Skkn một số giải pháp chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng học sinh ở trường tiểu học lũng niêm năm học 2021 2022

1

SỞ
SỞ GIÁO
GIÁO DỤC
DỤC VÀ
VÀ ĐÀO
ĐÀO TẠO
TẠO THANH
THANH HỐ
HỐ

PHỊNG
PHỊNG GIÁO
GIÁO DỤC
DỤC VÀ
VÀ ĐÀO
ĐÀO TẠO
TẠO BÁ
BÁ THƯỚC
THƯỚC

SÁNG
SÁNG KIẾN
KIẾN KINH
KINH NGHIỆM
NGHIỆM

MỘT
MỘT SỐ
SỐ GIẢI

GIẢI PHÁP
PHÁP
CHỈ
CHỈ ĐẠO
ĐẠO DẠY
DẠY HỌC
HỌC PHÂN
PHÂN HÓA
HÓA ĐỐI
ĐỐI TƯỢNG
TƯỢNG HỌC
HỌC SINH
SINH Ở
Ở
TRƯỜNG
TIỂU
LŨNG
NIÊM,
NĂM
HỌC
2021
2022
TRƯỜNG TIỂU LŨNG NIÊM, NĂM HỌC 2021 - 2022

Người
thực
hiện:
Phạm
Thị
Dương

Người
thực
hiện:
Phạm
Thị
Dương
Chức
vụ:
Phó
Hiệu
trưởng
Chức
vụ:
Phó
Hiệu
trưởng
Đơn
cơng
tác:Trường
Trường
Tiểu
học
Lũng
Niêm
Đơn
vịvị
cơng
tác:
Tiểu
học

Lũng
Niêm
SKKN
thuộc
lĩnh
vực:
Quản
SKKN
thuộc
lĩnh
vực:
Quản
lýlý

THANH HỐ, NĂM 2022

MỤC
THANH
HOÁ,LỤC
NĂM 2022

skkn


2

MỤC LỤC
TT
1
1.1

1.2
1.3
1.4
2
2.1

NỘI DUNG

TRANG
1
1-2
2
2
2
2
2-4
4-7

2.2

1. Mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Phạm vi đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung sáng kiến
Cơ sở lý luận của việc dạy phân hóa học sinh tiểu học
Thực trạng của việc chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng
học sinh ở trường Tiểu học Lũng Niêm

7

2.3

2.3. Các giải pháp chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng
học sinh ở trường Tiểu học Lũng Niêm
Giải pháp 1: Đổi mới hình thức tuyên truyền, tăng cướng
công ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền.
Giải pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên về các
hình thức phương pháp dạy học phân hóa ở Tiểu học.
Giải pháp 3: Tổ chức hướng dẫn giáo viên các khâu tiến
hành dạy học phân hóa ở Tiểu học.
Giải pháp 4: Chỉ đạo tổ chức sinh hoạt chuyên môn để
thảo luận về các phương pháp, cách thức dạy học phân hóa
đối tượng học sinh.
Giải pháp 5: Tổ chức thực hiện trong toàn trường

7-8

2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.4
3
3.1
3.2

Giải pháp 6: Chuẩn bị các điều kiện cho việc dạy học
phân hóa đối tượng học sinh.
Hiệu quả của sáng kiến
Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị

skkn

8-10
10-12
12-15

15-16
16
16-17
17-19
17-18
18-19


1

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài
Học sinh trong cùng độ tuổi vừa có sự giống nhau, lại vừa có sự khác nhau
về nhận thức, tư duy, năng khiếu, sở trường, điều kiện, hồn cảnh, nền nếp gia
đình... Bởi vậy dạy học phân hóa là xu thế tất yếu, là một địi hỏi khách quan.
Xuất phát từ q trình thực tiễn của q trình dạy học hiện nay nói chung, ở
cấp Tiểu học nói riêng, có thể nhận thấy sự phân hóa dạy học có ý nghĩa đặc biệt

cần thiết để làm bộc lộ và phát triển đầy đủ tư chất và năng lực của mỗi học sinh.
Trong điều kiện lớp học thơng thường thì học sinh khơng thể phát triển tối đa năng
lực của bản thân được. Phân hóa dạy học chính là một trong những biện pháp hữu
hiệu, giúp khơi gợi, kích thích hứng thú học tập cho học sinh và giúp phát triển tối
đa, tư chất, năng lực của học sinh ở các cấp học nói chung ở Tiểu học nói riêng.
Định hướng đổi mới giáo dục phổ thông hiện nay là dạy học theo định
hướng phát triển năng lực học sinh. Định hướng đổi mới giáo dục phổ thơng giúp
học sinh hình thành và phát triển những yếu tố cơ bản đặt nền móng cho sự phát
triển hài hòa về thể chất và tinh thần, phẩm chất và năng lượng, định hướng chính
vào giáo dục về giá trị của bản thân, gia đình cộng đồng và nhứng thói quen, nề
nếp cần thiết trong học tập vè sinh hoạt. Để góp phần đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo theo yêu cầu của Đảng, Quốc hội, chương trình giáo dục phổ
thơng mới cần giải quyết tốt nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có vấn đề dạy học
phân hóa.
Mục tiêu cuối cùng của mỗi tiết giảng dạy của thầy cô là chất lượng chứ
khơng phải đối tượng. Vì vậy thay đổi hình thức và phương pháp dạy học sao cho
phù hợp với khả năng tiếp thu kiến thức của từng đối tượng học sinh đây là khâu
then chốt trong quá trình nâng cao chất lượng giáo dục. Nó có vai trị đặc biệt đối
với lứa tuổi học sinh Tiểu học vì ở lứa tuổi này tâm sinh lí các em cịn trong giai
đoạn hình thành và phát triển hồn thiện. Hơn nữa, ở mỗi em có sự phát triển khác
nhau. Vì vậy, việc dạy phân hóa đối tượng học sinh là nhiệm vụ quan trọng để
nâng cao chất lượng giáo dục theo định hướng đổi mới giáo dục phổ thông. Việc
điều chỉnh phương pháp dạy học cho phù hợp với từng nhóm đối tượng học sinh sẽ
góp phần tạo điều kiện để mọi học sinh có cơ hội lĩnh hội kiến thức phù hợp với
khả năng của mình mà khơng gị bó, nhàm chán khi tham gia hoạt động học tập.
Việc dạy học phân hóa thực tế ở địa phương cịn nhiều bất cập. Nguyên
nhân chủ yếu do mặt bằng kiến thức của học sinh khơng đồng đều, có sự chênh
lệch về mức hiểu biết do điều kiện và môi trường sống của khu phố và từng thôn
bản. Nhưng giáo viên chưa kịp thời nắm bắt và lực chọn phương pháp giảng dạy
tối ưu để học sinh có thể phát huy năng lực tồn diện.

Trên thực tế, việc chỉ đạo chun mơn của nhà trường lâu nay, hầu hết các

skkn


2

trường đều chỉ đạo dạy học phân hóa để nâng cao chất lượng dạy học. Tuy nhiên,
không phải trường nào cũng quan tâm đúng mức và có những giải pháp phù hợp và
cũng khơng phải giáo viên nào cũng tìm được các biện pháp dạy học phân hóa đối
tượng học sinh một cách hiệu quả. Vì thế tình trạng học sinh yếu kém, ngồi nhầm
lớp vẫn còn tồn tại. Đặc biệt là đối với các trường miền núi, vùng sâu, vùng xa thì
vấn đề nâng cao chất lượng cả giáo viên và học sinh vẫn là vấn đề nan giải cần
được từng bước khắc phục.
Năm học 2021-2022, ngành Giáo dục huyện Bá Thước tiếp tục thực hiện có
hiệu quả Nghị quyết số 06 - NQ/HU ngày 10/11/2021 của Ban chấp hành Đảng bộ
huyện Bá Thước khóa XXIII về xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đaọ, quản lý công
chức viên chức huyện Bá Thước giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo,
năm học 2021-2022 cũng là một năm học với rất nhiều khó khăn đối với ngành
Giáo dục nói chung, và trường Tiểu học Lũng Niêm nói riêng, nhất là điều kiện về
thời tiết, dịch bệnh, dịch covid-19 diễn ra phức tạp, học sinh phải nghỉ học rất dài
ngày nên ảnh hưởng nhiều đến việc nâng cao chất lượng. Là một cán bộ quản lý
phụ trách công tác chuyên môn, tôi luôn đề cao vấn đề nâng cao chất lượng giáo
dục. Vì vậy tơi đã tập trung nghiên cứu “ Một số giải pháp chỉ đạo dạy học phân
hóa đối tượng học sinh ở trường Tiểu học Lũng Niêm năm học 2021-2022”
nhằm nâng cao chất lượng dạy học góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học
của nhà trường.
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Nâng cao chất lượng học sinh đồng đều
Mục đích của đề tài này nhằm giúp bản thân nâng cao được năng lực quản

lý, chỉ đạo chuyên môn trong nhà trường; đồng thời chỉ đạo giáo viên cùng nghiên
cứu nắm được những kiến thức cơ bản và vận dụng được một cách hiệu quả
phương pháp dạy học phân hóa đối tượng học sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy
học của trường Tiểu học Lũng Niêm năm học 2021-2022.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Các giải pháp chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng học sinh ở trường Tiểu
học Lũng Niêm.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu cơ sở lý luận; Phương pháp điều tra khảo sát thực
tế; phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp thu thập thông tin; phương pháp
thống kê, phương pháp xử lý số liệu, phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
2. Nội dung
2.1. Cở sở lý luận của việc dạy học phân hóa đối tượng học sinh ở Tiểu
học
2.1.1. Khái niệm dạy học phân hóa theo các cách tiếp cận khác nhau
- Dạy học phân hóa khơng đơn thuần là phân loại người học theo năng lực

skkn


3

nhận thức, mà ở đây là phương pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng người
học, tức là trên cơ sở am hiểu từng cá thể, giáo viên tiếp cận người học ở tâm lý,
năng khiếu, nguyện vọng, mong muốn trong cuộc sống,...Có thể nói trong phương
pháp dạy học phân hóa, giáo viên phải tìm để giảng dạy và hiểu để giáo dục.
- Dạy học phân hóa là phương pháp dạy học có tính đến sự khác biệt của
người học (cá nhân) hoặc nhóm người học. Ở Tiểu học, dạy học phân hóa thường
được thể hiện ở việc lấy chuẩn kiến thức, kỹ năng làm nền cơ bản, ngoài kế hoạch
dạy học thơng thường, phân hóa để có những kế hoạch dạy học phù hợp nhằm đưa

học sinh hạn chế về năng lực đạt chuẩn và giúp các đối tượng đã đạt chuẩn hoặc
khá, giỏi phát triển ở mức cao hơn. Ngoài ra ở một số nơi, dạy học phân hóa cịn
được thể hiện ở việc tổ chức cho học sinh học theo chương trình tự chọn mơn học.
2.1.2. Các hình thức dạy học phân hóa
- Dạy học phân hóa có thể được thực hiện theo hai hướng: “dạy học phân
hóa trong” và “dạy học phân hóa ngồi”.
Daỵ học phân hóa trong (hay cịn gọi là phân hóa nội tại) là sử dụng những
biện pháp phân hóa thích hợp với các đối tượng khác nhau trong cùng một lớp học,
trong cùng một khoảng thời gian, đảm bảo thống nhất một chương trình và kế
hoạch dạy học. Nhìn bề ngồi, dạy học phân hóa trong khơng có gì khác biệt so với
các lớp học thơng thường.
Daỵ học phân hóa ngồi là sử dụng những biện pháp phân hóa thích hợp để
phân hóa rõ rệt về cả nội dung và hình thức tổ chức dạy học, tức là hình thành
những nhóm ngoại khóa, lớp chọn, trường chun, sử dụng chương trình chuyên
biệt, nội dung và kế hoạch dạy học không lệ thuộc chặt chẽ vào sách giáo khoa.
Trong thực tiễn dạy học hiện nay, thường có hai hình thức dạy học phân hóa
như sau:
Thứ nhất, dạy học phân hóa dựa trên sự thống nhất của mục tiêu dạy học
cho tất cả các đối tượng học sinh, sau đó mỗi học sinh có thể chọn một mơn học
mà mình ưa thích hoặc có sở trường để học chun sâu theo chương trình và tài
liệu riêng. Hình thức này ở Tiểu học được gọi là dạy học theo chương trình tự
chọn.
Thứ hai, dạy học phân hóa diễn ra ở cấp độ tổ chức hoạt động dạy học.
Trong cùng một nội dung học tập, giáo viên vận dụng các phương pháp và kĩ thuật
dạy học tích cực để tạo cơ hội cho học sinh được học tập phù hợp với nhịp độ phát
triển của cá nhân, nhằm đạt hiệu quả học tập cao nhất ở mỗi học sinh.
2.1.3.Vai trị của dạy học phân hóa ở Tiểu học
Về yêu cầu khách quan của dạy học phân hóa ở Tiểu học: Do nhu cầu đối
với việc đào tạo nguồn nhân lực vừa có những điểm giống nhau về nhân cách
người lao động trong cùng một xã hội lại vừa có sự khác nhau về trình độ phát

triển, về khuynh hướng, tài năng.

skkn


4

Học sinh trong cùng một độ tuổi vừa có sự giống nhau, lại vừa có sự khác
nhau về khả năng tư duy, nhân cách và hồn cảnh gia đình, nền nếp gia đình, khả
năng kinh tế, nhận thức của cha mẹ về giáo dục,...
Dạy học phân hóa giúp phát hiện lỗ hổng và bù đắp kiến thức, tạo động lực,
thúc đẩy học tập; khơi gợi và phát triển tiềm năng trong mỗi học sinh; biến niềm
đam mê trong cuộc sống thành động lực trong học tập. Dạy học phân hóa là con
đường hữu hiệu nhất để đi tới mục tiêu chung mà mọi học sinh cần đạt.
2.2. Thực trạng của việc chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng học sinh ở
trường Tiểu học Lũng Niêm.
2.2.1. Vài nét về đặc điểm tình hình của nhà trường
Năm học 2021-2022, Trường Tiểu học Lũng Niêm gồm có 2 điểm trường,
điểm trường chính đặt tại thơn Đồng xã Lũng Niêm gồm có 12 lớp với 315 học
sinh. Điểm trường lẻ đặt tại Bồng xã Lũng Niêm, gồm có 1 lớp ghép với tổng số
học sinh là 9 học sinh. Tồn trường có 13 lớp với tổng số là 324 học sinh.
Về đội ngũ: tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên là 20 đồng chí, trong đó
cán bộ quản lý: 2 đồng chí, giáo viên:17 đồng chí, nhân viên: 1 đồng chí. Tập thể
sư phạm nhà trường đa số là người địa phương, ổn định về tư tưởng, có trình độ
đạt chuẩn 75%, tương đối đảm bảo về số lượng và chất lượng.
Về cơ sở vật chất: cả hai điểm trường đều có đủ phịng học, có sân chơi, bãi
tập, điện, nước và các điều kiện thiết yếu. Tuy nhiên, đối với khu chính thì chưa có
đủ phịng chức năng, trang thiết bị đồ dùng dạy học ở cả hai khu thiếu thốn chưa
đáp ứng được yêu cầu dạy và học.
2.2.2. Thực trạng của việc chỉ đạo dạy học phân hóa ở trường Tiểu học

Lũng Niêm.
Đối với cơng tác quản lí, chỉ đạo:
Nhà trường đã chỉ đạo bằng văn bản cụ thể, thể hiện trong kế hoạch các
năm học. Đồng thời chỉ đạo thường xuyên trong các kế hoạch từng tháng, từng
tuần, có kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở giáo viên trong quá trình quản lý chun mơn
hàng ngày.
Tuy nhiên, việc thực hiện dạy học phân hóa đối tượng học sinh chỉ mới diễn
ra trong một số giờ dạy của một số giáo viên cốt cán có tay nghề tương đối vững
vàng, cịn lại một bộ phận giáo viên chủ yếu dạy học theo phương pháp đồng loạt
hoặc có sử dụng phân hóa cũng chỉ mang tính hình thức, chưa hiệu quả.
Để có cơ sở cho việc tìm ra các giải pháp chỉ đạo việc dạy học phân hóa,
Tơi đã tiến hành điều tra, khảo sát thực tế về chất lượng học sinh, tình hình chuẩn
bị kế hoạch bài dạy và thực tế giảng dạy trên lớp của giáo viên và các điều kiện
phục vụ việc tổ chức dạy học phân hóa học sinh. Kết quả cụ thể của thực trạng đầu
năm học 2021-2022 như sau:
Kết quả khảo sát chất lượng học sinh 2 mơn Tốn và Tiếng Việt (lớp 2- lớp 5)

skkn


5
Mơn

Mức độ
Tốt (T)

Tốn
( 255 HS)

Tiếng Việt

( 255 HS)

SL
41

TL%
16,07%

Tốt (T)
SL:
TL%:
45
17,64%

Hồn thành (H)
SL
TL%
165
64,70%
Hồn thành (H)
SL
TL%
162
63,52%

Chưa hồn thành (C)
SL
TL%
49
19,21%

Chưa hồn thành (C)
SL
TL%
47
18,43%

Tốn và Tiếng Việt là 2 môn học rất cơ bản ở bậc Tiểu học, nhìn vào bảng
chất lượng trên, tơi rất lo lắng, tỷ lệ học sinh chưa hoàn thành đối với Mơn Tốn là
19,21%, đối với mơn tiếng việt là 18,43 %. Đối với một trường có số lượng học
sinh ít như trường tơi thì số học sinh chưa hồn thành nhiệm vụ ở 2 mơn này cịn
khá cao. Ngun nhân là do chất lượng của học sinh không bền vững nên sau kỳ
nghỉ hè các em quên khá nhiều kiến thức cơ bản. Vào đầu năm học mới một số lớp
phải thay đổi giáo viên chủ nhiệm, các em chưa quen với phương pháp dạy của
giáo viên. Giáo viên cũng chưa nắm bắt được tình hình chất lượng, đặc điểm hồn
cảnh từng học sinh nên chưa có phương pháp dạy hiệu quả.
Đối với giáo viên:
Qua việc kiểm tra kế hoạch bài dạy đầu năm học tôi nhận thấy tỉ lệ bài soạn
của giáo viên có sử dụng phương pháp dạy học cá thể hóa đối tượng học sinh cịn
ít, chỉ đạt 38,46 %. Chủ yếu giáo viên mới chỉ cóp kế hoach bài dạy trên mạng về
rồi chỉnh sửa cho phù hợp, cũng có những bài dành cho từng đối tượng học sinh
nhưng lại chưa cụ thể là em nào và cũng chưa nêu rõ cách dạy cho nhóm đối
tượng đó. Tơi cũng đã tiến hành dự giờ thăm lớp ở cả hai khu và tổng hợp kết quả
như sau:
Số tiết có sử Số tiết khơng
dụng phương
sử dụng
Tổng số GV Tổng số tiết
pháp cá thể phương pháp
Khối dự
được dự giờ

được dự
hóa đối
cá thể hóa
tượng học
đối tượng
sinh
học sinh
Khối 1
3
3
1
2
Khối 2
3
3
2
1
Khối 3
3
3
1
2
Khối 4
2
2
1
1
Khối 5
2
2

0
2
Tổng
13
13
5
8
Như vậy, số tiết học mà giáo viên chưa sử dụng phương pháp phân hóa đối
tượng học sinh còn là phổ biến, chủ yếu giáo viên dạy học theo phương pháp đồng

skkn


6

loạt, cả lớp dẫn đến tình trạng học sinh hạn chế về năng lực chưa được kèm cặp và
quan tâm đúng mức, học sinh khá giỏi thì cứ phải học những điều đã biết mà
không được học những điều chưa biết. Làm cho các em phần nào mệt mỏi và giảm
hứng thú học tập.
Qua đây tôi đã rút ra kết luận: có nhiều nguyên nhân khiến chất lượng dạy
học của nhà trường chưa đảm bảo nhưng nguyên nhân cơ bản là do giáo viên chưa
có phương pháp dạy học hiệu quả. Một phần là do trình độ, năng lực hạn chế,
chưa có những hiểu biết cơ bản về mặt lý luận cũng như chưa có kinh nghiệm về
phương pháp dạy học phân hóa đối tượng học sinh một phần là do giáo viên chưa
nhiệt tình, chưa tận tâm, tận lực với học sinh, chưa đầu tư vào việc nghiên cứu bài
dạy.
2.2.3. Những thuận lợi, khó khăn của việc chỉ đạo lập kế hoạch dạy học
phân hóa nội dung giáo dục.
* Thuận lợi
Việc đổi mới phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng dạy học ở Tiểu

học hiện nay là một nội dung cốt lõi được thể hiện trong các văn bản chỉ đạo của
cấp trên
Phòng giáo dục và nhà trường cũng thường xuyên quan tâm hướng dẫn giáo
viên thực hiện đổi mới phương pháp.
Giáo viên có nhiều cơ hội tiếp cận nguồn tài liệu mở, các tài liệu hướng dẫn
bằng văn bản hoặc nguồn tài liệu qua mạng internet.
Về cơ sở vật chất: Phịng học đủ tiện ích, đủ ánh sáng và bàn ghế thuận lợi
cho việc chia nhóm học sinh...
* Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi, khi tiến hành dạy học phân hóa đối tượng học
sinh nhà trường cịn gặp những khó khăn cơ bản sau:
- Đa số các em học sinh là người dân tộc thiểu số việc tiếp thu kiến thức còn
chậm thường bị rỗng kiến thức cơ bản, thói quen ỷ lại, dựa dẫm vào các thầy cô
giáo nên khi chuyển lớp các em không tiếp thu nổi kiến thức mới.
- Đại đa số bộ phận cha mẹ học sinh không quan tâm đến việc học tập của
con mình, chưa có đủ điều kiện và kiến thức để kèm cặp thêm ở nhà toàn bộ việc
học của con em đều phó mặc cho nhà trường, thầy cô giáo.
- Giáo viên đào tạo ở các hệ khác nhau: chính quy, tại chức, chuyên tu, một
bộ phận giáo viên tuổi cao, tiếp cận phương pháp mới chậm. Trình độ đào tạo của
giáo viên tuy đã chuẩn hóa nhưng năng lực sư phạm của đội ngũ giáo viên chưa
đồng đều, chưa có nhiều giáo viên có năng lực và kinh nghiệm trong việc tổ chức
dạy học phân hóa.
- Việc quản lí chỉ đạo của cán bộ quản lý đến bộ phận chuyên môn đôi khi
chưa thường xuyên, liên tục, dự giờ thăm lớp cịn ít .

skkn


7

- Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, thiếu tài liệu tham khảo, các phương tiện,
thiết bị và đồ dùng dạy học.
- Giáo viên Tiểu học phải dạy nhiều môn, trường lại tổ chức dạy học tăng
buổi để kịp hoàn thành chương trình trước đại dịch covid bùng phát nên giáo viên
cũng thiếu thời gian cho việc nghiên cứu chuẩn bị kế hoạch bài dạy theo định
hướng phân hóa.
- Mặt khác, cịn có những biểu hiện mất tự tin hay mặc cảm về tâm lý đối
với học sinh khi bị xếp vào nhóm hạn chế về năng lực cũng như tâm lý lo lắng của
phụ huynh.
Tôi nhận thấy thuận lợi thì ít mà khó khăn thì nhiều, khó khăn cơ bản nhất
vẫn là chất lượng đội ngũ giáo viên, đây là yếu tố quyết định trong vấn đề nâng
cao chất lượng. Tơi đã tìm các giải pháp đề bồi dưỡng cho giáo viên về phương
pháp dạy học cá thể hóa đối tượng học sinh.
2.3. Các giải pháp chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng học sinh ở trường
Tiểu học Lũng Niêm.
2.3.1. Giải pháp 1: Đổi mới hình thức tuyên truyền, tăng cướng công
ứng dụng công nghệ thông tin trong tuyên truyền.
* Mục tiêu: Giúp giáo viên xác định được nhiệm vụ trọng tâm trong năm
học, nắm được yêu cầu cấp bách của việc tích cực đổi mới phương pháp dạy học.
Hiểu được tầm quan trọng của dạy học phân hóa trong q trình dạy học ở cấp
Tiểu học. Từ đó rút ra những kết luận sư phạm cần thiết cho việc tiến hành dạy học
phân hóa trong lớp được phân công phụ trách.
* Nội dung: Triển khai, quán triệt các văn bản chỉ đạo của cấp trên. Cung
cấp kiến thức về tầm quan trọng và hiệu quả của việc sử dụng phương pháp dạy
học phân hóa đối tượng học sinh.
* Cách thực hiện
- Trước hết là phải làm tốt công tác tuyên truyền, ngay từ tháng 8, tôi đã
tham mưu với Hiệu trưởng để vừa kết hợp chuẩn bị các điều kiện cho năm học mới
vừa tổ chức các buổi họp, tập huấn, tổ chức chuyên đề nhằm triển khai, cung cấp
cho giáo viên những nội dung cơ bản trong các chỉ thị, nghị quyết, công văn hướng

dẫn về thực hiện nhiệm vụ năm học của cấp trên. Đặt yêu cầu cao về việc đổi mới
phương pháp dạy học theo sự chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo. Xác định
nhiệm vụ trọng tâm, nhiệm vụ cụ thể của năm học và các nội dung bắt buộc phải
thực hiện trong năm học nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
- Quán triệt, triển khai đến từng giáo viên về mục đích, ý nghĩa, tầm quan
trọng, những yêu cầu của việc sử dụng phương pháp cá thể hóa ở trường tiểu học
nhằm nâng cao hiểu biết của giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học.
- Phân công nhiệm vụ cụ thể rõ ràng cho từng bộ phận, từng cá nhân. Chuẩn
bị các tài liệu cần thiết cho giáo viên tham khảo. Giao chỉ tiêu về chất lượng cho

skkn


8

từng giáo viên gắn với công tác thi đua khen thưởng cuối năm.
- u cầu chun mơn, tổ khối có định hướng về việc lập kế hoạch tổ chức
sinh hoạt chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học, tổ chức thường xuyên và
duy trì trong cả năm học, tổ chức thao giảng theo tinh thần đổi mới phương pháp
dạy học, tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm kịp thời, hiệu quả.
- Cần ứng dụng công nghệ thông tin để tuyên truyền, triển khai các nội dung
tránh sự nhàm chán và truyền miệng làm sai lệch thơng tin. Có thể sử dụng các
trang mạng xã hội như Gmail, Zalo,... để tun truyền, trao đổi thơng tin chính xác,
linh hoạt.
* Tóm lại: Mục đích cuối cùng của việc tuyên truyền là giáo viên hiểu được
nội dung, hình thức, phương pháp dạy học phân hóa cho học sinh tiểu học đạt hiệu
quả. Các giải pháp đề ra phải áp dụng, thực hiện trên phạm vi toàn nhà trường và
trong thời gian liên tục, thường xun. Cùng với đó là cơng tác kiểm tra, giám sát
thường xun thì cơng tác tun truyền mới đạt hiệu quả.
* Kết quả: Qua công tác tuyên truyền, giáo viện, học sinh và phụ huynh đã

hiểu rõ tầm quan trọng của việc dạy học phân hóa. Nội dung, phương pháp hình
thức dạy học phân hóa được giáo viên nghiên cứu, lựa chọn những hình thức phù
hợp.
2.3.2. Giải pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên về các hình thức
phương pháp dạy học phân hóa ở Tiểu học
* Mục tiêu: Việc đổi mới phương pháp dạy học tập trung theo hướng nâng
cao tính tích cực, chủ động của học sinh trong hoạt động nhận thức. Quản lý việc
đổi mới phương pháp dạy học tức là đòi hỏi giáo viên phải nắm vững các phương
pháp dạy học, áp dụng thành thạo các phương pháp dạy học truyền thống và phối
hợp chúng với các phương pháp dạy học hiện đại theo một hệ thống phương pháp
dạy học phù hợp với nội dung từng bài dạy, với phương tiện dạy học hiện có của
nhà trường. Giải pháp này giúp tất cả các giáo viên nắm chắc kiến thức về các
phương pháp và hình thức dạy học phân hóa ở Tiểu học và vận dụng trong quá
trình chuẩn bị bài và giảng dạy trên lớp.
* Nội dung:
Tổ chức tập huấn chuyên đề 1: Các hình thức phương pháp dạy học phân
hóa ở Tiểu học.
* Tổ chức tập huấn chuyên đề
- Tổ chức tập huấn trong toàn trường, yêu cầu 100% giáo viên tham gia.
- Trước khi thực hiện buổi tập huấn tôi đã chuẩn bị tài liệu và in đến từng
đồng chí giáo viên, chuẩn bị máy chiếu và các phương tiện cần thiết phục vụ buổi
tập huấn, yêu cầu mỗi giáo viên phải ghi chép những nội dung chính của buổi tập
huấn để ghi nhớ và vận dụng.
Khi triển khai từng hình thức dạy học phân hóa tơi thường nêu rõ cách thực

skkn


9

hiện, những lưu ý và nêu ví dụ cụ thể để giáo viên nắm vững.
Nội dung tập huấn là các kiến thức cơ bản sau:
Các hình thức phương pháp dạy học phân hóa :
- Dạy học phân hóa trong giờ học chính khóa:
Tiến hành dạy học phân hóa dựa trên những tư tưởng chủ đạo sau đây: lấy
trình độ phát triển chung của học sinh trong lớp làm nền tảng; tìm cách đưa diện
yếu kém lên trình độ chung; tìm cách đưa diện khá giỏi đạt những yêu cầu cao hơn
trên cơ sở đã đạt được những yêu cầu cơ bản.
Trong các giờ học chính khóa, có thể sử dụng một số biện pháp phân hóa
sau:
+ Đối xử cá biệt ngay trong những giờ dạy học đồng loạt dựa trên trình độ
phát triển chung. Ví dụ: giao nhiệm vụ phù hợp với từng loại đối tượng, khuyến
khích học sinh hạn chế về năng lực khi các em tỏ ý muốn trả lời câu hỏi, phân hóa
việc giúp đỡ, kiểm tra và đánh giá học sinh.
+ Ra bài tập có phân bậc hoặc ra thêm bài tập đào sâu, nâng cao cho học
sinh khá giỏi.
+ Phân hóa sự giúp đỡ của giáo viên, học sinh hạn chế về năng lực được
giúp đỡ nhiều hơn.
+ Tác động qua lại giữa các học sinh, lấy điểm mạnh của học sinh này điều
chỉnh nhận thức cho học sinh khác.
+ Phân hóa bài tập về nhà theo số lượng bài tập, nội dung bài tập, theo yêu
cầu về tính độc lập. Ra riêng bài tập cho học sinh hạn chế về năng lực và riêng bài
tập cho học sinh khá, giỏi.
- Hoạt động ngoại khóa:
Hoạt động ngoại khóa có tác dụng bổ sung, hỗ trợ cho dạy học nội khóa, gây
hứng thú học tập bộ môn bổ sung, đào sâu, mở rộng kiến thức,... Học sinh tham gia
hoạt động ngoại khóa dưới hình thức tự nguyện, khơng ép buộc.
Các hình thức hoạt động ngoại khóa gồm: nói chuyện ngoại khóa, tham
quan, sinh hoạt câu lạc bộ, báo, tạp chí,...
- Bồi dưỡng học sinh giỏi:

Trong quá trình học tập mơn học, có những học sinh có trình độ kiến thức, kĩ
năng và tư duy vượt trội so với các học sinh khác, có khả năng hồn thành nhiệm
vụ một cách dễ dàng, đó là những học sinh giỏi bộ mơn đó.
Việc bồi dưỡng những học sinh này một mặt được tiến hành trong những giờ
học đồng loạt bằng những biện pháp phân hóa, mặt khác được thực hiện bằng cách
bồi dưỡng tách riêng những học sinh này trên nguyên tắc tự nguyện.
- Giúp đỡ học sinh hạn chế về năng lực:
Trước hết giáo viên phải tìm hiểu, khảo sát, kiểm tra để xác định được
những học sinh nào trong lớp mình thuộc diện yếu kém và yếu kém ở bộ môn nào?

skkn


10

Đây là những học sinh gặp khó khăn trong học tập, kết quả kiểm tra thường
xuyên ở mức chưa đạt yêu cầu (dưới trung bình), thường tập trung ở 3 điểm cơ bản
sau:
+ Nhiều “lỗ hổng” về kiến thức và kỹ năng
+ Tiếp thu chậm
+ Phương pháp học tập bộ môn chưa tốt
Việc giúp đỡ học sinh hạn chế về năng lực được tiến hành đồng thời trong
các giờ học đồng loạt bằng các biện pháp phân hóa, đồng thời cần tách riêng để
giúp đỡ.
Nội dung giúp đỡ cần theo hướng sau:
+ Luyện tập vừa sức học sinh hạn chế về năng lực (gia tăng số lượng bài tập
cùng thể loại và mức độ, sử dụng bài tập nâng dần từng mức độ).
+ Lấp “lỗ hổng” về kiến thức và kỹ năng.
+ Đảm bảo những tiền đề về kiến thức, kỹ năng cho những tiết lên lớp.
+ Bồi dưỡng phương pháp học tập bộ mơn.

- Phân hóa trong những hoạt động giáo dục khác:
Trong khi tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh, cần phải quán triệt quan
điểm phân hóa. Nếu trong nhà trường có tập thể học sinh có khả năng tốt về nhiều
lĩnh vực, cần phải tạo điều kiện để các em thể hiện và phát huy những khả năng
tiềm tàng của mình. Những hướng cần tập trung là:
+ Tổ chức các hoạt động đa dạng trong nhà trường.
+ Học sinh là chủ thể của hoạt động đó, nhà trường là người định hướng,
giúp đỡ, tạo điều kiện.
*Tóm lại: Để giáo viên nắm chắc hơn kiến thức về mặt lý luận, sau khi tập
huấn tôi yêu cầu tất cả giáo viên làm bài thu hoạch về nội dung của buổi tập huấn,
nhìn chung giáo viên đã nắm được những kiến cơ bản và có khả năng vận dụng
được trong q trình giảng dạy.
*Kết quả: Thơng qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, giáo viên đã phân hóa
được đối tượng học sinh, từ đó vận dụng linh hoạt các hình thức phương pháp, xây
dựng nội dung, kế hoặc giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh. Học sinh
hoàn thành theo chuẩn kiến thức kĩ năng.
2.3.3. Giải pháp 3: Tổ chức hướng dẫn giáo viên các khâu tiến hành
dạy học phân hóa ở Tiểu học.
* Mục tiêu: Giúp giáo viên nắm được các khâu trong quá trình dạy học
theo quan điểm lý luận dạy học, đề xuất được các khâu trong q trình dạy học
phân hóa và vận dụng vào thực tiễn dạy học.
* Nội dung
Tổ chức tập huấn chuyên đề 2: Các khâu tiến hành dạy học phân hóa ở Tiểu
học.

skkn


11

* Tổ chức tập huấn chuyên đề
Để có thời gian cho giáo viên nghiên cứu sâu hơn nắm bắt đầy đủ hơn nội
dung về dạy học phân hóa, tơi đã chia thành 2 chuyên đề và tổ chức thành 2 đợt để
triển khai.
Trước hết, tôi cũng đã phải nghiên cứu, tìm kiếm tài liệu chuẩn bị các điều
kiện để triển khai. Rút kinh nghiệm ở buổi triển khai lần trước, nhằm tránh thái độ
tiếp thu thụ động, khơng có sự đào sâu nghiên cứu, tôi phát tài liệu cho giáo viên
nghiên cứu trước 1 tuần, trong đó nêu rõ hệ thống câu hỏi và nhiệm vụ nghiên cứu
cho từng thành viên. Khi tổ chức thì chia nhóm thảo luận, khi trình bầy thì xen kẽ
tổ chức văn nghệ, trị chơi,.. để buổi tập huấn bớt khô khan và thoải mái hơn.
Khuyến khích giáo viên chia sẻ phản hồi những kinh nghiệm trong q trình thực
hiện.
Nội dung chính của chun đề tập huấn là:
Dạy học phân hóa gồm có các khâu cơ bản sau:
Đánh giá, phân loại học sinh:
Để tiến hành dạy học phân hóa, yêu cầu đầu tiên là phải hiểu đối tượng,
thấy được mặt mạnh và mặt còn hạn chế tồn tại của đối tượng dạy học. Việc đánh
giá, phân loại học sinh là cơ sở để xá định mục tiêu dạy học hợp lý, phù hợp với
đối tượng.
Trong thực tế, để thực hiện tốt được khâu đầu tiên này, giáo viên cần kết hợp
linh hoạt và đa dạng các hình thức kiểm tra để đánh giá, chẩn đốn, phân loại đối
tượng học sinh theo trình độ cụ thể:
+ Kết hợp kiểm tra định kỳ, kiểm tra thường xuyên và quan sát lớp học:
Giáo viên cần thận trọng khi đưa ra kết luận về một học sinh nào đó thuộc nhóm
trình độ nào. Do vậy cần phải kết hợp nhiều hình thức kiểm tra trong dạy học để có
kết quả khách quan và chính xác. Ngồi ra giáo viên cần phải có sổ tay ghi chép
kết quả theo dõi hàng ngày, trong đó lưu ý đến những trường hợp đặc biệt, hoặc
quá xuất sắc hoặc quá yếu để tiến hành dạy học phân hóa phù hợp.
+ Kết hợp kiểm tra độ khó và độ nhanh, tăng cường cho học sinh tự đánh
giá: Để có thể phân loại sâu hơn, giáo viên cần thiết kế đề kiểm tra kết hợp độ khó

và độ nhanh, tức là tăng số lượng bài tập trong mỗi lần kiểm tra, kết quả đánh giá
không theo thang điểm 10 mà là giáo viên ghi nhận trong cùng một khoảng thời
gian đó, học sinh làm được bao nhiêu bài. Cách làm này khuyến khích học sinh
phát huy hết khả năng của mình đồng thời có thể tự đánh giá khả năng của mình so
với các bạn khác.
- Xác định mục tiêu cho nhóm đối tượng hoặc từng đối tượng đặc biệt.
- Lựa chọn nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức cho các nhóm đối
tượng, từng đối tượng.
- Tổ chức thực hiện mục tiêu đã xác định với các nội dung, phương pháp

skkn


12

hình thức tổ chức đã lựa chọn.
- Kiểm tra, đánh giá và tổ chức cho học sinh tự kiểm tra đánh giá kết quả học
tập của các nhóm đối tượng, đối tượng. Khâu này giúp giáo viên thu được những
thông tin ngược để có sự điều chỉnh kịp thời và hiệu quả.
- Điều chỉnh hồn thiện chương trình, phương pháp, cách thức dạy học phan
hóa đã tiến hành để thu được kết quả cao hơn trong những lần tiếp theo.
Sau 2 chuyên đề tập huấn, giáo viên trường tôi đã có những kiến thức cơ bản
nhất về mặt lý luận dạy học phân hóa, tơi tiến hành chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức
cho giáo viên được thực hành thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn.
2.3.4. Giải pháp 4: Chỉ đạo tổ chức sinh hoạt chuyên môn để thảo luận về
các phương pháp, cách thức dạy học phân hóa đối tượng học sinh.
*Mục tiêu: Giúp giáo viên được trực tiếp thực hành lựa chọn các cách thức dạy
học phân hóa cho một mơn học ở một khối lớp cụ thể. Trên cơ sở đó áp dụng vào các
tiết dạy ở các mơn học của lớp mình được phân cơng
*Nội dung, cách tiến hành

Trường Tiểu học Lũng Niêm được chia thành 2 tổ khối, tổ khối 1,2,3 và tổ
khối 4,5; trong đó khối 4,5 có nhiều giáo viên cốt cán hơn so với khối 1,2,3 nên tôi
trực tiếp chỉ đạo tổ khối 4,5 làm thí điểm, sau đó sẽ tổ chức nhân rộng ở khối khác
và môn học khác. Nội dung sinh hoạt tập trung nghiên cứu thảo luận các hình thức
phương pháp dạy học phân hóa đối tượng học sinh đối với một mơn học cụ thể, đó
là mơn Toán lớp 4.
Một số phương pháp rất phù hợp và hiệu quả đã được đề xuất thực hiện như
sau:
* Khảo sát phân hoá đối tượng học sinh
Khảo sát chất lượng mơn Tốn ở khối lớp 4. Qua khảo sát giáo viên nắm
bắt số liệu từng nhóm đối tượng học sinh. Sau đó tiến hành phân tích từng nhóm
đối tượng học sinh và tìm hiểu nguyên nhân, đề xuất biện pháp dạy học phân hóa
cho từng nhóm đối tượng.
* Đối với nhóm đối tượng hổng kiến thức, chưa nắm được kiến thức thì
tiến hành củng cố kiến thức cho học sinh
Cơng việc bắt buộc và cần thiết nhất là củng cố kiến thức cũ cho các em.
Công việc củng cố kiến thức hổng hụt được tiến hành trong suốt giai đoạn đầu của
học kỳ I và nhắc lại thường xuyên trong suốt cả một năm học. Để củng cố kiến
thức cần tiến hành thiết kế những bài tập dạng trắc nghiệm tranh thủ thời gian
trong tiết luyện tập Toán giao cho nhóm học sinh tự làm. Các bài tập củng cố phải
đi từ thấp đến cao, từ lí thuyết đến thực hành qua đó giúp các em củng cố kiến thức
và hình thành thói quen tự ơn tập lại kiến thức cũ.
* Dạy học cá thể hoá trong mỗi tiết học toán .

skkn


13

Thơng thường trong mỗi tiết tốn các bài “lí thuyết” hoặc “luyện tập” “luyện

tập chung” và “ôn tập” các bài tập được thiết kế theo mức độ từ dễ đến khó nên
khơng phải học sinh nào cũng làm được hết các bài tập trong thời gian từ 35 phút –
40 phút. Trong lớp sẽ có những em khá, giỏi làm xong trước các em học sinh hạn
chế về năng lực hoàn thành chậm hơn và lẽ tất nhiên các em sẽ bỏ lại một số bài.
Nếu giáo viên cứ theo cách dạy cũ, cho học sinh làm lần lượt trình tự từ bài 1 đến
bài 2, 3...... làm theo cách thức học sinh đọc yêu cầu đề giáo viên hướng dẫn sơ
lược cho học sinh, sau đó các em xung phong làm bài, nhận xét sửa chữa và đến
bài tập tiếp theo, vơ tình giáo viên sẽ đẩy các em yếu vào thế bị động, khi giáo viên
hướng dẫn thì các em chưa tiếp cận được, khi các bạn giải xong các em ghi bài giải
của bạn vào vở của mình. Như vậy, tiết học sẽ khơng hiệu quả. Cần tiến hành dạy
theo từng nhóm đối tượng học sinh, đối với đối tượng học sinh giỏi cho các em tự
do làm bài, làm xong có thể giao bài tập nâng cao cho các em giỏi. Các đối tượng
khác làm chung với thời gian làm bài của lớp, riêng đối tượng yếu hơn sẽ giao số
lượng bài ít hơn, mức độ khó cũng được chọn sao cho phù hợp với từng em và đặc
biệt giáo viên phải đến tận nơi để hướng dẫn, kèm cặp.
Ví dụ: Khi dạy bài: Luyện tập (Tiết 23 tuần 5/SGK trang 28)
Nội dung bài luyện tập ở SGK như sau :
Bài  : Tìm số trung bình cộng của các số sau :
a) 96 ; 121 và 143
b) 35 ; 12 ; 24 ; 21 và 43.
Bài 2: Dân số của một xã trong ba năm liền tăng thêm lần lượt là: 96 người,
82 người, 71 người. Hỏi trung bình mỗi năm số dân của xã đó tăng thêm bao nhiêu
người ?
Bài 3: Số đo chiều cao của 5 học sinh lớp 4 lần lượt là 138cm, 132cm,
130cm, 136cm, 134cm. Hỏi trung bình số đo chiều cao của mỗi em là bao nhiêu
xăng-ti-mét ?
Bài 4: Có 9 ơ tơ chuyển thực phẩm vào thành phố, trong đó 5 ơ tơ đi đầu,
mỗi ơ tơ chuyển được 36 tạ và 4 ô tô đi sau, mỗi ô tô chuyển được 45 tạ. Hỏi trung
bình mỗi ô tô chuyển được bao nhiêu tấn thực phẩm ?
Bài 5: a) Số trung bình cộng của hai số bằng 9. Biết một trong hai số đó

bằng 12, tìm số kia ?
b) Số trung bình cộng của hai số bằng 28. Biết một trong hai số đó bằng 30,
tìm số kia [6].
Theo Chuẩn Kiến Thức - Kĩ Năng thì tiết học này chỉ yêu cầu học sinh hoàn
thành 3 bài tập 1, 2, 3 nhưng chúng tôi tiến hành giao bài trước lớp: các em hoàn
thành bài tập 1, 2, 3 vào vở. Sau đó giáo viên củng cố cách làm lần lượt từng bài để
học sinh thực hành vào vở, giáo viên chú ý :
-Bài 1 dành cho học sinh hạn chế về năng lực nhưng cần xuống trực tiếp
giúp đỡ thêm cho học sinh yếu về cách thực hiện.

skkn


14

-Bài 2 Hướng dẫn kĩ trước lớp, riêng học sinh hạn chế năng lực cần tiến
hành như bài 1. Lưu ý nếu diện học sinh đó chưa tự hồn thành bài 1 thì chỉ yêu
cầu học sinh làm lại bài 1 thành thạo, sau đó giao thêm bài cùng dạng với bài 1 để
học sinh làm không cần giải bài 2 và bài 3. Còn các bài còn lại, sau mỗi tiết Toán
giáo viên phải tranh thủ thời gian hướng dẫn thêm để các em về nhà tự làm và
phân công một số em học tập khá, giỏi vào đầu buổi học hôm sau sẽ kiểm tra, sửa
chữa giúp bạn trước khi giáo viên kiểm tra trường hợp này đối với những buổi
khơng có tiết luyện Tốn vào các buổi học tăng thêm.
- Bài 3 Tiến hành như bài 2.
- Riêng những em diện học sinh khá làm thêm bài 4; học sinh giỏi làm thêm
bài 4, 5. Việc làm thêm này giáo viên sẽ giao bài ngay sau khi kiểm tra học sinh
làm đúng các bài 1, 2, 3 đã giao đầu tiết học.
Vấn đề đặt ra ở đây là việc kiểm tra kết quả học tập của diện học sinh khá
giỏi. Điều này chúng tôi tiến hành kiểm tra thời gian còn lại của từng tiết học hoặc
giờ ra chơi hay có thể cho học sinh tự kiểm tra chéo trong tiết (nếu làm xong).

* Kiểm tra và đánh giá kết quả thực hành sau mỗi tiết học :
Với việc áp dụng dạy học phân hoá đối tượng như trên thì đối tượng học
sinh hạn chế về năng lực nhất định là chưa hoàn thành nội dung bài tập theo chuẩn
kiến thức kĩ năng. Chính vì vậy chúng tơi phải tiến hành kiểm tra và tìm cách giúp
các em hồn thành phần nội dung kiến thức cịn thiếu hụt bằng cách:
- Lúc kiểm tra bài cũ: Yêu cầu học sinh yếu làm 1 bài toán con dạng kiến
thức cơ bản đã học vào bảng con (hoặc giấy nháp), sau khi thực hiện kiểm tra lớp,
giáo viên thu bảng con để kiểm tra hoặc yêu cầu học sinh khá - giỏi kiểm tra.
- Đối với mỗi học sinh yếu giáo viên cử một học sinh khá - giỏi làm thành
đôi bạn học tập (nếu ngồi cùng bàn càng tốt) kiểm tra việc làm bài tập về nhà của
bạn ngay đầu buổi, giúp đỡ nếu bạn làm sai hay báo cáo lên giáo viên để giáo viên
bố trí thời gian hướng dẫn lại cho các em làm.
-Vì kiến thức ở lớp 4 tương đối nhiều (kiến thức mới có cả trong tiết luyện
tập) nên người thầy giáo phải chú ý phương pháp truyền thụ phù hợp: khơng đi q
sâu, khơng nói quá ngắn gọn đối với nội dung kiến thức cần cung cấp. Cần giảng
giải riêng nhiều cho nhóm đối tượng yếu trong lúc thực hành.
Ví dụ: Trong bài: Phép cộng hai phân số (tiếp theo).
- Khi khắc sâu kiến thức: Muốn cộng hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng
mẫu số hai phân số, rồi cộng hai phân số đó.
Giáo viên cần chú ý yêu cầu học sinh yếu nhắc lại cách quy đồng, cách cộng
hai phân số đó là cộng như thế nào để các em ghi nhớ rõ nội dụng mà thực hiện.
Điều này vẫn còn tiếp diễn trong suốt quá trình thực hành của học sinh khơng
những trong tiết học đó mà cả những lúc làm bài dạng này thì các em mới nhớ kiến
thức được.

skkn


15

Sau buổi sinh hoạt tôi yêu cầu giáo viên nghiên cứu để áp dụng vào thực tiễn
giảng dạy hàng ngày. Đồng thời cũng lưu ý giáo viên việc giúp đỡ học sinh hạn
chế về năng lực ba đòi hỏi phải rất kiên trì, tỉ mỉ, nhiều giáo viên hay có tính nóng
vội nên thường có thái độ bất lực, tơi đã giải thích, động viên mọi người cố gắng
và yêu cầu mỗi giáo viên cần ghi chép cụ thể những kiến thức còn yếu và những
tiến bộ dù là rất nhỏ của học sinh, động viên khích lệ các em trong từng tiết học để
các em tự tin phấn khởi hơn trong học tập.
- Việc sử dụng các biện pháp trên không những đã đem lại kết quả thiết thực
trong mơn Tốn mà nó cịn rèn luyện cho học sinh tính mạnh dạn tự học và tích
cực hơn trong các hoạt động của lớp.
- Qua các hoạt dạy và học mơn tốn tình cảm giữa thầy và trị càng trở nên
gần gũi hơn giúp giáo viên thuận tiện trong việc nắm bắt tâm tư nguyện vọng của
các em qua đó có những điều chỉnh về phương pháp dạy học thật phù hợp.
2.3.5. Giải pháp 5: Tổ chức thực hiện trong tồn trường
* Đối với Cán bộ quản lí
- Chỉ đạo cụ thể trong kế hoạch năm học, kế hoạch hàng tháng và từng tuần.
- Để nắm bắt việc giáo viên đã biết thực hiện nghiêm túc hay chưa trong quá
trình thực hiện tôi kiểm tra hồ sơ giáo viên từng tháng, chú ý đến việc giáo viên có
sử dụng phương pháp dạy học phân hóa đối tượng học sinh trong thiết kế bài dạy
hay không. Đồng thời tăng cường dự giờ thăm lớp nhằm nắm bắt tình hình và góp
ý hướng dẫn cho giáo viên.
- Tổ chức bồi dưỡng giáo viên: Chuẩn bị tốt các điều kiện về tài liệu, thời
gian, địa điểm học tập. Chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức cho giáo viên học tập trung
theo tổ chuyên mơn để thảo luận chia sẻ những nội dung khó trong quá trình thực
hiện. Nhà trường cũng phải tổ chức tập trung thảo luận giải đáp thắc mắc cho giáo
viên.
- Tạo điều kiện để 100% cán bộ, giáo viên được tập huấn, bồi dưỡng tập
trung trong hè theo kế hoạch, các buổi sinh hoạt chuyên môn tại trường hoặc cụm
trường.
- Nhà trường chịu trách nhiệm kiểm tra, đánh giá giáo viên và học sinh qua

quá trình thực hiện, thường xuyên tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm trong quá trình
sinh hoạt chuyên môn của trường.
* Đối với Tổ chuyên môn
- Chỉ đạo tổ chun mơn có kế hoạch triển khai thực hiện, đưa nội dung dạy
học phân hóa đối tượng học sinh vào nội dung sinh hoạt tổ dưới nhiều hình thức
(kết hợp cả triển khai, thảo luận, dự giờ góp ý,...) để cùng nhau trao đổi thảo luận
tìm ra những biện pháp dạy học hiệu quả nhất.
- Các tổ khối tăng cường kiểm tra và đôn đốc giáo viên thực hiện, thường
xuyên tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm trong q trình sinh hoạt chun mơn ở

skkn


16

tổ. Báo cáo kịp thời về cán bộ quản lý nhà trường.
* Đối với giáo viên
- Giáo viên có nhiệm vụ nghiên cứu để đưa việc dạy học cá thể hóa đối
tượng học sinh vào trong q trình giảng dạy của mình sao cho phù hợp và đem lại
hiệu quả cao nhất.
- Tăng cường hơn nữa công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đề nâng cao trình
độ và năng lực sư phạm, nhất là việc đổi mới phương pháp dạy học.
- Có trách nhiệm cao trong việc nâng cao chất lượng lớp được phân cơng
phụ trách, phấn đấu hồn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch được giao.
2.3.6. Giải pháp 6: Chuẩn bị các điều kiện cho việc dạy học phân hóa
đối tượng học sinh.
- Điều kiện về đội ngũ giáo viên: Về số lượng tương đối đảm bảo, cịn về
chất lượng thì nhà trường tiếp tục bồi dưỡng giáo viên bằng nhiều hình thức trong
suốt cả năm học. Phân công giáo viên hợp lý phù hợp với năng lực và sở trường
cuả từng người.

- Về cơ sở vật chất: Tiếp tục làm tốt công tác tham mưu, lập kế hoạch sửa
chữa phòng học xuống cấp, mua sắm bàn ghế, bổ sung thiết bị dạy học, tài liệu
tham khảo cịn thiếu, trong đó chú ý đến các thiết bị đáp ứng yêu cầu ứng dụng
công nghệ thông tin tiếp tục thực hiện tốt cơng tác xã hội hóa đúng quy định huy
động sự đóng góp tự nguyện của các cá nhân tổ chức trong và ngoài địa phương để
xây dựng cơ sở vật chất nhà trường.
- Về thời gian: tiếp tục tổ chức dạy học tăng buổi để giáo viên có thời gian
kèm cặp học sinh. Nhà trường đã thực hiện học theo nội dung điều chỉnh của Bộ
giáo dục, tổ chức cho các lớp học tăng thời lượng, học bù vào thứ bảy để kịp tiến
độ chương trình và đảm bảo chất lượng.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến
Năm học 2021-2022, với quyết tâm nâng cao chất lượng dạy và học, với
trách nhiệm của một người làm công tác quản lý chun mơn tơi đã tìm tịi, nghiên
cứu, cùng với nhà trường triển khai và thực hiện các biện pháp chỉ đạo dạy học
phân hóa đối tượng học sinh, kết quả đạt được như sau:
- Đa số giáo viên đã có nhận thức đúng và đủ về dạy học phân hóa. Đã thiết
kế được bài dạy theo hướng phân hóa đối tượng học sinh.
- Các buổi tập huấn, sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề đổi mới phương
pháp được giáo viên tham gia hào hứng và kết quả giáo viên đã áp dụng vào thực
tế đạt hiệu quả. Kế hoạch bài dạy cũng đã được đầu tư hơn, chất lượng dạy học
cũng được nâng lên rõ rệt; những khó khăn của cán bộ, giáo viên trong quá trình
dạy học đã được tháo gỡ góp phần nâng cao chun mơn, nghiệp vụ cho cán bộ,
giáo viên trong nhà trường. Kết quả cụ thể cuối năm như sau:
Tỉ lệ bài soạn của giáo viên có nội dung phân hóa đối tượng học sinh đã tăng

skkn


17

lên đáng kể, số giờ dạy đạt khá giỏi và chất lượng học của học sinh cũng tăng so
với đầu năm học.
Thống kê kết quả cuối năm học như sau:
Số tiết có sử
Số tiết khơng
Tổng số
dụng phương
sử dụng
Tổng số tiết
Khối dự
GV được
pháp cá thể
phương pháp
được dự
dự giờ
hóa đối tượng
cá thể hóa đối
học sinh
tượng học sinh
Khối 1
3
3
2
1
Khối 2

3

3

2

1

Khối 3

3

3

2

1

Khối 4

2

2

2

0

Khối 5

2

2

1

1

Tổng

13

13

9

4

Về chất lượng học sinh (Tính đến thời điểm hiện tại – tháng 3/2022)
Mơn

Mức độ
Tốt (T)

Tốn
( 324HS)

Tiếng Việt
( 324 HS)

SL
88

TL%

27,16%

Tốt (T)
SL:
TL%:
90
27,77%

Hồn thành (H)
SL
TL%
230
70,98 %
Hoàn thành (H)
SL
TL%
228
70,37%

Chưa hoàn thành (C)
SL
TL%
6
1,85%
Chưa hoàn thành (C)
SL
TL%
6
1,8 %

Qua áp dụng các giải pháp chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng học sinh,
nhà trường đã đạt được những kết quả nhất định. Đối với 2 môn Tốn và Tiếng
Việt tỷ lệ học sinh hồn thành trở lên đã đạt 98,2 %, tỷ lệ học sinh chưa hồn
thành giảm xuống chỉ cịn 1,8 %. Như vậy các biện pháp chỉ đạo dạy học phân hóa
mà tơi đưa vào áp dụng tại trường Tiểu học Lũng Niêm đã mang lại hiệu quả thiết
thực. Nhận thức của giáo viên đã có chuyển biến tích cực, mỗi giáo viên đã có ý
thức trách nhiệm cao hơn trong việc soạn bài và lên lớp. Trong q trình dạy học
đã có sự phân hóa đối tượng theo các nhiệm vụ học tập khác nhau, quan tâm đúng
mức và nhiệt tình hơn trong việc kèm cặp học sinh. Chất lượng các giờ dạy được
nâng lên vừa góp phần nâng cao chun mơn, nghiệp vụ cho cán bộ, giáo viên
trong nhà trường vừa góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh.
3. Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận

skkn


18

* Bài học kinh nghiệm
Từ thực tế sử dụng các giải pháp đã nêu ở trên, tôi rút ra bài học kinh
nghiệm như sau: Người cán bộ quản lý luôn ln phải tích cực tìm tịi, nghiên cứu
để nắm bắt những vấn đề quan trọng mang tính quyết định trong quá trình quản lý
chỉ đạo tại đơn vị. Để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường người làm
công tác quản lý phải quan tâm đến rất nhiều vấn đề và cũng phải sử dụng đến rất
nhiều biện pháp quản lý. Việc này cũng đòi hỏi ở người cán bộ quản lý khả năng
thuyết phục động viên cùng với sự vững vàng về chuyên môn để hướng dẫn, chỉ
đạo và cùng giáo viên thực hiện trong quá trình dạy học.
Muốn nâng cao được chất lượng dạy và học, mỗi giáo viên chúng ta cũng
cần có những kiến thức cơ bản về phương pháp dạy học, trong đó có dạy học phân

hóa theo đối tượng học sinh. Từ đó, vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo trong
các hình thức dạy học khác nhau và với mỗi loại bài, mỗi nhiệm vụ dạy học trong
từng giai đoạn khác nhau. Đồng thời phải phù hợp với từng nhóm đối tượng học
sinh, từng đối tượng học sinh. Cách làm này đảm bảo mỗi học sinh sẽ được phát
triển tối đa tiểm năng của mình. Mặt khác, để dạy học phân hóa đạt kết quả thì các
điều kiện khác cũng phải phù hợp đảm bảo thì dạy học phân hóa sẽ mang lại hiệu
quả cao hơn.
*Ý nghĩa
Những kinh nghiệm về chỉ đạo dạy học phân hóa đối tượng học sinh khơng
chỉ mang ý nghĩa nâng cao chất lượng dạy và học mà cịn góp phần rất lớn trong
việc xây dựng nhà trường vững mạnh, nó có ý nghĩa quan trọng để nâng cao chất
lượng đội ngũ và chất lượng giờ dạy trên lớp. Trong thời gian qua với các biện
pháp chỉ đạo trên về cơ bản giáo viên đã có những thay đổi về mặt nhận thức, năng
lực sư phạm và kinh nghiệm dạy học cũng được tích lũy dần trong quá trình dạy
học và cũng là tiền đề cho việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng mới
trong giai đoạn tiếp theo.
* Tính khả thi và khả năng áp dụng triển khai của sáng kiến
Các nội dung này đã được triển khai và tổ chức thực hiện khá hiệu quả trong
nhà trường. Tôi nhận thấy rằng nếu đưa vào áp dụng cho những năm học tiếp theo
thì cũng sẽ rất hiệu quả và cũng có thể áp dụng được ở tất cả các trường đặc biệt là
các trường vùng sâu, vùng xa các trường có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn
như trường Tiểu học Lũng Niêm.
3.2. Kiến nghị
- Phòng Giáo dục và Đào tạo tiếp tục hướng dẫn, chỉ đạo sát xao việc thực
hiện công tác chuyên môn của các nhà trường.
- Nhà trường cần có kế hoạch sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất, mua sắm
thêm máy chiếu, các thiết bị phương tiện, tài liệu,... hỗ trợ việc đổi mới phương
pháp dạy học.

skkn