Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (189.08 KB, 4 trang )
Cấu trúc của các chuỗi
polynucleotide
Các nucleotide trong DNA hoặc RNA nối với nhau bằng các mối liên kết
đồng hoá trị (covalent) có tên là liên kết 3',5'-phosphodiester giữa gốc đường
của nucleotide này với nhóm phosphate của nucleotide kế tiếp, tạo thành
chuỗi polynucleotide. Vì vậy các chuỗi này bao giờ cũng được kéo dài theo
chiều 5'→3' (đầu 5' mang nhóm phosphate tự do và đầu 3' chứa nhóm -OH tự
do). Chúng có bộ khung vững chắc gồm các gốc đường và phosphate xếp
luân phiên nhau, còn các base nằm về một bên. Trình tự các base vì vậy được
đọc theo một chiều xác định 5'→3'. Đây là cấu trúc hoá học sơ cấp của DNA
và RNA (Hình 2.8 và 2.9).
Hình 2.8 Mô hình cấu trúc chuỗi polynucleotide DNA. Ở đây cho thấy các
vị trí 5'-phosphate và 3'-hydroxyl cũng như đường deoxyribose và liên kết
phosphodiester nối giữa các gốc đường này.
Thông thường người ta biểu diễn trình tự base 5'→3' theo chiều từ trái sang
phải. Hình 2.8 cho thấy các chuỗi DNA và RNA chỉ khác nhau bởi base U
hoặc T và gốc đường trong các nucleotide của chúng. Nếu bỏ qua sự khác
biệt về gốc đường, ta có thể hình dung trình tự các base của hai chuỗi
polynucleotide của DNA và RNA đều sinh trưởng theo chiều từ 5' đến 3'
(5'→3'), như sau:
Chuỗi DNA: (5') pApApTpTpCpTpTpApApApTpTpC -OH (3')
Chuỗi RNA: (5') pApApUpUpCpUpUpApApApUpUpC -OH (3')
Hình 2.9 Cấu trúc chuỗi polynucleotide của DNA (a) và của RNA (b). Các
chuỗi polynucleotide bao giờ cũng được tổng hợp (kéo dài) theo chiều 5'→3';