Nghệ thuật ẩm thực Nhật trong bánh wagashi doc

Nghệ thuật ẩm thực
Nhật trong bánh wagashi
Những chiếc bánh ngọt này tuy nhỏ nhưng vô cùng tinh tế và ẩn chứa
rất nhiều ý nghĩa thú vị đấy!
Wagashi là từ dùng để chỉ các loại đồ ngọt được trình bày đẹp mắt, mang
tính thẩm mĩ cao chứ không đơn thuần là ngon miệng. Người dân xứ anh
đào vốn có quan niệm mĩ học rất sâu sắc, do đó cái đẹp trở thành chuẩn mực
hàng đầu trong từng lĩnh vực của đời sống Nhật Bản.

Wagashi – Bánh của giới thượng lưu Nhật Bản

Wagashi xuất hiện ở Nhật từ rất sớm, vào thời Yayoi (300 TCN – 300), với
mục đích ban đầu là món ăn tế thần. Nhưng phải đến thời Edo (1603-1867),
wagashi mới được phát triển thành nghệ thuật đỉnh cao.

Nghề làm wagashi phổ biến khắp nước Nhật, các cửa hiệu làm bánh mọc
khắp Kyoto cho đến các vùng lân cận. Mục đích sử dụng bánh cũng đa dạng
hơn. Chúng xuất hiện như món tráng miệng kích thích vị giác sau buổi tiệc
trà thanh đạm, góp mặt vào bữa ăn của quý tộc như sự khẳng định đẳng cấp,
được dùng như quà biếu trong các dịp trọng đại,…

Tới thời Minh Trị (1868-1912), chính sách ngoại giao mở cửa đã giới thiệu
món bánh này đến với phương Tây. Kể từ đó, wagashi luôn được thế giới
nhìn nhận như một trong những đại diện tiêu biểu cho ẩm thực Nhật Bản.

Ý nghĩa đằng sau bánh wagashi

Ở mảng ẩm thực, cái tên wagashi xuất hiện không chỉ là món bánh ngọt

thông thường, mà còn là bộ môn nghệ thuật đặc biệt tinh tế và độc đáo.

Wagashi có tên Tiếng Hán là “Hòa quả Tử”, tức vẻ đẹp của tự nhiên. Do đó
mỗi chiếc wagashi đều được ví như một tiểu vũ trụ tổng hòa những yếu tố
tươi đẹp trong đất trời: Bột bánh thường được nhuộm màu theo các mùa
trong năm, hình dạng bánh đa dạng tương ứng với các hình ảnh thiên nhiên
(hoa anh đào, hoa mơ, lá phong, bông tuyết ) và đặc biệt là nhân bánh từ
đậu đỏ tượng trưng cho con người đứng ở trung tâm.

Với ý nghĩa triết học phương Đông sâu sắc ẩn trong từng món ăn nhỏ bé,
wagashi trở thành một nghệ thuật ẩm thực đặc trưng và đáng tự hào của
người Nhật.

Nghệ thuật wagashi trong đời sống hiện đại

Ngày nay, wagashi truyền thống vẫn gắn liền với đời sống người Nhật. Một
mặt wagashi tiếp tục lưu giữ những bản sắc độc đáo thời xưa, mặt khác được
biến tấu cho phù hợp với đời sống công nghiệp và cả mục đích truyền bá đến
nước ngoài.

Với công thức chính là những nguyên liệu quen thuộc, giản dị như: Bột nếp,
bột gạo, đậu đỏ, đường mía nghệ nhân làm bánh sẽ biến hóa thành hàng
trăm tác phẩm nghệ thuật khác nhau.

Wagashi có thể mang vẻ đẹp cổ điển của phong, hoa, tuyết, nguyệt, nhưng
cũng có thể đầy chất hiện đại với hình dạng những nhân vật manga, hoạt
hình nổi tiếng, v v

Cùng điểm qua một vài loại wagashi điển hình để hiểu thêm về văn hóa ẩm
thực đặc sắc này các bạn nhé!

1. Mochi

Trong nghệ thuật wagashi, mochi là loại bánh cơ bản và phổ biến nhất.
Mochi có công thức đơn giản từ bột gạo được nấu chín, giã nhuyễn cộng với
nhân đậu đỏ và thường có hình tròn. Bột bánh mochi có nhiều màu và nhân
bánh cũng hay được biến tấu với trà xanh, khoai môn, kem


2. Namagashi

Namagashi thực chất là một loại mochi đặc biệt, bởi nó mô phỏng hình dáng
các loài hoa cỏ đặc trưng cho 4 mùa trên nước Nhật: Như hoa đào cho mùa
xuân, quýt vàng cho mùa hạ, lá phong cho mùa thu, hoa mơ cho mùa đông
Qua namagashi, thiên nhiên Nhật Bản hiện lên sinh động, tươi đẹp và mang
đậm dấu ấn của riêng mình.

Người Nhật rất chuộng dùng namagashi để đem biếu, tặng. Một hộp quà
namagashi điển hình thường có đủ 4 chiếc bánh tượng trưng cho 4 mùa
trong năm, với ý nghĩa cầu chúc người nhận quanh năm được yên ổn, hạnh
phúc.

Một hộp bánh namagashi điển hình với 4 loại hoa quả tương ứng với 4 mùa
xuân - hạ - thu - đông.

3. Ukishima

Gần giống với bánh bông lan của phương Tây, ukishima được tạo nên từ
bột, trứng và đường. Song bánh lại được hấp thay vì nướng và việc sử dụng
nguyên liệu quen thuộc đậu đỏ đã tạo cho ukishima một phong vị Nhật Bản

rất riêng. Ukishima thường có nhiều tầng, vẻ đẹp của nó được thể hiện qua
cách bài trí hài hòa mà vẫn phong phú giữa các tầng bánh.

4. Higashi

Higashi còn được gọi là wagashi khô, bởi chúng được nén lại trong khuôn
giống như bánh in. Higashi có vị ngọt thanh đặc trưng của đường mía
wasambonto (loại đường thượng hạng quý hiếm từ quận Tokushima). Cách
thức trang trí trên “bánh in” higashi rất đậm chất điêu khắc, tạo cho higashi
một vẻ đẹp độc đáo giữa muôn vàn loại wagashi khác.

5. Manju

Vỏ bánh manju làm từ bột jojo (củ từ), ở giữa là nhân đậu, được nặn thành
hình tròn gần giống với bánh bao của Việt Nam. Manju là loại bánh ưa thích
của trẻ em, bởi chúng thường có hình dạng ngộ nghĩnh và bắt mắt. Loại
manju nổi tiếng nhất là usagi manju – tức manju hình chú thỏ mặt trăng.


6. Yokan

Yokan là một loại thạch làm từ bột rau câu truyền thống ở Nhật – kanten.
Điều đặc sắc nằm ở chỗ, mỗi miếng yokan trong suốt sẽ lưu giữ một “bức
tranh” đầy nghệ thuật, điển hình là cách trang trí yokan với những cánh hoa
đào bên trong.

Wagashi được xây dựng trên nền tảng những nguyên liệu gần gũi, quen
thuộc trong đời sống Nhật Bản. Từ những điều rất giản dị như vậy, món
bánh ngọt này đã thăng hoa thành một nghệ thuật rất mực trang nhã. Tính
chất này phần nào phản ánh nét đẹp trong văn hóa tinh thần của xứ anh đào:

đề cao cái đẹp và khéo léo biến mọi khía cạnh của đời sống thường nhật – dù
là vụn vặt nhỏ bé nhất trở nên đẹp hơn, tinh tế hơn.