Luận Văn Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Của Ngân Hàng Tmcp Đầu Tư Và Phát Triển Việt Nam – Chi Nhánh Cẩm Phả.pdf

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
-------***-------

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM – CHI NHÁNH CẨM PHẢ
Ngành: Kinh doanh thương mại

TRẦN QUỐC BIÊN

Hà Nội - 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
-------***-------

LUẬN VĂN THẠC SĨ
NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM – CHI NHÁNH CẨM PHẢ

Ngành: Kinh doanh thương mại
Mã số: 8340121

Họ và tên: Trần Quốc Biên
Người hướng dẫn KH: TS Vũ Thành Toàn

Hà Nội - 2020

i

LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu “Nâng cao năng lực cạnh trạnh
của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả”
là của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai
cơng bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.

Quảng Ninh, ngày 08 tháng 06 năm 2020

Tác giả

Trần Quốc Biên


ii

LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự
giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Nhân đây, tơi xin gửi lời cảm
ơn sâu sắc lịng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp
đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Trước hết tơi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Ngoại
thương cùng tập thể các thầy cô giáo, những người đã trang bị kiến thức cho tơi
trong suốt q trình học tập và nghiên cứu tại trường.
Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn TS Vũ

Thành Tồn người đã trực tiếp hướng dẫn tơi trong suốt q trình nghiên cứu và
hồn thiện đề tài.
Tơi xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP
Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả đã giúp đỡ tôi thu thập thông
tin và tổng hợp số liệu trong suốt q trình nghiên cứu và hồn thiện luận văn này.
Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hồn thiện
khơng thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tơi rất mong nhận được những ý kiến
của các thầy cô giáo cùng các bạn.
Xin chân thành cảm ơn!
Quảng Ninh, ngày 08 tháng 06 năm 2020
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Trần Quốc Biên


iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN.....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN..........................................................................................................ii
MỤC LỤC............................................................................................................... iii
DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT.....................................................................vi
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ...........................................................................vii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN.........................................viii
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1
2. Tổng quan nghiên cứu.........................................................................................2
3. Mục đích nghiên cứu...........................................................................................5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................................5
5. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................5

6. Kết cấu luận văn..................................................................................................6
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI...........................................................................................7
1.1. Ngân hàng thương mại cạnh tranh Ngân hàng thương mại..........................7
1.1.1. Ngân hàng thương mại và các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương
mại............................................................................................................................ 7
1.1.2. Cạnh tranh trong hoạt động kinh doanh của NHTM...............................13
1.2. Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại........................................18
1.2.1. Khái niệm năng lực cạnh tranh..................................................................18
1.2.2. Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại.....................................21
1.2.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của NHTM............................22
1.3. Các phương pháp phân tích năng lực cạnh tranh........................................29
1.3.1. Phương pháp phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh
của Ngân hàng.......................................................................................................29
1.3.2. Phương pháp phân tích các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của
ngân hàng...............................................................................................................30
1.3.3. Mơ hình ma trận SWOT phân tích năng lực cạnh tranh và tăng cường
năng lực cạnh tranh của NHTM..........................................................................33
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của NHTM.....................36
1.5 Những vấn đề cơ bản về nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTM..........39


iv

1.5.1 Khái niệm về nâng cao năng lực cạnh tranh..............................................39
1.5.2. Sự cần thiết nâng cao năng lực cạnh tranh................................................39
1.5.3. Nội dung nâng cao năng lực cạnh tranh....................................................41
1.5.4. Nhân tố ảnh hưởng đến nâng cao năng lực cạnh tranh............................45
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KINH DOANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH
TRANH NHTMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH

CẨM PHẢ.............................................................................................................. 51
2.1. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
nhánh Cẩm Phả.....................................................................................................51
2.1.1. Lịch sử hình thành Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả..............................................................................................51
2.1.2. Cơ cấu tổ chức Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
nhánh Cẩm Phả.....................................................................................................53
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả những năm gần đây........................................59
2.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
- Chi nhánh Cẩm Phả............................................................................................64
2.2.1. Năng lực tài chính........................................................................................64
2.2.2. Năng lực công nghệ......................................................................................68
2.2.3. Nguồn nhân lực............................................................................................70
2.2.4. Hệ thống mạng lưới và mức độ đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ...............72
2.2.5. Năng lực quản lý và cơ cấu tổ chức............................................................73
2.2.6. Chiến lược kinh doanh................................................................................74
2.2.7. Quản trị rủi ro ngân hàng...........................................................................75
2.2.8. Uy tín, thương hiệu......................................................................................75
2.3. Vận dụng mơ hình SWOT đánh giá năng lực cạnh tranh của BIDV Chi
nhánh Cẩm Phả.....................................................................................................76
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA
BIDV CHI NHÁNH CẨM PHẢ...........................................................................78
3.1. Định hướng chiến lược trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả đến năm
2025......................................................................................................................... 78
3.1.1. Dự báo môi trường kinh doanh..................................................................78
3.1.2. Mục tiêu hoạt động......................................................................................79


v

3.1.3 . Yêu cầu........................................................................................................80
3.2. Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư
và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả đến năm 2025...........................81
3.2.1. Hoạch định chiến lược phát triển mang tầm dài hạn................................81
3.2.2. Tăng cường năng lực hoạt động Huy động vốn và cấp tín dụng..............83
3.2.3. Nâng cao chất lượng dịch vụ.......................................................................88
3.2.4. Thực hiện tốt chính sách khách hàng và các giải pháp chăm sóc khách
hàng........................................................................................................................ 90
3.2.5. Mở rộng hệ thống kênh phân phối.............................................................93
3.2.6. Nâng cao hiệu quả sử dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng.........93
3.2.7. Phát triển nguồn nhân lực...........................................................................95
3.2.8. Đẩy mạnh hoạt động marketing.................................................................96
3.3. Một số kiến nghị..............................................................................................98
3.3.1. Kiến nghị đối với chính phủ, Ngân hàng nhà nước...................................98
3.3.2. Kiến nghị đối NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam.......................100
KẾT LUẬN..........................................................................................................102
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................104


vi

DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT
Từ viết tắt

Tiếng Việt

ATM

Máy rút tiền tự động dịch vụ ngân hàng

BCKD

Báo cáo kinh doanh

BIDV

Ngân hàng Thương mại Cổ Phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam

BIDV Cẩm Phả

Ngân hàng Thương mại Cổ Phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam
Chi nhánh Cẩm Phả

CNTT

Công nghệ thơng tin

ĐCTC

Định chế tài chính

HĐV

Huy động vốn

KHCN

Khách hàng cá nhân

KHDN

Khách hàng doanh nghiệp

NH

Ngân hàng

NHNN

Ngân hàng nhà nước

NHTM

Ngân hàng thương mại

NHTMCP

Ngân hàng thương mại cổ phần

TCTD

Tổ chức tín dụng


vii

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng 1. 1: Đo lường năng lực cạnh tranh................................................................31
Bảng 1. 2: Ma trận SWOT.......................................................................................34

Bảng 2. 1: Dư nợ tín dụng BIDV Chi nhánh Cẩm Phả từ năm 2017-2019..............60
Bảng 2. 2: Tình hình huy động vốn của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả từ năm 20172019......................................................................................................................... 61
Bảng 2. 3: Báo cáo kết quả kinh doanh và tổng tài sản của BIDV Chi nhánh Cẩm
Phả trong giai đoạn 2017-2019................................................................................62
Bảng 2. 4: Tình hình nguồn nhân lực của chi nhánh................................................70

Hình 2. 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức BIDV Chi nhánh Cẩm Phả...................................53
Hình 2. 2: Dư nợ tín dụng BIDV Chi nhánh Cẩm Phả từ năm 2017-2019………...60
Hình 2. 3: Biểu đồ biểu thị hoạt động huy động vốn của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả
từ năm 2017-2019....................................................................................................61
Hình 2. 4: Tổng tài sản của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả giai đoạn 2015-2019.........64
Hình 2. 5: Lợi suất sau thuế của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả giai đoạn 2015-2019 65
Hình 2. 6: Lợi nhuận trên tổng tài sản của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả giai đoạn
2015-2019...............................................................................................................66
Hình 2. 7: Tỷ lệ nợ xấu và ROA của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả giai đoạn từ năm
2015-2019...............................................................................................................67


viii

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
Với đề tài “Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư
và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả” luận văn làm rõ cơ sở lý luận của
năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại, các phương pháp phân tích năng
lực cạnh tranh và các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của NHTM. Tiếp
đó luận văn đánh giá thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư
và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả về Năng lực tài chính, Năng lực công
nghệ, Nguồn nhân lực,… và vận dụng mô hình SWOT đánh giá năng lực cạnh tranh
của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả.

Sau khi tiến hành phân tích thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng
TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả tác giả đã đưa ra các
gợi ý giải pháp như sau:
+ Hoạch định chiến lược phát triển mang tầm dài hạn
+ Tăng cường năng lực hoạt động huy động vốn và cấp tín dụng
+ Nâng cao chất lượng dịch vụ
+ Thực hiện tốt chính sách khách hàng
+ Mở rộng hệ thống kênh phân phối
+ Nâng cao hiệu quả sử dụng công nghệ trong hoạt động ngân hàng
+ Phát triển nguồn nhân lực
+ Đẩy mạnh hoạt động marketing
+ Giải pháp chăm sóc khách hàng
Ngồi ra, luận văn cịn gợi ý các kiến nghị cho các cơ quan Nhà nước nhằm
giúp nâng cao năng lực cạnh trạnh của ngành Ngân hàng Việt Nam.


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việt Nam ngày càng gia nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới thì sự ảnh
hưởng của tồn cầu hóa lên Việt Nam ngày càng rõ nét, đặc biệt khi Việt Nam gia
nhập WTO năm 2007. Mọi sự biến động của nền kinh tế thế giới đều tác động rất
sớm đến nền kinh tế Việt Nam. Ngoài các cơ hội kinh tế của việc gia nhập sâu rộng
vào nền kinh tế thế giới như: Các doanh nghiệp Việt Nam được tiếp cận nhiều cơ
hội để cải tiến công nghệ, kỹ thuật, năng lực quản trị điều hành, tiếp cận đa dạng
hơn với các nguồn vốn để nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh tế…đi cùng
với cơ hội là những thách thức, cũng như sự cạnh trạnh ngày càng tăng.
Ngoài sự cạnh tranh khốc liệt từ trong nước, giờ đây sự cạnh tranh đến từ
nước ngồi nơi các cơng ty mạnh về vốn và kinh nghiệm. Đặc biệt là sự cạnh tranh

trong lĩnh vực tài chính. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, cạnh tranh trong
lĩnh vực tài chính ngân hàng ngày càng gay gắt hơn, nhất là khi Việt Nam mở cửa
thị trường tài chính trong nước theo các cam kết quốc tế. Cụ thể kể từ 01/04/2007,
các ngân hàng nước ngoài được phép thành lập chi nhánh tại Việt Nam và được
phép huy động tiền gửi VNĐ. Sự xuất hiện của các tập đoàn ngân hàng lớn trên thế
giới là thách thức to lớn đối với ngành ngân hàng Việt Nam
Vì vậy đề tồn tại và phát triển được trong nền kinh tế phẳng hiện nay thì bắt
buộc mọi doanh nghiệp nói chung, lĩnh vực ngân hàng nói riêng phải nâng cao khả
năng hoạt động và cạnh tranh của mình nhằm tìm được chỗ đứng trên thương
trường. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam mang tính cấp
thiết, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các NHTMCP Việt Nam ngoài đảm bảo khả
năng cạnh tranh phát triển của mỗi ngân hàng, mà cịn đảm bảo tính vững mạnh của
hệ thống ngân hàng nhằm thực hiện tốt chức năng cung ứng vốn cho nền kinh tế.
Chiến lược Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) Chi
nhánh Cẩm Phản nằm trong chiến lược chung của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát
triển Việt Nam tích cực hồn thiện nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường


2

hiện nay. Quảng Ninh là tỉnh kinh tế lớn trọng điểm phía Bắc là một trong những
tỉnh năng động về phát triển kinh tế của đất nước, vì vậy tính cạnh tranh trên địa
bàn là rất cao. Việc kinh doanh phát triển trên địa bản địi hỏi khơng chỉ BIDV Chi
nhánh Cẩm Phả mà bất cứ một ngân hàng nào cũng phải nâng cao khả năng cạnh
tranh của mình thì mong có thể nâng cao khả năng hoạt động của mình.
Từ những vấn đề lý luận và thực tiễn trên, tôi đã chọn đề tài “Nâng cao năng
lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
nhánh Cẩm Phả” cho nghiên cứu của mình.
2. Tổng quan nghiên cứu
Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt

Nam – Chi nhánh Tuyên Quang. Luận văn Thạc sĩ của Trần Hoàng, Trường Đại
học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, 2014. Luận văn chỉ ra
các tiêu chí đánh giá và xếp hạng năng lực cạnh tranh của NHTM, bao gồm: Nhóm
tiêu chí về tài chính, nhóm tiêu chí về kinh doanh, nhóm tiêu chí về quản trị điều
hành, nhóm tiêu chí về hạ tầng và cơng nghệ ngân hàng, nhóm tiêu chí về uy tín,
hình ảnh của ngân hàng trên thị trường; đồng thời tác giả cũng chỉ ra các nhân tố
ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Trên cơ sở hệ thống lý luận
đưa ra, tác giả đã đi sâu phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Ngân hàng
TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tuyên Quang (BIDV Tuyên
Quang) thông qua đánh giá các yếu tố về: cơ cấu tổ chức, năng lực cung ứng dịch
vụ, tiềm lực tài chính và năng lực marketing. Từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để
nâng cao năng lực cạnh tranh của BIDV Tuyên Quang trên địa bàn tỉnh.
- Đánh giá năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam. Bài báo của NCS Lê Thị Kim Nhạn trên Tạp chí Nghiên cứu & Trao đổi,
số 22(32) – Tháng 05 – 06/2015. Thơng qua các phương pháp nghiên cứu định tính,
thống kê mơ tả và phân tích dữ liệu, tác giả đã sử dụng mơ hình CALMS để đánh
giá năng lực cạnh tranh của BIDV với các yếu tố: Hệ thống kinh doanh lõi và cơng
nghệ; quy mơ và mơ hình tổ chức kinh doanh; tiềm lực tài chính, khả năng sinh lời;


3

chất lượng nguồn nhân lực; thương hiệu, thị phần; dịch vụ ngân hàng. Từ đó chỉ ra
6 điểm mạnh, lợi thế và 6 điểm yếu, hạn chế trong năng lực cạnh tranh của BIDV.
- Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn Việt Nam trong xu thế hội nhập. Luận văn Thạc sĩ của Phạm Tất
Mến, Đại học kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, 2008. Luận văn đã phân tích các yếu
tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh, những tác động của môi trường kinh doanh
đến năng lực cạnh tranh của ngân hàng thông qua việc sử dụng lý thuyết về cạnh
tranh, năng lực cạnh tranh của nhà kinh tế học Michael Porter. Qua đó, phân tích

thực trạng về năng lực cạnh tranh của NHNN&PTNT Việt Nam trong trong bối
cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời khái quát xu thế cạnh tranh của các NHTM
trong thời gian sắp tới, đánh giá được những điểm mạnh, điểm yếu, những thời cơ
và thách thức của NHNN&PTNT Việt Nam, đưa ra những giải pháp góp phần nâng
cao năng lực cạnh tranh của NHNN&PTNT Việt Nam.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng phát triển nhà Đồng bằng sông
Cửu Long thành phố Cần Thơ trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Luận văn Thạc
sĩ của Trương Hoàng Phương, Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh,
2008. Luận văn chỉ ra những cam kết của Việt Nam liên quan đến lĩnh vực ngân
hàng trong đàm phán gia nhập WTO và tác động của các cam kết này tới các hoạt
động của ngân hàng. Trên cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh, tác giả chỉ ra đặc
thù cạnh tranh của các NHTM, một số bài học kinh nghiệm, các tiêu chí đánh giá
năng lực cạnh tranh và đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của
NHTM. Giải pháp đưa ra được xác định theo từng nhóm cụ thể bao gồm: nhóm giải
pháp với khách hàng; nhóm giải pháp về mở rộng thị phần; nhóm giải pháp hạn chế
rủi ro tín dụng; nhóm giải pháp phát triển nguồn nhân lực.
- Năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại trong xu thế hội nhập.
Nguyễn Thị Quy, Nhà xuất bản Lý luận chính trị, 2005. Nghiên cứu đã xây dựng
một hệ thống các chỉ tiêu cụ thể cho việc đánh giá năng lực cạnh tranh của ngân
hàng thương mại. Theo tác giả, các chỉ tiêu này không chỉ tập trung phản ánh nguồn
lực hiện có của ngân hàng, mà cịn phải phản ánh được vị thế cạnh tranh của ngân


4

hàng đó ở hiện tại và khả năng duy trì, phát triển vị thế cạnh tranh đó trong tương
lai. Do đó, các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh của NHTM bao gồm: Tiềm lực
tài chính thể hiện qua: mức độ an toàn vốn và khả năng huy động vốn, chất lượng
tài sản có, mức sinh lời, khả năng thanh khoản; tiềm lực về công nghệ thể hiện qua:
số lượng, chất lượng, khả năng đổi mới công nghệ; nguồn nhân lực thể hiện qua:

trình độ đào tạo, trình độ thành thạo nghiệp vụ, động cơ phấn đấu, mức độ cam kết
gắn bó với ngân hàng; nguồn lực quản lý và cơ cấu tổ chức thể hiện qua: mức độ
chi phối và khả năng giám sát của Hội đồng quản trị đối với Ban giám đốc, số
lượng, chất lượng và hiệu lực thực hiện của các chiến lược, chính sách và quy trình
kinh doanh cũng như quy trình quản lý rủi ro, kiểm soát nội bộ, cơ cấu tổ chức, mức
độ phối hợp giữa các bộ phận và khả năng thích nghi, thay đổi của cơ cấu; hệ thống
kênh phân phối và mức độ đa dạng hoá các sản phẩm, dịch vụ cung cấp thể hiện
qua: số lượng các Chi nhánh, đơn vị trực thuộc, sự phân bổ theo địa lý, theo thị
trường, tính hợp lý của sự phân bổ Chi nhánh, quản lý, giám sát hoạt động Chi
nhánh, mức độ đa dạng các dịch vụ cung cấp. Trên cơ sở đánh giá thực trạng cạnh
tranh và năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam theo các chỉ tiêu xây dựng,
tác giả đưa ra một số giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM
Việt Nam.
Các nghiên cứu của các tác giả đều khẳng định tầm quan trọng của năng lực
cạnh tranh đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp nói chung và NHTM
nói riêng. Từ việc thu thập, phân tích số liệu cụ thể qua nhiều năm, các tác giả đã có
các kết luận, đánh giá cả định tính và định lượng về thực trạng cạnh tranh và năng
lực cạnh tranh, cũng như phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh
của doanh nghiệp và NHTM.
Qua nghiên cứu, rà sốt các tài liệu có liên quan, có thể nhận thấy rằng hiện
nay hầu như chưa có một nghiên cứu nào về nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả. Chính bởi vậy,
đề tài “Nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển
Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả” vẫn có tính mới và ứng dụng thực tiễn.


5

3. Mục đích nghiên cứu
Mục tiêu chung

Mục đích nghiên cứu nhằm tìm ra các giải pháp nâng cao năng lực cạnh trạnh
của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả.
Mục tiêu cụ thể gồm:
Đánh giá thực trạng năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát
triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả hiện nay ra sao.
Đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP
Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Chi nhánh Cẩm Phả.
Phạm vi nghiên cứu
+ Nội dung: Luận văn nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh
tranh của NHTM, trên cơ sở phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của BIDV Chi
nhánh Cẩm Phả, chỉ ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng
cao năng lực cạnh tranh của BIDV Chi nhánh Cẩm Phả.
+ Về không gian: Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi
nhánh Cẩm Phả.
+ Về thời gian: Nội dung nghiên cứu được giới hạn trong khoảng thời gian từ
năm 2015 – 2019.
5. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp được sử dụng nghiên cứu là phương pháp phân tích tổng hợp;
phương pháp diễn giải và qui nạp; phương pháp so sánh đối chiếu; phương pháp
phân tích đồ thị, biểu đồ, bảng biểu nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu.


6

Nguồn số liệu:
Các tài liệu, giáo trình, các bài báo, tạp chí, bài viết trên các tạp chí trong và
ngồi nước… liên quan đến nâng cao năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP

Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả.
Số liệu, tài liệu giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
- Chi nhánh Cẩm Phả, các báo cáo tài chính, báo cáo thường niên về Ngân hàng
TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam và của Chi nhánh Cẩm Phả.
6. Kết cấu luận văn
Kết cấu luận văn ngoài phần mở đầu và kết luận và các phụ lục bao gồm 3
chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng về năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư
và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả.
Chương 3: Giải pháp năng lực cạnh trạnh của Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Cẩm Phả.


7

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Ngân hàng thương mại cạnh tranh Ngân hàng thương mại
1.1.1. Ngân hàng thương mại và các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương
mại
1.1.1.1. Khái niệm Ngân hàng thương mại
Theo đạo luật ngân hàng của Cộng Hòa Pháp năm 1941 đã cho biết: “NHTM
là những cơ sở mà nghiệp vụ thường xuyên là nhận tiền bạc của cơng chúng dưới
hình thức ký thác, hoặc dưới hình thức khác, và sử dụng nguồn lực đó cho chính họ
trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính” (Trần Huy Hồng, 2011).
Theo Nghị định 59/2009/NĐ-CP ngày 16/07/2009: “NHTM là ngân hàng
được thực hiện toàn bộ các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác
có liên quan vì mục tiêu lợi nhuận theo quy định của Luật các TCTD và các quy
định khác của pháp luật”.

1.1.1.2. Vai trò của Ngân hàng thương mại
Cùng với sự phát triển đa dạng các nghiệp vụ kinh doanh, ngân hàng thương
mại ngày càng thực hiện nhiều vai trò mới để có thể duy trì khả năng cạnh tranh và
đáp ứng nhu cầu của xã hội. Các ngân hàng ngày nay có những vai trị cơ bản sau:
Thứ nhất, NHTM là trung gian tài chính, thực hiện vai trị điều chuyển các
khoản tiền gửi; tiết kiệm, chủ yếu từ cá nhân và hộ gia đình thành vốn tín dụng cho
các tổ chức kinh doanh và các thành phần kinh tế khác để đầu tư vào nhà cửa thiết
bị và các tài sản khác.
Thứ hai, NHTM giữ vai trò là trung gian thanh toán, thay mặt khách hàng thực
hiện thanh toán các giao dịch mua bán hàng hoá và dịch vụ của họ.
Thứ ba, NHTM giữ vai trò là người bảo lãnh, cam kết trả nợ cho khách hàng
khi khách hàng mất khả năng thanh toán.


8

Thứ tư, NHTM giữ vai trò đại lý, thay mặt khách hàng quản lý và bảo vệ tài
sản của họ, phát hành hoặc chuộc lại chứng khoán…
Thứ năm, NHTM là người thực hiện các chính sách kinh tế của Chính phủ góp
phần điều tiết sự tăng trưởng kinh tế và theo đuổi các mục tiêu xã hội.
Việc hoạch định chính sách tiền tệ thuộc về Ngân hàng Trung ương. Để thực
thi chính sách tiền tệ, Ngân hàng Trung ương phải sử dụng các công cụ như lãi suất
dự trữ bắt buộc, thị trường mở… Chính các NHTM là chủ thể chịu sự tác động trực
tiếp của các công cụ này và đồng thời đóng vai trị cầu nối trong việc chuyển tiếp
các tác động của chính sách tiền tệ đến nền kinh tế. Bởi vì, hoạt động kinh doanh
của NHTM gắn liền với các hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, các tổ
chức và các chủ thể khác trong nền kinh tế. Mặt khác, cũng qua NHTM và các định
chế tài chính trung gian khác, tình hình sản lượng, giá cả, công ăn việc làm, nhu cầu
tiền mặt, lãi suất, tỷ giá… của nền kinh tế được phản hồi về cho Ngân hàng Trung
ương để Chính phủ và Ngân hàng Trung ương có những chính sách điều tiết thích

hợp với từng tình hình cụ thể.
Thứ sáu, NHTM là cầu nối cho việc phát triển kinh tế đối ngoại giữa các quốc
gia.
Với xu hướng phát triển của nền kinh tế là hướng hội nhập vào cộng đồng
kinh tế khu vực và toàn thế giới, việc mở rộng quan hệ giao lưu kinh tế là một tất
yếu, qua đó giúp cho mọi quốc gia phát huy được lợi thế của mình. Thông qua các
nghiệp vụ tài trợ xuất nhập khẩu, quan hệ thanh tốn với các tổ chức tài chính, ngân
hàng và doanh nghiệp quốc tế…, NHTM giúp cho việc thanh tốn, trao đổi mua bán
được diễn ra nhanh chóng, thuận tiện, an toàn, hỗ trợ đắc lực cho các hoạt động
kinh tế đạt được hiệu quả cao, đồng thời góp phần khẳng định vị trí và vai trị điều
tiết vốn cho nền kinh tế.
1.1.1.3. Các hoạt động cơ bản của Ngân hàng thương mại
 Nhận tiền gửi
Để huy động vốn, các ngân hàng đã cung cấp rất nhiều loại tiền gửi khác nhau
cho khách hàng lựa chọn. Mỗi công cụ huy động tiền gửi mà các ngân hàng đưa ra


9

đều có những đặc điểm riêng biệt nhằm làm cho chúng phù hợp hơn với nhu cầu
của khách hàng trong việc tiết kiệm và thực hiện thanh toán. Căn cứ vào nguồn hình
thành, vốn tiền gửi của ngân hàng thương mại bao gồm tiền gửi của tổ chức kinh tế,
tiền gửi của dân cư và tiền gửi khác.
Tiền gửi của tổ chức kinh tế
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, các tổ chức kinh tế thường có một bộ
phận vốn nhàn rỗi tạm thời như: Khấu hao đã trích nhưng chưa đến lúc sử dụng;
Tiền thu bán hàng chưa phải mua nguyên liệu, trả lương; Các quỹ đầu tư phát triển,
phúc lợi, khen thưởng đã trích nhưng chưa sử dụng đến…Để đảm bảo an toàn tài
sản và đồng vốn vẫn sinh lời, các tổ chức kinh tế có thể gửi số vốn đó vào ngân
hàng. Hoặc để thuận tiện cho q trình sử dụng vốn, đơn vị có thể thanh toán qua

ngân hàng cũng như sử dụng các dịch vụ ngân hàng khác. Khi đó, họ cần phải gửi
vốn vào ngân hàng. Tổ chức kinh tế có thể gửi vốn vào ngân hàng dưới hình thức:
Tiền gửi khơng kỳ hạn và tiền gửi có kỳ hạn với các kỳ hạn khác nhau. Đồng thời
ngân hàng sẽ mở cho đơn vị các tài khoản tương ứng để thuận tiện trong việc sử
dụng.
- Tiền gửi không kỳ hạn: Tiền gửi không kỳ hạn là loại tiền gửi mà người gửi
có thể rút tiền ra bất kỳ lúc nào và ngân hàng luôn có nghĩa vụ phải thỏa mãn các
nhu cầu đó. Loại tiền gửi này có mục đích chính là để thanh tốn.
- Tiền gửi có kỳ hạn: Tiền gửi có kỳ hạn là loại tiền gửi có sự thỏa thuận về
thời gian rút tiền. Về nguyên tắc, người gửi chỉ có thể rút tiền theo thời hạn thỏa
thuận, nhưng trên thực tế để thu hút loại tiền gửi này với kỳ hạn dài, các ngân hàng
thường cho phép rút tiền trước thời hạn nhưng khách hàng chỉ được hưởng lãi suất
không kỳ hạn. Nguồn vốn này có tính ổn định cao, ngân hàng chủ động trong quá
trình sử dụng. Vì vậy, để có thể thu hút nhiều hơn loại tiền gửi này, các ngân hàng
thường đưa ra nhiều loại kỳ hạn khác nhau phù hợp với thời gian vốn nhàn rỗi ở các
đơn vị, mỗi kỳ hạn có một mức lãi suất tương ứng theo nguyên tắc kỳ hạn càng dài
lãi suất càng cao.