Viễn cảnh nhân loại qua những bộ phim về trí tuệ nhân tạo

VIỄN CẢNH NHÂN LOẠI
QUA NHỮNG BỘ PHIM VỀ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO
Phạm Phương Mai1
1. Khoa Sư phạm
TĨM TẮT
Trí tuệ nhân tạo là bước ngoặt vĩ đại mà con người đã đạt được trong hành trình chinh
phục và sáng tạo khoa học kỹ thuật. Bài viết lấy cảm hứng từ những bộ phim nổi tiếng về trí
tuệ nhân tạo như The Matrix, Black mirror, Ex machina... Thông qua các thước phim đó, chúng
ta hình dung ra một viễn cảnh mới về tương lai của lồi người. Đó có thể là một thời kì mà
người và robot cùng sống chung, robot trở thành một công cụ không thể thiếu của con người
trong mọi lĩnh vực. Bên cạnh những lợi ích khơng thể phủ nhận về cơng nghệ AI thì nguy cơ từ
chính sản phẩm công nghệ cao do con người tạo ra cũng ln ln hiện hữu.
Từ khóa: trí tuệ nhân tạo, phim, lợi ích, nguy cơ
1. DẪN NHẬP:
Artificial intelligence viết tắt là AI được gọi trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo.
Đây là một ngành thuộc lĩnh vực khoa học máy tính. Cơng nghệ AI là cơng nghệ mơ phỏng các
q trình suy nghĩ và học tập của con người cho máy móc, đặc biệt là các hệ thống máy tính.
AI được xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1956 tại Hội nghị The Dartmouth và được khởi xướng
bởi John McCarthy - một nhà khoa học máy tính ở Mỹ. Kể từ đó, AI đã có một hành trình dài
với đầy thành quả đáng kinh ngạc. Có thể thấy AI là một thành quả vĩ đại của khoa học hiện
đại. Con người sẽ sử dụng AI như thế nào từ vĩ mô đến vi mô, từ chiến lược quốc gia, phát triển
kinh tế thời 4.0 đến sự bảo tồn lợi ích thiết thực, sự an tồn cần phải có khi sử dụng AI, việc
bàn luận về những vấn đề này bước đầu sẽ mang lại cái nhìn tổng quan nhất về trí tuệ nhân tạo.
2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
2.1. Những bộ phim nổi tiếng về trí tuệ nhân tạo
Nhắc đến những bộ phim hay về chủ đề trí tuệ nhân tạo, chúng ta có thể phân chia theo
mốc thời gian. Sự phân chia này cũng cho thấy cách tiếp cận và hướng suy nghĩ về xu hướng
phát triển của con người trong tương lai. Chúng ta có thể tạm chia thành hai thời kì. Phim về trí
tuệ nhân tạo thế kỉ XX và phim về trí tuệ nhân tạo thế kỉ XXI.
Thế kỉ XX, phim về chủ đề AI có thể kể như Thủ phủ, Kẻ hủy diệt, Ma trận. Thủ phủ Metropolis được sản xuất năm 1927. Metropolis được lấy cảm hứng từ sự phát triển khoa học
cơng nghệ. Tên của bộ phim cũng chính là tên của địa danh gắn với thành phố Metropolis chọc

trời. Đây được xem như là biểu tượng cho sự phát triển vượt bậc của nhân loại. Tuy nhiên song
hành với sự phát triển đáng ngưỡng mộ đó, con người cũng phải đánh đổi rất nhiều. Đây là mặt
561


tối mà chỉ những người trong cuộc mới tỏ tường. Bộ phim lấy cuộc chiến giữa Freder và Jonh
Fredersen như là một minh chứng cho cuộc chiến giữa thiện và ác, giữa phát triển bền vững và
hủy diệt. Kẻ hủy diệt - The Terminator được sản xuất năm 1984. Kẻ hủy diệt lấy năm 2029 tại
Los Angeles làm bối cảnh chính. Khơng gian của bộ phim làm người xem quặn thắt bởi sự tàn
phá mang tính hủy diệt. Một đống đổ nát, hậu quả của chiến hạt nhân do chính con người gây
nên. Điều đặc biệt ở đây là một số máy tính với mạng lưới phịng vệ mạnh đã thoát được cảnh
hủy diệt của cuộc chiến hạt nhân. Đây chính là những AI do chính con người tạo ra. Đứng trước
thực tế đó, các robot máy tính này đã tự nhận thức, tự tư duy và cho rằng loài người là mối đe
dọa lớn nhất với chúng. Chúng sợ con người. Từ đó những máy tính này đã ra sức chuẩn bị tất
cả mọi nguồn lực, chuẩn bị cho cuộc tấn cơng hủy diệt chính kẻ đã tạo ra chúng. Một chi tiết
mà người xem bị ám ảnh chính là 101 người nhân bản Cyberdyne đã ra đời. Bộ phim ra đời
cũng gần 40 năm nhưng khả năng nhìn thấy về xu hướng phát triển cũng như lo ngại về nguy
cơ tiềm ẩn về AI đã cho thấy cái nhìn sâu sắc của nhà viết kịch bản. Ma trận - The Matrix được
khởi chiếu vào năm 1999, là một bộ phim khoa học viễn tưởng. Bộ phim bàn về cuộc đấu tranh
khá đặc biệt, cuộc đấu tranh giữa con người và máy. Điều này xảy ra khi mà các cỗ máy ở thế
kỉ XXI đã nổi loạn và con người mất quyền kiểm soát với chúng. Cuộc chạy đua giữa con người
và các cỗ máy nhân tạo này ngày càng trở nên khốc liệt khi người máy giành quyền kiểm sốt
con người. Ma trận chính là thế giới ảo mà người máy đã tạo ra. Bô phim mang lại cái nhìn mãn
nhãn khi cả hai đều cân sức cân tài, giằng co để giành phần thắng.
Như vậy có thể thấy thế kỉ XX, chủ đề về trí tuệ nhân tạo cũng đã trở thành một chủ đề
được rất nhiều giới chú ý. Điện ảnh tiếp cận AI theo cách riêng của mình. Thơng qua những bộ
phim bom tấn trên, người xem cũng đã hình dung về tiện ích cũng như sự khốc liệt, mối nguy
cơ khi con người không thể kiểm soát được tất cả các sản phẩm mà họ tạo ra. Đây chính là bức
thơng điệp mà chúng ta thấy từ các đạo diễn.
Thế kỉ XXI, rất nhiều những bộ phim về AI ra đời. Việc viết kịch bản và quay hình những

bộ phim này cho thấy chủ đề về trí tuệ nhân tạo đã trở nên vơ cùng hấp dẫn với khán giả. Với
tốc độ phát triển như hiện nay, sự có mặt của trí tuệ nhân tọa trong cuộc sống thường nhật là
điều dễ hiểu. Tuy nhiên để khai thác và chỉ ra được chiều sâu về AI không phải ai cũng làm
được. Hầu như các bộ phim được lấy bối cảnh môi trường hiện tại. Cụ thể là sự ấm lên của trái
đất, các dãy băng đã bắt đầu tan. Điều này khiến cho mực nước biển không ngừng tăng lên đe
dọa đến nhiều lĩnh vực khác. Bắt nguồn từ bối cảnh đó, một số trí tuệ nhân tạo đã bắt đầu được
phát minh và đưa vào phục vụ con người. Có thể kể ra các bộ phim như Trí tuệ nhân tạo, Người
biến hình, Cuộc chiến giữa các vì sao…
Mỗi thước phim sẽ mang lại cho người đọc một thơng điệp về trí tuệ nhân tạo. Với Trí tuệ
nhân tạo, bộ phim đã mang lại cho người xem về vị trí, tầm quan trọng của người máy trong gia
đình. Chú robot Mecha là một cậu bé robot đầu tiên có cảm xúc như con người được đặt tên là
David. Bộ phim xoay quay cậu bé David bị bệnh. Người mẹ Monica vì thương nhớ con trong giai
đoạn này đã dành tồn bộ tình u thương cho cậu bé robot David. Robot cũng dành tình yêu đặt
biệt đối với người mẹ Monica. Người xem đã rất cảm động khi chứng kiến hình ảnh một AI David
đầy tình yêu thương. Hay bộ phim Người máy biến hình - Transformers (2007) lại là bức thơng
điệp về mối nguy cơ mà trí tuệ mang lại cho con người. Dù khơng gian của Người máy biến hình
được xây dựng cách xa mặt đất, ở những thiên hà xa xôi nhưng với công nghệ AI tiên tiến, các
562


robot tàng hình này cũng đủ để tạo ra những mối nguy cơ lớn cho con người trên trái đất. Kế thừa
thơng điệp ở Người máy biến hình, Gương Đen - Black Mirror (2011) mang lại cho chúng ta một
tâm trạng lo âu, thấp thỏm. Phim đề cập tới rất nhiều những cơng nghệ tiên tiến của trí tuệ như
VR, AR… Những công nghệ này không phải chỉ phục vụ cho nhu cầu tiện ích của con người. Ẩn
đằng sau đó là những âm mưu đen tối, sự lạm dụng cơng nhệ… Chủ đề này cịn được hiện lên
khá sinh động trong phim Chiến tranh giữa các vì sao - Star Wars (2012). Bộ phim lấy ý tưởng
các vụ xung đột giữa con người với các robot đến từ ngoài khơng gian vũ trụ. Phim có thời gian
cơng chiếu khá dài, ra mắt lần đầu vào năm 1977, đến 2019 Cuộc chiến giữa các vì sao đã có 11
phần. Bộ phim mang lại nhiều cung bậc tình cảm khác nhau. Từ hình ảnh về những cuộc du hành
trong khơng gian đến những hình ảnh tranh giành để xây dựng quyền lực mới.

Chủ đề xung quanh quanh trí tuệ nhân tạo cịn được mở rộng phạm vi thơng qua hình ảnh
giữa người và máy kết hợp lại. Phim Cảnh sát người máy - Robocop (2014) là một bộ phim
như thế. Khi con người và máy móc kết hợp lại thì cần những yếu tố gì? Liệu rằng máy móc
khi được cài vào con người có quay lại điều khiển con người? Con người cần phải làm gì để
chế ngự được những siêu AI? Đây chính là thơng điệp mà Cảnh sát người máy mang tới cho
người xem. Bộ phim nói về nước Mỹ những năm 2028. Đây là mốc thời gian của tương lai, với
sự phát triển tối tân của khoa học kĩ thuật. Alex Murphy, nhân vật chính cũng là người giữ vai
trò đảm bảo an ninh cho con người. Cảnh sát Alex Murphy luôn là một cái gai lớn trong mắt
bọn tội phạm. Hay chủ đề này còn đề cập đến giới hạn nào cho những robot có bộ óc siêu việt
được con người chế tạo ra. Trí tuệ siêu việt - Transcendence (2014) chính là bộ phim kể về một
nhà khoa học, một tiến sĩ tài ba Will Caster. Ông là người rất nổi tiếng trong lĩnh vực trí tuệ
nhân tạo. Cỗ máy mà ơng đang nghiên cứu có khả năng tự nhận thức và kết hợp với tồn bộ trí
thức của nhân loại. Lẽ đương nhiên bằng tài năng của mình, Will Caster đã thành cơng. Nhưng
đó cũng chính là một mối nguy cơ cho chính sự sinh tồn của con người. Bộ phim này cũng sẽ
được tiếp lửa vào năm 2015 qua Người máy trỗi dậy, Đế Chế Ultron. Chúng là thế hệ người
máy sở hữu tồn bộ những đặc tính của con người. Một cuộc chạy đua trong cơng nghệ cũng
như q trình đào thải giữa người và máy sẽ tiếp tục được chỉ ra trong phim.
Dù là phim khoa học viễn tưởng nhưng chúng ta có thể thấy chủ đề về trí tuệ nhân tạo đã
và đang luôn nhận được sự quan tâm của nhiều tầng lớp khác nhau. Có thể thấy thị hiếu của
người xem đã thể hiện khá rõ trong lăng kính điện ảnh. Đây là góc nhìn về thực tại của con
người. Thực tại này chính là sự nhìn nhận về sự phát triển của công nghệ trong tương lai. Đây
cũng chính là hành trình kiến tạo xã hội mới. Cũng có thể nói rằng xã hội tương lai sẽ mở ra kỉ
nguyên của robot với đầy những tiện ích và rủi ro.
2.2. Tương lai của loài người trong thời đại cơng nghệ AI
2.2.1. Những lợi ích cơng nghệ AI mang lại cho con người
Từ những bộ phim khoa học viễn tưởng về thời đại công nghiệp số trên, chúng ta dễ dàng
nhận thấy được những lợi ích mà cuộc cách mạng cơng nghiệp 4.0 mang lại cho lồi người.
Tuy cơng nghệ trong hiện thực chưa phát triển đến mức như trong các bộ phim nhưng chúng ta
không thể phủ nhận những tiện ích và giá trị mà cơng nghệ AI mang lại. Xây dựng “trợ lí ảo”
tài ba cho nhiều ngành nghề chính là lợi ích dễ nhìn thấy nhất khi ứng dụng cơng nghệ AI. Trên

cơ sở đó, mỗi ngành nghề bằng những đặc trưng riêng của mình đã lựa chọn sự kết hợp theo
các đặc thù riêng.
563


Trong lĩnh vực sản xuất, trong các khu công nghiệp, AI ra đời như một minh chứng cho
việc máy móc giúp con người tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm chi phí bởi khả năng tự động
hóa cao của cơng nghệ. Nhờ có AI mà con người có thể tối ưu hóa hoạt động sản xuất, có thể
giảm bớt nhân công ở mức thấp nhất trong việc vận hành dây chuyền. Chính vì thế doanh nghiệp
sẽ khơng tốn q nhiều chi phí cho việc trả lương, trả các khoản phụ cấp trong các chính sách
liên quan đến người lao động. Họ có thêm nguồn vốn để đầu tư cho các dây chuyền tự động
hóa, dây chuyền khép kín của nhà máy. Điều này sẽ mang lại nguồn lợi nhuận không nhỏ cho
các tập đoàn, các doanh nghiệp lớn. Trong giai đoạn tới, robot sẽ thay thế gần như hồn tồn
cơng nhân. Đây được xem như là một cú hích cho hệ thống doanh nghiệp trên tồn cầu.
Cơng nghệ trí tuệ nhân tạo có thể hồn tồn thay con người để giữ vai trị đảm nhiệm
nhiều cơng việc trong các lĩnh vực như đánh giá dữ liệu, giao tiếp với khách hàng. Từ đó dần
thay thế hồn tồn một số cơng việc của lễ tân, nhân viên phục vụ nhà hàng, nhân viên nhập dữ
liệu... Những robot này sẽ vận hành, đảm bảo cơng việc ít sai sót, mang lại hệ thống dữ liệu bài
bản, khoa học.
Trong lĩnh vực tư vấn tiêu dùng, AI sẽ tham gia với tư cách là một chuyên gia, đánh giá
những cơ hội và thách thức thông qua hành vi của người dùng. Thông qua dữ liệu này, nhà quản
lý sẽ thấy được những vùng miền hứa hẹn qua dữ liệu của trợ lý ảo mang lại.
Sự đóng góp của AI trong y học là một thành quả lớn. AI đã góp phần cải thiện tình trạng
sức khỏe bệnh nhân. Các bệnh viện lớn đang dần áp dụng Machine Learning (học máy) để đẩy
nhanh chẩn đoán bệnh. Điều này giúp các bác sĩ thu nhận thông tin về bệnh nhân chính xác hơn.
Bên cạnh đó một số bệnh viện cũng sử dụng công nghệ IBM Watson. Cơng nghệ này có thể
hiểu được các ngơn ngữ tự nhiên và chúng cũng phản hồi các câu hỏi được yêu cầu khá tích
cực. IBM Watson với hệ thống lập trình đã có thể khai thác dữ liệu bệnh nhân và các nguồn dữ
liệu sẵn có khác để tạo ra các giả thuyết có thể xảy ra. Từ đó, bác sĩ sẽ dựa vào phác đồ đó tiến
hành điều trị cho bệnh nhân. Các ứng dụng khác của AI bao gồm chatbot, chương trình máy

tính... cũng được vận hành ở các bệnh viện lớn. AI sẽ thay nhân viên lễ tân, nhân viên trực tổng
đài tư vấn để trả lời trực tuyến các câu hỏi của khách hàng, sắp xếp các cuộc hẹn thăm khám
hàng ngày và định kì. Những AI này cũng giải quyết cho bệnh viện những công việc về hành
chính như thanh tốn viện phí, sắp xếp đơn thuốc cho bệnh nhân... Công nghệ AI cũng giúp thu
ngắn khoảng cách giữa những phận đời kém may mắn để gia nhập lại với xã hội. Các bệnh nhân
này với sự trợ giúp của máy nghe và xử lý thông tin, hệ thống mắt giả AI, những đôi chân linh
động sẽ giúp người bị khiếm thính, khiếm thị, người bị hạn chế khả năng vận động có thể chủ
động trong hoạt động của mình.
Sự ra đời của trí tuệ nhân tạo đã góp phần tạo ra nhiều đóng góp trong lĩnh vực giáo dục.
Trong tương lai giáo viên cũng có thể bị AI thay thế. Theo đó các hoạt động như chấm bài, dạy
học sinh... sẽ được AI đảm nhiệm. Các trò chơi liên quan đến phần mềm giáo dục được các
công ty công nghệ cung cấp nhằm đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng học sinh, giúp học sinh dần
hoàn thành việc học ở trường . Với việc ứng dụng AI trong nhà trường, trợ lý ảo này sẽ sát sao
quản lý cũng như đồng hành với từng học sinh.
Và cuối cùng, AI sẽ thu hẹp khoảng cách ngơn ngữ bằng hình cơng dân tồn dân tồn cầu.
Bởi ngôn ngữ là cầu nối nhưng ngôn ngữ cũng chính là rào cản lớn trong việc giao tiếp và tiếp
nhận tri thức. Với trí tuệ nhân tạo, những rào cản về ngôn ngữ đã và đang dần được gỡ bỏ. Từ
564


đó con người dần đạt được sự tự do trên con đường chinh phục văn hóa. Đây chính là một cơ
hội tối ưu trong hành trình tiếp nhận tri thức của con người.
Mặc dù trí tuệ nhân tạo hiện nay đang dừng lại ở mức khởi đầu, đơn giản nhưng trí tuệ
nhân tạo đã và đang đã được ứng dụng sâu rộng trong rất nhiều ngành nghề kinh doanh, y học,
vận tải, sản xuất, dịch vụ, giáo dục... Những lợi ích mà AI mang lại là không thể phủ nhận. Và
rõ ràng con người trong thời kì cơng nghệ số ngày nay không thể không cần đến AI.
2.2.2. Những thách thức mà lồi người phải đối mặt
Theo ước tính của các nhà khoa học, khoảng những năm 30 của thế kỉ XXI, sẽ có một
loạt những thay đổi trong tất cả các ngành nghể. Theo đó ngành nghề liên quan đến chế tạo tự
động hóa sẽ chiếm 53%, ngành nghề về thương mại bán buôn và bán lẻ, tự động hóa sẽ chiếm

tới 51%, ngành nghề về xây dựng, tự động hóa sẽ chiếm 34%, ngành liên quan đến sức khỏe, y
tế và các công tác xã hội, tự động hóa sẽ chiếm khoảng 28%, ngành liên quan đến giáo dục, tự
động hóa sẽ chiếm khoảng 12%. Như vậy dấu ấn và bước chân của AI sẽ có mặt và đổ bộ lên
hầu như tất cả các lĩnh vực và chiếm số lượng khá lớn. Vậy câu hỏi được đặt ra là liệu việc làm
cho con người sẽ thế nào, đặc biệt là lao động có trình độ thấp. Lẽ đương nhiên, những công
việc liên quan đến lao động chân tay, sử dụng nhiều sức của con người sẽ bị đào thải. Đây cũng
là một bài tốn khó cho con người trong việc sắp xếp lại nhân công trong các ngành nghề. Và
quan trọng hơn hết là trong tương lai, tỉ lệ người thất nghiệp chắc chắn sẽ tăng lên do máy móc
đã làm thay những cơng việc lao động chân tay, thậm chí là lao động trí óc. Những viễn cảnh
mà các bộ phim khoa học viễn tưởng vẽ ra có thể sẽ biến thành hiện thực nếu như con người
khơng thật sự nghiêm túc nhìn nhận vấn đề cơng nghệ hố.
Những trí tuệ nhân tạo khi được tạo ra đã có khả năng mơ phỏng hành vi của con người, có
khả năng tự học trong các hồn cảnh. Chính điều này có thể tạo ra nguy cơ khi máy tính tự tư duy
và làm hại con người. Những sản phẩm siêu AI này vốn dĩ đã vượt xa khả năng của rất nhiều con
người bình thường. Cuộc chiến tranh giữa con người và robot liệu có xảy ra? Con người liệu có
đủ bản lĩnh để khơng dùng cơng nghệ trí tuệ nhân tạo cho các mục đích bá chủ tồn cầu, thơn tính
các quốc gia, thực hiện các dự án vi phạm nhân quyền của chính con người? Đó là những vấn đề
rất đáng quan tâm mà nhân loại đang tìm câu trả lời. Trái đất chúng ta đang sống có lẽ một lúc
nào đó sẽ biến thành Metropolix, con người một lúc nào đó sẽ trở nên nhỏ bé, yếu đuối và bất lực
trước Matrix mà trí tuệ nhân tạo tạo ra. Và lúc đó, máy móc sẽ là công cụ thiết thực để thực hiện
dã tâm thống trị của một vài cá nhân độc tài. Đây cũng là một trong những thử thách lớn khi con
người cải tiến những cơng năng của robot cũng như trí tuệ nhân tạo.
Hệ thống camera giám sát, nhận dạng khuôn mặt đang dần hiện thị ở một số quốc gia.
Việc làm này sẽ giúp chính phủ quản lý cơng dân khá tốt. Tuy nhiên cũng sẽ ảnh hưởng không
nhỏ đến quyền riêng tư, quyền được bảo mật của mỗi công dân. Điều này thực chất không chỉ
là viễn cảnh trong các bộ phim nói về cơng nghệ AI. Nó thực sự đã hiện hữu trong đời sống con
người hiện tại. Năm 2018, một số mạng xã hội như Facebook, Twitter, WhatsApp, Instagram
phải đứng trước những cáo buộc về việc làm lộ thông tin của người tiêu dùng. Những thông tin
về cá nhân như địa chỉ, số điện thoại, email cá nhân bị đánh cắp từ việc người dùng sử dụng
các mạng xã hội để giải trí hay tìm kiếm các dịch vụ tương tự. Việc để lộ thông tin cá nhân của

người tiêu dùng cho thấy dù các mạng xã hội đã cố gắng hoàn thiện hệ thống bảo mật thì chúng
ta cũng khó lường trước những hậu quả mà công nghệ AI mang lại.
565


Có thể thấy những nguy cơ được kể ra ở trên đủ thấy được khoa học công nghệ cũng sẽ
tạo ra một cuộc chạy đua về công nghệ giữa các quốc gia, các ngành nghề. Con người sẽ phải
đối phó với một môi trường đầy khắc nghiệt mới, không loại trừ cả khả năng con người và
người máy cùng nhau giành giật không gian sống. Dù là giả định, tức cịn ở thì tương lai nhưng
cũng khơng ai dám trả lời một cách chắc chắn rằng công nghệ AI sẽ chẳng làm hại gì đến con
người vì suy cho cùng chúng ta không thể lường trước được tương lai cũng như không thể lường
trước sự phát triển của con người cũng như của trí tuệ nhân tạo.
2.3. Kết quả, ý nghĩa và vấn đề thảo luận
Với những nghiên cứu bước đầu mang tính khái qt về cơng nghệ AI, người viết muốn
đề cập đến những mặt được, mất trên hành trình phát minh của con người. Trong tương lai,
cuộc sống thường nhật của con người chắc chắn sẽ không thể thiếu cơng nghệ: khoa học về trí
não, khoa học trí thức, cơng nghệ tác tử, web, trí tuệ nhân tạo, xử lí dữ liệu đã mở ra một vùng
khơng gian mới cho con người. Bài viết cũng đã chỉ ra được những rủi ro khi các tập đoàn,
những hệ thống chính trị có tư tưởng phiến diện, cực đoan bắt tay cùng các nhà nghiên cứu sử
dụng AI cho mục đích xấu. Điều này sẽ đe dọa khơng nhỏ đến sự an nguy của con người.
3. KẾT LUẬN
Sự sống nhân tạo (Artificial Life) này sẽ đặt những bước chân dài trên hành tinh của con
người. Biểu diễn tri thức (knowledge representation), lập luận tự động (automatic reasoning),
Học tự động (machine learning), hiểu ngôn ngữ tự nhiên (natural language understanding), thị
giác máy (computer vision), hệ cơ sở tri thức (knowledge-based systems) chính là yếu tố then
chốt của AI. 25 năm chính là một hành trình ghi dấu sự phát triển vượt bậc của ngành khoa học
máy tính. Nhánh khoa học này đã và đang trang bị, hoàn chỉnh dần những khả năng trí tuệ của
con người cho máy tính. Chúng ta đang chứng kiến về “hình hài một con người mới” tuy không
mang xác thịt của con người nhưng về kĩ năng, sự sáng tạo, lối tự duy được lập trình sẵn cũng
đã vượt lên trên rất nhiều người. Hơn lúc nào hết, con người cần được giáo dục tinh thần nhân

văn, lòng yêu thương đồng loại, sự gần gủi giữa người với người để giữ gìn sự an tồn cho hành
tinh duy nhất có sự sống. Chính điều này sẽ hạn chế mặt tiêu cực khi nghiên cứu, phát triển và
ứng dụng AI trong cuộc sống.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Nam Hải (2020). Ảnh hưởng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đến người lao động và
các hàm ý chính sách, Tạp chí Tài chính online, />2. Wipo Technology Trends (2019), Artificial Intelligence, World Intellectual Property Organization.

566