Skkn một số biện pháp giúp giáo viên vận dụng nguyên vật liệu tự nhiên, để duy trì hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình tại trường mẫu giáo an bình

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
BẢN MƠ TẢ SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến Thành phố Cần thơ.
1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp giúp giáo viên vận dụng
nguyên vật liệu tự nhiên, để duy trì hứng thú của trẻ trong hoạt động
tạo hình tại trường mẫu giáo An Bình, quận Ninh Kiều, Thành phố
Cần Thơ.
2. Quyết định công nhận: số 3411/QĐ-HĐSK ngày 25 tháng 6 năm
2019 của Hội đồng sáng kiến quận Ninh Kiều về việc công nhận hiệu quả áp
dụng và phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến, giải pháp, kinh nghiệm năm học
2018-2019 trên địa bàn quận Ninh Kiều.
3. Tác giả sáng kiến:

SỐ
TT

Họ và tên

Ngày tháng
năm sinh

1

Cao Thị Cẩm Bình

25/4/1977

Chức vụ, đơn Trình độ chun
vị cơng tác

mơn
Đại học
Hiệu trưởng sư phạm Mầm non

4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến (nếu có): khơng có
5. Thời điểm sáng kiến được áp dụng: Từ tháng 8/2018
6. Nội dung sáng kiến:
6.1. Lý do chọn đề tài
Hoạt động tạo hình của trẻ mầm non là hoạt động mang tính “nghệ 
thuật”. “Nghệ thuật” ở đây không phụ thuộc vào kiến thức của trẻ mà phụ thuộc
vào sự hứng thú, cảm xúc, tình cảm của trẻ. Và đặc biệt là hứng thú của trẻ trong
quá trình hoạt động tạo hình sẽ làm nẩy sinh ra những ý tưởng mới thú vị mang
tính “nghệ thuật” với vẻ hồn nhiên của mỗi trẻ thơ. Trẻ thơ ham thích rất nhanh
nhưng rồi cũng rất nhanh chán. Trong trường Mầm non muốn cho trẻ có được
hứng thú lâu bền thì cơ giáo phải tạo được các yếu tố mới lạ để hấp dẫn trẻ, thu
hút trẻ... để có những sản phẩm tạo hình mang tính “nghệ thuật”, một trong
những yếu tố rất quan trọng, luôn hấp dẫn trẻ, tạo cho trẻ niềm say mê dễ phát
triển khả năng tạo hình của trẻ chính là tự nhiên, ngun vật liệu tự nhiên gần
gũi thân thiện với trẻ, dễ tìm kiếm an tồn và khơng tốn kém. Thực tế tại trường
Mẫu giáo An Bình, giáo viên có tạo tình huống cho trẻ hoạt động tự do với
nhiều nguyên vật liệu tự nhiên. Tuy nhiên, hầu hết giáo viên chưa chú ý vận
dụng hết được vai trò của tự nhiên để duy trì sự hứng thú của trẻ trong hoạt động
tạo hình tại trường. Với những lý do trên cùng với mong muốn giúp giáo viên có
thêm nhiều cơ hội để phát triển tính tích cực, hứng thú và trí tưởng tượng sáng
tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình, tơi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp

skkn


giáo viên vận dụng nguyên vật liệu tự nhiên, để duy trì hứng thú của trẻ trong

hoạt động tạo hình tại trường mẫu giáo An Bình, quận Ninh Kiều, Thành
phố Cần Thơ”.
6.2. Các biện pháp đã thực hiện
6.2.1. Tập huấn bồi dưỡng chun mơn cho đội ngũ quản lí, giáo viên:
Để chuẩn bị cho năm học
mới, ngay từ tháng 8/2018 đội
ngũ quản lí, giáo viên của nhà
trường đã được tổ chức tập
huấn và triển khai thực hiện các
chuyên đề trọng tâm do Phòng
Mầm non Sở Giáo dục & Đào
tạo Thành phố Cần Thơ, phòng
Giáo dục & Đào tạo quận Ninh
Kiều tổ chức.
Đặc biệt, đội ngũ giáo viên đã được bồi dưỡng chuyên đề “Đổi mới tổ
chức hoạt động Tạo hình cho trẻ trong mầm non”. Đồng thời, nhà trường luôn
tạo điều kiện thuận lợi để cho giáo viên học tập lẫn nhau qua các buổi sinh hoạt
chuyên môn, chuyên đề về  đổi mới tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ trong
trường, căn cứ vào mức độ phát triển, khả năng thực tế của trẻ ở mỗi độ tuổi,
kết hợp cùng Chuyên môn, tổ khối trưởng ở tất cả các khối từ nhóm 19 - 24
tháng đến trẻ 5 - 6 tuổi để thống nhất phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình
linh hoạt, sáng tạo mà kích thích được tư duy sáng tạo của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ
được thể hiện cảm xúc, hứng thú tìm hiểu c̣c sớng gần gũi xung quanh và trẻ
biết tạo ra những sản phẩm bằng chính đơi tay của mình phù hợp với từng độ
tuổi, phù hợp với trẻ tại mỗi nhóm/lớp.
6.2.2. Tạo điều kiện cho Ban giám hiệu và giáo viên được tham quan học
tập, trao đổi kinh nghiệm:
Nhằm giúp giáo viên hiểu và vận dụng tốt giữa lý luận với thực tiễn phù
hợp với điều kiện của nhóm lớp mình phụ trách thì phải tổ chức cho 100% giáo
viên được trực tiếp dự giờ các tiết dạy mẫu, thao giảng chuyên đề trọng tâm tại

trường, và có điều kiện được tham quan học tập, trao đổi với các trường bạn
trong và ngoài quận về cách xây dựng môi trường, các biện pháp để duy trì hứng
thú của trẻ trong các hoạt động phù hợp với từng độ tuổi nhà trẻ hay trẻ mẫu
giáo. Nhà trường đã tổ chức cho cán bộ quản lý và giáo viên cốt cán của trường
tham quan học tập trao đổi kinh nghiệm tại 2 trường Mầm non, Tp. Đà Nẵng; Tổ
chức đón các trường đơn vị bạn với hơn 100 cán bộ quản lý và giáo viên trong
thành phố Cần Thơ về tham quan trao đổi kinh nghiệm tại trường. Từ đó, giáo
viên nhận xét, thảo luận, phân tích để thấy rõ điểm đổi mới, sự sáng tạo để
phát triển tính tích cực, hứng thú và trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ trong
hoạt động tạo hình, với cách vận dụng nguyên vật liệu tự nhiên để duy trì sự
hứng thú của trẻ mỗi giáo viên cần chú ý: có sự lựa chọn thông tin về thế giới
xung quanh để gợi ý cho trẻ hiểu về sự vật hiện tượng nhưng phải “vừa tầm” và

skkn


đặt biệt khơng can thiệp sâu để trẻ có thể, thể hiện khả năng cảm nhận riêng.
Tạo hình đẹp “mn hình vạn trạng” tuy có những quy luật riêng nhưng khơng
bao giờ có điểm chính xác như những mơn khoa học khác. Mỗi độ tuổi trong
trường Mầm non trẻ khác nhau về cách hiểu, đến cách “nói” bằng hình, bằng
màu… Chính vì thế sản phẩm mang tính “nghệ thuật” của mỗi trẻ khơng giống
nhau về bố cục hình ảnh, màu sắc… tạo hình của trẻ vừa thật, vừa hư, vừa trong
sáng hồn nhiên, ngây thơ và đáng yêu.
6.2.3. Giúp giáo viên có nhiều cơ hội để áp dụng những kỹ năng đã được
bồi dưỡng vào thực tế trong quá trình vận dụng nguyên vật liệu tự nhiên, để duy
trì sự hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình:
Hoạt động tạo hình: Vẽ, nặn, cắt, xé dán… không thể thực hiện được nếu
không có ngun vật liệu tạo hình. Để hoạt động tạo hình có hiệu quả thì việc
lựa chọn và sử dụng hợp lý nguyên vật liệu tạo hình là rất quan trọng.
Nguyên vật liệu càng

phong phú bao nhiêu thì khả
năng sáng tạo của trẻ càng được
phát huy bấy nhiêu, đặc biệt là
những nguyên liệu hết sức gần
gũi sẽ duy trì sự hứng thú nhằm
khuyến khích tính chủ động và
khả năng sáng tạo của trẻ
trong hoạt động tạo hình cho trẻ.
Ngay từ đầu năm học khi phân
cơng nhân sự, Ban giám hiệu
nhà trường luôn lưu ý trao đổi,
cho ý kiến để khi sắp xếp, bố trí giáo viên ở mỗi lớp phải có giáo viên có nhiều
kinh nghiệm cùng với giáo viên mới chưa có nhiều kinh nghiệm để hướng dẫn
giúp đỡ nhau trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ. Thơng qua các buổi sinh
hoạt chun đề, chuyên môn, tôi luôn chú ý đến việc tổ chức cho giáo viên trao
đổi nêu ý kiến về các biện pháp có hiệu quả giúp trẻ phát triển tồn diện các giác
quan, kích thích được tư duy sáng tạo của trẻ, tạo cơ hội cho trẻ được thể hiện
cảm xúc trước vẻ đẹp của tự nhiên. Trong cuộc sống các phế liệu trong sinh hoạt
rất phong phú: sách báo tạp chí cũ, hộp bánh vỏ kẹo, túi nilon, lõi giấy… Tuy
nhiên, khi sưu tầm nguyên vật liệu giáo viên nên cân nhắc để ngun vật liệu
phải đảm bảo tính an tồn, thân thiện với trẻ: Để có được các nguyên vật liệu tự
nhiên phong phú, đa dạng và sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên như thế nào? Ưu
điểm, hạn chế ra sao? Sau khi tổ chức cho trẻ sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên
để tạo hình, có duy trì sự hứng thú của trẻ không? Hiệu quả như thế nào? Từ
những trao đổi trên giáo viên sẽ có nhiều cơ hội để áp dụng những kỹ năng và
chú ý phương pháp "Lấy trẻ làm trung tâm" dựa trên sự hiểu biết, hứng thú, nhu
cầu của trẻ để vận dụng vào thực tế trong quá trình tổ chức cho trẻ hoạt động trở
nên nhẹ nhàng, khơng gị bó tạo được những sản phẩm mang tính “nghệ thuật”.
Để tích trữ nguyên vật liệu: Đặc biệt là ở trường mầm non bán trú hàng ngày có
rất nhiều các nguyên vật liệu tạo hình tự nhiên và rất đa dạng từ chủng loại đến

skkn


hình dạng kích thước, màu sắc rất tự nhiên như: cuống các loại rau cải thìa, cải
bẹ xanh, củ cà rốt, trái đậu bắp, màu củ dền hay các loại hạt ngũ cốc, đậu phọng,
lá cây, các loại vỏ trứng…; nhặt lá rơi ngoài sân chơi; đồng thời giáo viên tuyên
truyền với phụ huynh giúp trẻ sưu tầm thêm vỏ bắp ngơ, lá dừa, lục bình khơ,
cọng lá hay ruột cây khoai mì… Sau khi tập hợp các nguyên vật liệu cần thiết,
tùy độ tuổi mà giáo viên giao nhiệm vụ cho trẻ tiến hành phân loại nhằm giúp trẻ
tìm hiểu về đặc điểm qua kích cỡ hình dáng, màu sắc của ngun vật liệu và để
nguyên vật liệu sưu tầm trên của các nhóm lớp có ý nghĩa, giáo viên đã phải
thường xuyên cho trẻ “tiếp xúc” với các nguyên vật liệu đó.
6.2.4. Tổ chức cho trẻ tiếp xúc với các tác phẩm nghệ thuật gần gũi, an
toàn thu hút sự chú ý của trẻ đáp ứng nhu cầu, hứng thú “chơi mà học, học bằng
chơi”:
Cũng qua việc cho trẻ tiếp xúc
với các nguyên vật liệu đã giúp
trẻ biết cách sử dụng các nguyên
vật liệu một cách hợp lý trong
hoạt động tạo hình để tạo ra sản
phẩm như mong muốn, đồng thời
cần đặt và sắp xếp các vật liệu tại
góc chơi nghệ thuật sao cho trẻ
thấy rõ và có thể lấy được dễ
dàng để thực hiện hoạt động tạo
hình vào bất cứ lúc nào trẻ thích.
Cùng với việc cho trẻ tiếp xúc với nguyên vật liệu cần tạo môi trường
nghệ thuật xung quanh trẻ, sắp xếp đồ dùng một cách hợp lý và đẹp mắt, bố trí
phịng học ngộ nghĩnh… Mơi trường nghệ thuật sẽ tạo cho trẻ cảm giác hứng

thú, mong muốn được hoạt động. Đồng thời cho trẻ quan sát, nhận xét các sản
phẩm nghệ thuật của các nghệ nhân, các sản phẩm sưu tầm hoặc chính các sản
phẩm của cơ để trẻ thấy được giá trị của các ngun vật liệu đó, phân tích cách
thể hiện của tác phẩm giúp trẻ tưởng tượng và khi trẻ được tiếp xúc với các
nguyên vật liệu gần gũi quen thuộc và được khám phá về chúng khiến trẻ càng
hứng thú với hoạt động tạo hình hơn. 
Việc tận dụng cơ hội mọi lúc mọi nơi để tổ chức các hoạt động cho trẻ là
rất quan trọng và cần thiết.
Thông qua các hoạt động
dạo chơi ngồi trời, hoạt động
chiều, hoạt động góc... cho trẻ
nhặt lá rơi rồi tạo nên sản phẩm
“nghệ thuật” dễ thương mà trẻ
thích, qua đó giáo dục trẻ giữ gìn
vệ sinh môi trường. Những sản
phẩm do trẻ làm giúp trẻ giữ lại
để trẻ hiểu được từ những lá cây

skkn


ngồi sân trường cũng có thể tạo nên mũ mão, phụ kiện thời trang hay những
con vật ngộ nghĩnh và dễ thương… Đặc biệt, người giáo viên cũng phải có khả
năng tạo hình và tạo ra những tác phẩm đẹp, vì trẻ học đa số dựa trên sự bắt
chước là chủ yếu, vì thế địi hỏi người giáo viên cũng phải đưa ra những
hình mẫu đẹp mắt và mang tính nghệ thuật cao.
Có thể tích hợp lồng ghép
các bài hát hay những bài thơ,
câu đố hoặc trò chuyện cùng trẻ
để làm cho giờ hoạt động diễn

ra một cách nhẹ nhàng hơn, như
tạo một tình huống nhân ngày lễ
của các chú bộ đội thì cơ cháu
chúng mình hãy cùng trang trí
những tấm tranh chúc mừng đẹp
nhất gửi đến các chú…
Qua thực tế đã cho thấy, khi sử dụng một hình tượng hay một tình huống,
một câu chuyện nhỏ để giới thiệu trẻ đi vào hoạt động trọng tâm thì trẻ có hứng
thú với hoạt động và kết quả là sản phẩm từ trẻ làm ra có hiệu quả “nghệ thuật”
hơn.
6.2.5. Kiểm tra, đánh giá kết quả của giáo viên trong quá trình vận dụng
nguyên vật liệu tự nhiên, để duy trì sự hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình:
Để nắm được thực trạng, kịp thời khắc phục những hạn chế và có kế
hoạch chỉ đạo tiếp theo nhằm nâng cao chất lượng chun mơn trong nhà trường
thì cơng tác kiểm tra, đánh giá là một hoạt động không thể thiếu. Để cơng tác
này thực sự có hiệu quả, tơi đã áp dụng các biện pháp sau: Hướng dẫn về nghiệp
vụ thanh kiểm tra cho những giáo viên cốt cán theo quy định của nhà trường và
của ngành; Phân công trách nhiệm, nhiệm vụ cụ thể cho từng tổ trưởng với sự
giám sát của ban giám hiệu nhà trường; Tổ chức đánh giá, khảo sát chất lượng
trẻ theo từng tháng, chủ đề để từ đó có sự điều chỉnh phù hợp; Xây dựng tiêu chí
khen thưởng kịp thời để động viên khích lệ nhằm nâng cao phong trào thi đua
trong đội ngũ.
6.2.6. Tuyên truyền phối hợp giữa nhà trường, giáo viên, cha mẹ trẻ em
trong sử dụng nguyên liệu tự nhiên nhằm duy trì sự hứng thú của trẻ tạo các tác
phẩm đẹp:
Muốn dạy tốt hoạt động tạo hình giáo viền cần phải phối hớp chặt chẽ với
gia đình, nhà trường và toàn xã hội để tạo điều kiện cho trẻ sống trong môi
trường lành mạnh, được tiếp xúc với cái đẹp, các tác phẩm đẹp từ đó giúp trẻ
cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên của cuộc sống, kích thích tị mị, óc sáng
tạo từ đó trẻ mong muốn tạo ra cái đẹp, phát triển khả năng cảm thụ, bồi dưỡng

cảm xúc, thẩm mĩ, giúp trẻ ham mê các hoạt động ở trường mầm non cũng như
ở nhà, đồng thời thơng qua tác phẩm của con mình mang về nhà từ đó phụ
huynh biết được năng khiếu của trẻ để qua đó tơi có thể phối hợp với phụ huynh
để bồi dưỡng những trẻ có năng khiếu về tạo hình. Mơi trường khi tổ chức các

skkn


sự kiện, lễ hội… tận dụng sản phẩm của trẻ như thế nào để phụ huynh nắm
được;
Đồng thời khuyến khích Cha mẹ trẻ cùng tham gia vào công tác sưu tầm,
ủng hộ các nguyên vật liệu phục vụ cho trẻ hoạt động. Tuyên truyền phụ huynh
biết các chuyên đề trọng tâm trong năm để phối hợp cùng giáo viên tổ chức các
hoạt động. Đây là một việc làm rất thiết thực thu hút phụ huynh cùng tham gia,
cùng chung tay với nhà trường để giáo dục trẻ nhằm tổ chức tốt hoạt động chăm
sóc, giáo dục trẻ cũng như hướng dẫn trẻ tham gia hoạt động đạt kết quả tốt
nhất.
6.3. Tính mới, sáng tạo: Nếu trước đây khi tổ chức dự giờ, thao giảng
các chuyên đề trong trường mầm non, thường chú trọng việc tổ chức các động
“học” cho trẻ. Thì giờ đây, với một số biện pháp của đề tài nêu trên sẽ giúp cho
giáo viên trong quá trình vận dụng nguyên vật liệu tự nhiên, để duy trì sự hứng
thú của trẻ trong hoạt động tạo hình, phát huy được hết tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của trẻ “chơi mà học, học bằng” để có những sản phẩm tạo hình mang
tính “nghệ thuật”, góp phần nâng cao chất lượng chun mơn trong trường Mầm
non.
6.4. Tính khả thi: Đề tài có khả năng áp dụng phù hợp với chức năng
nhiệm vụ được giao, cho tất cả các trường Mầm non trong và ngồi quận.
7. Tính hiệu quả:
7.1. Hiệu quả kinh tế: khơng có
7.2. Lợi ích xã hội:

Với đề tài: “Một số biện pháp giúp giáo viên vận dụng nguyên vật liệu tự
nhiên, để duy trì sự hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình tại trường mẫu
giáo An Bình, quận Ninh Kiều, Thành phố Cần Thơ” mang lại một số lợi ích
như sau:
Qua việc tiếp xúc với các nguyên vật liệu tự nhiên giáo viên giúp trẻ hiểu
được cơng dụng của nó trong hoạt động tạo hình. Trẻ biết được các nguyên vật
liệu thật sự hữu ích và qua sự giúp đỡ của cơ cùng với trí tưởng tượng phong
phú của trẻ đã biến những nguyên vật liệu “phế liệu” đó thành những sản phẩm
mang tính “nghệ thuật” phục vụ cho hoạt động học tập và vui chơi của trẻ. Giúp
giáo viên sẽ có nhiều cơ hội để áp dụng phương pháp "Lấy trẻ làm trung
tâm" dựa trên sự hiểu biết, hứng thú, nhu cầu của trẻ để tổ chức cho trẻ hoạt
động trở nên nhẹ nhàng, khơng gị bó.
Giúp giáo viên hiểu và vận dụng tốt giữa lý luận với thực tiễn phù hợp với
điều kiện của nhóm lớp mình phụ trách để phát triển tính tích cực, hứng thú và
trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình qua cách vận dụng
nguyên vật liệu tự nhiên, duy trì sự hứng thú của trẻ, gợi ý cho trẻ hiểu về sự vật
hiện tượng “vừa tầm” để trẻ có thể hiện khả năng cảm nhận riêng trong sáng và
đáng yêu của trẻ.

skkn


Đối với Cha mẹ trẻ thông qua tác phẩm của con phụ huynh biết được
năng khiếu về tạo hình của trẻ để có thể phối hợp, bồi dưỡng cùng chung tay với
nhà trường hướng dẫn trẻ tham gia hoạt động đạt kết quả tốt nhất cũng như phối
hợp tốt trong cơng tác chăm sóc, giáo dục trẻ.
8. Phạm vi ảnh hưởng:
Có khả năng áp dụng tại các đơn vị trường mầm non trên địa bàn Thành
phố Cần Thơ.
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trên là trung thực, đúng sự thật và

hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN

Ninh Kiều, ngày 26 tháng 6 năm 2019

HIỆU TRƯỞNG

Người nộp đơn

Cao Thị Cẩm Bình

skkn


XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
NGÀNH GIÁO DỤC QUẬN NINH KIỀU
CHỦ TỊCH

PHÓ CHỦ TỊCH ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN
Nguyễn Ngọc Ánh

skkn