Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ: Chương 4.3 - Nguyễn Thị Bích Nguyệt

4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH

Những hạn chế thành lập trung gian tài chính
Minh bạch

Hạn chế về tài sản và các hoạt động
Bảo hiểm tiền gửi
Giới hạn cạnh tranh

Hạn chế về lãi suất
12/26/2021

Monetary and Financial Theories

36


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
4.3.1. Những hạn chế thành lập trung gian tài chính
-

Ngân hàng Trung ương được trao quyền hạn xây dựng quy chế cấp
phép hoạt động cho các trung gian tài chính

-

Các điều kiện thành lập các TGTC là rất chặt chẽ và ngặt nghèo

-

Chỉ những người trung thực, có năng lực, chứng minh được tính khả thi

và có nguồn vốn ban đầu đủ lớn thì mới được cấp giấy phép

12/26/2021

Monetary and Financial Theories

37


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
4.3.1. Những hạn chế thành lập trung gian tài chính
Để được cấp GPHĐ, các TGTC phải đáp ứng được vốn pháp định như sau
Loại hình tổ chức

Năm 2010

NHTM Cổ phần

3.000 tỷ đồng

Chi nhánh NH nước ngồi

15 triệu USD

Cơng ty tài chính

500 tỷ đồng

Cơng ty cho th tài chính

150 tỷ đồng

Quỹ tín dụng nhân dân TW

3.000 tỷ đồng

Quỹ tín dụng cơ sở

500 triệu đồng

Năm 2020

38


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
4.3.2. Minh bạch
-

Các TGTC là tổ chức được yêu cầu báo cáo cho NHTW nhiều nhất và
thường xuyên nhất

-

Hệ thống sổ sách phải tuân thủ các chuẩn mực theo quy định (BCTC
theo hệ thống tài khoản riêng)

-

Đối tượng được thanh tra thường xuyên, phải công bố thông tin rộng rãi

cho công chúng

12/26/2021

Monetary and Financial Theories

39


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
4.3.2. Minh bạch
Ví dụ: Các NHTM Việt Nam phải thường xuyên báo cáo cho NHNN các
loại báo cáo sau:

-

Các báo cáo tài chính như bảng cân đối kế tốn, bảng thu nhập chi phí
định kỳ tháng, quý, năm

-

Các tỷ lệ đảm bảo an toán trong kinh doanh ngân hàng, như: tỷ lệ vốn
CSH, tỷ lệ vốn khả dụng, tỷ lệ thanh khoản, tỷ lệ dự trữ bắt buộc...

-

Trạng thái ngoại hối phải báo cáo hàng ngày và định kỳ hàng tháng

12/26/2021

Monetary and Financial Theories

40


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
4.3.3. Hạn chế về tài sản và các hoạt động
-

Là những hạn chế đối với trung gian tài chính được phép thực hiện những
hoạt động nào và được nắm giữ những loại tài sản nào

-

Hầu hết luận các nước đều cấm ngân hàng khơng được nắm giữ cổ phiếu
thường bởi vì giá cổ phiếu thường xuyên biến động mạnh

-

Các công ty bảo hiểm được phép nắm giữ cổ phiếu thường nhưng trong
giới hạn một tỷ lệ nhất định so với tổng tài sản

12/26/2021

Monetary and Financial Theories

41


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH

4.3.4. Bảo hiểm tiền gửi
-

Chính phủ có thể bảo hiểm cho tiền gửi nhằm giảm thiểu tổn thất cho
người gửi tiền nếu tổ chức nhận tiền gửi phá sản

-

Ở Mỹ, công ty bảo hiểm tiền gửi liên bang (FDIC) bảo hiểm cho những
người gửi tiền tại NHTM hay NH tiết kiệm tương hỗ tối đa là
100.000USD cho mỗi tài khoản

-

Ở Việt Nam, các tổ chức tài chính nhận tiền gửi cá nhân đều phải tham
gia bảo hiểm tiền gửi, phí bảo hiểm là 0,15%/năm, và mức bảo hiểm tối

đa là 30 triệu đồng cho một tài khoản tiền gửi
12/26/2021

Monetary and Financial Theories

42


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
4.3.5. Giới hạn cạnh tranh
-

Hạn chế mở các chi nhánh ngân hàng mới

-

Trên một số địa bàn nhất định, có thể tuyên bố không cấp phép thành lập
mới bất kỳ một chi nhánh nào

→ Các quy chế này nhằm ngăn ngừa những cuộc cạnh tranh gay gắt không
cần thiết giữa các TGTC

12/26/2021

Monetary and Financial Theories

43


4.3. QUY CHẾ QUẢN LÝ CÁC TRUNG GIAN TÀI CHÍNH
4.3.6. Hạn chế về lãi suất
-

Cạnh tranh giữa các TGTC còn bị hạn chế bởi các quy định về lãi suất

-

Ở Mỹ, từ năm 1933, các ngân hàng bị cấm không được trả lãi suất cho

các tài khoản tiền gửi thanh toán. Từ năm 1986 áp dụng quy tắc Q quy
định mức lãi suất tối đa mà các ngân hàng có thể trả cho tiền gửi tiết kiệm
-

Ở Việt Nam, Quyết định 16/2008/QĐ-NHNN của Thống đốc NHNN,
điều 9 quy định: “ NHNN xác định và công bố lãi suất cơ bản và lãi suất
tái chiết khấu” và điều 18 quy định: “Lãi suất cơ bản là lãi suất do NHNN
công bố làm cơ sở cho các TCTD ấn định lãi suất kinh doanh”

12/26/2021

Monetary and Financial Theories

44


Thank you ☺
12/26/2021

Monetary and Financial Theories

45