Tiet 119 Lua chon trat tu tu trong cau Luyen tap potx

KiÓm tra bµi cũ
ViÖc thay ®«Ø trËt tù tõ trong c©u nh»m môc ®Ých gì?
Trật tự từ trong câu có thể:
-Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật hiện tượng, hoạt động, đặc
điểm( như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của
hoạt động, trình tự quan sát của người nói,…)
- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
- Liên kết với những câu khác trong văn bản.
- Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của lời nói.

TIẾT 119:
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ
TRONG CÂU (LUYỆN TẬP)

1. Bài tập 1: Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối quan
hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào?
a. Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong
tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi được cất giấu
kín đáo trong rương, trong hòm.Bổn phận của chúng ta là làm cho những của
quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích,
tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả
mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng
chiến.
Đầu tiên là giải thích cho quần chúng hiểu.
Sau đó là tuyên truyền cho quần chúng hưởng ứng.
Tổ chức cho quần chúng làm.
Lãnh đạo để quần chúng làm đúng.
Kết quả: làm cho tinh thần yêu nước của quần chúng được thực
hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
 Các hoạt động được liệt kê theo thứ tự trước sau trong công tác

vận động quần chúng phát huy lòng yêu nước.

1. Bài tập 1: Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối
quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế
nào?

b. Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hóa vẫn chưa
về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những
phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa.
Trật tự từ thể hiện thứ bậc việc chính, việc phụ:

Việc chính: việc thường xuyên diễn ra hàng ngày của mẹ là bán
bóng đèn.

Còn việc bán vàng hương chỉ là việc làm thêm trong những phiên
chợ chính.

b. Nguyễn Tuân có một kho từ vựng hết sức phong phú mà
ông đã cần cù tích lũy. Vốn từ vựng ấy, trước Cách mạng
tháng Tám,ông thường dùng để chơi ngông với đời.
Cụm từ “Vốn từ vựng ấy” đặt ở đầu câu để liên kết với câu
trước.
Cụm từ “Ở tù” đặt ở đầu câu thứ 2, lặp lại ở câu trước để tạo
sự liên kết câu; nhấn mạnh sự coi thường việc đi ở tù của
nhân vật Chí Phèo.
2. Bài tập 2: Vì sao các cụm từ in đậm dưới đây được đặt ở
đầu câu?
a. Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng chỉ đến đi ở tù. Ở tù thì
hắn coi là thường.

2. Bài tập 2: Vì sao các cụm từ in đậm dưới đây được đặt ở
đầu câu?
c.Việc đến tai em bé con nhà thợ cày, em liền bảo cha:
–Chả mấy khi được lộc vua ban, cha cứ thưa với làng giết thịt hai con trâu
và đồ hai thúng gạo nếp để mọi người ăn một bữa cho sướng miệng. Còn
một trâu và một thúng gạo, ta sẽ xin làng làm phí tổn cho cha con ta trẩy
kinh lo liệu việc đó.
d. Một thời đại vừa chẵn mười năm.
Trong mười năm ấy, thơ mới đã đấu tranh gắt gao với thơ cũ, một bên
giành quyền sống, một bên giữ quyền sống. Cuộc đấu tranh kéo dài cho
đến ngày thơ mới toàn thắng. Trong sự thắng lợi ấy, cũng có công của
những người tả xung hữu đột nơi chiến trường, nhưng trước hết là công
những nhà thơ mới.
Liên kết với câu trước.
Liên kết với câu trước.

Bài tập 3: Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong
những câu in màu dưới đây :
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy
nhà. Nhớ nước đau lòng,
con quốc quốc Thương nhà mỏi
miệng, cái gia gia. Dừng chân đứng
lại, trời, non, nước Một mảnh
tình riêng, ta với ta.
(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.

Dưới núi, vài chú tiều lom khom
Bên sông, mấy nhà chợ lác đác.
Con quốc quốc nhớ nước đau lòng,
Cái gia gia thương nhà mỏi miệng.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Lom khom dưới núi, tiều vài chú
Lác đác bên sống, chợ mấy nhà.

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
ĐÁP ÁN:
Hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong những câu in đậm:
Đảo trật tự từ thông thường của các từ trong câu in đậm nhằm
nhấn mạnh:

Vẻ hoang sơ, tiêu điều của Đèo Ngang.

Nhấn mạnh tâm trạng buồn hoài cổ.

Tạo sự hài hòa về ngữ âm.
Đảo
trật tự
cú
pháp
Nhấn
mạnh
hình ảnh,
đặc điểm

của sự
vật, hiện
tượng và
tâm trạng
buồn
hoài cổ.
VN TN
CN
VN
VN
VN
CN
CN
CN
TN

3. Bài tập 3: Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ
trong những câu in đậm dưới đây:

b. Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều
Bóng dài trên đỉnh dốc cheo leo
Núi không đè nổi vai vươn tới
Lá ngụy trang reo với gió đèo
(Tố Hữu- Lên Tây Bắc)
Gợi ý: Đảo tính từ lên đầu câu nhấn mạnh vẻ đẹp của người chiến sỹ
vừa hiên ngang, anh dũng vừa lãng mạn, thơ mộng.

4. Bi tp 4: Cỏc cõu (a) v (b) sõu õy cú gỡ khỏc nhau? Chn cõu
thớch hp in vo ch trng trong on vn bờn di.
a. Tụi thy mt anh B Nga trnh trng tin vo.

b. Tụi thy trnh trng tin vo mt anh B Nga.
Gi ý: a. Cõu miờu t bỡnh thng
b. Cõu nhn mnh v lm b quỏ mc ca B Nga.
*on vn:
Bng my chỳ Chõu Chu Ma ang nhy nhút khoe ti
quanh cỏc nng Co Co, vi nộ git v mt bờn. Ri trong
ca hng cht im ting n o./ /Ngi ngm anh B
Nga ny cng bỡnh thng thụi, nhng cha hiu sao anh
lm ra li quan dng n th, anh i c chõn nhc tng bc
cao ngang u gi kiu bc chõn ngng, cỏch thc rt ta õy
k gi v hỏch dch.
=>Chọn câu b điền vào chỗ trống sẽ hợp với vn cảnh hơn, nhất là câu cuối
oạn trích

5. Bài tập 5:
a.Hãy liệt kê các khả năng sắp xếp trật tự từ trong bộ
phận câu in đậm?
Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng,
thủy chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của
người hiền là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam
Gợi ý:
- Cây tre nhũn nhặn, thủy chung, ngay thẳng, can đảm, xanh.
- Cây tre thủy chung, ngay thẳng, can đảm, nhũn nhặn, xanh.
- Cây tre ngay thẳng, can đảm, thủy chung, nhũn nhặn, xanh
b. Vì sao tác giả lại lựa chọn trật tự từ như vậy?
Gợi ý: màu xanh dễ thấy nhất- vẻ hình thức bề ngoài nói
trước. Các từ sau biểu thị phẩm chất tốt đẹp – vẻ đẹp bên
trong phải có thời gian mới nhận biết - nói sau.

Bài tập 6: Viết đoạn văn về một trong hai đề tài sau đây:

a) Lợi ích của đi bộ với sức khỏe.
b) Lợi ích của đi bộ với việc mở rộng hiểu biết thực tế.
Yêu cầu:
-
Đoạn văn từ 5 7 câu.
-
Cách diễn đạt: diễn dịch (quy nạp).
-
Triển khai đề tài.
-
Sử dụng một câu sắp xếp trật từ từ mang hiệu quả diễn đạt
(liên kết câu, nhấn mạnh hình ảnh, thể hiện thứ tự sắp xếp các s việc )

-
Làm bài tập còn lại.
-
Soạn bài tiếp theo.