Kinh tế công cộng ppt

Bài giảng Kinh tế công cộng 1
MÔN HỌC
KINH TẾ CÔNG CỘNG
Giảng viên: Th.s Nguyễn Thi Hoa

Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
2
THÔNG TIN CƠ BẢN

Tên học phần: Kinh tế Công cộng

Số đơn vị học trình: 04

Trình độ: Cho sinh viên năm thứ 2

Phân bổ thời gian:

Giảng trên lớp: 40 tiết

Thảo luận/làm bài tập: 18 tiết

Kiểm tra: 2 tiết

Tổng cộng: 60 tiết

Điều kiện tiên quyết: Đã học xong học
phần Kinh tế vi mô và Kinh tế vĩ mô
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
3

Mục tiêu học phần

lý giải về vai trò và phạm vi can thiệp của chính
phủ trong nền kinh tế thị trường

phân tích cơ chế ra quyết định trong khu vực
công và các công cụ chính sách để chính phủ can
thiệp vào nền kinh tế thị trường.
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
4
TÓM TẮT NỘI DUNG HỌC PHẦN

Chương I: lý giải chính phủ phải can thiệp vào
nền kinh tế thị trường; các vai trò cơ bản của
chính phủ; những hạn chế của chính phủ khi can
thiệp và giới thiệu khái quát về học phần.

Các chương tiếp theo (II, III và IV) lần lượt đi
sâu phân tích và đánh giá ba vai trò nói trên của
chính phủ, có liên hệ đến thực tiễn của Việt
Nam.

Chương V đề cập đến cơ chế ra quyết định trong
khu vực công

Chương VI hệ thống hoá lại các công cụ chính
sách mà chính phủ sử dụng
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng

5
Nhiệm vụ của người học

Tham dự đầy đủ các buổi lên lớp, kiểm tra, thi
hết học phần và phát biểu tích cực xây dựng bài.

Làm bài tập đầy đủ, chuẩn bị các chuyên đề phát
biểu trong giờ thảo luận theo phân công của
giáo viên.
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
6
Tài liệu học tập

Giáo trình Kinh tế Công cộng - Khoa Kế
hoạch và Phát triển, ĐH KTQD

Giáo trình Kinh tế học công cộng- J.E.
Stiglitz

Giáo trình Public Finance - H.S. Rosen

Giáo trình Public Finance - D.N Hymam

Giáo trình Kinh tế và Tài chính công-
Đại học Kinh tế Quốc dân

Tham khảo các tạp chí kinh tế
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng

7
Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên:

Ý thức tham gia học tập: Được đánh giá qua
ý thức đi học đầy đủ, đúng giờ, phát biểu xây
dựng bài tích cực và tinh thần tự giác làm bài
tập, thảo luận theo các chuyên đề được phân
công). Sinh viên không tham dự đủ từ 80%
thời gian trên lớp sẽ không đủ điều kiện
được xét tích lũy đủ kiến thức của học phần.

Kiểm tra giữa kỳ: Có một bài kiểm tra giữa
kỳ 60 phút, có báo trước.

Thi hết học phần: Có một bài thi hết môn 90
phút theo hình thức thi trắc nghiệm.
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
8
Thang điểm

Học phần được đánh giá theo thang điểm 10,
trong đó:

Ý thức tham gia học tập: 10% điểm tổng
kết

Kiểm tra giữa kỳ: 20% điểm tổng kết

Thi hết học phần: 70% điểm tổng kết

Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
9
Chương I: Vai trò của chính phủ trong nền
kinh tế thị trường và đối tượng nghiên cứu
của môn học Kinh tế Công cộng
1. Chính phủ trong nền kinh tế thị trường
2. Cơ sở khách quan cho sự can thiệp của
chính phủ vào nền kinh tế
3. Chức năng, nguyên tắc và những hạn
chế trong sự can thiệp của chính phủ
4. Đối tương, nội dung và phương pháp
luận nghiên cứu môn học
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
10
Chương II: Chính phủ và vai trò phân bổ
nguồn lực nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế
1. Độc quyền
2. Ngoại ứng
3. Hàng hoá công cộng (HHCC)
4. Thông tin không đối xứng
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
11
Chương III: Chính phủ và việc đảm bảo công
bằng xã hội và đảm bảo công bằng xã hội
1. Công bằng xã hội trong phân phối thu
nhập
2. Các lý thuyết về phân phối lại thu nhập

3. Quan hệ giữa hiệu quả kinh tế và công
bằng xã hội
4. Đói nghèo và các giải pháp xoá đói
giảm nghèo
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
12
Chương IV: Chính phủ với vai trò ổn định và
hội nhập kinh tế trong bối cảnh toàn cầu hoá
1. Chính sách tài khoá và tiền tệ với chức
năng ổn định kinh tế vĩ mô trong điều
kiện nền kinh tế đóng
2. Chính sách ổn định kinh tế vĩ mô của
chính phủ trong bổi cảnh toàn cầu hoá
3. Chính phủ Việt Nam với việc sử dụng
chính sách tài khoá, tiền tệ để ổn định
kinh tế vĩ mô trong điều kiện hội nhập
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
13
Chương V Lựa chọn công cộng
1. Lợi ích của lựa chọn công cộng (LCCC)
2. LCCC trong cơ chế biểu quyết trực tiếp
3. LCCC trong cơ chế biểu quyết đại diện
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
14
Chương VI: Công cụ can thiệp cơ bản của
chính phủ vào nền kinh tế
1. Nhóm công cụ chính sách về các qui định pháp

lý
2. Nhóm công cụ chính sách tạo cơ chế thúc đẩy thị
trường
3. Nhóm công cụ chính sách điều tiết bằng thuế và
trợ cấp
4. Nhóm công cụ chính sách sử dụng kinh tế nhà
nước tham gia cung ứng dịch vụ
5. Nhóm công cụ chính sách về bảo hiểm và giảm
nhẹ nguy cơ tổn thương
Bài giảng Kinh tế công cộng 15
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ VAI TRÒ CỦA
CHÍNH PHỦ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
CỦA MÔN HỌC KINH TẾ CÔNG CỘNG
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
16
NỘI DUNG CHÍNH
1. CHÍNH PHỦ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG
2. CƠ SỞ KHÁCH QUAN CHO SỰ CAN THIỆP
CỦA CHÍNH PHỦ VÀO NỀN KINH TẾ
3. CHỨC NĂNG, NGUYÊN TẮC VÀ NHỮNG
HẠN CHẾ TRONG SỰ CAN THIỆP CỦA
CHÍNH PHỦ VÀO NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG
4. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN CỨU MÔN HỌC
Bài giảng Kinh tế c

ông cộng
17
1. CHÍNH PHỦ TRONG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG
1.1 Quá trình phát triển nhận thức về vai trò của Chính
Phủ
1.2 Sự thay đổi vai trò Chính Phủ trong thực tiễn phát
triển của thế kỷ 20
1.3 Đặc điểm chung của khu vực công cộng
1.4 Khu vực công cộng ở Việt Nam
1.5 Chính Phủ trong vòng tuần hoàn kinh tế
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
18
1.1 Quá trình phát triển nhận thức
về vai trò của Chính Phủ
Khái niệm Chính Phủ: CP là một tổ chức được thiết
lập để thực thi những quyền lực nhất định, điều tiết
hành vi của các cá nhân sống trong xã hội nhằm
phục vụ cho lợi ích chung của xã hội đó và tài trợ cho
việc cung cấp những hàng hóa, dịch vụ thiết yếu mà
xã hội đó có nhu cầu.
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
19
1.1 Quá trình phát triển nhận thức
về vai trò của Chính Phủ
Chức năng của Chính phủ: thực thi pháp luật và
can thiệp vào nền kinh tế.
Câu hỏi: Chính phủ có nên can thiệp vào nền

KTTT không và can thiệp ở mức độ nào?
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
20
1.1 Quá trình phát triển nhận thức
về vai trò của Chính Phủ

Lý thuyết Bàn tay vô hình của Adam Smith
 nền KTTT thuần túy

Quan điểm của Karl Marx, Anghen, Lenin
 nền KT kế hoạch hóa tập trung

Cải cách kinh tế (trong đó có VN)
 nền KT hỗn hợp
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
21
1.2 Sự thay đổi vai trò CP trong
thực tiễn phát triển của thế kỷ 20

Thập kỷ 50-70: Chính phủ đóng vai trò quan
trọng

Thập kỷ 80: thu hẹp sự can thiệp của Chính phủ

Thập kỷ 90: kết hợp với KVTN trong quá trình
phát triển
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng

22
1.3 Đặc điểm chung của khu vực
công cộng

Khái niệm khu vực công cộng:là một bộ phận
của nền kinh tế có thể và được phân
bổ nguồn lực theo cơ chế phi thị
trường

Phân bổ nguồn lực:

Theo cơ chế thị trường

Theo cơ chế phi thị trường
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
23
1.3 Đặc điểm chung của khu vực
công cộng (tiếp)

Các lĩnh vực cơ bản được coi là KVCC:

Hệ thống các cơ quan quyền lực của NN

Hệ thống quốc phòng, an ninh, trật tự
an toàn XH…

Hệ thống KCHT kỹ thuật và xã hội

Các lực lượng kinh tế của Chính phủ


Hệ thống an sinh xã hội
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
24
1.3 Đặc điểm chung của khu vực
công cộng

Quy mô của KVCC:
Lớn hay nhỏ tùy thuộc vào quan hệ tương tác giữa
KVCC và KVTN
Bài giảng Kinh tế c
ông cộng
25
1.4 Khu vực công cộng ở Việt Nam

Trước năm 1986

KVCC giữ vai trò chủ đạo

KVTN nhỏ bé, bị bóp nghẹt

Sau năm 1986

Nghị quyết ĐH Đảng lần thứ VI: chuyển
nền KT sang vận hành theo cơ chế TT

KVCC có chuyển biến sâu sắc

KVCC bộc lộ những yếu kém chưa theo kịp

yêu cầu đổi mới

Nguyên nhân những yếu kém của KVCC