Văn mẫu lớp 12 Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dòng sông

Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng

Dàn ý cảm nhận vẻ đẹp dịng sơng Hương
I. Mở bài
– Hồng Phủ Ngọc Tường là một trong những cây bút kí tiêu biểu của VHVN hiện
đại. Với thể loại kí, Hồng Phủ Ngọc Tường thể hiện trên từng trang văn vốn kiến
thức uyên bác và cách viết tài hoa.
– “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?” là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách kí của Hồng
Phủ Ngọc Tường. Tác phẩm ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương, thiên nhiên và con
người xứ Huế với những trang văn “vừa giàu chất trí tuệ, vừa giàu chất thơ, nội dung
thơng tin về văn hóa lịch sử rất phong phú”.
II. Thân bài
1. Khái quát:
– “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?” rút từ tập bút kí cùng tên, được xuất bản năm 1984.
Tập bút kí gồm tám bài viết về nhiều đề tài. Có những bài đậm chất sử thi với cảm
hứng anh hùng, ca ngợi đất nước, con người VN. Có những bài thiên về miêu tả thiên
nhiên, qua đó nhà văn bộc lộ lịng gắn bó với q hương đất nước và niềm tự hào về
truyền thống, văn hóa, lịch sử của dân tộc. Đặc biệt là những bài viết về Huế.
– Trong số những bút kí đó, “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?” là bài kí độc đáo về sơng
Hương. Dịng sông khơi gợi cảm hứng cho thơ ca, nhạc họa đã được Hồng Phủ Ngọc
Tường cảm nhận từ nhiều góc nhìn, đặc biệt là góc nhìn tâm linh, mang những nét
riêng của “văn hóa Phú Xn”.
2. Phân tích:
Tổng hợp: Download.vn


a. Chất trí tuệ của một cái tơi un bác:
Viết về sơng Hương, Hồng Phủ Ngọc Tường thể hiện một sự hiểu biết sâu rộng về
mọi mặt: văn hóa, lịch sử, địa lí, văn học nghệ thuật… Nhà văn đã cung cấp cho
người đọc một lượng thông tin đa dạng để hiểu sâu hơn về dịng sơng Hương và thiên
nhiên, con người Huế.

* Vẻ đẹp của sơng Hương từ góc nhìn địa lí:
– Hành trình của dịng sơng: với câu hỏi gợi tìm “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?”, bằng
những bước chân rong ruổi, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tìm về cội nguồn và dịng
chảy của sơng Hương:
+ Ở thượng nguồn sông Hương mang vẻ đẹp hùng vĩ: chảy “rầm rộ giữa bóng cây đại
ngàn, cuộn xốy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn…”; “phóng khống và man
dại”
+ Ra khỏi đại ngàn, sơng Hương chuyển dịng, giấu kín cuộc hành trình gian trn
giữa lịng Trường Sơn, “ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim
Phụng” -> Vẻ đẹp dữ dội, hùng vĩ của sông Hương giữa rừng già ít ai biết đến.
+ Chảy qua vùng rừng núi, sơng Hương trở nên dịu dàng, “uốn mình theo những
đường cong thật mềm”. “Dịng sơng mềm như tấm lụa”, êm đềm trôi đi giữa hai dãy
đồi sừng sững như thành quách, chảy qua những lăng tẩm đồ sộ, chảy qua chùa Thiên
Mụ và “những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà” .
-> Sông Hương trở thành “người mẹ phù sa” mang vẻ đẹp “dịu dàng và trí tuệ”.
+ Giữa lịng thành phố Huế, dịng sơng trở nên tĩnh lặng, trơi thật chậm, in bóng cầu
Tràng Tiền xa trông nhỏ nhắn như “những vành trăng non”.


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
+ Xi về Cồn Hến “quanh năm mơ màng trong sương khói”, hịa với màu xanh của
thôn Vĩ Dạ, sông Hương mang vẻ đẹp huyền ảo, mơ màng. Và thật bất ngờ, trước khi
rời khỏi kinh thành Huế, sơng Hương “đột ngột rẽ dịng… để gặp lại thành phố lần
cuối”. Nhà văn dùng biện pháp nhân hóa để nội tâm hóa hình dáng của dịng sơng:
“Đó là nỗi vương vấn, cả một chút lẳng lơ kín đáo của tình u” -> Biện pháp nhân
hóa đã giúp tác giả thổi hồn vào dịng sơng và hơn thế nữa là một phương thức để nhà
văn kết nối sơng Hương với con người và văn hóa của mảnh đất Châu Hóa xưa và
Huế ngày nay.
– Sơng Hương và thiên nhiên Huế: Lần theo dịng chảy của sơng Hương, ta bắt gặp
những bức tranh thiên nhiên đẹp mượt mà:

+ Thiên nhiên Huế được nhà văn tái hiện với vẻ đẹp đa dạng trong thời gian và không
gian. Sông Hương phản quang vẻ đẹp biến ảo của Huế “sớm xanh, trưa vàng, chiều
tím”. Gắn liền với dịng sơng, những địa danh quen thuộc: Hòn Chén, Nguyệt Biều,
Vọng Cảnh, Thiên Thai dường như sống động hơn: “sông Hương vẫn đi trong dư
vang của Trường Sơn”, “sắc nước trở nên xanh thẳm”…-> Sông Hương tôn tạo vẻ
đẹp cho cảnh sắc thiên nhiên Huế và ngược lại dịng sơng cũng hun đúc mọi sắc trời,
văn hóa của vùng đất cố đơ.
– Sơng Hương và con người Huế:
+ Thiên nhiên và dịng sơng ln gắn bó, gần gũi với con người. Qua điệu chảy của
dịng sơng nhà văn thấy được tính cách con người xứ Huế: mềm mại, chí tình, “mãi
mãi chung tình với quê hương xứ xở”.
+ Qua màu sắc của trời Huế, màu sương khói trên sơng Hương nhà văn thấy cách
trang phục trang nhã, dịu dàng của các cô gái Huế xưa “sắc áo cưới màu điều – lục
các cô dâu trẻ vẫn mặc sau tiết sương giáng”

Tổng hợp: Download.vn


* Vẻ đẹp của sơng Hương từ góc nhìn lịch sử:
– Từ góc nhìn lịch sử, sơng Hương khơng cịn là cơ gái “Di – gan man dại”, khơng
cịn là “người đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa” mà trở thành chứng nhân
của những biến thiên lịch sử. Nhà văn ví sơng Hương như “sử thi viết giữa màu xanh
cỏ lá xanh biếc” -> Sự hòa quyện giữa chất hùng tráng và trữ tình. Sơng Hương là
một bản anh hùng ca, đồng thời giữa đời thường sông Hương là một bản tình ca “Cịn
non, cịn nước, cịn dài – Cịn về, cịn nhớ…”.
– Hồng Phủ Ngọc Tường đã nhìn thấy từ dịng sơng những dấu tích lịch sử; từng
nhánh rẽ của dịng sơng, đến “những cây đa, cây cừa cổ thụ” cũng hàm ẩn một phần
lịch sử:
+ Nhà văn đã ngược về quá khứ để khẳng định vai trị của dịng sơng Hương trong
lịch sử dân tộc. Từ thời đại các Vua Hùng, sơng Hương là “dịng sơng biên thùy xa

xôi”. Trong những thế kỉ trung đại, với tên gọi Linh Giang, nó đã “oanh liệt bảo vệ
biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt”. Sơng Hương gắn liền với những chiến
công Nguyễn Huệ. Sông Hương đẫm máu những cuộc khởi nghĩa TK XIX. Sông
Hương gắn liền với cuộc CMT8 với những chiến công rung chuyển. Và sơng Hương
cùng những di sản văn hóa Huế oằn mình dưới sự tàn phá của bom Mỹ… -> Chất trữ
tình của tùy bút giảm đi, nhường chỗ cho chất phóng sự với những sự kiện lịch sử cụ
thể.
=> Quay về quá khứ xa xưa, ngòi bút nhà văn lấp lánh niềm tự hào về lịch sử một
dịng sơng có cái tên mềm mại, dịu dàng nhưng kiên cường, kiêu hãnh qua thăng trầm
lịch sử.
* Vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn văn hóa:


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Trong cảm nhận tinh tế của nhà văn, sơng Hương cịn hàm chứa trong bản thân nó nền
văn hóa phi vật chất.
– Sơng Hương _ dịng sơng âm nhạc:
+ Từ âm thanh của dịng sông (tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga, tiếng mái chèo
khua sóng đêm khuya, tiếng nước vỗ vào mạn thuyền…) đã hình thành những làn
điệu hị dân gian và nền âm nhạc cổ điển Huế. Và rồi cũng chính trên dịng sơng ấy,
những câu hị Huế vút lên, mênh mang, xao xuyến…
+ Viết về sông Hương, nhiều lần nhà văn đã liên tưởng đến “Truyện Kiều” của
Nguyễn Du. Đại thi hào đã từng có thời gian sống ở Huế, những trang Kiều ra đời từ
mảnh đất có truyền thống nhã nhạc cung đình. Đó là cơ sở để H.P.N.T hóa thân vào
một nghệ nhân già, nghe những câu thơ tả tiếng đàn của nàng Kiều, chợt nhận ra âm
hưởng của âm nhạc cung đình và bật thốt lên: “Đó chính là Tứ đại cảnh” -> Bóng
dáng Nguyễn Du và những trang Kiều nhiều lần xuất hiện trong bài kí bộc lộ một khả
năng liên tưởng phong phú, một vốn văn hóa sâu rộng và sự gắn kết với truyền thống,
một sự đồng điệu tâm hồn nhà văn.
– Sông Hương _ dịng sơng thi ca:

+ Hồng Phủ Ngọc Tường đã làm sống dậy những vần thơ biếc xanh của Tản Đà về
xứ Huế: “Dịng sơng trắng – Lá cây xanh”. Hình ảnh thơ này cùng với câu chữ của tác
giả “màu cỏ lá xanh biếc” là minh chứng cho sự tương giao của những tâm hồn nghệ
sĩ nhạy cảm với sắc biếc của thiên nhiên Huế.
+ Nhà văn cũng làm sống dậy một sông Hương hùng tráng bất tử “như kiếm dựng trời
xanh” trong thơ Cao Bá Quát, một sông Hương “nỗi quan hoài vạn cổ” trong thơ Bà
Huyện Thanh Quan…

Tổng hợp: Download.vn


=> Bằng vốn kiến văn phong phú, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã lay động linh hồn của
con sông mà tên gọi của nó đã đi vào văn chương nghệ thuật mà theo tác giả “Dịng
sơng ấy khơng bao giờ tự lặp lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ”
b. Chất thơ của một ngòi bút tài hoa:
– Chất thơ tốt ra từ những hình ảnh đẹp, từ độ nhịe mờ của hình tượng nghệ thuật:
“những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”, “lập lòe trong đêm sương những ánh
lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ…” ; qua cách so sánh liên tưởng gợi
cảm: “Chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời nhỏ nhắn như những vầng
trăng non”.
– Chất thơ còn lấp lánh ở cách Hoàng Phủ Ngọc Tường điểm xuyết ca dao, lời thơ
Tản Đà, Cao Bá Quát, Bà Huyện Thanh Quan.
– Chất thơ còn tỏa ra từ nhan đề bài kí gợi mãi những âm vang trầm lắng của dịng
sơng : “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?”
III. Kết bài
– Chất trí tuệ và chất thơ kết hợp hài hịa trong tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường
tạo nên phong cách đặc sắc của nhà văn này.
– “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?” khơng chỉ là một trong những tác phẩm hay nhất
viết về sơng Hương mà cịn là bút kí đặc sắc vào bậc nhất của VHVN hiện đại.
Cảm nhận vẻ đẹp dịng sơng Hương - Mẫu 1

“Ai đã đặt tên cho dịng sơng này” là bài bút kí xuất sắc của Hồng Phủ Ngọc Tường
khi viết về dịng sơng trữ tĩnh, thơ mộng của Huế. Mạch cảm xúc của bài kí chính là
vẻ đẹp đặc trưng, riêng biệt của con sơng duy nhất chảy qua dịng thành phố Huế.


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Hồng Phủ Ngọc Tường đã rất tài tình khi lột tả được hết vẻ đẹp và linh hồn của dịng
sơng mang đặc trưng của Huế này.
Có lẽ vì đặc trưng của thể loại bút kí nên lời văn của Hồng Phủ Ngọc Tường rất
phóng khoáng, điêu luyện, nhẹ nhàng và mềm mại. Với một tấm lịng u Huế, u
cảnh sắc thiên nhiên, u sơng Hương nên Hồng Phủ Ngọc tường đã khốc lên bài kí
một màu sắc, âm hưởng riêng có của Huế.
Dịng sơng Hương được tác giả ngợi ca “dịng sơng duy nhất chảy qua thành phố
Huế”, dịng sơng vắt mình qua thành phố, chứng kiến bao nhiêu đổi thay của mảnh
đất này.
Cái nhìn đầu tiên của tác giả khi viết về sơng Hương là cái nhìn từ vùng thượng
nguồn. Vẻ đẹp của dịng sơng lúc này khiến tác giả liên tưởng đến cơ gái Di gan
phóng khống, mê dại, đầy sức hút. Qua ngịi bút của tác giả, sơng Hương hiện lên
thật kì vĩ “sơng Hương tựa như một bản trường ca của rừng già, khi rầm rộ giữa bóng
cây đại ngàn, lúc mãnh liệt vượt qua nhiều ghềnh thác, khi cuộn xoáy như cơn lốc vào
những đáy vực sâu, lúc dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu hoa đỗ
quyên rừng”. Chỉ với một vài chi tiết và Hoàng Phủ Ngọc Tường đã lột tả được vẻ
đẹp lúc mãnh liệt, lúc dịu êm của sơng Hương. Có lẽ đây chính là đặc trưng của sơng
hương khi ở thượng nguồn, hứng chịu nhiều biến đổi của thời tiết.
Thật độc đáo khi dưới con mắt của tác giả, sông hương tựa như “Cơ gái di gan phóng
khống và man dại với bản lĩnh gan dạ, tâm hồn tự do và trong sáng”. Có lẽ đây là
phép nhân hóa đầy ẩn ý nhằm gợi lên nét đẹp hoang sơ nhưng hấp dẫn của con sơng
này. Như vậy có thể thấy được qua ngịi bút phóng khống của tác giả, sơng Hương
vùng thượng nguồn tốt lên vẻ đẹp kì bí, hùng vĩ và đầy cá tính.
Tuy nhiên đây mới chỉ là ở thượng nguồn, cùng Hoàng Phủ Ngọc tường khám phá vẻ

đẹp của dịng sơng này khi chảy về thành phố Huế. Có lẽ người đọc sẽ bất ngờ với vẻ
Tổng hợp: Download.vn


đẹp dịu dàng, mềm mại và uyển chuyển của nó. Tác giả đã ví sơng Hương như “người
tình dịu dàng và chung thủy của cố đô”. Không phải vô duyên vơ cớ mà tác giả lại đi
ví von so sánh đầy tính nghệ thuật như vậy.
Sơng Hương khi chảy về thành phố có sức hấp dẫn tuyệt vời đối với người đọc. Ở đây
chúng ta nhận ra một lối viết nhẹ nhàng, tinh tế, rất mực tài hoa của tác giả. Ơng vẽ
lên vẻ đẹp của sơng hương khơng chỉ bằng ngơn ngữ mà cịn bằng cả trái tim đầy tình
u thương. Giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại, sông Hương như “cô gái đẹp ngủ
mơ màng” – một vẻ đẹp màu màu sắc của câu chuyện cổ tích tuyệt đẹp. Và sơng
hương bỗng “chuyển dịng liên tục” “ơm lấy chân đồi Thiên Mụ”, “trôi giữa hai dãy
đồi sừng sững như thành quách”. Một sự diễn tả quá trữ tình, q độc đáo khiên
ngưỡng đọc khó cưỡng lại được vẻ đẹp tuyệt vời này.
Sông hương vừa mềm mại, vừa dịu dàng “mềm như tấm lụa”, có khi ánh lên những
phản quang nhiều màu sắc sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”. Sự chuyển đổi màu sắc
theo mùa, theo thời gian như thế này đã làm nên một nét đặc trưng cho những ai
muốn ngắm nhìn sơng hương thật lâu.
Hồng Phủ Ngọc Tường tả sông hương như vẽ, vẽ lên một bức tranh hồn mĩ và tuyệt
vời nhất về dịng sơng huyền thoại này. Sông Hương tạo nên nét đẹp của đất cố đơ
Huế, ẩn mình trong trầm tích của nét văn hóa hàng nghìn năm lịch sử.
Thú vị nhất là đoạn sơng hương chảy trong lịng Huế, tác giả cứ ngỡ rằng sơng Hương
tìm thấy chính mình khi gặp thành phố thân yêu nên tươi vui hẳn lên.
Vẻ đẹp của dịng sơng này được cảm nhận dưới nhiều góc độ khác nhau. Nhìn bằng
con mắt của hội họa, sơng Hương và những chi lưu của nó tạo những đường nét thật
tinh tế làm nên vẻ đẹp cổ kính của cố đô; qua cách cảm nhận âm nhạc, sông hương
như điệu slow chậm rãi sâu lắng, trữ tình…Một vẻ đẹp khiến người khác phải ngỡ
ngàng và đắm say chẳng thể dứt ra.

Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Sơng hương cịn là chứng nhân lịch sử, là “người” chứng kiến sự đổi thay của cố đô
Huế từng ngày. Trong sách Dư địa chí “dịng sơng viễn châu đã chiến đấu oanh liệt
bảo vệ biên giới phía nam của tổ quốc đại việt qua những thế kỉ trung đại, vẻ vang soi
bóng kinh thành phú xuân của anh hùng nguyễn huệ…”
Có thể nói rằng để cảm nhận sơng hương với nhiều góc độ, nhiều vẻ đẹp khác nhau,
Hồng Phủ Ngọc tường phải có trái tim nhạy cảm, yêu và thương tha thiết dòng sông
thơ mộng này. Một lối viết giản dị, nhẹ nhàng nhưng đầy lôi cuốn đã khiến độc giả
không thể để dứt mạch cảm xúc. Tác giả đã phát huy được đặc trưng của thể loại bút
kì đầy sắc bén và tình cảm này.
“Ai đã đặt tên cho dịng sơng này” thực sự là bài bút kí độc đáo. Sơng hương hiện lên
với tất cả vẻ đẹp mà nó mang.
Cảm nhận vẻ đẹp dịng sơng Hương - Mẫu 2
Hồng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn có phong cách độc đáo và sở trường về thể
bút kí, tuỳ bút. Lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường được cấu tạo bởi hệ thống ngôn
từ nghệ thuật sang trọng, ám ảnh, đậm chất trữ tình của cái tơi un bác, tài hoa.
Ơng là một trí thức u nước, đã từng gắn bó đời mình với cuộc kháng chiến chống
Mỹ gian khổ, anh hùng của dân tộc. Để rồi, sau năm 1975, khi đất nước thống nhất,
ơng đã chắp bút viết tập kí “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?”. Trong tác phẩm, nhà văn
gắn bó lịng u nước, tinh thần dân tộc với tình yêu sâu sắc dành cho thiên nhiên đất
nước và với truyền thống văn hoá lịch sử lâu đời của dân tộc mà ơng đã bỏ cơng say
mê tìm tịi, tích lũy cả một đời người. Tất cả những phẩm chất ấy đã được thể hiện rất
rõ qua việc ông tái hiện lại vẻ đẹp của dịng sơng Hương như một nhân vật trữ tình,
với những nét tính cách phức tạp, biến đổi một cách kì diệu trong khơng gian thời
gian. Tất cả được phô diễn qua những lời văn giàu chất trí tuệ, kết hợp giữa tự sự và
trữ tình tài hoa, mê đắm.
Tổng hợp: Download.vn

Sơng Hương hiện ra qua sự kết hợp nhiều góc nhìn khác nhau của Hồng Phủ Ngọc
Tường, từ địa lý, lịch sử, văn hố, nghệ thuật… “hình như chỉ sơng Hương là thuộc về
một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản
trường ca của rừng già, rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn mãnh liệt qua những
ghềnh thác”. Nhưng rồi cũng có những lúc sơng Hương “trở nên dịu dàng và say đắm
giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”. Viết tùy bút, theo
Nguyễn Tuân là “lối chơi độc tấu”, “mạch văn tràn chảy tùy theo cảm hứng”. Đặc
trưng này xác đáng với những lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường miêu tả về sông
Hương. Nhà văn đã đưa người đọc đến những liên tưởng bất ngờ, khi ông so sánh
“Sông Hương đã sống một nửa cuộc đời mình như một cơ gái Di-gan phóng khống
và man dại”. Ơng cho rằng sơng Hương là đứa con của rừng già với một tâm hồn tự
do và trong sáng, để rồi rừng già đã chế ngự sức mạnh bản năng ở người con gái của
mình để khi ra khỏi rừng, “sơng Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và
trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hố xứ sở”.
Với đơi mắt khảo sát nghiêm túc của nhà địa lí có một tầm văn hố sâu rộng, kết hợp
vốn ngơn từ nghệ thuật phong phú mượt mà giàu chất thi họa, Hồng Phủ Ngọc
Tường tái hiện thủy trình của sơng Hương từ vùng trung du trở xuống, nó liên tục
chuyển dịng, “theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để
đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó”. Nhà văn đã đặt sơng Hương vào giữa cảnh
quan núi đồi, lăng tẩm, bãi biển vùng ngoại ô tây-nam thành phố Huế, gương mặt
Hương Giang trong xanh phẳng lặng tạo nên những mảng phản quang nhiều màu sắc
trên nền trời tây nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”. Hồng Phủ Ngọc
Tường đã nhìn dịng sơng Hương như một chủ thể có ý thức góp phần tôn vinh thêm
vẻ đẹp của xứ Huế. Và trước khi về với Huế, sông Hương trôi lặng thầm giữa một
vùng không gian “Bốn bề núi phủ mây phong. Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng vạn
niên”. Giữa đám quần sơn lơ xơ, ở phía tây thành Huế, nơi dành cho giấc ngủ ngàn
năm của các bậc vua chúa thời Nguyễn, sông Hương hiện ra với vẻ đẹp trầm mặc như


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng

triết lí, như cổ thi kéo dài mãi “giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”. Đến
khi sông Hương đổ vào thành phố tương lai của nó, “nó đã kéo một nét thẳng thực
n tâm theo hướng tây nam-đơng bắc…, nó đã thấy chiếc cầu trắng của thành phố in
ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như vành trăng non”. Nhà văn đã dành cho sơng Hương
một tình cảm trìu mến, thân thương. Có như vậy, ơng mới liên tưởng trạng thái sơng
Hương uốn một cánh cũng rất nhẹ sang cồn Hến như một tiếng “vâng” khơng nói ra
của tình u. Đơi mắt sâu sắc của nhà văn đã nhìn ra mối quan hệ biện chứng giữa
dịng sơng Hương mềm mại với con người xứ Huế. Sông Hương dịu dàng, duyên
dáng như đã góp phần hình thành nên tính cách nết na, ý nhị của người con gái cố đơ.
Với một trình độ văn hố un bác, Hồng Phủ Ngọc Tường đã so sánh vẻ đẹp của
sơng Hương với nhiều dịng sơng nổi tiếng thế giới như sông Seine của Pari, sông Đanuýp của Bu-đa-pét, sơng Nê-va của Nga,… Từ đó mà ơng đã tơn vinh vẻ đẹp độc
đáo của dịng sơng Hương vào buổi đêm về, “vẫn lập lòe trong đêm sương, những ánh
lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà khơng một thành phố hiện đại nào
cịn nhìn thấy được”. Nhà văn quý điệu chảy lững lờ của sơng Hương qua thành Huế.
Ơng cho rằng “Đây là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được
bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng
bảy… chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lịng.”
Có thể nói rằng Hồng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn hố Huế, ơng khơng chỉ nhìn
sơng Hương trơi ở trong thì hiện tại, ngày ngày mang phù sa và nguồn nước ngọt trao
tặng vô tư cho những cánh đồng Châu Hoà, cho cuộc sống người dân xứ Huế; mà ơng
cịn nhìn sơng Hương như là khởi nguồn cho những giá trị tinh thần lịch sử. Sông
Hương trong quá khứ qua các triều đại phong kiến vàng son, nó đã từng mang cái tên
Linh giang, dịng sơng viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam Tổ
quốc nước Đại Việt. Nó đã từng vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của anh hùng
Nguyễn Huệ, rồi nó đi suốt qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ góp phần
làm nên những chiến cơng lẫy lừng vang dội cả thế giới như lời đại tướng Võ Nguyên
Tổng hợp: Download.vn


Giáp đã phát biểu: “Lịch sử Đảng đã ghi bằng nét son tên của thành phố Huế, thành

phố tuy nhỏ nhưng đã cống hiến rất xứng đáng cho Tổ quốc”.
Từ hiện thực kiêu hùng của Huế, mà Hoàng Phủ Ngọc Tường cho rằng: “Sơng Hương
là dịng sơng của thời gian ngân vang, của sử thi viết dưới màu cỏ lá xanh biếc”. Mặt
khác, sông Hương cũng là cội nguồn của thi ca nghệ thuật. Có biết bao văn nhân, thi
sĩ đã từng rung động với dịng sơng Hương như Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Tản Đà,
Tố Hữu. Nhà văn đã tin rằng “có một dịng sơng thi ca về sơng Hương và tôi hy vọng
đã nhận xét một cách công bằng về nó khi nói rằng dịng sơng ấy khơng bao giờ lặp
lại mình trong cảm hứng của các nghệ sĩ”. Cao Bá Qt đã từng nhìn sơng Hương mà
thốt lên rằng: “Trường giang như kiếm lập thanh thiên”. Tản Đà thấy “dịng sơng
trắng, lá cây xanh”. Hàn Mặc Tử thì lại so sánh tơn vinh sơng Hương như sơng ngân
hà: “Thuyền ai đậu bến sơng trăng đó/Có chở trăng về kịp tối nay”. Thu Bồn nhìn
dịng nước lững lờ của sông Hương mà bâng khuâng “con sông dùng dằng con sơng
khơng chảy/Sơng chảy vào lịng nên Huế rất sâu”. Và với Nguyễn Trọng Tạo, Hương
Giang lãng đãng một bầu khí quyển huyền thoại thi ca giúp nhà thơ thăng hoa những
vần mê đắm:
“Con sông đám cưới Huyền Trân
Bỏ quên dải lụa phù vân trên nguồn
Hèn chi thơm thảo nỗi buồn
Niềm riêng nhuộm tím hồng hơn đến giờ
Con sơng nửa thực nửa mơ
Nửa mong Lí Bạch, nửa chờ Khuất Nguyên”
Đất nước Việt Nam có rất nhiều dịng sơng chảy qua mọi miền xứ sở, và nó đã kịp
chảy vào trong những vần thơ, trang văn tuyệt vời. Bạn đọc từng xót xa với Hồng
Cầm khi nghe tin sơng Đuống bị qn thù chiếm đóng. Nhà thơ đã thốt lên: “Sơng
Đuống trơi đi/Một dịng lấp lánh/Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì”.


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Cơng chúng u văn cũng đã chiêm ngưỡng vẻ đẹp hung bạo và trữ tình của “Đà
Giang độc bắc lưu” qua những “trang hoa” xuất sắc của nhà tuỳ bút hàng đầu Nguyễn

Tuân. Giờ chúng ta lại tìm đến với sơng Hương-dịng sơng chỉ tự thu mình khiêm tốn
trong lãnh địa Thừa Thiên Huế, nhưng qua những trang kí tài hoa của Hồng Phủ
Ngọc Tường sông Hương hiện ra với những vẻ đẹp dịu dàng, tinh tế, góp phần làm
cho Huế trở nên một bức tranh sơn thuỷ hữu tình. Hơn thế, sơng Hương cịn là dịng
sơng lịch sử, văn hố, thơ ca, nghệ thuật. Nó đã là một phần trong đời sống tâm linh
của người Huế trầm mặc, sâu sắc. Câu hỏi “Ai đã đặt tên cho dịng sơng?” của Hồng
Phủ Ngọc Tường đã gợi lên trong miền tình cảm của bạn đọc nhiều băn khoăn về một
dịng sơng ngỡ là q quen, hố ra lại có nhiều bí ẩn cần được khám phá thêm. Có
như vậy, chúng ta mới hiểu sâu sắc hơn về quê hương đất nước, tự hào hơn về giang
sơn cẩm tú Việt Nam.
Cảm nhận vẻ đẹp dịng sơng Hương - Mẫu 3
Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn chuyên viết về bút kí, một loại văn giàu tính
chân thực của đời sống. Nét đặc sắc trong sáng tác của ông là sự keets hợp nhuần
nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với tư duy tổng hợp
đa chiều đa diện. Sự nghiệp văn chương của ông để lại rất nhiều trong đó tập bút kí
“Ai đã đặt tên cho dịng sơng” 1986 là một tập văn tiêu biểu. Bài bút kí “Ai đã đặt tên
cho dịng sơng” được lấy làm tựa đề cho tập bút kí nói trên là một tác phẩm đặc sắc
của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường. Phần đầu bài bút kí này tác giả đã ca ngợi vẻ
đẹp đa chiều đa diện của dịng sơng Hương xứ Huế trong mối quan hệ với địa lí lịch
sử thi ca. Tìm hiểu sâu sắc bài bút kí chúng ta sẽ thấy được sắc diện và tâm hồn của
dịng sơng Hương thơ mộng.
Bài viết mang tính bút kí nên nhà văn khi giới thiệu về dịng sơng Hương tác giả bắt
đầu từ phía thượng nguồn của dịng sơng. Một nhận xét chung của tác giả về dòng

Tổng hợp: Download.vn


sông Hương khi ở thượng nguồn “là một bản trường ca của rừng già”. Bản trường ca
này thể hiện hai cung bậc mạnh mẽ hoang dại và dịu dàng say đắm.
Trước hết vì dịng sơng sinh ra giữa rừng già giữa đại ngàn nên nó mang âm hưởng

của vùng núi cao vực sâu, nó ‘rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những
ghềnh thác, cuộn xoáy như những cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn’. Tuy nhiên “cũng
có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài cói lọi màu đỏ của hoa đỗ
qun rừng”. Cũng có lúc nó “phóng khống và man dại như cuộc đời của cô gái
Digan” ở vùng nước Nga xa xơi.
Ngồi những dáng vẻ nói trên, cái nhìn tổng thể của nhà văn là sơng Hương ở phía
thượng nguồn có “tâm hồn sâu thẳm”, “đã đóng kín ở cữ rừng và ném chìa khóa trong
những hang đá’ như giữ ngun điều bí ẩn của mình. Qua vài nét phác thảo của nhà
văn sơng Hương phía đại ngàn có sức sống mãnh liệt, hoang dại nhưng cũng đầy cá
tính bí ẩn.
Khác với sơng Hương ở thượng nguồn, sơng Hương khi về phía đồng bằng ở ngoại vi
thành phố Huế đã có một hình dáng và một màu sắc mới. Đó là sơng Hương ln uốn
lượn xanh thẳm và trầm mặc.
Khi “ra khỏi vùng núi”, sơng Hương “chuyển mình một cách liên tục” nó vịng khúc
nó vặn mình, khi thì “theo hướng nam bắc”, khi “sang hướng tây bắc”, khi “về phía
đơng bắc”, rồi “xi dần về Huế”. Về với vùng thấp sơng Hương “mềm như tấm lụa
xanh thẳm”. Nhìn chung sơng Hương khi về phía đồng bằng nó chạy qua những vùng
đồi những rừng thơng có lăng mộ của các vua chúa với giấc ngủ nghìn năm nên sơng
Hương có “vẻ đẹp trầm mặc nhất”.
Nếu như sơng Hương ở phía thượng nguồn hoang dã man dại thì sơng Hương khi về
đồng bằng có vẻ đẹp uốn lượn trầm mặc.


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Đoạn sơng Hương chảy qua thành phố Huế được nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường tả
một cách cụ thể và tinh tế hơn. Đoạn sông này vừa mang dáng dấp xanh thẳm dịu
dàng của đoạn sơng ở phía ngoại ơ nhưng lại vừa có nét rất riêng của nó là mềm mại
dịu dàng yên tĩnh.
Sơng Hương “khi giáp mặt thành phố”, nó “vui tươi hẳn lên”. Nét nổi bật của dịng
sơng qua thành phố là “uốn một cánh cũng rất nhẹ” rồi “mềm hẳn đi” như một tiếng

“vâng” khơng nói ra của tình u. Khi đi qua thành phố sông Hương “trôi đi chậm
thực chậm cơ hồ chỉ còn là mặt hồ yên tĩnh”.
Nếu như liên hệ với dịng sơng Neva ở nước Nga xa xôi chảy qua thành phố với tốc
độ rất nhanh “khơng kịp cho lũ hải âu nói điều gì với ban” thì sơng Hương lại “chảy
lặng lờ” như một “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế” và khi bắt đầu ra khỏi Huế
“con sông như ngập ngừng vấn vương” một nỗi lịng. Đúng như nhà thơ Thanh Hải
viết:
“Con sơng dùng dằng con sơng khơng chảy
Sơng chảy vào lịng nên Huế rất sâu”
Ở những phần trên của bài bút kí nhà văn đặt dịng sơng Hương trong mối quan hệ với
những đại ngàn với những lăng tẩm trầm mặc, với thành phố Huế mộng mơ để mà ca
ngợi vẻ đẹp của nó. Thì đến đoạn cuối của đoạn trích này nhà văn đã đặt dịng sơng
trong mối quan hệ với lịch sử và thơ ca của dân tộc, để từ đó nói lên vẻ đẹp mang tính
tầm vóc của dịng sơng.
Theo tác giả sơng Hương có quan hệ với lịch sử dân tộc từ rất lâu đời. Nó là “dịng
sơng biên thuỳ xa xôi của đất nước các vua hùng”, là “biên giới phía nam của tổ quốc
Đại Việt qua những thế kỉ trung đại”, là “soi bóng kinh thành Phú Xuân của người
anh hùng Nguyễn Huệ” ở thế kỉ 18, nó gắn với “những cuộc khởi nghĩa bi tráng” của

Tổng hợp: Download.vn


nhân dân ta thế kỉ 19, nó chứng kiến “những chiến công rung chuyển của thời đại
cách mạng tháng tám”, nó “cổ vũ nồng nhiệt cho chiến cơng năm Mậu Thân”.
Không những gắn liền với lịch sử mà sông Hương cịn là một dịng sơng thi ca. Điều
đặc biệt của sông Hương là bất cứ nghệ sĩ nào phản ánh về nó cũng khơng lặp lại
nhau khơng trùng nhau về ý nghĩa sáng tạo. Đã rất nhiều thi nhân viết về sông Hương
với những vẻ đẹp rất khác nhau. Với Tản Đà là “dịng sơng trắng lá cây xanh”, với
Cao Bá Quát là “như kiếm dựng trời xanh”, với bà huyện Thanh Quan là “bóng chiều
bảng lảng”, với Tố Hữu là “dịng sơng gắn liền với sức mạnh tâm hồn”.

Với một vốn kiến thức phong phú uyên bác về lịch sử văn hoá văn chương, với một
văn phong tao nhã hào hoa tinh tế, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã dựng lên một chân
dung về sông Hương với một vẻ đẹp rất đa chiều đa dạng.
Cảm nhận vẻ đẹp dịng sơng Hương - Mẫu 4
Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn nặng lịng với xứ Huế mộng mơ, với dịng sơng
Hương hiền hịa chảy. Có lẽ ơng có dun với mảnh đất và con người nơi đây nên
những gì ơng viết thường rất bình dị, mộc mạc nhưng lãng mạn và trữ tình. Bài kí “Ai
đã đặt tên cho dịng sơng này” được xem là thành cơng của Hồng Phủ Ngọc Tường
khi khắc họa rõ ràng từng đường nét và vẻ đẹp đa chiều của dịng sơng Hương. Một
vẻ đẹp trầm lắng, dịu dàng, nên thơ và rất mực cổ kính.
“Ai đã đặt tên cho dịng sơng này” được viết theo thể kí, một thể loại có thể ghi chép
lại cảm xúc, tâm tư tình cảm, những dịng cảm xúc bất chợt, suy nghĩ bất chợt một
cách sâu sắc nhất. Có lẽ chính thể loại này đã khiến cho bài kí đi vào lòng người đọc
một cách chân thành như vậy. Vẻ đẹp của dịng sơng Hương theo ngịi bút của Hoàng
Phủ Ngọc Tường hiện lên một cách đầy ấn tượng, một vẻ đẹp khiến cho người đọc
ngỡ ngàng, sửng sốt.


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Sơng Hương là dịng sơng “duy nhất” chảy qua lịng thành phố Huế nên nó mang
những nét đẹp riêng mà khơng có dịng sơng nào có được. Hình như Hồng Phủ Ngọc
Tường rất tự hào vì điều này, tự hào với một tình yêu sơng Hương đến mê đắm.
Vẻ đẹp dịng sơng Hương ẩn hiện dưới ngịi bút tinh tế và một tình u tha thiết đã
khiến cho nó càng trở nên mê đắm đối với người đọc. Sơng Hương được nhìn từ
nhiều góc độ, từ nhiều khía cạnh, từ chiều dài của thời gian và chiều sâu của khơng
gian. Nhưng dù ở góc độ nào thì sơng Hương vẫn mang một nét đẹp riêng rất Huế.
Ở vùng thượng nguồn, sông Hương mang một vẻ đẹp khơng nơi nào có được. Đó là
hình ảnh “một cơ gái di gan phóng khống và man dại” có tâm hồn ‘tự do và trong
sáng”. Vẻ đẹp ấy được ngôn ngữ của tác giả ưu ái đã khiến nó đi vào lịng người đọc
một cách chân thực nhất. Hồng Phủ Ngọc Tường cịn vẽ lên từng đường nét đầy mê

hoặc, sông Hương như “bản trường ca của rừng già” rầm rộ và mãnh liệt nhưng có lúc
lại “dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi của màu đỏ hoa đỗ quyên rừng”.
Chỉ một màu hoa đỏ hoang dại, đơn sơ giữa núi rừng ấy đã phần nào làm tốt lên vẻ
đẹp bình dị nhưng đầy sức ám ảnh của dịng sơng hương. Như vậy vẻ đẹp của sông
hương ở vùng thượng nguồn là vẻ đẹp mê đắm, hoang dại và khơng kém phần tinh tế.
Có lẽ đây là nét đặc trưng của sông Hương , của Huế.
Và sơng Hương được biết đến là dịng sơng thuộc về một thành phố duy nhất, chỉ đến
với Huế và thuộc về Huế, như một mối duyên ngầm có từ lâu đời. Vẻ đẹp sông
Hương là vẻ đẹp vang bóng một nền văn hóa trầm tích, nhiều thăng trầm, nhưng
khơng kém phần dịu dàng và quyến rũ. Hồng Phủ Ngọc Tường liên tưởng đến sông
Hương như “người con gái dịu dàng, đằm thắm, mềm mại trong lòng huế”. Thật tài
tình và thật lãng mạn biết bao nhiêu dịng sơng của Huế mộng mơ.
Khi sông hương rời thượng nguồn về với thành phố xinh đẹp thì nó trở nên lãng mạn
và đắm say. “Cô gái digan” ấy đã “vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc
Trản, để sắc nước trở nên xanh thẳm, trầm mặc như triết lí, như cfoor thi…cho đến
Tổng hợp: Download.vn


khi gặp được tiếng chuông Thiên Mụ, nghe âm thanh bát ngát tiếng gà, từ ấy sông
Hương rạng rỡ như nắng mới, nàng muốn một cánh cung thật nhẹ, đến khi giáp mặt
với thành phố, đường cong ấy làm cho nàng mềm hẳn đi, như một tiếng vâng khơng
nói ra của tình u”. Một đoạn văn nhẹ nhàng và khơng kém phần tình tứ, đầy dun
dáng của Hồng Phủ Ngọc Tường khi miêu tả vẻ đẹp sông Hương lúc về thành phố.
Từng đường nét mềm mại, đầy mê hoặc của sông Hương thực sự khiến người đọc ngỡ
ngàng. Với lối viết gần gũi nhưng chân thành, tác giả đã mon men đi sâu vào tâm hồn
người đọc những cảm xúc trong trẻo, chân thành nhất.
Sông hương như một “nàng thơ’ đắm mình trong thành phố, và đắm mình trong
những trang viết của Hồng Phủ Ngọc Tường.
Sơng hương cịn là dịng sông chứng kiến biết bao đổi thay của Huế, của những thăng
trầm lịch sử “vẻ vang soi bóng kinh thành phú xn”, “dịng sơng của thời gian ngân

vang, của lịch sử viết giữa màu cỏ xanh, lá biếc…”. Như vậy, sơng Hương khơng chỉ
tồn tại như vậy, nó cịn là nhân chứng của lịch sử đất nước, của những tháng năm
khơng thể nào qn đi.
Từ một dịng sơng hoang dại, phóng khống, sơng Hương đã trở nên dịu dàng, tài hoa
và đầy ý chí kiên cường.
Có lẽ đối với Hồng Phủ Ngọc tường nói chung, với nhân dân Huế nói chung thì sơng
Hương chính là một biểu tượng đẹp đẽ nhất tạo nên vẻ đẹp Huế suốt mấy nghìn năm
lịch sử.
Bằng ngòi bút tinh tế, cảm xúc chân thành và một tấm lịng u thương của Hồng
Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về sông Hương. Một vẻ đẹp rất
riêng, rất dịu dàng, rất huế khiến người đọc muốn một lần đến đó tận hưởng.
Cảm nhận vẻ đẹp dịng sơng Hương - Mẫu 5


Văn mẫu lớp 12: Vẻ đẹp của sông Hương qua Ai đã đặt tên cho dịng sơng
Có ai về xứ Huế mộng mơ mà khơng một lần ngắm nhìn dịng sông Hương huyền
diệu. Con sông đã làm nên nét đặc trưng của xứ Huế. Bởi vậy mà, nó đã trở thành
nguồn cảm hứng vơ tận cho nghệ thuật trong đó có văn chương. Và một trong những
tác phẩm nổi tiếng về sơng Hương chính là tùy bút "ai đã đặt tên cho dịng sơng" của
Hồng Phủ Ngọc Tường. Nổi bật của tác phẩm này là hình tượng sơng Hương đẹp,
đầy màu sắc.
Trước hết, sông Hương là "bản trường ca của rừng già". Sông Hương gắn liền với đại
ngàn Trường Sơn hùng vĩ. Con sơng tốt lên vẻ đẹp của sức sống mãnh liệt vừa hùng
tráng trữ tình như bản trường ca bất tận của thiên nhiên: "rầm rộ giữa bóng cây đại
ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí
ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu
đỏ của hoa đỗ quyên rừng". Câu văn dài gợi dậy cái dư vang của trường ca. "Sông
Hương đã sống một nửa cuộc đời mình như một cơ gái Digan phóng khống man dại.
Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do và trong sáng".
Đây là một liên tưởng thú vị độc đáo. Bằng việc ví sông Hương với cô gái Digan, tác

giả đã khắc sâu vào tâm trí người đọc một ấn tượng mạnh mẽ. Sơng Hương hiện lên
như một con người có cá tính, có tâm hồn với vẻ đẹp hoang dại đầy tình tứ. Khi ra
khỏi rừng, "sơng Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng trí tuệ, trở thành
người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở". Cách gọi này giúp người đọc có thêm
một cách nhìn, một sự hiểu biết về vẻ đẹp hùng vĩ đầy chất thơ. Sơng Hương cịn là
một đấng sáng tạo. Nó đã tạo nên, gìn giữ và bảo tồn văn hóa của một vùng xứ sở.
Nhà văn tiếp tục hình dung sơng Hương như "người gái đẹp ngủ mơ màng giữa cánh
đồng Châu Hóa đầy hoa dại" được người tình mong đợi đến đánh thức. Từ đây, thủy
trình của sơng Hương khi nó bắt đầu về xi như một cuộc tìm kiếm có ý thức. Người
tình nhân đích thực của một người con gái đẹp trong câu truyện tình u nhuốm màu
cổ tích. Thủy trình của sơng Hương được miêu tả với sức sống mới, vóc dáng mới.
Dịng sơng chuyển dịng một cách kiên tục, vịng giữa khúc quanh đột ngột uốn mình
Tổng hợp: Download.vn


qua những đường cong thật mềm. Hành trình khá gian truân, vượt qua nhiều thử thách:
"từ ngã ba tuần sông Hương theo hướng Nam Bắc qua điện Hòn Chén; vấp Ngọc Trản,
nó chuyển hướng sang Tây Bắc, vịng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi
đột ngột vẽ một hình cung thật trịn về phía đơng bắc, ơm lấy chân đồi Thiên Mụ,
xuôi dần về Huế. Những câu văn miêu tả dòng chảy địa lý tự nhiên của dòng sơng,
biến dịng chảy ấy trở thành một hành trình của người con gái đẹp duyên dáng.
Vào giữa lòng thành phố, sông Hương "vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh
biếc". "Sơng Hương nằm ngay giữa lịng thành phố u q của mình". Sơng Hương
phẳng lặng đã khiến cho cảnh vật phố Huế trở nên mộng mị, ảo diệu, nhẹ nhàng. Sơng
Hương như "điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế". Sông Hương như một giai điệu
chậm rãi khiến cho mọi cảnh vật, mọi thứ xô bồ như một phút lặng. Sơng Hương cịn
được ví với "tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya". Tác giả đã gợi đến một nét đẹp văn hóa
của Huế gắn với dịng sơng thơ mộng: nhã nhạc cung đình Huế. Nhã nhạc phải được
biểu diễn trên sông vào đêm khuya mới cảm nhận hết được vẻ đẹp âm nhạc và màu
sắc văn hóa đặc trưng ở nơi đây.

Khi rời khỏi thành phố, sông Hương như một "người tình thủy chung". Khúc ngoặt về
hướng Đơng của dịng sơng trong con mắt của người nghệ sĩ là biểu hiện của nỗi vấn
vương, cả một chút lẳng lơ kín đáo. Nhà văn hình dung sơng Hương như nàng Kiều
trở lại gặp Kim Trọng để nói lời thề trước khi đi xa.
Dịng sơng Hương là dịng sơng của lịch sử, của thi ca. Trong lịch sử, sông Hương
mang vẻ đẹp của một bản anh hùng ca, ghi dấu bao chiến cơng oanh liệt của dân tộc.
Từ dịng sơng biên thùy của các vua Hùng, đến bảo vệ biên giới phía Nam của Tổ
quốc Đại Việt thời trung đại. Thế kỉ mười tám nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú
Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ; nó sống hết lịch sử bi tráng của thế kỉ mười
chín với máu của các cuộc khởi nghĩa, và từ đấy sông Hương đã đi vào thời đại Cách
mạng tháng Tám của những chiến cơng rung chuyển. Khơng chỉ lịch sử mà cịn là thi