Skkn một số giải pháp cho trẻ 5 6 tuổi khám phá khoa học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non nga tân

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHO TRẺ 5-6 TUỔI KHÁM PHÁ
KHOA HỌC THEO QUAN ĐIỂM GIÁO DỤC LẤY TRẺ
LÀM TRUNG TÂM Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA TÂN

Người thực hiện: Phạm Thị Cường
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Nga Tân
SKKN thuộc lĩnh vực: Chun mơn

THANH HĨA NĂM 2022

skkn


MỤC LỤC
TT
1
2
3
4
5
6
7

NỘI DUNG

17

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm
2.3. Các biện pháp để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Tích cực tự học, tự nâng cao kiến thức, năng lực sư
phạm và kỹ năng thu hút trẻ tham gia vào hoạt động khám phá
khoa học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm
2.3.2. Xây dựng kế hoạch và lựa chọn nội dung khám phá
phoa học
2.3.3. Tổ chức hướng dẫn cho trẻ khám phá thông qua hoạt
động học và mọi lúc mọi nơi
2.3.4. Xây dựng môi trường giáo dục
2.3.5. Hướng dẫn trẻ khám phá thơng qua thí nghiệm
2.3.6. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào khám phá khoa học,
phát huy mạnh mẽ phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm.
2.3.7. Tuyên truyền và phối hợp với các bậc phụ huynh để
nâng cao chất lượng cho trẻ khám phá khoa học.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

18

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

19
20

- Kết luận
- Kiến nghị

8
9
10
11
12
13
14
15
16

TRANG
1
1
2
2
2
3
3
4
6
6

7
8
12
14
16
17
18
19
20

skkn


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, đặt
nền móng đầu tiên cho sự hình thành và phát triển nhân cách của con người Việt
Nam. Đáp ứng nhu cầu địi hỏi của sự nghiệp cơng nghiệp, hoá hiện đại hoá đất
nước. Đối với trẻ mầm non khi đến trường trẻ được tham gia vệ sinh cá nhân, vệ
sinh môi trường, trẻ được cân đo khám sức khỏe định kỳ theo dõi trên biều đồ
tăng trưởng. Trẻ được chăm sóc ni dưỡng, đảm bảo đủ chất đủ lượng phát
triển cân đối hài hòa cho trẻ. Được tham gia các hoạt động chơi tập các hoạt
động có chủ định. Ngồi ra cịn được tham gia các ngày hội, ngày lễ nhằm phát
triển và hình thành nhân cách cho trẻ. Trẻ được khám phá trải nghiệm sáng tạo,
tìm hiểu về thế giới xung quanh . Vì vậy mà việc giúp trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi phát
triển lĩnh vực khám phá khoa học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
giữ một ví trí vơ cùng quan trọng trong trường mầm non.
Chính vì vậy mà mục tiêu của giáo dục Mầm non là giúp trẻ phát triển tồn
diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ...và hình thành những yếu tố đầu tiên
của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp một; hình thành cho trẻ những chức

năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dạy và phát triển tối đa những khả
năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở cấp học tiếp theo và cho học tập suốt
đời [1].
Theo cuốn tạp chí trẻ em và gia đình viết :
“Trẻ em hơm nay, thế giới ngày mai’’
Thật vậy, trẻ em không chỉ là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình mà cịn là
là chủ nhân tương lai của đất nước. Một đất nước muốn phát triển vững mạnh
phải có những con người có đủ sức, đủ tài. Để trẻ có một tương lai tươi sáng thì
ngay từ tuổi ấu thơ trẻ phải được hưởng nền giáo dục phù hợp hiện đại và tồn
diện về mọi mặt. Trong đó giáo dục mầm non là khâu đầu tiên quan trọng của
quá trình đào tạo nhân cách con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hoá Hiện đại hoá và hội nhập thế giới. Mục tiêu chung là phát triển tất cả các khả
năng của trẻ, hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách, tạo điều
kiện thuận lợi cho trẻ bước phát triển sau này, sống và làm việc phù hợp với xã
hội mới.
Trong chương trình giáo dục mầm non, khám phá khoa học luôn luôn là
một trong những hoạt động được quan tâm chú ý. Đồng thời, nó là một trong
những tiêu chí quan trọng cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường
mầm non. Vì vậy, khám phá khoa học cho trẻ tuổi mầm non có vai trị rất quan
trọng trong việc phát triển tồn diện nhân cách và năm mặt giáo dục đức, trí, thể,
mỹ và lao động là tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1. Đối với trẻ lứa tuổi 5-6 là độ
tuổi tư duy trực quan hành động. Do đó, trẻ rất thích được tiếp xúc, tìm tịi,
khám phá những điều mới lạ, những sự vật hiện tượng trong thế giới xung quanh
ln hấp dẫn, lơi cuốn và kích thích trẻ. Hoạt động khám phá khoa học theo
quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm có vai trị đặc biệt trong việc phát triển
nhận thức cho trẻ tuổi mầm non nhất là đối với trẻ 5-6 tuổi. Bởi vì, thơng qua

skkn


2

hoạt động khám phá khoa học trẻ được tìm hiểu, khám phá những điều mới lạ về
thế giới xung quanh trẻ rất phong phú, đa dạng. Giúp trẻ thể hiện rất rõ sự hiểu
biết và khám phá thế giới xung quanh nhưng các con cịn q nhỏ, chưa có vốn
sống, vốn kinh nghiệm sự trải nghiệm cịn rất ít chưa thể tự khám phá về thế giới
xung quanh. Nên người lớn phải giúp đỡ, tổ chức, hướng dẫn trẻ khám phá khoa
học. Việc trẻ được khám phá khoa học là việc làm thiết thực và phải được tổ
chức một cách có mục đích, có kế hoạch nhằm hướng tới việc mở rộng nhận
thức, phát triển các quá trình tâm lý và hình thành các kĩ năng kĩ xảo cho trẻ. Trẻ
được khám phá trải nghiệm theo phương thức “Học mà chơi, chơi mà học”.
Trong đó trẻ là chủ thể của mọi hoạt động, cô giáo chỉ là người hướng dẫn.
Xuất phát từ niềm đam mê đó của trẻ. Tơi ln suy nghĩ mình phải làm gì?
mình nên làm thế nào để giúp trẻ học thật tốt khám phá khoa học nhằm giúp trẻ
khắc sâu được những kiến thức đó. Tơi đã khơng ngừng suy nghĩ và sáng tạo để
tìm ra những hình thức, phương pháp giảng dạy hay và tạo ra mơi trường học
tập tốt nhất. Chính vì vậy, việc giúp trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học theo quan
điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm rất quan trọng và cần thiết. Là người giáo
viên mầm non được phân công phụ trách lớp 5-6 tuổi, tôi mong muốn được
nghiên cứu vấn đề này với mong muốn bản thân có nhiều kinh nghiệm mở rộng
vốn hiểu biết và nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ. Bên cạnh đó đi sâu
nghiên cứu, tìm hiểu những khả năng nhận biết của trẻ về thế giới xung quanh.
Từ đó tơi có thêm những hiểu biết mới, sinh động phong phú, đưa ra những giải
pháp tối ưu nhằm không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt
động khám phá khoa học cho trẻ đạt kết quả cao hơn.
Hiện nay dịch Covid đang diễn biến hết sức phức tạp, đáng lo ngại là dịch
đã xâm nhập vào trường học, ảnh hưởng lớn đến việc dạy và học của nhiều cơ
sở giáo dục. Nhiều trường học đã cho học sinh tạm dừng đến trường để đảm bảo
sức khỏe và phòng chống dịch bệnh cho trẻ. Một kỳ nghỉ dài, bất ngờ và bất
thường với tràn ngập sự lo lắng của cha mẹ, cộng đồng đang ảnh hưởng sâu sắc
đến đời sống tinh thần của trẻ, việc cho trẻ khám phá khoa học bị hạn chế trẻ bị

thu hẹp lại làm ảnh hưởng tới q trình phát triển tồn diện của trẻ.
Với những lý do trên tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số giải pháp cho trẻ 56 tuổi khám phá khoa học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở
trường mầm non Nga Tân”. Để làm đề tài sáng kiến kinh nghiệm cho mình.
1.2. Mục đích nghiên cứu
-Nhằm hình thành và phát triển nhân cách ban đầu và các lĩnh vực giáo dục
cho trẻ.
- Nhằm cung cấp và hướng dẫn cho trẻ tiếp thu kiến thức khoa học tự nhiên
và xã hội xung quanh trẻ.
- Mở rộng và làm giàu vốn từ phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Một số giải pháp cho trẻ 5-6 tuổi khám phá khoa học theo quan điểm giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non Nga Tân.
1. 4. Phương pháp nghiên cứu:
*Trong đề tài này tôi đã chọn và sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau:

skkn


3

- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Sưu tầm, lựa chọn
những tài liệu có liên quan đến đề tài đưa vào nghiên cứu ứng dụng làm đề tài.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Tôi đến tận nhà
phụ huynh, gặp phụ huynh thu thập thông tin, ghi chép cụ thể thơng tin của từng
trẻ. Ngồi ra trong lúc đón trẻ, trả trẻ tôi trao đổi với phụ huynh để nắm bắt rõ
hơn tình hình, đặc thù riêng của từng trẻ.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Thu thập thông tin, xử lý số liệu để
biết trẻ nắm bắt như thế nào (Lập bảng thống kê xử lý các số liệu như tính tỉ lệ
% trên bảng khảo sát).
- Phương pháp thực hành trải nghiệm: Là phương pháp thực hành thao tác

với các đồ vật, đồ chơi. Trẻ sử dụng và phối hợp các giác quan, làm theo sự
hướng dẫn của cô. Rèn luyện thao tác tư duy và kỹ năng khéo léo cho trẻ.
- Phương pháp thí nghiêm:Là phương pháp trẻ được trực tiếp làm những
thí nghiệm và hợp tác theo nhóm trao đổi thảo luận những vấn đề hiện tượng
trong thí nghiệm.
- Phương pháp trực quan minh họa (quan sát, làm mẫu, minh họa): Là
phương pháp cho trẻ quan sát, tiếp xúc với đồ dùng, vật thật, hành động mẫu,
thông qua sử dụng các giác quan kết hợp với lời nói nhằm tăng cường vốn hiểu
biết, phát triển tư duy, tính thẩm mỹ cho trẻ.
- Phương pháp dùng lời nói: Là phương pháp sử dụng các phương tiện
ngơn ngữ (đàm thoại, trị chuyện, giải thích) nhằm truyền đạt và giúp trẻ thu
nhận thơng tin, kích thích trẻ suy nghĩ, chia sẻ ý tưởng, bộc lộ những cảm xúc,
gợi nhớ những hình ảnh và sự kiện bằng lời nói.
- Phương pháp giáo dục bằng tình cảm và khích lệ: Phương pháp dùng cử
chỉ điệu bộ kết hợp với lời nói thích hợp để khuyến khích và ủng hộ trẻ hoạt
động nhằm khơi gợi niềm vui, tạo niềm tin cổ vũ sự cố gắng của trẻ trong quá
trình hoạt động.
- Phương pháp nêu gương - đánh giá: Nêu gương (sử dụng các hình thức
khen, chê phù hợp, đúng lúc, đúng chỗ, biểu dương là chính). Đánh giá (thể hiện
thái độ đồng tình hoặc chưa đồng tình của người lớn của bạn bè trước việc làm,
hành vi, cử chỉ của trẻ.Từ đó đưa ra nhận xét, tự nhận xét trong từng tình huống
hoặc hồn cảnh cụ thể).
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
Hoạt động khám phá khoa học có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với trẻ ở
lứa tuổi mầm non, vì nó giúp trẻ tìm hiểu mơi trường xung quanh một cách tích
cực. Khám phá khoa học địi hỏi trẻ phải sử dụng tích cực các giác quan (thị
giác, thính giác, xúc giác, khứu giác, vị giác)[2]. Trẻ sử dụng hết các giác quan
để tiếp thu kiến thức đồng thời phát triển các kỹ năng tư duy, tạo sự hứng thú,
kích thích tính tị mị tự nhiên của trẻ, giúp trẻ biết quan sát, so sánh, đặt câu hỏi,

skkn


4

suy luận, thử nghiệm, phán đoán, giải quyết các vấn đề xung quanh các sự vật
hiện tượng. Vì thế, chúng ta cần tạo điều kiện để trẻ có thể phát triển các kỹ
năng tồn diện hơn. Qua q trình dạy dỗ và chăm sóc trẻ 5-6 tuổi nhiều năm tơi
thấy vốn tri thức, nhận thức của trẻ về hoạt động khám phá khoa học cịn hết sức
mơ hồ. Vì vậy tôi phải sử dụng nhiều phương pháp để cho trẻ tiếp cận với thế
giới xung quanh nhằm hình thành cho trẻ những biểu tượng về thế giới xung
quanh. Cung cấp cho trẻ vốn hiểu biết ban đầu về thế giới xung quanh bao gồm:
Thế giới động vật, thế giới thực vật, các hiện tượng tự nhiên, xã hội và thế giới
đồ vật xung quanh trẻ.
Khám phá khoa học với trẻ là q trình tích cực, tham gia hoạt động thăm
dị tìm hiểu thế giới tự nhiên. Ở giai đoạn này giúp trẻ suy nghĩ nhiều hơn về
những gì chúng nhìn thấy và đang làm, kích thích trẻ xem xét, phỏng đoán. Theo
cuốn tài liệu “Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non”
nhà xuất bản giáo dục do Trần Thị Ngọc Trâm - Lê Thu Hương - Lê Thị Ánh
Tuyết [3] (chủ biên).
Khoa học không chỉ là kiến thức mà cịn là q trình hay con đường tìm
hiểu khám phá thế giới vật chất [4], Ở lứa tuổi này trẻ thích tìm hiểu khám phá
từ những sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, bằng những câu hỏi tại sao? Để làm
gì? Trẻ được trải nghiệm được khám phá qua cuộc sống, qua hoạt động học, trẻ
có thể nói được tên, tuổi, giới tính của bản thân, cơng việc của bố mẹ, địa chỉ số
điện thoại của gia đình và những người thân xung quanh mà trẻ biết.
Quan điểm của giáo dục học Singapor đã chỉ ra rằng: “Giáo dục khơng phải
là đổ đầy một cái bình mà là thắp sáng lên ngọn lửa”[5]. Điều đó có nghĩa là dạy
trẻ khơng có nghĩa là cứ nhồi nhét lượng kiến thức khối lượng kiến thức vô bờ

bến cho trẻ mà dạy trẻ cách học, cách tư duy, nuôi dưỡng lịng ham hiểu biết,
thích tìm tịi khám phá. Hay nói cách khác, giáo dục mầm non không nhằm cung
cấp một khối lượng kiến thức mà nhằm hình thành các chức năng tâm lý, các cơ
sở ban đầu cho sự phát triển nhân cách sau này [6].
Theo quan điểm của rất nhiều nhà khoa học, cách tốt nhất để học khoa học
là phải làm khoa học. Đối với trẻ mầm non làm khoa học cũng chính là q trình
khám phá nó. Đây là những hoạt động “Tìm kiếm để phát hiện ra cái mới, điều
bí ẩn” [7]. Trẻ em lứa tuổi mầm non có tính tị mị khám phá bẩm sinh. Đó là
mầm mống của việc tự khám phá, tự học. Nếu chúng không được nuôi dưỡng sẽ
bị mai một và biến mất hoàn toàn. Các hoạt động khoa học là con đường ngắn
nhất để giúp trẻ sử dụng các giác quan của cơ thể, vận dụng những hiểu biết của
bản thân để tìm hiểu sự vật, hiện tượng, địi hỏi trẻ phải có cơ hội khám phá
khác nhau, khi đó việc phát triển kỹ năng, năng lực sẽ đóng vai trò chủ đạo [8].
2.2.Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
* Thuân lợi:
Trong những năm gần đây được sự quan tâm của Phòng GD, UBND Huyện
Nga Sơn, đặc biệt là sự quan tâm sát sao của các cấp lãnh đạo địa phương đã tạo
điều kiện đầu tư về cơ sở vật chất trang thiết bị, khuôn viên nhà trường đã được
xây dựng mới 2 dãy nhà cao tầng cho học sinh học tương đối đẹp, khang trang,
rộng rãi thoáng mát, hơn nữa một số phụ huynh đã ủng hộ nhà trường cũng như

skkn


5

quan tâm đến điều kiện học hành của các cháu, đây cũng là những yếu tố hết sức
thuận lợi cho việc xây dựng mơi trường chăm sóc giáo dục trẻ trong và ngồi
lớp học.
- Về phía nhà trường:

+ Nhà trường, đồng nghiệp luôn tạo điều kiện hết sức để giúp đỡ, động
viên cơ trị tơi trong q trình thực hiện hoạt động xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm, về cơ sở vật chất trang thiết bị cũng như về chuyên môn.
+ Luôn tạo điều kiện về tài liệu tham khảo giáo dục.
+ Cảnh quan môi trường trong và ngồi nhóm lớp đều khang trang quy
hoạch tương đối hợp lý, đảm bảo môi trường xanh - sạch - đẹp.
- Đối với giáo viên:
+ Bản thân tôi luôn u nghề mến trẻ, ln nhiệt tình, năng động, sáng tạo,
nắm vững yêu cầu, kỹ năng, thiết kế và tổ chức về chun mơn nói chung và
chun xây dựng mơi trường giáo dục phù hợp để trẻ hoạt động tích cực.
+ Bản thân thường xuyên nghiên cứu, tiếp thu những kiến thức chăm sóc
giáo dục trẻ qua các chuyên đề hội thi, dự giờ thăm lớp qua các mô đun trong
chương trình bồi dưỡng thường xun
- Về phía trẻ:
+ Hầu hết trẻ rất ngoan, năng động, đi học chuyên cần, có nề nếp tốt.
+ Trẻ thích chơi một cách tự nhiên, khám phá, sáng tạo. Tham gia một cách
tích cực vào các hoạt động của cơ tổ chức.
- Về phía phụ huynh:
Đa số phụ huynh trong lớp luôn hiểu và cùng chia sẻ với giáo viên những
khó khăn, có sự quan tâm phối hợp tích cực với nhà trường, với lớp để cùng
chăm sóc giáo dục trẻ. Như hỗ trợ kinh phí để cơ trị xây dựng mơi trường giáo
dục trong và ngoài lớp học, bổ sung trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động của
trẻ, cùng cô tận dụng nguyên vật liệu sẵn có, phế thải làm những đồ dùng, đồ
chơi phục vụ cho cơng tác chăm sóc, ni dưỡng giáo dục trẻ. Góp phần nâng
cao chất lượng dạy và học của cơ và trị.
* Khó khăn:
- Về phía nhà trường:
+ Phương tiện dạy học của cơ, đồ dùng dạy học cho trẻ khám phá chưa
phong phú, đa dạng về chủng loại và màu sắc.
- Về phía trẻ: Trẻ được tổ chức hoạt động thường xuyên nhưng còn rập

khn, máy móc, chưa có sự sáng tạo. Thực tế ở lớp tôi việc trẻ tham gia vào
hoạt động khám khá khoa học của trẻ là không đồng đều. Do mỗi cháu có một
đặc điểm nhận thức, tâm, sinh lí lại khác nhau. Có trẻ tham gia vào hoạt động
khám phá khoa học rất tốt. Nhưng cũng có nhiều trẻ khả năng tham gia vào hoạt
động phám phá còn hạn chế. Vì thế để thực hiện tốt việc dạy trẻ tham gia vào
hoạt động khám phá khoa học tôi đã gặp khơng ít khó khăn.
- Về phụ huynh: Phần lớn nhân dân trong xã sống bằng nghề nông nghiệp
nên nền kinh tế cịn nhiều khó khăn. Nhiều phụ huynh cịn xem nhẹ các hoạt
động giáo dục của trẻ mẫu giáo.
* Kết quả của thực trạng:

skkn


6

Là giáo viên chủ nhiệm lớp mẫu giáo 5-6 tuổi, tôi nhận thấy hoạt động cho
trẻ khám phá khoa học về mơi trường xung quanh cịn hạn chế, vốn hiểu biết về
mơi trường xã hội cịn ít, trẻ chưa tích cực tham gia các hoạt động trải nghiệm.
* Bảng kết quả thực trạng trên trẻ đầu năm học: 2021 - 2022
(Kèm theo phụ lục bảng khảo sát 1)
Qua bảng khảo sát ban đầu tôi thấy thực trạng kết quả thu được qua các
hoạt động khám phá ở trẻ trong lớp rất thấp, điều này gây ảnh hưởng lớn đến
phát triển nhận thức ở trẻ nói chung. Đứng trước tình hình đó tơi rất băn khoăn
trăn trở, từ đó tơi chú ý hơn nhiều đến hình thức sử dụng đồ dùng dạy học như
thế nào? Nhằm giúp trẻ khám phá và lĩnh hội kiến thức tốt mà gây được hứng
thú khám phá của trẻ. Tôi thường xuyên sử dụng đồ dùng, học liệu là vật thật,
cho trẻ sờ, ngắm và nếm mùi vị của đối tượng, kích thích tính tìm tịi, tưởng
tượng của trẻ.
2.3.Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đề

2.3.1 Tích cực tự học, tự nâng cao kiến thức, năng lực sư phạm và kỹ
năng thu hút trẻ tham gia vào hoạt động khám phá khoa học theo quan
điểm lấy trẻ làm trung tâm.
Tôi đã không ngừng học tập, nghiên cứu tài liệu, sách báo, tạp chí mầm
non, tập san, thu thập thêm thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng về kỹ
năng tổ chức hoạt động khám phá khoa học theo quan điểm lấy trẻ làm trung
tâm để có hiệu quả ở lứa tuổi mầm non và học hỏi qua đồng nghiệp của mình, từ
đó đúc rút kinh nghiệm cho bản thân.
Với mong muốn nâng cao chất lượng hoạt động cho trẻ khám phá khoa học
về môi trường xung quanh trước tiên bản thân phải xác định cần nâng cao trình
độ chun mơn nghiệp vụ và năng lực công tác của bản thân. Tôi xác định được
rằng: Cần tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự
chun cần, tích cực của trẻ, thì bản thân tôi cần phải biết khai thác phát huy
năng khiếu, tiềm năng sáng tạo ở mỗi trẻ. Mỗi đứa trẻ là một nhân vật đặc biệt,
phải giáo dục trẻ và cho trẻ khám phá thế giới xung quanh mình như thế nào?
Để trẻ cảm thấy thoải mái trong mọi tình huống của cuộc sống. Vì vậy, Tơi
thường xun tổ chức các họat động khám phá khoa học cho trẻ một cách thích
hợp giúp trẻ phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ hứng thú, chủ động khám
phá các sự vật, hiện tượng xung quanh mình, biết vận dụng vốn kiến thức trẻ đã
được học trong cuộc sống.
Đặc biệt qua việc thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, áp
dụng phương pháp dạy học tích cực vào quá trình giảng dạy của mình trẻ chơi
mà học, học bằng chơi, tham gia các chuyên đề do phòng giáo dục tổ chức. Từ
đó bản thân rút được kinh nghiệm và vận dụng một cách phù hợp và sáng tạo ở
lứa tuổi mình đang chủ nhiệm. Khi tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá khoa
học, tôi thường đưa ra các hình thức làm phong phú cách thể hiện nội dung bài
dạy để thu hút trẻ tham gia hoạt một cách tích cực hơn. Ngồi ra tơi cịn tạo ra
các tình huống bất ngờ để lơi cuốn trẻ vào các hoạt động. Cho trẻ tiếp xúc trải
nghiệm với các sự vật, hiện tượng, của môi trường xung quanh, thông qua đó trẻ
hiểu biết về đặc điểm, thuộc tính của sự vật, hiện tượng, các mối quan hệ qua

skkn


7

lại, sự thay đổi phát triển của chúng. Điều quan trọng hơn cả thông qua hoạt
động khám phá khoa học này trẻ học được các kỹ năng quan sát, so sánh, phân
loại, đo lường, phán đoán, giải quyết vấn đề, chuyển tải ý kiến của mình và đưa
ra kết luận. Tôi nhận thấy rằng hoạt động cho trẻ khám phá khoa học về mơi
trường xung quanh có tầm quan trọng giúp trẻ phát triển tồn diện về các mặt trí
tuệ, đạo đức, thẫm mỹ, thể lực và lao động.
Ví dụ: Làm thế nào để giúp trẻ hứng thú hoạt động cho trẻ khám phá khoa
học về môi trường xung quanh. Trước tiên bản thân thường xuyên nghiên cứu
kỹ từng đề tài đưa ra mục đích, kiến thức, kỹ năng, thái độ sao cho phù hợp với
từng đối tượng trẻ ở lớp, trên cơ sở đó tơi lựa chọn các hình thức thủ thuật để
thu hút trẻ vào hoạt động khám phá. Hơn nữa để hoạt động khám phá khoa học
về môi trường xung quanh của trẻ đạt kết quả cao, tơi phải đầu tư thời gian, trí
tuệ chuẩn bị đồ dùng đồ chơi bằng vật thật tạo mọi điều kiện, cơ hội tổ chức các
hoạt động để cho trẻ tích cực tìm tịi trải nghiệm về các sự vật, hiện tượng mà tôi
đã chuẩn bị. Đồ dùng của trẻ cũng phải đẹp, hấp dẫn, phong phú sinh động
nhằm kích thích hứng thú, tò mò lòng ham hiểu biết của trẻ, tôi thường sử dụng
đồ thật, vật thật cho tiết học.
Dựa vào yêu cầu thực tế dạy trẻ, tôi đề nghị với BGH nhà trường trang bị
thêm thiết bị, đồ dùng dạy học như: Bảng, tranh ảnh, lô tô, và với mỗi tiết cần có
đồ dùng để phục vụ vật thật đầy đủ. Đối với các bậc phụ huynh vận động họ tận
dụng những nguyên liệu sẵn có của địa phương như các loại hoa, quả thật... Sưu
tầm những câu ca dao, tục ngữ, đồng dao để làm phong phú vốn hiểu biết về mơi
trường xung quanh của trẻ.
Với chính bản thân mình tơi tận dụng những ngun vật liệu có sẵn ở địa

phương như: vải vụn làm con rối, cọng rơm khô làm mái nhà, sưu tầm lá khô
với nhiều màu sắc, hoa ép khô, vỏ cây khô để làm tranh ảnh cho tiết dạy. Sưu
tầm các loại hạt, các loại vỏ trai ốc, hến sò... để bổ xung vào tiết học của trẻ.
* Kết quả: Nhận thức được việc tự học, tự nâng cao kiến thức, năng lực sư
phạm và kỹ năng thu hút trẻ tham gia vào hoạt động khám phá khoa học theo
quan điểm lấy trẻ làm trung tâm tôi không nghừng đưa ra những biện pháp học
hỏi... Nên đã đạt được những kết quả đáng khích lệ q trình truyền thụ những
kiến thức cho trẻ. Tơi tự tin và hiểu sâu rộng hơn những vấn đề tơi cần truyền
đạt, qua đó giúp 100% trẻ của lớp tơi hoạt động một cách tích cực.
2.3.2. Xây dựng kế hoạch và lựa chọn nội dung khám phá khoa học
- Xây dưng kế hoạch và lựa chọn nội dung khám phá khoa học cho trẻ là
một nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc thực hiện chương trình giáo dục
mầm non. Để đảm bảo chất lượng học và phát triển tồn diện cho trẻ mẫu giáo
5-6 tuổi thì bản thân giáo viên phải phối hợp được với nhà trường cùng tổ
chuyên môn mẫu giáo để đưa ra các nội dung đề tài khám phá khoa học phù hợp
với vùng miền, địa phương, trường lớp mình đang dạy.
- Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng và lựa chọn nội dung đề tài khám
phá khoa học theo chủ đề cho cả năm học:

skkn


8

STT
1

Dự kiến chủ đề
Trường mầm non ngày hội đến
trường của bé

2

Bản thân - Tết
trung thu

3

Gia đình

Tền đề tài trong chủ đề.
- Khám phá khoa học:
+ Tìm hiểu về trường lớp trẻ đang học
+ Tìm hiểu về đồ chơi của trường.
- Khám phá xã hội:
+ Trị truyện về các cơ giáo trong trường
+ Trò truyện về ngày hội của bé đến trường.
- Khám phá khoa học
+ Tìm hiểu bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh
+ Tìm hiểu một số bộ phận trên cơ thể trẻ như
mắt, mũi, tai.
- Khám phá xã hội
+ Trò truyện và đàm thoại bé lớn lên như thế nào
+ Trò truyện ngày tết trung thu của bé
- Khám phá khoa học
+ Tìm hiểu một số đồ dùng trong gia đình(đồ
dùng để ăn và đồ dùng để uống)
+ Tìm hiều về những người thân trong gia đình
bé
- Khám phá xã hội

+ Trị truyện địa chỉ số nhà của bé ở.
+ Trò truyện họ tên của các thành viên trong gia
đình

4
Kết quả:Trên đây là một số ví dụ xây dựng và lựa chọn nội dung đề tài
khám phá khoa học theo chủ đề cho cả năm học, tôi thấy nội dung đề tài đưa vào
sát thực với trẻ nên kết quả đạt được như mong muốn ,95% trẻ trong lớp hiểu và
nắm được kiến thức trong các chủ đề.
2.3.3. Tổ chức hướng dẫn cho trẻ khám phá thông qua hoạt động học và
mọi lúc mọi nơi.
Hướng dẫn cho trẻ khám phá thông qua hoạt động học đây là hình thức bắt
buộc trong chương trình phải thực hiện theo chương trình mầm non mới lấy trẻ
làm trung tâm, để trẻ đến với các hoạt động khám phá khoa học một cách nhẹ
nhàng, thoải mái mà vẫn phát huy được tính tích cực trong hoạt động trải
nghiệm.
Hoạt động học là hoạt động chính để giúp trẻ khám phá khoa học. Tổ chức
hoạt động học có hiệu quả là hết sức cần thiết. Vì vậy giáo viên cần có thủ thuật
để tạo sự chú ý cho trẻ trong suốt quá trình tổ chức một hoạt động học cụ thể
cho trẻ. Cần phải gây ấn tượng cho trẻ vào hoạt động. Khi trẻ đã hứng thú vào
hoạt động thì trong suốt quá trình tổ chức hoạt động cũng cần phải duy trì các
hình thức để trẻ tham gia một cách tích cực nhất. Đây là một hoạt động không
phải dễ thực hiện. Vì vậy địi hỏi giáo viên cần phải có tâm huyết, tư duy để tìm
tịi sáng tạo các hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ một cách hấp dẫn nhất.
Nhận thức sâu sắc đặc điểm “Trẻ học bằng chơi, chơi mà học” tôi đã luôn tư duy

skkn


9

tìm ra các hình thức tổ chức cho trẻ thơng qua các hoạt động vui chơi, giao lưu;
các hình thức giới thiệu mang tính kích thích tính tị mị của trẻ. Tất cả các hình
thức phù hợp với nội dung của từng hoạt động khám phá khoa học cụ thể
Để thu hút, lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực, chủ động
tơi lựa chọn thay đổi các hình thức tổ chức học phù hợp, hấp dẫn như tổ chức
hội thi:
Ví dụ: Chủ đề Thế giới thực vật “Tìm hiểu một số loại quả” tơi đặt tên là
“Ngày hội của các loại quả” với các phần như sau:
+ Phần 1: Màn trình diễn thời trang của các loại quả.
+ Phần 2: Khám phá.
+ Phần 3: Cùng trổ tài.
Phần 1: Trình diễn thời trang của các loại quả đi xung quanh lớp để tất cả
mọi trẻ cùng chiêm ngưỡng, để chuẩn bị tốt cho phần thi này tôi chuẩn bị đồ
dùng cho các loại quả thật kĩ lưỡng với bộ trang phục làm từ nguyên liệu xốp,
các loại giấy màu, ni lông vv… điểm tô các hoa văn tạo nên các bộ trang phục
cho mỗi loại phù hợp với từng loại quả. Vì thế khi màn trình diễn bắt đầu đã tạo
cho trẻ sự hứng thú tham gia vào giờ học một cách tích cực và thích thú.
Phần 2: Phần khám phá: Ở phần này đòi hỏi sự tập trung chú ý vào hoạt
động tích cực của trẻ với hình thức sử dụng phương pháp dạy học tích cực lấy
trẻ làm trung tâm, khi khám phá đến loại quả nào thì tơi cho trẻ đóng vai quả đó
tự đi ra giới thiệu về mình và yêu cầu trẻ nhận xét về các loại quả theo khả năng
và hiểu biết của trẻ cứ như vậy để trẻ tự giao lưu trao đổi với nhau cô là người
hướng dẫn gợi mở cho trẻ.
Với từng đề tài cụ thể tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính lôgic,
để đàm thoại với trẻ, hoặc những câu hỏi để trẻ đối thoại với nhau vv... để phát
huy tính tích cực và chủ động của trẻ.
+ Tơi là quả xồi xin chào các bạn (chúng tơi chào bạn quả xồi), tơi là quả
dưa hấu các bạn biết gì về tơi? Các bạn hãy kể về tơi nào?
Giúp trẻ tích cực hơn trong hoạt động khám phá với vật thật thì nội dung

câu hỏi cịn phụ thuộc vào mục đích, nhiệm vụ cụ thể của mỗi hoạt động.
Để kích thích trẻ hứng thú, tính tị mị của trẻ cần sử dụng câu hỏi nêu vấn
đề. Đó là những câu hỏi về đặc điểm, dấu hiệu của sự vật, hiện tượng mà trẻ
chưa biết rõ.
+ Các con biết gì về quả mít? Quả mít có những đặc điểm gì?
+ Quả mít dùng làm gì? Ăn vào thì giúp cho chúng mình như thế nào?
Để trả lời được câu hỏi nêu trên trẻ phải chú ý quan sát, nhìn ngắm, sờ,
ngửi, nếm mùi vị của các loại quả…Để khuyến khích trẻ tìm hiểu về đặc điểm,
dấu hiệu các đặc trưng của sự vật hiện tượng xung quanh, đồng thời kích thích
hoạt động các giác quan
+ Con thấy vỏ quả cam như thế nào? (Cô cho trẻ sờ vỏ quả cam để trả lời)
+ Khi cam chín ăn vào có vị như thế nào? (Cơ cho trẻ nếm cam)
Trong q trình khám phá khoa học trẻ rất cần sự tham gia tích cực của tư
duy và hình thành biểu tượng cho trẻ sâu sắc hơn, có thể sử dụng câu hỏi để kích
thích hoạt động tư duy.

skkn


10

+ Con thấy quả xồi và quả cam có đặc điểm gì khác nhau? Giống nhau ở
điểm nào?... (Cho trẻ sờ vỏ 2 loại quả, ngửi, nếm mùi vị...)
Cứ thế lần lượt cho trẻ tìm hiểu khám phá từng loại quả, để thay đổi trạng
thái cho trẻ trong hoạt động tránh ngồi lâu tôi mời cả lớp đứng lên biểu diễn
cùng các loại quả.
Để giúp trẻ mở rộng và nâng cao kiến thức của trẻ về thế giới xung quanh,
hình thành ở trẻ sự hiểu biết về đặc điểm các sự vật hiện tượng xung quanh,
ngoài các loại quả các con vừa tìm hiểu con hãy kể tên một số loại quả mà con
hay được ăn và con biết nào?

Phần 3: Có tên gọi “trổ tài” ở phần này trẻ tham gia vào 2 trò chơi rất hứng
thú. Trẻ đứng dậy đi vòng tròn vỗ tay hát và lấy rổ đồ chơi để chơi trị chơi.
Trị chơi 1: “Tìm nhanh theo u cầu” ở trị chơi này cơ chuẩn bị các quả
nhựa, nhiệm vụ của trẻ giơ và đọc tên thật to khi nghe cơ đọc câu đó về quả đó.
(Quả na, quả táo): Tơi đọc câu đố:
“Quả gì vỏ sần
Khi chín vỏ xanh
Cùi mình màu trắng
Hạt mình màu đen
Ăn vào bổ dưỡng, đẹp da”.[8]
Khi trẻ thực hiện xong cô nâng dần trị chơi để kích thích trẻ hứng thú tham
gia hoạt động. Xen kẽ các trò chơi động tĩnh để trẻ hứng thú.
Trò chơi 2: Thi xem ai nhanh
Cách chơi: Cô chia 2 đội thi nhau, khi nghe tiếng nhạc bật lên 2 bạn của 2
đầu hàng đứng trước vạch xuất phát lên chọn cho mình một loại quả trong rổ cô
chuẩn bị sẵn, theo yêu cầu bật qua các vịng, tay cầm quả và chống hơng, bật hết
vịng đi thẳng lên bỏ vào rổ rồi chạy về cuối hàng, đầu hàng đến lượt bạn tiếp
theo cứ như vậy khi hết bản nhạc thì trị chơi kết thúc.
Luật chơi: khi bật khơng chạm vào vịng và mỗi lần bật chỉ được mang 1 quả.
Hình ảnh minh họa: Cơ đang cho trẻ quan sát và nếm các vị của quả
qua tiết học ngày hội của các loại quả
(Kèm theo phụ lục 3)
Các sự vật hiện tượng trong môi trường thiên nhiên và xã hội xung quanh
chúng ta rất đa dạng và phong phú vì vậy để giúp trẻ lĩnh hội được lượng kiến
thức từ thế giới xung quanh, cần cho trẻ được tiếp xúc với biểu tượng đó, cần
lựa chọn các sự vật hiện tượng gần gũi với trẻ để trẻ khám phá. Ở lứa tuổi này
trẻ thích tị mị, nâng niu các đối tượng cần quan sát thì những thông tin mà cô
giáo cần truyền đạt đến với trẻ được tiếp thu một cách đồng bộ hóa dễ dàng.
Như vậy, với từng hoạt động cụ thể nếu không thay đổi hình thức cho hoạt
động khám phá trên tiết học sẽ nhàm chán. Vì thế mà thay đổi hình thức trên các

hoạt động học có chủ định là điều rất cần thiết giúp trẻ tham gia hoạt động khám
phá một cách tích cực và học tập có hiệu quả.
Kết quả: 100% có hứng thú tham gia vào các hoạt động học ,95% trẻ nắm
được kiến thức, kỹ năng ở hoạt động học

skkn


11

* Ngồi giờ hoạt động học ra tơi cịn tổ chức cho trẻ khám phá khoa học
mọi lúc mọi nơi như:
+ Giờ đón trẻ tơi gợi ý để trẻ cất đồ dùng đúng nơi quy định. Sau đấy
hướng trẻ đến sự thay đổi của lớp bằng những câu hỏi gợi mở khiến trẻ tò mò
khi kết thúc chủ đề cũ và bước sang chủ đề mới
VD: Các con hãy quan sát xem hơm nay các góc hoạt động của chúng ta có
gì mới?
Từ đây cơ bắt đầu hướng trẻ vào việc tìm hiểu chủ đề mới với sự thay đổi
xung quanh lớp học, xung quanh trẻ...
+ Thông qua chơi hoạt động ngoài trời: Ngoài cung cấp kiến thức ở hoạt
động học . tôi nhận thấy qua nghiên cứu kế hoạch thực hiện theo từng chủ đề đối
với hoạt động theo từng nội dung, thì tổ chức cho trẻ khám phá khoa học lấy trẻ
làm trung tâm ở hoạt động ngoài trời rất bổ ích và thiết thực đối với trẻ.
Ví dụ: Ở chủ đề Nghề nghiệp với chủ đề nhánh nghề truyền thống quê em.
Tôi lựa chọn đề tài quan sát “Tìm hiểu nghề làm cói” và cho trẻ được khám phá
trực tiếp cánh đồng cói. Tơi ln tạo cơ hội giúp trẻ được trải nghiệm về nghề
truyền thống của địa phương, được tham quan những sản phẩm độc đáo từ cây
cói, biết được sự vất vả của một số bố mẹ trẻ, các bác nơng dân trồng cây cói,
làm các sản phẩm…Từ đó, giáo dục trẻ yêu nghề truyền thống của quê hương,
biết gìn giữ, bảo tồn và phát huy, u q lao động, kính trọng nghề nơng.

Hình ảnh minh họa: Cơ và trẻ quan sát tìm hiểu về nghề làm cói
(Kèm theo phụ lục 3)
Khi trực tiếp tiếp xúc với không gian thiên nhiên, những đề tài này luôn
giúp trẻ hứng thú hoạt động và hiệu quả đạt tỉ lệ cao. Mặt khác giúp trẻ thoả mãn
về nhu cầu vận động, nhu cầu tiếp cận thông tin qua khám phá, tự khám phá
thiên nhiên
Ví dụ: Ở chủ đề “Thực vật” Tôi cho trẻ quan sát cây hoa đồng tiền và cây
hoa hồng. tôi cho trẻ đứng xung quanh cây hoa. Tơi đặt câu hỏi
- Đây là cây gì? (cây hoa đồng tiền,hoa hồng)
- Cây hoa có đặc điểm gì? (lá, cành, hoa…)
- Hoa đồng tiền,hoa hồng được trồng ở đâu ? (ở trên chậu, trong vườn)
- Hoa được trồng để làm gì (Để làm cảnh)
- Để có những bơng hoa đẹp chúng mình phải làm gì ? (Chăm sóc, bảo vệ
cây, bắt sâu cho cây. Khơng đươc ngắt lá, ngắt hoa bẻ cành cây).
Sau mỗi câu hỏi cô gợi ý để trẻ trả lời. Đồng thời cô lồng ghép giáodục trẻ
chăm sóc bảo vệ cây, biết được lợi ích của cây, khơng ngắt hoa, bẻ cành
Hình ảnh minh họa: Trẻ quan sát cây hoa đồng tiền và hoa hồng
ở vườn trường (Kèm theo phụ lục 3)
Qua các buổi dạo chơi ,thăm quan ngồi trời… tơi hướng trẻ sử dụng mọi
giác quan để trẻ có thể chỉ ra trọn vẹn đối tượng đó
Dạo chơi thăm quan hoạt động ngồi trời, không những để trẻ khám phá
thế giới xung quanh mình mà tơi cịn giáo dục tình u thiên nhiên, ý thức bảo
vệ môi trường, tôi cũng luôn chú ý kiến thức xã hội với trẻ về công việc của mỗi

skkn


12

người về mối quan hệ giữa con người với nhau, đặc biệt là giáo dục Bảo vệ môi

trường.
+ Thông qua chơi hoạt động ở các góc tơi tổ chức cho trẻ được chơi đều ở
các góc nói chung và ở góc thiên nhiên nói riêng. Ở đây trẻ được tưới cây, nhặt
lá, bắt sâu, xem sách về môi trường xung quanh. Đặc biệt trẻ được chơi nhiều đồ
vật thật, khi được hoạt động nhiều với đồ vật thật, trẻ được nhìn, sờ, nắm, ngửi
khắc sâu đối tượng cho trẻ.
+ Thơng qua chơi hoạt động (chiều) chơi theo ý thích
Hoạt động chiều là thời gian chủ yếu giành cho việc ôn kiến thức đã học,
làm quen bài mới, dạy trò chơi mới, dạy ca dao, đồng dao…Chính vì vậy thơng
qua hoạt động này tôi tạo điều kiện cho trẻ sử dụng những kỹ năng của bản thân
để thể hiện những điều đó được trải nghiệm.
Kết quả: Tích hợp khám phá khoa học trong hoạt động mọi lúc mọi nơi,
97% trẻ hứng thú tham gia các hoạt động ; 100% tạo điều kiện cho trẻ được ôn
luyện thường xuyên các kiến thức , kỹ năng đã học. Từ đó chất lượng khám phá
khoa học cho trẻ được nâng lên.
2.3.4 Xây dựng môi trường giáo dục
Với hoạt động khám phá khoa học thì lại càng đòi hỏi về yêu cầu điều kiện
thực hiện nhiều hơn. Môi trường giáo dục tại trường lớp là một trong những điều
kiện quan trọng để thực hiện tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá khoa học.
Với điều kiện hiện có ở trường lớp tơi hiện nay chưa đáp ứng cho việc tổ
chức cho trẻ khám phá khoa học đạt hiệu quả. Vì vậy việc sáng tạo “Tạo môi
trường cho trẻ khám phá khoa học” là hết sức cần thiết.
Để tạo được môi trường phù hợp với hoạt động, tôi xác định trước hết phải
bám vào các nội dung, yêu cầu, kết quả mong đợi về hoạt động khám phá khoa
học đối với trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi như tôi đã nêu ở giải pháp 1. Căn cứ vào các
nội dung yêu cầu được phân bố phù hợp theo từng chủ đề, lồng ghép với Chúng
ta phải khẳng định rằng: trong giáo dục mầm non hiện nay, môi trường giáo dục
là điều kiện rất cần thiết cho các hoạt động vui chơi, học tập của trẻ. Có thể nói,
mơi trường giáo dục quyết định sự thành cơng trong việc tổ chức hoạt động cho
trẻ của mỗi giáo viên và hiệu quả giáo dục trên trẻ.

Việc xây dựng môi trường theo chủ đề. Tôi đã quan tâm đặc biệt để xây
dựng môi trường tác động đến hoạt động khám phá khoa học ở mỗi chủ đề cụ
thể. Bao gồm mơi trường trong lớp, mơi trường ngồi lớp phù hợp với các chủ
đề.
a) Tạo môi trường trong lớp
* Xây dựng môi trường trong lớp theo chủ đề
Xây dựng môi trường giáo dục theo hướng mở là một yêu cầu cần thiết mà
mỗi giáo viên đều phải thực hiện để tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ. Xây
dựng môi trường theo chủ đề trong lớp, bao gồm mảng chủ đề chính, các góc
theo quy định, bố trí các góc hợp lý, nội dung phản ánh của từng góc, đồ dùng
đồ chơi trong các góc…tất cả đều phải được hệ thống đầy đủ, mang mầu sắc
theo chủ đề cụ thể.

skkn


13

Với mục tiêu xây dựng môi trường trong lớp phục vụ cho hoạt động khám
phá khoa học, tôi xây dựng lồng ghép trong xây dựng môi trường giáo dục
chung. Nhưng để phục vụ riêng cho hoạt động khám phá khoa học, tôi đã quan
tâm xây dựng môi trường mở và đặc biệt là chuẩn bị môi trường cho trẻ được
trải nghiệm sau các hoạt động khám phá khoa học cụ thể. Sưu tầm và làm đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động khám phá, tận dụng các nguyên vật liệu
sẵn có làm nguyên vật liệu cho trẻ thực nghiệm trải nghiệm để trẻ được làm, tạo
sự hứng thú và phát triển ở trẻ tư duy lơ gích tính kiên nhẫn…
Ví dụ: Chủ đề nước và hiện tượng tự nhiên
Trang trí bằng hình ảnh làm tốt lên chủ đề. Phía dưới chuẩn bị các vật
liệu để trẻ được trải nghiệm chuẩn bị các hình ảnh: như mặt trời, giơng bão, lũ,
lụt, hạn hán, sóng thần, động đất, hình ảnh trái đất và các hành tinh,.. ngồi ra có

các đồ dùng để trẻ có thể thực hiện các hoạt động khám phá về các hiện tượng tự
nhiên như đồ dùng để đo sự chuyển động của của ánh nắng mặt trời…
- Từ các phế liệu sẵn có như , hịn sỏi màu nước,chai nhựa hộp sữa
chua…tôi cho trẻ làm và sáng tạo ra các sản phẩm mà trẻ thích.
Hình ảnh minh họa: Trẻ làm đồ chơi tự tạo từ phế liệu
(Kèm theo phụ lục 4)
- Xây dựng các góc trong lớp: tơi cũng trang trí bằng hình ảnh biểu đồ, đám
mây, mặt trời.. làm tiêu đề các góc, để tốt lên chủ đề.
* Xây dựng góc khám phá khoa học: Đang nghiên cứu các giải pháp về
hoạt động cho trẻ khám phá khoa học. Vì vậy tơi quan tâm đến xây dựng góc
khám phá khoa học trong lớp. Tơi đã xây dựng đảm bảo quy tắc các góc mở
đảm bảo cho trẻ hoạt động khám phá đầy đủ đặc biệt tơi chú trọng góc khám phá
khoa học. Góc khám phá khoa học là nơi để trẻ trải nghiệm tìm tịi thực hành khi
trẻ tham gia hoạt động ở các góc trẻ được khám phá, tối trang trí theo nội dung
phù hợp với chủ đề với các hoạt động học
Nội dung của góc phù hợp với nội dung hoạt động tìm hiểu khám phá cụ
thể theo chủ đề. Thường xuyên thay đổi để tạo sự mới lạ thu hút sự chú ý của
trẻ. Đồ chơi tại góc cũng được thay đổi theo nội dung chủ đề, để thuận tiện cho
trẻ trải nghiệm các hoạt động giáo dục nói chung và các hoạt động khám phá
khoa học cụ thể ở chủ đề đó. Đồ chơi tại góc khám phá khoa học bao gồm các
hình ảnh, các dụng cụ học tập, thí nghiệm phù hợp với nội dung khám phá tìm
hiểu.
Hình ảnh minh họa: Góc khám phá khoa học trong lớp với chủ đề nước
và các hiện tượng tự nhiên (kèm phụ lục 4)
Các góc bố trí khơng gian hoạt động liên kết mật thiết với nhau. Qua mỗi
buổi chơi được chia thành các nhóm chơi khác nhau. Dạy trẻ tạo ra nhiều sản
phẩm để trưng bày, cũng như sử dụng những sản phẩm của các bạn trong lớp để
chơi, điều này làm cho mỗi buổi chơi trở nên phong phú hơn, hấp dẫn hơn và
mang lại hiệu quả hơn.
Xây dựng môi trường hoạt động bên ngoài: Tận dụng các mảng tường

trống ở bên ngồi lớp học, tơi treo những bức tranh hấp dẫn mang nội dung làm
quen với KPKH và luôn thay đổi theo chủ đề. Trẻ được tiếp xúc, quan sát và

skkn


14

khám phá về những hình ảnh trong bức tranh sẽ phát triển tư duy, óc sáng tạo,
cung cấp cho trẻ một lượng kiến thức rộng mở hơn về môi trường tự nhiên, mơi
trường xã hội, góp phần cho trẻ hoạt động tích cực hơn trong việc tìm hiểu về
thế giới xung quanh. Làm thỏa mãn nhu cầu thích tìm hiểu, khám phá những gì
mới lạ xung quanh trẻ. Nhìn thấy mưa, trẻ đưa tay ra hứng cho mưa rời vào lòng
bàn tay. Người lớn cho rằng trẻ nghịch nước và thường la mắng trẻ, hoặc trẻ
thích được tận tay mình sờ vào bơng hoa mới nở, thì người lớn cho rằng trẻ đang
ngắt hoa...vv. Nhưng thực chất trẻ đang tìm hiểu xem mưa rơi như thế nào, và sờ
xem cánh hoa như thế nào mịn hay xù xì. Tơi ln suy nghĩ: Hằng ngày trẻ đến
trường được học tập, vui chơi cùng bạn bè, cô giáo từ sáng đến chiều. Đặc biệt,
nhằm giúp trẻ tích cực hoạt động khám phá trải nghiệm. Tơi ln tạo mơi trường
bên ngồi lớp học phong phú, đẹp mắt, để môi trường thiên nhiên luôn có xung
quanh trẻ, tơi tận dụng lan can, hành lang ngoài sảnh trước cửa và hiên sau của
lớp học treo các giỏ, chậu cây, hoa… “Làm xanh hóa mơi trường lớp học”[4], để
trẻ được tìm hiểu khám phá, trải nghiệm hàng ngày như được tưới nước, lau lá
cây, quan sát qua trình phát triển của cây, tìm hiểu cây cần gì để lớn lên,…
Hình ảnh minh họa: Cây xanh tạo mơi trường bên ngồi lớp học
(Kèm theo phụ lục 4)
Kết quả: : Sau khi xây dựng môi trường trong và ngồi lớp học 28/28 = 100%
trẻ thích tham gia vào hoạt động góc một cách tích cực, trẻ thân thiện ở trong
mỗi góc chơi. Từ đó giúp trẻ phát triển hơn, trẻ mạnh dạn tự tin tham gia vào
các hoạt động.

2.3.5. Hướng dẫn trẻ khám phá thơng qua thí nghiệm.
Nói đến thí nghiệm là nhắc đến câu hát “ Xung quanh ta có bao điều kỳ
diệu mà sao ta biết chẳng bao nhiêu” Thí nghiệm đó rất quan trọng với chúng ta
mà đặc biệt hơn là trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi. Vì thí nghiệm là việc tổ chức cho trẻ
hành động, tác động vào đối tượng nhằm iểm nghiệm một tính chất nào đó của
sự vật hoặc tạo dựng một hiện tựng nào đó tring tự nhiện. Thơng qua việc cho
trẻ làm thí nghiệm địi hỏi trẻ phải sự dụng tích cực các giác quan . Chnhs vì vậy
phát triển ở trẻ năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, đối chiếu, suy
luận, phán đốn, tổng hợp. Nhờ vậy khả năng cảm nhận của trẻ sẽ nh vanh
nhạy, chính xác, những biểu tượng, kết quả thu được sẽ trở lên cụ thể, sinh
động, hấp dẫn hơn.
Vì vậy chúng ta là giáo viên mầm non có nhiệm vụ khuyến khích, tạo điều
kiện giúp trẻ khám phá thong qua thí nghiệm. Ngay từ đầu năm học tơi cũng xây
dựng một số thí nghiệm trong các chủ đề để giúp trẻ khám phá khoa học qua các
thí nghiệm như sau:;
* Chủ đề trường mầm non : Làm thí nghiệm chìm nổi.
- Mụ đích: Trẻ biết xung quanh trẻ cí rất nhiều đồ vật được làm từ các vật
liệu khác nhau. Coa nhuwngc vật khi thả xuống sẽ chìm, có những vật thả xuống
sẽ nổi. Phát triển tư duy cho trre thong qua phán đoán, so sánh.
- Chuẩn bị: Một chậu nước to, 4 chậu nước nhỏ hơn, chai nhựa, gạch nhựa,
quả bằng xốp,……Bi , sỏi, cao su,….
- Cách tiến hành:

skkn


15

Cô hỏi trẻ về các đồ dùng đồ chơi mà cơ chuẩn bị cho trẻ đốn xem khi thả
xuốn htif đồ chơi nào sẽ chìm, đồ chơi nào sẽ nổi, vì sao?

+ Cơ thả lần lượt các đồ chơi xuống nước và cho trẻ nhận xét kết quả.
=> Cô giải thích: Những vật làm bằng nhựa xốp thì sẽ nhẹ hơn nên nổi trên
mặt nước như: xốp, chai nhựa, gach xốp, quả nhựa. Còn những vật làm từ sắt,
thủy tinh, sỏi, bi khi thả xuống nước sẽ chìm.
- Cơ cho trẻ về các nhóm tự thả đồ vật và kiểm chứng.
* Về chủ đề Bản thân: Thí nghiệm lá thư bí mật.
- Mục đích: Trẻ biết được nước chanh là mơt dung dịch hữu cơ bị ơxy hóa
nó sẽ chuyển sang màu nâu khi bị hơ nóng. Trẻ được trải nghiệm thú vị với một
điều kỳ lạ mà trẻ chưa biết.
- Chuẩn bị: Quả chanh, nước. bông tăm, giấy trắng, nến cốc.
- Cách tiến hành: Cô vắt chanh lấy nước rồi cho vào nến cốc vài giọt rồi
khoáy đều dùng tăm bong nhúng vào nước chanh rồi viết lên giấy trắng. Khi để
khơ sẽ khơng nhìn thấy gì, khi hơ trên ngọn nến cốc nhờ hơi nóng sẽ làm những
nét vẽ vừa rồi hiện ra.
=> Cơ giải thích: chanh là mơt dung dịch hữu cơ bị ơxy hóa nó sẽ chuyển
sang màu nâu khi bị hơ nóng.
* Chủ đề Gia Đình: Thí nghiệm nến cháy được nhờ gì.
- Mục đích: Trẻ nhận biết khơng khí ở xung quanh trẻ. Trẻ biết nến cháy
được là nhờ có khí ơ xy khi khí ơ xy hết thì nến sẽ tắt.
- Cách tiến hành: Cho trẻ quan sát goi tên các đồ dùng cô đã chuẩn bị.
+ Cô thắp 2 cây nến cô dặt úp côc thủy tinh lên 1 cây nến cho trẻ đốn
điêug gì sẽ xảy ra với cây nến bị úp cốc.
+ Một lát sau cây nến bị úp cốc thủy tinh sẽ bị tắt hỏi trẻ tại sao?
=> Cô giải thích: Nến cháy được là nhờ có khí oxy , cây nến bị úp cốc thủy
tinh sẽ không cung cấp them khơng khí nên khí oxy trong cốc hết thì nến sẽ tắt.
Cịn cây nến thắp ở ngồi vẵn cịn có khơng khí ở xung quanh nên nến vẫn cịn
cháy.
* Chủ đề Nghề Nghiệp: Thí nghiệm “ Các lớp chất lỏng”
- Mục đích: Trẻ biết phân biệt lớp chất lỏng khác nhau như: Dầu, nước, siro.
+ Nhận biết lớp siro nặng hơn lớp nước nên chìm xuống dưới, lớp dầu nhẹ

hơn siro và nước nên nổi lên trên.
- Chuẩn bị: Dầu ăn, nước, siro, thủy tinh, các thẻ số 1,2,3.
- Cách tiến hành: Cho trẻ quan sát gọi tên và đặt thẻ số cho 3 loại chất lỏng.
+ Cho trẻ chọn chất lỏng thứ nhất đổ vào ly lấy thẻ số tương ứng gắn lên
bảng. Cop cho trẻ lên chọn chất lỏng thứ 2 đổ vào ly. Hỏi trẻ điều gì sẽ xảy ra?
Theo các con khi cơ đổ chấtt lỏng cịn lại vào ly thì nó sẽ như thế nào?
=> Cơ giải thích: Dầu ăn nhẹ hơn nức và siro nên nổi lên trên cùng, siro thì
nặng hơn nước và dầu nên chìm xuống cuối cùng.
* Chủ đề Động vật: Thí nghiệm “ Thả cá vào chậu”
- Mục đích: Trẻ nhận biết với tốc độ nhanh ánh sáng có thể làm ta khơng
nhìn rõ được mọi vật.

skkn


16

- Chuẩn bị: Vẽ hình 1 con cá vào một cái chậu lên 2 mặt bìa hình trịn bằng
nhau, 1 thanh tre , băng dính.
- Cách tiến hành:
+ dùng băng dính, dính 2 miếng bìa con cá và cái chậu kẹp thanh tre ở
giữa, ròi kẹp thanh tre vào long bàn tay, xoay que thật nhanh. Hỏi trẻ nhìn thấy
gì? Vì sao thấy cá xuất trong chậu.
=> Cơ giải thích: Khi cô xoay thật nhanh ánh sáng sẽ là ta khơng nhìn rõ
mọi vật.
* Chủ đề Thực vật:
Trong chủ đề này trẻ được khám phá về các nhóm thực vật rau, củ , quả
với thí nghiệm “ Gieo hạt/ trơng rau được tưới nước và không được tưới nước
- Mục đích:Trẻ theo dõi nhận biết và phát hiện được sự phát triển của luống
rau được chăm sóc tưới nước và luống rau khơng được chăm sóc tưới nước.

- Chuẩn bị: hai mảnh đất nhỏ ở vườn rau của bé.
- Tiến hành:cô và trẻ cùng trồng 1 loại rau vào hai mảnh đất ,hai mảnh đất
nhỏ đã thành hai luống rau ,hằng ngày 1 luống rau được tưới nước còn 1 luống
không tưới nước cho trẻ quan sát theo dõi 4-5 ngày hỏi trẻ .Luống rau được tưới
nước phát triển như thế nào? Luống rau khơng được tưới nước thì sao?
=> Cơ giải thích: Cây phát triển được là nhờ vào chăm sóc tưới nước nên
luống rau được tưới nước hàng ngày thì phát triển xanh tốt cịn luống rau khơng
được chăm sóc tưới nước thì cây khơng phát triển cần cỗi chết dần.
Hình ảnh minh họa: Cơ và trẻ thí nghiệm luống rau được tưới nước
hàng ngày và luống rau không được tưới nước(kèm theo phụ lục 5)
Kết quả: Thông qua các thí nghiệm trên tơi đưa ra vào hoạt động khám phá cho
trẻ tôi thấy trẻ hứng thú và thích thu, mạnh dạn tự tin nhanh nhẹn 26 trẻ đạt =
93%
2.3.6. Ứng dụng công nghệ thông tin vào khám phá khoa học, phát huy
mạnh mẽ phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Hiện nay ở tất cả các trường học mầm non việc ứng dụng công nghệ thông
tin vào giảng dạy đang được chú trọng và đẩy mạnh. Khi được tiếp cận với máy
tính, khai thác sử dụng các tính năng của máy như làm ảnh động, lồng âm thanh,
tạo các hiệu ứng powerpoint, chương trình vui học Kitsmak. Tôi thấy rất nhiều
ưu việt giúp cho giáo viên tiết kiệm được thời gian và kính phí làm đồ dùng.
Những hoạt động dạy với âm thanh sống động, màu sắc hấp dẫn, rất thu hút sự
chú ý của trẻ và khuyến khích trẻ tham gia hoạt động một cách tích cực, hứng
thú.
Việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ
em có những ưu việt lớn. Trẻ em hào hứng, chủ động và sáng tạo trong hoạt động
học, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ em. Sử dụng hình thức ứng dụng
cơng nghệ thơng tin như trình chiếu Powerpoint trong các hoạt động những hình
ảnh, những con vật ngộ nghĩnh, những bông hoa đủ màu sắc, những hàng chữ biết

skkn

17

đi và những con số biết nhảy theo nhạc hiện ngay ra với hiệu ứng của những âm
thanh sống động ngay lập tức thu hút được sự chú ý và kích thích hứng thú của trẻ
vì được chủ động hoạt động nhiều hơn để khám phá nội dung hoạt động.
Thông qua những hoạt động có áp dụng cơng nghệ thơng tin và sử dụng
các bài giảng điện tử, những hình ảnh đẹp, hành vi đẹp, những kỹ năng sống
được chuyển tới trẻ em một cách nhẹ nhàng và sống động; góp phần hình thành
ở các em nhận thức về cái đẹp, biết yêu cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp trong
cuộc sống và những kỹ năng sống cần thiết đối với lứa tuổi mầm non. Góp phần
tích cực trong việc giáo dục cái đẹp, kỹ năng sống và phát huy tính tích cực
trong các hoạt động cho trẻ.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới động vật”: Quan sát một số con vật ni trong gia
đình. Khi dạy trẻ một số con vật ni trong gia đình, tơi đã thiết kế trên
powepoint vi deo hình ảnh các con vật: gà bị,... Sau đó tơi cho trẻ xem tiếng kêu
của các con.
Hình ảnh minh họa: Trẻ đang khám phá về các con vât ni trong
gia đình qua màn hình trên powepoint (kèm theo phụ lục 6)
Có thể nói rằng chính hệ thống Internet là công cụ thúc đẩy sự phát triển
việc vận dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động chung của nhà trường làm
cho các hoạt động trở nên thuận lợi và đạt được các hiệu quả như mong muốn.
Bên cạnh đó trẻ hứng thú, tích cực và say mê hoạt động hết mình.
Nói chung việc sử dụng cơng nghệ thông tin là việc làm không thể thiếu
được trong quá trình dạy và học vào thời buổi bùng nổ về cơng nghệ hơng tin
như hiện nay, với việc dễ tìm hình ảnh, âm thanh cho giáo viên, trẻ sẽ cảm thấy
hứng thú hơn khi học, vì vậy mà trẻ dễ dàng tiếp thu kiến thức được truyền đạt.
Kết quả: Qua việc đảy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt
động của trẻ giúp trẻ hứng thú học và biến những hình ảnh vơ tri trở thành

những vật thật sống động như vật thật để cùng chơi cùng học với trẻ, giúp trẻ
như tiếp xúc với bên ngoài cuộc sống nhằm phát huy tính tích cực khám phá thế
giới xung quanh đạt kết quả tốt nhất, 27 trẻ đạt = 96%
2.3.7. Tuyên truyền và phối hợp với các bậc phụ huynh để nâng cao
chất lượng cho trẻ khám phá khoa học.
- Việc tuyên truyền và phối hợp với các bậc phụ huynh để trẻ khám phá
khoa học là nhiệm vụ thiết thực, tạo được sự thống nhất giữa nhà trường và cha
mẹ về nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức chăm sóc giáo dục cho trẻ tại
gia đình và trường mầm non.
Hàng ngày ngoài việc trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ ở lớp, tơi
cịn thông báo cho họ biết về kế hoạch hoạt động của cô giáo ở lớp, bằng cách
ghi kế hoạch các nội dung chương trình học của bé. Khi đón, trả trẻ, tôi nhắc
phụ huynh đến xem để phụ huynh biết ở lớp con học những gì và trao đổi với
phụ huynh trong chủ đề đó con học cần những đồ dùng gì? Để nếu phụ huynh có
điều kiện thì mua cho con học và tự khám phá ở nhà, còn nếu khơng có điều

skkn


18

kiện thì phụ huynh có thể tận dụng đồ dùng từ thiên nhiên, đồ dùng sẵn có ở nhà
giúp con khám phá tốt khi ở nhà…
Trong thời gian nghỉ học để phịng, chống dịch Covid-19 tơi sợ trẻ qn
kiến thức. Với mục đích khơng để trẻ qn các kiến thức kỹ năng khi được học ở
trường nên chủ động tổ chức quay clip, chia sẻ cho phụ huynh, hướng dẫn trẻ
học ở nhà.
Các tiết dạy được quay lại bằng điện thoại và được chia sẻ cho phụ huynh
thông qua gmail, youtube hoặc lập nhóm zalo, facebook của lớp… để hướng dẫn
trẻ ôn tập ở nhà. Quay theo chủ đề với các nội dung như chơi cùng bé về hoạt

động khám phá khoa học…
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật”
Tơi trao đổi thống nhất với phụ huynh về một số giải pháp gây hứng thú
cho trẻ tham gia vào hoạt động khám phá khoa học khi ở nhà như: tận dụng thời
gian ở nhà, mọi lúc mọi nơi như: Cho trẻ khám phá vườn cây ăn quả, khám phá
cánh đồng ngô, cánh đồng lạc, cánh đồng cà…để hỏi trẻ về những loại cây, mà
trẻ biết và trẻ tự khám phá về những gì mà trẻ mà diễn ra trước mắt trẻ.
Hình ảnh minh họa: phụ huynh cùng trẻ quan sát, khám phá cây ăn
quả, cây hoa ở gia đình do phụ huynh cung cấp( kèm theo phụ lục 7)
Kết quả: - Công tác phối hợp với phụ huynh đã đạt được một số kết quả
đáng kể. Trong năm học tôi làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh, đã tuyên
truyền đến 100% các bậc phụ huynh trong lớp hiểu rõ và phối hợp tích cực với
cơ giáo vào hoạt động khám phá khoa học.
- Phụ huynh đồng tình với giáo viên về cách phối hợp giữa nhà trường và
phụ huynh để nắm bắt được những nội dung về chủ đề trẻ đang thực hiện.
- 90% phụ huynh dành thời gian cùng trẻ khám phá khoa học khi ở nhà.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Qua quá trình triển khai vận dụng một số giải pháp cho trẻ 5-6 tuổi khám
phá khoa học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non
Nga Tân tôi đạt được kết quả như sau:
* Bảng kết quả thực trạng trên trẻ cuối năm học: 2021 - 2022
(Kèm theo phụ lục 2)
Với kết quả ở bảng khảo sát đầu năm và cuối năm ở trên cho thấy khi áp
dụng tối ưu phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào hoạt động thì kết
quả trẻ đạt mức khá cao . Đây là điều đáng mừng và tôi tiếp tục lập kế hoạch tổ
chức thực hiện cho những năm tiếp theo.
* Đối với hoạt động giáo dục: Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động cho
trẻ tham gia vào hoạt động khám phá khoa học sẽ góp phần phát triển nhận thức
và phát triển tồn diện 5 mặt giáo dục: Đức, trí, thể, mỹ và lao động cho trẻ. Góp

phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ ở trường mầm non.
* Đối với bản thân:

skkn


19

- Đã hiểu sâu hơn về Có kỹ năng, kinh nghiệm tổ chức hoạt động cho trẻ
khám phá khoa học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách
mạnh dạn, tự tin, chủ động.
- Tích lũy được phần nào kinh nghiệm quý báu cho bản thân
* Đối với đồng nghiệp: Sáng kiến kinh nghiệm của tôi đã được hội đồng
khoa học nhà trường đánh giá cao, được các đồng nghiệp ở trường áp dụng
rộng rãi trong quá trình tổ chức hoạt động khám phá cho trẻ mẫu giáo bé.
* Đối với nhà trường: Chất lượng tổ chức hoạt động khám phá khoa học
cho trẻ mẫu giáo có nhiều chuyển biến mạnh mẽ. Góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện của nhà trường ngày càng vững chắc.
Phụ huynh quan tâm hơn đối với tình hình học tập của con em mình khi ở
nhà giúp cơ giáo đỡ vất vả hơn trong công tác rèn trẻ.
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1. Kết luận: Sau một thời gian nghiên cứu đề tài tôi đã rút ra được kết
luận sau:
- Khám phá khoa học là một trong những chiến lược quan trọng giúp phát
triển tư duy và năng lực của trẻ. Trẻ không chỉ học hỏi những kiến thức khoa
học qua hình ảnh, lời kể mà cịn trực tiếp trải nghiệm, tìm tịi, khám phá qua vật
thật, những gì trẻ quan tâm, muốn tìm hiểu hiểu được tầm quan trọng của việc tổ
chức các hoạt động khám phá khoa học lấy trẻ làm trung tâm đối với sự phát
triển của trẻ 5-6 tuổi, tôi đã tiến hành cải tiến nhằm nâng cao chất lượng khám
phá khoa học, kích thích trẻ hứng thú tích cực tham gia hoạt động và ln tạo

điều kiện cho trẻ tiếp cận với các trải thực tế cho trẻ tìm tịi, khám phá và phát
hiện những điều mới lạ trong cuộc sống xung quanh trẻ. Khi trẻ được tự do thực
hiện những hoạt động khám phá khoa học, cơ có thể quan sát trẻ khám phá, nhìn
được cái mà trẻ đã học và định hướng cho trẻ củng cố thêm kiến thức, giải đáp
kịp thời những câu hỏi tại sao? Như thế nào? Mà trẻ đặt ra hàng ngày.
Bài học kinh nghiệm: Qua sáng kiến kinh nghiệm áp dụng tại lớp. Bản
thân tôi nhận thấy rằng, để đạt được kk’ết quả trên cần:
-Tích cực tự học, tự nâng cao kiến thức, năng lực sư phạm và kỹ năng thu
hút trẻ tham gia vào hoạt động khám phá khoa học theo quan điểm lấy trẻ làm
trung tâm.
- Xây dựng kế hoạch và lựa chọn nội dung khám phá phoa học
- Tổ chức hướng dẫn cho trẻ khám phá thông qua hoạt động học và mọi lúc
mọi nơi .
- Xây dựng môi trường giáo dục
- Hướng dẫn trẻ khám phá thơng qua thí nghiệm
- Ứng dụng cơng nghệ thông tin vào khám phá khoa học, phát huy mạnh
mẽ phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
- Tuyên truyền và phối hợp với các bậc phụ huynh để nâng cao chất lượng
cho trẻ khám phá khoa học.
Việc thực hiện quá trình nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm trên đã
cho thấy trong tiết học cho trẻ khám phá khoa học nói riêng và những mơn học
khác nói chung đã đem lại những kết quả đáng khích lệ. Những đồ dùng, đồ vật

skkn


20

đó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên, những kiến thức sơ đẳng về sự vật,
hiện tượng và hơn thế còn giúp trẻ phát triển tư duy, ghi nhớ có chủ đích, phát

triển thẩm mỹ và cả nhân cách cho trẻ.
3.2. Kiến nghị
Từ những việc làm cụ thể và kết quả đã đạt được, tôi xin mạnh dạn có một
số đề xuất sau :
* Đối với phòng giáo dục:
+ Hàng năm tổ chức chuyên đề, tổ chức các hội thi để cho giáo viên được
nắm vững kiến thức hơn, học hỏi kinh nghiêm trường bạn.
* Đối với Nhà trường:
- Nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên trong trường được dự giờ, tham
khảo, học hỏi và trao đổi trực tiếp với nhau để có nhiều sáng tạo trong hoạt động
khám phá khoa học theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm .
- Đẩy mạnh công tác tham mưu và xã hội hóa giáo dục để huy động nguồn
lực cho việc thực hiện chuyên đề, đầu tư thêm cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ
dùng, đồ chơi… để xây dựng môi trường giáo dục phù hợp, đảm bảo phục vụ
các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm..
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tầm quan trọng của chuyên đề về mục
tiêu, yêu cầu, nội dung, kế hoạch thực hiện, tới các bậc cha mẹ và cộng đồng về
kế hoạch thực hiện chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm để có sự phối
hợp giữa gia đình và nhà trường.
- Hỗ trợ kinh phí để xây dựng môi trường, mua sắm trang thiết bị đồ dùng
đồ chơi đủ theo thông tư 02 /2010/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT nhằm đảm bảo
trong quá trình triển khai thực hiện.
- Chọn các nhóm, lớp để xây dựng điểm thực hiện chuyên đề “xây dựng
trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
-Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ bé của bản thân được rút ra trong q
trình cơng tác của bản thân tôi và đang thực hiện tại lớp mẫu 5-6 tuổi trường
Mầm non Nga Tân. Tơi xin mạnh dạn trình bày với các bạn đồng nghiệp tơi
mong được sự đóng góp ý kiến của Ban giám hiệu, tổ chun mơn, phịng giáo
dục và các bạn đồng nghiệp để từ đó bản thân tôi rút ra được nhiều kinh nghiệm
sâu sắc hơn khi cho trẻ hoạt động khám phá khoa học theo quan điểm giáo dục

lấy trẻ làm trung tâm .
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Nga Tân, ngày 5 tháng 4 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung
của người khác.
Người viết

Trần Thị Hương

Phạm Thị Cường

skkn


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. - Chương trình giáo dục mầm non ban hành kèm theo thông tư số
17/2009/TT-BGDĐT ngày 25/7/2009 và thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT ngày
30/12/2016 của Bộ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo, NXB-GDVN.
2. -Tài liệu chuyên đề phát triển nhận thức cho trẻ mầm non; Thông tư
28/2016/TT-BGD&ĐT của bộ trưởng Bộ Giáo Dục và Đào tạo
3. - Tài liệu Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non độ tuổi 5 - 6
tuổi. Tác giả, TS. Trần Thị Ngọc TrâmTS. Lê Thu Hương,PGS.Lê Thị Ánh
Tuyết
4. - Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên CBQL giáo viên mầm non năm học 2018 2019.
5. -Tài liệu nghiên cứu về các vấn đề trong khám phá khoa học. Sở Giáo dục và
Đào tạo Hà Nội năm 2006.

6. - Sách phương pháp tìm hiểu mơi trường xung quanh cho trẻ mẫu giáo.Tác
giả, Đinh Thị Nhung. NXB Giáo dục Việt Nam
7. - Thông tư số 17/2009/TT - BGDĐT
8. - Thông tư số 28/2016/TT – BGDĐT
9. -Tuyển tập các bài thơ, câu chuyện, câu đố cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Nhà
xuất bản giáo dục.Tác giả Lê Thu Hương

skkn


22

DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Phạm Thị Cường
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường mầm non Nga Tân

TT

1.
2.

3.

4

5

Tên đề tài SKKN

Một số biện pháp giáo dục lễ
giáo cho trẻ 4-5 tuổi
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng môn kể truyện cho
trẻ 4-5 tuổi
Một số kinh nghiệm dạy toán
cho trẻ 4-5 tuổi ở trường
mầm non Nga Tân
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng, tổ chức có hiệu
quả trị chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở trường
mầm non Nga Tân.
Một số biện pháp nâng cao
chất lượng, tổ chức có hiệu
quả trị chơi dân gian cho trẻ
mẫu giáo 5 – 6 tuổi ở trường
mầm non Nga Tân.

Kết quả
Cấp đánh
đánh giá
Năm học
giá xếp loại
xếp loại đánh giá xếp
(Phòng, Sở,
(A, B,
loại

Tỉnh...)
hoặc C)
Phịng
B
2011-2012
GD&ĐT
Phịng
GD&ĐT

C

2012-2013

Phịng
GD&ĐT

C

2013-2014

Phịng
GD&ĐT

A

2016-2017

SỞ
GD&ĐT
Thanh Hóa

C

2017-2018

skkn


1
PHỤ LỤC

- Phụ lục I: * Bảng kết quả thực trạng trên trẻ đầu năm học: 2021-2022
Kết quả khảo sát trên trẻ
Tổng
Nội dung khảo sát
Chưa
số trẻ
Số trẻ Đạt %
%
đạt
Trẻ tò mị tìm tịi, khám phá các
28
12
43
16
57
sự vật hiện tượng xung quanh.
Trẻ phối hợp các giác quan để
28
quan sát, xem xét và thảo luận về

28
13
46
15
54
sự vật hiện tượng
Làm Thí nghiệm và sử dụng cơng
cụ đơn giản để quan sát, so
28
11
39
17
61
sánh,dự đốn nhận xét và thảo
luận.
Trẻ biết thu thập thông tin về đối
28
13
46
15
54
tượng bằng nhiều cách khác nhau
Trẻ biết phân loại các đối tượng
28
11
39
17
61
theo những dấu hiệu khác nhau
Trẻ nhận xét, thảo luận về đặc

điểm, sự khác nhau, giống nhau của
28
10
36
18
64
các đối tượng.
- Phụ lục II: * Bảng kết quả thực trạng trên trẻ cuối năm học: 2021 - 2022
Kết quả khảo sát trên trẻ
Tổng
Nội dung khảo sát
Chưa
số trẻ
Số trẻ Đạt %
%
đạt
Trẻ tị mị tìm tịi, khám phá các sự
28
23
82
5
18
vật hiện tượng xung quanh.
Trẻ phối hợp các giác quan để quan
28
sát, xem xét và thảo luận về sự vật
28
22
79
6

21
hiện tượng
Làm Thí nghiệm và sử dụng công
cụ đơn giản để quan sát, so sánh,dự
28
24
86
4
14
đốn nhận xét và thảo luận.
Trẻ biết thu thập thơng tin về đối
28
23
82
5
18
tượng bằng nhiều cách khác nhau
Trẻ biết phân loại các đối tượng
28
22
79
6
21
theo những dấu hiệu khác nhau
Trẻ nhận xét, thảo luận về đặc điểm,
sự khác nhau, giống nhau của các
28
23
82
5

18
đối tượng.

skkn