Tuyển tập những bài thơ tình của Trung Hoa

Tuyển tập những bài thơ tình của Trung Hoa (2)
Giang Biên Liễu

Niễu niễu cổ đê biên,
Thanh thanh bất thụ yên.
Nhược vi ti bất đoạn,
Lưu thủ hệ lang thuyền.

Dịch Nghĩa:

Liễu Bên Sông

Thước tha bên con đê cổ,

Xanh xanh một cây (liễu như) khói.

Giá mà tơ liễu không đứt,

Thì giữ lấy để buộc thuyền chàng.


Dịch Thơ:

Bên đê cổ tha thướt,
Liễu như vòm khói xanh.
Giá mà tơ chẳng đứt,
Giữ lấy buộc thuyền anh.


Nguyên tác: Ung Dụ Chi

Giang Lăng Sầu Vọng Hữu Ký


Phong diệp thiên chi phục vạn chi,
Giang kiều yểm ánh mộ phàm trì.
Ức quân tâm tự Tây giang thủy,
Nhật dạ đông lưu vô yết thì.

Dịch Nghĩa:

Từ Giang Lăng Buồn Trông, Gửi

Lá phong nghìn cành lại vạn cành,

Trên cầu trông thấp thoáng cánh buồm chiều chầm chậm.

Nhớ chàng, lòng như dòng nước Tây Giang,

Ngày đêm chảy về đông không bao giờ cạn.


Dịch Thơ:

Nghìn cành phong lại vạn cành phong,
Cánh buồm thấp thoáng bóng chiều buông.
Nhớ chàng, lòng tựa Tây giang ấy,
Chảy mãi về đông chẳng cạn dòng.


Nguyên tác: Ngư Huyền Cơ

Hoa Phi Hoa


Hoa phi hoa, vụ phi vụ,
Dạ bán lai, thiên minh khứ.
Lai như xuân mộng kỷ đa thì,
Khứ tự triêu vân vô mịch xứ.

Dịch Nghĩa:

Hoa Chẳng Phải Hoa

Hoa chẳng phải hoa, sương chẳng phải sương,

Nửa đêm rồi, trời đã sáng.

Đến như giấc mộng xuân chẳng mấy hồi,

Đi như mây sớm chẳng biết đâu mà tìm.


Dịch Thơ:

Hoa chẳng phải hoa, sương cũng chẳng,
Đêm nửa đêm rồi, trời đã sáng.
Đến như xuân mộng chẳng bao lâu,
Đi như mây sớm không tăm dạng.

Nguyên tác: Bạch Cư Dị


Hoa Sơn Kỳ


Đề trước thư,
Lệ lạc chẩm tương phù,
Thân trầm bị lưu khứ.

Tương tống Lao Lao (1) chử,
Trường Giang bất ưng mãn,
Thị nùng (2) lệ thành hử.

Dịch Nghĩa:

Dưới Chân Núi Hoa Sơn (3)

Khóc đến rạng ngày,

Nước mắt rơi khiến nổi cả gối,

Thân chìm đắm, chăn trôi đi mất.


Tiễn nhau bên bến Lao Lao,

Trường Giang chẳng nên đầy,

Là nước mắt em tràn ngập.

Dịch Thơ:

Khóc suốt năm canh,
Chăn gối lênh đênh trên dòng nước mắt,
Thân em chìm ngập dưới lòng sâu.

Tiễn nhau bên bến Lao Lao,
Lệ em lặng lẽ chảy vào Trường Giang.
Dòng sông nước mắt mênh mang.

Chú thích:

(1) Lao Lao chử: Bến Lao Lao: Địa danh.

Gần Kiến Nghiệp, kinh đô nước Ngô thời Tam Quốc có núi Lao Lao. Trên núi, người ta dựng đình Lao Lao, là nơi tiễn biệt. Bến Lao Lao ở gần đó.

(Thơ Lý Bạch:

Thiên hạ thương tâm xứ

Lao Lao tống khách đình

- Nơi đau lòng dưới gầm trời này là đình Lao Lao, nơi tiễn khách)

(2) Nùng: Đại từ ngôi thứ nhất.

(3)"Hoa Sơn kỳ": chùm thơ "Hoa sơn kỳ" gồm 25 bài, thuộc "Ngô thanh ca khúc" trong "Nhạc phủ thi tập".

Về xuất xứ của chùm thơ này, sách "Cổ kim nhạc lục" có ghi một câu chuyện như sau:

Thời Tống Thiếu đế Lưu Nghĩa Phù, ở Nam Từ có một chàng thư sinh từ Hoa Sơn đi Vân Dương.

Trong quán trọ, chàng gặp một người con gái tuổi chừng 18. Chàng đem lòng yêu quí cô gái nhưng không có cách gì cầu thân được, vì vậy mà thành tâm bệnh. Người mẹ hỏi
chàng duyên cớ, chàng liền kể hết với mẹ. Người mẹ vì chàng mà đến Hoa Sơn tìm gặp người con gái, kể hết sự tình. Cô gái nghe chuyện rất cảm động, bèn đôi tất của mình
trao cho bà mẹ và dặn rằng cứ dấu đôi tất xuống dưới chiếu của chàng thì bệnh chàng sẽ đỡ hơn. Người mẹ làm theo lời nàng. Chẳng bao lâu, bệnh tình của chàng quả nhiên
thuyên giảm. Một hôm chàng bỗng giở chiếu lên, trông thấy đôi tất liền ôm lấy rồi nuốt luôn đôi tất ấy mà chết. Lúc lâm chung, chàng xin mẹ hãy cho xe tang chàng đi qua Hoa
Sơn. Người mẹ làm theo ý chàng. Lúc xe tang đi qua cửa nhà nàng, bò kéo xe không chịu đi, đánh đập cách mấy chúng cũng không nhúc nhíc. Người con gái trang điểm bước
ra, ca rằng:


Dưới chân núi Hoa Sơn,

Chàng đã vì em mà chết.

Em một mình biết sống vì ai,

Chàng có thương em hãy mở nắp quan tài.


Đáp lời nàng, nắp quan tài bật mở. Nàng vào trong áo quan, nắp quan tài liền đóng lại. Người nhà không cách gì cậy được nắp quan tài. Họ đành hợp táng hai người, gọi là
"Thần nữ trủng" (mộ nữ thần).

Núi Hoa Sơn thuộc tỉnh Giang Tô

Ký Nhân

Biệt mộng y y đáo Tạ gia,
Tiểu lang hồi hợp khúc lan tà.

Đa tình chỉ hữu xuân đình nguyệt,
Do vị ly nhân chiếu lạc hoa.

Dịch Nghĩa:

Gửi Người (1)

Mơ màng trong giấc mộng đến nhà họ Tạ, (2)

Hành lang uốn khúc, bao lơn quanh co.

Đa tình chỉ có vầng trăng trong sân mùa xuân,

Còn vì người biệt ly mà soi bông hoa rụng.


Dịch Thơ:

Mơ màng nhà Tạ đêm qua,
Bao lơn cong vắt, dãy nhà vòng quanh.
Sân xuân trăng vẫn đa tình,
Vì người ly biệt rọi cành hoa rơi.

Chú thích:

(1) Theo sách "Từ đàn kỷ sự", thời trẻ, Trương Bí và người con gái láng giềng yêu nhau; về sau không gặp nhau nữa, chỉ gặp trong mộng nên làm thơ này.

(2) Nhà họ Tạ: từ ước lệ, chỉ nhà người yêu.

Nguyên tác: Trương Bí

Ký Phu

Phu thú biên quan thiếp tại Ngô,
Tây phong xuy thiếp, thiếp ưu phu.
Nhất hàng thư tín thiên hàng lệ,
Hàn đáo quân biên y đáo vô.

Dịch Nghĩa:

Gửi Cho Chồng

Chồng đi thú nơi biên ải, thiếp ở đất Ngô (1)

Gió tây thổi thiếp (lạnh), thiếp lo cho chồng.

Mỗi một dòng thư là nghìn dòng nước mắt:

"Rét đến bên chàng, áo có đến không?"


Dịch Thơ:

Chồng trấn tây cương, thiếp ở đông,
Gió tây lạnh thiếp, thiếp thương chồng.
Một dòng thư gửi, nghìn dòng lệ:
"Rét đến bên chàng, áo đến không?"

Bản dịch của Tương Như


Chú thích:

(1) Ngô: Tên vùng đất thuộc nước Ngô thời Xuân Thu, nay là tỉnh Giang Tô, ở Đông Nam Trung Quốc.


Nguyên tác: Trần Ngọc Lan

Posts tagged with "100 bài thơ tình nổi tiếng Trung Hoa"
THÁN HOA (61)
Tuesday, November 20, 2012 8:12:40 AM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
嘆花

自是尋春去校遲，
不須惆悵怨芳時。
狂風落盡深紅色，
綠葉成陰子滿枝。

THÁN HOA

Tự thị tầm xuân khứ hiệu trì,
Bất tu trù trướng oán phương thì.
Cuồng phong lạc tận thâm hồng sắc,
Lục diệp thành âm tử mãn chi.
ĐỖ MỤC

Dịch nghĩa:

THAN TIẾC CHO HOA (1)

Từ thuở ấy đi tìm hương xuân, nay tính lại thì đã muộn rồi,
Cũng đừng nên đau xót hờn giận mùa thơm.
Cơn gió dữ thổi rụng hết hoa màu hồng thắm,
Lá biếc trở nên um tùm, trái kết đầy cành.

Chú thích:
(1) Về bài thơ này, sách "Thái bình quảng ký" có ghi một câu chuyện như sau: Có một lần Đỗ Mục đi chơi ở Hồ Châu, gặp một cô bé rất xinh đẹp nhưng mới hơn
mười tuổi. Đỗ bèn hẹn với mẹ cô bé rằng: "Đợi tôi mười năm, nếu tôi không về được thì hẵng gả cô bé". Mười bốn năm sau, Đỗ Mục mới về làm thứ sử Hồ
Châu, cô bé đính ước ngày trước đã lấy chồng được ba năm, sinh hai con. Đỗ Mục than tiếc và làm bài thơ này. Câu chuyện trên vị tất đã có thật, nhưng bài
thơ quả là mượn hoa để ví với người, là một giai tác thở than cho tình yêu không được toại nguyện.

Dịch thơ:

TIẾC HOA

Thuở ấy tìm hương lỡ muộn mằn
Nỗi buồn chẳng dám trách mùa Xuân
Bão giông rụng hết hoa hồng thắm
Còn chút lá xanh trái trĩu cành.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
THÁI TRANG TỬ (60/100)
Sunday, November 18, 2012 5:47:22 AM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa

THÁI TANG TỬ

Hận quân bất tự giang lâu nguyệt,
Nam Bắc Đông Tây,
Nam Bắc Đông Tây,
Chỉ hữu tương tùy vô biệt ly.
Hận quân khước tự giang lâu nguyệt,
Tạm mãn hoàn khuy,
Tạm mãn hoàn khuy,
Đãi đắc đoàn viên thị kỷ thì.
LỮ BẢN TRUNG

Dịch nghĩa:

BÀI TỪ THEO ĐIỆU THÁI LANG TỬ

Giận chàng chẳng giống vầng trăng trên lầu bên sông,
(Dẫu có đi bốn phương) Nam Bắc Đông Tây,
(Dẫu có đi bốn phương) Nam Bắc Đông Tây,
Chỉ có theo nhau không hề biệt ly.
Giận chàng lại giống vầng trăng trên lầu bên sông,
Tạm tròn lại khuyết,
Tạm tròn lại khuyết,
Đợi được đoàn viên là mấy lúc.

Dịch thơ:

Hận chàng chẳng như vầng trăng tỏ
Nam Bắc Đông Tây
Nam Bắc Đông Tây

Dõi từng bước chân không xa cách.
Hận chàng lại như vầng trăng tỏ
Vừa tròn đã non
Vừa tròn đã non
Chẳng mấy khi được hưởng đoàn viên.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
THÁI CÁT (59/100)
Tuesday, November 13, 2012 11:36:08 AM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa

采葛

I
彼采葛兮，
一日不見，
如三月兮！

II
彼采蕭兮，
一日不見，
如三秋兮！

III
彼采艾兮，
一日不見，
如三歲兮！
孔子

THÁI CÁT

I
Bỉ thái cát (1) hề
Nhất nhật bất kiến
Như tam nguyệt hề.

II
Bỉ thái tiêu (2) hề
Nhất nhật bất kiến
Như tam thu (3) hề.

III
Bỉ thái ngải (4) hề
Nhất nhật bất kiến
Như tam tuế hề.
KHỔNG TỬ

Dịch nghĩa:

HÁI DÂY SẮN

I
Người ấy đi hái dây sắn
Một ngày không gặp
Như ba tháng trời

II
Người ấy đi hái lá cỏ tiêu
Một ngày không gặp

Như ba mùa thu dài.

III
Người ấy đi hái lá ngải
Một ngày không gặp
Như ba năm trời.

Chú thích:
(1) Cát: Dây sắn, 1 thứ như dây đan dùng để dệt.
(2) Tiêu: Một thứ cỏ, lá thơm.
(3) Thu: Ba tháng mùa thu. Ba thu tức 9 tháng
(4) Ngải: một thứ cỏ, dùng để châm cứu.

Dịch thơ:

I
Người hái sắn dây
Một ngày thiếu gặp
Như ba tháng đầy

II
Người hái cỏ tiêu
Một ngày thiếu gặp
Khác nào ba thu

III
Lá ngải hái xa
Một ngày thiếu gặp
Tưởng chừng ba năm.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.

Read more
NO COMMENTS
THANH THANH THỦY TRUNG BỒ (58/100)
Friday, November 9, 2012 3:37:35 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa

THANH THANH THỦY TRUNG BỒ

I
Thanh thanh thủy trung bồ,
Hạ hữu nhất song ngư.
Quân kim thượng Lũng khứ,
Ngã tại dữ thùy cư?

II
Thanh thanh thủy trung bồ,
Trường tại thủy trung cư.
Ký ngữ phù bình thảo,
Tương tùy ngã bất như.

III
Thanh thanh thủy trung bồ,
Diệp đoản bất xuất thủy.
Phụ nhân bất hạ đường,
Hành tử tại vạn lý.
HÀN DŨ (768-824)

Dịch nghĩa:

CỎ BỒ XANH TRONG NƯỚC (1)

I
Cây cỏ bồ xanh xanh trong nước,
Phía dưới có đôi cá tung tăng.
Nay chàng đi đến đất Lũng, (2)
Thiếp ở lại biết sống cùng ai?

II
Cây cỏ bồ xanh trong nước,
Mãi mãi ở trong nước.
Nhắn với cánh bèo trôi,
Ta chẳng trôi theo nhau như ngươi được.

III
Cây cỏ bồ xanh xanh trong nước,
Lá ngắn không ra khỏi nước được.
Đàn bà không được ra khỏi nhà,
Người ra đi giờ xa muôn dặm.

Chú thích:
(1) Bài này Hàn Dũ viết gởi tặng vợ, tỏ niềm thông cảm với nỗi cô quạnh của nàng.
(2) Đất Lũng, địa danh, nay thuộc tỉnh Cam Túc.

Dịch thơ:

CỎ BỒ XANH NƯỚC TRONG XANH

I
Cây cỏ bồ xanh nước trong xanh
Lững lờ đôi cá đẹp lượn quanh

Đất Lũng xa xôi chàng ở đó
Mình thiếp ở lại biết ai cùng?

II
Cây cỏ bồ xanh nước trong xanh
Sống muôn đời dưới mặt nước thanh
Trên mặt nước cánh bèo trôi nổi
Thiếp muốn cùng trôi nổi bên chàng.

III
Cây cỏ bồ xanh nước trong xanh
Chẳng ngoi quá mặt nước trong xanh
Như thiếp không bước qua khỏi cửa
Chàng ra đi vạn dặm xa xăm.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
TÝ DẠ TỨ THỜI CA - XUÂN CA (57/100)
Thursday, November 8, 2012 3:40:56 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
TÝ DẠ TỨ THỜI CA - XUÂN CA

Xuân lâm hoa đa mỵ,
Xuân điểu ý đa ai.
Xuân phong phục đa tình,
Xuy ngã la thường khai.
VÔ
DANH
Dịch nghĩa:

Khúc Ca Bốn Mùa - Khúc Ca Mùa Xuân

Rừng xuân hoa đầy vẻ dễ thương,
Tiếng chim xuân kêu ý đầy bi thương.
Gió xuân lại thật đa tình,
Thổi mở cả tấm xiêm lụa của ta.

Dịch thơ:

Rừng Xuân nhiều hoa thắm
Chim Xuân hót nỉ non
Gió Xuân đa tình lắm
Tốc cả áo xiêm mình.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
TÝ DẠ CA (56/100)
Thursday, November 8, 2012 10:49:52 AM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
TÝ DẠ CA

Túc tích bất sơ đầu,
Ty phát bị lưỡng kiên.
Uyển thân lang tất thượng,
Hà xứ bất khả liên.

Thủy dục thức lang thì
Lưỡng tâm vọng như nhất.
Lý ty nhập tàn ky,
Hà ngộ bất thành thất? (1)

Dạ trường bất đắc miên,
Minh nguyệt hà chước chước.
Tưởng hoan (2) tán hoán thanh.
Hư ứng không trung nặc.
KD

Dịch nghĩa:

KHÚC CA CỦA NÀNG TÝ DẠ (3)

Đêm xưa chẳng chải đầu,
Tóc như tơ phủ kín đôi bờ vai.
Lả thân trên gối chàng,
Chẳng chỗ nào là không dễ thương.

Thuở mới quen biết chàng,
Chỉ mong đôi lòng như một.
Dệt tơ trên khung cửi nát,
Lỗi ở chỗ nào mà chẳng thành tấm lụa?

Đêm dài không ngủ được,
Vầng trăng sáng vằng vặc.
Tưởng như nghe thấy tiếng chàng gọi,
Cất tiếng "dạ" với khoảng hư không.

Chú thích:
(1) Ở bài 7 này có sự chơi chữ hài âm: chữ "ty" (tơ) đồng âm với chữ "tư" (nhớ), chữ "thất" vừa có nghĩa là tấm (vải, lụa), vừa có nghĩa là lứa đôi.
(2) Hoan: từ địa phương miền Nam Trung Quốc, dùng để chỉ người nam ở ngôi thứ 2 (tương đương với từ "lang" - chàng)
(3) Tý Dạ ca: Trong "Nhạc phủ thi tập" có 42 bài "Tý Dạ ca", thuộc "Ngô ca". Thiên "Nhạc chí" sách "Đường Thư" chép rằng: "Tý Dạ ca" thuộc Tấn Khúc. Đời Tấn

có người con gái tên là Tý Dạ - sáng tác ra khúc này, lời ca rất đau khổ.

Dịch thơ:

KHÚC CA NÀNG TÝ DẠ

Đêm ấy quên, em chẳng chải đầu
Hai bờ vai mái tóc phủ mau
Thân em lả xuống là trên gối
Chỗ nào cũng nhớ cũng thương nhau.

Thuở đầu quen biết mà không nói
Chỉ mong sao ý hợp tâm đầu
Tơ trên khung cửi sao toàn rối
Tấm lụa không thành biết vì đâu.

Đêm thao thức nỗi niềm ngẫm ngợi
Trăng cũng vàng nỗi nhớ thiết tha
Chợt như nghe thấy chàng đang gọi
Em vội thưa trong nỗi xót xa.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
KHIỂN BI HOÀI (55/100)
Tuesday, November 6, 2012 5:22:09 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
遣悲懷其一

謝公最小偏憐女，
自嫁黔婁百事乖。

顧我無衣搜藎篋，
泥他沽酒拔金釵。
野蔬充膳甘長藿，
落葉添薪仰古槐。
今日俸錢過十萬，
與君營奠復營齋。

KHIỂN BI HOÀI KỲ I

Tạ công tối tiểu thiên liên nữ
Tự giá Kiềm Lâu bách sự quai.
Cố ngã vô y sưu mẫn hiệp
Nê tha cô tửu bạt kim thoa.
Dã sơ sung thiện cam trường hoắc,
Lạc diệp thiêm tân ngưỡng cổ hòe.
Kim nhật bổng tiền quá thập vạn,
Dữ quân doanh điện phục doanh trai.
NGUYÊN CHẨN (779-831)

Dịch nghĩa:

GIẢI NỖI SẦU NHỚ KỲ I (1)

Con gái yêu bé bỏng nhà ông họ Tạ, (2)
Gả cho chàng Kiềm Lâu (3) trăm sự đều khó khăn!
Nhìn ta không áo, nàng mở rương lục tìm,
Biết ta thèm rượu nàng gỡ thoa bán đổi.
Sẵn rau đồng, bữa ăn thêm vị hoắc ngọt ngào,
Lá rụng thay củi, ngửa trông cây hòe cằn cỗi.
Ngày nay, tiền lương có hơn mười vạn,

Chỉ còn vì nàng bày cỗ chay cúng tế!

Chú thích:
(1) "Khiển bi hoài" là một bài thơ điệu vong (thương người đã khuất) nổi tiếng xưa nay. Vợ Nguyên Chẩn là Vi Tùng, con cưng của nhà quan, lấy Nguyên Chẩn
khi ông còn hàn vi. Vi Tùng mất khi Nguyên Chẩn mới 30 tuổi và chưa làm nên; mười mấy năm sau ông làm đến chức Tể tướng, nhớ người vợ tao khang mà
làm bài thơ này, cùng với nhiều bài thơ điệu vong khác.
(2) Tạ Công: tức Tạ An đời Tấn. Ở đời Đường họ Tạ là một trong những họ quí phái, nhiều người muốn làm rể nhà họ Tạ nên thường dùng từ "Tạ công" để chỉ
nhạc phụ, dùng từ Tạ gia để chỉ gia đình và nhà ở của ý trung nhân hoặc của vợ.
(3) Kiềm Lâu: Cao sĩ nước Tề thời Xuân Thu, nhà nghèo. Đây, Nguyên Chẩn tự ví.

Dịch thơ

GIẢI NỖI SẦU NHỚ KỲ I

Nhà Tạ Công có con gái út
Gả chồng hàn sĩ thiếu trăm bề
Ta rét, nàng mở rương tìm áo
Gửi thoa đổi rượu đỡ khi thèm
Sẫn có rau đồng ngon đạm bạc
Lá khô đun nấu ướm cành khô
Giờ đây lương bổng hơn mười vạn
Nhơ nàng làm lễ cúng đàn chay
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ
Read more
NO COMMENTS
HOA SƠN KỲ (54/100)
Sunday, November 4, 2012 5:14:55 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
華山畿

啼著曙，
淚落枕將浮，
身沉被流去。

相送勞勞渚，
長江不應滿，
是儂淚成許！

HOA SƠN KỲ

Đề trước thự,
Lệ lạc chẩm tương phù,
Thân trầm bị lưu khứ.

Tương tống Lao Lao chử,
Trường Giang bất ưng mãn,
Thị nùng lệ thành hử!
KD

Dịch nghĩa:

DƯỚI CHÂN NÚI HOA SƠN (3)

Khóc đến rạng ngày,
Nước mắt rơi khiến nổi cả gối,
Thân chìm đắm, chăn trôi đi mất.

Tiễn nhau bên bến Lao Lao,
Trường Giang chẳng nên đầy,
Là nước mắt em tràn ngập.

Chú thích:
(1) Lao Lao chử: Bến Lao Lao: Địa danh.
Gần Kiến Nghiệp, kinh đô nước Ngô thời Tam Quốc có núi Lao Lao. Trên núi, người ta dựng đình Lao Lao, là nơi tiễn biệt. Bến Lao Lao ở gần đó.
(Thơ Lý Bạch:
Thiên hạ thương tâm xứ
Lao Lao tống khách đình
- Nơi đau lòng dưới gầm trời này là đình Lao Lao, nơi tiễn khách)
(2) Nùng: Đại từ ngôi thứ nhất.
(3)"Hoa Sơn kỳ": chùm thơ "Hoa sơn kỳ" gồm 25 bài, thuộc "Ngô thanh ca khúc" trong "Nhạc phủ thi tập".
Về xuất xứ của chùm thơ này, sách "Cổ kim nhạc lục" có ghi một câu chuyện như sau:
Thời Tống Thiếu đế Lưu Nghĩa Phù, ở Nam Từ có một chàng thư sinh từ Hoa Sơn đi Vân Dương.
Trong quán trọ, chàng gặp một người con gái tuổi chừng 18. Chàng đem lòng yêu quí cô gái nhưng không có cách gì cầu thân được, vì vậy mà thành tâm HOA
SƠN KỲbệnh. Người mẹ hỏi chàng duyên cớ, chàng liền kể hết với mẹ. Người mẹ vì chàng mà đến Hoa Sơn tìm gặp người con gái, kể hết sự tình. Cô gái nghe
chuyện rất cảm động, bèn đôi tất của mình trao cho bà mẹ và dặn rằng cứ dấu đôi tất xuống dưới chiếu của chàng thì bệnh chàng sẽ đỡ hơn. Người mẹ làm
theo lời nàng. Chẳng bao lâu, bệnh tình của chàng quả nhiên thuyên giảm. Một hôm chàng bỗng giở chiếu lên, trông thấy đôi tất liền ôm lấy rồi nuốt luôn đôi
tất ấy mà chết. Lúc lâm chung, chàng xin mẹ hãy cho xe tang chàng đi qua Hoa Sơn. Người mẹ làm theo ý chàng. Lúc xe tang đi qua cửa nhà nàng, bò kéo xe
không chịu đi, đánh đập cách mấy chúng cũng không nhúc nhíc. Người con gái trang điểm bước ra, ca rằng:
Dưới chân núi Hoa Sơn,
Chàng đã vì em mà chết.
Em một mình biết sống vì ai,
Chàng có thương em hãy mở nắp quan tài.
Đáp lời nàng, nắp quan tài bật mở. Nàng vào trong áo quan, nắp quan tài liền đóng lại. Người nhà không cách gì cậy được nắp quan tài. Họ đành hợp táng hai
người, gọi là "Thần nữ trủng" (mộ nữ thần).
Núi Hoa Sơn thuộc tỉnh Giang Tô.

Dịch thơ:

Khóc năm canh
Nước mắt dâng cao nổi gối chăn

Thân em chìm trong dòng nước mắt

Lao Lao bến ấy đưa chân
Trường Giang xin đừng dâng ngập
Bởi nước mắt em đã dâng tràn.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
HỮU SỞ TƯ (53/100)
Sunday, November 4, 2012 4:27:44 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
有所思

當時我醉美人家，
美人顏色嬌如花。
今日美人棄我去，
青樓珠箔天之涯。
天涯娟娟常娥月，
三五二八盈又缺。
翠眉蟬鬢生別離，
一望不見心斷絕。
心斷絕，幾千裡。
夢中醉臥巫山雲，
覺來淚滴湘江水。
湘江兩岸花木深，
美人不見愁人心。
含愁更奏綠綺琴，
調高弦絕無知音。
美人兮美人，
不知為暮雨兮為朝雲。

相思一夜梅花發，
忽到窗前疑是君。



HỮU SỞ TƯ (53/100)

Đương thì ngã tuý mỹ nhân gia
Mỹ nhân nhan sắc kiều như hoa
Kim nhật mỹ nhân khí ngã khứ
Thanh lâu châu bạc thiên chi nha (nhai)
Thiên nhai quyên quyên Thường Nga nguyệt
Tam ngũ, nhị bát doanh hựu khuyết
Thuý my thiền phát sinh biệt ly
Nhất vọng bất kiến tâm đoạn tuyệt
Tâm đoạn tuyệt, kỷ thiên lý
Mộng trung tuý ngoạ Vu Sơn vân
Giác lai lệ trích Tương giang thuỷ
Tương giang lưỡng ngạn hoa mộc thâm
Mỹ nhân bất kiến sầu nhân tâm
Hàm sầu cánh tấu Lục ỷ cầm
Điệu cao huyền tuyệt vô tri âm
Mỹ nhân hề! Mỹ nhân!
Bất tri mộ vũ hề! Vi triêu vân?
Tương tư nhất dạ mai hoa phát
Hốt đáo song tiền nghi thị quân.
LÔ ĐỒNG

Dịch nghĩa:

NỖI NHỚ

Khi ấy ta say ở nhà người đẹp,
Vẻ mặt người đẹp yêu kiều như hoa.
Ngày nay người đẹp bỏ ta đi,
Lầu xanh, rèm ngọc xa tít tận chân trời.
Rười rượi bóng chị Hằng,
Ba năm, đôi tám (1) tròn rồi lại khuyết.
Tóc huyền, mày biếc, sống xa cách nhau,
Mỗi lúc ngóng trông chẳng thấy, ruột đứt từng đoạn.
Ruột đứt từng đoạn (người xa) mấy ngàn dặm,
Khi say, mơ nằm trong mây núi Vu (2),
Khi tỉnh, lệ nhỏ tràn nước sông Tương (3).
Dòng Tương đôi bờ cỏ hoa thăm thẳm,
Người đẹp không thấy, lòng ta thêm buồn.
Ngậm buồn gắng gẩy cây đàn gấm biếc,
Điệu cao, dây đứt, không người tri âm.
Người đẹp ơi! Người đẹp!
Chẳng hay em làm mưa chiều hay mây sớm?
Một đêm nhớ nhau mai nở hoa,
Trước cửa sổ trông thấy lại ngỡ là nàng.

Chú thích:
(1) Ba năm, hai tám: chỉ hai đêm 15 và 16, độ trăng tròn.
(2) Xưa, Sở Tương Vương nằm mộng hoan hội với một người con gái. Lúc từ biệt nàng nói rằng: "Thiếp là thần nữ núi Vu Sơn, sáng làm mây chiều làm mưa".
Về sau, người ta dùng "Vu Sơn" làm thành ngữ chỉ trai gái gặp gỡ.
(3) Đây chỉ việc Tương Phi (Nga Hoàng và Nữ Anh) khóc vua Thuấn.
(4) Lục ỷ cầm (đàn gấm xanh): tên cây đàn của Tư Mã Tương Như.

Dịch thơ:

NHỚ

Ở nhà người đẹp ta say
Dáng kiều xinh đẹp mặt mày như hoa
Ngày nay người đẹp bỏ ta
Lầu xanh, rèm ngọc nẻo xa dặm trường
Hằng Nga vời vợi đêm sương
Ba năm, hai tám, khuyết tròn đầy vơi
Tóc huyền mày biếc xa xôi
Ngóng trông chẳng thấy, đứt rời ruột đau
Xa ngàn dặm, ruột đứt đau
Non Vu say mộng tâm đầu nằm mây
Khi tỉnh, lệ nhỏ tràn đầy
Người đẹp không thấy đắng cay lòng buồn
Sông Tương cây cỏ đẫm hương
Người đẹp không thấy lòng buồn chơi vơi
Ngậm buồn gảy khúc đàn chơi
Nốt cao dây đứt không người tri âm
Người đẹp ơi! nàng tuyệt trần
Mưa chiều, mây sớm người làm ta say
Nhớ nhau mai nở thơ ngây
Nhìn qua khung cửa tưởng đây là nàng.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
4 COMMENTS
CỔ ĐẢO LUYỆN TỬ (52/100)
Friday, November 2, 2012 6:48:12 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa

CỔ ĐẢO LUYỆN TỬ (52/100)

I - Dạ đảo y

Thu cẩm tự,
Hạ uyên ky,
Tĩnh phất sàng châm dạ đảo y.
Mã thượng thiếu niên kim kiện phủ?
Quá qua thời kiến nhạn nam quy.

II - Chử thanh tề

Châm diện oánh,
Chử thanh tề,
Đảo tựu chinh y lệ mặc đề.
Ký đáo Ngọc Quan ưng vạn lý.
Thú nhân do tại Ngọc Quan tê (tây).

III - Dạ như niên

Tà nguyệt hạ,
Bắc phong tiền,
Vạn chử thiên châm đảo dục xuyên.
Bất vị đảo y cần bất thụy,
Phá trừ kim dạ, dạ như niên.

IV - Tiễn chinh bào

Phao luyện chử,
Bạng song sa,

Xảo tiễn chinh bào đấu xuất hoa.
Tưởng kiến Lũng Đầu trường thú khách,
Thụ y thời tiết dã tư gia.

V - Vọng thư quy

Biên hậu viễn,
Trí bưu hy,
Phụ dữ chinh y thấn thiết y.
Liên dạ bất phương tần mộng kiến,
Quá niên duy vọng đắc thư quy.
HẠ CHÚ

Dịch nghĩa:

I - Đêm đập áo (1)

Cuộn tấm lụa chữ gấm, (2)
Rời khung cửi,
Quét sạch hòn đá đập áo.
Người trẻ tuổi trên yên ngựa nay có khỏe không?
Đã qua mùa dưa chín (3) chỉ thấy nhạn về nam.

II - Tiếng chày đều

Mặt đá đập áo sạch bong,
Tiếng chày đập áo đều đều
Đập mềm tấm chinh y, lệ hòa mực đề tên người nhận.
Gửi đến Ngọc Quan (4) xa vạn dặm,
Mà người chinh thú còn ở tận phía Tây ải Ngọc Quan.

III - Đêm dài như năm

Dưới ánh trăng tà,
Trước là gió bấc,
Muôn chày đập muốn thủng cả ngàn phiến đá.
Chẳng phải vì gắng sức đập áo mà không ngủ.
(Mà để) cho qua cái đêm dài dằng dặc như cả một năm này.

IV - Cắt may chiến bào

Vứt chiếc áo chày đập áo.
Ngồi bên tấm sa che cửa sổ,
Khéo cắt tấm chiến bào, còn đính vào những bông hoa
Tưởng như thấy người chinh phu ở Lũng Đầu (5)
Lúc nhận được áo cũng nhớ nhà.

V - Mong thư về

Vọng gác biên cương xa xôi,
Bưu trạm lại ít ỏi,
Gửi chiến bào này để mặc trong áo giáp sắt
Bao đêm liền, mộng thấy chàng
Chỉ mong sang năm nhận được thư chàng gửi về.

Chú thích:
(1) "Cổ đảo luyện tử" là tên điệu từ, gồm 5 bài, mỗi bài có tựa đề riêng. Đập áo: vì vải lụa, dệt xong còn cứng phải đập cho mềm mới may, mặc được, nên các
từ "đảo bạch", "đảo luyện", "đảo y" đều chung 1 nghĩa là đập vải cho mềm. Châm là tảng đá kê, chử là cái chày (đập vải).
(2) Chữ gấm (cẩm tự): Theo "Tấn thư", tướng của Tiền Tấn (Bắc triều) là Đậu Thao đi trấn thủ biên cương, vợ là Tô Huệ (tự Nhược Lan) thương nhớ, dệt lên
bức gấm bài thơ hồi văn gửi cho Đậu Thao. Sau từ "chữ gấm" trở thành điển cố chỉ gấm, lụa hoặc thư gửi cho chồng.

(3) Mùa dưa (qua thì): Theo "Tả truyện" - Trang công năm thư 8 - Tề Tương công phái tướng quân Liên Xứng và Quản CHí Phủ ra trấn thủ biên cương, lúc ấy
đang mùa dưa chín. Tướng công liền hứa đến mùa dưa chín sang năm sẽ phái người ra thay thế. Ai ngờ hết năm, đến mùa dưa. Tương công nuốt lời, không
cho họ trở về. Đây dùng điển cố này để nói chinh phu đã mãn hạn quân dịch nhưng chưa được trở về.
(4) Ngọc Quan: tức Ngọc Môn Quan, tên một cửa ải của Trung Quốc thông sang Tây Vực. Từ Ngọc Quan ở đây dùng để phiếm chỉ cửa ải. Chồng của người chinh
phụ còn trấn thủ xa hơn cửa ải Ngọc quan.
(5) Lũng Đầu, còn gọi là Lũng Sơn, nay ở khoảng giữa Thiểm Tây và Cam Túc.

Dịch thơ:

I - VỖ ÁO ĐÊM

Cuộn tấm lụa chữ gấm dệt xong
Vội rời khung cửi kẻo chàng mong
Quét rửa sạch hòn châm vỗ áo
Chàng ở biên cương mong vẫn khỏe
Mùa dưa qua nhạn hướng về Nam.

II - NHỊP VỖ ĐỀU

Hòn châm vỗ áo đã sạch bong
Nhịp vồ vỗ áo tiếng dần trong
Áo mềm hòa lệ tên người nhận
Gửi đến Ngọc Quan xa vạn dặm
Chàng ở phía Tây ải Ngọc Quan.

III - ĐÊM DÀI NHƯ NĂM

Đêm về khuya dưới ánh trăng tà
Từ nẻo xa gió bấc tràn qua
Muôn tiếng vồ muôn hòn châm vỡ

Đâu phải gắng công mà không ngủ
Cho qua đêm dài tường hàng năm.

VI - MAY CHIẾN BÀO

Rời hòn châm bỏ hẳn chiếc vồ
Ngồi bên song cửa tấm sa che
Chiến bào may xong thêm hoa đính
Lũng Đầu chàng mặc trông hùng dũng
Nhận áo chàng vui có nhớ nhà?

V - MONG THƯ VỀ

Vọng gác biên cương chốn xa xôi
Bưu trạm thưa thớt lắm người ơi
Chiến bào chàng mặc trong giáp sắt
Bao đêm trong mộng em từng gặp
Chỉ mong sớm nhận được thư chàng.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
Posts tagged with "100 bài thơ tình nổi tiếng Trung Hoa"
GIANG LĂNG SẦU VỌNG HỮU KÝ (51/100)
Friday, November 2, 2012 6:28:48 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
江陵愁望有寄

魚玄機

楓葉千枝復萬枝

江橋掩映暮帆遲
憶君心似西江水
日夜東流無歇時

GIANG LĂNG SẦU VỌNG HỮU KÝ (51/100)

Phong diệp thiên chi phục vạn chi
Giang kiều yểm ánh mộ phàm chì
Ức quân tâm tự tây giang thủy
Nhật dạ đông lưu vô hiết thì
NGƯ HUYỀN CƠ (844-868)

Dịch nghĩa:

GỬI BẠN NỖI SẦU NGÓNG TỪ GIANG LĂNG

Lá phong trên ngàn cành, lại vạn cành [nhiều như tình em đối với anh].
Cầu bắc qua sông che khuát [làm em không thấy] các cánh buồm về trễ chiều nay.
Lòng em nhớ anh như khúc sông phía tây này,
ngày đêm chảy về phía đông không ngừng nghỉ.

Chú thích:
1/ Tựa đề có bản chép là “Giang Lăng Sầu Vọng Ký Tử An”. 2/ Giang Lăng, tên đất, nay là huyện cùng tên, tỉnh Hồ Bắc. 3/ Tử An, tức Lý Tử An, làm quan bổ
khuyết, là người tình của nữ tác giả NHC.

Dịch thơ

Lá phong phủ khắp vạn nghìn cành
Sông chiều cầu khuất cánh buồm thân
Lòng em như nước Tây Giang lũ

Chảy mãi ngày đêm nỗi nhớ anh.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS
GIAI NHÂN CA (50/100)
Friday, November 2, 2012 6:16:21 PM
100 bài thơ tình nổi tiếng trung hoa
GIAI NHÂN CA (50/100)

Bắc phương hữu giai nhân,
Tuyệt thế nhi độc lập.
Nhất cố khuynh nhân thành,
Tái cố khuynh nhân quốc,
Ninh bất tri khuynh thành dữ khuynh quốc,
Giai nhân nan tái đắc.
VÔ DANH THỊ

Dịch nghĩa:

BÀI CA NGƯỜI ĐẸP

Ở phương Bắc có người con gái đẹp,
Một mình nàng đẹp nhất trần gian.
(Nàng) liếc mắt nhìn lần thứ nhất thì làm nghiêng thành của người ta,
(Nàng) liếc mắt nhìn lần nữa thì làm nghiêng nước của người ta.
Thà không biết đến nguy cơ nghiêng thành nghiêng nước,
(Bởi vì) giai nhân khó mà được gặp lại.

Dịch thơ:

BÀI CA NGƯỜI ĐẸP

Ở phương Bắc có người con gái
Đẹp tuyệt vời vẫn sống cô đơn
Liếc mắt lần đầu thành nghiêng đổ
Liếc mắt lần nữa nghiêng nước nát tan
Thà không biết nguy cơ đất nước
Bởi người xinh chỉ gặp một lần.
ĐOÀN ĐỨC THÀNH dịch thơ.
Read more
NO COMMENTS