Luyện từ và câu MỞ RỘNG VỐ TỪ: THIÊN NHIÊN

Lớp
5B1


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2022

Luyện từ và câu

1. Thế nào là từ nhiều nghĩa?
2. Đặt câu để phân biệt các nghĩa của từ: ngọt
a/ Có vị như vị của đường, mật.
b/ (Lời nói) nhẹ nhàng, dễ nghe.
c/ (Âm thanh) nghe êm tai.


SGK/88

Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2022
Luyện từ và câu
MỞ RỘNG VỐ TỪ: THIÊN NHIÊN

Bài 1: Đọc mẩu chuyện sau:

Bầu trời mùa thu


BẦU TRỜI MÙA THU
Tôi cùng bọn trẻ đi ra cánh đồng. Buổi sáng tháng chín mát mẻ và dễ chịu.Tơi nói với các
em:

- Các em hãy nhìn lên bầu trời mà xem. Mùa hè, nó rất nóng và cháy lên những tia sáng

của ngọn lửa. Còn bây giờ bầu trời thế nào? Hãy suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp
để miêu tả nó.
Bọn trẻ nhìn lên bầu trời và suy nghĩ. Sau vài phút, một em nói :
- Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao.
- Vì sao mặt nước lại mệt mỏi ? – Tơi hỏi lại.
- Thưa thầy, mùa hè, nước dạo chơi cùng những làn sóng. Mùa thu, nó mệt và đứng
lại với màu xanh nhạt. Nó mệt mỏi !
Những em khác tiếp tục nói :
- Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa .
- Bầu trời xanh biếc.
Cô bé Va –li –a nhỏ nhắn đứng trầm ngâm một chỗ. Tôi hỏi :
- Cịn Va-li-a, vì sao em im lặng thế ?
- Em muốn nói bằng những từ ngữ của mình.
- Em đã tìm được câu nào chưa ?
- Bầu trời dịu dàng – Va-li-a khẽ nói và mỉm cười .
Sau đó, mỗi em đều muốn nói về bầu trời bằng từ ngữ của riêng mình:
- Bầu trời buồn bã. Những đám mây xám đang từ phương bắc trôi tới .
- Bầu trời trầm ngâm. Nó nhớ đến tiếng hót của bầy chim sơn ca.
- Bầu trời ghé sát mặt đất. Mùa hè, nó cao hơn và có những con chim én bay liệng. Cịn
4
bây giờ chẳng có chim én nữa, vì thế bầu trời cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim
én đang
ở trong bụi cây hay ở nơi nào.


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2022

Luyện từ và câu
MỞ RỘNG VỐN TỪ: THIÊN NHIÊN
Bài 2: Tìm những từ ngữ tả bầu trời trong mẩu chuyện

nêu trên. Những từ ngữ nào thể hiện sự so sánh ?
Những từ ngữ nào thể hiện sự nhân hóa ?
- Tìm những từ ngữ tả bầu trời ?
- Những từ ngữ thể hiện sự so sánh , từ ngữ thể
hiện sự nhân hóa?


BẦU TRỜI MÙA THU
Tôi cùng bọn trẻ đi ra cánh đồng. Buổi sáng tháng chín mát mẻ và dễ chịu.Tơi nói với các
em:
- Các em hãy nhìn lên bầu trời mà xem. Mùa hè, nó rất nóng và cháy lên những tia sáng
của ngọn lửa. Còn bây giờ bầu trời thế nào? Hãy suy nghĩ và chọn những từ ngữ thích hợp
để miêu tả nó .
Bọn trẻ nhìn lên bầu trời và suy nghĩ. Sau vài phút, một em nói :
- Bầu trời xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao .
- Vì sao mặt nước lại mệt mỏi ? – Tôi hỏi lại.
- Thưa thầy, mùa hè, nước dạo chơi cùng những làn sóng. Mùa thu, nó mệt và đứng
lại với màu xanh nhạt. Nó mệt mỏi !
Những em khác tiếp tục nói :
- Bầu trời được rửa mặt sau cơn mưa.
- Bầu trời xanh biếc .
Cô bé Va –li –a nhỏ nhắn đứng trầm ngâm một chỗ. Tôi hỏi :
- Cịn Va-li-a, vì sao em im lặng thế?
- Em muốn nói bằng những từ ngữ của mình.
- Em đã tìm được câu nào chưa ?
- Bầu trời dịu dàng – Va-li-a khẽ nói và mỉm cười.
Sau đó, mỗi em đều muốn nói về bầu trời bằng từ ngữ của riêng mình:
- Bầu trời buồn bã. Những đám mây xám đang từ phương bắc trôi tới .
- Bầu trời trầm ngâm. Nó nhớ đến tiếng hót của bầy chim sơn ca.
- Bầu trời ghé sát mặt đất. Mùa hè, nó cao hơn và có những con chim én bay liệng. Cịn

6
bây giờ chẳng có chim én nữa, vì thế bầu trời cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2022
Luyện từ và câu
MỞ RỘNG VỐ TỪ: THIÊN NHIÊN
rất nóng và cháy lên những tia sáng của ngọn lửa
xanh như mặt nước mệt mỏi trong ao (so sánh)
được rửa mặt sau cơn mưa (nhân hóa)
xanh biếc

Bầu trời

dịu dàng (nhân hóa)
buồn bã
(nhân hóa)
trầm ngâm nhớ tiếng hót của bầy chim sơn ca
(nhân hóa)
ghé sát mặt đất (nhân hóa)
cao hơn
cúi xuống lắng nghe để tìm xem chim én đang
bay ở bụi cây hay ở nơi nào
(nhân hóa)


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2022
Luyện từ và câu

MỞ RỘNG VỐN TỪ: THIÊN NHIÊN

Bài tập 3: Dựa theo cách dùng từ ngữ ở mẩu chuyện nêu

trên, viết một đoạn văn khoảng 5 câu tả một cảnh đẹp
của quê em hoặc nơi em ở.
.





Hồ Xuân
Hương

VinpearLan
d

đêm Hồ Gươm

Thác Đambri


Đoạn văn tham khảo

Đêm trăng q tơi
Mặt trăng trịn vành vạnh từ từ nhô lên sau lũy
tre. Trăng đêm nay sáng quá! Bầu trời điểm xuyết
một vài ngôi sao lấp lánh như những con đom đóm
nhỏ. Ánh trăng vàng dịu mát tỏa xuống, chảy tràn
trên mặt đất, trên các cành cây, ngọn cỏ… Không
gian mới yên tĩnh làm sao! Chỉ còn tiếng sương

đêm rơi lộp độp trên lá cây và tiếng cơn trùng kêu
rả rích trong đất ẩm. Chị gió dịu dàng, nhẹ nhàng
lướt qua khẽ lay động góc vườn nhỏ… Thoang
thoảng đâu đây mùi hoa thiên lí thơm dịu lan tỏa…
Đêm quê tôi thật đẹp và êm đềm.


Đoạn văn tham khảo

Hồ Gươm
Hồ như một chiếc gương bầu dục lớn sáng long
lanh. Sóng nước lăn tăn dập dềnh theo gió. Giữa hồ
là Tháp Rùa tường rêu cổ kính. Hai bên hồ là
những hàng cây hoa sữa không biết được trồng từ
bao giờ mà thân cây to ba đứa chúng em ôm không
xuể, tỏa hương thơm ngào ngạt. Một loài hoa đặc
trưng của Hà Nội. Hàng liễu rủ mềm mại như mái
tóc cơ gái soi gương xuống mặt hồ. Hàng ghế đá
mời gọi khách tham quan dừng nghỉ chân ngắm
cảnh. Xa xa là cầu Thê Húc màu son cong conh
như con tôm dẫn vào đền Ngọc Sơn. Mái đền lấp ló
bên gốc đa già, rễ lá xum xuê. Mùi hương khói từ
trong đền phảng phất bay ra


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2022
Luyện từ và câu
MỞ RỘNG VỐ TỪ: THIÊN NHIÊN

Thực hành viết đoạn văn

Học sinh đọc bài. Nêu những câu văn có hình
ảnh và nhân hóa trong đoạn viết của mình


Thứ ba ngày 1 tháng 11 năm 2022
Luyện từ và câu
MỞ RỘNG VỐ TỪ: THIÊN NHIÊN

-Về nhà xem lại bài tập
- Chuẩn bị bài tiếp theo