Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 1.4 - Nguyễn Thị Bích Nguyệt

NỘI DUNG CHƯƠNG 1
1.1. TIỀN VÀ CÁC CHỨC NĂNG CỦATIỀN

1.2. CÁC LOẠI TIỀN VÀ ĐO LƯỢNG TIỀN
1.3. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TÀI CHÍNH
1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH

1.5. HỆ THỐNG TÀI CHÍNH

10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

67


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.1. Định nghĩa
Tài chính là một hệ thống các quan hệ phân phối giữa các chủ thể kinh tế

trong xã hội thông qua việc tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ.
Các loại hình quan hệ kinh tế:
-

Tín dụng

-

Bảo hiểm

-

Ngân sách Nhà nước

-

Tài chính doanh nghiệp, hộ cá nhân và gia đình

Đặc trưng của quan hệ tài chính: Đó phải là một quan hệ phân phối
10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

68


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.2. Chức năng của tài chính

Quỹ tiền
tệ của các
tổ chức tài
chính
trung gian

A. Chức năng phân phối
Quỹ tiền
tệ của các
tổ chức xã

hội

Tổng
sản
TỔNG SẢN
phẩm
PHẨM
XÃxã
HỘI
hội

Quỹ tiền
tệ khu vực
dân cư
10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

Quỹ tiền
tệ của
DNSX
HH-DV

Quỹ tiền
tệ Nhà
nước
69

1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.2. Chức năng của tài chính

A. Chức năng phân phối
- Trong khâu tín dụng: Phân phối vốn từ người có vốn tạm thời nhàn rỗi sang
người đang cần vốn và ngược lại
- Trong khâu bảo hiểm: Vốn góp vào quỹ bảo hiểm được chuyển từ số đông
người không gặp rủi ro sang số ít người gặp rủi ro

10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

70


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.2. Chức năng của tài chính

A. Chức năng phân phối

- Trong Ngân sách nhà nước: Phân phối các nguồn lực tài chính từ những
người có nghĩa vụ phải đóng góp vào ngân sách nhà nước (chủ yếu là những
người nộp thuế) sang những chủ thể được hưởng lợi từ ngân sách nhà nước
- Trong nội bộ từng chủ thể kinh tế: Nguồn tài chính có hạn của mỗi chủ thể
kinh tế phải được chia đều cho các nhu cầu khác nhau một cách hợp lý
để thỏa mãn tối ưu toàn bộ mọi hoạt động của chủ thể.
10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

71


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.2. Chức năng của tài chính

A. Chức năng phân phối
Đặc điểm
- Phân phối tài chính chỉ diễn ra dưới hình thức giá trị
- Ln gắn liền với sự hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ nhất định
- Phân phối tài chính diễn ra một cách thường xuyên liên tục bao gồm
cả phân phối lần đầu và phân phối lại
10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

72


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.2. Chức năng của tài chính
B. Chức năng giám sát

-

Kiểm tra quá trình vận động của các nguồn tài chính

-

Kiểm tra mục đích, quy mơ và hiệu quả của q
trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ

10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

73


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.1. Chức năng của tài chính
B. Chức năng giám sát

Đặc điểm
- Giám sát bằng đồng tiền
- Giám sát toàn diện, thường xuyên, liên tục và phổ biến

10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

74

1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.4.1 Vai trị của tài chính
- Đảm bảo nhu cầu vốn cho các chủ thể kinh tế

- Giúp các chủ thể kinh tế tăng cường hiệu quả sử dụng vốn

10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

75


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.3.5. Phân loại tài chính
Căn cứ vào tính chất phân phối và chủ thể của các quan hệ tài chính

-

Tín dụng

-

Bảo hiểm

-

Tài chính nhà nước

-

Tài chính doanh gnhieeo

-

Tài chính hộ gia đình và tổ chức xã hội

10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

76


1.4. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1.3.5. Phân loại tài chính
Căn cứ vào phạm vi của quan hệ tài chính

-

Tài chính trong nước

-

Tài chính quốc tế

Căn cứ vào hình thức sở hữu
-

Tài chính cơng

-

Tài chính tư

10/8/202
1

Monetary and Financial Theories

77