Skkn áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm trong dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh môn mĩ thuật lớp 8 thcs

MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU……………………………………………………………....2
1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………........ ..2
2.Phạm vi và đối tượng nghiên cứu………………………………………...........2
3. Mục đích của đề tài …………………………………….................................3
4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................3
II. PHẦN NỘI DUNG ...........................................................………………......4
1.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng đè tài ................................................4
2. Nội dung các biện pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề…………………...7
3. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với yêu cầu nâng cao chất lượng
công tác giảng dạy, phù hợp với đối tượng học sinh, thực tiễn nhà trường,
địa phương...........................................................................................................14
4. Các kết quả minh chứng về sự tiến bộ của học sinh khi áp dụng sáng kiến....15
III. PHẦN KẾT LUẬN ………………………………………...........................16
1.Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ quá trình áp dụng sáng kiến kinh..16
2.Những kiến nghị đề xuất để triển khai, ứng dụng sáng kiến knh nghiệm vào
thực tiễn................................................................................................................16
IV.PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................19

1

skkn


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Đổi mới phương pháp dạy học là yêu cầu cấp bách trong thời đại ngày nay,
định hướng của đổi mới phương pháp dạy học là hướng tới hoạt động dạy học
tích cực để phát huy năng lực của học sinh, hướng tới hoạt động học tập chủ động,
sáng tạo, chống lại thói quen học tập thụ động vì vậy đổi mới phương pháp dạy
học bao gồm cả đổi mới về nội dung và hình thức hoạt động, hình thức tổ chức, và

phương pháp làm việc theo nhóm là một trong những phương pháp dạy học đổi
mới lấy học sinh làm trung tâm nhằm phát huy tính tích cực của học sinh. Dạy học
là một nghệ thuật, nhưng dạy nghệ thuật lại càng phải nghệ thuật hơn. Do vậy
trong thời gian dạy học môn Mĩ thuật tai trường THCS Định Tăng tơi ln tìm tịi
và vận dụng phương pháp dạy học mơn Mĩ thuật theo tinh thần đổi mới phương
pháp dạy học. Khi dạy học người giáo viên phải có vai trị dẫn dắt khéo léo để biến
quá trình dạy học thành quá trình tự học, tự khám phá và xây dựng kiến thức của
mỗi học sinh. Để làm tốt điều đó người giáo viên cần phải nắm vững các phương
pháp giảng dạy theo yêu cầu của đổi mới phương pháp nhằm phát huy tính tích
cực độc lập suy nghĩ, sáng tạo của học sinh thông qua việc học sinh chủ động tham
gia vào các hoạt động học tập để lĩnh hội kiến thức, biến học sinh thành một chủ
thể tích cực, chủ động nắm bắt kiến thức một cách tự nhiên, khơng gị bó. Giáo
viên giữ vai trị là người hướng dẫn… Tơi thấy trong các phương pháp dạy học thì
phương pháp làm việc theo nhóm là một trong những phương pháp áp dụng rất
hiệu quả vào việc dạy và học Mĩ thuật đăc biệt đối với phân mơn thường thức mĩ
thuật, nó hình thành sự đồn kết phấn đấu thi đua của từng cá nhân, từng nhóm
học sinh trong tập thể lớp, kích thích học sinh tính tích cực suy nghĩ, động não tiếp
thu kiến thức một cách chủ động sáng tạo. Nhưng sử dụng phương pháp làm việc
theo nhóm sao cho hiệu quả, kích thích tối đa sự tích cực tham gia của học sinh
vào hoạt động học là một vấn đề cần thiết trong giảng dạy… Qua thời gian dạy học
môn Mĩ thuật tôi thấy việc sử dụng phương pháp thảo luận nhóm cịn nhiều hạn
chế ảnh hưởng lớn đến kết quả dạy và học môn Mĩ thuật ở cấp Trung học cơ sở. Là
một giáo viên dạy bộ môn Mĩ thuật, tôi rất băn khoăn và trăn trở về vấn đề này. Do
vậy, tôi đã quyết định chọn đề tài “Áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm
trong dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh môn Mĩ thuật
lớp 8 THCS” để nghiên cứu .
2. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
2

skkn

2.1. Phạm vi thực hiện:
- Việc dạy và học môn mĩ thuật trong trường THCS .
- Phương pháp làm việc theo nhóm trong dạy học mơn Mĩ thuật THCS khối 8, lớp
8A,8B
2.2 Đối Tượng nghiên cứu;
- Giáo viên dạy môn Mĩ thuật Trường THCS Định Tăng – Yên Định
- Học sinh lớp: 8 Trường THCS Định Tăng . xã Định Tăng – Yên Định
3. Mục đích của đề tài.
- Đề xuất phương pháp làm việc theo nhóm theo hướng đổi mới để nâng cao chất
lượng dạy và học môn Mĩ thuật THCS.
- Nghiên cứu thực trạng dạy và học môn Mĩ thuật và tìm hiểu vai trị của phương
pháp làm việc theo nhóm trong dạy học Mĩ thuật.
- Tìm hiểu những hạn chế và nguyên nhân dẫn đến hạn chế của việc áp dụng hình
thức làm việc theo nhóm ở một số tiết dạy môn Mĩ thuật.
- Đưa ra phương pháp dạy học tích cực bằng cách sử dụng hình thức làm việc theo
nhóm phù hợp, đạt hiệu quả trong giảng dạy Mĩ thuật bậc Trung học cơ sở giúp
nâng cao chất lượng mơn học.
4. Phương pháp nghiên cứu.
 

Tìm hiểu một số phương pháp dạy học

- Phương pháp thảo luận.
- Phương pháp hợp tác trong nhóm nhỏ.
- Phương pháp nghiên cứu trường hợp điển hình.
- Phương pháp dạy học theo dự án.
- Phương pháp đóng vai.
- Phương pháp trị chơi....

Phương pháp làm việc theo nhóm trong dạy học theo định hướng phát triển năng
lực học sinh môn Mĩ thuật lớp 8 THCS. Một vài nét về đặc điểm và vai trị của
phương pháp dạy học tổ chức nhóm. Cách thức tổ chức và tiến hành phương pháp tổ

3

skkn


chức hoạt động nhóm trong dạy học mỹ thuật. Lấy ví dụ minh hoạ cụ thể thơng qua
các phân mơn trong chương trình lớp 8 mỹ thuật THCS.

PHẦN NỘI DUNG
1.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng đề tài.
1.1Thực trạng chung:
Trong sáng kiến này tôi không đề cập đến vấn đề quan điểm nhìn nhận và sự
đánh giá, hay vẫn cịn có những quan điểm chủ quan cho rằng bộ môn mĩ thuật là bộ
môn phụ. Mà tôi chỉ nêu thực trạng chung về vấn đề chuyên môn và giảng dạy để từ
đó chúng ta thấy được hiệu quả cụ thể khi áp dụng các phương pháp giảng dạy theo
hướng đổi mới.
Trong dạy học việc lấy học sinh làm trung tâm, là một vấn đề lớn trong sự
thay đổi Dạy- Học của người giáo viên, phải tìm ra những phương pháp hiệu qủa
nhất, để chuyển tải một lượng kiến thức nhất định. Giáo viên phải hình thành ở học
sinh khả năng tự kiểm tra, tự đánh giá, khuyến khích học sinh nỗ lực khám phá tri
thức theo cách riêng của mình, kinh nghiệm riêng của mình. Theo đó thì vai trị của
người thầy lúc này, đó là “định hướng, tổ chức, điều khiển, truyền thụ tri thức kĩ
năng, kĩ xảo” cịn vai trị của người học sinh, đó là “hình thành sự đồn kết phấn
đấu thi đua của từng cá nhân, từng nhóm học sinh trong tập thể lớp, kích thích
học sinh tính tích cực suy nghĩ, động não tiếp thu kiến thức một cách chủ động
sáng tạo” hay có thể nói đó là xác lập một nguyên lý hoạt động mới: “thầy thiết kế,

trị thi cơng”. Đặc biệt là giảng dạy phân mơn thường thức mĩ thuật nói chung và
mơn mĩ thuật lớp 8 nói riêng, Đây khơng chỉ là sự trăn trở của riêng bản thân tôi mà
cũng là sự trăn trở chung của tất cả các Thầy, Cơ giáo khi giảng dạy bộ mơn mĩ thuật
nói chung và phân mơn thường thức mĩ thuật nói riêng .
1.2 Thực trạng của giáo viên:
Nhà trường luôn tạo điều kiện tốt nhất để giáo viên hồn thành mọi cơng việc. Sự
thay đổi về quan điểm dạy học lấy học sinh là trung tâm và sự phát triển về kĩ thuật
dạy – học đã làm thay đổi những quan điểm giáo dục chung trong nhà trường và
trong phương pháp dạy của giáo viên – học của học sinh.
Việc áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm theo hướng đổi mới trong dạy
học môn Mĩ thuật.Trước hết chúng ta cần hiểu bản chất của hình thức làm việc
theo nhóm là tạo điều kiện cho mọi học sinh đều được tham gia vào quá trình học
tập một cách tự giác bằng khả năng của mình. Phương pháp dạy học này xây
dựng cho học sinh tinh thần tập thể, ý thức cộng đồng với cơng việc chung, đồng
thời hình thành cho học sinh phương pháp làm việc khoa học ( tự lập kế hoạch và
4

skkn


làm việc theo kế hoạch). Đối với môn học Mĩ thuật, phương pháp làm việc theo
nhóm thường được thực hiện khi học thường thức mĩ thuật, bày mẫu và lựa chọn
mẫu vẽ, trong trị chơi ghép hình, vẽ màu.. để học sinh có điều kiện bộc lộ ý kiến,
tăng khả năng hợp tác và khả năng làm việc cá nhân. Phương pháp dạy học theo
hình thức làm việc theo nhóm có rất nhiều cách tổ chức thực hiện khác nhau cụ
thể là:
- Hình thức động não.
- Hình thức động não viết.
- Hình thức động não cơng khai.
- Kĩ thuật XYZ.

- Kĩ thuật bể cá.
- Kĩ thuật ổ bi.
- Hình thức tranh luận ủng hộ – phản đối.
- Hình thức thơng tin phản hồi trong quá trình dạy học.
- Kĩ thuật tia chớp( Phỏng vấn nhanh)
- Kĩ thuật “ 3 lần 3” .
- Kỹ thuật khăn phủ bàn.
Những hình thức làm việc theo nhóm trên hay cịn gọi là kĩ thuật dạy học
tích cực, mỗi hình thức có một đặc thù riêng và mang lại hiệu quả rất cao trong
giảng dạy khơng chỉ cho mơn học Mĩ thuật mà nó phù hợp với rất nhiều môn học
khác nhau… Tuy nhiên áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm trong dạy học
Mĩ thuật như thế nào cho hiệu quả là một bài tốn khó trong phương pháp dạy
học địi hỏi người giáo viên cần thường xuyên nghiên cứu và học hỏi. Được sự chỉ
đạo của nghành Giáo dục, phòng giáo dục, Ban giám hiệu nhà trường, tổ khoa học
tự nhiên… tích cực tham gia dự và dạy hội giảng, chuyên đề về đổi mới phương
pháp dạy học cấp trường, cấp cụm, cấp huyện…Qua mỗi giờ dạy đều được đánh
giá nhận xét rút kinh nghiệm và tìm ra những ưu điểm và hạn chế khi áp dụng đổi
mới phương pháp trong giờ dạy. Thực tế bản thân tôi đã dạy một số tiết dạy Mĩ
thuật và nhận thấy việc áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm trong từng tiết
dạy cịn rất nhiều hạn chế cần được khắc phục để nâng cao chất lượng mơn học.
Nhận thức được điều đó tơi đã dạy, dự giờ và phát hiện ra những hạn chế mà giáo
viên thường mắc phải và đưa ra giải pháp khắc phục những hạn chế đó.
1.3: Thực trạng của học sinh:
Trường THCS Định Tăng là một xã thuần nơng đóng trên địa bàn xa trung
tâm, kinh tế chưa phát triển các bậc phụ huynh đi làm ăn xa, hoặc công ty điều này đã
nói lên phần nào sự khó khăn trong sinh hoạt và học tập của học sinh.
5

skkn

Học sinh THCS trong độ tuổi này đang phát triển về tâm sinh lí lứa tuổi. Các
em có thể tích cực - khơng tích cực hồn tồn phụ thuộc vào người giáo viên giảng
dạy có đem lại hứng thú trong tiết dạy cho các em hay không
Với phân môn thường thức mỹ thuật Những hình thức làm việc theo nhóm
học sinh ln có những nhận thức làm việc khác nhau nhất định, Vậy thì nguyên
nhân tồn tại việc này là do đâu?
Thực trạng những hạn chế khi chưa áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm
trước Khi nghiên cứu đề tài này, bản thân tôi đã tiến hành dạy và khảo sát một số
giờ dạy. Kể quả như sau:
Bảng 1: Kết quả trước khi thực nghiệm
ST
T

Lớp

01

8A

02

8B

Sĩ
số

XẾP LOẠI – TỈ LỆ
HS ý thức
Làm việc

Theo nhóm

%

HS chưa thực
sự có ý thức
Làm việc theo
nhóm

%

HS khơng có
ý thức Làm
việc
theo nhóm

%

44

15

35

17

38

12

27

44

14

32

16

36

14

32

Qua kết quả trước khi thực nghiệm Bản thân tơi nhận thấy:
- Hình thức làm việc theo nhóm cịn đơn điệu.
- Học sinh khơng tập trung chú ý, mất trật tự, những HS lười có cơ hội trốn tránh
công việc ỷ lại vào các bạn trong nhóm.
- Trong 1 tiết dạy cịn diễn ra 2 đến 3 lần thảo luận nhóm.
- Học sinh chưa thực sự hứng thú tham gia hoạt động nhóm, và thi đua giữa các
nhóm.
- Học sinh lạc đề, thảo luận chưa đúng nội dung yêu cầu.
- Trình bày ý kiến thảo luận hoặc sản phẩm hoạt động nhóm cịn sơ sài. Các nhóm
chỉ đọc kết quả, giáo viên nhắc lại, chưa có ý kiến phản biện, phỏng vấn, tranh luận
để khai thác sâu hơn nội dung bài.
Kết luận: Áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm cịn mang tính hình thức,
phong
trào, ít hiệu quả ...

6

skkn


1. Nguyên nhân dẫn đến hạn chế
1.1: Nguyên nhân chủ quan: ( Là nguyên nhân chủ yếu.)
Với kết quả giờ dạy trên tôi đánh giá việc áp dụng phương pháp làm việc theo
nhóm
trong dạy học Mĩ thuật là rất kém, nguyên nhân dẫn đến kết quả yếu trên là :
- Giáo viên chưa tìm ra phương pháp dạy học đạt hiệu quả cao.
- Giáo viên chưa nhận thức đầy đủ về bản chất, quy trình, những ưu điểm, hạn chế
của hình thức làm việc theo nhóm.
- Giáo viên giao nhiệm vụ cho các nhóm chưa cụ thể, câu hỏi thảo luận chưa cô
đọng.
- Giáo viên chưa quan tâm đến chất lượng hoạt động của các nhóm , khơng động
viên
gây hừng thú kịp thời.
- Giáo viên chưa hướng dẫn cụ thể cách thức hoạt động của nhóm khi trình bày ý
kiến, nêu quan điểm.
1.2.Nguyên nhân khách quan:
- Cơ sở vật chất cịn thiếu thốn, chưa có phịng bộ mơn cho mơn học mĩ thuật.
- Học sinh phải học nhiều các môn học khác nên ít thời gian học mơn Mĩ thuật.
- Đối tượng học sinh nông thôn không mạnh dạn để tham gia các hình thức làm
việc theo nhóm.
- Cịn phải tự tạo đồ dùng dạy học nhiều, phương tiện dạy học hiên đại thiếu do
nhiều
giáo viên có nhu cầu sử dụng.
- Học sinh không chuẩn bị đồ dùng học tập tốt trước khi đến lớp...Qua phát hiện
những hạn chế trên sau đây tôi đưa ra giải pháp khắc phục những hạn chế trên

như sau:
2. Nội dung các biện pháp đã thực hiện để giải quyết vấn đề.
Để áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm hiệu quả trong giảng dạy Mĩ thuật,
điều đầu tiên giáo viên và học sinh cần làm tốt những yêu cầu sau:
2.1. Yêu cầu đối với giáo viên:
7

skkn


- Tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường chuẩn bị chu đáo về cơ sở vật chất,
phịng bộ mơn phù hợp, thuận tiện cho việc áp dụng hình thức thảo luận
nhóm( sắp xếp sơ đồ chỗ ngồi, vị trí thảo luận, bày mẫu…)
- Khơng lạm dụng hình thức làm việc theo nhóm. Mỗi tiết dạy chỉ lập kế hoạch cho
1 lần thảo luận nhóm( đối với lí thuyết) hoặc áp dụng làm việc theo nhóm đối với
yêu cầu của bài thực hành.
- Nghiên cứu kĩ phương pháp dạy học để hiểu rõ bản chất của hình thức làm việc
theo nhóm giúp áp dụng hợp lý trong từng bài dạy.
- Cần hiểu rõ được những ưu điểm để áp dụng, lường được hạn chế của hình thức
làm việc theo nhóm để có kế hoạch khắc phục.
- Giáo viên cần nhắc nhở học sinh chuẩn bị tốt đồ dùng học tập
- Giáo viên cần có kĩ năng tổ chức, chuẩn bị chu đáo đảm bảo tính thực tiễn, tính
khoa học, tính sư phạm.
- Bám sát mục tiêu bài học để đưa ra yêu cầu làm việc theo nhóm( hệ thống câu
hỏi ngắn gọn , xúc tích, phù hợp đối tượng.)
- Giao nhiệm vụ và quy định thời gian cụ thể cho các nhóm.
- Xác định rõ vai trị của người giáo viên trong hoạt động này chỉ là người hướng
dẫn để học sinh chủ động hoạt động nhóm, khơng áp đặt học sinh làm theo ý
tưởng của giáo viên.
- Giáo viên cần đưa ra những tiêu chí thi đua, tránh ganh đua giữa các nhóm để

các em tích cực, đồn kết tham gia hoạt động học...
- Trong thời gian hoạt động nhóm giáo viên bao quát lớp nhắc nhở những học sinh
cá
biệt khơng tích cực tham gia.
- Phương pháp thảo luận cần kết hợp vấn đáp... để bổ xung, khắc sâu kiến thức.
- Khi trình bày ý kiến thảo luận, giáo viên nên cử những học sinh có năng khiếu
thuyết trình lên bảng, nêu lên nội dung thảo luận của nhóm mình dựa trên cơ sở
hình ảnh trực quan cụ thể.
-Giáo viên nên gợi ý để học sinh nêu lên một số câu hỏi phỏng vấn và phản biện các
nhóm khác giúp bổ xung kiến thức bài, tạo tâm lí hứng thú trong giờ học.
8

skkn


- Giáo viên nhận xét bổ sung cần chính xác, đánh giá cơng bằng, khách quan.
- Biểu dương nhóm hồn thành xuất sắc.
- Giáo viên cần nắm vững quy trình thực hiện hình thức làm việc theo nhóm trong
bài
giảng. Sau đây là quy trình của thực hiện phương pháp làm việc theo nhóm trong
dạy học theo định hướng phát triển năng lực.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
-Xác định hình thức học tập ( giao bài tập thực hành hay lí thuyết...theo nhóm)
- Chia nhóm.
- Đặt tên nhóm.
- Cử nhóm trưởng, thư kí, phân công công việc cho các thành viên.
- Sắp đặt vị trí nhóm.
- Giao cơng việc cụ thể cho nhóm.
- Nêu nhiệm vụ, nội dung công việc.
- Đề xuất thời gian thực hiện.

- Yêu cầu thực hiện.
- Chuẩn bị những nhận xét bổ xung và tổng kết đối với từng nội dung hoặc toàn
bài.
* Một số lưu ý.
- Các mục tiêu nêu ra cần cụ thể.
- Nội dung làm việc theo nhóm cần cụ thể, có trọng tâm .
- Cần khuyến khích học sinh tham gia với thái độ đúng đắn.
- Động viên khích lệ những học sinh ít nói, dụt dè cùng tham gia.
- Đối với học sinh kém giáo viên cần có hệ thống những câu hỏi phụ dễ hiểu để yêu
cầu các em trao đổi và nêu ý kiến.
- Có phương pháp tổ chức điều hành dạy học theo nhóm.
9

skkn


- Kiến thức của giáo viên phải vững vàng để đáp ứng được nội dung thảo luận
(đặc biệt đối với phân môn thường thức Mĩ thuật)
- Cần làm rõ các vấn đề đưa ra thảo luận.
- Tóm tắt kết quả làm việc của nhóm, nhận xét xác đáng, khơng chung chung, trên
tinh thần khích lề động viên học sinh là chính...
2.2. Yêu cầu đối với học sinh:
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ học tập cho môn học
- Biết giác ngộ mục đích học tập, tự giác trong học tập, có ý thức trách nhiệm về
kết quả học tập…
- Có tinh thần đoàn kết, tất cả học sinh đều phải nhiệt tình có trách nhiệm tham
gia vào cơng việc được giao.
Ví dụ minh họa
Áp dụng hình thức làm việc theo nhóm “Tranh luận ủng hộ – phản đối” Khái quát
về hình thức làm việc theo nhóm“Tranh luận ủng hộ – phản đối”

- Tranh luận ủng hộ – phản đối (tranh luận chia phe) là một kỹ thuật dùng trong
thảo
luận, trong đó đề cập về một chủ đề có chứa đựng xung đột. Những ý kiến khác
nhau và những ý kiến đối lập được đưa ra tranh luận nhằm mục đích xem xét chủ
đề dưới nhiều góc độ khác nhau.
- Mục tiêu của tranh luận không phải là nhằm “đánh bại” ý kiến đối lập mà nhằm
xem xét chủ đề dưới nhiều phương diện khác nhau.
* Cách thực hiện:
- Các thành viên được chia thành hai nhóm theo hai hay nhiều nhóm hướng ý kiến
đối lập nhau về một luận điểm cần tranh luận. Việc chia nhóm có thể theo nguyên
tắc ngẫu nhiên hoặc theo nguyên vọng của các thành viên muốn đứng trong nhóm
ủng hộ hay phản đối.
- Một nhóm cần thu thập những lập luận ủng hộ, cịn nhóm đối lập thu thập những
luận cứ phản đối đối với luận điểm tranh luận.
- Sau khi các nhóm đã thu thập luận cứ thì bắt đầu thảo luận thơng qua đại diện
của hai nhóm. Mỗi nhóm trình bày một lập luận của mình: Nhóm ủng hộ đưa ra
một lập luận ủng hộ, tiếp đó nhóm phản đối đưa ra một ý kiến phản đối và cứ tiếp
10

skkn


tục như vậy. Nếu mỗi nhóm nhỏ hơn 6 người thì khơng cần đại diện mà mọi thành
viên có thể trình bày lập luận.
- Sau khi các lập luận đã đưa ra thì tiếp theo là giai đoạn thảo luận chung và đánh
giá, kết luận thảo luận.
Áp dụng vào bài cụ thể.
Chủ đề 2 : SƠ LƯỢC MĨ THUẬT VIỆT NAM THỜI LÊ
Tiết 1: TÌM HIỂU MĨ THUẬT VIỆT NAM THỜI LÊ
( TỪ THẾ KỶ XV ĐẾN ĐẦU THẾ KỶ XVIII )

* Cách tổ chức :
Bước 1: Chia lớp làm 4 nhóm
Bước 2: Đặt tên nhóm. (các nhóm tự bầu nhóm trưởng, thư kí)
Bước 3: Sắp đặt vị trí nhóm theo sơ đồ chỗ ngồi sau.
- Với cách sắp xếp sơ đồ chỗ ngồi như sau tất cả học sinh đều có thể hướng lên
bảng,
giáo viên dễ quan sát học sinh, các nhóm có sự thảo luận bàn bạc độc lập.
Bàn GV

Nhóm 1

Nhóm 3

Nhóm 2

Nhóm 4

Bước 4: Giao nhiệm vụ:
- Nhóm 1+2 thảo luân bối cảnh xã hội thời Lê, Kiê Trúc thời Lê.
- Nhóm 3 +4 Tìm hiểu về điêu khắc, chạm khắc, gốm thời Lê.
Bước 5: Giới thiệu câu hỏi thảo luận của nhóm
11

skkn


* Câu hỏi thảo luận của nhóm 1 + 2
? Hãy nêu một vài nét về bối cảnh xã hội thời Lê.
? Nêu một vài nét về kiến trúc thời Lê, địa danh các cơng trình kiến trúc.

* Câu hỏi thảo luận của nhóm 3 + 4
? Hãy nêu một vài nét về điêu khắc và chạm khắc trang trí thời Lê, chất liệu .
? Nêu một vài đặc điểm của gốm thời Lê và cách thể hiện họa tiết.
Bước 6: Đề xuất thời gian thực hiện( 10 phút)
Bước 7: Yêu cầu học sinh nhắc lại nội dung thảo luận và tiến hành thảo luận
nhóm
- Yêu cầu thời gian thảo luận trong 10 phút
- Giáo viên bao quát lớp nhắc nhở học sinh tập trung thảo luận.
Bước 8: Yêu cầu trình bày ý kiến thảo luận, nhận xét, phản biện, tranh luận, bổ
sung
Giáo viên yêu cầu đại diện của nhóm lên bảng trình bày ý kiến của nhóm mình và
giới thiệu trực tiếp bằng trực quan, và gợi ý để học sinh có ý kiến phỏng vấn và
phản biện Qua mỗi phần giáo viên là trọng tài tổng hợp ý kiến, nhận xét, bổ xung
cho điểm động viên.
*Ví dụ minh họa cụ thể:
Chủ đề 2 : SƠ LƯỢC MĨ THUẬT VIỆT NAM THỜI LÊ
Tiết 1: TÌM HIỂU MĨ THUẬT VIỆT NAM THỜI LÊ
( TỪ THẾ KỶ XV ĐẾN ĐẦU THẾ KỶ XVIII )
I. Mục tiêu chung: (HS cầnđạt)
1. Kiến thức:
- Học sinh khái quát về mỹ thuật thời Lê- thời kỳ hưng thịnh của mỹ thuật Việt
Nam.
- Học sinh biết được các tác phẩm MT thời Lê
2. Năng lực
-Năng lực chung
HS có năng lực tự học, tự giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực tự quản lý, hợp
tác nhóm, năng lực quan sát, khám khá, năng lực biểu đạt, năng lực thực hành,
12

skkn

-Năng lực chuyên biệt
– Nhận biết được giá trị thẩm mĩ ở sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật, di sản văn hóa
nghệ thuật.
– Biết liên hệ giá trị thẩm mĩ ở sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật, di sản văn hóa nghệ
thuật với thực hành sáng tạo
- Cảm nhận được vẻ đẹp của đối tượng thẩm mĩ.
- Nhận biết được ý tưởng thẩm mĩ của sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật.
- Nhận biết được giá trị của sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật trong đời sống.
- Nêu được ý tưởng thể hiện đối tượng thẩm mĩ.
- Lựa chọn được hình thức thực hành, sáng tạo thể hiện ý tưởng thẩm mĩ.
- Vận dụng được một số yếu tố, nguyên lí tạo hình trong thực hành sáng tạo.
- Biết cách trưng bày, giới thiệu sản phẩm mĩ thuật của cá nhân và nhóm học tập.
- Vận dụng được sản phẩm, tác phẩm nghệ thuật phục vụ cho học tập và đời sống.
3. Phẩm chất:
- Yêu nước: Học sinh hiểu biết yêu quí giá trị nghệ thuật dân tộc và có ý thức bảo
vệ các di tích lịch sử văn hóa của q hương.
- Nhân ái: yêu cái đẹp, yêu cái thiện; tôn trọng sự khác biệt; cảm thơng, độ
lượng và sẵn lịng giúp đỡ bạn bè.
- Chăm chỉ: chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia cơng
việc chung của nhóm
- Trung thực: học sinh cần được rèn luyện tính thật thà, ngay thẳng trong học
tập và khoạt động.
- Trách nhiệm: có trách nhiệm bảo vệ và giữ gìn với những sản phẩm cá nhân
và nhóm hoạt động.
II. Phương pháp và hình thức tổ chức
Phương pháp:  hoạt động nhóm, Gợi mở, trực quan, luyện tập thực hành;
Hình thức tổ chức:
+ Hoạt động cá nhân

+ Hoạt động nhóm
13

skkn


III. Đồ dùng và phương tiện:
Chuẩn bịcủa GV:
- Hình minh họa phù hợp với chủ đề: Mĩ thuật Việt Nam thời Lê
- Máy chiếu,ti vi.
- Sách Học mĩ thuật lớp 8 theo định hướng phát triển năng lực
Chuẩn bị của HS:
- Sách Học mĩ thuật lớp 8 theo định hướng phát triển năng lực
- Sưu tầm tranh ảnh, các bài viết về mĩ thuật thời Lê
- Giấy vẽ, màu vẽ,…
IV.Các hoạt động dạy - học:
- Hiểu được sơ lược mĩ thuật Việt Nam thời Lê.
- Nêu được cảm nhận về vẻ đẹp, có ý thức giữ gìn và trân trọng những giá trị nghệ
thuật của mĩ thuật thời Lê.

NỢI
DUNG

1.1.Tì
m
hiểu

Mục tiêu
GV khuyến khích HS

Kết quả
Cuối hoạt động HS có khả năng

-Hướng dẫn HS trưng bày hoặc -Trưng bày, trình chiếu các tư liệu
trình chiếu các tư liệu về mĩ thuật về mĩ thuật thời Lê đã sưu tầm,
thời Lê đã sưu tầm, chuẩn bị.
chuẩn bị theo nhóm
-Hướng dẫn học sinh tìm hiểu một - học sinh tìm hiểu một vài nét về
vài nét về bối cảnh xã hội thời lê
bối cảnh xã hội thời lê
- GV chia nhóm để HS thảo luận:
* Câu hỏi thảo luận của nhóm 1 +2

1.2.
Thực
hiện

? Hãy nêu một vài nét về bối cảnh
xã hội thời Lê.
? Nêu một vài nét về kiến trúc thời
Lê, địa danh các cơng trình kiến
trúc.

- Học sinh thảo luận, Trình bày,
thuyết trình các nội dung theo câu
hỏi gợi ý của GV

* Câu hỏi thảo luận của nhóm 3 +
4
14

skkn


? Hãy nêu một vài nét về điêu khắc
và chạm khắc trang trí thời Lê,
chất liệu .
? Nêu một vài đặc điểm của gốm
thời Lê và cách thể hiện họa tiết.

1.3.
Nhận
xét

- Quan sát hình ảnh, lắng nghe

- Tóm tắt kết thúc,nhận xét, khen
ngợi, động viên nhóm có sự chuẩn
- Lắng nghe, ghi nhớ kiến thức
bị tốt về sưu tầm sản phẩm và hoạt
động nhóm khả năng thuyết trình.
- Giáo viên tóm tắt để nắm được sơ
lược bối cảnh lịch sử và một số nét
khái quát về mĩ thuật thời Lê.

3. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với yêu cầu nâng cao chất lượng
trong công tác giảng dạy, phù hợp với đối tượng học sinh, thực tiễn nhà
trường, địa phương.
- Bài giảng được diễn ra một cách tự nhiên, có trọng tâm.
- Giáo viên giữ đúng vai trị chỉ là người hướng dẫn điều khiển theo phương pháp

dạy
học tích cực.,
- Thu hút được cả tập thể lớp tập trung chú ý, tham gia vào hoạt động học một
cách tích cực, tạo nên khơng khí lớp học sơi nổi...
- Học sinh hiểu bài, hình thành ở các em tính đồn kết, thi đua để vươn lên trong
học
tập...
- Kết quả giờ dạy được nâng lên rõ rệt:
4. Các kết quả minh chứng về sự tiến bộ của học sinh khi áp dụng đề tài.
Bảng 2 : Kết quả sau khi thực nghiệm áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm
theo hướng đổi mới phương pháp dạy học.
ST
T

Lớp

Sĩ
số

XẾP LOẠI – TỈ LỆ
HS ý thức
Làm việc

%

HS chưa thực
sự có ý thức

%

HS khơng có
ý thức Làm

%

15

skkn


Theo nhóm

Làm việc theo
nhóm

việc
theo nhóm

01

8A

44

38

86

4

10

2

4

02

8B

44

36

82

5

11

3

7

* Qua bảng 1 và bảng 2 cho thấy sau khi áp dụng phương pháp làm việc theo
nhóm
theo hướng đổi mới chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật được nâng cao, và thông
qua bảng 2 cho thấy kết quả của hoạt động nhóm cao hơn hẳn ở tất cả các tiêu chí:
học sinh Tham gia giải quyết vấn đề mà nhóm cần thực hiện; trình bày sản phẩm
nghiên cứu trước nhóm; động viên, các thành viên trong nhóm tích cực tham gia và

thể hiện quan điểm của bản thân về ý kiến của các thành viên khác nhưng không xúc
phạm.
Thông qua phỏng vấn sâu: Hầu hết các HS của các nhóm đều cảm thấy thoải mái,
hứng thú khi tham gia làm việc theo nhóm trong DH phân môn thường thức mĩ thuật.
Kết quả thực nghiệm tác động cho thấy việc áp dụng các biện pháp vận dụng phương
pháp làm việc theo nhóm theo hướng đổi mới trong phân môn thường thức mĩ thuật
lớp 8A,8B ở trường THCS Định Tăng . Như vậy các sáng kiến kinh nghiệm được áp
dụng đã mang lại kết quả rõ rệt.

PHẦN KẾT LUẬN
1. Những bài học kinh nghiệm được rút ra từ quá trình áp dụng sáng kiến.
Qua thời gian áp dụng, và thực hiện áp dụng phương pháp làm việc theo nhóm
theo hướng đổi mới tơi đã có được bài học kinh nghiệm giúp nâng cao chất lượng
môn học Mĩ thuật đó là :
- Giáo viên cần đọc, nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu tham khảo,
chuẩn bị tốt phương tiện dạy học.
- Áp dụng phương pháp dạy học hợp lí để phát huy tính tích cực sáng tạo của học
sinh theo hướng đổi mới.
- Lập kế hoạch giảng dạy và soạn giáo án chi tiết giúp Giáo viên nắm được mục
tiêu bài dạy và phân bố thời gian hợp lí cho từng hoạt động của tiết dạy.
- Giáo viên phải thường xuyên học hỏi chuyên môn nghiệp vụ, nghiên cứu phương
pháp giảng dạy để ứng dụng phương pháp phù hợp với môn học.
- Cần bồi dưỡng cho đội ngũ cốt cán của lớp có năng lực tốt về chuyên môn và hiểu
biết để các em chủ động và có kiến thức khi tham gia vào một số hình thức làm
việc theo nhóm đạt hiệu quả. Khi hoạt động nhóm diễn ra một số học sinh lười suy
16

skkn

nghĩ chỉ trơng đợi kết quả làm việc nhóm của bạn đưa ra do vậy giáo viên cần
khắc phục bằng cách đưa yêu cầu cho cả những học sinh trung bình, yếu, kém từ
đó các em có điều kiện được giao lưu cùng các bạn.
- Lời nhận xét cần khéo léo, động viên kịp thời những học sinh có tiến bộ.
- Tham gia đầy đủ các tiết dạy chuyên đề, dự giờ, rút kinh nghiệm.
2. Những kiến nghị, đề xuất triển khai ứng dụng các biện pháp vào thực
tiễn.
Sau khi nghiên cứu đề tài tơi đã tìm ra một số phương pháp dạy học để nâng cao
chất
lượng dạy học. Áp dụng những phương pháp đó trực tiếp vào trường tơi đang
công tác kết quả cho thấy những phương pháp tôi đã đưa ra để nâng cao chất
lượng dạy và học môn Mĩ thuật đã thành công.
Nghiên cứu đề tài đã giúp tơi hiểu được vai trị của người giáo viên trong sự
nghiệp giáo dục. Tâm huyết với nghề giúp tôi có những phương pháp hay, tìm ra
những giải pháp tốt nhất để nâng cao hiệu quả dạy và học môn Mĩ thuật nói chung
và phân mơn thương thức Mĩ thuật nói riêng.
Tuy nhiên khơng có phương pháp dạy học nào là vạn năng muốn nâng cao chất
lượng môn học Mĩ thuật người giáo viên phải biết vận dụng những phương pháp
dạy học một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với đối tượng học sinh, nắm vững
những yêu cầu đổi mới phương pháp và kĩ năng dạy học, sao cho thu hút được sự
tập trung chú ý của học sinh, biến học sinh thành một chủ thể tích cực, chủ động
nắm bắt kiến thức một cách tự nhiên, khơng gị bó giáo viên chỉ cần đứng vai trị
là người hướng dẫn... Hiện nay việc dạy và học Mĩ thuật còn thiếu thốn về học cụ
và học liệu, do vậy việc áp dụng phương pháp dạy học thêo yêu cầu đổi mới cịn
gặp nhiều khó khăn... khơng thể một sớm, một chiều mà chúng ta có thể khắc phục
được. Do vậy việc nghiên cứu học hỏi và trang bị cho mình kiến thức về phương
pháp dạy học, áp dụng phương pháp một cách khoa học giúp khắc phục tối đa
những hạn chế, nâng cao được chất lượng môn học là việc làm cần thiết, là nhiệm
vụ quan trọng của mỗi giáo viên. Chính từ những việc làm thiết thực đó minh
chứng cho chúng ta tham gia một cách tích cực vào việc áp dụng đổi mới phương

pháp dạy học...
Đề xuất: Môn học Mĩ thuật ngày càng phát triển sâu rộng, như ta đã biết lịch sử Mĩ
thuật gắn liền với lịch sử phát triển của xã hội loài người. Xã hội càng văn minh thì
nhu cầu mĩ thuật càng phát triển ví nó ln sát cánh với cuộc sống và đáp ứng nhu
cầu thẩm mỹ của con người Qua đề tài này tơi có một số đề xuất và kiến nghị như
sau:

17

skkn


- Về phía nhà trường: Cần quan tâm hơn nữa đến điều kiện dạy học của giáo viên và
học sinh. Như mua thêm các tài liệu và các đồ dùng dạy học cho mơn học, có phịng
chức năng cho bộ mơn Mĩ thuật.
- Về phía cha mẹ học sinh: Các bậc cha mẹ cần quan tâm nhiều hơn nữa đến việc
học của con em mình như: Mua sắm đầy đủ đồ dùng học tập phục vụ cho môn học,
không đặt nặng vấn đề mơn chính mơn phụ.
- Về phía chính quyền địa phương: Tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất cho nhà trường như
bàn, ghế, phòng học, điện sáng và các cơng trình cơng cộng khác…
- Phịng giáo dục: Cần hỗ trợ kinh phí cho nhà trường để mua sắm thêm sách, tài
liệu tham khảo bổ sung thêm vào thư viện nhà trường để giáo viên có thêm tư liệu
tham khảo.
Dạy học là khó, dạy nghệ thuật lại càng khó hơn, song khơng phải là khơng dạy
được, vì mơn Mĩ thuật đem lại niềm vui cho mọi người được nhìn thấy cái đẹp của
cuộc sống, đẹp trong bản thân của mỗi người và mọi người xung quanh.
Muốn học trò học tốt, người thầy cần có những phương pháp thích hợp, kích
thích hưng phấn của học sinh, lứa tuổi của các sự diễn biến về tâm lý cịn chưa định
hình, người thầy như một thầy thuốc giỏi, một vị tướng tài phải biết tuỳ cơ ứng biến
muốn các em hoạt động tốt,vẽ đẹp không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức, mà

người thầy phải “thổi” vào các em những tâm tư tình cảm của một tâm hồn hướng tới
sự chân, thiện, mỹ… như Các Mác đã nói “nếu anh muốn hiểu nghệ thuật, thì anh
phải được giáo dục về nghệ thuật trước đã”. Thực hiện sáng kiến này tôi biết rằng
kinh nghiệm của bản thân cịn ít, sẽ khơng tránh khỏi những khiếm khuyết. Tơi rất
mong được sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và bạn bè đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Định Tăng, ngày 12 tháng 4 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, khơng sao chép nội dung của người khác.
Người viết

Lê Văn Tuấn
18

skkn


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hướng dẫn chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Mĩ thuật THCS – Bộ GD & ĐT
2. SGV, SGK Mĩ thuật THCS lớp 8 theo định hướng phát triển năng lực
3. Tài liệu tập huấn giáo viên môn Mĩ thuật cấp THCS các năm của Vụ Giáo dục
trung học – Bộ GD & ĐT
4. Mĩ thuật và phương pháp dạy học.
5. Tài liệu dạy học mĩ thuật (theo định hướng phát triển năng lực) Dành cho giáo
viên THCS
19

skkn


20

skkn