Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 3.2 - Nguyễn Thị Bích Nguyệt

3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH

12/9/2021

Căn cứ vào phương thức luân chuyển
vốn

• TT trực tiếp (direct market)
• TT gián tiếp (indirect market)

Căn cứ vào tính chất hồn trả

• TT nợ (Debt market)
• TT cổ phiếu (Equity Market)

Căn cứ vào mục đích hoạt động

• TT sơ cấp (Primary market)
• TT thứ cấp (Secondary Market)

Căn cứ vào thời hạn luân chuyển

• TT tiền tệ (Money Market)
• TT Vốn ( Capital Market)

Căn cứ vào phương thức tổ chức

• TT tập trung (Exchange)
• TT phi tập trung (OTC)

Căn cứ vào nguồn gốc

• TT tài chính phái sinh (Derivatives
market)

Monetary and Financial Theories

14


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
3.2.1. Căn cứ vào phương thức luân chuyển vốn
Thị trường Trực tiếp:
Là kênh dẫn vốn trong đó vốn được dẫn trực tiếp từ người sở hữu vốn sang
người sử dụng vốn
Thị trường Gián tiếp:
Là kênh dẫn vốn trong đó vốn từ người sở hữu sang người sử dụng thông
qua các trung gian tài chính
12/9/2021

Monetary and Financial Theories

15


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
3.2.2. Căn cứ vào tính chất hồn trả
Thị trường Nợ
Là nơi diễn ra việc trao đổi và mua bán các công cụ nợ (các món vay
như trái phiếu hay vay từ ngân hàng)
Thị trường Cổ phiếu (vốn cổ phần)

Là nơi diễn ra việc trao đổi và mua bán cổ phiếu của các công ty cổ phần

12/9/2021

Monetary and Financial Theories

16


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Tiêu chí

Thị trường Nợ

Mối quan hệ giữa chủ thể phát
hành và nhà đầu tư

Mối quan hệ tín dụng

Mối quan hệ đồng sở hữu

Thu nhập

Được biết trước

Không biết trước

Thời hạn

Được biết trước

Không biết trước

Độ rủi ro

Thấp

Cao

Ưa thích sự an tồn

Ưa thích mạo hiểm

Tính hấp dẫn
12/9/2021

Thị trường cổ phiếu (vốn cổ
phần)

17


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
3.2.3. Phân loại theo mục đích hoạt động
Thị trường Sơ cấp (cấp 1)
Là thị trường tài chính, tại đó các chứng khốn mới (lần đầu) được các nhà

phát hành bán cho các khách hàng đầu tiên, và do vậy thị trường này còn
được gọi là thị trường phát hành

Thị trường Thứ cấp (cấp2)
Là thị trường tài chính, tại đó các chứng khốn đã được phát hành trên thị
trường sơ cấp được mua đi bán lại, làm thay đổi quyền sở hữu chứng khoán
12/9/2021

Monetary and Financial Theories

18


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Tiêu chí

Thị trường Sơ cấp

Thị trường Thứ cấp

Số lượng
chủ thể tham gia

Ít

Đơng đảo

Phạm vi

Nhỏ

Rộng

Chức năng

Mối quan hệ giữa 2
thị trường

Cung cấp vốn trực tiếp Không cung cấp vốn trực tiếp cho chủ thể phát
cho chủ thể huy động hành mà chỉ giúp luân chuyển quyền sở hữu
vốn
giữa những người nắm giữ công cụ tài chính
Tạo hàng hóa

Định giá và làm tăng tính lỏng cho các cơng cụ
tài chính → Thúc đẩy việc phát hành và tăng
quy mô trên thị trường sơ cấp


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Mối quan hệ giữa thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
3.2.4. Căn cứ vào thời hạn luân chuyển
Thị trường Tiền tệ
Là thị trường phát hành và giao dịch những
chứng khốn ngắn hạn có thời hạn dưới một năm
Thị trường Vốn
Là thị trường mua bán các chứng khốn dài hạn,
có thời hạn trên một năm
12/9/2021

Monetary and Financial Theories

21


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Thị trường Tiền tệ

Tiêu chí

Thị trường Vốn

Thời hạn

Ngắn hạn

Chủ thể
tham gia

Hộ gia đình, doanh nghiệp, chính phủ, các trung Hộ gia đình, doanh nghiệp, chính phủ, các
gian tài chính, NHTW…
trung gian tài chính, NHTW…

Hàng hóa

Tín phiếu kho bạc, tín phiếu NHNN, thương Cổ phiếu, trái phiếu, CDs trung – dài hạn,
phiếu, CDs ngắn hạn, hối phiếu được ngân hàng tín dụng trung và dài hạn
chấp nhận, tín dụng ngắn hạn

Đặc trưng

hàng hóa

Thời hạn ngắn, tính thanh khoản cao, rủi ro thấp, Thời hạn dài, tính thanh khoản thấp, rủi ro
ít biến động về giá, lợi nhuận thấp
cao, biến động về giá, lợi nhuận cao

Chức năng

Đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn: tiêu dùng trước Đáp ứng nhu cầu vốn trung – dài hạn: đầu tư
mắt của gia đình, vốn lưu động của doanh dự án, đầu tư TSCĐ của doanh nghiệp
nghiệp…

Tổ chức thị
trường
12/9/2021

Trung – dài hạn

Dealer, phị tập trung

Tập trung và phi tập trung
Monetary and Financial Theories

22


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Câu hỏi thảo luận

1. Khi có nhu cầu về vốn, doanh nghiệp nên tham gia vào thị trường nào?

(Thị trường Nợ hay thị trường Vốn cổ phần)
2. Tại sao người ta lại nói rằng: “ Việc tham gia vào thị trường Nợ sẽ giúp

doanh nghiệp có được “ lá chắn thuế” hay “ tiết kiệm nhờ thuế”

12/9/2021

Monetary and Financial Theories

23


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
3.2.5. Căn cứ vào phương thức tổ chức
Thị trường Tập trung

Là thị trường tuân thủ 100% các quy định và đặt dưới sự giám sát chặt chẽ của
Chính phủ và các cơ quan quản lý
Thị trường Phi tập trung

Là thị trường không tuân thủ 100% các quy định, sự giám sát của Chính phủ
và các cơ quan quản lý cũng ít chặt chẽ hơn so với thị trường chính thức

12/9/2021

Monetary and Financial Theories

24

3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
Tiêu chí
Sự quản lý của
Chính phủ
Khả năng tiếp cận
nguồn vốn
Độ rủi ro

Thị trường Tập trung
Chặt chẽ
Khó khăn hơn, có nhiều
ràng buộc

Ít

Ít chặt chẽ
Dễ dàng hơn, ít ràng buộc

Cao

Mối quan hệ
giữa 2 thị trường

12/9/2021

Thị trường Phi tập trung

Hỗ trợ luân chuyển vốn khi quy
mô của thị trường chính thức
khơng đáp ứng đủ nhu cầu

Monetary and Financial Theories

25


3.2. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
3.2.6. Căn cứ vào nguồn gốc
Thị trường chứng khoán phái sinh

Là thị trường tài chính lưu thơng các cơng cụ tài chính đặc biệt nhằm đáp ứng
nhu cầu quản lý rủi ro liên quan đến khơng chỉ các tài sản tài chính mà cả hàng
hóa và tiền tệ. Các cơng cụ tài chính đặc biệt này gọi là các công cụ phái sinh

hay chứng khoán phái sinh

12/9/2021

Monetary and Financial Theories

26