách ở lầu một (tầng hai).

Lâu đài có Lâu đài có sân trong ở giữa với hành lang sân trong ở giữa với hành lang cột, chung cột, chung
quanh bố trí các phòng ốc quanh bố trí các phòng ốc (tương (tương tự thời tự thời Pompeii La Pompeii La
MãMã) ) cách cách bố trí này bố trí này trở thành nguyên tắc cho các lâu trở thành nguyên tắc cho các lâu
đài Phục hưng Italiài Phục hưng Italia sơ khởi và chính thống.sơ khởi và chính thống.
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
23.04.10
5
2. Chapel Pazzi2. Chapel Pazzi
1429, 1429, FirenzeFirenze
Kts.Kts. BrunelleschiBrunelleschi
Công trình sử dụng cột Corinthian trên mặt tiền và nội thất, Công trình sử dụng cột Corinthian trên mặt tiền và nội thất,
đẹp nhất là lối vào mặt tiền do Kts. Brunelleschi thiết kế. đẹp nhất là lối vào mặt tiền do Kts. Brunelleschi thiết kế.
Hình khối phảng phất chất điêu khắc La Mã cổ đại.Hình khối phảng phất chất điêu khắc La Mã cổ đại.
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Chapel PazziChapel Pazzi
Kts.Kts. Brunelleschi Brunelleschi
Xây Xây trên con đường nội bộ trên con đường nội bộ
của nhà của nhà thờ thờ Saint Saint Croce,Croce, ở ở
Firenze. Firenze.
(Chapel = nhà (Chapel = nhà nguyện).nguyện).
GIAI ĐOẠN IIGIAI ĐOẠN II : : RomaRoma TK.XVITK.XVI
Nửa đầu thế kỷ XVINửa đầu thế kỷ XVI
Xuất hiện trường phái doXuất hiện trường phái do
MichelangeloMichelangelo đứng đầu chỉ dùngđứng đầu chỉ dùng
bộ phận của kiến trúc để trang trí, bộ phận của kiến trúc để trang trí,
tạo các tạo các mặt đứng mang vẻ mặt đứng mang vẻ khắckhắc
khổ (khổ (vì cho vì cho rằng các rằng các giai giai đoạnđoạn
trước trước lạm dụng lạm dụng điêu khắcđiêu khắc) ) ::
̇̇ Dùng đá lớn Dùng đá lớn khóa góc tườngkhóa góc tường
̇̇ Nhấn mạnh phân vò Nhấn mạnh phân vò băng ngangbăng ngang

theo theo tầng.tầng.
̇̇ Sử dụng khung cửa sổ có trang trí Sử dụng khung cửa sổ có trang trí đầu hồi đầu hồi tam giác (tam giác (kiểu kiểu
Taber NacheTaber Nache).).
̇̇ Hành lang có cột bao bọc xung quanh.Hành lang có cột bao bọc xung quanh.
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
CÔNG TRÌNH TIÊU CÔNG TRÌNH TIÊU BIỂUBIỂU
Kts. Kts. Antonio Di SangaloAntonio Di Sangalo thiết kế, xây dựng năm 1530 thiết kế, xây dựng năm 1530 ở ở
RomaRoma
3. Palazzo 3. Palazzo
FarneseFarnese
Công trình cóCông trình có
qui mô lớnqui mô lớn
nhất thời kỳ.nhất thời kỳ.
Mặt bằngMặt bằng
55 x 55 x 29 m29 m. .
Mặt tiền trơn,Mặt tiền trơn,
kiến trúc 3 tầngkiến trúc 3 tầng
bằng nhau, xâybằng nhau, xây
gạch, cẩn đágạch, cẩn đá
cẩm thạch lấycẩm thạch lấy
từ đấu trường từ đấu trường
Colosseum.Colosseum.
Palazzo FarnesePalazzo Farnese
Mặt tiền tập trung Mặt tiền tập trung
chú ý cửa ra vào. chú ý cửa ra vào.
Michelangelo Michelangelo
thiết kế mái đua thiết kế mái đua
Corniche.Corniche.
23.04.10
6

̇̇ 4. Palazzo Della 4. Palazzo Della
CancelleriaCancelleria
((1486 1486 –– 1496)1496)
Kts. Kts. BramanteBramante
Cẩn Cẩn đá cẩm thạch lấy từ đá cẩm thạch lấy từ
đấu đấu trường trường ColosseumColosseum
55. Palazzo . Palazzo MessiniMessini
(1532 (1532 –– 1536)1536)
Kts. Kts. Baltasar FerusiBaltasar Ferusi
Xây dựng cho Xây dựng cho 2 anh 2 anh emem
FassiniFassini
PHONG CÁCH FLORENTINE
PHONG CÁCH FLORENTINE
Đặc điểm chung của các lâu Đặc điểm chung của các lâu đàiđài
̇̇ Sảnh vào thường lợp vòm.Sảnh vào thường lợp vòm.
̇̇ Cầu thang không nằm tại góc sân trong, nếu có 2 Cầu thang không nằm tại góc sân trong, nếu có 2
cầu thang thì một phải cầu thang thì một phải ở ngay ở ngay cửa vào. Cầu thang cửa vào. Cầu thang
thường lợp vòm nôi.thường lợp vòm nôi.
̇̇ Lầu 1 dùng tiếp tân, tại góc là salon.Lầu 1 dùng tiếp tân, tại góc là salon.
̇̇ Tầng trệt Tầng trệt cửa cửa sổ sổ nhỏ có nhỏ có song sắt.song sắt.
̇̇ Một số công trình có bao lơn Một số công trình có bao lơn nhấn nhấn mạnh cột.mạnh cột.
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Nửa sau thế kỷ XVINửa sau thế kỷ XVI ::
Roma vẫn nổi bậtRoma vẫn nổi bật
Xuất hiện Xuất hiện thức khổng lồthức khổng lồ Palladio Palladio cột cột
vượt 2 tầng, tiết vượt 2 tầng, tiết diện vuông, diện vuông, ââm hoặc ââm hoặc
và và không không âm, âm, làm làm cho cho công trình công trình
thêm thêm vẻ nặng vẻ nặng nề, chắc khỏenề, chắc khỏe

Xuất hiện Xuất hiện thức Palladiothức Palladio (nhà (nhà

lý luận kiến trúc).lý luận kiến trúc).
Tại Venezia, kiến trúc có cácTại Venezia, kiến trúc có các
đặc điểm :đặc điểm :
̇̇ Dùng cột tròn hay cộtDùng cột tròn hay cột
vuông.vuông.
̇̇ Có bao lơn mặt tiền, sânCó bao lơn mặt tiền, sân
thượng có Verenda.thượng có Verenda.
̇̇ Có 2 xu hướng :Có 2 xu hướng :
+ Dùng điêu khắc.+ Dùng điêu khắc.
+ Dùng kiến trúc giản đơn.+ Dùng kiến trúc giản đơn.
MEDAILLONMEDAILLON
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
23.04.10
7
6. CAPITOL
ROME
THÖÙC COÄT KHOÅNG LOÀ PALLADIOTHÖÙC COÄT KHOÅNG LOÀ PALLADIO
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí bieân son
TREVI FOUNTAIN, ROME TREVI FOUNTAIN, ROME 17321732 17371737
Kts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVIKts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVI
TREVI FOUNTAIN, ROME TREVI FOUNTAIN, ROME 17321732 17371737
Kts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVIKts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVI
TREVI FOUNTAIN, ROME TREVI FOUNTAIN, ROME 17321732 17371737
Kts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVIKts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVI
TREVI FOUNTAIN, ROME TREVI FOUNTAIN, ROME 17321732 17371737
Kts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVIKts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVI
23.04.10
8
TREVI FOUNTAIN, ROME TREVI FOUNTAIN, ROME 17321732 17371737
Kts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVIKts. GIAN LORENZO BERNINI , Kts. SALVI

Palazzo FarnesePalazzo Farnese
CapriolaCapriola
RomaRoma
Palazzo Farnese Palazzo Farnese Capriola Capriola RomaRoma
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Palazzo Municipio Palazzo Municipio Genoa Genoa RomaRoma
7. Villa Capra7. Villa Capra
((Rotondo) Rotondo) 15071507
VicenzaVicenza
Thể hiện đầy đủ lý Thể hiện đầy đủ lý
luận của luận của PalladioPalladio ::
Bố Bố cục tuyệt đối rõ cục tuyệt đối rõ
ràng về hình học, ràng về hình học,
quan hệ chủ yếu, quan hệ chủ yếu,
thứ yếu, tổ thứ yếu, tổ hợp, hợp,
ANDREAS ANDREAS
PALLADIOPALLADIO
Villa CapraVilla Capra
((Rotondo) Rotondo) 15071507
VicenzaVicenza
Coi nhẹ công năng, Coi nhẹ công năng,
chạy theo thủ chạy theo thủ
pháp, sa đà chủ pháp, sa đà chủ
nghóa hình thức, bố nghóa hình thức, bố
cục đốùi xứng.cục đốùi xứng.
Villa Capra Rotondo 1507Villa Capra Rotondo 1507 VicenzaVicenza
23.04.10
9
Villa Capra Rotondo 1507 Villa Capra Rotondo 1507 VicenzaVicenza
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son

8. Basilica 8. Basilica VicenzaVicenza
Giai đoạn IIIGiai đoạn III :: BaroccoBarocco (1600 (1600 –– 1700)1700)
Xu hướng tiền Xu hướng tiền Barocco (Proto Barocco)Barocco (Proto Barocco) đã xuất hiện trongđã xuất hiện trong
các giai đoạn trước, nhưng ở giai đoạn này các giai đoạn trước, nhưng ở giai đoạn này phong cáchphong cách
BaroccoBarocco nở ronở rộ.ä.
Bản chất của nghệ thuật BaroccoBản chất của nghệ thuật Barocco ::
Các KTS tự tin vào khả năng làm chủ sáng tạo tácCác KTS tự tin vào khả năng làm chủ sáng tạo tác
phẩm, chủ trương vượt ra khỏi những quy luật nghiêm phẩm, chủ trương vượt ra khỏi những quy luật nghiêm
khắc của nghệ thuật Hikhắc của nghệ thuật Hi La, sử dụng chất La, sử dụng chất vữa tạo vữa tạo nhiều nhiều
trang trí phức tạp, rắc rối.trang trí phức tạp, rắc rối.
((BaroccoBarocco : viên ngọc không quy luật).: viên ngọc không quy luật).
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Hoàn cảnh thuận lợi phát triển nghệ thuật BaroccoHoàn cảnh thuận lợi phát triển nghệ thuật Barocco ::
̇̇ Giáo hội chủ yếu là Giáo hội chủ yếu là Giáo đoàn Giáo đoàn Jesuit Jesuit muốn cứu vãn uy muốn cứu vãn uy
tín bằng cách xây những công trình tôn giáo đặc sắc nên tín bằng cách xây những công trình tôn giáo đặc sắc nên
đã tán thưởng phong cách Barocco.đã tán thưởng phong cách Barocco.
̇̇ Xuất hiện các KTS tầm cỡ lỗi lạc : Xuất hiện các KTS tầm cỡ lỗi lạc : Bernini, Bramante,Bernini, Bramante,
Michelangelo Boromimi, RaphaeloMichelangelo Boromimi, Raphaelo, giàu khả năng, giàu khả năng
sáng tạo, có nhiều uy tín chủ trì sáng tác.sáng tạo, có nhiều uy tín chủ trì sáng tác.
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Đặc điểm Đặc điểm ::
̇̇ Mang màu sắc của chủ nghóa hình thức + thủ pháp.Mang màu sắc của chủ nghóa hình thức + thủ pháp.
̇̇ Quan hệ không gian phức tạp (có các góc cong, Quan hệ không gian phức tạp (có các góc cong,
mặt cong hình mặt cong hình EllipseEllipse).).
̇̇ Dùng đường nét uốn cong, đôi khi rắm rối, thường Dùng đường nét uốn cong, đôi khi rắm rối, thường
có nhiều hoa lá trang trí, cánh uốn (scroll bracket).có nhiều hoa lá trang trí, cánh uốn (scroll bracket).
Palazzo Carignano Palazzo Carignano TorinoTorino
23.04.10
10
CÁNH UỐN

(SCROLL BRACKET)
Đường nét uốn cong, rắm rối, có nhiều hoa láĐường nét uốn cong, rắm rối, có nhiều hoa lá
trang trí cánh uốn (scroll bracket)trang trí cánh uốn (scroll bracket)
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Tác phẩm tiêu biểu Tác phẩm tiêu biểu ::
9. Nhà thờ 9. Nhà thờ Saint Maria NovellaSaint Maria Novella
ở ở FirenzeFirenze 1455 1455 –– 14601460 ::
Chưa thể coi là tác phẩm Barocco thật sự. Chưa thể coi là tác phẩm Barocco thật sự.
Nghệ só Phục hưng điển hình Nghệ só Phục hưng điển hình Leone Leone Battista AlbertiBattista Alberti, ,
giỏi cả kiến trúc lẫn âm nhạc, viết kòch, hội họa, khoa giỏi cả kiến trúc lẫn âm nhạc, viết kòch, hội họa, khoa
học đã xử học đã xử lý, hợp lý, hợp khối gian phụ và gian chính, trênkhối gian phụ và gian chính, trên
mặt tiền dùng cánh uốn mặt tiền dùng cánh uốn Scroll BracketScroll Bracket. Về sau . Về sau cánhcánh
uốn được dùng như một thành phần điển hình của uốn được dùng như một thành phần điển hình của
phong cách phong cách BaroccoBarocco
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
10. 10. Nhà thờ Nhà thờ Saint Saint
SusannaSusanna RomaRoma
(1597 (1597 –– 1603)1603)
Kts. Kts. Carlo MardenoCarlo Mardeno
Mặt đứng công trình Mặt đứng công trình
được phân vò với tỉ lệ được phân vò với tỉ lệ
rất tốt, có các thức cột, rất tốt, có các thức cột,
cửa, gờ cửa, gờ chỉ, chỉ, cánh cánh uốn uốn
Scroll Bracket hai bênScroll Bracket hai bên
Nhà thờ Saint Susanna Nhà thờ Saint Susanna RomaRoma
BAROCCO - NHỮNG NỖ LỰC BAY LÊN BẰNG GẠCH ĐÁ
( Nhà l
y
ù luận kiến trúc Charles Jencks)
11. 11. Nhà thờ Nhà thờ JesusJesus ((1568 1568 –– 15811581))

Kts. Kts. GiacomoGiacomo da da VignolaVignola, , Giacomo Giacomo Della Della PortaPorta
Có Có vòm lợp trên chỗ giao nhau của chữ thập vòm lợp trên chỗ giao nhau của chữ thập LatinLatin
(ảnh hưởng kiến trúc (ảnh hưởng kiến trúc ByzantineByzantine).).
23.04.10
11
Bàn thờ Bàn thờ là tác phẩm là tác phẩm
BaroccoBarocco tuyệt diệu dotuyệt diệu do
Kts. Kts. Andrea PorroAndrea Porro thiết thiết
kế.kế.
Mặt bằng Mặt bằng có phần cánh có phần cánh
((TranseptTransept ) ngắn nhưng ) ngắn nhưng
gian chính (gian chính (NaveNave) dài.) dài.
Mặt đứng Mặt đứng có cánh cuốn có cánh cuốn
che 2 hiên mâu thuẫn che 2 hiên mâu thuẫn
với mặt bằng với mặt bằng về sau về sau
thành mẫu cho nhiều thành mẫu cho nhiều
nhà thờ.nhà thờ.
Bàn thờ Barocco Bàn thờ Barocco –– Kts. Kts. Andrea PorroAndrea Porro
PHONG CÁCH
ROCOCO
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
Phong cách Rococo Phong cách Rococo
12. 12. Quảng trườngQuảng trường
Nhà thờ Nhà thờ Saint PietroSaint Pietro
((Nhà thờ Saint PeterNhà thờ Saint Peter
Toà thánh VaticanoToà thánh Vaticano
Phong cáchPhong cách không thuầnkhông thuần
khiết do chòu ảnh hưởngkhiết do chòu ảnh hưởng
của nhiều xu của nhiều xu hướng,hướng,
nhiều tác giả.nhiều tác giả.

Nguồn gốcNguồn gốc : : Giáo Giáo hoàng hoàng
Julius IIJulius II đònh xây mộ trênđònh xây mộ trên
nền nhà thờ cũ kiểunền nhà thờ cũ kiểu
BasilicaBasilica, muốn trội hơn, muốn trội hơn
đền đền PantheonPantheon La mã, đãLa mã, đã
mở cuộc thi thiết kế, và mở cuộc thi thiết kế, và
Bramante Bramante trúng tuyển.trúng tuyển.
BramanteBramante đưa ra quan niệm mới : đưa ra quan niệm mới : nhà phải tràn ngập nhà phải tràn ngập
ánh sán
g
, kiến trúc
p
hải nhẹ nhàn
g
.ánh sán
g
, kiến trúc
p
hải nhẹ nhàn
g
.
23.04.10
12
Quảng trường Nhà thờ Quảng trường Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro
(Nhà thờ Saint Peter (Nhà thờ Saint Peter Toà thánh Toà thánh Vaticano)Vaticano)
Nhà thờ Saint PeterNhà thờ Saint Peter
Toà thánh VaticanoToà thánh Vaticano
Quảng trường Nhà thờ Quảng trường Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro
Quảng trườngQuảng trường
Nhà thờ Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro

((Nhà thờ Saint PeterNhà thờ Saint Peter
Toà thánh Toà thánh VaticanoVaticano))
Quảng trườngQuảng trường
Nhà thờ Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro
((Nhà thờ Saint PeterNhà thờ Saint Peter
Toà thánh Toà thánh Vaticano)Vaticano)
Quảng trườngQuảng trường
Nhà thờ Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro
((Nhà thờ Saint PeterNhà thờ Saint Peter
Toà thánh Toà thánh VaticanoVaticano))
BramanteBramante có phương án được chọn : Mặt bằng chữ thập Hi có phương án được chọn : Mặt bằng chữ thập Hi
Lạp, có Lạp, có vòm vòm bán cầu bán cầu kiểu kiểu PantheonPantheon,, có có PeristylePeristyle (hành lang (hành lang
cột xung quanh vòm mái). Sau khi cột xung quanh vòm mái). Sau khi BramanteBramante chết, chết, Guillano Guillano
da Sangalloda Sangallo và và Fra GicondoFra Gicondo đã kế tục.đã kế tục.
RaphaeloRaphaelo sửa mặt bằng theo kiểu chữ thập sửa mặt bằng theo kiểu chữ thập Latin (Raphaelo Latin (Raphaelo
chết năm 1515).chết năm 1515).
Baldasyare PeruttiBaldasyare Perutti bám sát kiểu chữ thập Hi Lạp, nhưng gặpbám sát kiểu chữ thập Hi Lạp, nhưng gặp
khủng hoảng thiếu vốn nên chưa làm được.khủng hoảng thiếu vốn nên chưa làm được.
Antonio da SangalloAntonio da Sangallo kéo dài sảnhkéo dài sảnh, , chải chuốt phần vòm.chải chuốt phần vòm.
MichelangeloMichelangelo (72 tuổi) thay (72 tuổi) thay thế chủ trì, khôi phục kiểu thế chủ trì, khôi phục kiểu chữ chữ
thập thập Hi Lạp Hi Lạp của của BramanteBramante, có , có mặt bằng tập trungmặt bằng tập trung, , nhấn nhấn
mạnh vòm trung tâmmạnh vòm trung tâm, , gia cường vòm, làm lại phần chung gia cường vòm, làm lại phần chung
quanh, làm xong phần trong quanh, làm xong phần trong (rồi chết(rồi chết, , có có để lại phương để lại phương án).án).
Ths.Kts.Nguyn Hu Trí biên son
23.04.10
13
BERNINI
RAPHAELO
Giacomo Della PortaGiacomo Della Porta và và Domenico FontanaDomenico Fontana ((15151515––1590)1590)
hoàn thành vòm theo kiểu hoàn thành vòm theo kiểu MichelangeloMichelangelo để lại.để lại.

VignolaVignola (năm 1564(năm 1564) thêm vòm bên nhưng không hiệu quả, ) thêm vòm bên nhưng không hiệu quả,
sau đó sau đó Carlo FadernaCarlo Faderna kéo dài chữ thập thành kiểu thập kéo dài chữ thập thành kiểu thập LatinLatin
và thêm và thêm thắt vào mặt đứng thắt vào mặt đứng (năm 1612).(năm 1612).
BerniniBernini (1655 (1655 1665) hoàn thành quảng trường hình bầu1665) hoàn thành quảng trường hình bầu
dục với dục với 274 cột 274 cột ToscanToscan khá thành công, dùng khá thành công, dùng nhiều tượngnhiều tượng, ,
vòi phun nướcvòi phun nước, , đường bậc lên xuốngđường bậc lên xuống, , cột kỷ niệmcột kỷ niệm, , hình , , hình
thức có phần được coi trọng hơn công năng giao thông.thức có phần được coi trọng hơn công năng giao thông.
Công trình chínhCông trình chính của nhà thờ cao 157,8 m, vòm cao 52 m,của nhà thờ cao 157,8 m, vòm cao 52 m,
đường kính D = 42 m.đường kính D = 42 m.
Nói chung,Nói chung, sự đơn giản của Phục hưng chính thống lùi sự đơn giản của Phục hưng chính thống lùi
bước, thay vào là bước, thay vào là sự mềm mại phức tạpsự mềm mại phức tạp, , khoảng lõmkhoảng lõm, , tượngtượng,,
cột Corinth lớncột Corinth lớn, , bổ trubổ trụ, ï, băng ngangbăng ngang, , mái đón của Baroccomái đón của Barocco
Quảng trường Nhà thờ Quảng trường Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro
((Nhà thờ Saint PeterNhà thờ Saint Peter Toà thánh Toà thánh VaticanoVaticano))
Quảng trườngQuảng trường
Nhà thờ Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro
((Nhà thờ Saint PeterNhà thờ Saint Peter
Toà thánh Toà thánh VaticanoVaticano))
Nhà thờ Nhà thờ Saint Pietro Saint Pietro Toà thánh VaticanoToà thánh Vaticano