Sự tức giận thì sao? Cách xử lý những cảm xúc khó doc

Sự tức giận thì sao? Cách xử lý những cảm
xúc khó
Thật không may. những đứa trẻ vẫn chưa có đủ kỹ năng hay sự chín
chắn, để thể hiện sự tức giận và chán nản của mình, theo các cách mà
người lớn có thể chấp nhận - điều này lý giải tại sao mà những đứa trẻ
đang tức giận, thì thường bị coi là những đứa trẻ có hành vi cư xử sai. Cả
người lớn và trẻ con đều cần phải tìm ra những cách tích cực, có thể chấp
nhận được, để xử lý những cảm xúc của bản thân, cho dù đó là những
cảm xúc khó.
Khi bạn trở nên tức giận hay xúc động quá mức, một điều thú vị sẽ diễn ra
trong não bạn. Phần não trước trán - phần đảm nhận việc kiểm soát cảm
xúc, điều tiết cơn bốc đồng, và phán đoán tốt - ngắt kết nối, để mặc bạn
với những cơn xúc động mạnh và cảm xúc tự nhiên. (Điều này thường
được biết đến như là việc "mất bình tĩnh", điều mà thỉnh thoảng các bậc
cha mẹ vẫn trải qua.) Hãy nhớ rằng tế bào thần kinh phản chiếu dễ dàng
bắt được những cơn xúc động mạnh. Vì vậy khi bạn mất bình tĩnh, thì con
của bạn cũng có thể giống như bạn - và ngược lại. Không thể giải quyết
vấn đề một cách hiệu quả mà không có phần não trước trán, điều này giải
thích nguyên nhân và tầm quan trọng của việc cần phải có một khoảng
thời gian tạm nghỉ tích cực, để làm dịu lại cảm xúc, trước khi đi đến nỗ lực
để giải quyết vấn đề.
Khi một đứa trẻ tức giận, người lớn thường hay gọi nó là một "cơn nổi
giận". Tặng cho trẻ một cái ôm hay một khoảng thời gian tạm lắng (và phải
hiểu rằng một đứa trẻ thì chưa thể xử lý được những cơn xúc động mạnh
theo cách chín chắn) là bước đầu tiên giúp đỡ trẻ. Đôi khi cho phép trẻ
cảm thấy tức giận, cho đến khi cơn tức giận tan biến đi, là cách hữu hiệu
nhất. Sau đó bạn có thể áp dụng những câu hỏi thể hiện tính ham học hỏi
để giúp trẻ hiểu được cảm xúc của mình, và tìm ra các giải pháp.
Ngày càng có nhiều cha mẹ và những người trông trẻ có thể tìm cách xử
lý cơn tức giận của một đứa trẻ, hơn là chỉ đơn giản đáp trả lại cơn nóng
giận của trẻ. Sau khi trẻ lấy lại được sự bình tĩnh, bạn có thể dạy trẻ tự tìm

hiểu việc tại sao trẻ tức giận. Bạn cũng có thể giúp trẻ nhận thức được
rằng tức giận là cảm xúc tự nhiên sâu xa, và giúp trẻ học được những
cách để xử lý cảm xúc.
Tầm quan trọng của việc hiểu cảm xúc
Michael Thompson, Dan Kindlon,William Pollock, và những nhà nghiên
cứu khác đã phát hiện ra rằng: Không một đứa trẻ nào sinh ra đã có "vốn
từ về cảm xúc", và việc sử dụng những từ ngữ diễn đạt cảm xúc của cha
mẹ với con cái mình có tính quan trọng đặc biệt. Các bé trai thường phát
triển các kỹ năng xử lý cảm xúc chậm hơn các bé gái. Thêm vào đó, nền
văn hóa phương Tây thường cho rằng những cảm xúc như là sợ hãi, đau
buồn, cảm giác cô đơn là ‘yếu đuối", và họ khuyến khích các bé trai phải
kìm nén lại những cảm xúc đó. Sử dụng ngôn ngữ chính xác, đơn giản để
phản ánh, hay diễn tả cảm xúc sẽ dạy cho trẻ xác định được trẻ đang cảm
thấy thế nào, và mỗi lần như vậy làm cho trẻ có thêm khả năng, và học
được cách sử dụng những lời nói, thay vì dùng những hành vi không tốt
để thể hiển cảm xúc.
Làm thế nào để bé nhận ra và xử lý cảm xúc?
Sau đây là một số cách bạn có thể sử dụng, để giúp trẻ nhận ra và thể
hiện những xúc động mạnh.
• Cùng trẻ vẽ một bức tranh diễn đạt cảm xúc bên trong của trẻ đang như
thế nào. Nó có màu sắc không? Hay có âm thanh không?
• Đề nghị trẻ nói về điều mà trẻ đang cảm nhận, thay vì thể hiện nó ra
bằng hành động. Bởi vì hầu hết trẻ con đều vô thức nhận ra những cảm
xúc của mình, và thường thiếu những từ ngữ để diễn tả cảm xúc một cách
chính xác: "Giống như là con đang cảm thấy bị tổn thương và muốn trả
đũa ai đó." "Con đang có một khoảng thời gian khó khăn vì đang giữ con
tức giận trong người phải không?" "Khi con không có được điều con
muốn, thì điều đó làm con cảm thấy tức giận đến nỗi, hầu như là con
không thể chịu được phải không?" Khi bạn phán đoán đúng cảm giác của
trẻ, trẻ sẽ cảm thấy được quan tâm, và được tin tưởng vì đã hiểu trẻ.

• Hãy hỏi trẻ điều mà trẻ nhận thấy đang diễn ra trong cơ thể, khi trẻ thật
sự tức giận. Bởi vì sự tức giận gây ra những phản ứng về thể chất (chất
adrenalin được giải phóng ra, nhịp tim và nhịp thở tăng lên, những mạch
máu giãn ra ), và hầu hết mọi người đều thật sự cảm thấy tức giận theo
quy luật tự nhiên. Nếu như trẻ nói rằng khi tức giận trẻ cảm thấy bàn tay
siết chặt, hay trẻ cảm thấy có một điểm thắt lại trong bụng, mặt cảm thấy
nóng (tất cả những phản ứng thông thường), thì bạn có thể giúp trẻ nhận
ra khi nào trẻ thật sự cảm thấy tức giận, và đưa ra các cách để làm dịu lại
cảm xúc trước khi cơn tức giận vượt khỏi tầm kiểm soát. (Người lớn cũng
vậy, chúng ta có thể thấy được lợi ích từ việc chú ý đến những biểu hiện
tương ứng với cảm xúc của cơ thể.)
• Giữ một tập hình vẽ những khuôn mặt có những biểu hiện cảm xúc khác
nhau, chỉ cho trẻ thấy các hình vẽ, và hỏi trẻ rằng: "Một trong những khuôn
mặt này đang thể hiện cảm xúc giống như con đang cảm thấy có đúng
không?"
• Đưa ra một vài cách xử trí có thể chấp nhận để xử lý cơn tức giận. Bạn
có thể giúp trẻ thể hiện cảm xúc một cách tự nhiên, bằng việc chạy vòng
quanh sân, đấm một "bao cát", hay thậm chí giả vờ làm một con khủng
long dữ tợn. (Hãy ở gần trẻ để nói chuyện về những cảm xúc mạnh đó khi
trẻ thể hiện chúng.) Một số trẻ mẫu giáo có một "hộp tức giận", một hộp
bìa cứng cao bằng đầu gối, nơi mà khi tức giận, trẻ có thể đứng vào đó,
nhảy tưng tưng, hay la hét khi trẻ buồn. Thỉnh thoảng, các giáo viên cũng
sử dụng nó! La hét trong một cái gối, hay chơi trò Play - Doh cũng có thể
giúp trẻ giải tỏa cảm xúc và bình tĩnh lại.
• Dạy cho trẻ phương pháp thở chậm. Một trong những công cụ hay nhất
trong tất cả, là sử dụng phương pháp thở chậm và tập trung. Đây là điều
mà một đứa trẻ (cả người lớn) có thể làm vào bất kỳ lúc nào, và ở bất kỳ
đâu. Tập hít vào và thở ra, trong khi đếm chậm tới 4 mỗi lần bạn hít vào
hoặc thở ra. Làm điều này cho một vài lần hít thở. Một đứa trẻ lớn hơn có
thể học sử dụng nhịp thở, và phát hiện ra rằng thở chậm thật sự làm chậm

lại nhịp tim. Thật là một phát hiện tuyệt vời và hiệu quả.