phân tích vai trò của truyền thông đại chúng trong quy trình chính sách ở việt nam

MỤC LỤC

1


PHẦN I: LỜI MỞ ĐẦU
Có tthể tnói trằng, tcác tvấn tđề tchính tsách tcơng, tchi ttiêu tcơng,...ở tcác tnước
tđang tphát ttriển tngày tcàng tgây tđược tsự tchú tý, tthậm tchí tquan ttâm tcao tđộ tcủa
tcông tchúng tvà tdư tluận txã thội t(DLXH). tTrong tđó, tvấn tđề txây tdựng, tban thành,
tthực tthi tchính tsách tcơng tvà ttruyền tthơng tchính tsách tcơng tở tcác tnước tđang
tphát ttriển tnói tchung tvà tViệt tNam tnói triêng tđang tđặt tra tnhiều tvấn tđề tcả ttrên
tphương tdiện tnhận tthức tvà tthực ttiễn.
Trong tkhi tđó, tvai ttrị tcủa ttruyền tthơng tchính tsách tchưa tđược tnhìn tnhận
tđúng tmức tvà tbản tthân ttruyền tthông tcũng tchưa tphát thuy ttốt tvai ttrị tcủa tmình.
tVậy tnên, tbài tviết tnày ttham tgóp tnhìn nhận vấn đề truyền thơng chính sách
cơng tiếp cận từ góc độ vai trị giám sát, phản tbiện txã thội tcủa tbáo tchí tvà
tDLXH, tliên thệ tphân ttích tthực ttiễn tViệt tNam tvà tđề txuất tmột tsố tkhuyến tnghị
tkhoa thọc t– tthực ttiễn tcho tvấn tđề ttruyền tthơng tchính tsách.
Với tvai ttrị tlà tvũ tkhí ttư ttưởng tsắc tbén tcủa tĐảng tvà tNhà tnước, tbáo tchí
tcách tmạng tViệt tNam tln tgắn tbó, tđồng thành tvới tsự tnghiệp tcủa tĐảng tvà tdân
ttộc; tlà tcầu tnối tgiữa tĐảng, tNhà tnước tvới tnhân tdân. tNghị tquyết tTrung tương t5,
tkhóa tX t(Nghị tquyết t16) tnhấn mạnh: “Báo chí là tiếng nói của Đảng, Nhà
nước, của tổ chức chính trị - xã hội và tlà tdiễn tđàn tcủa tnhân tdân, tđặt tdưới tsự
tlãnh tđạo ttrực ttiếp tcủa tĐảng, tsự tquản tlý tcủa tNhà tnước tvà thoạt tđộng ttrong
tkhuôn tkhổ tpháp tluật; tphải tbảo tđảm ttính ttư ttưởng, ttính tchân tthật, ttính tnhân
tdân, ttính tchiến tđấu tvà ttính tđa tdạng tcủa thoạt tđộng tbáo tchí”. tCác tcơ tquan tbáo
tchí tnước tta tthường txuyên, tliên ttục tphản tánh tcác thoạt tđộng txã thội, tnhững tvấn
tđề tbức txúc tđang tnảy tsinh, ttâm ttư, tnguyện tvọng tcủa tcác ttầng tlớp tnhân tdân,
tbáo tchí tđã tcung tcấp t“nguyên tliệu tđầu tvào” tcho tcác tnhà thoạch tđịnh tchính
tsách. tDo tđó, tqua tquá ttrình thọc ttập tvà ttìm thiểu, ttác tgiả tđã tchọn tđề ttài t“ tPhân
tích vai trị của truyền thơng đại chúng trong quy trình chính sách cơng ở

Việt Nam”
2


2. tMục tđích tvà tnhiệm tvụ tnghiên tcứu
Đề ttài tđược tviết tnhằm tđưa tra tcơ tsở tlý tluận( tKhái tniệm, tđặc tđiểm, tvai
ttrị) tliên tquan tđến ttruyền tthơng tđại tchúng tvà tchính tsách tcơng. tNêu tlên tthực
ttrạng tvai ttrị tcủa ttruyền tthơng tđại tchúng ttrong tquy ttrình tchính tsách tđơng tthời
tnêu tmột tsố tvấn tđề ttồn ttại ttrong tquá ttrình thọat tđộng tcủa tbộ tphận tbáo ttrí. tTừ tđó
tđưa tra tmột tsố tđề txuất tnhằm tnâng tcao thiệu tquả ttruyền tthông tđại tchúng.
3. tĐối ttượng tvà tphạm tvi tnghiên tcứu
Nghiên tcứu tvề tmặt tlý tthuyết tcủa ttruyền tthông tđại tchúng tvà tchính tsách
tcơng, tthực ttrạng tảnh thưởng tcủa ttruyền tthơng tđại tchúng tđến tchính tsách tcơng
ttại tViệt tNam.
Bài tluận tđược tnghiên tcứu tvà thồn tthành ttrong tvịng t1 ttuần.
4. tPhương tpháp tnghiên tcứu
Về tphương tpháp tluận, ttiểu tluận tsử tdụng tnhững tphương tpháp tluận tduy
tvật tbiện tchứng tvà tduy tvật tlịch tsử. tPhương tpháp tnghiên tcứu tđược tsử tdụng
ttrong tđề ttài tnày tbao tgồm tphương tpháp tthống tkê, tphương tpháp tso tsánh,
tphương tpháp tphân ttích ttổng thợp tvà tđối tchiếu.
5. tKết tcấu tcủa ttiểu tluận
t t t t t t t tNgoài tmục tlục, tphần tmở tđầu, tkết tluận, tcũng tnhư tcác tphần tphụ tlục
tkhác, tkết tcấu tđề ttài tgồm t2 tchương tnhư tsau: t
Chương tI: tMột tSố tKhái tNiệm tCơ tBản tVề tTruyền tThơng tĐại tChúng tVà
tQuy tTrình tChính tSách tỞ tViệt tNam
Chương tII: tVai tTrị tCủa tTruyền tThơng tĐại tChúng tTrong tQuy tTrình
tChính tSách tCơng tỞ tViệt tNam

3

PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ TRUYỀN
THƠNG ĐẠI CHÚNG VÀ QUY TRÌNH CHÍNH SÁCH Ở VIỆT
NAM
1.1. Truyền thông đại chúng
1.1.1. Khái niệm
Truyền tthông tđại tchúng ttrong ttiếng tAnh tlà tMass tCommunications.
Truyền tthông tđại tchúng tđược thiểu tlà thoạt tđộng ttruyền tthông tđược tthực
thiện tthông tqua tcác tphương ttiện ttruyền tthông tđại tchúng tnhư tbáo, tđài, tphát
tthanh, ttruyền thình… thướng ttới tnhững tnhóm tcơng tchúng tlớn.
1.1.2. Đặc điểm của truyền thông đại chúng
Đặc tđiểm tcủa thoạt tđộng ttruyền tthông tđại tchúng tlà tthông tđiệp tđược
ttruyền ttải tđến tcơng tchúng tmột tcách tnhanh tchóng. tTuy tnhiên, ttruyền tthông tđại
tchúng tlại tlà thoạt tđộng tluôn tchịu ttác tđộng ttừ tnhiều tphía: tcác tnhóm tcơng
tchúng txã thội trộng tlớn, tcác tthiết tchế txã thội tmà tphương ttiện tlà tcơng tcụ t(báo,
tđài... tcủa tcác ttổ tchức tchính ttrị txã thội); tvà tcác tcơ tquan tquản tlí tnhà tnước.
Ngày tnay, thệ tthống ttruyền tthơng tđại tchúng tcó tvai ttrị tquan ttrọng ttrong
tviệc thình tthành tvà tthể thiện tdư tluận txã thội, ttuy tnhiên, tsự ttác tđộng tcác tphương
ttiện ttruyền tthông tđại tchúng trất tkhác tnhau tdo tkhác tbiệt tvề tđịa tvị txã thội, tquyền
tlợi tgiai tcấp, tnhân ttố ttâm tlí tvà tcường tđộ tgiao ttiếp tđối tvới tphương ttiện ttruyền
tthông.
1.1.3. Vai trị của truyền thơng đại chúng
Mặc tdù tcác tloại thình ttruyền tthơng tcá tnhân thay ttùy tchỉnh tcó tgiá ttrị tnhất
tđịnh ttrong tngành tcông tnghiệp tdịch tvụ tthông tqua tsự ttiếp txúc ttrực ttiếp tvới
tkhách thàng, ttuy tnhiên thoạt tđộng tcủa ttruyền tthơng tđại tchúng tvẫn tcó ttầm tquan
ttrọng tnhất tđịnh ttrong tcác tngành tcông tnghiệp tdịch tvụ.
4

Việc ttiếp txúc ttrực ttiếp tgiữa tnhân tviên tdịch tvụ tvới tkhách thàng tthông
tqua thoạt tđộng ttruyền tthông tcá tnhân thay ttùy tchỉnh tchủ tyếu thướng ttới tkhách
thàng thiện ttại thay tkhách thàng ttiềm tnăng tcủa tmột tnhà tcung tcấp tdịch tvụ thiện
ttại.
Hầu thết tkhách thàng ttiềm tnăng tkhơng tcó tmối tquan thệ ttốt tđẹp tvới tnhà
tcung tcấp dịch vụ. Chi phí để có được thêm một khách hàng thơng qua hoạt
động truyền thơng cá nhân hay tuỳ chỉnh có thể sẽ cao hơn so với truyền
thông đại chúng.
Doanh tnghiệp tcịn tđối tmặt tvới tkhó tkhăn ttrong tviệc tthu tthập tthông ttin
tcủa tkhách thàng tkhi tsố tlượng tkhách thàng ttiềm tnăng tlớn. tTruyền tthơng tđại
tchúng tcó tthể tgiải tquyết tđược thạn tchế ttrên tthông tqua thiện tcác thoạt tđộng
ttruyền tthông thướng ttới ttừng tđoạn tthị ttrường.
Ở tgóc tđộ tgiá ttrị, thình tảnh tthương thiệu tlà tyếu ttố tquan ttrọng tảnh thưởng
ttới tnhận tthức, tcảm txúc tvà thành tvi tcủa tkhách thàng. tTrong tđó, ttruyền tthơng tđại
tchúng tlà tđịn tbẩy tquan ttrọng ttrong txây tdựng tgiá ttrị tthương thiệu, tdo tđó, ttruyền
tthơng tđại tchúng tcó tgiá ttrị ttrong tngành tcơng tnghiệp tdịch tvụ.
Nhiệm tvụ tquan ttrọng tcủa ttruyền tthông tđại tchúng tlà tcụ tthể thóa tcác tdịch
tvụ tvơ thình ttrong tnhận tthức tkhách thàng t(thông tqua tcác tyếu ttố tvật tchất t, tqui
ttrình thay tkết tquả tcủa tdịch tvụ).
1.1.4. Một số phương tiện truyền thông đại chúng phổ biến
Social Media (Mạng xã hội)
Đây tlà tphương ttiện ttruyền tthông tđại tchúng tđược tsử tdụng tnhiều tnhất tở
thiện ttại. tChúng tgiúp tngười tdùng ttiếp tcận tthơng ttin tnhanh tchóng tvà tdễ tdàng.
tBên tcạnh tđó, tnhững trang mạng xã hội phổ biến như: Facebook, Instagram,
Zalo, Twitter,… sở hữu lượng người dùng tiềm năng cực kỳ lớn. Vì vậy, việc
truyền tải thơng tin trên tcác tnền ttảng tnày tsẽ trất tthuận tlợi tvà thiệu tquả.

5

Một tđiểm tcộng tkhi ttruyền tthông tqua tSocial tMedia tlà tbạn tsẽ tkhơng ttốn
tnhiều tchi tphí tnhư tcác tphương ttiện tkhác. tNhững tdoanh tnghiệp thiện tđại tluôn
tnắm tgiữ tmột tkênh tSocial tMedia triêng. tVì tđây tchính tlà tphương ttiện tgiúp thọ
tgiao ttiếp tvới tkhách thàng tcủa tmình ttốt tnhất.
Hạn tchế
Social tMedia tdù tmang tlại thiệu tquả tcao tnhưng tvẫn tgặp tnhiều thạn tchế
tnhất tđịnh. tSố tlượng tngười tdùng tmạng txã thội tlớn tvừa tlà tưu tvừa tlà tkhuyết
tđiểm tcho tcác tnhà ttruyền tthơng. tĐồng tthời, tmột tđối ttượng tcó tthể tsử tdụng
tcùng tlúc t2 t– t3 ttài tkhoản tkhác tnhau, thình tthành tnhiều t“nick tảo” tsẽ tảnh thưởng
tđến tquá ttrình ttiếp tcận tkhách thàng ttiềm tnăng.
Bên tcạnh tđó, tvấn tđề tbảo tmật, tan ttồn tthơng ttin ttrên tmột tsố tnền ttảng
tmạng txã thội tcòn tkhá tlỏng tlẻo. tNhiều tcá tnhân, tdoanh tnghiệp tphải tđối tmặt tvới
ttính ttrạng tbị tmất ttài tkhoản. tThậm tchí, tkẻ txấu tcó tthể tđột tnhập ttài tkhoản tcủa
tbạn tđể tthực thiện thành tvi tphi tpháp.
Internet
Internet tmở tra tthời tkì tcơng tnghệ tsố thiện tđại, ttối tưu thóa tmọi thoạt tđộng
ttìm tkiếm tcủa tngười tdùng. tViệc ttra tcứu tthơng ttin, tkiến tthức tbổ tích tđã ttrở tnên
tdễ tdàng thơn tnhờ tthuật ttốn tcủa tGoogle. tNgồi tra, tlượng tngười tdùng ttruy tcập
tInternet tngày tcàng ttăng tnhanh, tmở tra tcơ thội tmới tcho tnhững thoạt tđộng ttruyền
tthông ttrên tnền ttảng tnày tphát ttriển tmạnh tmẽ.
Vì tvậy, tcác tdoanh tnghiệp thiện tđại tkhông tthể tbỏ tqua tphương ttiện ttruyền
tthông thiệu tquả tnhư tInternet. tThiết tlập twebsite, tdiễn tđàn, tblog,… ttrên tmạng tlà
tviệc tcần tlàm tđể tdoanh tnghiệp tquảng tbá tthương thiệu tcủa tmình.
Hạn tchế
Mỗi tngày, tkhối tlượng tthơng ttin tcập tnhật tlên tInternet tvô tcùng tlớn tkhiến
tcho tviệc tkiểm tduyệt tnội tdung ttrên tmạng tkhông tđược tđảm tbảo. tSự txuất thiện
6


ttràn tlan tcủa tcác tthơng ttin tkhơng tchính tthống tngày tcàng tnhiều, tchúng tdần ttrở

tthành t“đối tthủ” tcạnh ttranh tvị ttrí txếp thạng ttrên tcơng tcụ ttìm tkiếm tcủa tbạn.
Hệ tquả tcủa tviệc tnày tcòn tkhiến tngười tdùng tmất tniềm ttin tkhi thọ tphải
tnhận tq tnhiều tthơng ttin tthiếu tchính txác ttrên tmạng. tTuy tnhiên, tvới tsự tra tđời
tcủa tluật tan tninh tmạng, ttình ttrạng tnày tcũng tphần tnào tđược tkhắc tphục.
Báo chí
Một ttrong tnhững tphương ttiện ttruyền tthơng tlâu tđời tvà tđược tsử tdụng
trộng trãi tnhất tphải tkể tđến tbáo tchí. tSo tvới tInternet, tthơng ttin ttrên tbáo tchí tlại
tđược tngười tdùng ttin tcậy thơn. tDo ttất tcả tnội tdung ttrước tkhi tđược txuất tbản ttrên
tbáo, tchúng tđều ttrải tqua tq ttrình tkiểm tduyệt tkhắt tkhe.
Ngồi tra, tbáo tchí tcịn tcó tđộ tphủ tsóng tmạnh tmẽ tcùng tmức tphí ttương tđối
tthấp. tTruyền tthông ttrên tbáo tgiấy tgiúp tdoanh tnghiệp ttiếp tcận tnhững tđối ttượng
tchất tlượng tnhất. tHọ tthường tlà tnhững tdoanh tnhân tthành tđạt thoặc tcông tnhân
tviên tchức. tĐiều tnày tgiúp tbạn tcó tthể tthu thút tmột tlượng tkhách thàng ttiềm tnăng
tcho tdoanh tnghiệp tmình.
Hạn tchế
Như tđã tđề tcập tphía ttrên, tbáo tchí tlà tphương ttiện ttruyền tthơng tđại tchúng
tlâu tđời. tVì tvậy, tbáo tchí tcịn tgiữ tmột tvài tđặc tđiểm ttruyền tthống tmang ttính tlỗi
tthời. tCơng tchúng thiện tnay tcó txu thướng t“sống tnhanh t– tlàm tvội” tnên tviệc tđọc
tmột ttờ tbáo tcũng tkhiến thọ tcảm tthấy ttốn tthời tgian. tDo tđó, tnhững tbài tbáo
tkhơng tcó ttiêu tđề thấp tdẫn tvà tđủ t“giật tgân” tsẽ trất tkhó t“kéo tchân” tngười tđọc.
Truyền hình
Có tthể tnói ttruyền thình tlà tphương ttiện ttruyền tthơng tđại tchúng tmang
ttính t“thời tthượng” thiện tnay. tVì tphương ttiện tnày tcó tkhả tnăng ttruyền ttải tthơng
ttin tbằng tcả tâm tthanh tlẫn thình tảnh. tĐặc tbiệt, ttính ttiếp tcận tngười tdùng tcủa
ttruyền thình trất tlớn. tNhững tthơng ttin tphát tsóng ttrên ttruyền thình tcó tđộ ttin tcậy
tcực tkỳ tcao.
7


Phương ttiện tnày tluôn tcập tnhững tnội tdung tsinh tđộng, tcuốn thút tngười

txem. tVì tvậy, tdoanh tnghiệp tcó tthể ttruyền ttải tthông tđiệp tđến tkhách thàng ttốt
thơn. tSử tdụng ttruyền thình tđể tquảng tbá tthương thiệu tlà tphương tthức ttruyền
tthơng tmang tlại thiệu tquả tvượt ttrội. tVới tsự tchuyển tđộng tcủa thình tảnh, tgiai
tđiệu tcủa tâm tthanh tgiúp tngười txem tnhận tdiện tthương thiệu tdễ tdàng thơn.
Hạn tchế
Điểm thạn tchế tlớn tnhất tcủa ttruyền tthơng tqua ttivi tlà tchi tphí tvô tcùng tcao.
tVà ttất tnhiên, tđây tkhông tphải tlà tphương ttiện ttruyền tthông tđại tchúng tphù thợp
tvới tmọi tdoanh tnghiệp. tNgoài tra, tviệc tquảng tcáo tquá tnhiều tcũng tkhiến tngười
txem tcảm tthấy tkhó tchịu, tnên tcác tnhà ttruyền tthơng tcần tcân tnhắc ttần tsuất thiển
tthị tquảng tcáo tsao tcho tphù thợp tvới tthị thiếu tngười txem.
Bạn tthường ttiếp tcận tthông ttin tbằng tcách tnào? tPhương ttiện ttruyền
tthông tđại tchúng tnào tphù thợp tvới tdoanh tnghiệp tbạn tnhất? tHy tvọng tqua tbài
tviết ttrên tbạn tđã tbổ tsung tthêm tnhững tkiến tthức tbổ tích tvề tcác tphương tpháp
ttruyền tthơng thiệu tquả.
1.2. Chính sách cơng
1.2.1. Khái niệm chính sách và chính sách cơng
Chính tsách ttrong ttiếng tAnh tlà tPolicy. tChính tsách tlà tnhững thướng tdẫn,
tphương tpháp, tthủ ttục, tluật tlệ, tbiểu tmẫu tcụ tthể tvà tnhững tcơng tviệc thành tchính
tđược tthiết tlập tđể thỗ ttrợ tvà tthúc tđẩy tcông tviệc thướng ttới tcác tmục ttiêu tđề tra.
Chính tsách tcơng tlà tchính tsách tcó tbản tchất tthuộc tvề tchính ttrị. tQ ttrình
tra tquyết tđịnh tchính tsách tlà tmột tq ttrình tchính ttrị. tNhưng tsản tphẩm tcủa tq
ttrình thoạch tđịnh tchính tsách tthì tdễ tnhận tthấy thơn, tví tdụ tnhư tcác tquy tđịnh tcụ
tthể, tchi ttiết tcủa tpháp tluật, tvà tảnh thưởng ttrực ttiếp tđến tđời tsống txã thội, tđến
tsinh tkế tcủa tmỗi tngười. tVì tthế, tbạn tcó tlý tdo tchính tđáng tđể tnên tquan ttâm ttìm
thiểu tvề tchính tsách.

8


Chính tsách tcơng tđược tlàm tra tbởi tnhà tnước. tĐiều tnày tcó tnghĩa tnhà

tnước tlà tchủ tthể tcó tthẩm tquyền tquyết tđịnh tban thành tchính tsách tcơng, tvới
tnhững tnguồn tlực tcơng tđể tđảm tbảo tchính tsách tđược tlàm tra ttheo tcách ttốt tnhất
tcó tthể, tvà tthực tthi tsao tcho thiệu tlực, thiệu tquả.
1.2.2. Vai trị của chính sách cơng
Vai ttrị tcơ tbản tcủa tCSC tthể thiện tở tchỗ tlà tcông tcụ thữu thiệu tchủ tyếu tđể
tnhà tnước tthực thiện tchức tnăng, tnhiệm tvụ tcủa tmình, tduy ttrì tsự ttồn ttại tvà tphát
ttriển tcủa tnhà tnước, tphát ttriển tkinh ttế t- txã thội tvà tphục tvụ tngười tdân. tDưới tgóc
tđộ tquản tlý, tquản ttrị tquốc tgia, tnhà tnước tsử tdụng tCSC tnhư tmột tcông tcụ tquan
ttrọng ttác tđộng tvào tcác tlĩnh tvực tđời tsống txã thội tđể tđạt tđược tmục ttiêu tđịnh
thướng tcủa tnhà tnước. tNgồi tvai ttrị tcơ tbản tnày, tCSC tcịn tcó tvai ttrị tcụ tthể tsau:
Thứ nhất, định hướng mục tiêu cho các chủ thể tham gia hoạt động kinh tế
- xã hội,
Do tchính tsách tphản tánh tthái tđộ, tcách txử tsự tcủa tnhà tnước tđối tvới tmột
tvấn tđề tcơng, tnên tnó tthể thiện trõ tnhững txu tthế ttác tđộng tcủa tnhà tnước tlên tcác
tchủ tthể ttrong txã thội, tgiúp thọ tvận tđộng tđạt tđược tnhững tgiá ttrị ttương tlai tmà
tnhà tnước tmong tmuốn. tGiá ttrị tđó tchính tlà tmục ttiêu tphát ttriển tphù thợp tvới
tnhững tnhu tcầu tcơ tbản tcủa tđời tsống txã thội. tNếu tcác tchủ tthể tkinh ttế, txã thội
thoạt tđộng ttheo tđịnh thướng ttác tđộng tcủa tchính tsách tthì tkhơng tnhững tdễ tdàng
tđạt tđược tmục ttiêu tphát ttriển tmà tcòn tnhận tđược tnhững tưu tđãi ttừ tphía tnhà
tnước thay txã thội. tĐiểu tđó tcó tnghĩa tlà, tcùng tvới tmục ttiêu tđịnh thướng, tcách
tthức ttác tđộng tcủa tCSC tcũng tcó tvai ttrị tđịnh thướng tcho tcác tchủ tthể thành
tđộng.
Thứ hai, tạo động lực cho các đối tượng tham gia hoạt động kinh tế - xã
hội theo mục tiêu chung.
Muốn tđạt tđược tcác tmục ttiêu tphát ttriển tkinh ttế t- txã thội tchung, tnhà tnước
tphải tban thành tnhiều tchính tsách, ttrong tđó tmỗi tchính tsách tlại tcó tnhững tcách
tthức ttác tđộng tmang ttính tkhuyến tkhích tđối tvới tcác tchủ tthể tthuộc tmọi tthành
tphần tnhư: tmiễn tgiảm tthuế, ttạo tcơ thội ttiếp tcận tvới tnguồn tvốn tcó tlãi tsuất tưu
9

tđãi, tban thành tnhững tthủ ttục thành tchính tđơn tgiản tvà tcác tchế tđộ tưu tđãi tđặc
tbiệt tkhác,.. tSự ttác tđộng tcủa tCSC tkhơng tmang ttính tbắt tbuộc, tmà tchỉ tkhuyến
tkhích tcác tchủ tthể thành tđộng ttheo tý tchí tcủa tnhà tnước. tChẳng thạn, tđể ttăng
tcường tđầu ttư tvào tnền tkinh ttế, tNhà tnước tta tban thành tchính tsách tkhuyến tkhích
tcác tchủ tthể ttrong tnước tvà tnước tngồi ttích tcực tđầu ttư tvào tcác tngành, tlĩnh tvực
thay tnhững tvùng tcần tđược tưu ttiên tphát ttriển.
Thứ ba, phát huy mặt tích cực, đồng thời khắc phục những hạn chế của
nền kinh tế thị trường.
Trong tnền tkinh ttế tthị ttrường, tquy tluật tcạnh ttranh tvà tcác tquy tluật tthị
ttrường tkhác tđã tthúc tđẩy tmỗi tchủ tthể ttrong txã thội tđầu ttư tvào tsảnxuất tkinh
tdoanh, tkhông tngừng tđổi tmới tcông tnghệ tnâng tcao tnăng tsuất tlao tđộng, tchất
tượng tsản tphẩm, thạ tgiá tthành thàng thóa tvà tdịch tvụ tcung tcấp tcho txã thội. tNhờ
tđó tmà tcả txã thội tvà ttừng tngười tdân, ttổ tchức tđều tđược thưởnq tlợi tnhư: thàng
thóa tvà tdịch tvụ ttăng tvề tsố tlượng, tđa tdạng, tphong tphú tvề tchủng tloại, tthương
thiệu, tmẫu tmã, tchất tlượng tngày tcàng ttược tnâng tcao tvới tgiá ttiêu tdùng tngày
tcàng trẻ. tNhưng, tsự tvận thành tcủa tthị ttrường tcũng gây ra những tác động tiêu
cực mà các nhà kinh tế gọi là mặt không thành công hay mặt trái của thị
trường như: độc quyền trong sản xuất cung ứng khơng đầy đủ hàng hóa công
cộng, sự bất công bằng, chênh lệch giàu nghèo và thất nghiệp gia tăng, bất ổn
định kinh tế vĩ mô, cá lớn nuốt cá bé... gây ảnh hưởng không tốt lên tồn xã
hội và mỗi người dân. Trong tình hình đó, nhà nước phải sử dụng hệ thống
CSC để giải quyết những vấn đề bất cập về kinh tế, khắc phục những thất bại
tcủa tthị ttrường tthông tqua ttrợ tcấp, tcung tứng tdịch tvụ tcông tcho tngười tdân tdo
tcác tdoanh tnghiệp tnhà tnước, tcác tđơn tvị tsự tnghiệp tcông thay thội, ttổ tchức tphi
tchính tphủ tthực thiện.
Thứ tư, tạo lập các cân đối trong phát triển.
Để tkinh ttế t- txã thội tphát ttriển tmột tcách tổn tđịnh tbền tvững, tnhà tnước
tphải tdùng tchính tsách tđể ttạo tlập tcác tcân tđối tvĩ tmô tcơ tbản tnhư tcân tđối tgiữa
10

thàng t- ttiền, tcung t- tcầu, txuất t- tnhập tkhẩu, ttiết tkiệm t- ttiêu tdùng,.. tĐồng tthời,
tnhà tnước tcòn tdùng tchính tsách tđể tđiều ttiết tđảm tbảo tcho tsự tphát ttriển tcân tđối
tgiữa tcác tvùng tmiền tcủa tđất tnước

Thứ năm, kiểm soát và phân bổ các nguồn lực trong xã hội
Nhà tnước tluôn tluôn tquan ttâm tđến tquản tlý, tkhai tthác tvà tsử tdụng tcác
tnguồn tlực tcho tphát ttriển. tMục ttiêu tphát ttriển tbền tvững tbao tgồm tcả tgia ttăng
tvề tlượng tvà tcải tthiện tvề tchất ttrong thiện ttại tvà ttương tlai, tvì tthế ttài tnguyên ttự
tnhien tvà txã thội của một quốc gia là cái hữu hạn luôn trở thành vấn đề quan
tâm chính yếu của nhà nước. Để sử dụng có hiệu quả tài nguyên theo hướng
bền vững, nhà nước thơng qua tcác tchính tsách tthực thiện tkiểm tsốt tq ttrình
tkhai tthác, tsử tdụng ttài tngun tvà tphân tbổ thợp tlý tcác tnguồn tlực ttrong txã thội,
tví tdụ tnhư tchính tsách txây tdựng tvùng tkinh ttế tmới, tchính tsách txây tdựng tkhu
tcơng tnghiệp, tkhu tchế txuất, tchính tsách tđất tđai, tchính tsách tthuế, tchính tsách
tbảo tvệ ttài tnguyên, tmơi ttrường...
Thứ sáu, tạo mơi trường thích hợp cho các hoạt động kinh tế - xã hội.
Thơng tqua tcác tchính tsách, tnhà tnước ttạo tnhững tđiều tkiện tcần tthiết tđể
thình tthành tmôi ttrường tthuận tlợi tcho tcác tchủ tthể txã thội thoạt tđộng tnhư: tchính
tsách tphát ttriển tthị ttrường tlao tđộng, tthị ttrường tvốn, tthị ttrường tkhoa thọc tvà
tcông tnghệ, tthị ttrường tbất tđộng tsản, tphát ttriển tcơ tsở thạ ttầng...
Các tchính tsách tlà tcơng tcụ tđặc tthù tvà tkhơng tthể tthiếu tđược tmà tnhà
tnước tsử tdụng tđể tquản tlý tkinh ttế tvĩ tmơ, tchúng tcó tchức tnăng tchung tlà ttạo tra
tnhững tkích tthích tđủ tlớn tcần tthiết tđể tbiến tđường tlối tchiến tlược tcủa tđảng tcầm
tquyền tthành thiện tthực, tgóp tphần tthống tnhất ttư ttưởng tvà thành tđộng tcủa tmọi
tngười ttrong txã thội, tđẩy tnhanh tvà thữu thiệu tsự ttiến tbộ tcủa tcác thoạt tđộng tthuộc
tmục ttiêu tbộ tphận tmà tchính tsách thướng ttới tvà tthực thiện tcác tmục ttiêu tchung
tcủa tphát ttriển tkinh ttế tquốc tdân.
11

Thứ bảy, thúc đẩy sự phối hợp hoạt động giữa các cấp, các ngành.
Việc tthực thiện tcác tgiai tđoạn ttrong tchu ttrình tchính tsách tkhơng tchỉ tvà
tkhơng tthể tdo tmột tcơ tquan tnhà tnước tđảm tnhiệm, tmà tcần tcó tsự ttham tgia tcủa
tnhiều tcơ tquan tthuộc tcác tcấp, tcác tngành tkhác tnhau thay tcủa tnhiều ttổ tchức, tcá
tmân. tVì tvậy, tthơng tqua tq ttrình tchính tsách tsẽ tthúc tđẩy tsự tphối thợp thoạt
tđộng tgiữa tcác tcơ tquan tnhà tnước, tcác ttổ tchức tchính ttrị t- txã thội, tcác ttầng tlớp
tnhân tdân, tgóp tphần ttạo tnên tsự tnhịp tnhàng, tđồng tbộ ttrong thoạt tđộng tthực tthi
tCSC.
CHƯƠNG II: VAI TRÒ CỦA TRUYỀN THƠNG ĐẠI CHÚNG
TRONG QUY TRÌNH CHÍNH SÁCH CƠNG Ở VIỆT NAM
2.1. Vai trị của báo chí đối với cơng tác hoạch định chính sách cơng
Vai ttrị tnổi tbật tcủa tbáo tchí tđối tvới tcác tnhà thoạch tđịnh tchính tsách tđược
tthể thiện tở tcác tđiểm tsau:
Thơng ttin tbáo tchí tnhanh, tcập tnhật thàng tngày, thàng tgiờ tgiúp tcác tnhà
thoạch tđịnh tvà tthực tthi tchính tsách tcơng tnắm tbắt ttình thình, tcó tcái tnhìn ttổng
tquan tvề tcác tvấn tđề tcủa tđất tnước tvà ttrên tthế tgiới, ttìm thiểu tvề tvấn tđề tchính
tsách tmà thọ tđang tnghiên tcứu tvà tthực thiện, ttừ tđó txây tdựng tphương tán tvà tđề tra
tcác tbiện tpháp txử tlý tkịp tthời, tgiúp tq ttrình tchính tsách tdiễn tra tthuận tlợi, tsn
tsẻ.
Để tphục tvụ tcơng ttác thoạch tđịnh tchính tsách tcông, tcác tcơ tquan tĐảng,
tNhà tnước tvà tcác tchuyên tgia tphải tthu tthập, ttìm thiểu tthơng ttin ttừ tnhiều tnguồn
tkhác tnhau, ttrong tđó tthơng ttin tbáo tchí tlà tmột tnguồn tquan ttrọng. tVới tnhững
tthơng ttin tchính tthống, tvề tcơ tbản tđã tđược tkiểm tchứng, tbiên ttập, tbáo tchí tcung
tcấp tcho tcác tnhà thoạch tđịnh tvà tthực tthi tchính tsách tcông tlượng tthông ttin tngày
tcàng tnhiều, tđa tchiều tvà tchi ttiết thơn tvề tmọi tmặt tcủa tđời tsống txã thội.
Là ttấm tgương tphản tánh txã thội, tbáo tchí tcung tcấp tbức ttranh tđa tchiều
tcho tcơng tchúng tcả tmặt ttích tcực tvà ttiêu tcực, tnhững tvấn tđề tnổi tcộm, tyếu tkém,
12

tđặc tbiệt tlà tnhững tvấn tđề tgây tbức txúc ttrong tnhân tdân. tMột tchủ ttrương, tchính
tsách tsẽ tcó tkết tquả ttốt tnếu ttrong tquá ttrình thoạch tđịnh tđược ttìm thiểu tkỹ, tđánh
tgiá ttrung tthực, tkhách tquan thiện ttrạng tvấn tđề, tnhu tcầu, tlợi tích tcủa tnhân tdân,
tmà tbáo tchí tđã tcung tcấp ttương tđối tđầy tđủ tcho tcác tnhà thoạch tđịnh tchính tsách.
tBáo tchí tthường tphản tánh tnhững tvấn tđề tbức txúc, tnhững tđiểm tnóng tkinh ttế ttxã thội, tnhững ttâm ttư, tnguyện tvọng tcủa tnhân tdân. tChính tnhững tbài tbáo tđó tđã
tgây táp tlực txã thội, tđịi thỏi tcác tcơ tquan tcó tthẩm tquyền tliên tquan tphải tnghiên
tcứu tgiải tquyết. tNhiều tchính tsách tmới tra tđời ttừ tnhững tbài tbáo tnhư tthế. tĐồng
tthời, ttrong tsuốt tquá ttrình ttìm thiểu, tkhảo tsát tđể txây tdựng tđường tlối, tchính
tsách, tbáo tchí tthường txuyên tbám tsát tvấn tđề, tđưa ttin tvề tnhững tsự tkiện, tvụ tviệc
tliên tquan, tcung tcấp tsố tliệu, ttình thình tthực ttế tđể tcác tcơ tquan tcó tthẩm tquyền
ttham tkhảo, tcủng tcố tthêm tcơ tsở tkhoa thọc ttrong thoạch tđịnh tchính tsách.
Báo tchí tcó tvai ttrị tquan ttrọng ttrong ttất tcả tcác tbước tcủa tquy ttrình tchính
tsách tcơng, ttừ thoạch tđịnh tđến tthực tthi tvà tđánh tgiá tchính tsách. tQ ttrình thình
tthành tý ttưởng tvấn tđề tchính tsách tđến tkhi tthảo tluận, tthu tthập ttài tliệu, tnghiên
tcứu, khảo sát thực tiễn, lấy ý kiến các cơ quan chuyên môn, các chuyên gia,
người dân… diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định (thường một vài
năm). Báo tchí tthường txuyên tđồng thành tvới tq ttrình tnày. tKhi tvấn tđề tchính
tsách tđược tcả txã thội tquan ttâm t(nhất tlà tnhững tvấn tđề tliên tquan ttrực ttiếp tđến
tngười tdân tnhư tviệc tlàm, tgiáo tdục, ty ttế, tbảo tvệ tsức tkhỏe, tan tsinh txã thội, tvệ
tsinh tan ttồn tthực tphẩm, tbảo tvệ tmơi ttrường…), tbáo tchí tthường txun tbám tsát
tchủ tđề tđó, tphản ánh kịp thời diễn biến, tình hình, phỏng vấn những người có
chun mơn và thẩm quyền, cung cấp thơng tin từ các khía cạnh khác nhau về
vấn đề chính sách. Đây tlà tnhững tthông ttin tquý tmà tcác tcác tnhà thoạch tđịnh tvà
tthực tthi tchính tsách tcơng ttham tkhảo tcho tcơng tviệc tcủa tmình.
Tất tcả tcác tnghị tquyết tcủa tĐảng, tchính tsách, tpháp tluật tcủa tNhà tnước
tđều tđược tlấy tý tkiến trộng trãi ttừ tcác ttầng tlớp tnhân tdân, ttrong tđó tcó tbáo tchí.
tVới ttư tcách tlà tcơ tquan tngơn tluận tcủa tcác tcơ tquan, ttổ tchức, tbáo tchí tphản tánh
13

tthơng ttin tcả tchiều ttừ ttrên txuống t(chủ ttrương, tchính tsách) tvà ttừ tdưới tlên t(ý
tkiến tcủa tngười tdân, tchuyên tgia tvề tđộ tđúng tsai, ttác tđộng, tảnh thưởng tđến txã
thội), tđặc tbiệt tlà tkhâu tgiám tsát tviệc tthực thiện tchính tsách, tgóp tphần tngăn tchặn
tviệc tlợi tdụng tchức tquyền, tđể tbóp tméo tchính tsách, ttham tnhũng tchính tsách.
Đường tlối tđổi tmới tcủa tĐảng tta tcũng tbắt tđầu ttừ tnhững tbài tbáo tphản
tánh ttình thình tbế ttắc tvề tcơ tchế, tnhất tlà tbệnh tquan tliêu, tbao tcấp, tngăn tsông
tcấm tchợ, tkế thoạch thóa tmột tcách tcứng tnhắc, tgiáo tđiều, tlàm tthui tchột tđộng tlực
tcủa tngười tdân. tNhững tbài tbáo tvề tnhững tmơ thình tkhốn thộ tgia tđình ttrong tsản
txuất tnơng tnghiệp, tcơ tchế tkhốn tsản tphẩm ttrong tcơng tnghiệp, tnhững tbài tbáo
tphản tánh tthực ttiễn tcuộc tsống tsôi tđộng, tvươn tlên tvượt tnghèo tkhó tlà tmột tkênh
tthơng ttin tquan ttrọng tgiúp tĐảng tta tthay tđổi ttư tduy, tđề txướng tcông tcuộc tđổi
tmới tđất tnước. tTrong tnhiều ttrường thợp, tmột tvấn tđề tnào tđó tđược tbáo tchí tquan
ttâm, tphản tánh tmạnh tmẽ, ttạo tdư tluận txã thội, tbuộc tcác tcơ tquan tcó tthẩm tquyền
tvào tcuộc, tnghiên tcứu tvấn tđề tvà tkhi tthấy trõ ttầm tquan ttrọng tcủa tnó tđã tnâng tlên
tthành tvấn tđề tchính tsách. tNhiều tquyết tsách tcủa tđất tnước tđược tban thành, tphù
thợp tvới tquy tluật tphát ttriển, tđồng tthời tthể thiện tđược tvai ttrị tcủa tbáo tchí tlà
t“cầu tnối” ttin tcậy tgiữa tĐảng, tNhà tnước tvới tnhân tdân, ttạo tthêm tniềm ttin ttrong
tcơng tchúng txã thội.
Trong tq ttrình txây tdựng tđường tlối, tchính tsách, tcác tcơ tquan thoạch
tđịnh tchính tsách tđã tthu tthập tvà txử tlý tthơng ttin ttừ tnhiều tnguồn tvề tvấn tđề tchính
tsách, ttrên tcơ tsở tđó txây tdựng tcác tphương tán tđể ttrình tcơ tquan tcó tthẩm tquyền
tphê tduyệt tvà tban thành tchính tsách. tĐây tlà tkhâu trất tquan ttrọng, tđịi thỏi tthơng
ttin tphải tđầy tđủ, tnhiều tchiều, ttồn tdiện, tchính txác. tVới tđội tngũ tnhà tbáo tđông
tđảo, ttừ tnhiều tcơ tquan, tngành tnghề tkhác tnhau, tthơng ttin tbáo tchí tđược tcoi tlà
tkênh tchính tthống, tđáng ttin tcậy, tnên tđược tcác tnhà thoạch tđịnh tchính tsách tquan
ttâm tsử tdụng.
Khai tthác ttốt tvà thiệu tquả tthông ttin ttừ tbáo tchí tlà tcách ttốt tnhất tđể tkhơng
tngừng tnâng tcao ttrình tđộ tvăn thóa, ttri tthức tvà tchính ttrị tcủa tđội tngũ tcán tbộ

14


thoạch tđịnh tvà tthực tthi tchính tsách. tThơng ttin tbáo tchí tvừa tlà tnguyên tliệu tđầu
tvào, tvừa tlà tnguồn ttin tdồi tdào, tđa tchiều tcho tviệc tthực tthi tvà tđiều tchỉnh tchính
tsách.
2.2. Một số vấn đề đặt ra đối với báo chí trong tham gia hoạch định chính
sách cơng
Trong tgiai tđoạn tmở trộng tdân tchủ tở tnước tta thiện tnay, tq ttrình tchính
tsách tcơng tdiễn tra tcơng tkhai, tminh tbạch, tý tkiến tcủa tngười tdân tvà tdư tluận txã
thội tngày tcàng tđược tcoi ttrọng, tthơng ttin tbáo tchí tcàng tđược tsử tdụng ttối tđa tvà
tphát thuy tvai ttrò tđối tvới tchính tsách tcơng. tNhu tcầu tthơng ttin tcủa tcác tcơ tquan
thoạch tđịnh tvà tthực tthi tchính tsách tcơng tngày tcàng tcao. tNắm tbắt tthơng ttin ttừ
tbáo tchí ttrở tthành tnhu tcầu ttất tyếu tcủa tcác tchủ tthể tchính tsách tcơng(1). tĐiều
tnày tcho tthấy tthơng ttin, tnhất tlà tbáo tchí tln tđược tcác tchủ tthể tchính tsách tcơng
tcoi tnhư thệ tthần tkinh tcủa thệ tthống ttư tvấn, ttham tmưu, tđiều thành tquản tlý. tBáo
tchí tcung tcấp tdữ tliệu tphục tvụ tcơng ttác thoạch tđịnh tchính tsách tcơng, tmặt tkhác
tnội tdung tchính tsách tđược ttruyền tđi tnhư tcác tthông tđiệp tđể tviệc tthực thiện
tđược tthuận tlợi, tthơng tsuốt. tBáo tchí tcó tmặt tvà ttác tđộng tđến ttất tcả tcác thoạt
tđộng, tcác tkhâu tcủa tq ttrình tchính tsách tcơng. t
2.2.1. Tính định hướng và tính phát hiện vấn đề, tính chiến đấu của báo chí
trong tham gia hoạch định chính sách vẫn cịn bất cập
Cơng ttác tđịnh thướng tvấn tđề tchính tsách tcủa tbáo tchí tdù tđã tcố tgắng tcập
tnhật, tbám tsát tthực ttiễn tnhưng tcó tthời tđiểm tvẫn tchưa tkịp tthời, tchưa ttrúng. tĐặc
tbiệt, ttrước tsự txuất thiện tcủa tInternet, tmạng txã thội, ttốc tđộ tlan ttruyền tthông ttin
thiện tnay tvô tcùng tnhanh tchóng tđặt tbáo tchí ttrước trất tnhiều táp tlực tvề ttính tcập
tnhật. tChính tvì tvậy, ttrong tnhiều ttrường thợp, tbáo tchí tchưa tthể thiện trõ tnét tvai
ttrị tđịnh thướng tdư tluận txã thội, tgóp tphần tgiải tthích tchủ ttrương, tchính tsách tcủa
tĐảng tvà tNhà tnước, tđồng tthời tđịnh thướng tthơng ttin, tgửi tthơng tđiệp tđến tcác
tnhà thoạch tđịnh tchính tsách.

15


Các tcơ tquan tbáo tchí tcịn tít tquan ttâm tđến tnội tdung tđấu ttranh tchống tâm
tmưu t“diễn tbiến thịa tbình”, tcác tbiểu thiện tcủa t“tự tdiễn tbiến”, t“tự tchuyển thóa”
ttrong tnội tbộ tcán tbộ, tđảng tviên. tViệc ttổ tchức tđấu ttranh tchống tcác tthơng ttin
txấu, tđộc thại tcịn tthụ tđộng, tlúng ttúng, tkết tquả tthấp tdo tthiếu ttính tsắc tbén, ttính
tthuyết tphục tchưa tcao. tKết tquả tkhảo tsát tthực ttế(2) tcho tthấy, tthông ttin tmà tcác
tbáo tđăng ttải tchủ tyếu tlà ttin ttức tsơ tlược, tvăn tbản, tít tbài tphân ttích, tbình tluận,
tgiải tthích tvề tcác tchủ ttrương, tchính tsách tgiúp tnhân tdân thiểu trõ thơn.
Tính tchiến tđấu tcủa tcác tcơ tquan tbáo tchí, tnhất tlà tbáo tchí tđịa tphương,
tchưa tmạnh, tchủ tyếu tdừng tlại tở tmức tđộ tphản tánh; tcịn tít tbài tđiều ttra, tphân
ttích, tbình tluận tsâu tsắc, tcó tgiá ttrị tphát thiện tvấn tđề, tđề txuất tphương thướng,
tbiện tpháp tgiải tquyết. tMặc tdù tthơng ttin tbáo tchí tđã tđến tđược tvới tphần tlớn
tngười tdân tnhưng thiệu tquả ttiếp tnhận tthơng ttin tchưa tcao. tQua tthăm tdị tý tkiến
tcủa tmột tsố tnhà tbáo tkỳ tcựu, tlãnh tđạo tngành, tđịa tphương tthì tmột tbộ tphận
tkhơng tnhỏ tngười tdân tkhơng tđọc tbáo tvà txem tcác tchương ttrình tcủa tđài tphát
tthanh tvà ttruyền thình ttỉnh tmình. tNgun tnhân tchính tlà tdo tbáo tchí tđịa tphương
tchưa tthực tsự tnói tlên tnhu tcầu, tnguyện tvọng tcủa tngười tdân, ttrình tđộ tđội tngũ
tphóng tviên tcòn tnhiều tbất tcập, tngại tva tchạm, tvà tđặc tbiệt tlà tlãnh tđạo tcác tcơ
tquan tbáo tchí ttỉnh tcũng tkhơng tđủ t“bản tlĩnh” tđể tkhuyến tkhích tphóng tviên tđi
tsâu tđiều ttra tnhững tvụ tviệc tgây tbức txúc tkéo tdài ttrên tđịa tbàn, tkhiến tniềm ttin
tcủa tngười tdân tđối tvới tcác tcơ tquan tbáo tchí tđịa tphương tsuy tgiảm tnghiêm ttrọng
tvà thệ tquả tlà tít tvấn tđề tdo tbáo tchí tnêu tđược tphát ttriển tthành tvấn tđề tchính tsách
tcủa tđịa tphương.
2.2.2. Sự bất hợp lý và thiếu cân xứng giữa thông tin tích cực và thơng tin
tiêu cực, ít đề xuất phương hướng giải quyết các vấn đề tiêu cực
Một tsố tbáo thiện tnay tdành tphần tlớn tthời tlượng, tsố ttrang tđể tđưa ttin ttiêu
tcực, tnhất tlà ttiêu tcực ttrong tcông ttác tcán tbộ, tchính tsách tcán tbộ, tvơ ttình thình

tthành tkhoảng tcách, tnghi tngờ tlẫn tnhau tgiữa tcác tnhà tbáo tvới tcác tnhà tlãnh tđạo,
tquản tlý. tCó tnhững tthơng ttin tđúng, tnhưng tdo tnhà tbáo tkhơng ttìm thiểu tkỹ tvấn
16


tđề tnên tcách tviết tvẫn tcó tý tnghi tngờ, tgây thoang tmang tdư tluận. tThậm tchí tcó
tnhững tthơng ttin tkhơng tchính txác tdo thiểu tnhầm tkhái tniệm. tNhững tthơng ttin
tnhư tthế tgây tkhó tkhăn tcho tq ttrình tđiều thành tcủa tChính tphủ, tphải tmất tnhiều
tcơng tsức tđể tgiải tthích tcho tngười tdân, tlấy tlại tniềm ttin tcủa tđối ttác tnước tngoài.
Vấn tđề tđặt tra tcấp tbách thiện tnay tlà tcác tcơ tquan tbáo tchí tphải txây tdựng,
ttập thợp tlực tlượng tđể tviết tnhững tbài tbáo ttrí ttuệ, tsắc tsảo, tđầy tđủ tcơ tsở tpháp tlý
tvà tthực ttiễn tđể ttuyên ttruyền tchính tsách, tđồng tthời tgợi tmở tvấn tđề tchính tsách.
tĐấu ttranh tcó thiệu tquả tchống tnhững tquan tđiểm tsai ttrái, tthù tđịch, tkhắc tphục
ttình ttrạng tthơng ttin tđơn tđiệu, tmột tchiều, tthiếu thấp tdẫn.
Mặc tdù tcác tbáo tđã tđưa ttin, tbài ttuyên ttruyền tvề tđường tlối, tchính tsách
tmới, tnhất tlà tNghị tquyết tcủa tĐảng, tnhưng tcịn tkhơ tcứng, tmột tchiều, tthậm tchí
tmang ttính tcơng tthức t- ttrích tdẫn tvăn tbản, tthiếu thấp tdẫn, tkhông tgây tđược tsự
tchú tý, tấn ttượng tđối tvới tcơng tchúng. tVì tvậy, tvấn tđề tđặt tra thiện tnay tlà tcác tcơ
tquan tbáo tchí tphải tđổi tmới tmạnh tmẽ ttheo thướng tđa tphương ttiện, tđồng tthời
ttruyền tphát tthơng ttin ttrên tcác tphương ttiện tkhác tnhau; thình tthức tđưa ttin tphải
tđa tdạng, tphong tphú: tđối tvới tbáo thình, tbáo tnói, tbáo tđiện ttử, tthơng ttin tphải
tngắn tgọn, tdễ thiểu, tdễ tnhớ; tđối tvới tbáo tin tvà ttạp tchí, tthông ttin tphải tdài, tsâu
tsắc, tlý tlẽ tthuyết tphục, tchứng tcứ tđầy tđủ, ttin tcậy.
2.2.3. Ý thức chính trị, trách nhiệm xã hội, phẩm chất đạo đức, năng lực
chuyên môn của một bộ phận cán bộ, phóng viên báo chí chưa cao
Một tsố tnhà tbáo tchưa tý tthức tđầy tđủ tvề ttrách tnhiệm tchính ttrị ttrước tdân
ttộc, tnghĩa tvụ tcủa tngười tlàm tbáo tcách tmạng, tchưa tquán ttriệt tđầy tđủ, tsâu tsắc
tđường tlối, tchính tsách tcủa tĐảng tvà tNhà tnước, tthiếu thiểu tbiết tpháp tluật, tchỉ
tchú ttâm tvào tkhai tthác tcác tchủ tđề tđáp tứng tthị thiếu tcủa tmột tbộ tphận tcông
tchúng, tdẫn tđến tviết tnhững tbài tbáo thời thợt, tdễ tdãi tvà tvơ ttình tvi tphạm tpháp

tluật thoặc tbơi tnhọ tdanh tdự tcủa ttổ tchức, tcá tnhân, thoặc tkích tđộng tbạo tlực, tcổ
tsúy tlối tsống tthực tdụng, ttự tdo tchủ tnghĩa. tĐã txuất thiện tthơng ttin tbáo tchí tđi
tchệch tđịnh thướng tchính ttrị, ta tdua tvới tbáo tchí tnước tngoài tphê tphán tchủ tnghĩa
17


tMác- tLênin t(ví tdụ, tđưa ttin, ttrích dẫn lời các vị Tổng thống, Thủ tướng phê
phán Lênin, Xtalin và chế độ XHCN ở Liên Xơ), hồi nghi hoặc phủ nhận tư
tưởng Hồ Chí Minh, địi xem xét lại hoặc xố bỏ Điều 4 Hiến pháp (tước bỏ
vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam); tán tthành, tcổ tvũ tquan tđiểm tđa
tngun tchính ttrị, tđa tđảng tđối tlập; tđịi tlật tlại tmột tsố tvấn tđề tlịch tsử tđã tđược tkết
tluận, txuyên ttạc tlịch tsử t(nhất tlà tvề tcuộc tkháng tchiến tchống tMỹ tcứu tnước,
tcuộc tchiến ttranh tbảo tvệ tbiên tgiới tphía tTây tNam tvà tbiên tgiới tphía tBắc), tkiến
tnghị t“khơi tphục tquy tchế tđộc tlập tcho tbáo tchí”. tĐã tcó tkhơng tít tnhà tbáo tvi
tphạm tđạo tđức tnghề tnghiệp. tTính ttiên tphong tcủa tbáo tchí ttrong tđấu ttranh
tchống tsuy tthối, ttha thóa tquyền tlực tcủa tmột tbộ tphận tkhơng tnhỏ tcán tbộ, tđảng
tviên t(như tĐảng tta tđã tchỉ tra) tnhất tlà tđảng tviên tlà tcán tbộ tlãnh tđạo tquản tlý,
tchưa tcao, tchưa thình tthành tđược tchủ tđề tkiểm ttra, tgiám tsát tvà tphản tbiện tđối
tvới tcông ttác tcán tbộ tcủa tĐảng, tchưa tbám tsát tđược tthực ttiễn tcuộc tsống txã thội.
tGần tđây, tmức tđộ ttham tgia tcủa tbáo tchí ttrong thoạch tđịnh tvà ttuyên ttruyền tcác
tnghị tquyết tcủa tĐảng, tnhất tlà ttrong txây tdựng tĐảng tvà thệ tthống tchính ttrị, tvề
tchống t“tự tdiễn tbiến”, t“tự tchuyển thóa” ttrong tnội tbộ tcán tbộ, tđảng tviên tchưa
tcao, tchưa ttạo tđược tnhiều tdiễn tđàn tđể tchuyên tgia, tngười tdân tphản tánh tnhững
tvấn tđề tcấp tbách tcần tgiải tquyết tcủa txã thội. tNguyên tnhân tchủ tyếu tlà tdo tnhà
tbáo tchưa tnghiên tcứu tkỹ, tchưa thiểu trõ ttầm tquan ttrọng tcủa tvấn tđề, tchưa t“nhập
tcuộc” tvào tđời tsống tchính trị - xã hội.
Hiện tượng các nhà báo trung ương về nhũng nhiễu, đe dọa cán bộ lãnh
đạo quản lý và doanh nghiệp ở các địa phương vẫn xảy ra. Bài viết của những
đối tượng này thường không phản ánh trung thực, thiếu khách quan, quy
chụp, giật gân câu khách với dụng ý tư lợi là kiếm tiền hoặc hợp đồng quảng

cáo. Đội quân báo “lá cải” này thường cấu kết với nhau tthành ttừng tnhóm tđi
tdọa tnạt tcác tcơ tquan tchính tquyền, tdoanh tnghiệp, tnếu tkhơng tđạt tđược tmục
tđích tchúng tsẽ tviết tbài tbơi tnhọ, tnói txấu.

18


Một tsố ttờ tbáo tthiếu tnhạy tbén tchính ttrị, tlại thướng ttới tmục ttiêu t“câu
tkhách” tnên tvẫn tđưa tthông ttin tsai tsự tthật, txúc tphạm tuy ttín tcủa ttổ tchức, tdanh
tdự, tnhân tphẩm tcủa tmột tsố tcán tbộ tlãnh tđạo tcao tcấp. tĐáng tlưu tý, txu thướng
tbáo tin, tbáo tđiện ttử tkhai tthác tthông ttin ttừ tmạng txã thội tnhưng tkhông tkiểm
tchứng, tsai tsự tthật, tgây tbức txúc tcho tmột tsố tcá tnhân, tcơ tquan. tVí tdụ, tbáo tchí
tđồng tloạt tđưa ttin tthiếu tchính txác tvề tđạo tđức, ttác tphong, tvề ttài tsản, tnhà tcửa,
tbiệt tthự, ttình ttrạng ttham tnhũng, tcửa tquyền, tđạo tđức tlối tsống tcủa tmột tsố tđồng
tchí tlãnh tđạo, tnhất tlà tở tcác tđịa tphương, tlàm tảnh thưởng tđến tuy ttín tcủa ttổ tchức,
tcá tnhân tcác tnhà tlãnh tđạo. tĐây tlà tdạng tsai tphạm tcó ttác tđộng txấu tđến tdư tluận
txã thội, tlà tkẽ thở tđể tbáo tchí tnước tngồi, tcác ttrang ttin tđiện ttử tcủa tcác tthế tlực
tchống tđối tlợi tdụng tđể txuyên ttạc tcông ttác tcán tbộ tcủa tchúng tta. tVí tdụ, tmột tsố
tthơng ttin tvề tchính tsách tđối tngoại, tquan thệ tViệt t- tTrung, tViệt t- tMỹ, tViệt- tLào,
tViệt t- tCampuchia, tvề tcác tdự tán tthua tlỗ, tvề tsự tyếu tkém tcủa tdoanh tnghiệp
ttrong tnước, tvề tô tnhiễm tmôi ttrường... tđã tbị tcác tthế tlực tthù tđịch tlợi tdụng, tkích
tđộng ttâm tlý tchống tđối tĐảng tvà tNhà tnước, tnhưng tmột tsố tcơ tquan tbáo tchí tcủa
tta tlại thùa ttheo, tthiếu tbài tphản tbác, tđấu ttranh. tMột tsố tchương ttrình ttruyền thình
tthiếu tchọn tlọc tthơng ttin, tthiếu ttính tchính ttrị, tgây thoang tmang tdao tđộng ttrong
tcơng tchúng. tCác tcơ tquan tbáo tchí ttự tkhai tthác tthơng ttin, tthậm tchí tcoi tđó tlà ttất
tyếu ttrong tcơ tchế tcạnh ttranh tthông ttin, tnhưng tdo thạn tchế tvề tnguồn ttin, tnăng
tlực tnhà tbáo tcó thạn, tnên tcó tlúc tđưa ttin tvội tvàng, tthiếu tthẩm tđịnh. tBan tTuyên
tgiáo tTrung tương tvà tBộ tThông ttin tvà tTruyền tthông thàng ttuần tđều thọp tgiao
tban tbáo tchí, tnhắc tnhở tnhững tsai tphạm, tđịnh thướng tthông ttin tthời tgian ttới, ttuy
tnhiên tsự tphối thợp tgiữa tcác tcơ tquan tbáo tchí tnhằm tphục tvụ tnhiệm tvụ tchính ttrị

tchưa ttốt. tỞ tmột tsố ttờ tbáo tngành, txuất thiện txu thướng thư tvơ tvề tchính ttrị, tthiếu
tđạo tđức tnghề tnghiệp. tMột tsố tnhà tbáo tlạm tdụng tchức tdanh tnghề tnghiệp tlàm
tcông tcụ ttrục tlợi, tgây tsức tép tlên tlãnh tđạo tcác tđịa tphương, tdoanh tnghiệp tđể
ttống ttiền, tký thợp tđồng tquảng tcáo; thoặc tchạy ttheo ttin ttức, tsự tkiện tgiật tgân,
tkhoét tsâu tcái txấu, tđể tcác tthế tlực tthù tđịch tlợi tdụng tcơng tkích tnhằm tlàm tmất

19


tuy ttín tcác tcơ tquan tquản tlý, tnhất tlà tcơng tan, ttịa tán; tmột tsố tkhác tlại thùa ttheo
tsoi tmói, tcơng tkích, tthậm tchí tbịa tđặt, t“giăng tbẫy” tngười tthi thành tcông tvụ t.
Như tvậy, tvấn tđề tđặt tra tlà tphải tlàm ttốt tcông ttác tcán tbộ tđối tvới tcơ tquan
tchủ tquản, tban tbiên ttập tbáo tchí. tPhải tlựa tchọn tnhững tngười tcó tđủ tbản tlĩnh
tchính ttrị, ttrong tsáng tvề tđạo tđức, tcó tuy ttín ttrong tgiới tbáo tchí, tcó tkhả tnăng
tlãnh tđạo, tquản tlý tcơng ttác tbáo tchí tvà tcơ tquan tbáo tchí. tBan tbiên ttập, tphóng
tviên tlà tnhững tngười ttrực ttiếp tđiều thành, ttác tnghiệp, tcho tnên tphải tlà tnhững
tngười ttâm thuyết tvới tnghề, tcó tbản tlĩnh, tkhơng txa tngã ttrước tnhững tcám tdỗ tvật
tchất, tdũng tcảm tđấu ttranh tchống tcái tác, tcái txấu, tbiết tbênh tvực tvà tbảo tvệ tcái
ttốt, tcái ttiến tbộ, tnhất tlà tam thiểu tvề tlĩnh tvực tchính ttrị tđể tsáng ttạo ttác tphẩm tcó
tchất tlượng tcao tphục tvụ tcơng ttác txây tdựng, tchỉnh tđốn tĐảng. tPhải txây tdựng tcơ
tchế, tchính tsách tcho tcơ tquan tbáo tchí, tkết thợp thài thịa tchức tnăng tchính ttrị tvới
tchức tnăng tkinh ttế, tđể tnhà tbáo tsống tđược tbằng tnghề, tphát ttriển tnghề tmột tcách
tđàng thoàng, tđúng tpháp tluật.
2.2.4. Một số cơ quan báo chí có biểu hiện xa rời sự lãnh đạo của Đảng
Thể thiện tthiếu ttrách tnhiệm tkhi tkhai tthác tvà ttruyền ttải tthông ttin; tcông
ttác txử tlý tvi tphạm ttrong thoạt tđộng tbáo tchí tđã tnghiêm tminh thơn, tnhưng tchưa
tđủ tsức trăn tđe; tcông ttác tnghiên tcứu tlý tluận, ttổng tkết tthực ttiễn tvề tbáo tchí tchưa
ttheo tkịp tthực ttiễn.
Trên tbáo tchí, tnhững tbài tviết tvề tnhững ttấm tgương tcán tbộ tĐảng, tNhà
tnước, tnhững tđảng tviên thết tlịng tvì tnước, tvì tdân tít tdần, tnếu tcó tcũng tkhơ tkhan,

tthiếu tsinh tkhí. tCác tbài tviết ttrên tmột tsố tbáo tvề tnghị tquyết, tchính tsách tmới tcủa
tĐảng tvà tNhà tnước, thoạt tđộng tcủa tcác tđồng tchí tlãnh tđạo tĐảng, tNhà tnước
tthường tđược tđưa ttin tmột tcách thình tthức, tthiếu thấp tdẫn, tdường tnhư tđối tphó
tvới tchủ ttrương t“đúng tđịnh thướng”. tMột tsố tbáo tlại tviết tnhững tbài ttâng tbốc
tlãnh tđạo tcấp ttrên thoặc tdoanh tnghiệp t(có tyếu ttố tthị ttrường) tthái tquá, tgây tphản
tcảm, tbị tcác tthế tlực tthù tđịch tvà tnhững tngười tbất tđồng tchính tkiến tkhai tthác, tlợi
tdụng tđể tcơng tkích tsự tlãnh tđạo tcủa tĐảng tvới tbáo tchí. tMột tsố tnhà tbáo tcó tbiểu
20