Luận án Tiến sĩ Giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên các trường đại học ở thành phố Hà Nội hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.85 MB, 226 trang )
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
------------
PHẠM THÚY QUỲNH NGA
GIÁO DỤC Ý THỨC ĐẤU TRANH PHẢN BÁC QUAN ĐIỂM SAI TRÁI,
THÙ ĐỊCH TRÊN MẠNG XÃ HỘI CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG
ĐẠI HỌC Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY
Chuyên ngành: Công tác tư tưởng
Mã số: 9310201
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
Người hướng dẫn: 1. PGS.TS Phạm Minh Sơn
2. TS. Lương Ngọc Vĩnh
HÀ NỘI – 2022
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
Chương 1:TỔNG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ..............................................................................8
1.1. Cáccơng trình nghiên cứu liên quan đến đấu tranh phản bác các quan điểm
sai trái, thù địch ...........................................................................................................8
1.2. Các cơng trình nghiên cứu về giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan
điểm sai trái, thù địch ................................................................................................17
1.3. Các cơng trình nghiên cứu liên quan đến giáo dục ý thức đấu tranh phản
bác quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên ..............................24
1.4. Kết quả nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án và những vấn đề luận án
cần giải quyết ............................................................................................................27
Chương 2:GIÁO DỤC Ý THỨC ĐẤU TRANH PHẢN BÁC QUAN ĐIỂM
SAI TRÁI, THÙ ĐỊCH TRÊN MẠNG XÃ HỘI CHO SINH VIÊN - MỘT
SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN ..........................................................................................32
2.1. Đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch và giáo dục ý thức đấu tranh
phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên..........................32
2.2. Các yếu tố cấu thành giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai
trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên ............................................................37
2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan
điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên..............................................50
Chương 3:GIÁO DỤC Ý THỨC ĐẤU TRANH PHẢN BÁC QUAN ĐIỂM
SAI TRÁI, THÙ ĐỊCH TRÊN MẠNG XÃ HỘI CHO SINH VIÊNCÁC
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY- THỰC
TRẠNG VÀ VẤN ĐỀ ĐẶT RA .............................................................................59
3.1. Khái quát về sinh viên các trường đại học ở thành phố Hà Nội ........................59
3.2. Thực trạng giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch
trên mạng xã hội cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay ....................63
3.3. Một số vấn đề đặt ra với việc giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan
điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên............................................114
Chương 4:QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG GIÁO DỤC Ý
THỨCĐẤU TRANH PHẢN BÁC QUAN ĐIỂM SAI TRÁI, THÙ
ĐỊCHTRÊN MẠNG XÃ HỘI CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI
HỌC Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY ......................................................119
4.1. Quan điểm tăng cường giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai
trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên các trường đại học ở Thành phố
Hà Nội hiện nay ......................................................................................................119
4.2. Giải pháp tăng cường giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai
trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện
nay ...........................................................................................................................128
KẾT LUẬN ............................................................................................................163
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................1
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ
Chữ viết tắt
CNH, HĐH
Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNXH
Chủ nghĩa xã hội
CNTB
Chủ nghĩa tư bản
CNDVBC
Chủ nghĩa duy vật biện chứng
CNDVLS
Chủ nghĩa duy vật lịch sử
ĐH
Đại học
GV
Giảng viên
LLCT
Lý luận chính trị
NXB
Nhà xuất bản
MXH
Mạng xã hội
SV
Sinh viên
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
Bảng 3.1.
Bảng 3.2.
Bảng 3.3.
Bảng 3.4.
Bảng 3.5:
Bảng 3.6.
Bảng 3.7.
Bảng 3.8.
Bảng 3.9.
Bảng 3.10.
Bảng 3.11.
Biểu đồ 3.1.
Biểu đồ 3.2.
Biểu đồ 3.3.
Biểu đồ 3.4.
Biểu đồ 3.5.
Biểu đồ 3.6.
Biểu đồ 3.7.
Biểu đồ 3.8.
DANH MỤC CÁC BẢNG
Ý kiến của GV về những hành động của họ để bảo vệ cái đúng,
bảo vệ lợi ích của tập thể .....................................................................72
Nhận thức của SV về sự cần thiết của giáo dục ý thức đấu tranh
phản bác quan điểm sai trái, thù địch cho Sv ......................................85
Hành động của SV đối với các luận điệu sai trái của thế lực thù
địch ......................................................................................................87
Kết quả sinh viên đạt được qua các học phần về ý thức chính trị ở
các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay ................................91
Mức độ quan tâm của SV đối với các phương pháp, hình thức
giáo dục ý thức đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch
trên MXH ............................................................................................80
Kết quả SV đạt được qua các học phần về lý luận chính trị ở các
trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nayError! Bookmark not defined.
Hành động tích cực của SV trong đấu tranh ngăn chặn cácquan
điểm sai trái, thù địch trên MXH (%) .................................................95
Các phong trào thực tế SV tham gia .................................................103
Tỉ lệ SV tốt nghiệp lần đầu của Trường ĐH Nội vụ Hà Nội ............108
Ý kiến của SV về những biểu hiện đáng lo ngại về đạo đức,lối
sống của SV hiện nay ........................................................................108
Nhận xét của SV với các học phần lý luận chính trị ........................110
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Nhận thức của SV về sự cần thiết của giáo dục ý thức đấu
tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho Sv
hiện nay ...........................................................................................85
Mức độ tin tưởng của SV vào sự nghiệp đổi mới của đất nước ..............88
Thái độ của sinh viên trước những quan điểm sai trái, thù địch
trên mạng xã hội..............................................................................89
Thái độ của sinh viên với các phương pháp, hình thức giáo dục
ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên
mạng xã hội .....................................................................................80
Thái độ của SV trước những quan điểm sai trái, thù địch trên
MXH ............................................... Error! Bookmark not defined.
Các trang MXH mà SV sử dụng .....................................................94
Điều SV quan tâm nhất hiện nay ..................................................106
Những lý do SV tham gia vào các hoạt động tình nguyện ...........110
MỞ ĐẦU
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
------------
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
PHẠM THÚY QUỲNH NGA
GIÁO DỤC Ý THỨC ĐẤU TRANH PHẢN BÁC QUAN ĐIỂM SAI
TRÁI, THÙ ĐỊCH TRÊN MẠNG XÃ HỘI CHO SINH VIÊN CÁC
TRƯỜNG
ĐẠI HỌC Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY
Chuyên ngành: Công tác tư tưởng
Mã số: 9310201
LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
Người hướng dẫn: 1. PGS.TS Phạm Minh Sơn
2. TS. Lương Ngọc Vĩnh
HÀ NỘI – 2022
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đấu tranh tư tưởng, lý luận là đấu tranh trên lĩnh vực hình thái ý thức
xã hội, một trong những nội dung quan trọng là hình thức đấu tranh giai cấp,
là đấu tranh giữa tư tưởng, lý luận vô sản và tư tưởng, lý luận phi vơ sản.
Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến chuyển của kỷ nguyên số và hội nhập,
mạng xã hội trở thành nền tảng truyền thông trực tuyến đa dạng, không bị cản
trở bởi yếu tố địa lý. MXH đã và đang được các thế lực thù địch lợi dụng để
chống phá cách mạng, với âm mưu xoá bỏ chủ nghĩa xã hội và nền tảng tư
tưởng, lý luận của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
nhằm thủ tiêu sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đưa cách mạng Việt
Nam theo quỹ đạo chủ nghĩa tư bản.
Ở Việt Nam, MXH là công cụ cho các cá nhân, tổ chức chia sẻ, tương
tác, là công cụ tổ chức các hoạt động thông tin - giao tiếp, tạo liên kết và có
ảnh hưởng rất lớn tới các quan hệ xã hội. Bên cạnh những tác động tích cực,
MXH đã gây ra khơng ít những tác động tiêu cực nhất là trên lĩnh vực tư
tưởng - văn hóa. Trên mặt trận tư tưởng, lý luận, các thế lực thù địch, phản
động tấn công gây mất niềm tin, hỗn loạn về tư tưởng chính trị tạo ra những
“khoảng trống” dẫn đến xuất hiện các quan điểm, nhận thức khác nhau về con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, thậm chí là sai trái, lệch lạc với mục
tiêu, lý tưởng của Đảng, của dân tộc.
MXH được lợi dụng làm “công cụ đắc lực”, “mũi đột phá” tấn công trên
mặt trận tư tưởng, lý luận gây nên sự nhiễu loạn thông tin ở cán bộ, đảng viên và
nhân dân. Song “công tác đấu tranh phản bác, ngăn chặn các thông tin xấu độc,
quan điểm sai trái, thù địch có lúc, có nơi cịn bị động, thiếu sắc bén, tính chiến
đấu chưa cao; cơng tác nắm bắt dư luận trước những sự kiện, tình huống bất ngờ
cịn chưa kịp thời”. Có thể thấy, MXH có những tác động tiêu cực đến tư tưởng,
2
tâm lý, tình cảm của quần chúng nhân dân gây trở ngại cho việc thực hiện đường
lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, gây bất ổn chính trị - xã hội.
Giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên
MXH cho sinh viên có vai trò quan trọng cần đi trước và song hành với các
hoạt động giáo dục chính trị trong nhà trường. Nội dung giáo dục ý thức đấu
tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho sinh viên nhằm bảo
vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ chính trị là vấn đề mang tính
thời sự. MXH phát triển mạnh mẽ và đa dạng với các website, blog, email,
cổng thông tin điện tử, báo điện tử, facebook, các fanpage… với tính bảo mật
hạn chế dễ bị triệt để khai thác. Mạng xã hội đang được đông đảo sinh viên
quan tâm sử dụng. Do đó, các thế lực thù địch, phản động hướng đến lôi kéo,
làm cho tư tưởng họ bị dao động, sai lệch để chống phá công cuộc xây dựng
chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Công tác giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù
địch trên MXH cho sinh viên trong các cơ sở giáo dục tại Hà Nội đã và đang
là vấn đề được đặc biệt quan tâm. Bởi vì, Hà Nội là trung tâm chính trị của cả
nước, có số lượng lớn sinh viên học tập nghiên cứu. Song hiện nay, bên cạnh
kết quả đạt được, công tác giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai
trái, thù địch cho sinh viên của các trường còn nhiều hạn chế yếu kém: Nội
dung, phương thức giáo dục chưa có sức hút và lan tỏa mạnh mẽ, đội ngũ
những người làm cơng tác giáo dục cịn mỏng và chưa được đầu tư đúng mức
nên hiệu quả giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch
cho sinh viên trên MXH cịn gặp nhiều khó khăn. Hậu quả, một bộ phận sinh
viên sử dụng MXH truyền bá những tư tưởng phản động, phi chính thống,
tiếp tay cho các thế lực chống phá chế độ.
Thực tiễn giáo dục ý thức đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái,
thù địch trên MXH cho SV trên địa bàn Hà Nội phải phản ánh được xu thế
phát triển của thời đại và của đất nước. Do đó, đặt ra yêu cầu cấp thiết cần
3
phải nghiên cứu, đánh giá một cách đầy đủ và khách quan mà trọng tâm cần
đề xuất những giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức
đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SVcác trường
đại học ở Hà Nội.Chính vì vậy, tác giả chọn vấn đề: “Giáo dục ý thức đấu
tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên mạng xã hội cho sinh viên
các trường đại học ở thành phố Hà Nội hiện nay” làm luận án tiến sĩ chính
trị học, chun ngành cơng tác tư tưởng.
2. Mục đích, nhiệm vụ
2.1.Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích lý luận và làm rõ thực trạng của vấn đề nghiên
cứu; luận án đề xuất một số quan điểm và giải pháp nhằm tăng cường giáo
dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho
SVcác trường đại học ở thành phố Hà Nội hiện nay.
2.2.Nhiệm vụ nghiên cứu
Một là, tổng quan các cơng trình khoa học trong và ngoài nước liên
quan đến đề tài, từ đó xác định hướng nghiên cứu của luận án.
Hai là, hệ thống hóa và phân tích, làm rõ một số vấn đề lý luận của
công tác giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên
MXH cho SVcác trường đại học.
Ba là,đánh giá thực trạng, vấn đề đặt ra trong giáo dục ý thức đấu tranh
phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SVcác trường đại học ở
thành phố Hà Nội hiện nay, chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên
nhân.
Bốn là, đề xuấtquan điểm và giải pháp nhằm tăng cường giáo dục ý
thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SV đại
học ở thành phố Hà Nội hiện nay.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
3.1.Đối tượng nghiên cứu
4
Giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên
MXH cho SV các trường đại học.
3.2.Phạm vi nghiên cứu
-Về nội dung nghiên cứu: Giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan
điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SV trường đại học ở thành phố Hà Nội
hiện nay.
- Về chủ thể: Chủ thể giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai
trái, thù địch trên MXH cho SV bao gồm cả hệ thống chính trị nhưng đề tài
chỉ giới hạn nghiên cứu các chủ thể trong phạm vi các trường đại học, học
viện.
- Về khơnggian: Khảo sát SV học tập hệ chính quy tại 6 trườngđại học ở
thành phố Hà Nội (Đại học Bách khoa Hà Nội, Học viện Kỹ thuật Quân sự, Đại
học Ngoại thương, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại học Sư phạm Hà Nội,
Đại học Nội vụ Hà Nội). Đây là các trường đại học đại diện cho nhiều khối
ngành đào tạo (ngành kỹ thuật, quân sự, ngành kinh tế, ngành sư phạm, khoa học
xã hội nhân văn).
- Về thời giankhảo sát:Từ 2016 đến 2021, các giải pháp trong luận án
có ý nghĩa đến năm 2030.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của luận án là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; một số kết quả nghiên cứu của các cơng trình khoa học trong và ngoài
nước về vấn đề giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù
địch trên MXH cho SVcác trường đại học ở thành phố Hà Nội hiện nay.
4.2.Cơ sở thực tiễn
Cơ sở thực tiễn của luận án là hoạt động giáo dục ý thức đấu tranh phản
bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SV các trường đại học trên địa
5
bàn Hà Nội hiện nay thông qua những số liệu của các trường đại học, Thành
ủy Hà Nội, Thành Đoàn Hà Nội, Hội SV Thành phố Hà Nội, kết quả điều tra
xã hội học của tác giả; các báo cáo tổng kết hoạt động giáo dục ý thức đấu
tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SV các trường đại
học ở Hà Nội hiện nay.
4.3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương phápluận: Luận án dựa trên cơ sở phương pháp luận của
CNDVBC và CNDVLS, cụ thể là vận dụng các nguyên tắc, quan điểm cơ bản
trong nghiên cứu như:nguyên tắc khách quan, nguyên tắc đề cao tính năng
động chủ quan của ý thức, quan điểm toàndiện, quan điểm phát triển, quan
điểm lịch sử - cụ thể; nguyên tắc lý luận gắn bó chặt chẽ với thực tiễn.
- Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Luận án sử dụng phương pháp lịch
sử và lôgic, thống kê, phương pháp so sánh, phương pháp điều tra xã hội học.
+ Phương pháp lịch sử và lơgicđược dùng để khái qt hóa những nghiên
cứu ở trong nước và nước ngoài theo lịch sử của từng nhóm vấn đề liên quan đến
giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho
SV, từ đó rút ra một số nội dung cốt lõi làm nền tảng.
+ Phương pháp phân tích và tổng hợp được sử dụng khi luận án làm rõ
từng yếu tố, cấu trúc, đặc điểm của hoạt động giáo dục ý thức đấu tranh phản
bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH, đồng thời hệ thống hóa và chỉ ra
các mối liên hệ tất yếu khách quan, rút ra những kết luận mang tính bản chất
về giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH
cho SV .
+ Phương pháp thống kê, nghiên cứu tài liệu được sử dụng trong quá
trình thu thập, sắp xếp nguồn tài liệu, thống kê các số liệu liên quan đến hoạt
động giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên
6
MXH cho SV các trường đại học ở Hà Nội để làm rõ những vấn đề lý luận và
thực tiễn mà đề tài đặt ra.
+ Phương pháp điều tra xã hội học được sử dụng trong quá trình khảo
sát và phân tích thực trạng của vấn đề nghiên cứu: Lập bảng hỏi, chọn mẫu
mang tính đại diện để điều tra đối tượng giáo dục; thu thập dữ liệu theo mẫu
và tiến hành phân tích, xử lý số liệu.
+ Phương pháp phỏng vấn chuyên gia được sử dụng khi trao đổi lấy ý
kiến của các cán bộ giáo dục.
5. Điểm mới về khoa học
Thứ nhất,luận án đã hệ thống hóa và hồn thiện các khái niệm cơng cụ:
quan điểm sai trái, thù địch, khái niệm giáo dục ý thức đấu tranh, giáo dục ý
thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Đồng thời, luận án làm
sáng tỏ vai trò, tầm quan trọng của việc giáo dục ý thức trong đấu tranh phản
bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SVhiện nay.
Thứ hai, Phân tíchthực trạng và những kết quả đạt được, hạn chế,
nguyên nhân của hạn chế trong q trình giáo dục, từ đó chỉ ra được các vấn
đề cần giải quyết trong việc giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai
trái, thù địch trên MXH cho SVtrong giai đoạn hiện nay.
Thứ ba, đề xuất quan điểm định hướng và các giải pháp dưới góc độ
của khoa học cơng tác tư tưởng nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức đấu
tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SV các các trường
đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Về lý luận:luận án góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận vềgiáo dục
ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch trên MXH cho SVđại học,
định hướng quá trình giáo dục ý thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù
địch trên MXH có tính liên tục nối tiếp từ bậc phổ thông đến đại học.
7
Về thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của luận án có thể phục vụ nghiên cứu,
giảng dạy, học tập các học phần lý luận chính trị: Triết học, Kinh tế chính trị,
Chủ nghĩa xã hội khoa học, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Lịch sử Đảng Cộng sản
Việt Nam tại các cơ sở giáo dục đại học trong cả nước.
Ngoài ra, luận án có ý nghĩa đóng góp cho việc xây dựng định hướng,
chính sách, chương trình giáo dục, tun truyền, xây dựng nội dung tập huấn,
phương thức tổ chức Hội thảo khoa học các cấp nhằm nâng cao nhận thức
giáo dục tư tưởng chính trị của SV q trình đào tạo, hoạt động chính trị xã
hội và thực tiễn nghề nghiệp tương lai chủ động ứng phó với các quan điểm
sai trái, thù địch trên MXH.
7. Kết cấu luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các cơng trình khoa học đã
được công bố của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, kết cấu
của luận án gồm 4 chương, 12 tiết.
8
Chương 1
TỔNG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
1.1. Cáccơng trình nghiên cứu liên quan đến đấu tranh phản bác
các quan điểm sai trái, thù địch
1.1.1. Các cơng trình nghiên cứu ở nước ngồi
Đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực tư tưởng là vấn đề mang tính lịch sử,
xã hội gắn với sự vận động, phát triển của các quốc gia trên thế giới và có tác
động của bối cảnh thời đại. Do vậy, đây khơng cịn là một vấn đề mới mẻ
nhưng có tính chính trị nên đã nhận được sự quan tâm của nhiều nhà khoa
học, các học giả trên thế giới và trong nước, thể hiện qua các cơng trình
nghiên cứu tiêu biểu dưới nhiều góc độ tiếp cận khác nhau. Các nghiên cứu
nước ngồi, tiêu biểu là cơng trình:
Luận án tiến sĩ của Khăm Pheng Nan Tha Vông (Lào) với đề tài “Việc
nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng của
Đảng nhân dân cách mạng Lào (có tham khảo những kinh nghiệm của Đảng
cộng sản Việt Nam)” (1991). Tác giả đã làm rõ vị trí, chức năng nhiệm vụ của
tổ chức cơ sở đảng của Đảng nhân dân cách mạng Lào trong giai đoạn cách
mạng mới. Luận án cũng tìm ra những nguyên nhân yếu kém, đúc rút kinh
nghiệm, tìm biện pháp khắc phục xây dựng củng cố Đảng vững mạnh trên cơ
sở tham khảo kinh nghiệm Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng thời, tác giả cũng
chỉ ra giải pháp nâng cao hơn nữa nhận thức về chủ trương, quan điểm bảo vệ
vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai
trái, thù địch, củng cố và tăng cường niềm tin, giữ vững mối quan hệ máu thịt
giữa nhân dân với Đảng [100].
Cuốn sách “Giắc cơ Deria, những bóng ma của Mác”, sách dịch của
9
Nxb Chính trị Quốc gia, Tổng cục II, Bộ Quốc phòng, Hà Nội, 1994. Cuốn
sách của Triết gia hiện đại phương Tây có uy tín ở Pháp, Mỹ...Tuy khơng phải
là người cộng sản, nhưng bằng cách nhìn khách quan, trung thực, tác giả đã bác
bỏ luận điểm “chủ nghĩa Mác đã chết”. Ông khẳng định cần phải “trở về Mác”,
“nhân loại khơng tương lai nếu khơng có Mác, khơng có các di sản của Mác”
[5].
Luận án: “Một số nhiệm vụ cấp bách về công tác tư tưởng của Đảng
nhân dân cách mạng Lào trong giai đoạn hiện nay” (2005) của Bun Đuông
Cay Xơn, đã chỉ rõ: nhiệm vụ cấp bách về công tác tư tưởng của Đảng hiện nay
là giữ vững sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận xã hội và niềm
tin của Nhân dân với Đảng; đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển
hoá" trong nội bộ; làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn và hoạt động chống phá
của các thế lực thù địch, phản động trong tình hình mới [20].
“Recalling unpresented hostile words: False memories predictors of
traditional and cyberbullying” (2007) của tác giả Manila Vannucci. Trong cơng
trình nghiên cứu tác giả phân tích bản chất, mục đích của đấu tranh chống lại
bạo lực và những lời nói gây hấn, bắt nạt thanh thiếu niên, những người yếu
thế trong xã hội. Tác giả chỉ ra sự cần thiết phải nhận thức đúng đắn, thống
nhất về vị trí, vai trị của nhiệm vụ đấu tranh chính trị[117].
Tác giả Klaus Schwab, trong cuốn sách “Cách mạng công nghiệp lần
thứ tư” (2018), đã mang đến một cái nhìn tổng quan, sáng tỏ, thấu đáo và
rành mạch về những xu thế lớn đang diễn ra trong thế giới đương đại. Do nắm
ưu thế về công nghệ hiện đại, các thế lực phản động “nhào nặn” thông tin,
quan điểm sai trái, xuyên tạc trên MXH để tác động vào nhận thức, từ nhận
thức sẽ dẫn dắt hành vi và ứng xử ngược chuẩn mực xã hội, vi phạm pháp
luật, tác động tiêu cực đến các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội [65].
10
1.1.2. Các cơng trình trong nước
Các cơng trình trong nước khá đa dạng, phong phú bởi cùng bàn về vấn
đề quan điểm sai trái, thù địch đã được các học giả quan tâm khảo cứu dưới
góc nhìn khác nhau. Tiêu biểu là các cơng trình sau:
Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương (2005), Cuộc đấu tranh chống
những quan điểm sai trái, thù địch, Kỷ yếu Hội thảo khoa học. Trong cuốn
sách đã có một số bài phê phán và đề xuất giải pháp phòng, chống các âm
mưu, quan điểm sai trái, thù địch của các thế lực thù địch. Trong đó,trọng tâm
của cơng tác đấu tranh phản bác bảo vệ nền tảng tư tưởng hiện nay là phải đổi
mới nội dung, phương thức, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tuyên
truyền về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách và luật pháp của Nhà nước; làm rõ những cơ sở
lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống lý luận về CNXH và con đường lên
CNXH ở nước ta trong tình hình mới. [9].
Cuốn sách của Hội đồng lý luận Trung ương “Vững bước trên con
đường đã chọn” (2002). Cuốn sách đã phê phán những quan điểm sai trái, thù
địch, phủ nhận, xuyên tạc những thành quả đổi mới tư duy lý luận về CNXH
những thành quả thực tiễn xây dựng CNXH, phủ nhận con đường đi lên
CNXH ở nước ta và vai trò lãnh đạo của Đảng. Thơng qua phê phán, các tác
giả đã trình bày những quan điểm chính diện: Hệ thống hóa, phổ biến những
thành tựu lý luận mà Đảng đã đạt được trên cơ sở vận dụng đúng đắn, sáng
tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong cơng
cuộc đổi mới. Khẳng định bản chất và mơ hình của thể chế chính trị và bộ
máy nhà nước đã được xác định trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong
thời kỳ quá độ lên CNXH[54].
Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội, “Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và
Đông Âu - nguyên nhân sụp đổ và bài học kinh nghiệm” (2002). Cuốn sách đã
11
phê phán các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch đối với chủ nghĩa
Mác, CNXH sau khi Liên Xô và Đông Âu sụp đổ. Cuốn sách đã cung cấp nhiều
tư liệu bổ ích trong đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch bảo vệ nền
tảng tư tưởng của Đảng. Trong đó, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, trên quan điểm thực tiễn, khoa học và phát triển, chúng ta cần tiếp
thu, bổ sung một cách có chọn lọc trên tinh thần phê phán và sáng tạo ra những
thành tựu mới nhất về tư tưởng và khoa học để chủ nghĩa, học thuyết của chúng
ta luôn tươi mới, luôn luôn được tiếp thêm sinh lực mới, mang hơi thở của thời
đại, không rơi vào xơ cứng, trì trệ, lạc hậu so với cuộc sống” [15].
Cuốn sách “Nhận dạng các quan điểm sai trái, thù địch” (2005) do tác
giả Hồng Vinh làm chủ biên cung cấp khá toàn diện về nội dung, âm mưu, thủ
đoạn các quan điểm sai trái, thù địch trên các lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Theo
đó, tác giả chỉ rõ ba âm mưu của các thế lực thù địch hòng chống phá nền
tảng tư tưởng của Đảng: (1) âm mưu, thủ đoạn hòng phủ nhận chủ nghĩa Mác
- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; (2) âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc phủ định các
quan điểm, chủ trương; (3) đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà
nước; (4) âm mưu, thủ đoạn phủ định giá trị lịch sử của dân tộc và những
thành quả cách mạng [97].
Cuốn sách “Tìm hiểu và phê phán các tư tưởng sai trái, thù địch đối
với Đảng Cộng sản Việt Nam và cách mạng Việt Nam”(2012), tác giảTrần
Hữu Tuyên đã làm rõ và phê phán những luận điệu sai trái của các thế lực thù
địch đối với Đảng Cộng sản Việt Nam và cách mạng Việt Nam hiện nay gồm:
(1) loại tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng với biểu hiện rất đa dạng; (2)
loại chống phá sự lãnh đạo của Đảng, xuyên tạc Cương lĩnh, đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; (3) loại xuyên tạc lịch
sử dân tộc, lịch sử Đảng, lịch sử cách mạng; 4) loại bôi nhọ cá nhân các lãnh
12
tụ, lãnh đạo của Đảng; (5) loại lợi dụng những sai lầm, khuyết điểm của Đảng
để xuyên tạc bản chất Đảng; (6) loại ca ngợi CNTB với những giá trị khác nhau
của nó. [94].
Sách “Góp phần chống “diễn biến hịa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, lý
luận” của Nguyễn Mạnh Hưởng (2013), gồm ba phần, trình bày từ những vấn
đề chung về đấu tranh chống diễn biến hịa bình trên lĩnh vực tư tưởng, lý
luận đến các vấn đề về hệ tư tưởng, con đường cách mạng Việt Nam và bản
chất chế độ XHCN mà nhân dân ta đang xây dựng. Trong phần viết về âm
mưu, thủ đoạn diễn biến hịa bình trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận của các thế
lực thù địch trong thời kỳ mới. Ngoài ra, sách cũng đề cập đến âm mưu, mục
đích và liệt kê nhiều hình thức, biện pháp của các thủ đoạn chống phá trên lĩnh
vực tư tưởng, lý luận, trọng tâm là thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa là một âm mưu, thủ đoạn hết sức nguy hiểm,
thâm độc. [60].
Ở góc nhìn khác được nhận được nhiều quan tâm, nghiên cứu của các
tác giả, như: trong cuốn sách “Phòng, chống “tự diễn biến”;“tự chuyển hoá”
trong cán bộ, đảng viên hiện nay” (2013),tác giả VũVăn Phúcđã phân tích,
đánh giá một cách tổng thể, hệ thống, đa diện, nhiều góc cạnh, nhận diện rõ
những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trên tất cả các lĩnh vực kinh
tế, chính trị, xã hội, tâm lý, đạo đức với tư cách là một thách thức đối với vai
trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vomg của chế độ. Trong cuốn sách cịn phân
tích ngun nhân của tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hố” và đề xuất,
luận giải các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác phịng chống “tự
diễn biến”, “tự chuyển hố” [77].
Bài viết của tác giả Nguyễn Chí Thảo (2013) bàn về“Đấu tranh chống
các quan điểm sai trái, thù địch trên internet trong giai đoạn hiện nay”, đã
trình bày sự ảnh hưởng, khả năng lan truyền, phát tán thông tin ưu việt của
13
mạng internet, công cụ mới trong việc truyền tải các quan điểm sai trái, thù
địch. Nội dung bài viết này đã tập trung đưa ra những cách thức cụ thể: cần
phải đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung thông tin chính thống, đảm bảo
phong phú, đa dạng, nhiều cấp độ, tùy theo đối tượng để cung cấp, phổ biến,
truyền tải. Đồng thời, luôn xây dựng bản lĩnh vững vàng, có nhận thức đúng
đắn, có sự suy xét khi tiếp cận những thông tin nhạy cảm mà các thế lực thù
địch có thể lợi dụng để xuyên tạc, chống phá. [84].
Cùng quan điểm nghiên cứu trên, tác giả Nguyễn Bá Dương, Trần Hoài
Trung trong cuốn sách “Những gam màu đậm nhạt của chiến lược “diễn biến
hồ bình” chống phá Việt Nam” (2015) đã trực tiếp đấu tranh vạch rõ thực
chất và tính chất phản động, phản khoa học của những toan tính, âm mưu, thủ
đoạn của các thế lực thù địch, góp phần bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênnin, tư
tưởng Hồ Chí Minh và sự nghiệp cách mạng của Đảng [28].
Trong cuốn sách “Phịng, chống "diễn biến hịa bình" ở Việt Nam mệnh lệnh của cuộc sống”, (2016)của tác giảNguyễn Bá Dương. Nội dung
cuốn sách tập trung làm rõ các vấn đề then chốt, luận giải rõ hơn một số vấn
đề ở các khía cạnh khác nhau nhằm vạch trần bản chất, âm mưu, thủ đoạn xảo
quyệt và tác hại của chiến lược “diễn biến hịa bình” chống phá Việt Nam do
các thế lực thù địch gây ra; chỉ rõ sự thật về cái gọi là “cuộc cách mạng lý
luận” và vấn đề “thay máu cho hệ tư tưởng” ở Việt Nam, mà thực chất là sự
phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, xóa bỏ con đường
con đường đi lên CNXH ở nước ta, thay vào đó là hệ tư tưởng tư sản. Đồng
thời, vạch trần mưu đồ thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ ta, địi
“phi chính trị hóa” qn đội; qua đó, đề xuất chủ trương, giải pháp đấu tranh,
làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” chống phá Việt Nam của
các thế lực thù địch. Cuốn sách cung cấp một số thông tin về cuộc chiến trong
thời bình: đấu tranh phịng, chống “diễn biến hịa bình” ở nước ta hiện nay,
14
cũng như những luận cứ cần thiết để đấu tranh, phản bác lại các quan điểm sai
trái, phản động. Qua đó, mỗi người, dù ở cương vị nào, nhìn nhận rõ hơn vai
trị, ý thức, trách nhiệm cơng dân đối với sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc [27].
Trong hướng nghiên cứu bàn về xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng
của Đảng, tác giả Phạm Văn Phong với cuốn sách“Cuộc đấu tranh của C Mác,
Ph
ngghen, V I Lênin chống chủ nghĩa cơ hội và
nghĩa đối với xây dựng
Đảng hiện nay” (2019) đã tập trung phân tích những nội dung và phương pháp
đấu tranh chống các đại diện của chủ nghĩa cơ hội để bảo vệ chủ nghĩa Mác Lênin. Trên cơ sở những phân tích này, tác giả rút ra một số bài học kinh nghiệm
cho Việt Nam trong công tác tư tưởng, lý luận nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo
và sức chiến đấu của Đảng, vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, thực hiện
thành công công cuộc đổi mới đất nước [79].
Cuốn sách “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh
phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” của tác
giả Mai Yến Nga tuyển chọn và biên soạn năm 2020. Các bài viết đã chia sẻ
nhận thức, trình bày quan điểm khẳng định vai trị nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, sự lãnh đạo của Đảng
và công cuộc đổi mới theo con đường XHCN; nhận thức rõ những luận điệu
xuyên tạc, sai trái, âm mưu “diễn biến hịa bình” của các thế lực thù địch,
phản động và đề xuất một số giải pháp đấu tranh có hiệu quả trong bối cảnh
tác động của cuộc cách mạng cơng nghiệp 4.0 hiện nay. Trong đó, chú trọng
đến hồn thiện nội dung, phương thức đấu tranh phịng, chống quan điểm sai
trái trên không gian mạng [69].
Cuốn sách “Một số luận cứ phản bác các quan điểm sai trái, thù địch,
chống phá Đại hội XIII của Đảng” (Tập 1) (2020) của tác giả Vũ Văn Hiền.
15
Cuốn sách tập trung phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trước
thềm Đại hội XIII của Đảngthường xuyên nâng cao nhận thức, trách nhiệm về
cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận trong tình hình mới. [52].
Kỷ yếu Hội thảo khoa học cấp quốc gia (2020) “Bảo vệ nền tảng tư
tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong
tình hình mới” Hội thảo do Bộ Cơng an Việt Nam chủ trì, phối hợp Ban
Tuyên giáo Trung ương và Hội đồng Lý luận Trung ương. Cuốn Kỷ yếu là tập
hợp 90 bài viết của các tác giả đánh giá một cách toàn diện, cung cấp hàm
lượng thông tin khoa học cao, luận giải toàn diện các vấn đề lý luận và thực
tiễn trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác
các quan điểm sai trái, thù địch. Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu
quả công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan
điểm sai trái, thù địch trong thời gian tới. Trong đó, các giải pháp mang tính
quyết liệt cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để mỗi cán bộ, đảng viên và
nhân dân tự giác tham gia đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch;
tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng,
Nhà nước về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan
điểm sai trái, thù địch. Xác định đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của cả
hệ thống chính trị; lực lượng Cơng an nhân dân là tiên phong đi đầu trong đấu
tranh phản bác các quan điểm sai trái trên cả 03 phương diện là nhận diện,
tuyên truyền và trực tiếp đấu tranh, xử lý. 80].
Tác giả Vũ Văn Hiền (Chủ biên) (2021), trong cuốn sách “Một số luận
cứ phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, chống phá Đại hội XIII của
Đảng” (Tập 2). Cuốn sách nghiên cứu, đánh giá, dự báo đúng tình hình, xác
định đúng mục tiêu, quan điểm chỉ đạo và các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp,
khả thi để tìm ra những luận cứ xác đáng phê phán các quan điểm sai trái, thù
địch, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng một cách hiệu quả, thiết
16
thực, các tác giả đã tập trung phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù
địch sau Đại hội XIII của Đảng. Đây là những luận cứ phê phán quan điểm
cho rằng chủ đề Đại hội XIII rất dài dịng, khơng có gì mới, rằng “bình cũ,
rượu cũng cũ”; rằng các quan điểm chỉ đạo và giải pháp của Đại hội XIII đưa
ra chồng chéo, cái nọ cản trở cái kia nên không thể thực hiện được; rằng
đường lối, chính sách phát triển kinh tế của Đại hội XIII là phi thực tế, thiếu
nguồn lực; rằng Việt Nam thực hiện chính sách quốc phịng “bốn khơng” là
trái với xu thế thời đại, sẽ khơng có bạn chí cốt nên dễ bị cơ lập trước những
tình huống nguy hiểm; phê phán quan điểm sai trái phủ nhận nguyên tắc
“Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt đối với quân đội”; rằng chính
sách đối ngoại giữ vững độc lập, tự chủ trong hội nhập quốc tế tại Đại hội
XIII là lý thuyết, phi thực tế [53].
Bài viết của tác giả Đào Văn Mạc “Đấu tranh chống các quan điểm sai
trái, thù địch, bảo vệ an ninh tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay”
(2021) đã đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chính
trị, tư tưởng, tăng cường “sức đề kháng” cho cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ
trang và nhân dân, đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn.[66].
Kỷ yếu Hội thảo khoa học (2022) “Đảng bộ trường đại học công lập
lãnh đạo thực hiện Nghị quyết 35 của Bộ Chính trị về bảo vệ nền tảng tư
tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiện
nay”. Hội thảo do Học viện Báo chí và Tuyên truyền chủ trì. Cuốn Kỷ yếu
gồm 58 bài tham luận của các nhà khoa học đến từ các trường, học viện trên
địa bàn Hà Nội với các chủ đề khác nhau, tập trung vào các nội dung cốt lõi là
làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn, đề xuất và luận giải cơ sở khoa học
của các định hướng, quan điểm, từ đó đề xuất những giải pháp cho việc nâng
cao hiệu quả lãnh đạo của Đảng bộ các trường đại học công lập trong công tác
bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái,
17
thù địch [81].
1.2. Các cơng trình nghiên cứu về giáo dục ý thức đấu tranh phản
bác quan điểm sai trái, thù địch
1.2.1. Các cơng trình nghiên cứu nước ngồi
Trên thế giới, đã có các cơng trình nghiên cứu, bài viết sâu sắc được
luận giải dưới nhiều cách tiếp cận khác nhau về giáo dục ý thức đấu tranh
phản bác quan điểm sai trái, thù địch, tiêu biểu như:
Tác giả Hunt, Elle (2016), trong nghiên cứu “What is the fake news?
How to spot it and what you can to do stop it” - “Tin giả là gì? Làm thế nào
để phát hiện ra nó và bạn có thể làm để đấu tranh ngăn chặn nó”đăng trên
The Guardian đã chỉ ra vấn nạn tin giả và các phương hướng giáo dục ý thức
đấu tranh chống lại tin giả hiện nay. Một trong những giải pháp tốt nhất là ban
hành các chính sách để ngăn chặn sự lan truyền của tin giả. Tuyên truyền rộng
rãi, phổ biến các chính sách đó cho cơng dân nước mình [113].
Trong cuốn sách “Nghiên cứu về xu hướng thẩm thấu hệ tư tưởng
phương Tây thông qua mạng Internet và đối sách của Trung Quốc” của tác
giả Liu Yong Zhi năm 2017, đã chỉ rõ: Người sử dụng MXH ở Trung Quốc,
tập trung chủ yếu ở đối tượng thanh thiếu niên, trung niên, là thành phần
người lao động chủ yếu ở xã hội, do đó nếu khơng làm tốt cơng tác an ninh tư
tưởng trên MXH thì hậu quả sẽ vô cùng nghiêm trọng [106].
Nghiên cứu của Jan. M., and et al, (2019) “Does Media Literacy Heplp
Identification of fake news? Information Literacy Helps, but other literacies
don’t” - “Có phải Media Literacy Heplp Nhận dạng tin tức giả không? Khả
năng hiểu biết về thơng tin giúp ích gì trong đấu tranh, phản bác những tin
giả” Tác giả đã sử dụng hướng tiếp cận lấy công chúng truyền thông làm
trung tâm, và đưa ra các giả thuyết về các năng lực truyền thơng có thể có mối
quan hệ với kiểm sốt tin giả. Kết quả phân tích của tác giả cho thấy khá rõ
18
khơng phải năng lực truyền thơng nói chung mà là năng lực thông tin
(information literacy) của mỗi người sẽ làm tăng khả năng nhận biết tin giả.
Tác giả chỉ rõ khi được trang bị đủ kỹ năng nhằm nâng cao năng lực truyền
thông, các cá nhân sẽ không những kiểm sốt được tin giả mà cịn biết cách
loại bỏ tin giả [115].
Bàn về vấn đề này, dưới góc độ bài viết đăng tải trên các tạp chí, trong
đó Zheng Zhi Chao trong bài viết đăng trên Tạp chí Lý luận Bắc Kinh, số 3
năm 2019 “Làm thế nào để ứng phó với sự thâm nhập trên mạng của phương
Tây - xuất phát từ vấn đề an ninh hệ tư tưởng” Tác giả khẳng định vai trò chỉ
đạo của chủ nghĩa Mác, là ngọn cờ và linh hồn của hệ tư tưởng XHCN tại
Trung Quốc, do đó cần kiên trì và phát triển chủ nghĩa Mác, lấy các thành quả
của chủ nghĩa Mác để vũ trang cho toàn Đảng, giáo dục cho mọi người dân,
coi đây là nguồn “năng lượng dương” mạnh mẽ nhất để chống lại các trào lưu
tư tưởng phản cách mạng trên MXH. Làm tốt công tác tuyên truyền lý luận
chủ nghĩa Mác chính là yêu cầu tất yếu để củng cố địa vị có tính chỉ đạo của
chủ nghĩa Mác trong lĩnh vực tư tưởng trên MXH [105].
1.2.2. Các nghiên cứu trong nước
Trong cuốn sách“Xây dựng ý thức bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa cho
người dân Việt Nam, định hướng và giải pháp”tác giả Lê Minh Vụ (Chủ
biên), Nxb Quân đội Nhân dân Việt Nam, 2011. Cáctác giả đã luận giải khá rõ
những vấn đề cơ bản về ý thức bảo vệ Tổ quốc và xây dựng ý thức bảo vệ Tổ
quốccho mọi người dân Việt Nam. Tác giả cũng xác định rõ sự cần thiết phải
xây dựng nội dung, cấu trúc của ý thức bảo vệ Tổ quốc XHCN, phân tích,
đánh giá thực trạng xây dựng ý thức bảo vệ Tổ quốc XHCN cho mọi người
dânViệt Nam trong tình hình mới. Từ đó, có những định hướng đổi mới nội
dung, phương pháp giáo dục lý luận chính trị, giáo dục lịch sử, truyền thống
dân tộc Việt Nam và giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục ý thức trách
19
nhiệm, tinh thần cảnh giác, giác ngộ cách mạng bảo vệ Tổ quốc XHCN của
mọi người dân Việt Nam [102].
Bài viết của tác giả Phạm Thành Trung, “Định hướng tư tưởng bộ đội
trong đấu tranh phòng, chống quan điểm sai trái, thù địch trên không gian
mạng” (2021).Bài viết nhận thức rõ tác động tiêu cực của những thông tin, quan
điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng đối với công tác tư tưởng trong
Quân đội, chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo cần có giải pháp định hướng cơng tác giáo
dục tư tưởng bộ đội trong đấu tranh phòng, chống quan điểm sai trái, thù địch
trên không gian mạng: Phát huy vai trò của cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị và
lực lượng nịng cốt, chun sâu; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, định
hướng tư tưởng; xây dựng mơi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh; quản lý tốt
hoạt động khai thác, sử dụng mạng internet [88].
Tác giả Lê Văn Thắng, Nguyễn Đức Hà trong cuốn “Công an nhân dân
đấu tranh phản bác những luận điệu xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản
Việt Nam trong tình hình mới” Cuốn sách tập hợp 34 bài viết của các nhà
lãnh đạo, nhà nghiên cứu, quản lý, cán bộ và giảng viên của Học viện An ninh
nhân dân. Các bài viết góp phần nhận diện rõ hơn âm mưu, thủ đoạn, phương
thức chống phá của các thế lực thù địch, phản động. Từ đó, các tác giả chỉ
rõđể đấu tranh chống lại luận điệu chống phá Đảng và cách mạng Việt Nam
thường xuyên đổi mới phương thức giáo, huy động sức mạnh tổng hợp của
các lực lượngnhằm phát huy vai trò giáo dục, tuyên truyền của lực lượng
Công an nhân dân trong cuộc đấu tranh chống phần tử xuyên tạc và phủ định
chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và nền tảng tư tưởng của Đảng
[85].
Tác giả Vũ Văn Phúc, Ngô Văn Thạo (2013) trong cuốn sách “Những
