Tom tat: Phát huy nhân tố con người trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay .

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

BUNTIENG BUNLAPHENG

PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI
TRONG Q TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA
Ở CÁC TỈNH PHÍA BẮC NƯỚC CỘNG HỊA DÂN CHỦ
NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÀNH: CHỦ NGHĨA DUY VẬT BIỆN CHỨNG
VÀ CHỦ NGHĨA DUY VẬT LỊCH SỬ
Mã số: 922 90 02

HÀ NỘI - 2023



1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Con người là xuất phát điểm đồng thời là trung tâm và mục tiêu hướng tới
của triết học Mác - Lênin. Theo đó, con người vừa là chủ thể, vừa là sản phẩm
của mọi q trình lịch sử. Chính vì vậy, nhân tố con người được khẳng định là
có giá trị lớn lao và có ý nghĩa quyết định trong hoạt động thực tiễn. Trong xã
hội văn minh hiện đại ngày nay, vị thế của con người ngày càng được khẳng
định là “nguồn lực của mọi nguồn lực”, là tài nguyên to lớn của mỗi quốc gia.
Vấn đề then chốt để tạo được động lực chính là có chủ trương, chính sách đúng
đắn nhằm khơi dậy mọi khả năng tích cực, năng động, sáng tạo của nhân tố con
người, đồng thời hướng tính tích cực, năng động và sáng tạo đi đúng quy luật,
nhằm thực hiện thành cơng sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH,

HĐH) đất nước.
Nhận thức được vai trị to lớn đó của nhân tố con người, Đảng Nhân dân
cách mạng (NDCM) Lào luôn coi đây là yếu tố then chốt trong q trình CNH,
HĐH đất nước. Chính con người với sức lực và trí tuệ của mình là nhân tố
quyết định hiệu quả việc khai thác nguồn lực tự nhiên và các nguồn lực khác.
Đặc biệt, từ khi đổi mới đến nay, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng
và Nhà nước luôn coi con người là động lực của sự nghiệp xây dựng xã hội
mới, đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Tuy nhiên, việc phát huy nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH ở
các tỉnh phía Bắc Lào cịn nhiều bất cập như: số lượng cịn ít, chất lượng chưa
đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, chưa thực sự là động lực để đẩy
mạnh CNH, HĐH, nhất là trong điều kiện hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế
hiện nay. Thực tiễn chỉ ra, một bộ phận nhân tố con người ở các tỉnh phía Bắc
Lào cịn thiếu tinh thần chủ động trong học tập, rèn luyện nâng cao kỹ năng lao
động; thiếu ý chí tự lực tự cường và phong cách lao động của xã hội công
nghiệp; điều kiện lao động cịn kém; tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm hoặc
việc làm khơng ổn định; tình trạng thất học, mù chữ khá cao, nhất là ở miền núi,
vùng sâu, vùng xa,… Bởi vậy, để phát huy nhân tố con người cần có sự tiếp sức
của tồn xã hội và hệ thống chính trị để khắc phục những hạn chế, yếu kém nêu
trên. Do vậy, việc nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng phát huy nhân tố
con người trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay để có
những giải pháp hữu hiệu, tạo sự chuyển biến về chất nhằm phát huy nhân tố
con người đáp ứng yêu cầu sự nghiệp CNH, HĐH đất nước có ý nghĩa quan
trọng cả về lý luận và thực tiễn. Vì vậy, tơi lựa chọn đề tài: “Phát huy nhân tố
con người trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay” làm luận án tiến sĩ Triết học.
2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án
2.1. Mục đích của luận án
Trên cơ sở hệ thống hoá một số vấn đề lý luận về phát huy nhân tố con
người trong quá trình CNH, HĐH, luận án khảo sát, phân tích thực trạng, đánh

2
giá ưu điểm và hạn chế của việc phát huy nhân tố con người trong quá trình
CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay, từ đó đưa ra một số giải pháp chủ
yếu nhằm phát huy nhân tố con người trong q trình CNH, HĐH ở các tỉnh
phía Bắc Lào thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ của luận án
- Luận án tổng quan các cơng trình nghiên cứu có liên quan để đánh giá
những yếu tố kế thừa và những khoảng trống nghiên cứu cần tiếp tục làm rõ.
- Luận án hệ thống hoá một số vấn đề lý luận về phát huy nhân tố con
người trong quá trình CNH, HĐH.
- Luận án phân tích thực trạng và đánh giá ưu điểm, hạn chế của việc phát huy
nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
- Luận án đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm phát huy nhân tố con
người trong q trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án
3.1. Đối tượng nghiên của luận án
Đối tượng nghiên cứu của luận án là: Phát huy nhân tố con người trong quá
trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào.
3.2. Phạm vi nghiên cứu của luận án
- Phạm vi nghiên cứu của luận án: Con người trong độ tuổi lao động, tham
gia trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
- Về thời gian: Luận án nghiên cứu vấn đề phát huy nhân tố con người
trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào từ năm 2010 tới nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận án
4.1. Cơ sở lý luận của luận án
Luận án được thực hiện trên cơ sở lý luận và phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Cay Sỏn Phôm Vi Hẳn và các quan điểm của Đảng
và Nhà nước CHDCND Lào về phát huy nhân tố con người, giải phóng con

người, phát triển con người.
4.2. Phương pháp nghiên cứu của luận án
Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và
chủ nghĩa duy vật lịch sử; kết hợp các phương pháp: lịch sử và lơgíc, phân tích
và tổng hợp, phương pháp so sánh, hệ thống hóa và điều tra xã hội học.
5. Đóng góp mới về mặt khoa học của luận án
- Đây là là cơng trình nghiên cứu khoa học đầu tiên dưới dạng luận án tiến
sĩ chuyên ngành Chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử bàn
về phát huy nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc
Lào. Do đó, luận án sẽ góp phần làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về nhân tố con
người và tầm quan trọng của nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH.
- Bên cạnh đó, luận án chỉ ra những yếu tố ảnh hưởng tới phát huy nhân tố
con người trong q trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào.
- Đồng thời luận án khảo sát, đánh giá chính xác thực trạng, từ đó đề ra
phương hướng và những giải pháp có tính khả thi nhằm xây dựng nhân tố con
người Lào đáp ứng yêu cầu của quá trình CNH, HĐH đất nước.


3
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
- Luận án góp phần luận chứng về mặt lý luận trong việc phát huy nhân tố
con người trong quá trình CNH, HĐH ở nước CHDCND Lào.
- Những luận điểm của luận án góp phần làm rõ một số giải pháp cơ bản
nhằm phát huy nhân tố con người trong q trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía
Bắc Lào hiện nay.
- Những kết quả nghiên cứu của luận án có thể là tài liệu tham khảo có giá
trị cho các hoạt động nghiên cứu, học tập về phát huy nhân tố con người trong
quá trình CNH, HĐH ở nước CHDCND Lào hiện nay.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội

dung của luận án gồm 4 chương, 13 tiết.
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1.1. NHỮNG CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN NHỮNG
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NHÂN TỐ CON NGƯỜI VÀ PHÁT HUY NHÂN TỐ
CON NGƯỜI

Thứ nhất, các cơng trình nghiên cứu ở Việt Nam
Hướng nghiên cứu về nhân tố con người và phát huy nhân tố con người ở
Việt Nam đã nhận được sự quan tâm của các nhà khoa học. Một số cơng trình
tiêu biểu của các tác giả nghiên cứu theo hướng này là: “Phát huy nhân tố con
người trong quá trình CNH, HĐH đất nước hiện nay” của Hoàng Thái Triển;
“Giải pháp đột phá phát huy nhân tố con người Việt Nam trong xây dựng, phát
triển đất nước hiện nay” của tác giả Trần Văn Phòng; “Quan điểm của Đảng về
phát huy nhân tố con người trong sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay” của
tác giả Nguyễn Hiền Lương...
Thứ hai, các cơng trình nghiên cứu ở Lào
Hướng nghiên cứu về nhân tố con người và phát huy nhân tố con người ở
Lào đã nhận được sự quan tâm của các nhà khoa học. Một số cơng trình tiêu
biểu của các tác giả nghiên cứu theo hướng này là: “Phát triển nguồn lực con
người - một số quan điểm và khái niệm về con người” của Khămpheng
Thipmuntaly; “Nguồn nhân lực cho cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở tỉnh Viêng
Chăn” của Xư Lao Sơ Tu Ky; “Phát huy nhân tố con người trong phát triển
kinh tế - xã hội ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay” của Sysomphone
Vongphachanh...
Qua những cơng trình nghiên cứu trên có thể thấy, mỗi cơng trình có một
cách tiếp cận trong nghiên cứu về nhân tố con người và phát huy nhân tố con
người. Tác giả luận án kế thừa những điểm hợp lý của các nhà khoa học đi
trước để hồn thành bản luận án của mình.

4
1.2. NHỮNG CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN THỰC
TRẠNG PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI TRONG Q TRÌNH CƠNG
NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA

Hướng nghiên cứu liên quan đến thực trạng phát huy nhân tố con người
trong quá trình CNH, HĐH ở Việt Nam có một số cơng trình tiêu biểu của các
tác giả là: “Phát huy nhân tố con người trong phát triển lực lượng sản xuất ở
Việt Nam hiện nay” của Phạm Công Nhất; “Phát huy nhân tố con người trong
quá trình CNH, HĐH ở Việt Nam hiện nay” của Hoàng Thái Triển; “Phát
huy nhân tố con người ở Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh”của
Trần Thị Hợi...
Hướng nghiên cứu liên quan đến thực trạng phát huy nhaant ố con người
trong quá trình CNH, HĐH ở Lào có một số cơng trình tiêu biểu của các tác giả
là: Luận án: “Vai trị của chính sách xã hội đối với việc phát huy nhân tố con
người ở Lào hiện nay” của Xỉ Tha Lườn Khăm Phu Vông; Luận án: “Nguồn
nhân lực cho CNH, HĐH ở tỉnh Viêng Chăn” của Xư Lao Sô Tu Ky; Luận án:
“Phát huy nhân tố con người trong phát triển kinh tế - xã hội ở CHDCND Lào
hiện nay” của Sysomphone Vongphachanh...
Nội dung thực trạng phát huy nhân tố con người trên đây sẽ là một nguồn
thông tin quý giá giúp nghiên cứu sinh tham khảo, hồn thiện luận án của mình.
1.3. NHỮNG CƠNG TRÌNH NGHÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN GIẢI
PHÁP PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI TRONG Q TRÌNH CƠNG
NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HÓA

Hướng nghiên cứu liên quan đến giải pháp phát huy nhân tố con người
trong quá trình CNH, HĐH ở Việt Nam, có một số cơng trình tiêu biểu của các
tác giả là: “Phát huy nhân tố con người trong phát triển lực lượng sản xuất ở
Việt Nam hiện nay” của Phạm Công Nhất; “Phát huy nhân tố con người trong

quá trình CNH, HĐH ở Việt Nam hiện nay” của Hoàng Thái Triển; “Phát
huy nhân tố con người ở Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh” của
Trần Thị Hợi...
Hướng nghiên cứu liên quan đến giải phát phát huy nhân tố con người trong quá
trình CNH, HĐH ở Lào, có một số cơng trình tiêu biểu của các tác giả là: “Vai trị
của chính sách xã hội đối với việc phát huy nhân tố con người ở Lào hiện nay” của
Xỉ Tha Lườn Khăm Phu Vông; “Phát huy nhân tố con người ở Cộng hòa Dân chủ

Nhân dân Lào” của Sysomphone Vongphachanh...
Các cơng trình nghiên cứu trên đây đã có nhiều đóng góp quan trọng về
mặt khoa học, làm sáng tỏ trên nhiều phương diện về giải pháp nhằm nâng cao
phát huy nhân tố con người có và phân tích làm rõ vị trí, vai trị của việc phát
huy nhân tố con người, là giữ vai trò quyết định tất cả các nhân tố con người
khác, đặc biệt đã làm rõ vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức - bộ phận tinh
túy nhất của nhân tố con người trong cuộc đổi mới và đẩy mạnh sự nghiệp
CNH, HĐH đất nước.


5
1.4. KHÁI QUÁT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA CÁC CÔNG TRÌNH
KHOA HỌC ĐÃ CƠNG BỐ VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LUẬN ÁN TIẾP TỤC
NGHIÊN CỨU

1.4.1. Khái qt các cơng trình đã nghiên cứu
Một là, hầu hết các cơng trình đã nghiên cứu sâu, có hệ thống và tương đối
kỹ một số khía cạnh trong q trình phát huy nhân tố con người.
Hai là, các cơng trình đã phân tích sâu về thực trạng nhân tố con người
trong phạm vi nghiên cứu của mình, chủ yếu là phân tích về thành tựu, hạn chế
và những vấn đề đặt ra trong việc phát triển và phát huy nhân tố con người,
nhằm đưa ra các giải pháp cụ thể phù hợp.

Ba là, các công trình nghiên cứu đã chỉ ra những bài học kinh nghiệm đối
với việc phát huy nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH ở Việt Nam.
Những bài học này có giá trị tham khảo cho việc xây dựng và phát huy nhân tố
con người trong quá trình CNH, HĐH ở Lào hiện nay.
Bốn là, ở Lào, các cơng trình nghiên cứu để chỉ ra những hạn chế về phát huy
nhân tố con người, quản lý ở Lào thời gian qua cịn rất ít như khơng có. Các cơng
trình nghiên cứu, đã đề xuất những quan điểm, giải pháp góp phần thay đổi nhận
thức, cách thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả việc phát huy nhân tố con người ở
Lào trong những năm tiếp theo một cách chung chung là có nhưng chưa nhiều.
Cho nên, có thể nói, những cơng trình trên đây chủ yếu mới đề cập đến từng khía
cạnh của phát huy nhân tố con người ở góc độ của tâm lý xã hội, luật học, quản lý
xã hội, kinh tế học,... chưa có cơng trình luận giải một cách có hệ thống và khái
quát dưới góc độ chuyên ngành chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy
vật lịch sử về phát huy nhân tố con người ở các tỉnh Bắc Lào.
1.4.2. Những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu
Một là, thống nhất khái niệm của việc phát huy nhân tố con người trong
quá trình CNH, HĐH. Chỉ ra nhân tố ảnh hưởng và nội dung phát huy nhân tố
con người trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
Hai là, phân tích chỉ rõ thực trạng của việc phát huy nhân tố con người
trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay, rút ra những
nguyên nhân thực trạng này.
Ba là, đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả việc phát huy
nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào thời gian tới.
Tiểu kết chương 1
Chương 1 đã khái qt một số cơng trình tiêu biểu nghiên cứu liên quan
đến vấn đề nhân tố con người, phát triển nhân tố con người và phát huy nhân tố
con người trong q trình CNH, HĐH, góp phần làm rõ vai trị của nhân tố con
người nói chung, phát huy nhân tố con người nói riêng trong q trình CNH,
HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào. Những kết quả nghiên cứu trước đây có những
giá trị nhất định giúp cho việc phát huy nhân tố con người trong quá trình CNH,

HĐH ở Lào ngày càng đạt hiệu quả. Tác giả luận án mong muốn sẽ góp phần
nghiên cứu nhằm phát huy nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH ở các
tỉnh phía Bắc Lào giai đoạn hiện nay.


6
Chương 2
PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI TRONG Q TRÌNH
CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA Ở CÁC TỈNH PHÍA BẮC
NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
2.1. CON NGƯỜI, NHÂN TỐ CON NGƯỜI, PHÁT HUY NHÂN TỐ CON
NGƯỜI - QUAN NIỆM, CHỦ THỂ, NỘI DUNG, PHƯƠNG THỨC

2.1.1. Quan niệm về con người
* Quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin về con người
Chủ nghĩa Mác - Lênin cho rằng, con người là một chỉnh thể thống nhất
giữa mặt sinh học và mặt xã hội. Với quan điểm duy vật triệt để và phương
pháp luận biện chứng, C.Mác và Ph.Ăngghen đã tạo ra một bước ngoặt cách
mạng trong việc nhận thức bản chất con người. Các ông xuất phát từ con người
hiện thực, con người thực tiễn và thông qua hoạt động vật chất cải tạo hiện thực
của mình để xem xét bản chất con người. Đó là một động vật có tính xã hội với
tất cả những nội dung văn hóa - lịch sử của nó. Con người sống dựa vào tự
nhiên như hết thảy mọi sinh vật khác. Yếu tố sinh vật trong con người là điều
kiện đầu tiên quy định sự tồn tại của con người. Vì vậy, có thể nói: giới tự nhiên
là “thân thể vơ cơ của con người”, con người là một bộ phận của tự nhiên, là kết
quả của q trình phát triển và tiến hóa lâu dài của môi trường tự nhiên.
Con người là một thực thể sinh vật - xã hội. Thông qua hoạt động thực
tiễn và hoạt động xã hội, con người làm biến đổi đời sống xã hội, đồng thời
cũng biến đổi chính bản thân mình. Điều đó cũng có nghĩa là thông qua hoạt
động thực tiễn con người tiếp nhận bản chất xã hội của mình.

* Quan niệm của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về con người
Từ Ðại hội lần thứ III (1982) đến Ðại hội lần thứ VI (1996), mặc dù chưa
nói rõ về con người, nhưng Ðảng cũng đã đề cập nhiều về người lao động, lực
lượng sản xuất, về nhân dân và cán bộ, công nhân, đã nêu lên tầm quan trọng
của chính con người trong việc giữ nước, dựng nước và phát triển đất nước.
Tại Ðại hội lần thứ VII, Ðảng NDCM Lào nhấn mạnh: “Nếu công tác giáo
dục và xây dựng con người đảm bảo về chất lượng, nó sẽ giúp đẩy nhanh sự
phát triển và nước Lào cũng sẽ tiến kịp xu thế phát triển chung của thế giới.
Ngược lại, nếu khơng nó sẽ kìm hãm làm cho đất nước tiếp tục rơi vào tình
trạng kém phát triển.
Ðại hội lần thứ IX (2011) của Ðảng NDCM Lào đã xác định là phải xây
dựng cơ sở vững chắc để đưa đất nước đến năm 2020 sẽ thốt khỏi tình trạng
nước nghèo và kém phát triển; đẩy mạnh sự phát triển đất nước theo hướng
CNH, HĐH và bền vững để tiếp tục đưa đất nước tiến lên CNXH. Ðể đạt mục
tiêu đó, Đại hội đã xác định bốn khâu đột phá chiến lược, một trong bốn khâu
đó là “phải đẩy mạnh đột phá về phát triển con người, đặc biệt là việc đào tạo
và bồi dưỡng, nâng cao trình độ tri thức về mọi mặt của cán bộ cho phù hợp với
yêu cầu phát triển”.


7
Trên cơ sở quan niệm về con người từ các đại hội trước, Ðại hội lần thứ X
(2016) đã chỉ rõ mục tiêu tổng quát là đến năm 2020 nước CHDCND Lào thốt
khỏi sự đói nghèo và lạc hậu, cơ bản trở thành một nước công nghiệp. Ðể đạt
được điều đó, Ðảng NDCM Lào đã xác định: “Con người là yếu tố hàng đầu để
nâng cao lực lượng sản xuất và xây dựng nền kinh tế tri thức, trong đó con
người trở thành yếu tố quyết định sự phát triển đất nước: tạo được nhân lực có
tay nghề cao, có kỷ luật tốt và cần cù lao động”.
* Quan niệm về nhân tố con người
Quan niệm về nhân tố con người là sự tiếp tục quán triệt quan điểm của

chủ nghĩa Mác - Lênin về nhân tố con người với tư cách vừa là sản phẩm, vừa
là chủ thể sáng tạo ra lịch sử, cũng như chính bản thân con người. Đối với quan
niệm nhân tố con người, đến nay đã có nhiều học giả trong và ngồi nước đề
cập với những góc độ, cách tiếp cận khác nhau (có thể dưới góc độ quản lý, hay
dưới góc độ phân tích tâm lý - xã hội,...).
Tác giả Trần Văn Phịng cho rằng: “Nhân tố con người là hệ thống các yếu
tố, các thuộc tính, các đặc trưng quy định vai trị chủ thể (cá nhân, tập thể, cộng
đồng) tích cực, chủ động, sáng tạo, đặt trong quá trình nhận thức, hoạt động
thực tiễn tạo ra toàn bộ đời sống vật chất và tinh thần xã hội”.
Có nhiều cách tiếp cận, nhiều định nghĩa về nhân tố con người đã nêu trên
nhưng tựu trung lại, có hai cách tiếp cận chính:
Thứ nhất, coi nhân tố con người như là hoạt động của những con người
riêng biệt, những năng lực và khả năng của họ do các nhu cầu và lợi ích cũng
như tiềm năng trí lực và thể lực của mỗi người quyết định.
Thứ hai, coi nhân tố con người như là một tổng hịa các phẩm chất thuộc
tính, đặc trưng, năng lực đa dạng của con người, biểu hiện trong các dạng thức
hoạt động khác nhau.
Từ những phân tích trên, tác giả luận án quan niệm: Nhân tố con người là
tổng hòa các yếu tố, các đặc trưng quy định nên phẩm chất, năng lực của con
người, đảm bảo cho mọi hoạt động luôn đạt hiệu quả, đáp ứng với yêu cầu của
quá trình phát triển kinh tế - xã hội.
* Quan niệm về phát huy nhân tố con người
Việc phát huy nhân tố con người không chỉ là khơi dậy, khai thác, sử dụng
tiềm năng sáng tạo của con người một cách tối đa, tạo ra động lực phát triển
kinh tế - xã hội, mà cịn là q trình đào tạo, bồi dưỡng, tạo động lực kích thích
sự phát triển và khơng ngừng nâng cao vai trị chủ thể tích cực, tự giác, sáng tạo
của con người với tư cách như là mục tiêu của sự phát triển xã hội. Từ đó có thể
khẳng định: phát huy nhân tố con người chính là tạo cơ hội, điều kiện để sử
dụng, bồi dưỡng, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần để con người thể hiện
tối đa năng lực của mình trong các hoạt động nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh

tế - xã hội.
Qua những phân tích trên, tác giả luận án quan niệm: Phát huy nhân tố con
người là quá trình phát hiện, làm bộc lộ và khai thác, sử dụng những phẩm


8
chất, năng lực của con người; đồng thời tạo ra môi trường thuận lợi để mỗi
người thể hiện tối đa khả năng của mình trong mọi hoạt động nhằm thúc đẩy sự
phát triển kinh tế - xã hội vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh.
2.1.2. Chủ thể phát huy nhân tố con người
* Chủ trương, đường lối của Đảng NDCM Lào về phát huy nhân tố con người
Đảng NDCM Lào luôn coi trọng phát huy nhân tố con người, nhất là trong
thời kỳ đổi mới. Điều này được thể hiện: một là, môi trường dân chủ được phát
huy cao độ, để nhân dân thực hiện ngày càng tốt hơn quyền làm chủ của mình
trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là những vấn đề lớn, quan trọng của
đất nước; hai là, nhân tố con người được coi trọng và phát triển toàn diện gắn
với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội; ba là, đời sống nhân dân ngày càng
được nâng lên cả về vật chất và lẫn tinh thần.
* Chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát huy nhân tố con người
Nhà nước Lào luôn ưu tiên xây dựng chính sách phát triển kinh tế - xã hội,
trong đó chú trọng phát huy nhân tố con người, xây dựng Nhà nước kiến tạo phát triển. Đây là bước phát triển mới về chất trong các chính sách của Nhà
nước đối với việc điều hành, quản lý xã hội. Sự thay đổi nhận thức này xuất
phát từ yêu cầu thực tiễn của sự nghiệp đổi mới CNH, HĐH đất nước.
* Vai trị của đảng bộ, chính quyền các tỉnh và doanh nghiệp
Đảng bộ, chính quyền các tỉnh có vai trị rất quan trọng, tác động lớn đến
sự thành công trong thực hiện đường lối, chính sách của đảng và nhà nước trên
các lĩnh vực, trong đó có việc phát huy nhân tố con người trong q trình CNH,
HĐH. Do đó, đảng bộ, chính quyền các tỉnh cần phải nhận thức rõ vai trị của
mình trong qn triệt, triển khai thực hiện đường lối, chính sách phát triển kinh

tế - xã hội của đảng và nhà nước; có những biện pháp cụ thể hóa đường lối,
chính sách của đảng và nhà nước cho phù hợp với tình hình thực tiễn của địa
phương nhằm phát huy cao nhất nhân tố con người đảm bảo tốt nhất cho công
cuộc đổi mới đất nước.
Doanh nghiệp có thể coi là nhân tố thúc đẩy sự phát triển của nhân tố con
người. Doanh nghiệp tạo việc làm, thu hút lao động, đào tạo nâng cao trình
độ lao động và quản lý. Doanh nghiệp giúp nhân tố con người ngày càng
hoàn thiện hơn theo hướng tinh gọn, hiệu quả và thiết thực. Vì vậy, mơi
trường kinh tế phải thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp làm ăn. Cần
hình thành đồng bộ các loại thị trường theo hướng văn minh, hiện đại, hội
nhập để phát huy tính tích cực, chủ động của người dân trong khởi nghiệp,
đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển sản xuất. kinh
doanh, cạnh tranh bình đẳng, mang lại lợi ích cho người dân và đất nước.
Xây dựng văn hóa kinh doanh hiện đại, nhân văn, hội nhập trên cơ sở cùng
có lợi, xử lý kịp thời, nghiêm minh các tổ chức, cá nhân kinh doanh trái pháp
luật, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. sản xuất kinh doanh nói riêng, đến
mơi trường kinh tế nói chung.


9
* Chính bản thân con người Lào
Bản thân con người Lào mang trong mình những giá trị văn hố, giá trị
truyền thống lâu đời. Vì vậy, vẻ đẹp trong yếu tố con người đã được coi là nét
đặc trưng của người Lào. Rõ ràng nhất, văn hóa có một vai trò quan trọng đối
với sự phát triển. Thực tiễn cho thấy, trong vài thập kỷ qua, có một số quốc gia
cho rằng tăng trưởng kinh tế với cơ chế kinh tế thị trường, sử dụng khoa học và
công nghệ là đủ để phát triển. Sau một thời gian thực hiện, kết quả cho thấy các
nước này đã đạt được một số mục tiêu về tăng trưởng kinh tế, nhưng mâu thuẫn
gay gắt nảy sinh trong xã hội, đạo đức và văn hóa suy thối dẫn đến suy thối
kinh tế. Tăng trưởng chậm lại, gia tăng bất ổn xã hội, và cuối cùng là phá sản

phát triển kinh tế, đất nước lâm vào tình trạng suy thối, khơng phát triển được.
Đây là khái niệm về sự phát triển nhanh chóng bằng cách hy sinh các giá trị văn
hóa và xã hội để phát triển kinh tế.
2.1.3. Nội dung phát huy nhân tố con người
* Giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nhân tố con người
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH, công tác
giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nhân tố
con người, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây
dựng nền văn hóa và con người. Mục tiêu chung của giáo dục, đào tạo, bồi
dưỡng nhân lực, nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài; nghiên cứu khoa học,
công nghệ tạo ra tri thức, sản phẩm mới, phục vụ yêu cầu phát triển CNH,
HĐH, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế; đào tạo người học có
phẩm chất chính trị, đạo đức, kiến thức, kỹ năng thực hành nghề nghiệp, năng
lực nghiên cứu và phát triển ứng dụng khoa học, cơng nghệ tương xứng với
trình độ, có sức khỏe, có khả năng sáng tạo, trách nhiệm nghề nghiệp, thích
nghi với mơi trường làm việc, có ý thức phục vụ nhân dân.
Những quan điểm cơ bản trên cho thấy rõ vai trò quyết định của giáo dục,
đào tạo, bồi dưỡng đối với phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, thể hiện
trên những nội dung chính sau:
Một là, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng giúp cho người học phát triển và hoàn
thiện nhân cách, đạo đức nghề nghiệp, nâng cao thể chất đáp ứng yêu cầu phát
triển đất nước.
Hai là, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng giúp cho người học có tri thức, trình
độ chun mơn, trình độ tư duy đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Ba là, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng giúp cho người học có được phương
pháp làm việc khoa học và khả năng thích ứng nhanh với biến đổi của mơi
trường làm việc trong nước và quốc tế.
* Khai thác, sử dụng nhân tố con người, hợp lý đúng người, đúng việc
Việc khai thác, sử dụng đúng người đúng việc trong quá trình CNH, HĐH
phụ thuộc khơng chỉ ở số lượng, chất lượng và cơ cấu nhân tố con người mà

còn ở chỗ nhân tố con người được khai thác, sử dụng như thế nào. Cụ thể ở một
số nội dung sau:


10
Một là, khai thác, sử dụng con người hợp lý sẽ phát huy được tính năng
động, sáng tạo của con người trong quá trình CNH, HĐH.
Hai là, khai thác, sử dụng con người hợp lý, hiệu quả sẽ tận dụng được số
lượng và chất lượng con người trong quá trình CNH, HĐH.
Ba là, khai thác, sử dụng hợp lý nhân tố con người sẽ tạo động lực để phát
huy khát vọng vươn lên hoàn thành nhiệm vụ CNH, HĐH.
2.1.4. Phương thức phát huy nhân tố con người
* Cơ chế chính sách
Cơ chế, chính sách là một trong những phương thức để phát huy nhân tố
con người. Thông qua cơ chế, chính sách, nhân tố con người có khả năng và
điều kiện để phát triển và hoàn thiện, cụ thể:
Thứ nhất, căn cứ vào yêu cầu phát triển của các Bộ, ngành và vùng lãnh
thổ, có thể xây dựng chính sách tổ chức, sắp xếp lại lực lượng lao động hợp lý
trong cả nước theo hướng đổi mới công nghệ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo ra
các ngành công nghiệp mũi nhọn.
Thứ hai, thơng qua cơ chế, chính sách có thể tập trung nguồn lực cho giáo
dục, đào tạo và khoa học công nghệ, đồng thời quản lý, sử dụng đúng mục đích,
có hiệu quả.
Thứ ba, thơng qua cơ chế, chính sách có thể đổi mới căn bản, tồn diện
giáo dục, khơng chạy theo thành tích, hình thức, khẩu hiệu mà giáo dục phải
theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa; nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo,
coi giáo dục đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo và kỹ năng thực hành cho
người học, nhất là giáo dục cao đẳng, đại học và dạy nghề là thỏa mãn nhu cầu
của học sinh, đảm bảo cho sự phát triển của đất nước.
* Quy hoạch, luân chuyển

Quy hoạch và luân chuyển giúp nhân tố con người được sử dụng đúng lúc,
đúng chỗ, phát huy hiệu quả sức mạnh của nhân tố, đồng thời con người có điều
kiện được rèn luyện và trưởng thành. Đảng và Nhà nước Lào đã xây dựng chiến
lược đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Lào. Từ sau đổi mới (1986) đến nay, các
kỳ đại hội Đảng đều đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục đào tạo, nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực và phát triển con người Lào. Đảng và Nhà nước đã có
cơ chế, chính sách tương đối tồn diện, đồng bộ về cán bộ từ quy hoạch nguồn,
đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, đánh giá, sử dụng, đãi ngộ... cán bộ được thực
hiện theo nguyên tắc: “Đánh giá đúng, sử dụng đúng cán bộ, trên cơ sở bổ sung,
hoàn thiện tiêu chuẩn, quy trình, lấy hiệu quả cơng việc thiết thực, lấy lịng tin của
nhân dân làm thước đo chính, không bổ nhiệm cán bộ không đủ phẩm chất, tài
năng, cơ hội. Nhân viên văn phòng. Kịp thời thay thế những cán bộ yếu kém về
phẩm chất, năng lực, không hồn thành nhiệm vụ, uy tín giảm sút...”.
* Mơi trường thuận lợi
Môi trường thuận lợi là một trong những cách phát huy hiệu quả nhất nhân
tố con người. Đặc biệt, với mơi trường kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục phải
lành mạnh, tiến bộ, giàu tính nhân văn, lấy giá trị văn hóa và con người Lào làm


11
nền tảng, sức mạnh nội sinh để phát triển kinh tế - xã hội cũng như trong hội
nhập quốc tế. Để xây dựng mơi trường văn hóa, giáo dục tốt, cần tăng cường
giáo dục lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nâng cao ý thức giữ gìn bản sắc văn
hóa dân tộc, ý thức tôn trọng chấp hành pháp luật, nâng cao chất lượng cuộc
sống chất lượng giáo dục, đào tạo.
2.2. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT HUY NHÂN TỐ CON
NGƯỜI TRONG Q TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA Ở
CÁC TỈNH PHÍA BẮC LÀO HIỆN NAY

* Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội Lào ảnh hưởng đến phát huy nhân

tố con người của các tỉnh phía Bắc Lào
- Điều kiện tự nhiên của các tỉnh phía Bắc Lào
Bắc Lào có diện tích rừng tự nhiên rộng, chiếm hơn một nửa diện tích đất
tự nhiên tồn vùng, với kiểu kết cấu rừng nhiều tầng, nhiều lớp, cùng với sự
phong phú của nhiều lồi cây, trong đó có nhiều loài cây cho gỗ quý. Tuy
nhiên, do quản lý và khai thác khơng tốt cho nên diện tích rừng tự nhiên trong
những năm gần đây có xu hướng giảm.
Các tỉnh phía Bắc Lào là nơi tập trung rất nhiều chủng loại khống sản
khác nhau, trong đó có nhiều loại khoáng sản quý hiếm như: than đá, vàng,
ngọc, đồng, chi... đã được phát hiện ở Luông Pra Bang, Xay Nha Bu Ly, U
Đốm Xay, Xiêng Khoảng, Hua Phăn, Luông Năm Tha... Về lâu dài, Bắc Lào có
thể trở thành trọng điểm kinh tế công nghiệp của quốc gia, nhất là cơng nghiệp
khai khống và chế biến các ngun liệu từ khai khoáng.
- Điều kiện kinh tế - xã hội của các tỉnh phía Bắc Lào
Nhờ ưu thế về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên, nền kinh tế nơng thơn
các tỉnh phía Bắc Lào có điều kiện phát triển thuận lợi cả về nông, công, thương
nghiệp, du lịch và dịch vụ.
Về sản xuất nông - lâm nghiệp: Đây là các ngành kinh tế truyền thống lâu
đời ở nông thơn các tỉnh phía Bắc Lào.
Về cơng nghiệp: từ sau ngày nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào ra
đời (2/12/1975), nền kinh tế cơng nghiệp các tỉnh phía Bắc Lào dần dần được
khôi phục và bước đầu phát triển. Vai trị kinh tế nhà nước đối với các xí nghiệp
dần dần được xác lập. Trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay, lĩnh vực sản
xuất công nghiệp, thủ công nghiệp nông thôn Bắc Lào cũng đang tạo ra nhiều
kết quả mới đóng góp vào sự nghiệp đổi mới và xây dựng đất nước.
Các ngành dịch vụ thương nghiệp và du lịch ở khu vực nơng thơn các tỉnh
phía Bắc Lào gần đây cũng khá phát triển.
Tuy có những thành tựu bước đầu, song bên cạnh đó, sự phát triển kinh tế
nơng thơn các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay cũng cịn gặp khơng ít khó khăn và
thách thức.

* Điều kiện về văn hóa - xã hội, dân tộc và tôn giáo ảnh hưởng đến phát
huy nhân tố con người ở các tỉnh phía Bắc Lào
Về văn hóa, giáo dục và y tế: Đã có sự tiến bộ đáng kể. “Tỷ lệ phổ cập
giáo dục đã tăng từ 65,50% năm 2010, lên đến 68,90% năm 2015 và 80,08%


12
năm 2020. Trong tổng số 630 cán bộ sơ cấp, 11.800 cán bộ trung cấp và trên
28.930 cán bộ có trình độ đại học và cao đẳng được đào tạo trong thời gian gần
đây, thì gần 2/4 trong số đó đang cơng tác tại nơng thơn các tỉnh phía Bắc Lào.
Trong thời gian tới, bên cạnh việc tập trung phát triển kinh tế, Đảng và
Nhà nước Lào cũng tích cực chăm lo cải thiện đời sống văn hóa cho nhân dân
các tỉnh phía Bắc Lào nói chung, nơng thơn các tỉnh phía Bắc Lào nói riêng;
đẩy mạnh cơng tác phổ cập giáo dục cấp tiểu học, chống nguy cơ tái phát nạn
mù chữ, nhất là vùng đồng bào, vùng sâu, vùng xa. Phát triển toàn diện nguồn
nhân lực trên cả ba phương diện: trí dục, thể dục và đức dục. Đẩy mạnh công
tác phát triển y tế, đặc biệt là y tế các tỉnh nói chung, nơng thơn các tỉnh phía
Bắc Lào nói riêng cần sự chăm sóc y tế mà Nhà nước chưa kịp đáp ứng thì
khuyến khích phát triển các dịch vụ y tế tư nhân theo quy định của Nhà nước.
Về dân tộc: Tính đa dạng về dân tộc cũng là một trong những đặc điểm
nổi bật của cấu trúc dân cư nơng thơn các tỉnh phía Bắc Lào. Theo thống kê, chỉ
riêng ở nông thôn các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay đã có tới 34/50 dân tộc của
đất nước, trong đó các dân tộc đa số chiếm chưa đầy 50%; giữa các dân tộc, bộ
tộc cũng có sự chênh lệch rất lớn về trình độ phát triển kinh tế và văn hóa.
Văn hóa Phật giáo: Nước Lào có một lịch sử lâu đời về truyền thống văn
hóa, phong tục tơn giáo và kiến trúc mang tính biểu tượng, có thể được tìm thấy
trên khắp 18 tỉnh của đất nước. Hiện nay nước CHDCND Lào đã chính thức
cơng nhận bốn nhóm tơn giáo đang hoạt động trên cả nước đó là Phật giáo, Kitơ
giáo, Hồi giáo, và Đức tin Bahai, trong đó Phật giáo là tơn giáo có ảnh hưởng
lớn nhất, đó cũng là nét đặc trưng mà du khách quốc tế có thể cảm nhận được

cũng như lưu giữ những kỷ niệm khi đến nước Lào.
* Điều kiện của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư ảnh hưởng đến
việc phát huy nhân tố con người ở các tỉnh phía Bắc Lào
Cách mạng cơng nghiệp lần thứ tư (Cách mạng công nghiệp 4.0) đưa thế
giới tới nền kinh tế thông minh. Đây sẽ là bước ngoặt, bước tiến lớn trong lịch
sử phát triển của nhân loại. Tuy nhiên, nó cũng tạo ra những thách thức lớn đối
với nhiều quốc gia, nhiều đối tượng xã hội, trên nhiều lĩnh vực. Các thành tựu
khoa học - công nghệ trong Cách mạng công nghiệp lần thứ tư làm cho tài
nguyên thiên nhiên, lao động phổ thông giá rẻ ngày càng mất lợi thế. Việc làm
rõ những vấn đề đặt ra và đưa ra những định hướng cho quá trình CNH, HĐH ở
các tỉnh phía Bắc Lào trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư thời
gian tới là cấp bách và thiết thực.
* Điều kiện của hội nhập quốc tế ảnh hưởng đến phát huy nhân tố con
người ở các tỉnh phía Bắc Lào
Thứ nhất, phát huy nhân tố con người ảnh hưởng của các yếu tố quốc tế,
đặc biệt là đối với những quốc gia có định hướng phát triển mạnh tronh quốc tế
thu ngoại tệ.
Thứ hai, trên thế giới hiện nay cuộc cách mạng khoa học - cơng nghệ 4.0
tiếp tục có những bước tiến nhảy vọt, thúc đẩy kinh tế tri thức phát triển, tác


13
động tới tất cả các lĩnh vực, các nước và vùng lãnh thổ, làm biến đổi nhanh
chóng và sâu sắc đời sống vật chất và tinh thần của xã hội.
Thứ ba, quan hệ song phương và đa phương giữa nước CHDCND Lào với
các nước, các khu vực và các đối tác ngày càng sâu rộng cả trong kinh tế, văn
hóa, bảo vệ môi trường, giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu và cả
trong việc phịng chống các đại dịch thúc đẩy sự di chuyển luồng khách để phát
huy nhân tố con người dẫn đến sự phát triển của các ngành trong các địa
phương ở các tỉnh phía Bắc Lào.

Thứ tư, nhu cầu hội nhập và hợp tác quốc tế trong việc phát huy nhân tố
con người nói sẽ tăng cường quan hệ để phát triển; tiếp thu kinh nghiệm để phát
triển và góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước. Đối với nước
CHDCND Lào, hội nhập quốc tế trong việc phát huy nhân tố con người sẽ giúp
nước CHDCND Lào có cơ hội tham gia các tổ chức quốc tế.
2.3. CÔNG NGHIỆP HỐ, HIỆN ĐẠI HỐ Ở PHÍA BẮC LÀO VÀ U
CẦU ĐẶT RA ĐỐI VỚI PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI

2.3.1. Cơng nghiệp hố, hiện đại hố ở phía Bắc Lào
* Thực chất của cơng nghiệp hố, hiện đại hố
Cơng nghiệp hóa và hiện đại hóa có sự kết hợp chặt chẽ trong quá trình
phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước. Sự nghiệp CNH, HĐH là một quá trình
biến đổi cách mạng sâu sắc trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Đó là xu
hướng phát triển tất yếu nhằm mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, văn minh”. Để thực hiện được mục tiêu của sự nghiệp CNH, HĐH địi
hỏi chúng ta phải có sự tập trung chuẩn bị chu đáo về phát huy nhân tố con
người, coi đó là nguồn lực nội sinh cơ bản, quyết định.
* Quan niệm về cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa của Đảng Nhân dân
Cách mạng Lào
Đại hội IV của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào đã nêu rõ: “Cách mạng
khoa học - kỹ thuật là chìa khóa chủ yếu để chuyển từ nông - lâm nghiệp là nền
tảng cho phát triển công nghiệp, từng bước thực hiện CNH, HĐH, coi cơng
nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ quá độ”.
Đến Đại hội V Đảng Nhân dân Cách mạng Lào xác định “Cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa là rất cần thiết để tiếp tục phát triển kinh tế theo hướng hiện đại”.
Đại hội IX của Đảng NDCM Lào đã xác định mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của đất nước đến năm 2020: “Phấn đấu để đất nước thoát khỏi tình trạng
kém phát triển và cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của CNH, HĐH đất nước để
đạt mục tiêu nêu trên”.
* Đặc điểm của cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước Cộng hòa Dân
chủ Nhân dân Lào

Một là, tiến hành cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện Lào đi lên
chủ nghĩa xã hội từ nền sản xuất nhỏ.
Hai là, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện chất lượng phát huy
nhân tố con người thấp.
Ba là, kết hợp giữa tuần tự và nhảy vọt trong quá trình cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa.


14
Qua những phân tích trên, tác giả luận án rút ra quan niệm: Phát huy nhân
tố con người trong quá trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa là q trình chuyển
đổi căn bản toàn diện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và quản lý
kinh tế - xã hội từ sử dụng lao động thủ cơng là chính sang sử dụng một cách
phổ biến sức lao động với công nghệ, phương tiện, phương pháp tiên tiến, hiện
đại dựa trên sự phát triển của công nghiệp, tiến bộ khoa học và công nghệ, tạo
ra năng suất lao động xã hội cao hơn.
2.3.2. Yêu cầu đặt ra đối với phát huy nhân tố con người trong q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở phía Bắc Lào
* Đặc điểm CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc Lào
Thứ nhất, CNH, HĐH được triển khai đồng bộ, tạo ra một quá trình thống
nhất để thúc đẩy nền kinh tế nông nghiệp lần nền kinh tế công nghiệp và tiếp
cận ngay với nền kinh tế trí thức.
Thứ hai, CNH, HĐH là q trình được triển khai đồng bộ trong tất cả các
ngành trong nền kinh tế quốc dân và trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã
hội, nhưng không dàn trải, phân tán, cần phải huy động các nguồn lực tập trung
phát triển các ngành then chốt, các ngành kinh tế mũi nhọn có thể tiếp cận cơng
nghệ hiện đại tạo ra những khâu đột phá, những động lực lôi kéo và thúc đẩy sự
phát triển của toàn bộ nền kinh tế.
Thứ ba, CNH, HĐH vừa phải thúc đẩy việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế - xã
hội, vừa phải bảo đảm yêu cầu nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả. Trong

lĩnh vực kinh tế cần thúc đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp
- dịch vụ - công nghiệp sang cơ cấu dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp.
Thứ tư, CNH, HĐH vừa là quá trình phát triển kinh tế kỹ thuật, vừa là quá
trình phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa; phải kết hợp việc phát triển, tăng
trưởng kinh tế cao và bền vững với việc thực hiện công bằng xã hội, nâng cao
mức sống của nhân dân và bảo vệ môi trường.
Thứ năm, CNH, HĐH, về thực chất là quá trình sử dụng những kinh
nghiệm của lịch sử, những thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến và
phương tiện hiện đại để đổi mới toàn diện, triệt để mọi lĩnh vực của đời sống xã
hội, nhằm xây dựng nước Lào theo mục tiêu dân giàu, nước mạnh, công bằng,
dân chủ, văn minh.
* Yêu cầu đặt ra đối với số lượng nguồn nhân lực trong q trình cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa ở phía Bắc Lào
Số lượng nguồn nhân lực thuộc nhóm cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ
thống chính trị ở phía Bắc Lào hiện nay trước hết thể hiện ở qui mô, cơ cấu cán
bộ công nhân viên chức làm việc trong bộ máy hành chính, các cơ quan đồn
thể ở phía Bắc Lào hiện nay.
* u cầu đặt ra đối với chất lượng nguồn nhân lực trong q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở phía Bắc Lào
Việc đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao trình độ học vấn và trình độ chun
mơn cho cán bộ lãnh đạo, quản lý ở phía Bắc Lào được tiến hành cả ngắn hạn,


15
dài hạn, ở trong nước và nước ngoài. Chất lượng nguồn nhân lực của đội ngũ
cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị ở phía Bắc Lào được phản ánh
chủ yếu ở trình độ học vấn, trình độ chun mơn, phẩm chất đạo đức, lối sống,
trình độ lý luận chính trị và năng lực lãnh đạo quản lý.
* Yêu cầu đặt ra về cơ cấu nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa ở phía Bắc Lào

Hiện nay, cán bộ cơng chức ở phía Bắc Lào tập trung nhiều nhất ở lứa tuổi
26 - 30 tuổi, chiếm 12,85%, lứa tuổi 31 - 35 chiếm 8,2% trong tổng số cán bộ
công chức. Số lượng cán bộ dưới 35 tuổi chiếm số đông như vậy sẽ cung cấp
cho bộ máy hành chính ở phía Bắc Lào một đội ngũ đơng đảo cán bộ có kinh
nghiệm vào những năm tới. Đây là nguồn nhân lực trẻ, có tiềm năng lớn, đã và
đang giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của đất nước.
Tiểu kết chương 2
Phát huy nhân tố con người trong quá trình CNH, HĐH ở các tỉnh phía Bắc
Lào là vấn đề quan trọng. Nhân tố con người có vai trị quyết định sự thắng lợi
của sự nghiệp cách mạng của đất nước. Quá trình CNH, HĐH tạo điều kiện cho
mỗi người phấn đấu, bộc lộ phẩm chất, năng lực của mình trong phát triển kinh
tế - xã hội. Con người Lào, với tư cách là chủ thể của quá trình CNH, HĐH của
đất nước cần phát huy những yếu tố tích cực tạo thành cơ sở của hoạt động và
cơ sở phát triển chính bản thân con người để trở thành lực lượng lao động có
chất lượng, có trình độ kiến thức về khoa học, kỹ thuật và công nghệ phục vụ
cho quá trình CNH, HĐH đất nước.
Chương 3
PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI TRONG Q TRÌNH
CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA Ở CÁC TỈNH PHÍA BẮC NƯỚC
CỘNG HỊA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY
- THỰC TRẠNG VÀ NGUYÊN NHÂN
3.1. THỰC TRẠNG PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NGƯỜI TRONG Q
TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA Ở CÁC TỈNH PHÍA BẮC
LÀO HIỆN NAY

3.1.1. Thực trạng chủ thể phát huy nhân tố con người trong q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay
3.1.1.1. Thành tựu của các chủ thể phát huy nhân tố con người trong
q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc nước Cộng hịa
dân chủ nhân dân Lào hiện nay

- Thành tựu từ chủ trương, đường lối của Đảng Nhân dân cách mạng Lào
trong phát huy nhân tố con người.
- Thành tựu từ chính sách, pháp luật của Nhà nước Lào trong phát huy
nhân tố con người.


16
- Thành tựu của các doanh nghiệp ở các tỉnh phía Bắc nước CHDCND Lào
tham gia phát huy nhân tố con người.
- Thành tựu của bản thân con người ở các tỉnh phía Bắc nước CHDCND
Lào tham gia phát huy nhân tố con người.
3.1.1.2. Hạn chế của chủ thể phát huy nhân tố con người trong q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc nước Cộng hòa dân
chủ nhân dân Lào hiện nay
- Hạn chế của việc vận dụng thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng
Nhân dân cách mạng Lào trong phát huy nhân tố con người.
- Hạn chế về chính sách, pháp luật của Nhà nước Lào trong phát huy nhân
tố con người.
- Hạn chế của các doanh nghiệp ở các tỉnh phía Bắc nước CHDCND Lào
tham gia phát huy nhân tố con người.
- Hạn chế của bản thân con người ở các tỉnh phía Bắc nước CHDCND Lào
tham gia phát huy nhân tố con người.
3.1.2. Thực trạng nội dung phát huy nhân tố con người trong q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc nước Cộng hịa dân
chủ nhân dân Lào hiện nay
3.1.2.1. Thành tựu nội dung phát huy nhân tố con người trong q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc nước Cộng hịa dân chủ
nhân dân Lào hiện nay
* Thành tựu giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nhân tố con người ở các tỉnh
phía Bắc Lào hiện nay

Cơng tác xã hội hóa giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng ở các tỉnh Bắc Lào được
quan tâm. Ngoài vốn của ngân sách nhà nước, các tỉnh Bắc Lào còn huy động các
nguồn vốn khác, như: vốn của tư nhân, doanh nghiệp trong và ngoài nước... để
đầu tư phát triển hệ thống giáo quốc dân, xây dựng và nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Các tỉnh phía Bắc Lào đã hợp tác với nhiều nước, nhiều tổ chức quốc tế
trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và học nghề... Hiện nay, hệ thống giáo dục phát
triển rất nhanh, đã trang bị cho con người những kiến thức cần thiết trong lao
động sản xuất, nhất là người đang ở độ tuổi lao động.
* Thành tựu khai thác, sử dụng nhân tố con người hợp lý, đúng người,
đúng việc ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay
Một là, về khai thác nhân tố con người.
Hai là, về sử dụng nhân tố con người.
3.1.2.2. Hạn chế nội dung phát huy nhân tố con người trong q trình
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc nước Cộng hịa dân chủ
nhân dân Lào hiện nay
- Hạn chế trong giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nhân tố con người ở các tỉnh
phía Bắc Lào hiện nay.
- Hạn chế trong khai thác, sử dụng nhân tố con người hợp lý, đúng người,
đúng việc ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.


17
3.1.3. Thực trạng phương thức phát huy nhân tố con người trong q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc nước Cộng hịa dân
chủ nhân dân Lào hiện nay
3.1.3.1. Thành tựu phương thức phát huy nhân tố con người trong q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay
- Thành tựu trong việc quy hoạch, luân chuyển người lao động ở các tỉnh
phía Bắc Lào hiện nay.
- Thành tựu trong xây dựng môi trường phát huy nhân tố con người ở các

tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
3.1.3.2. Hạn chế về phương thức phát huy nhân tố con người trong quá
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay
- Hạn chế trong việc quy hoạch, luân chuyển người lao động ở các tỉnh
phía Bắc Lào hiện nay.
- Hạn chế trong xây dựng môi trường phát huy nhân tố con người ở các
tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
3.2. NGUYÊN NHÂN CỦA THÀNH TỰU VÀ HẠN CHẾ VỀ PHÁT HUY
NHÂN TỐ CON NGƯỜI TRONG Q TRÌNH CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN
ĐẠI HĨA Ở CÁC TỈNH PHÍA BẮC LÀO HIỆN NAY

3.2.1. Nguyên nhân của thành tựu phát huy nhân tố con người trong q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay
3.2.1.1. Nguyên nhân thành tựu của chủ thể phát huy nhân tố con
người trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại đại hóa ở các tỉnh phía Lào
hiện nay
- Ngun nhân thành tựu từ chủ trương, đường lối của Đảng NDCM Lào
về phát huy nhân tố con người.
- Nguyên nhân thành tựu từ chính sách, pháp luật của Nhà nước CHDCND
Lào về phát huy nhân tố con người.
- Nguyên nhân thành tựu từ các doanh nghiệp ở các tỉnh phía Bắc Lào
tham gia phát huy nhân tố con người.
- Nguyên nhân thành tựu từ bản thân con người ở các tỉnh phía Bắc Lào
tham gia phát huy nhân tố con người.
3.2.1.2. Nguyên nhân thành tựu của nội dung phát huy nhân tố con
người trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào
hiện nay
- Ngun nhân thành tựu từ công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nhân tố
con người ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
- Nguyên nhân thành tựu từ việc khai thác, sử dụng nhân tố con người hợp

lý, đúng người, đúng việc ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
3.2.1.3. Nguyên nhân thành tựu của phương thức phát huy nhân tố con
người trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại đại hóa ở các tỉnh phía Bắc
Lào hiện nay
- Ngun nhân thành tựu từ việc quy hoạch, luân chuyển người lao động ở
các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.


18
- Nguyên nhân thành tựu từ việc xây dựng môi trường phát huy nhân tố
con người ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
3.2.2. Nguyên nhân của hạn chế phát huy nhân tố con người trong q
trình cơng nghiệp hóa, hiện đại đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay
3.2.2.1. Nguyên nhân hạn chế của chủ thể phát huy nhân tố con người
trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay
- Nguyên nhân hạn chế từ chủ trương, đường lối của Đảng NDCM Lào về
phát huy nhân tố con người hiện nay.
- Nguyên nhân hạn chế từ chính sách, pháp luật của Nhà nước Lào về phát
huy nhân tố con người hiện nay.
- Nguyên nhân hạn chế từ các doanh nghiệp ở các tỉnh phía Bắc Lào tham
gia phát huy nhân tố con người hiện nay.
- Nguyên nhân hạn chế từ bản thân con người ở các tỉnh phía Bắc Lào
tham gia phát huy nhân tố con người hiện nay.
3.2.2.2. Nguyên nhân hạn chế của nội dung phát huy nhân tố con người
trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại đại hóa ở các tỉnh phía Bắc Lào
hiện nay
- Ngun nhân hạn chế từ công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nhân tố
con người ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
- Nguyên nhân hạn chế từ việc khai thác, sử dụng nhân tố con người hợp
lý, đúng người, đúng việc ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.

3.2.2.3. Nguyên nhân hạn chế của phương thức phát huy nhân tố con
người trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại đại hóa ở các tỉnh phái Bắc
Lào hiện nay
- Nguyên nhân hạn chế từ việc quy hoạch, luân chuyển người lao động ở
các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
- Nguyên nhân hạn chế từ việc xây dựng môi trường phát huy nhân tố
con người ở các tỉnh phía Bắc Lào hiện nay.
Tiểu kết chương 3
Việc phát huy nhân tố con người trong q trình CNH, HĐH ở các tỉnh
phía Bắc Lào có nhiều chuyển biến mới. Người lao động có ưu thế là lao động
trẻ chiếm đa số và được bổ sung liên tục hàng năm. Tuy nhiên, chất lượng lao
động nhìn chung chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển CNH, HĐH ở các tỉnh
phía Bắc Lào. Thực tế cho thấy, lực lượng lao động trẻ có ưu thế về thể lực,
trình độ học vấn, khả năng tiếp thu nhanh các kiến thức, kỹ năng lao động mới,
tính cơ động cao; song lao động vẫn còn thiếu những phẩm chất cần thiết của
nền sản xuất CNH, HĐH, như tính tổ chức, tính kỷ luật, tinh thần trách nhiệm
và hợp tác. Hơn nữa, vấn đề việc làm, thu nhập vẫn đang là nỗi lo thường xuyên
của quá trình phát huy nhân tố con người.