Hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản phải trích theo lương tại bhxh tỉnh hà nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (324.98 KB, 59 trang )
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
Ý KIẾN ; NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP :
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
Ý KIẾN ; NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN :
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
Mục lục
Lời mở đầu........................................................................................................ 5
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
2
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
Phần 1: Lý luận chung về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương trong
đơn vị hành chính sự nghiệp ............................................................................ 7
1.1- Đặc điểm của đơn vị hành chính sự nghiệp.............................................. 7
1.2- Lao đơng ................................................................................................... 8
1.2.1- Khái niệm về lao động. ........................................................................ 8
1.2.2- Sự cần thiết của lao động...................................................................... 8
1.2.3- Phân loại lao động................................................................................. 8
1.3- Khái niệm , nhiệm vụ của kế toán tiền lương............................................ 9
1.3.1- Khái niệm và ý nghĩa của tiền lương ................................................... 9
1.3.2- Nhiệm vụ của kế toán tiền lương ........................................................ 10
1.3.3- Hạch toán tiền lương............................................................................ 10
1.4- Quỹ lương , quỹ BHXH , quỹ BHYT , quỹ BHTN , quỹ KPCĐ ........... 13
1.4.1- Quỹ tiền lương ..................................................................................... 13
1.4.2- Qũy Bảo hiểm xã hội ........................................................................... 14
1.4.3- Bảo hiểm y tế ...................................................................................... 16
1.4.4- Kinh phí Cơng đoàn ............................................................................ 16
1.4.5- Qũy Bảo hiểm thất nghiệp .................................................................. 16
1.5- Hình thức ghi sổ kế tốn. ......................................................................... 17
1.5.1- Hình thức nhật ký chung. .................................................................... 17
1.5.2- Hình thức nhật ký sổ cái. ..................................................................... 19
1.5.3- Hình thức chứng từ ghi sổ (CT-GS). ................................................... 20
1.5.4- Hình thức nhật ký chứng từ. ................................................................ 22
1.5.5- Hình thức kế tốn trên máy vi tính ...................................................... 24
1.6- Kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương .................................... 25
1.6.1- Kế toán tiền lương ................................................................................ 25
1.6.1.1- Chứng từ kế toán ........................................................................... 25
1.6.1.2- Tài khoản sử dụng ......................................................................... 26
1.6.2- Kế toán các khoản phải trả theo lương ................................................. 28
1.6.2.1- Nội dung các khoản phải trích ........................................................ 28
1.6.2.2- Nhiệm vụ kế toán ............................................................................ 29
1.6.2.3- Chứng từ kế toán ............................................................................ 29
1.6.2.4- Tài khoản sử dụng .......................................................................... 29
Phần 2: Thực trạng kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại BHXH
tỉnh Hà Nam...................................................................................................... 30
2.1-Giới thiệu khái quát chung về đơn vị. ........................................................ 30
2.1.1- Quá trình hình thành và phát triển của BHXH tỉnh Hà Nam................. 30
2.1.2- Chức năng và lĩnh vực hoạt động ......................................................... 32
2.1.2.1- Chức năng ....................................................................................... 32
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
3
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
2.1.2.2- Nhiệm vụ và quyền hạn của BHXH tỉnh Hà Nam .......................... 33
2.1.2.3- Lĩnh vực hoạt động ......................................................................... 34
2.1.3- Đặc điểm tổ chức quản lý và bộ máy quản lý. ...................................... 34
2.1.3.1- Tổ chức bộ máy quản lý .................................................................. 34
2.1.3.2- Chức năng của từng bộ phận quản lý .............................................. 35
2.1.4- Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán. ........................................................ 37
2.1.5- Hình thức kế tốn áp dụng..................................................................... 38
2.2- Thực trạng kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại BHXH tỉnh
Hà Nam. ............................................................................................................ 42
2.2.1- Tình hình sử dụng lao động. ................................................................. 42
2.2.2- Đối tượng nhận lương tại đơn vị. .......................................................... 43
2.2.3- Nội dung thí điểm mức chi tiền lương , thu nhập ................................. 44
2.2.4- Chi tiền lương , tiền cơng , phụ cấp lương và các khoản đóng góp theo
lương ................................................................................................................. 44
2.2.5- Cách tính lương tại đơn vị. ................................................................... 45
Phần 3: Hồn thiện kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại BHXH
tỉnh Hà Nam....................................................................................................... 50
3.1. Sự cần thiết và yêu cầu của việc hoàn thiện kế tốn tiền lương và các
khoản trích theo lương đơn vị............................................................................ 50
3.2- Những ưu điểm về kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương đơn
vị. ...................................................................................................................... 50
3.3- Những nhược điểm và kiến nghị . ........................................................... 52
3.4- Kết luận ................................................................................................... 52
LỜI MỞ ĐẦU
Nền kinh tế thế giới đã và đang diễn ra những biến đổi to lớn và sâu
sắc, trong đó có đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới và hội nhập với
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
4
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
kinh tế thế giới. Những năm gần đây, nền kinh tế nước ta có những chuyển
biến rõ rệt, từ một nền kinh tế tập trung bao cấp chuyển sang nền kinh tế
thị trường và đã đạt được những thành tựu có ý nghĩa quan trọng trong
nhiều lĩnh vực. Nhận thức được vấn đề này, Đảng và Nhà nước ta đã xem
nguồn nhân lực là một trong những yếu tố quyết định chủ yếu và luôn quan
tâm làm thế nào để thu hút được nguồn nhân lực; làm thế nào để nguồn
nhân lực đó đưa đất nước ta ngày càng phát triển. Một trong các chính sách
nhằm thu hút nguồn nhân lực đó là chính sách tiền lương.
Các Mác đã nêu ra khi phân tích q trình sản xuất của cải vật chất
là: “Con người, đối tượng lao động và cơng cụ lao động, trong đó con
người là yếu tố quan trọng và quyết định của quá trình sản xuất”. Với tầm
quan trọng đó, Nhà nước cần phải có một chính sách tiền lương sao cho
phù hợp; vừa thu hút được nguồn nhân lực có trình độ chun mơn cao, tạo
được sự yên tâm cho người lao động vừa kích thích người lao động làm
việc có hiệu quả. Ngược lại, nếu chính sách tiền lương khơng xứng đáng
với sức lao động mà họ đã bỏ ra, dẫn đến đời sống của họ khó khăn, tinh
thần khơng thoả mãn họ làm việc sẽ không hiệu quả. Điều quan trọng hơn
là không thu hút được nhân tài. Cũng xuất phất từ mức lương thấp dẫn đến
các tiêu cực như tham nhũng, hối lộ, nền kinh tế chậm phát triển. Vì lẽ đó,
gần đây Đảng và nhà nước ta đã liên tục có nhiều chính sách đổi mới chế
độ tiền lương nhằm đáp ứng và nâng cao hiệu quả nền kinh tế nước nhà.
Đối với 1 đơn vị hành chính sự nghiệp để đáp ứng và giải quyết công
việc ngày ngày càng nhiều thì yêu cầu đặt ra trước mắt là cũng phải đi sâu
vào nghiên cứu tìm hiểu nắm bắt kịp thời những tiến bộ khoa học (như sử
dụng máy vi tính). Đây cũng là một yêu cầu quan trọng của bất kỳ người
kế tốn nào. Trong đơn vị hành chính sự nghiệp hay ở bất kỳ 1 doanh
nghiệp nào muốn quản lý và theo dõi chi tiết các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh hay các khoản thu chi, sử dụng các chứng từ liên quan cũng cần phải
có 1 tổ chức tốt cơng tác kế tốn tại đơn vị mình mà trong đó bao gồm cả
tiền lương và các khoản trích theo lương là một vấn đề rất quan trọng.
Trong cuộc sống tiền lương không chỉ là vấn đề mà người trực tiếp
tham gia lao động quan tâm mà nó đã trở thành vấn đề chung của tồn xã
hội. Vì vậy cần phải nhận thức đúng đắn hơn về bản chất của tiền lương
theo quan điểm của Đảng và Nhà nước ta hiện nay bởi tiền lương là đòn
bẩy kinh tế đem lại thu nhập cho người lao động để bù đắp những hao phí
về sức lao động tiền lương góp phần thúc đấy động viên người tham gia
lao động nhiệt tình trong cuộc sống đạt kết quả cao nhất. Điều đó cho ta
thấy được tiền lương giúp người lao động ổn định được cuộc sống, tiền
lương có đảm bảo thì người lao động mới có thể trang trải chi phí trong gia
đình và tích luỹ. Có như vậy người lao động mới yên tâm làm việc dần dần
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
5
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm tốn
cải thiện đời sống góp phần xây dựng một xã hội văn minh giàu đẹp. Ngoài
tiền lương để khuyến khích động viên người lao động đơn vị cịn trích các
khoản phụ cấp cho nhân viên. Điều này không những làm tăng thu nhập
cho người lao động mà còn đáp ứng được cả vật chất lẫn tinh thần cho
người lao động hăng say và nhiệt tình hơn trong cơng việc được .
Nền kinh tế phát triển đã mở ra những mối quan hệ giữa người lao
động với tổ chức xã hội. Sự quan tâm đó là rất cần thiết vì nó đem lại lợi
ích cho người lao động khi gặp rủi ro như tai nạn ốm đau, thai sản... gắn
chặt với tiền lương trích theo lương gồm: BHXH, BHYT , BHTN và
KPCĐ .Các quỹ xã hội này được hình thành từ các nguồn đóng góp của
người lao động nhằm trợ cấp cho các đối tượng lao động vẫn được hưởng
lương khi ốm đau, thai sản... chính sách bảo hiểm thể hiện sự quan tâm của
xã hội đến từng thành viên xã hội và giữa mọi người. Việc hạch toán tốt
lao động tiền lương sẽ giúp đơn vị đạt được hiệu quả cao hơn trong công
việc. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, em xin chọn đề tài
"Kế tốn tiền lương và các khoản trích theo lương tại đơn vị Bảo hiểm xã
hội tỉnh Hà Nam " làm đề tài cho luận văn thực tập của mình. Mục tiêu của
đề tài là vận dụng lý thuyết về hạch tốn tiền lương và các khoản trích theo
lương em đã được học ở trường và nghiên cứu thực tiễn ở phịng Kế
hoạch-Tài chính tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Hà Nam. Ngồi lời nói đầu và
phần kết luận, luận văn thực tập được chia thành ba chương như sau:
Chương 1: Những lý luận chung về kế toán tiền lương và các
khoản trích theo lương trong đơn vị hành chính sự nghiệp.
Chương 2: Thực trạng kế toàn tiền lương và các khoản trích theo
lương tại BHXH tỉnh Hà Nam .
Chương 3 : Hồn thiện cơng tác kế tốn tiền lương và các khoản
phải trích theo lương tại BHXH tỉnh Hà Nam .
Trong thời gian thực tập tại Bảo hiểm xã hội tỉnh Hà Nam , em đã có cơ
hội và điều kiện được tìm hiểu và nghiên cứu nhiều hơn về kế tốn tiền
lương và các khoản trích theo lương tại đơn vị . Nó đã giúp em rất nhiều
trong việc củng cố và mở mang hơn cho em, những kiến thức em đã được
học tại trường mà em chưa có điều kiện để được áp dụng thực hành. Em
xin chân thành cám ơn sự tận tình giúp đỡ, hướng dẫn của, cũng như sự
nhiệt tình của Ban Giám đốc và các anh , chị trong đơn vị , đặc biệt là
phịng Kế hoach – Tài chính trong thời gian thực tập vừa qua, đã giúp em
hoàn thành được chuyên đề thực tập này.
Em xin chân thành cảm ơn !
PHẦN I : LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC
KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TRONG ĐƠN VỊ
HÀNH CHÍNH SỰ NGHIỆP
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
6
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm tốn
1.1:ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH SỰ NGHIỆP
Đơn vị hành chính sự nghiệp là các đơn vị, cơ quan hoạt động bằng
nguồn kinh phí do ngân sách Nhà nước hoặc cấp trên cấp phát hoặc bằng
nguồn kinh phí khác như hội phí, học phí, viện phí, kinh phí được tài trợ,
thu từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ,... Đó là các đơn vị hành chính sự
nghiệp trực thuộc các Bộ, Tổng cục, các cơ quan Đoàn thể, các tổ chức xã
hội do trung ương và địa phương quản lý và các đơn vị trực thuộc lực
lương vũ trang.
Các các đơn vị hành chính sự nghiệp được Nhà nước quyết định
thành lập nhằm thực hiện một nhiệm vụ chuyên môn nhất định hay quản
lý Nhà nước về một hoạt động nào đó. Đặc trưng cơ bản của đơn vị hành
chính sự nghiệp là được trang trải các chi phí hoạt động và thực hiện
nhiệm vụ chính trị được giao bằng nguồn kinh phí từ ngân quỹ Nhà nước
hoặc từ quỹ cơng theo ngun tắc khơng bồi hồn trực tiếp.
Đơn vị hành chính sự nghiệp có thể phân loại như sau:
* Theo tính chất, các đơn vị HCSN bao gồm:
- Các đơn vị hành chính thuần túy: đó là các cơ quan cơng quyền trong
bộ máy hành chính nhà nước (các đơn vị quản lý hành chính nhà nước).
- Các đơn vị sự nghiệp: sự nghiệp văn hóa, sự nghiệp giáo dục, sự
nghiệp y tế, sự nghiệp kinh tế, sự nghiệp nghiên cứu khoa học,…
- Các tổ chức đoàn thể, xã hội, nghề nghiệp, tổ chức quần chúng,…
* Theo phân cấp quả lý tài chính, đơn vị hành chính sự nghiệp được
tổ chức theo hệ thống dọc tương ứng với từng cấp ngân sách nhằm phù
hợp với công tác chấp hành ngân sách cấp đó. Cụ thể đơn vị HCSN chia
thành ba cấp:
- Đơn vị sự toán cấp I: là cơ quan chủ quản các ngành hành chính sự
nghiệp trực thuộc TW và địa phương như các Bộ, tổng cục, Sở, ban,…Đơn
vị dự toán cấp I trực tiếp quan hệ với cơ quan tài chính để nhận và thanh
quyết tốn nguồn kinh phí cấp phát. Đơn vị dự tốn cấp I có trách nhiệm:
+ Tổng hợp và quản lý tồn bộ vốn của ngân sách giao
+ Phê chuẩn dự toán quí, năm của các đơn vị cấp dưới.
+ Tổ chức việc hạch toán kinh tế, việc quản lý vốn trong tồn ngành.
+ Tổng hợp các báo biểu kế tốn trong tồn ngành, tổ chức kiểm tra
kế tốn và kiểm tra tài chính đối với đơn vị cấp dưới.
- Đơn vị dự toán cấp II: Trực thuộc đơn vị dự toán đơn vị cấp I chịu sự
lãnh đạo trực tiếp về tài chính và quan hệ cấp phát vốn của đơn vị dự toán
cấp I. Đơn vị dự toán cấp II quản lý phần vốn ngân sách do đơn vị cấp I
phân phối bao gồm phần kinh phí của bản thân đơn vị và phần kinh phí của
các đơn vị cấp III trực thuộc. Định kỳ đơn vị phải tổng hợp chi tiêu kinh
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
7
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm tốn
phí ở đơn vị và của đơn vị dự toán cấp III báo cáo lên đơn vị dự toán cấp I
và cơ quan tài chính cùng cấp.
- Đơn vị dự toán cấp III: Trực thuộc đơn vị dự toán cấp II. Chịu sự lãnh
đạo trực tiếp về tài chính và quan hệ cấp phát vốn của đơn vị dự toán cấp
II, là đơn vị cuối cùng thực hiện dự toán. Đơn vị dự toán cấp III trực tiếp
sử dụng kinh phí của ngân sách, chấp hành các chính sách về chi tiêu, về
hạch toán, tổng hợp chi tiêu kinh phí báo cáo lên đơn vị cấp II và cơ quan
tài chính cùng cấp theo định kỳ .
1.2. LAO ĐỘNG :
1.2.1. Khái niệm về lao động
Lao động là quá trình con người sử dụng công cụ lao động tác động
vào đối tượng lao động nhằm tạo ra của cải vật chất cho xã hội. Có người
lao động bằng trí óc, có người thì lao động bằng chân tay, nhưng mục đích
cuối cùng của họ là làm ra sản phẩm để phục vụ cho lợi ích của bản thân
và xã hội. Do đó, lao động ln có mục đích và sáng tạo.
1.2.2. Sự cần thiết của lao động
Người lao động thể hiện vai trị rất to lớn trong xã hội đó là làm ra
của cải vật chất, thoả mãn tất cả các nhu cầu, các điều kiện về sinh hoạt,
sinh tồn và các thành quả của xã hội.
1.2.3. Phân loại lao động
Trong các doanh nghiệp cơng nghiệp thì cơng việc đầu tiên có tác dụng
thiết thực đối với cơng tác quản lý và hạch toán lao động tiền lương là phân loại
lao động.
- Phân theo tay nghề:
Phân loại lao động theo nhóm nghề nghiệp bao gồm:
+ Cơng nhân thực hiện chức năng sản xuất chính: Là những người làm
việc trực tiếp bằng tay hoặc bằng máy móc, tham gia vào quá trình sản xuất và
trực tiếp làm ra sản phẩm.
+ Cơng nhân sản xuất phụ: Là những người phục vụ cho quá trình sản
xuất và làm các ngành nghề phụ như phục vụ cho cơng nhân trực tiếp hoặc có
thể tham gia một cách gián tiếp vào quá trình sản xuất sản phẩm.
+ Lao động cịn lại gồm có: Nhân viên kỹ thuật, nhân viên lưu thơng tiếp
thị, nhân viên hồn chỉnh, kế toán, bảo vệ.
- Phân loại theo bậc lương:
+ Lao động trực tiếp và gián tiếp trong doanh nghiệp có nhiều mức lương
theo bậc lương, thang lương, thơng thường cơng nhân trực tiếp sản xuất có từ 1
đến 7 bậc lương.
+ Bậc 1 và bậc 2: bao gồm phần lớn số lao động phổ thông chưa qua
trường lớp đào tạo chuyên môn nào.
+ Bậc 3 và bậc 4: gồm những cơng nhân đã qua một q trình đào tạo.
+ Bậc 5 trở lên: bao gồm những công nhân đã qua trường lớp chun mơn
có kỹ thuật cao.
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
8
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm tốn
+ Lao động gián tiếp cũng có nhiều bậc lại chia làm nhiều phần hành, (vd:
như chuyên viên cấp 2).
+ Việc phân loại lao động theo nhóm lương rất cần thiết cho việc bố trí
lao động, bố trí nhân sự trong các doanh nghiệp.
1.3.KHÁI NIỆM , NHIỆM VỤ CỦA KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG
1.3.1: Khái niệm và ý nghĩa của tiền lương :
Ở bất kỳ xã hội nào việc sản xuất ra của cải vật chất hoặc thực hiện
các qui trình trong đơn vị HCSN đều khơng tách khỏi lao động con người.
Người lao động làm việc trong các đơn vị HCSN đều nhận thù lao lao
động dưới hình thức tiền lương. Tiền lương là một phạm trù kinh tế
phức tạp mang tính lịch sử và có ý nghĩa to lớn. Ngược lại bản thân tiền
lương cũng chịu tác động mạnh mẽ của xã hội, của tư tưởng chính trị. Khái
niệm tiền lương đã có từ lâu nhưng cho đến khi Chủ nghĩa ra đời nó mới
trở thành mang tính phổ thông. Trong XHCN, tiền lương là một tổng giá trị
sản phẩm xã hội dùng để phân chia cho người lao động theo nguyên tắc
làm theo năng lực hưởng theo lao động tiền lương đã mang một ý nghĩa
tích cực tạo ra cân bằng trong phân phối thu nhập quốc dân. Khái niệm tiền
lưuơng đã thừa nhận sức lao động là hàng hố đặc biệt là địi hỏi phải trả
cho người lao động theo sự đóng góp và cụ thể.
Hiểu một cách chung nhất tiền lương là biểu hiện bằng tiền của hao
phí lao động cần thiết mà đơn vị phải trả cho người lao động theo
tháng, ngày theo hệ thống thang bảng lương Nhà nước quy định hay theo
thời gian và khả năng lao động đã cống hiến cho đơn vị. Như vậy dưới các
góc độ khác nhau. Tuy nhiên để có một nhận thức đúng về tiền lương phù
hợp với cơ chế quản lý mới, khái niệm về tiền lương phải dáp ứng một số
yêu cầu sau:
- Coi sức lao động là hàng hoá của thị trường yếu tố sản xuất.
- Tiền lương phải là tiền trả cho sức lao động, tức là giá cả hàng hoá
sức lao động theo quy luật cung cầu, giá cả trên thị trường lao động.
- Tiền lương là bộ phận cơ bản (hoặc duy nhất) theo thu nhập của
người lao động.
- Tiền lương chịu sự chi phối của quy luật cung cầu nếu cầu về sức
lao động lớn thì người có nhu cầu sức lao động sẵn sàng trả lương cao hơn
cho người lao động để giữ chân họ tiếp tục cung cấp sức lao động cho
mình chứ khơng phải cho người khác. Ngược lại, nếu cung về sức lao động
hơn cầu về sức lao động thì đương nhiên người có nhu cầu về sức lao động
có nhu cầu lựa chọn lao động.
Tiền lương là khoản tiền mà các đơn vị trả cho người lao động theo
kết quả công việc số lượng chất lượng lao động mà một người đã công
hiến cho đơn vị , hay nói cách khác tiền lương chính là khoản tiền công
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
9
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
của một người lao động được nhận dự theo số lượng và chất lượng người
đó bỏ ra để thực hiện cơng việc của mình.
* ý nghĩa và vai trị của tiền lương và các khoản trích theo lương.
Ở bất cứ giai đoạn nào của xã hội lao động nói chung là một trong
những yếu tố trong điều kiện cần thiết để tồn tại và phát triển. Lao động là
một trong những yếu tố cơ bản để quyết định nên sự thành cơng và hồn
thiện của mọi cơng việc. Chi phí về lao động là 1 trong các yếu tố chi phí
cơ bản cấu thành nên giá trị và sức lao động bỏ ra của con người.
Tiền lương là số tiền thù lao lao động phải trả cho người lao động
theo hệ số lương và hệ số cấp bậc mà Nhà nước quy định. Ngồi tiền lương
cơng nhân viên chức còn được hưởng các khoản trợ cấp thuộc phúc lợi xã
hội, trong đó có trợ cấp BHXH, BHYT và KPCĐ mà theo chế độ tài chính
hiện hành. Các khoản này được Nhà nước hỗ trợ và một phần là đóng góp
của cán bộ cơng nhân viên chức theo tỉ lệ lương của mỗi người.Quỹ
BHXH được chi tiêu cho các trường hợp: ốm đau, thai sản, hưu trí, tử
tuất... Quỹ BHYT được sử dụng để thanh toán các khoản tiền khám, chữa
bệnh,viện phí, thuốc thang... cho các cán bộ cơng nhân viên trong thời gian
ốm đau, sinh đẻ.
Kinh phí Cơng đồn phục vụ chi tiêu cho hoạt động của tổ chức
Công đoàn nhằm chăm lo, bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Vai trò của tiền lương.
Tiền lương là một phạm trù kinh tế mang tính lịch sử có ý nghĩa chính trị
to lớn đối với bất kỳ Quốc gia nào, tiền lương được rất nhiều người quan
tâm kể cả người tham gia lao động và không tham gia lao động trực tiếp.
Tiền lương có vai trị rất quan trọng đối với người lao động. Nó có thể
đảm bảo duy trì năng lực làm việc của người lao động một cách có hiệu
quả. Bên cạnh đó tiền lương đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người lao
động cả về vật chất lẫn tinh thần, kích thích mối quan tâm với những người
lao động và họ sẽ làm việc tốt hơn. Như vậy tiền lương là nghiệp vụ quan
trọng nó cịn là giá cả sức lao động chính là thước đo hao phí lao động của
xã hội nói chung và từng đơn vị nói riêng.
Bên cạnh những vấn đề hết sức quan trọng về tiền lương thì nghiệp vụ
phát sinh giữa người lao động với các tổ chứuc xã hội cũng đóng vai trị rất
cần thiết đó là các khoản trích theo lương, BHXH, BHYT và KPCĐ. Đó là
việc phân phối phần giá trị mới do người lao động tạo ra, thực chất đó là sự
đóng góp của nhiều người để bù đắp cho một số người khi gặp rủi ro tai
nạn, ốm đau, thai sản...Các khoản trích theo lương đảm bảo quyền lợi cho
người lao động thực hiện công bằng xã hội thu hẹp khoảng cách giàu
nghèo khắc phục những mặt yếu của cơ chế thị trường.
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
10
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
1.3.2 : Nhiệm vụ của kế toán tiền lương :
- Nắm chắc tình hình biên chế các bộ cơng chức của đơn vị , tình
hình học sinh , sinh viên trên các mặt số lượng , họ tên từng người , số tiền
phải chi trả cho từng người , các khoản phải thu hoặc phải khấu trừ vào
lương , học bổng , sinh hoạt phí …
- Nắm vững và thực hiện các quy định về quản lý quỹ lương thuộc
khu vực hành chính sự nghiệp như : đăng ký biên chế , lập số lương ,….
- Thanh toán đầy đủ , kịp thời và đúng hạn cho các bộ , công chức ,
học sinh , sinh viên
- Thông qua cơng tác kế tốn mà kiểm tra việc chấp hành các nguyên
tắc chế độ về quản lý lao động tiền lương , quản lý học sinh , sinh viên qua
các mặt tuyển dụng để bạt thuyên chuyển … nhằm giảm nhẹ biên chế ,
nâng cao hiệu quả công tác .
- Giữ các sổ thẻ chi tiết về thanh toan lương và học bổng .
1.3.3 : Hạch toán tiền lương :
* Hạch tốn lao động và thời gian lao động.
Mục đích của hạch toán lao động và thời gian lao động trong doanh
nghiệp, ngồi việc giúp cho cơng tác quản lý lao động cịn là đảm bảo tính lương
chính xác cho từng người lao động.
Nội dung của hạch toán lao động bao gồm: Hạch toán số lượng lao động,
thời gian lao động và chất lượng lao động.
Tổ chức hạch toán lao động tiền lương và tiền công lao động, là rất cần
thiết nó là một bộ phận khơng thể thiếu trong hệ thống thơng tin chung của hạch
tốn kế tốn.
- Nhiệm vụ tài chính của yếu tố sản xuất kinh doanh này là:
+ Tổ chức hạch toán cơ cấu lao động hiện có trong cơ cấu sản xuất kinh
doanh và sự tuyển dụng, xa thải, thuyên chuyển lao động trong nội bộ đơn vị
theo quan hệ cung cầu về lao động cho kinh doanh.
+ Tổ chức theo dõi cơ cấu và sử dụng người lao động tại các nơi làm việc
để có thơng tin về số lượng chất lượng lao động ứng với cơng việc đã bố trí tại
nơi làm việc.
+ Tổ chức hạch tốn q trình tính tiền cơng và trả công lao động cho
người lao động.
+ Tổ chức phân cơng lao động kế tốn hợp lý trong phần hành kế tốn yếu
tố lao động và tiền cơng lao động.
+ Nguyên tắc chung để thực hiện các nhiệm vụ tổ chức nêu trên về lao
động và tiền lương là. Lựa chọn và vận dụng trong quá trình thực hiện hoạt động
kinh doanh của đơn vị một lượng chứng từ, sổ sách (tài khoản). Nội dung ghi
chép thông tin trên sổ sách và hệ thống báo cáo kế toán hợp lý về lao động và
tiền lương đủ cho yêu cầu quản lý, đặc biệt là quản lý nội bộ.
- Tiền đề cần thiết cho việc tổ chức tốt hệ thống thông tin kế toán lao động
tiền lương là:
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
11
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
+ Phải xây dựng được cơ cấu sản xuất hợp lý. Đây là tiền đề cho việc tổ
chức lao động khoa học tại nơi làm việc cho tổ chức ghi chép ban đầu về sử
dụng lao động.
+ Thực hiện tổ chức tốt lao động taị nơi làm việc, sự hợp lý của việc bố trí
lao động tại vị trí lao động theo không gian và thời gian ngành nghề, cấp bậc,
chun mơn là điều kiện để hạch tốn kết quả lao động chính xác và trên cơ sở
đó tính tốn đủ mức tiền cơng phải trả cho người lao động.
+ Phải xây dựng được các tiêu chuẩn định mức lao động cho từng loại lao
động, từng loại công việc và hệ thống quản lý lao động chặt chẽ cả về mặt tính
chất nhân sự, nội quy qui chế kỷ luật lao động.
+ Phải xác định trước hình thức trả cơng hợp lý và cơ chế thanh tốn tiền
cơng thích hợp có tác dụng kích thích vật chất người lao động nói chung và lao
động kế tốn nói riêng.
Nghĩa là: Phải bằng cách lượng hóa được tiền cơng theo thời gian, theo
việc, theo kết quả của việc đã làm trong khuôn khổ chế độ chung hiện hành.
+ Phải xây dựng ngun tắc phân chia tiền cơng khi nó có liên quan tới
nhiều hoạt động kinh doanh, nhiều loại sản phẩm làm ra để tính chi phí trả lương
hợp lý các giá thành.
* Tổ chức hạch toán lao động, thời gian lao động và kết quả lao động:
+ Hạch toán số lượng lao động:
Để quản lý lao động về mặt số lượng, DN sử dụng sổ sách theo dõi lao
động của doanh nghiệp thường do phòng lao động quản lý. Sổ này hạch toán về
mặt số lượng từng loại lao động theo nghề nghiệp, cơng việc và trình độ tay
nghề (cấp bậc kỹ thuật) của cơng nhân. Phịng lao động có thể lập sổ chung cho
toàn doanh nghiệp và lập riêng cho từng bộ phận dể nắm chắc tình hình phân bổ,
sử dụng lao động hiện có trong doanh nghiệp.
+ Hạch toán thời gian lao động:
Thực chất là hạch toán việc sử dụng thời gian lao động đối với từng công
nhân viên ở từng bộ phận trong doanh nghiệp. Chứng từ sử dụng ở đây là bảng
chấm công để ghi chép thời gian lao động và có thể sử dụng tổng hợp phục vụ
trực tiếp kịp thời cho việc quản lý tình hình huy động sử dụng thời gian dể cơng
nhân viên tham gia lao động.
Bảng chấm công được lập riêng cho từng tổ, xưởng sản xuất, do tổ trưởng
hoặc trưởng các phòng ban ghi hàng ngày. Cuối tháng bảng chấm cơng được sử
dụng làm cơ sở để tính lương đối với bộ phận lao động hưởng lương theo thời
gian.
+ Hạch tốn kết quả lao động:
Mục đích của hạch tốn này là theo dõi ghi chép kết quả lao động cuả
công nhân viên biểu hiện bằng số lượng (khối lượng công việc, sản phẩm đã
hoàn thành) của từng người hay từng tổ, nhóm lao động. Để hạch tốn kế tốn
sử dụng các loại chứng từ ban đầu khác nhau tùy theo loại hình và đặc điểm sản
xuất của từng doanh nghiệp.
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
12
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
Các chứng từ này là ‘‘phiếu xác nhận sản phẩm, cơng việc hồn
thành’’,‘‘Bảng ghi năng suất cá nhân, bảng kê khối lượng cơng việc hồn
thành”.
Chứng từ hạch tốn kết quả lao động do người lập ký, cán bộ kỹ thuật xác
nhận, lãnh đạo duyệt. Đây là cơ sở để tính tiền lương cho người lao động hay bộ
phận lao động hưởng lương theo sản phẩm.
Tóm lại hạch tốn lao động vừa là để quản lý việc huy động sử dụng lao
động, vừa làm cơ sở tính tốn tiền lương phải trả cho người lao động. Vì vậy
hạch tốn lao động có rõ ràng, chính xác, kịp thời thì mới có thể tính đúng, tính
đủ lương cho cơng nhân viên trong doanh nghiệp.
* Hạch tốn tiền cơng với người lao động:
+ Xác định trình tự tính tốn tổng mức tuyệt đối với người lao động trong
kỳ hạn được trả, được thanh toán. Để thực hiện được nội dung này cần phải có
điều kiện sau:
. Phải thu thập đủ các chứng từ có liên quan về số lượng và chất lượng lao
động.
. Phải dựa vào các văn bản quy định chế độ trả lương, thưởng, phụ cấp
của nhà nước.
. Phải xây dựng hình thức trả cơng thích hợp cho từng loại lao động trước
khi đi vào cơng việc tính tốn tiền công.
. Phải lựa chọn cách chia tiền công hợp lý cho từng người lao động, cho
các lọai công việc được thực hiện bằng một nhóm người lao động khác nhau về
ngành nghề, cấp bậc, hiệu suất công tác.
+ Xây dựng chứng từ thanh tốn tiền cơng và các khoản có liên quan khác
tới người lao động với tư cách là chứng từ tính lương và thanh tốn. Chứng từ
này được hồn thành sau khi thực hiện được sự trả cơng cho từng người lao
động và trở thành chứng từ gốc để ghi sổ tổng hợp tiền lương và BHXH.
+ Lựa chọn tiêu thức thích hợp để phân bổ tiền lương và BHXH cho từng
đối tượng chịu chi phí sản xuất (dựa vào bảng tính lương gián tiếp) và qua tiêu
chuẩn trung gian phân bổ cho đối tượng chịu phí tiền lương cuối cùng, lập
chứng từ ghi sổ cho số liệu đã phân bổ làm căn cứ ghi sổ tổng hợp của kế toán
theo đúng nguyên tắc.
+ Xây dựng quan hệ ghi sổ tài khoản theo nội dung thanh toán và tính
tốn phân bổ tiền lương phù hợp với u cầu thơng tin về đối tượng kế tốn nêu
trên.
1.4: QUỸ LƯƠNG, QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI, QUỸ BẢO HIỂM Y
TẾ, KINH PHÍ CƠNG ĐỒN, QUỸ BẢO HIỂM THẤT NGHIỆP:
1.4.1 : Qũy tiền lương :
Quỹ tiền lương: là toàn bộ các khoản tiền lương của doanh nghiệp trả cho
tất cả các loại lao động thuộc doanh nghiệp quản lý và sử dụng.
Thành phần quỹ tiền lương: bao gồm các khoản chủ yếu là tiền lương trả
cho người lao động trong thời gian thực tế làm việc, tiền lương trả cho người lao
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
13
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
động trong thời gian ngừng việc, nghỉ phép hoặc đi học, các loại tiền thưởng,
các khoản phụ cấp thường xuyên.
- Quỹ tiền lương của doanh nghiệp được phân ra 2 loại cơ bản sau:
+ Tiền lương chính: Là các khoản tiền lương phải trả cho người lao động
trong thời gian họ hồn thành cơng việc chính đã được giao, đó là tiền lương cấp
bậc và các khoản phụ cấp thường xuyên, và tiền thưởng khi vượt kế hoạch.
+ Tiền lương phụ: Là tiền lương mà doanh nghiệp phảI trả cho người lao
động trong thời gian không làm nhiệm vụ chính nhưng vẫn được hưởng lương
theo chế độ quy định như tiền lương trả cho người lao động trong thời gian làm
việc khác như: Đi họp, học, nghỉ phép, thời gian tập quân sự, làm nghĩa vụ xã
hội.
Việc phân chia quỹ tiền lương thành lương chính lương phụ có ý nghĩa
nhất định trong cơng tác hoạch tốn phân bổ tiền lương theo đúng đối tượng và
trong cơng tác phân tích tình hình sử dụng quỹ lương ở các doanh nghiệp.
Quản lý chi tiêu quỹ tiền lương phải đặt trong mối quan hệ với thực hiện
kế hoạch sản xuất kinh doanh của đơn vị nhằm vừa chi tiêu tiết kiệm và hợp lý
quỹ tiền lương vừa đảm bảo hoàn thành vượt mức kế hoạch sản xuất của doanh
nghiệp.
-Ngồi ra cịn có các loại tiền thưởng , tiền thưởng trong công ty: là khoản
tiền lương bổ sung nhằm quán triệt đầy đủ hơn nguyên tắc phân phối theo lao
động. Trong cơ cấu thu nhập của người lao động tiền lương có tính ổn định,
thường xuyên, còn tiền thưởng thường chỉ là phần thêm phụ thuộc vào các chỉ
tiêu thưởng, phụ thuộc vào kết qủa kinh doanh.
Nguyên tắc thực hiện chế độ tiền thưởng:
+ Đối tượng xét thưởng: Lao động có làm việc tại doanh nghiệp từ một
năm trở lên có đóng góp vào kết quả sản xuất kinh doanh doanh nghiệp.
Mức thưởng: Thưởng một năm không thấp hơn một tháng lương được căn
cứ vào hiệu quả đóng góp của người lao động qua năng suất chất lượng công
việc, thời gian làm việc tại doanh nghiệp nhiều hơn thì hưởng nhiều hơn.
+ Các loại tiền thưởng: Bao gồm tiền thưởng thi đua (từ quỹ khen
thưởng), tiền thưởng trong sản xuất kinh doanh (vượt doanh số, vượt mức kế
hoạch đặt ra của công ty)
1.4.2 : Quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH)
Trong thực tế không phải lúc nào con người cũng gặp thuận lợi có
đầy đủ thu nhập và mọi điều kiện để sinh sống bình thường. Trái lại, có rất
nhiều trường hợp khó khăn bất lợi, ít nhiều ngẫu nhiên phát sinh, những
nhu cầu cần thiết của con người lúc ấy không những mất đi hay giảm đi mà
thậm chí cịn tăng lên, xuất hiện nhu cầu mới. Vì vậy con người và xã hội
loài người muốn tồn tại, vượt qua được những lúc khó khăn ấy thì phải tìm
ra phương án giải quyết do vậy bảo hiểm xã hội đã ra đời.
Khái niệm BHXH được hiểu như sau: BHXH là sự đảm bảo thay thế
hoặc bù đắp một phần thu nhập đối với ngươi lao động hoặc mất việc làm
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
14
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm tốn
bằng cách hình thành và sử dụng một quỹ tài chính tập trung do sự đóng
góp của người sử dụng lao động và người tham gia lao động nhằm đảm
bảo an toàn đời sống cho người lao động và gia đình họ, góp phần đảm
bảo an tồn xã hội.
Quỹ BHXH là quỹ dùng để trợ cấp cho người lao động có tham gia
đóng góp quỹ trong các trường hợp họ bị mất khả năng lao động như ốm
đau thai sản, tai nạn lao động, hưu trí …
Nguồn hình thành quỹ: Quỹ BHXH được hình thành bằng cách tính theo
tỷ lệ 24% trên tổng quỹ lương cấp bậc và các khoản phụ cấp thường xuyên của
người lao động thực tế trong kỳ hạch toán.
. Người sử dụng lao động phải nộp 17% trên tổng quỹ lương và tính vào
chi phí sản xuất kinh doanh.
. Nộp 7% trên tổng quỹ lương thì do người lao động trực tiếp đóng góp
(trừ vào thu nhập của họ).
Những khoản trợ cấp thực tế cho người lao động tại doanh nghiệp trong
các trường hợp bị ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, được tính toán dựa trên cơ
sở mức lương ngày của họ, thời gian nghỉ và tỷ lệ trợ cấp BHXH, khi người lao
động được nghỉ hưởng BHXH kế toán phải lập phiếu nghỉ hưởng BHXH cho
từng người và lập bảng thanh toán BHXH để làm cơ sở thanh toán với quỹ
BHXH.
Quỹ BHXH được quản lý tập trung ở tài khoản của người lao động. Các
doanh nghiệp phải nộp BHXH trích được trong kỳ vào quỹ tập trung do quỹ
BHXH quản lý.
Mục đích sử dụng quỹ: Là quỹ dùng để trợ cấp cho người lao động có
tham gia đóng góp quỹ.
Hay theo khái niệm của tổ chức lao động quốc tế (ILO) BHXH được hiểu
là sự bảo vệ của xã hội với các thành viên của mình thơng qua một loạt các biện
pháp cơng cộng để chống lại tình trạng khó khăn về kinh tế xã hội do bị mất
hoặc giảm thu nhập, gây ra ốm đau mất khả năng lao động.
BHXH là một hệ thống 3 tầng:
Tầng 1: Là tầng cơ sở để áp dụng cho mọi người, mọi cá nhân trong xã
hội. Người nghèo, tuy đóng góp của họ trong xã hội là thấp nhưng khi có yêu
cầu nhà nước vẫn trợ cấp.
Tầng 2: Là tầng bắt buộc cho những người có cơng ăn việc làm ổn định.
Tầng 3: Là sự tự nguyện cho những người muốn đóng BHXH cao.
Về đối tượng: Trước đây BHXH chỉ áp dụng đối với những doanh nghiệp
nhà nước. Hiện nay theo nghị định 45/CP thì chính sách BHXH được áp dụng
đối với tất cả các lao động thuộc mọi thành phần kinh tế (tầng2). Đối với tất cả
các thành viên trong xã hội (tầng1) và cho mọi người có thu nhập cao hoặc có
điều kiện tham gia mua. BHXH cịn quy định nghĩa vụ đóng góp cho những
người được hưởng chế độ ưu đãi. Số tiền mà các thành viên thành viên trong xã
hội đóng hình thành quỹ BHXH.
1.4.3 : Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT)
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
15
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
Xã hội ngày càng phát triển con người ngày càng liên kết với nhau
dựa trên quan điểm "mình vì mọi người, mọi người vì mình". Mỗi
cá nhân, xã hội ln tương trợ lẫn nhau, một trong các hình thức tương
trợ đó là BHYT.
BHYT là sự đảm bảo cho sự thay thế hoặc bù đắp một phần chi phí
khám chữa bệnh cho người lao động khi họ gặp rủi ro, ốm đau, tai nạn…
bằng cách hình thành và sử dụng một quỹ tài chính tập trung nhằm đảm
bảo sức khoẻ cho người lao động.
Quỹ BHYT là quỹ được sử dụng để trợ cấp cho những người có tham
gia đóng góp qũy trong các hoạt động khám, chữa bệnh theo chế độ hiện
hành.
Quỹ BHYT do cơ quan BHYT thống nhất quản lý và trợ cấp cho
người lao động thông qua mạng lưới y tế. Vì vậy khi trích BHYT các đơn
vị phải nộp cho cơ quan BHYT (qua tài khoản tại Kho bạc Bảo hiểm y tế là
hình thức bảo hiểm được áp dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, khơng
vì mục đích lợi nhuận, do Nhà nước tổ chức thực hiện và các đối tượng có
trách nhiệm tham gia
Nguồn hình thành quỹ:
. 1,5% Do người lao động trực tiếp nộp (trừ vào thu nhập của họ)
. 3% Do doanh nghiệp chịu (Tính vào chi phí sản xuất- kinh doanh)
Mục đích sử dụng quỹ: Quỹ BHYT do cơ quan BHYT thống nhất quản lý
và trợ cấp cho người lao động thơng qua mạng lưới y tế, những người có tham
gia nộp BHYT khi ốm đau bệnh tật đi khám chữa bệnh họ sẽ được thanh tốn
thơng qua chế độ BHYT mà họ đã nộp.
1.4.4 : Kinh phí cơng đồn (KPCĐ)
Cơng đoàn là một đoàn thể đại diện cho người lao động nói tiếng nói
chung của người lao động đứng ra đấu tranh bảo vệ quyền lợi cho người
lao động. Đồng thời cơng đồn cũng trực tiếp hướng dẫn điều chỉnh thái độ
người lao động đối với công việc, người sử dụng lao động đối với cơng
việc. Kinh phí cơng đồn là nguồn tài trợ cho hoạt động cơng đồn ở các
cấp. Kinh phí cơng đồn là quỹ tài trợ cho hoạt động cơng đồn các cấp.
Nguồn hình thành quỹ: KPCĐ được trích theo tỷ lệ:
2% Trên tổng số tiền lương phải trả cho người lao động, và doanh nghiệp
phải chịu tồn bộ (tính vào chi phí sản xuất- kinh doanh).
Mục đích sử dụng quỹ:
50% KPCĐ thu được nộp lên cơng đồn cấp trên, cịn 50% để lại chi tiêu
cho hoạt động cơng đồn tại đơn vị.
1.4.5 : Quỹ bảo hiểm thất nghiệp (BHTN)
Theo Luật Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp bắt buộc áp dụng
đối với đối tượng lao động và người sử dụng lao động như sau:
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
16
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
- Người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp là công dân Việt
Nam làm việc theo hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc mà các hợp
đồng này không xác định thời hạn hoặc xác định thời hạn từ đủ mười hai
tháng đến ba mươi sáu tháng với người sử dụng lao động.
- Người sử dụng lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp bao gồm
cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân; tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp,
tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác; cơ quan, tổ chức nước
ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam; doanh nghiệp,
hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác và cá nhân có
thuê mướn, sử dụng và trả cơng cho người lao động có sử dụng từ mười
lao động trở lên.
Tỷ lệ các khoản trích theo lương giai đoạn 2012 - 2013
BHXH
(%)
Doanh nghiệp ( Đơn vị )
BHYT
(%)
17
3
Người lao động
7
1.5
Tổng
24
4.5
KPCD
(%)
2
2
BHTN
(%)
Tổng
(%)
1
23
1
9.5
2
32.5
1.5 : HÌNH THỨC KẾ TỐN :
Tùy đặc điểm, tính chất hoạt động của đơn vị mà chọn một trong
những hình thức kế tốn sau :
Hình thức kế tốn Nhật ký chung
Hình thức kế tốn Nhật ký - Sổ cái
Hình thức kế toan Chứng từ ghi sổ
Hình thức kế tốn Nhật ký - Chứng từ
Hình thức kế tốn trên máy vi tính.
Việc lựa chọn hình thức kế tốn hợp lý phải căn cứ vào khả năng và
trình độ của đội ngũ cán bộ kế tốn hiện có và đặc điểm, qui mơ của đơn
vị.
1.5.1. Hình thức kế tốn nhật ký chung.
Đặc trưng cơ bản của hình thức Nhật ký chung là tất cả các nghiệp
vụ kinh tế tài chính phát sinh đều phải được ghi vào sổ Nhật ký mà trọng
tâm là sổ Nhật ký chung, theo trình tự thời gian phát sinh và nội dung kinh
tế nghiệp vụ đó. Sau đó lấy số liệu trên sổ Nhật ký để ghi vào Sổ cái theo
từng nghiệp vụ phát sinh.
Hình thức kế tốn Nhật ký chung gồm các loại sổ kế toán chủ yếu
sau:
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
17
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm tốn
Sơ đồ 1. TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TỐN
THEO HÌNH THỨC KẾ TỐN NHẬT KÝ CHUNG
CHỨNG TỪ
KẾ TỐN
SỔ NHẬT KÝ
CHUNG
SỔ CÁI
SỔ, THẺ KẾ TOÁN CHI
TIẾT
BẢNG TỔNG HỢP CHI
TIẾT
BẢNG CÂN ĐỐI
SỔ PHÁT SINH
BÁO CÁO TÀI CHCHÍNH
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu số liệu cuối tháng
- Sổ Nhật ký chung.
- Sổ cái.
- Các sổ, thẻ kế tốn chi tiết.
Trình tự ghi sổ kế tốn theo hình thức kế tốn Nhật ký chung:
Hàng ngày, căn cứ vào chứng từ kế toán được dùng làm căn cứ
để ghi sổ, trước hết ghi nghiệp vụ phát sinh vào sổ Nhật ký chung để ghi
vào Sổ cái theo các tài khoản kế toán phù hợp. Nếu đơn vị có mở sổ kế
tốn chi tiết thì đồng thời với việc ghi Sổ Nhật ký chung, các nghiệp vụ
phát sinh phải được ghi vào các Sổ kế tốn chi tiết liên quan.
Cuối tháng, cuối q, cuối năm công số liệu trên Sổ cái, lập
Bảng cân đối số phát sinh.
Sau khi đã kiểm tra đối chiếu khớp đúng số liệu ghi trên Sổ cái
và Bảng tổng hợp chi tiết (được lập từ các sổ kế toán chi tiết) dùng để lập
các Báo cáo tài chính.
Về nguyên tắc, tổng số phát sinh Nợ và tổng số phát sinh Có
trên Sổ Nhật ký chung cùng kỳ,
1.5.2. Hình thức kế tốn Nhật ký- Sổ cái.
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
18
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm tốn
Đặc trưng cơ bản của hình thức Nhật ký - Sổ cái các nghiệp vụ kinh
tế phát sinh được kết hợp ghi chép theo trình tự thời gian và phân loại, hệ
thống hóa theo nội dung kinh tế (theo tài khoản kế toán) trên cùng một
quyển sổ kế toán tổng hợp là sổ Nhật ký - Sổ cái và trong cùng một quá
trình ghi chép.
Căn cứ để ghi vào sổ Nhật ký - sổ cái là các chứng từ kế toán hoặc
bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại.
Hình thức sổ kế tốn Nhật ký - sổ cái gồm có các loại sổ kế tốn chủ
yếu sau:
Nhật ký - sổ cái.
Các sổ, thẻ kế tốn chi tiết.
Trình tự ghi sổ theo hình thức kế tốn Nhật ký - sổ cái.
Hàng ngày, kế toán căn cứ vào chứng từ kế toán hoặc bảng
tổng hợp chứng từ kế toán đã được kiểm tra, xác định tài khoản ghi Nợ, tài
khoản ghi Có để ghi vào Sổ Nhật ký - sổ cái. Mỗi chứng từ hoặc bảng tổng
hợp chứng từ được ghi một dòng đồng thời ở cả hai phần Nhật ký và Sổ
cái. Bảng tổng hợp chứng từ được lập cho những chứng từ cùng loại, phát
sinh nhiều lần trong một ngày (như phiếu thu, phiếu chi, phiếu xuất, phiếu
nhập vật liệu,…).
Chứng từ kế toán và bảng tổng hợp chứng từ sau khi được
dùng để ghi Nhật ký - sổ cái phải được ghi vào sổ, thẻ kế toán chi tiết có
liên quan.
Cuối tháng, sau khi đã phản ánh tồn bộ chứng từ kế toán phát
sinh trong tháng vào sổ Nhật ký và các sổ kế toán chi tiết, kế toán tiến hành
cộng Nhật ký- sổ cái ở cột phát sinh của phần Nhật ký và cột Nợ, cột Có
của từng tài khoản ở phần sổ cái để ghi vào dòng cột phát sinh cuối tháng.
Căn cứ vào số phát sinh các tháng trước và số phát sinh tháng này để tính
ra số phát sinh lũy kế từ đầ quí đến cuối tháng này. Căn cứ vào số dư đầu
tháng (đầu quí) và số phát sinh trong tháng, tính ra số dư cuối tháng (cuối
quí) của từng tài khoản.
Việc kiểm tra đối chiếu các số liệu sau khi cộng Nhật
ký - sổ cái phải đảm bảo yêu cầu sau:
Tổng số tiền của cột
Tổng số phát sinh
Tổng số phát sinh
“phát sinh” ở phần = Nợ của tất cả các tài = Có của tát cả các
Nhật ký
khoản
tài khoản
Tổng số dư Nợ các tài khoản = Tổng số dư Có các tài khoản.
Các sổ, thẻ kế toán chi tiết cũng phải =
cộng số phát sinh Nợ, số
phát sinh Có và tính ra số dư cuối tháng của từng đối tượng; căn cứ số liệu
của từng đối tượng chi tiết lập “Bảng tổng hợp chi tiết” cho từng tài khoản.
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
19
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại học Cơng nghiệp Hà Nội
Khoa kế tốn - Kiểm toán
Số liệu trên Bảng tổng hợp chi tiết từng tài khoản được đối chiếu với số
phát sinh Nợ, số phát sinh Có và số dư của tài khoản đó trên Nhật ký - sổ
cái.
Số liệu trên Nhật ký- sổ cái, trên các sổ, thẻ kế toán chi tiết và
Bảng tổng hợp chi tiết sau khi kiểm tra, đối chiếu khớp đúng được sử dụng
để lập Bảng cân đối tài khoản và các báo cáo tài chính khác.
Sơ đồ phản ánh trình tự ghi sổ kế tốn theo hình thức Nhật ký- sổ
cái:
Sơ đồ 2. TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TỐN
THEO HÌNH THỨC KẾ TỐN NHẬT KÝ - SỔ CÁI
CHỨNG TỪ KẾ TOÁN
SỔ QUỸ
BẢNG TỔNG
HỢP CHỨNG
TỪ GỐC
NHẬT KÝ - SỔ CÁI
SỔ, THẺ
KẾ TỐN
CHI TIẾT
BẢNG
TỔNG HỢP
CHI TIẾT
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu số liệu cuối tháng
1.5.3. Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ
Đặc trưng cơ bản của hình thức kế tốn Chứng từ ghi sổ là việc ghi
sổ kế toán tổng hợpđược căn cứ trực tiếp vào “chứng từ ghi sổ”. Chứng từ
ghi sổ là một loại sổ kế tốn để phân loại, hệ thống hóa và xác định nội
dung kinh tế của các hoạt động kinh tế tài chính đã phát sinh. Việc ghi sổ
kế toán trên cơ sở Chứng từ ghi sổ sẽ được tách biệt thành hai quá trình
riêng rẽ:
Phạm Thùy Linh - Lớp CĐKT 17 - Khóa 12
20
Luận văn tốt nghiệp
