(Luận văn thạc sĩ) xây dựng trường phổ thông chất lượng cao trên địa bàn quận 12, thành phố hồ chí minh

BỘ QUỐC PHỊNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ


KHƢU MẠNH HÙNG

XÂY DỰNG TRƢỜNG PHỔ THÔNG CHẤT LƢỢNG CAO
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

H N I - 2013

Luan van


BỘ QUỐC PHỊNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ


KHƢU MẠNH HÙNG

XÂY DỰNG TRƢỜNG PHỔ THÔNG CHẤT LƢỢN CAO
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 12, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Chuyên ngành : Quản lý giáo dục
Mã số

: 60 14 01 14

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS đặng đức thắng

H N I - 2013

Luan van


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU

3

Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN V THỰC TIỄN VỀ XÂY DỰNG
TRƢỜNG PHỔ THÔNG CHẤT LƢỢNG CAO

16

1.1

Các khái niệm cơ bản

16

1.2

Mơ hình và tiêu chuẩn cơ bản của trường phổ thông chất
lượng cao

1.3

24

Thực trạng và những vấn đề thực tiễn đặt ra đối với việc
xây nhà dựng trường phổ thông chất lượng cao trên địa bàn
Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh

30

Chƣơng 2 BIỆN PHÁP XÂY DỰNG TRƢỜNG PHỔ THÔNG
CHẤT LƢỢNG CAO TRÊN ĐỊA B N QUẬN 12,
TH NH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1

u cầu có tính ngun tắc của q trình xây dựng, phát
triển trường phổ thơng chất lượng cao hiện nay

2.2

50

50

Những biện pháp cơ bản để xây dựng trường phổ
thông chất lượng cao trên địa bàn Quận 12, Thành phố
Hồ Chí Minh

2.3

54

Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện
pháp xây dựng trường phổ thông chất lượng cao ở Quận
12, Thành phố Hồ Chí Minh

73

KẾT LUẬN V KIẾN NGHỊ

79

DANH MỤC T I LIỆU THAM KHẢO

83

PHỤ LỤC

87

Luan van


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngày nay, các quốc gia đang phát triển trên thế giới luôn nỗ lực để đổi
mới phát triển giáo dục theo hướng tiên tiến, hiện đại, nhằm thực hiện tiến
trình tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế về giáo dục. Khơng nằm ngồi xu thế
này, Đảng và Nhà nước ta với định hướng phải đổi mới căn bản, toàn diện,
tăng cường quản lý để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, ngành giáo
dục cần có những điều chỉnh, những thay đổi cụ thể, từ chỗ chú trọng nhiều
vào số lượng sang định hướng mạnh vào chất lượng, thực hiện mục tiêu nâng

cao chất lượng và hiệu quả của giáo dục.
Thực hiện xây dựng trường phổ thơng chất lượng cao cũng chính là
thực hiện định hướng về công tác giáo dục của Đại hội Đảng lần thứ XI:
“Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đổi mới toàn diện và phát triển nhanh
giáo dục và đào tạo” [10,tr.130].
Đại hội Đảng lần thứ XI đặt ra nhiệm vụ là phải: “Phát triển giáo dục là
quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo
hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế,
trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán
bộ quản lý là khâu then chốt. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào
tạo, coi trọng giáo dục đạo đức lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực
hành, khả năng lập nghiệp” [10,tr.130,131].
“ Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan
trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, là điều kiện để phát
triển nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng
kinh tế nhanh và bền vững. Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,
đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, hệ thống trường lớp và hệ thống
quản lý giáo dục; thực hiện chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa. Phát huy tinh
thần độc lập suy nghĩ và sáng tạo của học sinh, sinh viên,…” [9,Tr.476].
Ngành Giáo dục Thành phố Hồ Chí Minh các năm gần đây mặc dù
luôn chủ động, sáng tạo với việc xây dựng mô hình trường học chất lượng
cao, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục, góp phần vào việc đào tạo

Luan van


nguồn nhân lực có chất lượng cho sự nghiệp cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa,
hội nhập quốc tế của thành phố nhưng do nhiều yếu tố khách quan nên hiện
nay mơ hình trường phổ thơng chất lượng cao ở các quận huyện trên địa bàn
Thành phố nói chung và Quận 12 nói riêng cịn mới mẻ; việc đầu tư xây dựng

trường phổ thông chất lượng cao chưa được quan tâm đúng mức, phát triển
chưa rộng khắp. Điều này, đòi hỏi cần có nghiên cứu để bổ sung và hồn
thiện vấn đề lý luận về xây dựng mơ hình trường phổ thơng chất lượng cao.
Bởi mơ hình trường phổ thơng chất lượng cao là bước tiến mới để nâng tầm
chất lượng giáo dục và đào tạo hiện nay, là cơ sở để giáo dục Việt Nam tiếp
cận và hội nhập với giáo dục quốc tế.
Mục tiêu giáo dục của nhà trường chất lượng cao là để đào tạo ra
những con người mới đáp ứng yêu cầu phát triển hiện nay, có những
phẩm chất tốt đẹp về nhân cách: đức, trí, thể, mỹ, lao động; đáp ứng yêu
cầu 4 trụ cột giáo dục thế giới ngày nay là: học để biết, học để làm, học để
chung sống và học để tự hồn thiện mình. Nhà trường phải đáp ứng về nội
dung học tập, người học phải đạt được 6 bậc thang quan trọng: từ biết,
hiểu, vận dụng đến phân tích, tổng hợp và xác định giá trị trong cuộc
sống. Do vậy, việc xây dựng trường phổ thơng chất lượng cao có ý nghĩa
đặc biệt quan trọng, vô cùng cần thiết trong q trình đổi mới tồn diện và
hội nhập giáo dục hiện nay ở nước ta. Từ yêu cầu lý luận và thực tiễn
trên, tác giả đã lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Xây dựng trƣờng phổ thông
chất lƣợng cao trên địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh”
làm luận văn cao học quản lý giáo dục.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
* Lƣợc khảo những quan điểm về trƣờng phổ thông chất lƣợng cao
ở thế giới
Trên thế giới, bên cạnh các loại hình nhà trường bồi dưỡng học sinh
giỏi, đào tạo học sinh tài năng (như hệ thống trường chuyên, trường năng

Luan van


khiếu ở Việt Nam), cũng đã có những nghiên cứu và triển khai các loại hình
trường phổ thơng chất lượng cao. Xin giới thiệu một vài mơ hình:

+ Trong thập niên 1980 đã có những nghiên cứu và triển khai thực hiện
mơ hình “Trường học hiệu quả” (Effective School). Mơ hình được sử dụng
rộng rãi ở Vương quốc Anh gồm 11 yếu tố:
- Lãnh đạo có tính chun nghiệp;
- Tầm nhìn và mục đích chia sẻ;
- Mơi trường biết học hỏi;
- Sự tập trung vào dạy học;
- Dạy học có chủ đích, có mục đích rõ ràng;
- Kỳ vọng cao;
- Sự tác động tăng cường có tính tích cực;
- Giám sát theo dõi sự tiến bộ;
- Quyền và trách nhiệm của học sinh được thực thi;
- Quan hệ nhà trường - gia đình;
- Biết học hỏi.
+ Ở Singapore, từ năm 2000 đã triển khai mơ hình “Nhà trường
ưu việt” (School Excellence Model - SEM), nhà trường ưu việt phải thỏa
mãn 9 tiêu chí sau:
- Lãnh đạo và quản lý;
- Phát triển đội ngũ;
- Lập kế hoạch chiến lược;
- Nguồn lực phong phú;
- Các quy trình lấy học sinh làm trung tâm;
- Kết quả phát triển đội ngũ tốt;
- Kết quả hoạt động và quản lý tốt;
- Đối tác và kết quả về mặt xã hội tốt;
- Các kết quả hoạt động chính cao.

Luan van

_ SEM có 7 giá trị cơ bản, là những đặc trưng tạo nên thành công của
một trường và cũng là sự khẳng định mục tiêu giúp các trường liên tục đổi
mới và phát triển, cụ thể:
- Tất cả vì học sinh;
- Giáo viên - nhân tố hàng đầu;
- Tài năng lãnh đạo;
- Hỗ trợ của cả hệ thống;
- Hợp tác với bên ngoài;
- Quản lý bằng tri thức;
- Liên tục sáng tạo và đổi mới.
+ Ở Malaysia, đã thực hiện đề án xây dựng “Nhà trường thông tuệ”
(SMART School) với việc đào tạo học sinh theo tinh thần “POWER” (Sức
mạnh), cụ thể:
- P: Planning (Học sinh tự vạch ra kế hoạch của mình theo tư vấn của
người thầy).
- O: Organizing (Học sinh tự tổ chức thực hiện kế hoạch đề ra).
- W: Working (Học sinh thiết kế công việc tương ứng với cách tổ chức
đã vạch ra).
- E: Evaluating (Học sinh tự đánh giá kết quả học tập của mình có sự
giám sát giúp đỡ, hỗ trợ của thầy).
- R: Recodnizing (Học sinh tự xây dựng các nhận thức mới cho bản thân).
Nhìn chung, mơ hình nhà trường phổ thơng chất lượng cao, hiện nay có
khá nhiều quan niệm khác nhau căn cứ trên quan điểm tiếp cận khác nhau:
- Tiếp cận theo chức năng nhà trường;
- Tiếp cận theo mục tiêu nhà trường;
- Tiếp cận theo sự gia tăng giữa đầu vào - đầu ra;
- Tiếp cận theo q trình;
- Tiếp cận theo mơ hình thỏa mãn;
- Tiếp cận theo điều kiện nguồn tài nguyên và môi trường hoạt động;
- Tiếp cận theo mơ hình Quản lý chất lượng tổng thể;

Luan van


Đối với một cơ sở giáo dục (trường phổ thông), chất lượng của nhà
trường đã được Chương trình hành động Dakar (2000) của UNESCO đề cập
qua 10 yếu tố như sau:
- Người học khỏe mạnh, được nuôi dạy tốt, được khuyến khích để có
động cơ học tập chủ động;
- Giáo viên thành thạo nghề nghiệp và được động viên đúng mức;
- Phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực;
- Chương trình giáo dục thích hợp với người dạy và người học;
- Trang thiết bị, phương tiện và đồ dùng giảng dạy và học tập, học liệu
và công nghệ giáo dục thích hợp, dễ tiếp cận;
- Mơi trường học tập bảo đảm vệ sinh, an toàn, lành mạnh;
- Hệ thống đánh giá thích hợp với mơi trường, q trình giáo dục và
kết quả giáo dục;
- Hệ thống quản lý giáo dục có tính tham gia và dân chủ;
- Tơn trọng và thu hút được cộng đồng cũng như nền văn hóa địa
phương trong hoạt động giáo dục;
- Các thiết chế, chương trình giáo dục thích hợp, thỏa đáng và bình đẳng;
* Tình hình nghiên cứu trong nƣớc
+ Ở Việt Nam quan niệm về mơ hình trường chất lượng cao vẫn còn
nhiều hướng tiếp cận khác nhau. Một số trường gọi là chất lượng cao hiện
nay chỉ đạt được một hoặc một số yếu tố cơ bản theo quan niệm của chủ thể
đầu tư xây dựng trường (như chỉ cung cấp những dịch vụ chất lượng cao; chỉ
quan tâm đến tỉ lệ học sinh lên lớp, tốt nghiệp, đỗ vào đại học,...). Trong khi
đó, mục tiêu của trường chất lượng cao rất toàn diện phải hướng đến cả sự
phát triển của người học, của người dạy và người quản lý, của nhà trường và
hệ thống giáo dục, của Nhà nước và cả cộng đồng xã hội; phải quan tâm tác

động đến cả “Bối cảnh, Đầu vào, Quá trình và Đầu ra”.
Hiện nay, đã có một số nghiên cứu, thảo luận về mơ hình trường chất
lượng cao. Một số nhà khoa học giáo dục cũng đã đề nghị hướng tiếp cận chất

Luan van


lượng nhà trường theo mơ hình “Quản lý chất lượng tổng thể”, theo đó có thể
sắp xếp các yếu tố liên quan đến chất lượng gồm ba thành phần cơ bản của
một cơ sở giáo dục trên nền ngữ cảnh cụ thể theo sơ đồ C - I - P - O.
- “ C ” ( Context) : Bối cảnh
- “ P ” ( Process) : Quá trình.
- “ I ” ( Input)

: Đầu vào

- “ O ” ( Outome) : Đầu ra

Luan van


SƠ ĐỒ C - I - P - O
Nhóm yếu tố đầu vào
(Input)
- Môi trường đảm bảo;
- Nguồn lực thỏa đáng;
- Chương trình giáodục
thích hợp;
- Thu hút cộng đồng
tham gia làm giáo dục.

Nhóm yếu tố q trình
(Process)
- Phương pháp và kỹ
thuật dạy, học tích cực;
- Hệ thống đánh giá
thích hợp;
- Hệ thống quản lý dân
chủ.

Nhóm yếu tố đầu ra
(Outome)
- Người học khỏe
mạnh, có động cơ học
tập đạt kết quả cao;
- Giáo viên thành thạo
nghề ngiệp;
- Hệ thống giáo dục
hoàn chỉnh.

Bối cảnh (Context)
Cộng đồng cùng tham gia giáo dục
+ Hội thảo khoa học “Nhà trường Việt Nam trong một nền giáo dục
tiên tiến, mang nặng bản sắc dân tộc” tại Thành phố Hồ Chí Minh tháng
11/2009, PGS.TS Trần Đình Tuấn, Khoa Sư phạm qn sự - Học viện Chính
trị đã trình bày quan niệm và giải pháp xây dựng nền giáo dục tiên tiến, mang
nặng bản sắc dân tộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
+ Hội thảo khoa học “Xây dựng trường chất lượng cao vì một nền giáo
dục tiên tiến, mang nặng bản sắc dân tộc trong thời kỳ hội nhập quốc tế” tại
Thành phố Hồ Chí Minh tháng 12/2010, nhiều tác giả trình bày quan niệm về

trường chất lượng cao hiện nay:
- TS Huỳnh Công Minh, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố
Hồ Minh trình bày tóm tắt báo cáo đề dẫn xây dựng trường chất lượng cao,
thể hiện qua 5 yếu tố cơ bản là cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; nội dung
chương trình; lực lượng sư phạm; cơ cấu đầu tư; cơ chế quản lý và phương
thức đánh giá. Trường chất lượng cao với mục tiêu phải đảm bảo cho học sinh
ở mức cao phẩm chất và năng lực so với yêu cầu của mục tiêu đào tạo.
- NGND.TS Đặng Hùynh Mai, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo, với đề tài xây dựng trường tiểu học chất lượng cao phục vụ yêu cầu

Luan van


cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước thời kỳ hội nhập đã đưa ra một sự đòi
hỏi về mặt thực tiễn với những yêu cầu về giáo dục như sau:
Thứ nhất là, chất lượng dạy học không phải là thứ chất lượng chung mà
yêu cầu cụ thể về nội dung, phương pháp, chất lượng và năng lực của người dạy.
Thứ hai là, môi trường học tập, điều kiện dạy học tốt, hiện đại.
Thứ ba là, dịch vụ giáo dục, tức là khâu chăm sóc tinh thần và ni trẻ
để đảm bảo giáo dục tốt.
Thứ tư là, sau khi hoàn thành một cấp học thì khả năng thích ứng vào
đời sống xã hội của học sinh Việt Nam so với học sinh của các nước trong
khu vực hay với các nước tiên tiến trên thế giới thì điều gì tương đương, điều
gì cịn phải học hỏi thêm ở cộng đồng.
Như vậy, NGND.TS Đặng Huỳnh Mai cho rằng khi xây dựng một
trường chất lượng cao chúng ta cần xem xét với góc độ lý luận và thực tiễn cả
4 phương diện trên.
- TS Lê Tiến Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, với đề tài “Xây
dựng trường tiểu học tiên tiến, chất lượng cao thời kỳ hội nhập” đã đưa ra các
yêu cầu trường của tiểu học chất lượng cao:

Thứ nhất là, trường học có tính nhân văn và được tổ chức học 2 buổi ngày.
Thứ hai là, cơ sở vật chất đảm bảo tổ chức các hoạt động giáo dục
toàn diện.
Thứ ba là, đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên có năng lực, tâm huyết,
giàu tính sáng tạo.
Thứ tư là, hoạt động dạy học và hoạt động giáo dục được tổ chức linh
hoạt, sáng tạo, hiệu quả.
Thứ năm là, đổi mới quản lý và chỉ đạo trong nhà trường.
Thứ sáu là, chất lượng giáo dục tiếp cận được với chất lượng giáo dục
của khu vực và thế giới.
- NGND. GS Văn Như Cương cũng phân tích tiêu chí quan trọng nhất
đối với mơ hình trường lớp chất lượng cao chính là chất lượng đào tạo để có
đầu ra như kỳ vọng của phụ huynh. Quan trọng nhất chính là giáo trình,

Luan van


phương pháp dạy, kiến thức, kinh nghiệm truyền đạt của người thầy để học
sinh lĩnh hội hiệu quả nhất.
Thực tế sau Hội thảo khoa học, đề tài “Xây dựng trường chất lượng cao
vì một nền giáo dục tiên tiến, mang nặng bản sắc dân tộc trong thời kỳ hội
nhập quốc tế”. Năm học 2010-2011, được chủ trương của Ủy ban nhân dân
Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh đã
giao nhiệm vụ cho trường trung học phổ thông Lê Quý Đôn nghiên cứu và
thực hiện tiên phong đề án xây dựng nhà trường thành trường phổ thông chất
lượng cao. Năm học 2012-2013, thành phố có thêm các trường phổ thơng chất
lượng cao như: trường trung học cơ sở Lê Quý Đôn - Quận 3 và hai trường
trung học phổ thông Nguyển Hiền, Nguyễn Du. Riêng tại Quận 12, đến nay
chưa có nghiên cứu liên quan đến đề tài xây dựng trường phổ thơng chất
lượng cao.

Những quan điểm trên, có lẽ là những cách tiếp cận chung, tồn diện và
phù hợp cho mơ hình nhà trường phổ thơng chất lượng cao ở Việt Nam
trong giai đoạn hiện nay. Bởi những quan điểm ấy đều hướng đến yêu cầu đầu
tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học nhằm tạo môi trường điều kiện học
tập tốt, đảm bảo cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục toàn diện; hướng
đến việc đổi mới quản lý, nội dung chương trình và phương pháp giảng dạy
để đem lại tính sáng tạo, linh hoạt và hiệu quả trong quản lý hoạt động giáo
dục, dạy học trong nhà trường; hướng đến yêu cầu xây dựng nguồn nhân lực
là đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên đủ năng lực, kiến thức, tâm huyết và sáng
tạo, nhằm mục tiêu cuối cùng là có nền tảng chất lượng giáo dục, có sản phẩm
giáo dục thích ứng với nhu cầu xã hội và hội nhập quốc tế.
Từ những yêu cầu trên, cho thấy việc nghiên cứu “Xây dựng trường phổ
thông chất lượng cao” là yêu cầu cấp bách nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao
chất lượng giáo dục phổ thơng, góp phần vào q trình xây dựng nền giáo dục
tiên tiến và hiện đại, thực hiện hội nhập về giáo dục hiện nay ở nước ta.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu

Luan van


Luận giải làm sáng tỏ những vấn đề lý luận - thực tiễn về xây dựng nhà
trường phổ thông chất lượng cao, từ đó đề xuất những biện pháp xây dựng
trường phổ thông chất lượng cao ở địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh,
góp phần đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu
- Khái quát, hệ thống những lý luận về trường phổ thông chất lượng cao
hiện nay.
- Khảo sát, đánh giá, phân tích thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và bài
học kinh nghiệm về mơ hình trường phổ thơng chất lượng cao.

- Đề xuất các biện pháp xây dựng trường phổ thông chất lượng cao trên
địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh là thiết thực và phù hợp.
4. Khách thể, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu là:
Mơ hình nhà trường phổ thơng chất lượng cao hiện nay.
Đối tượng nghiên cứu là:
Nội dung, qui trình, biện pháp xây dựng trường phổ thơng chất lượng cao.
Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu việc xây dựng mơ hình trường phổ thông chất lượng cao
trên địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2010 đến nay.
5. Giả thuyết khoa học
Sự ra đời của trường phổ thông chất lượng cao luôn bị quy định bởi nhu
cầu và điều kiện hệ thống giáo dục ở từng địa phương; chất lượng giáo dục
nói chung, chất lượng giáo dục phổ thơng nói riêng ln được quy định bởi sự
quản lý phát triển đồng bộ chất lượng các nhân tố của q trình giáo dục.
Nếu chủ thể quản lý phân tích được đầy đủ các điều kiện chủ quan và
khách quan; xác lập được mơ hình, mục tiêu xây dựng; xác định được kế
hoạch chiến lược phát triển nhà trường, chú trọng triển khai các biện pháp
phát triển nguồn lực về con người và tài chính, đổi mới nội dung chương
trình, phương pháp giáo dục, hiện đại hóa cơ sở vật chất kỹ thuật, phương tiện
dạy học và xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh phù hợp theo hướng

Luan van


giáo dục tiên tiến hiện đại thì sẽ xây dựng và phát triển được trường phổ
thông chất lượng cao trên địa bàn Quận 12, Thành phồ Hồ Chí Minh, đáp ứng
với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay.
6. Phƣơng pháp luận và các phƣơng pháp nghiên cứu:
* Phƣơng pháp luận

Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở chủ nghĩa duy vật biện chứng,
phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường
lối quan điểm của Đảng ta về giáo dục và đào tạo, về quản lý giáo dục và đào
tạo. Đề tài nghiên cứu dựa trên quan điểm hệ thống - cấu trúc; lơ gích - lịch sử
và quan điểm thực tiễn để xem xét, phân tích những vấn đề liên quan.
* Phƣơng pháp nghiên cứu
Sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp trong các nhóm phương pháp.
Song, tập trung chủ yếu các nhóm phương pháp sau:
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Ở nhóm phương pháp này, chủ thể nghiên cứu thực hiện việc đọc tài
liệu để thu thập thông tin, dùng những luận điểm chung nhất để định hướng
cho việc tiếp cận và nhận thức đối tượng nghiên cứu; phân tích, hệ thống các
chỉ thị chủ trương của Đảng, văn bản pháp luật của Nhà nước, quy chế, thông
tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo;
Tham khảo các giáo trình, sách tham khảo, tài liệu về khoa học quản lý
và quản lý giáo dục; các cơng trình nghiên cứu, các hội thảo, báo khoa học có
liên quan đến đề tài đã được công bố và đăng tải trên các tạp chí, báo… phục
vụ cho việc nghiên cứu xây dựng trường phổ thơng chất lượng cao.
Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn gồm
- Phương pháp quan sát khoa học: quan sát, thu thập thông tin về kế

hoạch chỉ đạo của Phòng Giáo dục và Đào tạo, quan sát những đề án xây
dựng trường chất lượng cao của hiệu trưởng các trường, quan sát việc chuẩn
bị các điều kiện xây dựng nhà trường chất lượng cao: cơ sở vật chất, trang
thiết bị dạy học, đội ngũ sư phạm và điều kiện làm việc, nội dung chương
trình giáo dục, cơng tác tuyển sinh, công tác quản lý, việc phối hợp 3 môi

Luan van

trường giáo dục của các trường học để thực hiện đề án. Quan sát bằng tri giác
trực tiếp hoặc gián tiếp
đối tượng và các nhân tố khác có liên quan đến đối tượng.
- Phương pháp điều tra: Xin ý kiến chuyên gia 20 người: Lãnh đạo,
chuyên viên các phòng giáo dục tại Thành phố Hồ Chí Minh; 40 cán bộ quản
lý giáo dục các trường phổ thông trên địa bàn Quận 12; 40 người là: giáo viên
trường tiểu học Nguyễn Khuyến và trường trung học cơ sở Nguyễn An Ninh;
40 người là: giáo viên các trường phổ thông tại Quận 12; 80 giáo viên, công
nhân viên, cha mẹ học sinh ở các cơ sở trường học trên địa bàn Quận 12, làm
cơ sở để đánh giá thực trạng, tìm ra biện pháp xây dựng mơ hình trường chất
lượng cao, trên cơ sở đặc điểm về mặt định tính và định lượng.
- Phương pháp tọa đàm, trao đổi: Tổ chức tọa đàm, thảo luận, trao đổi ý
kiến trực tiếp với đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, công nhân viên và cha mẹ
học sinh ở các cơ sở trường học trên địa bàn Quận 12, làm cơ sở để đánh giá
thực trạng, tìm ra biện pháp xây dựng mơ hình trường chất lượng cao, trên cơ
sở đặc điểm về mặt định tính và định lượng, để đi đến kết luận cho nhiệm vụ
nghiên cứu của đề tài.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Qua nghiên cứu, phân tích, xem
xét lại những thành quả của hoạt động thực tiễn trong quá khứ rút ra những
kết luận, những bài học bổ ích cho thực tiễn và cho khoa học về xây dựng nhà
trường phổ thông chất lượng cao.
- Phương pháp xin ý kiến chuyên gia: Tranh thủ xin ý kiến để sử dụng
trí tuệ của đội ngũ chun gia có trình độ cao về giáo dục và quản lý giáo dục;
xin ý kiến của các nhà quản lý giáo dục để nghiên cứu đề tài xây dựng trường
phổ thông chất lượng cao trên địa bàn Quận 12.
- Phương pháp khảo nghiệm: Sử dụng phiếu hỏi, phiếu điều tra khảo
nghiệm lại quy trình, nội dung, biện pháp nghiên cứu mơ hình trường phổ
thơng chất lượng cao tại Quận 12 để đánh giá lại mức độ tính khả thi, tính cần
thiết và hiệu quả của đề tài thực hiện.
7. Ý nghĩa của đề tài

Luan van


Đề tài góp phần xây dựng và hồn thiện các khái niệm về trường phổ
thông chất lượng cao; đề xuất các tiêu chí đánh giá, các biện pháp xây dựng quản
lý trường phổ thông chất lượng cao trên địa bàn Quận 12, Thành phố Hồ Chí
Minh.
Thực hiện đề tài là bước tiến mới để nâng tầm chất lượng giáo dục phổ
thông; là cơ sở để chúng ta đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho sự nghiệp
cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế hiện nay.
8. Cấu trúc của luận văn
Cấu trúc của luận văn gồm:
Phần mở đầu, 2 chương (6 tiết), kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu
tham khảo và phụ lục.
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN V THỰC TIỄN VỀ XÂY DỰNG
TRƢỜNG PHỔ THÔNG CHẤT LƢỢNG CAO
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Trường phổ thông chất lượng cao
Căn cứ Luật Giáo dục, Điều lệ nhà trường các cấp học, ngành học và
tính chất hoạt động, có 3 loại hình trường trong hệ thống giáo dục quốc dân
như sau: trường phổ thông, trường phổ thông chuyên, trường quốc tế, trong
phạm vi nghiên cứu mơ hình trường phổ thơng chất lượng cao, đề tài quan
tâm xem xét:
+ Trường phổ thông: Là loại hình nhà trường phổ biến trong hệ thống
giáo dục quốc dân, phân bố rộng ở các cấp học (tiểu học, trung học cơ sở,
trung học phổ thông) thực hiện nhiệm vụ giáo dục toàn diện, phổ cập giáo dục
và nâng cao dân trí.
Là loại hình trường phổ biến nên các yêu cầu tiêu chuẩn, hoạt động

được thực hiện theo Điều lệ nhà trường hiện nay; nội dung chương trình,
kiểm tra, đánh giá người học trên cơ sở chuẩn kiến thức kỹ năng theo nội
dung, chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo, kiến thức học sinh được
trang bị trong giới hạn của sách giáo khoa theo từng bậc học là đủ; đảm bảo

Luan van


đáp ứng yêu cầu cho học sinh tham dự các kỳ kiểm tra, xét, thi tốt nghiệp
hoặc thi chuyển cấp trong điều kiện giáo dục phổ thông hiện nay ở nước ta.
Về các chuẩn khác như số lượng học sinh trên lớp, số lớp học trong
trường, diện tích trên một học sinh, phòng học, phòng chức năng,… Trong điều
kiện hiện nay, cũng có thể cho phép vượt quá quy định hoặc không đạt chuẩn.
+ Chất lượng, chất lượng cao
“Chất lượng” là một khái niệm có nhiều cách hiểu. Tùy theo ngữ cảnh,
nếu đứng ở góc độ so sánh, người ta có thể hiểu “chất lượng” là sự đo bằng
tính đáng giá đồng tiền; là giá trị để chuyển đổi. Đứng ở góc độ nhận xét,
đánh giá thì người ta có thể hiểu “chất lượng” sự vượt trội nhất; là sự hoàn
hảo nhất; là sự phù hợp với mục tiêu.
Như vậy chất lượng” là một khái niệm động được đánh giá nhiều
chiều: đầu vào, đầu ra, giá trị gia tăng, giá trị học thuật, văn hóa tổ chức riêng;
được đánh giá trên cơ sở những tiếp cận truyền thống, về sự phù hợp với tiêu
chuẩn, phù hợp với mục đích. Khi nói “chất lượng cao” thì “chất lượng”
thường được gắn với một bổ từ chỉ mức độ nào đó để biểu đạt giá trị của nó
ở độ cao thấp khác nhau.
Có thể hiểu “chất lượng cao” là sự phù hợp với mục tiêu ở mức cao; là
giá trị chuyển đổi ở mức cao.
+ Trường phổ thông chất lượng cao
Theo tinh thần Nghị định 49/2010/NĐ-CP của Chính phủ và các quy
định của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì “Trường phổ thơng chất lượng cao là

trường nằm trong hệ thống giáo dục phổ thông, là nhà trường cung cấp dịch
vụ giáo dục cao, không chỉ đơn thuần chọn học sinh đầu vào cao và nâng cao
cường độ lao động của thầy và trò mà điều quan trọng nhất là tăng cường
năng lực tư duy để nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục”.
Từ những phân tích trên, Trường phổ thơng chất lượng cao được hiểu
là loại hình trường c đủ điều kiện chu n về nhân lực, cơ s v t chất, trang
thiết b dạy học hiện đại, tổ chức hoạt động dạy học tiên tiến đem lại chất
lượng, hiệu quả cao; kết quả đào tạo th a mãn các yêu cầu, mục tiêu đề ra.

Luan van


Là loại hình trường hiện nay chưa được phổ biến ở nước ta, chủ yếu tập
trung ở các tỉnh thành có tiềm lực kinh tế mạnh; có nền giáo dục và đào tạo
phát triển vượt trội; thu nhập, mức sống của người dân cao so với bình quân
chung của cả nước như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Là loại hình trường
được tổ chức hoạt động dạy học theo hướng tiên tiến hiện đại; chất lượng đào
tạo thỏa mãn nhu cầu của người học, học sinh tốt nghiệp ra trường phải đáp
ứng yêu cầu
hội nhập quốc tế.
1.1.2. Xây dựng trường phổ thông chất lượng cao
Từ cách hiểu về trường phổ thông chất lượng cao như trên, việc xây
dựng trường phổ thơng chất lượng cao được xem là q trình tổ chức c kế
hoạch nhằm phát triển loại hình trường trong hệ thống giáo dục phổ thông c
đủ điều kiện chu n về nhân lực, cơ s v t chất, trang thiết b dạy học hiện
đại, để tổ chức hoạt động dạy học tiên tiến đem lại chất lượng, hiệu quả cao;
kết quả đào tạo th a mãn các yêu cầu mục tiêu đề ra.
Việc xây dựng trường phổ thông chất lượng cao được xem là một q
trình có tổ chức, có kế hoạch cũng có nghĩa là q trình ấy phải trên cơ sở hệ
thống những căn cứ pháp lý để xây dựng chiến lược phát triển của nhà trường,

bao gồm: Thông báo 242-TB/TW ngày 15 tháng 04 năm 2009 và Kết luận của
Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII),
phương hướng phát triển giáo dục đào tạo đến năm 2020; Chỉ thị 40/CT-TW
của Ban Bí thư Trung ương Đảng về xây dựng đội ngũ giáo viên và cán bộ
quản lí giáo dục.
Nghị quyết số 40/2000/QH10 về đổi mới chương trình giáo dục phổ
thông; Nghị quyết Đại hội lần thứ IX của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh
và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận 12 lần thứ IV – Nhiệm kỳ 2010-2015 về
giáo dục và đào tạo.
Yêu cầu trong quá trình tổ chức xây dựng địi hỏi chủ thể phải có kế
hoạch chiến lược để phát triển và xây dựng nhà trường trở thành trường phổ
thông chất lượng cao; chủ thể xây dựng cần xác định rõ định hướng, mục tiêu

Luan van


và các giải pháp chủ yếu trong quá trình vận động và phát triển vì đây là cơ sở
quan trọng cho các quyết sách của Hội đồng trường và hoạt động của Ban
giám hiệu cũng như toàn thể cán bộ, giáo viên, công nhân viên và học sinh
nhà trường.
Về nội dung quy trình, việc xây dựng trường phổ thơng chất lượng cao
là một q trình chuẩn bị địi hỏi sự hội tụ của nhiều yếu tố, nhiều điều kiện từ
khâu phân tích tình hình, xác định thuận lợi - khó khăn, thời cơ - thách thức;
thực trạng bên trong nhà trường: cơ cở vật chất trang thiết bị dạy học. Lộ trình
cho việc nâng cao nhận thức, năng lực, trình độ đội ngũ cán bộ giáo viên, học
sinh; lộ trình chuẩn bị về cơ sở vật chất; chuyển đổi nội dung phương pháp
dạy học; đánh giá thực trạng nhận thức và sự quan tâm ủng hộ của lãnh đạo
địa phương, của các tổ chức chính trị, cùng các lực lượng xã hội bên ngồi
nhà trường... u cầu cơng tác tổ chức xây dựng đối với chủ thể quản lý là
phải khoa học, sáng tạo; phải có kế hoạch dài hạn, trung hạn và ngắn hạn,

phải có tính khả thi và sát thực tế; công tác tổ chức triển khai kiểm tra đánh
giá phải sâu sát, thực chất và đổi mới; phải quyết đoán, dám nghĩ, dám làm,
dám chịu trách nhiệm.
Yêu cầu về nội dung, phương thức, thực hiện xây dựng nhà trường phổ
thông chất lượng cao phải đảm bảo về nguồn nhân lực đảm bảo đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ đề ra, cụ thể: đội ngũ cán bộ, giáo viên, cơng nhân viên phải đủ
chuẩn về trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ; phải giỏi và yêu nghề,
phải nhiệt tình và có trách nhiệm, gắn bó với nhà trường và mong muốn cùng
nhà trường xây dựng trường phổ thông chất lượng cao. Học sinh phải có năng
lực và tích cực học tập, có khả năng tư duy, sáng tạo, say mê nghiên cứu học
tập. Có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nội dung chương trình, phương pháp dạy học
tiên tiến và phù hợp. Cơ sở vật chất, ngoài việc đạt chuẩn hiện nay của Bộ
Giáo dục và Đào tạo, cần được quan tâm đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy
học tiên tiến, hiện đại. Phòng học đảm bảo không quá 30 học sinh, được trang
bị đầy đủ trang thiết bị dạy học hiện đại, bàn ghế đáp ứng yêu cầu dạy học
theo hướng cá thể. Chủ thể cần có phương án để chuẩn bị tổ chức thực hiện

Luan van


tốt vể công tác phối hợp vả làm tốt công tác xã hội hóa trong xây dựng và
phát triển giáo dục nhà trường.
Đây là q trình, địi hỏi chủ thể phải xác định được thời cơ và thách
thức để đề ra các giải pháp. Thời cơ ấy chính là sự quan tâm của Quận ủy, Ủy
ban nhân dân quận 12, sự tín nhiệm của học sinh và phụ huynh học sinh trên
địa bàn Quận; có được đội ngũ cán bộ, giáo viên nhiệt tình, năng nỗ; nhu cầu
giáo dục chất lượng cao và ngày càng tăng. Thách thức chính là sự đòi hỏi
ngày càng cao về chất lượng giáo dục của cha mẹ học sinh và xã hội; chất
lượng đội ngũ cán bộ quản lí, giáo viên, cơng nhân viên phải đáp ứng được
yêu cầu đổi mới giáo dục; việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý

giảng dạy, trình độ ngoại ngữ, khả năng sáng tạo của cán bộ, giáo viên, công
nhân viên cần được đẩy nhanh để đáp ứng yêu cầu xây dựng của nhà trường.
Chủ thể xây dựng trường phổ thông chất lượng cao phải xác định đúng
các vấn đề ưu tiên như: Tuyển sinh đầu cấp ưu tiên cho học sinh giỏi, học
sinh có thành tích tốt (đối với bậc trung học cơ sở). Đổi mới phương pháp dạy
học và đánh giá học sinh theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng
tạo; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên. Ngoài
việc tự đánh giá chất lượng giáo dục trường học theo quy định của Bộ Giáo
dục và Đào tạo còn phải tiếp cận được chuẩn giáo dục của các nước tiên tiến.
Với mục tiêu, xây dựng nhà trường có uy tín về chất lượng giáo dục,
phù hợp với xu thế phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh và Quận 12, q
trình tổ chức cần có kế hoạch phát triển theo lộ trình, tiến độ thời gian để
nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục toàn diện, đặc biệt là chất lượng
giáo dục đạo đức và chất lượng văn hoá. Đổi mới phương pháp dạy học, đánh
giá học sinh phù hợp với mục tiêu, nội dung chương trình và đối tượng học
sinh. Đổi mới các hoạt động giáo dục, hoạt động tập thể, gắn học với hành, lí
thuyết với thực tiễn, giúp học sinh có được những kỹ năng sống cơ bản.
Từ những vấn đề đặt ra, cho thấy việc xây dựng trường phổ thông chất
lượng cao nhất thiết phải hội tụ đủ những yêu cầu chất lượng giáo dục cao
cho những học sinh theo học, cụ thể:

Luan van


- Nhà trường phải là nơi đào tạo những con người mới đáp ứng yêu
cầu phát triển của xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống cho cá nhân, gia
đình người học và cho cộng đồng.
- Mục tiêu của nhà trường là đào tạo những con người mới ấy với
những phẩm chất tốt đẹp về nhân cách: đức, trí, thể, mỹ, lao động.
- Đáp ứng bốn trụ cột của giáo dục thế giới ngày nay cho người học theo

yêu cầu: học để biết, học để làm, học chung sống và học để tự hồn thiện mình.
- Nhà trường với nội dung học tập cho người học phải đạt được 6 bậc
thang quan trọng từ biết, hiểu, vận dụng đến phân tích, tổng hợp và xác định
giá trị trong cuộc sống. Không chỉ dừng lại ở nghe, chép, ghi nhớ mà còn phải
trải nghiệm, nghiên cứu, thẩm định và phản biện để quán triệt, cảm thụ và
thấm nhuần.
1.1.3. Biện pháp xây dựng trường phổ thơng chất lượng cao
Khi nói “Biện pháp” là cách làm, là cách thức, cách thực hiện một vấn
đề cụ thể nào đó.
Trên cơ sở phân tích các khái niệm liên quan, có thể hiểu: Biện pháp
xây dựng trường phổ thông chất lượng cao là những cách thức phát triển nhà
trường phổ thông c đủ điều kiện hoạt động dạy học đem lại chất lượng cao,
kết quả đào tạo th a mãn các yêu cầu mục tiêu đã đề ra.
Cụ thể, là cách thức để triển khai thực hiện việc kế hoạch hóa, việc xây
dựng nguồn nhân lực giáo dục, việc thực hiện chương trình, nội dung, phương
pháp dạy học và giáo dục theo các xu hướng giáo dục tiên tiến, việc hiện đại
hóa cơ sở vật chất, thiết bị kỹ thuật dạy học theo mơ hình nhà trường chất
lượng cao; việc xây dựng phương án, điều kiện nguồn lực về tài chính và việc
tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục để phát triển trường phổ thông chất
lượng cao:
- Kế hoạch trên cơ sở làm sao phải được đồng thuận của lãnh đạo
Quận, của Sở, của Phịng Giáo dục và Đào tạo, được sự đồng tình ủng hộ từ
nhiều phía, bên trong và bên ngồi nhà trường; được phổ biến rộng rãi tới
toàn thể cán bộ, giáo viên, công nhân viên nhà trường, cơ quan chủ quản, cha

Luan van


mẹ học sinh, học sinh và các tổ chức cá nhân quan tâm đến giáo dục nhà
trường. Để tổ chức thực hiện kế hoạch, nhà trường phải thành lập Ban chỉ đạo

thực hiện kế hoạch đảm nhiệm điều phối quá trình triển khai thực hiện kế
hoạch; điều chỉnh kế hoạch chiến lược sau cho mỗi giai đoạn, lộ trình sát với
tình hình thực tế của nhà trường.
- Kế hoạch có sự phân công cụ thể từng thành viên trong hội đồng trường:
Đối với hiệu trư ng, tổ chức xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai
thực hiện kế hoạch đến từng cán bộ, giáo viên, công nhân viên nhà trường;
thành lập Ban kiểm tra và đánh giá thực hiện kế hoạch trong từng năm học.
Đối với các ph hiệu trư ng, theo nhiệm vụ được phân công, giúp hiệu
trưởng tổ chức triển khai từng phần việc cụ thể, đồng thời kiểm tra và đánh
giá kết quả thực hiện kế hoạch, đề xuất những giải pháp để thực hiện.
Đối với tổ trư ng chuyên môn, tổ chức thực hiện kế hoạch trong tổ;
kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch của các thành viên. Tìm hiểu
nguyên nhân, đề xuất các giải pháp để thực hiện kế hoạch.
Đối với cá nhân cán bộ, giáo viên, công nhân viên, căn cứ kế hoạch
chiến lược, kế hoạch năm học của nhà trường để xây dựng kế hoạch công tác
cá nhân theo từng năm học.
- Xây dựng nguồn nhân lực
Yêu cầu của nội dung này là tổ chức việc xác lập tín nhiệm, thương
hiệu đối với từng cán bộ giáo viên, công nhân viên, học sinh. Tập trung đẩy
mạnh tuyên truyền, xây dựng truyền thống nhà trường, nêu cao tinh thần trách
nhiệm của mỗi thành viên đối với quá trình xây dựng và phát triển nhà trường
phổ thông chất lượng cao. Để thực hiện điều trên, chúng ta phải tổ chức
thường xuyên việc giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức; từng bước nâng cao
nhận thức về chính trị, ý thức trách nhiệm, phẩm chất đạo đức nghề nghiệp
đội ngũ; rà soát sắp xếp, kiện tồn lại bộ máy, khi xét thấy khơng phù hợp,
không đáp ứng yêu cầu của trường phổ thông chất lượng cao; xây dựng các
chế độ đãi ngộ phù hợp nhằm khuyến khích đội ngũ tự học, tự trang bị kiến
thức, đảm bảo các điều kiện tốt cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên trong

Luan van

tự học, tự rèn nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ và tay nghề; tổ chức
tham quan học tập mơ hình trong và ngồi nước, tổ chức bồi dưỡng chuyên
môn tại chỗ, tổ chức chuyên đề giảng dạy phục vụ cho trường chất lượng cao
để học tập chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau.
- Xây dựng nội dung, chương trình, phương pháp dạy học
Tổ chức việc xây dựng nội dung chương trình đảm bảo sao cho định
hướng được việc phát huy yếu tố tài năng trẻ trong học sinh, phát huy tốt yếu
tố về chỉ số thông minh, nhân tố tích cực, phấm chất linh hoạt và đặc biệt phải
tơn trọng ý kiến chủ quan, tính sáng tạo của từng học sinh, chuẩn bị tốt nguồn
nhân lực trong tương lai.
- Chuẩn bị cơ sở vật chất, thiết bị kỹ thuật dạy học
Nhà trường phải có phương án cụ thể, thực hiện rà sốt để có kế hoạch
tham mưu lãnh đạo xin chủ trương mua sắm, trang bị theo danh mục ưu tiên
đã đề ra, đáp ứng yêu cầu dạy và học theo mơ hình trường chất lượng cao.
- Xây dựng các phương án nguồn lực về tài chính
Việc huy động mọi nguồn lực của xã hội vào hoạt động giáo dục của
nhà trường, nhằm mục đích góp phần vào việc xây dựng và phát triển trường
phổ thông chất lượng cao. Cần có phương án chi tiết cụ thể về sử dụng ngân
sách Nhà nước, huy động các nguồn ngoài ngân sách (đóng góp của cha mẹ
học sinh, đóng góp của các mạnh thường quân, nhà tài trợ, nhà đầu tư, xã hội
hóa...) và các nguồn thu từ giảng dạy, dịch vụ của nhà trường. Học phí đề
xuất theo cơng thức của Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh với
loại hình trường này.
- Tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục
Tổ chức phối hợp với các lực lượng giáo dục nhằm tạo sự đồng thuận gắn
kết giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường để đầu tư, chăm lo cho công
tác xây dựng trường phổ thông chất lượng cao đạt hiệu quả cao nhất.
1.2. Mô hình và tiêu chuẩn cơ bản của trƣờng phổ thơng chất

lƣợng cao
1.2.1. Mơ hình trường phổ thơng chất lượng cao

Luan van


Hiện nay có khá nhiều quan điểm về mơ hình trường phổ thông chất
lượng cao được căn cứ trên những cách tiếp cận khác nhau như: Tiếp cận theo
chức năng nhà trường thì người ta căn cứ vào mức độ hoàn thành các chức
năng nhiệm vụ để đánh giá chất lượng nhà trường; tiếp cận theo mục tiêu nhà
trường thì căn cứ mức độ thực hiện mục tiêu đề ra của một nhà trường cụ thể
để đánh giá chất lượng; tiếp cận theo sự gia tăng giữa đầu vào - đầu ra thì căn
cứ vào kết quả -thành tựu và đầu ra so với đầu vào để đánh giá chất lượng
nhà trường; tiếp cận theo mơ hình thỏa mãn thì người ta căn cứ vào mức độ
nhà trường làm cho các cá nhân liên quan (hiệu trưởng, giáo viên hội đồng
nhà trường, cơ quan giáo dục, cha mẹ học sinh, công chúng... và đặc biệt là
học sinh) thỏa mãn để đánh giá chất lượng nhà trường; hay tiếp cận theo mơ
hình quản lý chất lượng tổng thể, theo hướng tiếp cận này, từ hồn cảnh, đầu
vào, q trình cho đến kết quả đầu ra đều có chất lượng, bởi vì chất lượng
chính là nội dung cốt lõi làm nên hiệu quả của nhà trường.
Ở nước ta, hiện nay Luật Giáo dục chưa có tiêu chí và quy định về mơ
hình trường phổ thơng chất lượng cao, chúng ta chỉ có hệ thống trường phổ
thông chuyên. Từ trước đến nay, học sinh trường chuyên vẫn chủ yếu trau dồi
các kỹ năng về học thuật, trong khi sự phát triển của nền kinh tế cùng với sự
hội nhập quốc tế ngày càng lớn mạnh như hiện nay; lại đòi hỏi con người sản phẩm đầu ra của giáo dục đào tạo cần có những phẩm chất mới: được giáo
dục tồn diện “đức, trí, thể , mỹ”, có kĩ năng nghề nghiệp, có khả năng thích
ứng và hội nhập, hướng tới trở thành cơng dân tồn cầu.
Với nhiệm vụ “đào tạo nhân lực, nâng cao dân trí, phát triển nhân
tài”, ngành Giáo dục và đào tạo đứng trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ, tồn
diện thì mới có thể tạo ra sản phẩm là con người thế hệ mới đáp ứng được các

nhu cầu đó. Mơ hình trường cơng lập cung ứng dịch vụ giáo dục chất lượng
cao có yếu tố nước ngồi trở thành loại hình trường với vai trị mũi nhọn
trong đào tạo nhân tài, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong hệ
thống giáo dục thành phố Hồ Chí Minh nói riêng, cả nước nói chung.
Trường phổ thơng chất lượng cao là mơ hình nhà trường đảm bảo tiêu
chí về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, nội dung, chương trình, phương pháp

Luan van


giảng dạy, dịch vụ giáo dục chất lượng cao với sứ mệnh “Cơng dân tồn cầu
là sản phẩm”, trọng trách của nhà trường là đào tạo con người phát triển tồn
diện, có tri thức, có hiểu biết, có các phẩm chất đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mỹ, có kỹ năng mềm đáp ứng yêu cầu của xã hội, sử dụng thành thạo ít nhất
một ngoại ngữ trước hết là tiếng Anh phục vụ giao tiếp, học tập, nâng cao
trình độ chuyên môn. Thành thạo tin học ở mức độ cơ bản, có khả năng độc
lập nghiên cứu khoa học dưới sự dìu dắt, giúp đỡ của các chuyên gia khoa học
đa lĩnh vực trong và ngoài nước, trở thành công dân tốt cống hiến cho dân tộc,
quốc gia và hội nhập quốc tế.
Mơ hình trường phổ thơng chất lượng cao hiện nay, cần đảm bảo thực
hiện các tiêu chí sau:
Một là, đội ngũ giáo viên phải trên chuẩn, được tuyển chọn là các thủ
khoa xuất sắc, cử nhân tốt nghiệp loại giỏi, khá ở các trường Đại học Sư
phạm và chuyên ngành sư phạm nổi tiếng trong nước và Quốc tế, giỏi về
chun mơn nghiệp vụ có thành tích trong q trình cơng tác, đạt các giải cao
trong các đợt thi giáo viên dạy giỏi, đã có học sinh tham gia các đội tuyển
quốc gia, quốc tế… năng động, sáng tạo trong dạy học và giáo dục. Mặt khác,
giáo viên phải thường xuyên được học tập, bồi dưỡng từ các mơ hình tiên tiến
ở các nước có nền giáo dục tiên tiến.
Hai là, chương trình giảng dạy phải được xây dựng đảm bảo sự liền

mạch,
vững chắc của một chương trình giáo dục phổ thơng do Bộ Giáo dục và
Đào tạo ban hành. Ngoại ngữ và Tin học được chú trọng nâng cao, để theo kịp
xu hướng phát triển của thế giới. Các khóa học, các câu lạc bộ năng kiếu về
thể thao, nghệ thuật, các lớp kỹ năng mềm phải được tổ chức thường xuyên,
đầy đủ nhằm phát huy thế mạnh con người và sứ mệnh giáo dục toàn diện cho
các em học sinh. Các hoạt động tư vấn về sức khỏe sinh sản, giới tính, tâm lý,
hướng nghiệp… song hành với hoạt động dạy học trong nhà trường.
Ba là, cơ sở vật chất của nhà trường không chỉ đủ để đáp ứng nhu cầu
dạy học hiện đại đạt chuẩn chất lượng cao mà trường học còn thật sự thu hút
bởi cảnh quan; môi trường xanh, sạch, đẹp, thân thiện và mang tính giáo dục;

Luan van