(Luận văn thạc sĩ hcmute) tăng cường hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội tại bảo hiểm xã hội tỉnh đồng tháp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN THỊ KIM THU

TĂNG CƯỜNG
HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH ĐỒNG THÁP

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110

SKC 0 0 6 6 1 6

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04/2020

Luan van


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
----------------

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN THỊ KIM THU

TĂNG CƢỜNG
HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH ĐỒNG THÁP

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 4 năm 2020

0

Luan van


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
----------------

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGUYỄN THỊ KIM THU

TĂNG CƢỜNG
HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH ĐỒNG THÁP

NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110
Người hướng dẫn khoa học:
TS. VỊNG THÌNH NAM

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2020

1

Luan van


QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI

i

Luan van


ii

Luan van


iii

Luan van


iv

Luan van


v

Luan van

vi

Luan van


vii

Luan van


viii

Luan van


ix

Luan van


x

Luan van


xi

Luan van

LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. LÝ LỊCH SƠ LƢỢC
Họ & tên: NGUYỄN THỊ KIM THU

Giới tính: Nữ.

Ngày, tháng, năm sinh: 15/5/1973.

Nơi sinh: TP. HCM.

Quê quán: Châu Thành - Bến Tre

Dân tộc: Kinh.

Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: Phường 3, TP. Cao Lãnh Đồng Tháp.
Điện thoại: 0919060444.

Điện thoại nhà riêng:

Fax:

E-mail:

II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO
1. Trung học chuyên nghiệp:
Hệ đào tạo:

Thời gian đào tạo từ ……/…… đến ……/ ……

Nơi học (trường, thành phố):

Ngành học:
2. Đại học:
Hệ đào tạo: Mở rộng

Thời gian đào tạo từ 09/1991 đến 4/1996.

Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại học TCKT TP. Hồ Chí Minh.
Ngành học: Tài chính doanh nghiệp.
Tên đồ án, luận án hoặc mơn thi tốt nghiệp: Tài chính doanh nghiệp.
Ngày & nơi bảo vệ đồ án, khóa luận hoặc thi tốt nghiệp: ngày 03/9/1995 tại
trường Đại học Tài chính kế tốn TP. Hồ Chí Minh.
Người hướng dẫn:
III. Q TRÌNH CƠNG TÁC CHUN MƠN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP
ĐẠI HỌC

xii

Luan van


Thời gian
9/1995 - nay

Nơi công tác

Công việc đảm nhiệm

Bảo hiểm xã hội tỉnh Đồng Tháp

xiii

Luan van

Phụ trách công tác thu BHXH


LỜI CAM ĐOAN

Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 26 tháng 4 năm 2020
Nguyễn Thị Kim Thu

xiv

Luan van


LỜI CẢM ƠN
Trước tiên, em xin trân trọng cảm ơn TS. Vịng Thình Nam, người thầy đã
truyền cảm xúc, niềm đam mê và sáng tạo cho học viên. Thầy đã tận tâm hướng
dẫn, định hướng và có những gợi ý quý báu giúp em hoàn thành Luận văn này.
Em xin được gửi lời tri ân đến Ban giám hiệu, thầy cơ Khoa Kinh tế và phịng
Đào tạo của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều
kiện thuận lợi trong suốt quá trình học tập và thực hiện Luận văn.
Xin gửi lời cảm ơn đến lãnh đạo BHXH tỉnh Đồng Tháp cùng tất cả quý đồng
nghiệp đã tích cực hỗ trợ và giúp đỡ em, góp phần quan trọng vào sự thành cơng
của Luận văn.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 26 tháng 4 năm 2020

Nguyễn Thị Kim Thu

xv

Luan van


TÓM TẮT
Đề tài “Tăng cường hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH tỉnh Đồng
Tháp” được thực hiện tại cơ quan BHXH tỉnh Đồng Tháp, thời gian từ tháng
05/2019 đến tháng 11/2019. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là Hệ thống hóa cơ sở
lý luận về hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội; Phân tích đánh giá thực trạng
hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Đồng Tháp; Đề xuất
giải pháp tăng cường công tác quản lý thu BHXH tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Đồng
Tháp. Kết quả nghiên cứu đã trình bày xoay quanh thực trạng về nội dung hoạt
động quản lý Thu BHXH tại BHXH tỉnh Đồng Tháp. Qua đó, tác giả đã đánh giá
những mặt đạt được, cũng như tìm ra nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trong
hoạt động quản lý thu BHXH tỉnh Đồng Tháp thời gian qua. Trên cở sở đó, tác giả
đã đề xuất 06 nhóm giải pháp: tăng cường kiểm sốt tình hình tăng, giảm số người
tham gia BHXH; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của BHXH tỉnh Đồng Tháp;
Nâng cao hiệu quả đối với công tác tuyên truyền về thu BHXH; Tăng cường ứng
dụng công nghệ thông tin trong quản lý thu BHXH; Giải quyết tình trạng nợ đọng
BHXH; Phát huy vai trò quản lý Nhà nước đối với hoạt động quản lý thu BHXH
nhằm Tăng cao hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH tỉnh Đồng Tháp. Bên cạnh
đó, tác giả cũng đề xuất một số kiến nghị đối với cơ quan BHXH Việt Nam và
chính quyền địa phương nhằm tăng cường hỗ trợ hoạt động quản lý thu BHXH tỉnh
Đồng Tháp.

xvi

Luan van


ABSTRACT
The project "Strengthening management activities of social insurance
collection in Dong Thap social insurance" is implemented at the social insurance
agency of Dong Thap province, from May 2019 to November 2019. The research
objective of the topic is to systematize theoretical basis for social insurance revenue
management activities; Analyze and assess the status of management activities of
social insurance collection at Dong Thap Social Insurance; Proposing solutions to
enhance the management of social insurance collection in Dong Thap Social
Insurance. The research results presented around the situation of activities of
managing social insurance collection in Dong Thap social insurance. Thereby, the
author has evaluated the achieved aspects, as well as finding the cause of the
limitations in the management of social insurance collection in Dong Thap
province. On that basis, the author has proposed 06 groups of solutions:
strengthening control of the situation of increasing and reducing the number of
social insurance participants; Improve the quality of human resources of Dong Thap
Social Insurance; Improve the effectiveness for the propaganda about social
insurance collection; Strengthen the application of information technology in the
management of social insurance collection; Solving the situation of outstanding
social insurance debt; Promoting the role of State management of social insurance
revenue management activities in order to enhance the management of social
insurance collection activities in Dong Thap social insurance province. In addition,
the author also proposed a number of recommendations to the Vietnam Social
Insurance agency and local authorities to enhance support for the management of
social insurance collection in Dong Thap province.

xvii

Luan van


MỤC LỤC
TRANG
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI .................................................................................. i
LÝ LỊCH KHOA HỌC ........................................................................................... iii
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... xiv
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... xv
TÓM TẮT ............................................................................................................... xvi
ABSTRACT ...........................................................................................................xvii
MỤC LỤC ............................................................................................................ xviii
DANH MỤC VIẾT TẮT ......................................................................................xxii
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 1
2. Các cơng trình nghiên cứu có liên quan .............................................................. 2
2.1. Tình hình nghiên cứu ngồi nước..................................................................... 2
2.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ..................................................................... 2
3. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................. 5
4. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................................ 6
5. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 6
6. Phƣơng pháp nghiên cứu...................................................................................... 6
7. Đóng góp của luận văn .......................................................................................... 7
8. Kết cấu của luận văn ............................................................................................. 7
xviii

Luan van


PHẦN NỘI DUNG .................................................................................................... 8

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM
XÃ HỘI ...................................................................................................................... 8
1.1. Các khái niệm ................................................................................................... 8
1.1.1. Bảo hiểm xã hội ......................................................................................... 8
1.1.2. Chính sách BHXH ..................................................................................... 9
1.1.3. Quản lý thu BHXH .................................................................................... 9
1.1.4. Các loại hình BHXH ................................................................................ 11
1.1.5. Bản chất BHXH ....................................................................................... 12
1.2. Vai trị của cơng tác thu BHXH ..................................................................... 12
1.2.1. Đối với người lao động ............................................................................ 12
1.2.2. Đối với Doanh nghiệp.............................................................................. 12
1.2.3. Đối với việc tạo lập quỹ BHXH .............................................................. 13
1.2.4. Trong việc tạo lập mối quan hệ bên trong ............................................... 13
1.2.5. Đảm bảo công bằng trong xã hội ............................................................. 13
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý thu BHXH .............................. 14
1.3.1. Các yếu tố bên ngoài................................................................................ 14
1.3.2. Các yếu tố bên trong ................................................................................ 15
1.4. Nội dung về hoạt động quản lý thu BHXH .................................................... 17
1.4.1. Xây dựng kế hoạch thu BHXH ................................................................ 17
1.4.2. Công tác khai thác mở rộng đối tượng tham gia BHXH ......................... 18
1.4.3. Xác định mức thu và phương thức thu .................................................... 18
1.4.4. Thu đúng đối tượng, thu đủ số lượng và đảm bảo đúng thời gian quy định19
1.4.5. Đôn đốc thu nợ BHXH và xác định lãi chậm đóng BHXH..................... 20
1.4.6. Kiểm tra đánh giá và xử lý vi phạm hoạt động quản lý thu BHXH ........ 24
1.5. Kinh nghiệm hoạt động quản lý thu bảo hiểm xã hội của một số cơ quan
BHXH trong và ngoài nước................................................................................... 28
1.5.1. Kinh nghiệm của BHXH nước ngoài ...................................................... 28
1.5.2. Kinh nghiệm của BHXH trong nước ....................................................... 32

xix

Luan van


1.5.3. Bài học kinh nghiệm của hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH tỉnh
Đồng Tháp ......................................................................................................... 34
TÓM TẮT CHƢƠNG 1 .......................................................................................... 35
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM
XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH ĐỒNG THÁP ................................. 37
2.1. Khái quát về Bảo hiểm xã hội tỉnh Đồng Tháp .............................................. 37
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Bảo hiểm xã hội tỉnh Đồng Tháp37
2.1.2. Chức năng nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của BHXH tỉnh Đồng Tháp ..... 37
2.1.3. Giới thiệu Bộ máy cán bộ làm công tác thu và phân cấp quản lý về công
tác thu tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Đồng Tháp ...................................................... 39
2.1.4. Đặc điểm về hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH tỉnh Đồng Tháp . 41
2.2. Phân tích thực trạng về nội dung hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH
tỉnh Đồng Tháp ...................................................................................................... 42
2.2.1. Xây dựng kế hoạch thu BHXH ................................................................ 42
2.2.2. Công tác khai thác mở rộng đối tượng tham gia BHXH ......................... 44
2.2.3. Xác định mức thu và phương thức thu .................................................... 47
2.2.4. Đôn đốc thu nợ BHXH và xác định lãi chậm đóng BHXH..................... 48
2.2.5. Kiểm tra đánh giá và xử lý vi phạm hoạt động quản lý thu BHXH ........ 50
2.3. Phân tích các nhân tố tác động đến hoạt động quản lý BHXH ..................... 51
2.3.1. Nhân tố bên ngoài ................................................................................... 51
2.3.2. Nhân tố bên trong .................................................................................... 53
2.4. Đánh giá thực trạng về hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH tỉnh Đồng
Tháp ....................................................................................................................... 54
2.4.1. Những thành quả đạt được ....................................................................... 54
2.4.2. Đánh giá của cơ quan chức năng về hoạt động quản lý thu BHXH tại
BHXH tỉnh Đồng Tháp ...................................................................................... 57

2.4.3. Hạn chế và nguyên nhân .......................................................................... 58
TÓM TẮT CHƢƠNG 2 .......................................................................................... 62

xx

Luan van


Chƣơng 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ THU BẢO
HIỂM XÃ HỘI TẠI BHXH TỈNH ĐỒNG THÁP ............................................... 63
3.1. Cơ sở đề xuất giải pháp .................................................................................. 63
3.1.1. Bối cảnh kinh tế xã hội tác động đến công tác thu BHXH trên địa bàn
tỉnh Đồng Tháp .................................................................................................. 63
3.1.2. Chủ trương của Đảng và nhà nước về công tác thu BHXH theo Nghị
quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 BCH Trung ương ban hành ngày
23/5/2018 về cải cách chính sách BHXH. ......................................................... 64
3.1.3. Định hướng tăng cường hoạt động quản lý thu của Bảo hiểm xã hội
Đồng Tháp ......................................................................................................... 65
3.1.4. Mục tiêu tăng cường hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH tỉnh Đồng
Tháp ................................................................................................................... 65
3.2. Các nhóm giải pháp tăng cường hoạt động quản lý thu BHXH tại BHXH tỉnh
Đồng Tháp ............................................................................................................. 66
3.2.1. Tăng cường kiểm soát tình hình tăng, giảm số người tham gia BHXH .. 66
3.2.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của BHXH tỉnh Đồng Tháp ......... 67
3.2.3. Nâng cao hiệu quả đối với công tác tuyên truyền về thu BHXH ............ 70
3.2.4. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thu BHXH .... 71
3.2.5. Giải quyết tình trạng nợ đọng BHXH ...................................................... 73
3.2.6. Phát huy vai trò quản lý Nhà nước đối với hoạt động quản lý thu BHXH74
3.3. Kiến nghị ........................................................................................................ 75
3.3.1. Đề xuất BHXH Việt Nam kiến nghị với Quốc Hội ................................. 75

3.3.2. Đối với cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam ........................................... 77
3.3.3. Đối với chính quyền địa phương ............................................................. 78
TĨM TẮT CHƢƠNG 3 ......................................................................................... 79
PHẦN KẾT LUẬN .................................................................................................. 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 81

xxi

Luan van


DANH MỤC VIẾT TẮT
Chữ

Viết tắt

An sinh xã hội

ASXH

Bảo hiểm xã hội

BHXH

Người lao động

NLĐ

Người sử dụng lao động

NSDLĐ

Công nghệ thông tin

CNTT

Thủ tục hành chính

TTHC

xxii

Luan van