BÀI 6 : KHÁI LƯỢC TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ TRUNG QUỐC TỪ THẾ KỈ
THỨ VII ĐẾN GIỮA THẾ KỈ XIX
1. Khái lược tiến trình lịch sử trung quốc từ thế kỉ thứ VII đến giữa thế kỉ
XIX.
- Từ thế kỉ VII đến thế kỉ XIX Trung Quốc trải qua các triều đại lớn:
Thời gian
Tên triều đại/ thời kì
618 - 907
Nhà Đường
907 - 960
Thời kì Ngũ Đại Thập quốc
960 - 1279
Nhà Tống
1271 - 1368
Nhà Nguyên
1368 - 1644
Nhà Minh
1644 - 1911
Nhà Thanh
- Trong đó có 2 triều đại khơng phải do người Hán lập nên là triều Nguyên (người
Mông Cổ thành lập) và triều Thanh ( người Mãn thành lập).
- Những triều đại phát triển về chính trị, kinh tế, văn hóa là nhà Đường, Tống,
Minh.
- Nhà Thanh là triều đại cuối cùng của chế độ phong kiến Trung Quốc. Từ giữa
thế kỉ XIX nhà Thanh suy yếu, Trung Quốc đứng trước nguy cơ bị thực dân
phương Tây xâm lược.
Tranh vẽ người Mông Cổ tràn vào Trung Quốc lập ra triều Nguyên (minh họa)
2. Sự thịnh vượng của Trung Quốc dưới thời Đường
a. Tổ chức bộ máy nhà nước:
- Bộ máy nhà nước được củng cố hoàn thiện hơn từ trung ương đến địa phương
- Cử người thân tín đi cai quản các địa phương
- Mở nhiều khoa thi để tuyển chọn nhân tài.
b. Chính sách đối ngoại:
- Tiến hành chính sách bành trướng lãnh thổ bằng các cuộc chiến tranh xâm lược:
Triều Tiên, Nội Mông, Tây Vực, cũng cố chế độ cai trị ở An Nam.
- Cuối thế kỉ VII lãnh thổ nhà Đường rộng gần gấp đôi nhà Hán.
c. Tình hình kinh tế:
- Vê nơng nghiệp: Thi hành nhiều biện pháp giảm tô, lấy ruộng công và ruộng bỏ
hoang chia cho nông dân. Thực hiện chế độ qn điền, do đó sản xuất phát triển.
- Thủ cơng nghiệp và thương nghiệp phát triển. Gốm sứ và tơ lụa theo con đường
tơ lụa đi đến tận Phương Tây
- Thương nghiệp: hình thành con đường tơ lụa và trở thành tuyến đường buôn
bán quốc tế của nhiều thương nhân khắp thế giới.
=> Kinh tế phát triển phồn thịnh.
Thương nhân buôn bán trên con đường tơ lụa
3. Sự phát triển kinh tế thời Minh – Thanh.
- Năm 1368, Chu Ngun Chương lập đổ nhà Ngun, lên ngơi Hồng đế lập ra
nhà Minh.
- Ba thế kỉ sau, lợi dụng sự bất ổn cuối nhà Minh, người Mãn từ phía Đơng Bắc
tràn xuống, xâm chiếm tồn bộ Trung Quốc lập ra nhà Thanh (1644).
- Triều Minh - Thanh đã thi hành nhiều biện pháp nhằm khôi phục và phát triển
kinh tế:
* Nông nghiệp:
+ Sản xuất nông nghiệp gia tăng về sản lượng, diện tích, năng suất.
+ Giảm thuế khóa, chia ruộng đất cho nông dân, chú trọng canh tác thủy lợi.
+ Áp dụng luân canh cây trồng, chọn giống cây mới
+ Xây dựng nhiều đồn điền chuyên canh trồng ngũ cốc, chè, bông,…
* Thủ công nghiệp:
+ Xuất hiện những ngành nghề thủ công nổi tiếng: Dệt tơ lụa, làm đồ sứ, đóng
thuyền, làm giấy,…
+ Các xưởng thủ công xuất hiện ngày càng nhiều ở thành thị. Thời nhà Thanh
hình thành nên những khu vực chun mơn hóa sản xuất cao, đơng đảo người làm
thuê đến.
Gốm men xanh thời Minh
* Thương nghiệp: Hoạt động bn bán trong và ngồi nước phát triển.
+ Quảng Châu trở thành thương cảng lớn nhất thu hút thương nhân nước ngồi
đến bn bán. + Hàng hóa trao đổi bn bán với các nước như Ấn Độ, Ba Tư,
các nước Đơng Nam Á,….
+ Cuối nhà Minh, thực hiện chích sách hạn chế ngoại thương, cấm buôn bán bằng
đường biển.
+ Đến thời nhà Thanh cấm đoán ngặt nghèo hơn => mầm mống kinh tế tư bản
chủ nghĩa xuất hiện.