Soạn văn lớp 6 (ngắn nhất) cánh diều bài (4)

Thánh Gióng
1. Chuẩn bị
Câu hỏi (trang 15 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Xem lại khái niệm truyện truyền
thuyết ở phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này. Đọc
trước truyện Thánh Gióng.
Khi đọc truyện truyền thuyết, các em cần chú ý:
- Truyện xảy ra thời nào? Kể về chuyện gì? Nhân vật nào nổi bật?
- Truyện liên quan đến sự thật lịch sử nào? Đâu là chi tiết tưởng tưởng tượng
hoang đường kì ảo?
- Truyện muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều ấy có liên quan như thế nào
đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em?
Trả lời:
- Truyện Thánh Gióng xảy ra vào đời Hùng Vương thứ sáu.
- Truyện kể về xuất thân kì lạ của cậu bé Gióng, 3 tuổi vẫn khơng biết đi, biết nói,
cười chỉ đặt đâu nằm đó. Nhưng khi đất nước có giặc ngoại xâm cậu bé lại cất
tiếng nói địi đi đánh giặc.
- Nhân vật nổi bật trong truyện là: Thánh Gióng.
- Các sự thật lịch sử có liên quan đến truyền thuyết Thánh Gióng là.
+ Những cuộc chiến trang xâm lược của giặc ngoại xâm từ phương Bắc.
+ Dân tộc Việt Nam đã bắt đầu biết chế tạo các loại công cụ, vũ khí bằng sắt,
đồng.
- Những chi tiết có yếu tố kì ảo trong truyện là: Bà mẹ chỉ ướm vào vết chân lạ
mà thụ thai  Mang thai đến mười hai tháng; ba tuổi mà cậu bé chẳng biết đi
đứng, nói cười  Khi sứ giả đến tìm người tài giỏi giúp nhà vua đánh giặc, Gióng
bỗng cất tiếng nói xin đi đánh giặc  Gióng lớn nhanh như thổi, ăn cơm mấy
cũng không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ  Giặc đến, Gióng vươn vai biến
thành một tráng sĩ cao lớn  Ngựa sắt mà hí được, lại phun lửa  Khi dẹp xong
giặc, Gióng và ngựa sắt từ từ bay lên trời  Ngựa phun lửa thiêu cháy một làng,
chân ngựa chạy biến thành ao hồ, tre ngả màu vàng óng... Truyện Thánh Gióng
muốn ca ngợi cơng cuộc chống ngoại xâm, truyền thống huy động sức mạnh của
cả cộng đồng, dùng tất cả các phương tiện để đánh giặc.

- Truyện Thánh Gióng đã ca ngợi tinh thần đồn kết của tồn dân tộc, ca ngợi ý
chí chiến đấu giành lại bình yên cho tố quốc. Đây là những bài học vô cùng quý
giá với các bạn học sinh nhỏ tuổi như chúng em, giúp chúng em biết trân trọng,
u thương mảnh đất q hương mình. Biết đồn kết, tương thân tương ái mỗi khi
đất nước gặp khó khăn.
2. Đọc hiểu
Câu 1 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Chú ý những chi tiết khác thường ở
phần 1?


Trả lời:
Chi tiết khác thường là:
- Người vợ ra đồng thấy vết chân to ướm thử chân mình về nhà thụ thai.
- Bà thụ thai và mang thai tận 12 tháng (người thường chỉ mang thao 9 tháng 10
ngày)
- Đứa trẻ lên ba vẫn khơng biết nói, cười, cha mẹ đặt đâu nằm đó.
Câu 2 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Câu nói đầu tiên của chú bé là gì?
Trả lời:
Câu nói đâu tiên: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”.
Câu 3 (trang 16 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Những ai đã góp phần ni chú bé?
Trả lời:
- Cha mẹ cậu bé và bà con làng xóm góp gạo ni chú bé.
Câu 4 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Những chi tiết làm nổi bật phẩm chất
nhân vật?
Trả lời:
- Đứa bé nghe tiếng rao, bỗng dưng cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”. Sứ
giả vào, đứa bé bảo: “Ông về tân với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi
sắt và một tắm áo giáp! sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này.”
 Tính cách dứt khốt, mạnh mẽ, thể hiện phẩm chất của người anh hùng
- Chi tiết roi sắt gãy Thánh Gióng nhổ tre bên đường thay roi đánh giặc.

 Thể hiện sự thông minh nhạy bén, biết ứng phó nhanh chóng với hồn cảnh.
- Đánh giặc xong cưỡi ngựa về trời.
 Phẩm chất cao quý của một người anh hùng không màng công danh, không
cần được ca ngợi, nhớ ơn.
Câu 5 (trang 17 SGK Ngữ văn 6 tập 1): Chi tiết kết thúc truyện ở phần 4 có gì
đáng chú ý?
Trả lời:
- Qua chi tiết kết thúc Thánh Gióng bay về trời để thể hiện phẩm chất trong sạch,
đẹp đẽ, cao thượng của người anh hùng Thánh Gióng
- Thể hiện niềm tin, ước mơ của nhân dân về người anh hùng.
3. Câu hỏi cuối bài
Câu 1 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Sự việc chính:
(1) Sự ra đời của Gióng;
(2) Gióng bỗng nhiên biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc;
(3) Gióng lớn nhanh như thổi, ăn bao nhiêu cũng không đủ no, quần áo vừa mặc
xong đã căng đứt chỉ.
(4) Gióng vươn vai thành tráng sĩ ra trận


(5) Thánh Gióng đánh tan giặc;
(6) Thánh Gióng lên núi, cởi giáp sắt bỏ lại, bay về trời;
(7) Vua phong danh hiệu và lập đền thờ.
(8) Những dấu tích cịn lại của chuyện Thánh Gióng.

Câu 2 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
- Trong truyện, Thánh Gióng bộc lộ những phẩm chất:
+ Yêu nước, sẵn sàng hi sinh, chiến đấu vì dân tộc

+ Có sức mạnh phi phàm và sử dụng sức mạnh một cách chính nghĩa.
+ Thơng minh, tài trí, nhạy bén.
+ Trong sạch, khơng màng vật chất, danh lợi.
 Tên truyện Thánh Gióng đã thể hiện thái độ trân trọng, biết ơn, tự hào về người
anh hùng dân tộc.
Câu 3 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Truyền thuyết Thánh Gióng liên quan đến lịch sử:
- Câu chuyện diễn ra ở đời Hùng Vương Thứ sáu, ở làng Gióng.
- Đã có những cuộc chiến tranh ác liệt diễn ra giữa dân tộc ta và giặc ngoại xâm.
- Người Việt thời bấy giờ đã chế tác ra vũ khí bằng sắt, thép.
- Người Việt cổ đã từng đồn kết đứng lên chơng giặc ngoại xâm.
Câu 4 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:


Câu 5 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1):
Trả lời:
Theo em truyện đã phản ánh được hiện thực và ước mơ của nhân dân ta là:
- Hiện thực là giặc ngoại xâm vẫn lăm le xâm chiến bờ cõi đất nước ta.
- Qua đó thể hiện mơ ước của nhân dân về người anh hùng có khả năng chiến đấu
chống giặc ngoại xâm và ước mơ có những vũ khí tối tân hiện đại để chiến đấu
với kẻ thù.
Câu 6 (trang 18 SGK Ngữ văn 6 tập 1)
Trả lời:
Lí do đặt tên:
- Hội thi dành cho lứa tuổi thiếu niên, lứa tuổi Thánh Gióng trong thời đại mới.
- Hình ảnh Thánh Gióng là hình ảnh của sức mạnh, của tinh thần chiến thắng rất
phù hợp với ý nghĩa của một hội thi thể thao.
- Mục đích của hội thi là khoẻ để học tập, lao động, góp phần bảo vệ và xây dựng

Tổ quốc sau này.