Bài giảng Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam - Chương 2: Đảng lãnh đạo hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, hoàn thành giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước (1945-1975) (Năm 2022)

CHƯƠNG 2
ĐẢNG LÃNH ĐẠO HAI CUỘC KHÁNG CHIẾN
CHỐNG NGOẠI XÂM, HỒN THÀNH GIẢI PHĨNG
DÂN TỘC, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (1945 - 1975)

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

36


1. Về kiến thức
Cung cấp những nội dung cơ bản, hệ thống về sự lãnh đạo của Đảng
đối với hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm thời kỳ 1945-1975

Mục tiêu

2. Về tư tưởng
Giúp sinh viên nhận thức đúng đắn và rút ra bài học kinh nghiệm từ quá
trình Đảng lãnh đạo hai cuộc kháng chiến thời kỳ 1945-1954, nâng cao
sự an tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và khối đại đoàn kết toàn dân
3. Về kỹ năng
Trang bị cho sinh viên năng lực phân tích sự kiện, đúc rút kinh nghiệm về lịch sử sự
lãnh đạo của Đảng, phê phán những nhận thức sai trái về lịch sử của Đảng

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

37


I. LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG, BẢO VỆ CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG,
KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (19451954)

II. LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC VÀ
KHÁNG CHIẾN CHỐNG ĐẾ QUỐC MỸ XÂM LƯỢC, GIẢI
PHÓNG MIỀN NAM, THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (1954-1975)

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

38


I. LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG, BẢO VỆ CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG,
KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (1945-1954)

1. Xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng 1945-1946

a. Tình hình Việt Nam sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945

Thuận lợi
● Hồn cảnh thế giới

Khó khăn
Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

39


● Hoàn cảnh trong nước

Thuận lợi

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Khó khăn

40


b. Xây dựng chế độ mới và chính quyền cách mạng
* Chủ trương của Đảng:
Chỉ thị Kháng chiến kiến
quốc (25-11-1945)
Xây dựng, củng cố chính quyền
cách mạng
* Q trình Đảng lãnh đạo
thực hiện

* Kết quả, ý nghĩa

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Chống giặc đói, đẩy lùi nạn đói
Chống giặc dốt, xóa nạn mù chữ

41


c. Tổ chức cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược ở Nam
Bộ, đấu tranh bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ

* Tổ chức kháng chiến chống thực dân

Pháp xâm lược ở Nam Bộ

* Đấu tranh bảo vệ chính quyền cách
mạng non trẻ

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

42


2. Đường lối kháng chiến tồn quốc và q trình thực hiện
(1946-1950)
a. Cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ và đường lối kháng chiến của Đảng

Về phía Việt Nam
* Nguyên
nhân bùng
nổ

Về phía Pháp

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

43


* Quá trình hình thành đường lối kháng chiến chống thực dân
Pháp

Chỉ thị Toàn dân

kháng chiến
(12-12-1946)

Lời kêu gọi toàn quốc
kháng chiến của Chủ
tịch Hồ Chí Minh (1912-1946)

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Tác phẩm Kháng chiến
nhất định thắng lợi của
đồng chí Trường Chinh
(8-1947)

44


Nội dung đường lối: Tiến hành chiến
tranh nhân dân, toàn dân, tồn diện, lâu
dài, dựa vào sức mình là chính

Ý nghĩa đường lối: Là ngọn cờ dẫn đường,
chỉ lối, động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn
dân ta tiến lên

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

45

b. Tổ chức, chỉ đạo cuộc kháng chiến (1947 -1950)

Xây dựng lực lượng cách mạng

Trên lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội
Trên lĩnh vực quân sự, ngoại giao
Xây dựng Đảng

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

46


3. Đẩy mạnh cuộc kháng chiến đến thắng lợi (1951 – 1954)

a. Đại hội đại biểu lần thứ II và Chính cương của Đảng (2-1951)
* Đại hội đại biểu lần thứ II
Thế giới

Hoàn cảnh
lịch sử
Trong nước
Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

47


Nội dung chính của Đại hội II:
Đảng ra hoạt động công khai, lấy tên là Đảng Lao động Việt Nam
Thông qua Chính cương của Đảng Lao động Việt Nam

Thơng qua Điều lệ Đảng
Bầu BCH TW, Hồ Chí Minh được bầu làm Chủ tịch đảng, Trường Chinh
được bầu làm Tổng bí thư
Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

48


Nội dung Chính cương của Đảng Lao động Việt Nam
Tính chất
xã hội
Việt Nam

Đối tượng Nhiệm vụ Lực lượng Tính chất
CM

CM

CM

CM

Các giai
đoạn
CM

Ý nghĩa Đại hội: Đánh dấu một bước tiến mới của Đảng về mọi mặt, là
“Đại hội kháng chiến kiến quốc”, “thúc đẩy kháng chiến đến thắng lợi hoàn
toàn và xây dựng Đảng Lao động Việt Nam
Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

49


b. Đẩy mạnh phát triển cuộc kháng chiến về mọi mặt

Trên mặt trận
quân sự

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Trên các mặt
trận kinh tế,
chinh trị, văn
hóa, xã hộii

50


c. Kết hợp đấu tranh quân sự và ngoại giao, kết thúc thắng lợi cuộc
kháng chiến
Hoàn cảnh lịch sử và kế hoạch mới của Pháp
Chủ trương của Đảng và chỉ đạo thực hiện
Thắng lợi của CD Điện Biên Phủ
Kết quả
Hội nghị Giơ ne vơ
Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

51

4. Ý nghĩa lịch sử và kinh nghiệm của Đảng trong lãnh đạo
kháng chiến chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ

a. Ý nghĩa thắng lợi của cuộc kháng chiến

Đối với Việt Nam

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

Đối với thế giới

52


b. Kinh nghiệm của Đảng về lãnh đạo kháng chiến
Đề ra đường lối đúng, sáng tạo, phù hợp với thực tiễn
Kết hợp và giải quyết đúng mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ vừa kháng
chiến vừa kiến quốc, vừa chống đế quốc vừa chống phong kiến
Ngày càng hoàn thiện phương thức lãnh đạo, tổ chức điều hành cuộc
chiến tranh phù hợp với đặc thù của cuộc kháng chiến
Xây dựng và phát triển lực lượng 3 thứ quân
Coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

53


II. LÃNH ĐẠO XÂY DỰNG CNXH Ở MIỀN BẮC VÀ KHÁNG CHIẾN

CHỐNG ĐẾ QUỐC MỸ XÂM LƯỢC, GIẢI PHÓNG MIỀN NAM,
THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (1954-1975)

1. Sự lãnh đạo của Đảng đối với cách mạng hai miền Nam-Bắc (1954-1965)

a. Khôi phục kinh tế, cải tạo XHCN ở miền Bắc, chuyển cách mạng miền
Nam từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công (1954-1960)

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

54


* Hồn cảnh lịch sử

Thế giới

Trong nước

Thuận lợi

Thuận lợi

Khó khăn

Khó khăn

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

55

* Chủ trương

Chủ trương khôi phục kinh tế miền Bắc
sau chiến tranh(1954-1957)

khôi phục kinh tế,
cải tạo XHCN ở
Miền Bắc

* Kết

Cải tạo xã hội chủ nghĩa (1958- 1960)

quả: Miền Bắc được củng cố, từng bước đi lên chủ nghĩa xã hội.

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

56


* Chủ trương tiếp tục thực hiện cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân ở miền Nam

Đường lối cách mạng miền Nam được
hình thanh từ các Hội nghị TƯ từ tháng 71954 đến tháng 12-1957 và được thông
qua tại HNTW lần thứ 15 tháng
1-1959

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

57


Đường lối cách mạng
miền Nam

Xác định kẻ thù
chính

Nhiệm vụ cơ bản

Con đường phát
triển cơ bản

Ý nghĩa: Mở đường cho cách mạng miền Nam phát triển
Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

58


Nhân dân
miền Nam
thực hiện đấu
tranh chống đế
quốc Mỹ và
tay sai

Đấu tranh chinh trị đòi Mỹ thi hành

Hiệp định Genever (1954-1958)

Phong trào Đồng Khởi (1959 – 1960)

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

59


b. Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, phát triển thế tiến công của
cách mạng miền Nam (1961-1965)
* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9-1960)
-Đường lối chung của CMVN
1

Nhiệm vụ
cách mạng
Việt Nam

2

3

Mục tiêu
chiến lược
chung

Vai trị, vị
trí, nhiệm vụ
cụ thể của

từng miền

Học phần Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam

4

Về hịa bình
thống nhất
tổ quốc

5

Triển vọng
của cách
mạng

60