Giải giáo dục công dân 6 bài 4 tôn trọng sự thật

BÀI 4. TÔN TRỌNG SỰ THẬT
KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi (trang 20 SGK GDCD 6):
Em hãy đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi:

- Em có suy nghĩ gì về việc làm của bạn học sinh trong thông tin trên?
Trả lời


Suy nghĩ của em về việc làm của bạn học sinh trong thông tin trên là: bạn học sinh
trên là một người dũng cảm dám nhận lỗi lầm mình mắc phải, bạn dám đối diện
với sự thật là mình đã đâm làm vỡ gương người khác, là một người biết tôn trọng
sự thật.
KHÁM PHÁ
Nhiệm vụ 1 (trang 21 SGK GDCD 6):
Em hãy đọc câu chuyện và trả lời các câu hỏi dưới đây:
Một nhà thơ chân chính
Ngày xưa, ở vương quốc Dagestan có một ơng vua rất bạo ngược. Khắp nơi truyền
đi bài hát lên án thói hống hách, bạo tàn của nhà vua.
Rồi một ngày, bài hát lọt đến tai vua. Vị vua ra lệnh tìm cho được tác giả bài hát để
xử tội. Truy tìm khơng ra, vị vua ra lệnh tống giam tất cả nhà thơ và nghệ nhân hát
rong cả nước.
Sau đó, nhà vua ra lệnh phải hát cho vua nghe một bài hát do chính mình sáng tác
ca ngợi nhà vua. Tất cả đều cố gắng hồn thành, riêng có ba nhà thơ kiên quyết
khơng chịu hát. Họ bị tống giam vào ngục.
Ba tháng sau, vị vua giải ba người ra và cho thêm cơ hội. Một trong ba nhà thơ đã
hát ca ngợi vị vua, thế là được thả ra.
Giàn hoả thiệu xuất hiện, một trong hai nhà thơ còn lại cất tiếng hát. Riêng người
cuối cùng vẫn im lặng, vị vua ra lệnh: “Trói hắn và thiếu chết!”.
Cuối cùng, nhà thơ cũng cất vang tiếng hát. Đó là lời hát phơi bày nỗi thống khổ
của người dân, phê phán thói xấu của nhà vua... Tiếng hát vang lên, cả hoàng cung

rung động cùng với ngọn lửa bừng bừng bốc cháy như giận dữ. Nhà vua bất ngờ


thét lên: “Dập tắt lửa! Ta không thể mất nhà thơ chân chính độc nhất của đất nước
này”.
(Theo Truyện cổ dân gian Nga)
1. Khi bị nhà vua bắt các nhà thơ và nghệ nhân hát rong đã hành động như thế nào?
Vì sao?
2. Việc chấp nhận cái kết của nhà thơ cuối cùng cho thấy ông là người như thế
nào?
3. Theo em thế nào là tôn trọng sự thật? Nêu một số biểu hiện của tôn trọng sự
thật?
Trả lời
1. Khi bị nhà vua bắt các nhà thơ và nghệ nhân hát rong đã hành động: tất cả đều
cố gắng hoàn thành nhiệm vụ , riêng 3 nhà thơ vẫn kiên quyết không hát, đến phút
cuối khi bị đe dọa đến cái chết, đã có 2 nhà thơ phải cất tiếng hát ca ngời nhà vua
vì tất cả họ đề sợ cái chết, nhưng trong số đó vẫn có một nhà thơ kiên quyết đến
phút cuối không hát, đến khi cận kề cái chết, ông đã cất lên tiếng hát tố cáo về tội
ác của nhà vua. Sở dĩ ông hát như vậy vì ơng muốn tơn trọng sự thật hiện tại của
nhà vua không lo cho bá tánh muôn dân, ông muốn vạch trần cho nhà vua thức
tỉnh, ông là một nhà thơ chân chính
2. Việc chấp nhận cái kết của nhà thơ cuối cùng cho thấy ông là người chân chính,
ln coi trọng sự thật trước mắt.
3. Tơn trọng sự thật là suy nghĩ, nói và làm theo đúng sự thật, bảo vệ sự thật.
Một số biểu hiện của tôn trọng sự thật là:
- Nhận lỗi khi mắc sai lầm.


- Thẳng thắn bảo vệ người trung thực.
- Thẳng thắn phê bình người vi phạm….

Nhiệm vụ 2 (trang 21 SGK GDCD 6):
Quan sát hình và trả lời các câu hỏi dưới đây:

1. Em có nhận xét gì về nội dung trao đổi của các bạn trong 2 hình ảnh trên?
2. Từ câu chuyện của các bạn trong 2 hình ảnh trên, em hãy cho biết vì sao chúng
ta phải tơn trọng sự thật?
Trả lời
1. Em có nhận xét về nội dung trao đổi của các bạn trong 2 hình ảnh trên: các bạn
đã biết được lợi ích của việc nói ra sự thật và biết hối lỗi khi mình nói dối.
2. Chúng ta phải tơn trọng sự thật vì: đó là đức tính cần thiết và quý báu giúp con
người nâng cao phẩm giá của con người , góp phần tạo mối quan hệ xã hội tốt đẹp,
được mọi người tin yêu, quý trọng.
LUYỆN TẬP
Nhiệm vụ 1 (trang 22, 23 SGK GDCD 6):


Em hãy đọc tình huống và trả lời câu hỏi sau:
- Tình huống 1: Lớp 6E là lớp cuối cùng nộp sản phẩm của phong trào kế hoạch
nhỏ. Khi mang sản phẩm xuống khu tập trung giấy, nhìn danh sách các lớp đã nộp,
Tú thấy lớp mình chỉ kém lớp 7C có 1kg. Cơ Tổng phụ trách lại vừa đi ra ngồi.
Tú nói với Huyền: “Hay là mình khai tăng lên 2kg để được vị trí số 1”. Huyền kiên
quyết phản đối và ghi đúng khối lượng sản phẩm của lớp mình.
Em đồng tình với ý kiến của bạn Tú hay bạn Huyền? Vì sao?
- Tình huống 2: Nam chạy rất nhanh trong lớp vào giờ ra chơi và vô tình vung tay
làm vỡ lọ hoa. Lúc này, chỉ có An nhìn thấy do các bạn khác đang chơi bên ngồi.
Sợ bị phạt, Nam nói với An giấu kín chuyện, đừng nói cho ai biết.
+ Em có đồng tình với hành động của bạn Nam khơng? Vì sao?
+ Nếu là An, em sẽ làm gì?
- Tình huống 3: Hà và mẹ đang đứng đợi xe buýt. Có một cụ già mù bán vé số lại
gần và nói: “Chỉ có mười nghìn thơi, cơ chủ mua hộ tơi một tờ với!”. Một anh

thanh niên gọi lại và mua cho cụ. Hà thấy anh thanh niên đó rút 6 tờ vé số nhưng
chỉ đưa cụ già 50 nghìn đồng. Hà vội nói với anh thanh niên: “Anh có trẻ nhầm
tiền cho bà khơng ạ?”.
+ Em có nhận xét gì về hành động của anh thanh niên? Vì sao?
+ Em có đồng tình với hành động của bạn Hà khơng? Vì sao?
Trả lời
- Tình huống 1: Em đồng ý với ý kiến bạn bạn Huyền. Vì cịn là học sinh chúng ta
nên nói đúng sự thật dù là việc nhỏ nhất.
- Tình huống 2:


+ Em khơng đồng tình với hành động bạn Nam. Vì Nam là một cậu học sinh nhút
nhát, khơng dám nhận lỗi khi mình phạm phải mà cịn bảo An che giấu giúp mình.
+ Nếu là An, em sẽ khuyên Nam nên nhận lỗi với cô giáo và các bạn.
- Tình huống 3:
+ Nhận xét của em về hành động của anh thanh niên: Anh là một người gian dối,
không biết tôn trọng sự thật.
+ Bày tỏ thái độ của em với hành động của bạn Hà: bạn rất đáng được tuyên
dương, bạn đã dũng cảm chỉ ra lỗi, cái sai của người khác.
Nhiệm vụ 2 (trang 23 SGK GDCD 6):
1. Em rút ra được bài học gì cho mình qua câu chuyện trên?
2. Khi gặp anh Cảng ở ngoài đời, em sẽ có cảm xúc gì?
Trả lời
1. Em rút ra được bài học là: Cần phải trung thực, và khi trung thực, chúng ta sẽ
luôn được mọi người yêu q, kính trọng.
2. Khi gặp anh Cảng ở ngồi đời, em sẽ có cảm xúc là ngưỡng mộ và yêu mến vì
hành động cao đẹp của anh.
VẬN DỤNG
Nhiệm vụ 1 (trang 24 SGK GDCD 6):
Em hãy thuyết trình ngắn về một trong hai câu ca dao sau:

Trả lời
“ Những người tính nết thật thà
Đi đâu cũng được người ta tin dùng”
Trong xã hội ngày nay, đức tính trung thực là rất cần thiết cho mọi người đức tính
trung thực là một trong những đức tính đáng quý mà mọi người cần phải có, nhất là
giới học sinh chúng ta, rất cần đức tính này để hồn thiện chính mình, trở thành
người cơng dân tốt.
Vậy ta nên định nghĩa về đức tính trung thực như thế nào ? Xin trả lời ngay Đức
tính trung thực là hết lòng với mọi người, là thật thà, là ngay thẳng. Người có đức
tính trung thực là người ln nói đúng sự thật, không làm sai lệch sự thật, ngay
thẳng, thật thà, là người luôn được mọi người tin tưởng. Trong cuộc sống ngày
nay, đức tính trung thực được biểu hiện trong các kì thi của giới học sinh như
khơng có hiện tượng quay cóp, chép bài hoặc xem bài của bạn... Và đức tính này
cũng được biểu hiện trong xã hội như có những người ngay thẳng, khơng nói sai sự
thật, không tham lam của người khác.
Trong kinh doanh, nếu là người ngay thẳng, họ sẽ không sản xuâ't nhũng loại H
ang kém chất lượng, kinh doanh những mặt hàng bất hợp pháp, làm nguy hại đến
người tiêu dùng... những người nào mang trong người hoặc đang rèn luyện đức
tính trung thực thì những người đó sẽ dần hồn thiện nhân cách của họ sẽ được mọi


người mến yêu và tôn trọng. Nếu rèn luyện đức tính trung thực, chúng ta sẽ thành
đạt trong cuộc sống, chúng ta sẽ có vốn tri thức để làm giàu một cách chân chính,
và nêu chúng ta mắc sai lầm, ta sẽ dễ dàng sửa chữa được nó và hồn thiện mình
thành một cơng dân tốt, có ích cho xã hội, làm cho xã hội chúng ta trở nên trong
sạch, văn minh và tốt đẹp, khiến đất nước ngày càng đi lên và phát triển đến tầm
cao.
Đồng thời, bên cạnh những người biết hoàn thiện bản thân để trở thành người dân

tốt vẫn có những người có biểu hiện thiếu trung thực và sai trái, chúng ta cần phải
phê phán và lên án những biểu hiện như vậy. Biểu hiện rõ nhất là trong giới học
sinh hiện nay, nạn học giả, bằng thật do quay cóp, chép bài của bạn, gian lận trong
thi cử đã trở thành một tệ nạn phổ biến gây ảnh hưởng xấu đến kết quả học tập, đến
ý nghĩa của việc dạy và học, gây dư luận xôn xao trong xã hội. Một biểu hiện thứ
hai tương đối rõ ràng là sự thiếu trung thực trong kinh doanh đời sống, đó là việc
các báo cáo khơng trung thực, chất lượng sản phẩm kinh doanh ngày càng kém đi,
ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt có thể gây ra hậu quả
nghiêm trọng đe dọa tính mạng con người hiện nay như các sản phẩm, các mặt
hàng được người dân tiêu dùng hàng ngày, điển hình là các loại sữa có chứa chất
độc hại melamine gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng, hay ngay các loại nước
mắm cũng có chứa chất ure độc tố, hoặc cả các loại rau quả, trái cây hiện nay như
rau xanh hay quả tươi đều được người trồng trọt tiêm nhiễm các loại hóa chất vì lợi
nhuận của bản thân... Nhũng hành vi trên đều đáng phê phán vì thiếu trung thực,
khơng nghĩ đến sức khỏe của người dân mà chỉ nghĩ đến lợi nhuận của bản thân
mình. Chỉ vài biểu hiện trên mà đã nói lên được tính thiếu trung thực đã trở thành
căn bệnh phổ biến lây lan nhanh trong mọi người dân. Chính căn bệnh này đã
khiến xã hội xuống cấp, đạo đức người dân dần bị hạ thấp, phá bỏ những nét đẹp
truyền thống của dân tộc.


Vì vậy, để tránh được tệ nạn thiếu trung thực trong xã hội ngày nay, mỗi chúng ta
cần tự mình xây dựng nên một ý thức trung thực trong từng việc nhỏ nhặt nhất mà
hàng ngày chúng ta đều làm cho đến việc lớn lao sau này. Bên cạnh việc tự hồn
thiện mình, chúng ta cẩn lên án những hành vi thiếu trung thực và tích cực đầy lùi
những tiêu cực do nạn thiếu trung thực để noi theo những tấm gương về đạo đức
cao cả.
Là một con người sống trong xã hội hiện đại, đức tính trung thực là khơng thể thiếu
cho bản thân, cần tích cực rèn luyện đức tính đáng q này để hồn thiện chính
mình, trở thành người công dân tốt đưa đạo đức xã hội ngày càng đi lên, đất nước

ngày một phát triển hơn và hơn nữa.